van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis;

Transcriptie

1 1/9 Sectoraal comité voor de Federale Overheid Beraadslaging FO nr 17/2016 van 12 mei 2016 Betreft: machtigingsaanvraag vanwege het Rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekering om bepaalde gegevens te kunnen raadplegen die bij de Dienst Inschrijving Voertuigen van de FOD Mobiliteit en Vervoer worden bewaard (AF-MA ) Het Sectoraal comité voor de Federale Overheid; Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, inzonderheid artikel 18; Gelet op de aanvraag van het RIZIV ontvangen op 03/03/2016; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Fedict op 25/04/2016; Gelet op het verslag van Mr. Liveyns Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 12 mei 2016, na beraadslaging, als volgt:

2 Beraadslaging FO 17 /2016-2/9 I. ONDERWERP EN CONTEXT VAN DE AANVRAAG 1. Op 3 maart 2016 diende het Rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekering (hierna de aanvrager ) een machtigingsaanvraag in bij het Comité om toegang te krijgen tot bepaalde persoonsgegevens die in de databank van de Dienst Inschrijving Voertuigen (hierna de DIV ) zijn opgeslagen. De aanvrager verzekert een vervangingsinkomen ten voordele van werknemers en zelfstandigen die arbeidsongeschikt zijn of in ouderschapsverlof zijn. 2. De aanvrager controleert in dit kader onder andere of de personen die arbeidsongeschiktheidsuitkeringen genieten zonder arbeid en zonder loon zijn. Deze controles worden verricht door de sociaal inspecteurs die in dienst zijn bij de aanvrager. Wanneer een dergelijke inspecteur bijvoorbeeld vaststelt dat een verzekerde met een wagen rijdt, dient hij te kunnen nagaan of deze wagen eventueel toebehoort aan een onderneming, wat een aanwijzing zou kunnen zijn van zwartwerk. Ook wanneer deze inspecteurs controles uitvoeren op werven en ze zien werknemers wegvluchten in voertuigen, moeten ze kunnen verifiëren onder wiens naam deze wagens zijn ingeschreven, want ook hier is dit een sterke aanwijzing dat er werknemers van de onderzochte firma s op die bepaalde plaats aan het werk zijn. Tot slot voert de aanvrager gerichte controles uit omtrent het uitoefenen van al dan niet officiële zelfstandige werkzaamheden door arbeidsongeschikte verzekerden. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. ONTVANKELIJKHEID 3. Krachtens artikel 36bis WVP, "vereist elke elektronische mededeling van persoonsgegevens door een federale overheidsdienst of door een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid die onder de federale overheid ressorteert een principiële machtiging (van het bevoegd sectoraal comité)". 4. Het is de taak van dit Comité om na te gaan of deze mededeling enerzijds nodig is voor de implementatie van de opdrachten die toevertrouwd worden door of krachtens de wet aan de vragende federale overheid en anderzijds of deze mededeling in zijn diverse aspecten compatibel is met al de geldige normen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wat de verwerking van de persoonsgegevens betreft. (Parl. Doc 50, , nr. 1940/004). 5. In voorliggend geval wordt een elektronische toegang (via webservices) gevraagd tot gegevens die zich in gegevensbanken bij de FOD Mobiliteit en Vervoer bevinden. Het Comité

3 Beraadslaging FO 17 /2016-3/9 is slechts bevoegd in de mate dat de vraag een mededeling van persoonsgegevens betreft. De gevraagde gegevens (cf. infra) zullen niet altijd persoonsgegevens in de zin van artikel 1, 1, WVP betreffen daar zij soms louter informatie over rechtspersonen zullen bevatten. Er kan echter niet worden ontkend dat deze gegevens in veel gevallen (onrechtstreeks) in verband kunnen gebracht worden met natuurlijke personen (bv. EBVBA s), waardoor zij toch als persoonsgegevens kunnen gekwalificeerd worden 1. Het Comité gaat er dan ook van uit dat er vaak een elektronische toegang gevraagd wordt tot persoonsgegevens die zich in gegevensbanken bij de DIV bevinden. Het Comité is derhalve bevoegd. B. TEN GRONDE 1. FINALITEITSBEGINSEL 6. Artikel 4, 1, 2, WVP laat de verwerking van persoonsgegevens slechts toe voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden en de gegevens mogen bovendien niet verder worden verwerkt op een wijze die onverenigbaar is met die doeleinden. 7. De aanvrager controleert of personen die arbeidsongeschiktheidsuitkeringen of uitkeringen bij ouderschapsverlof genieten, zonder arbeid en zonder loon zijn. Deze controles worden verricht door de sociaal inspecteurs die in dienst zijn bij de aanvrager. Wanneer een dergelijke inspecteur bijvoorbeeld vaststelt dat een verzekerde met een wagen rijdt, dient hij te kunnen nagaan of deze wagen eventueel toebehoort aan een onderneming, wat een aanwijzing zou kunnen zijn van zwartwerk. Ook wanneer deze inspecteurs controles uitvoeren op werven en ze zien werknemers wegvluchten in voertuigen, moeten ze kunnen verifiëren onder wiens naam deze wagens zijn ingeschreven, want ook hier is dit een sterke aanwijzing dat er werknemers van de onderzochte firma s op die bepaalde plaats aan het werk zijn. Tot slot voert de aanvrager gerichte controles uit omtrent het uitoefenen van al dan niet officiële zelfstandige werkzaamheden door arbeidsongeschikte verzekerden. 8. Het Comité is van oordeel dat dit welbepaalde en uitdrukkelijk omschreven doeleinden betreft en het benadrukt dat de gevraagde gegevens enkel met het oog op die doeleinden mogen verwerkt worden. 1 Zie het advies 04/2007 van de groep 29 van 20 juni 2007, gepubliceerd op

4 Beraadslaging FO 17 /2016-4/9 9. De beoogde gegevensverwerkingen zijn ook toelaatbaar, gelet op artikel 5, punt e), en artikel 8, 2, b), van de WVP. De aanvrager kan zijn controletaken, zoals omschreven in randnummer 7, slechts naar behoren vervullen voor zover hij de gevraagde gegevens verwerkt. 10. Aangaande de vereiste van verenigbaarheid met het oorspronkelijk doeleinde, wijst het Comité erop dat de geplande verwerkingen, met name de doorgifte van bepaalde gegevens door de DIV aan de aanvrager, bestaan uit latere verwerkingen van gegevens die oorspronkelijk voor andere doeleinden werden verwerkt. 11. Ter zake stelt het Comité vast dat: Artikel 162 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen als volgt luidt: De sociaal inspecteurs en de sociaal controleurs hebben als opdracht de onrechtmatige samenloop van het genot van uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid, moederschaps-, vaderschaps- en adoptieverlof met het uitoefenen van een beroepsactiviteit of sluikarbeid op te sporen en vast te stellen. ( ) artikel 55 van het Sociaal Strafwetboek het volgende stipuleert: "Onverminderd artikel 44/1 van de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt, zijn alle diensten van de Staat ( ) gehouden aan de sociaal inspecteurs, op hun verzoek, alle inlichtingen te geven die laatstgenoemden nuttig achten voor het toezicht op de naleving van de wetgeving waarmee zij belast zijn, alsmede gelijk welke informatiedragers ter inzage over te leggen en kopieën ervan te verstrekken onder gelijk welke vorm. Alle voornoemde diensten zijn verplicht die inlichtingen en die kopieën kosteloos te verstrekken ( )" de sociaal inspecteurs krachtens artikel 25 van het Sociaal Strafwetboek alle inlichtingen mogen inwinnen die zij nodig achten om zich ervan te vergewissen dat de bepalingen van de wetgeving waarop zij toezicht uitoefenen, werkelijk worden nageleefd; de aanvrager de gegevens zal gebruiken om misdrijven op te sporen in het kader van de hoger geschetste regelgeving en dat artikel 5 van de wet van 19 mei 2010 houdende oprichting van de Kruispuntbank van de voertuigen het volgende bepaalt: "De Kruispuntbank heeft tot doel om enerzijds de opspoorbaarheid van voertuigen te waarborgen ( ) en anderzijds om op elk ogenblik de eigenaar ervan, de aanvrager en de titularis van hun inschrijving te identificeren, alsook de gegevens betreffende hun goedkeuring te achterhalen teneinde: ( )

5 Beraadslaging FO 17 /2016-5/9 7 de opsporing, de strafrechtelijke vervolging en de strafuitvoering van de misdrijven mogelijk te maken; ( ) 12. Het Comité stelt aldus vast dat de gegevensverwerkingen die de aanvrager in onderhavige context wenst uit te voeren, niet onverenigbaar zijn. 13. Het Comité beveelt tot slot aan om teneinde finaliteitsafwendingen te vermijden in de toekomst maatregelen te nemen opdat de sociaal inspecteurs zouden verplicht worden om bij iedere raadpleging van de DIV-gegevens het dossiernummer te vermelden in het kader waarvan deze raadpleging plaatsvindt. Dit zal de aanvrager helpen om interne controles te organiseren naar het correcte gebruik van de toegang tot voornoemde gegevens door de sociaal inspecteurs. 2. PROPORTIONALITEITSBEGINSEL 2.1. Aard van de gegevens 14. Artikel 4, 1, 3, WVP stelt dat persoonsgegevens toereikend, ter zake dienend en niet overmatig dienen te zijn, uitgaande van de doeleinden waarvoor zij worden verkregen of waarvoor zij verder worden verwerkt. 15. De aanvrager wenst een toegang tot de volgende gegevens: a. Inschrijvingsnummer (nummer van de kentekenplaat); b. Merk of als het merk niet bekend is, de naam van de bouwer; c. Type en in voorkomend geval de variant en de versie betreffende dit type; d. Handelsnaam; e. Datum van de laatste inschrijving; f. Voertuigcategorie; g. Kleur van het koetswerk; h. Betreffende de tenaamgestelde: i. Naam, voornaam en geboortedatum; ii. Adres van zijn hoofdverblijfplaats of in het geval van een aan de gang zijnde procedure tot het bekomen van een verblijfsvergunning in België, zijn voorlopige verblijfplaats aldaar; iii. In voorkomend geval, zijn inschrijvingsnummer in het rijksregister 2 ; i. Indien de tenaamgestelde een rechtspersoon is: 2 Zie koninklijk besluit van 5 december 1986 tot regeling van het gebruik van het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen door de instellingen van openbaar nut die onder het Ministerie van Sociale Voorzorg ressorteren.

6 Beraadslaging FO 17 /2016-6/9 i. Benaming van zijn maatschappij; ii. Rechtsvorm; iii. Adres van de zetel van zijn maatschappij; iv. Als de zetel van de maatschappij niet in België is gelegen maar de rechtspersoon er wel een vestiging heeft, het adres van die vestiging indien het voertuig beheerd of gebruikt wordt; v. In voorkomend geval, zijn ondernemingsnummer. 16. Het Comité stelt vast dat de combinatie van deze gegevens noodzakelijk is opdat de sociale inspecteurs een solide link 3 zouden kunnen leggen tussen enerzijds een voertuig en anderzijds de persoon of de onderneming op wiens naam het voertuig is ingeschreven. Het is aldus van oordeel dat de gegevens die door de DIV aan de aanvrager zullen worden toegestuurd, toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn (cf. artikel 4, 1, 3, WVP) in het licht van het doeleinde waarvoor ze zullen worden aangewend. 17. Verder wijst het Comité erop dat krachtens artikel 25 Sociaal Strafwetboek de sociaal inspecteurs van de aanvrager alle inlichtingen mogen inwinnen die zij nodig achten om zich ervan te vergewissen dat de bepalingen van de wetgeving waarop zij toezicht uitoefenen, werkelijk worden nageleefd. Louter volledigheidshalve stipt het Comité in dit verband aan dat wanneer zij dit doen bij derden, zoals in casu de DIV, zij daarbij de bepalingen van de WVP in acht moeten nemen, namelijk over een machtiging beschikken en alleen die informatie opvragen die relevant is (toereikend, niet overmatig, ter zake dienend). Trouwens ook artikel 19 Sociaal Strafwetboek maakt gewag van het aanwenden van de middelen die passend en noodzakelijk zijn. 18. Het Comité vestigt er bovendien de aandacht op dat de ingewonnen gegevens beschouwd worden als zijnde gerechtelijke gegevens, zoals bedoeld in de WVP, als zij worden verzameld of verwerkt om gebruikt te worden om bij het gerecht een zaak in te leiden of wanneer zij kunnen leiden tot administratieve sancties. 19. Het is dan ook aangewezen dat de aanvrager de bijzondere voorwaarden eerbiedigt die betrekking hebben op dit type van verwerkingen. Deze voorwaarden staan vermeld in artikel 25 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 houdende uitvoering van de WVP. Krachtens dit artikel moet de verantwoordelijke duidelijk de categorieën personen aanduiden die toegang hebben tot de gegevens en hun functie moet daarbij nauwkeurig worden omschreven. De lijst 3 Volledigheidshalve vestigt het Comité er wel de aandacht op dat het feit dat een voertuig is ingeschreven op naam van een welbepaalde persoon/onderneming wel een sterke indicatie vormt om te bepalen wie dit voertuig toebehoort, maar dat dit geen uitsluitsel biedt over het eigendomsrecht.

7 Beraadslaging FO 17 /2016-7/9 van de categorieën personen moet ter beschikking worden gehouden van de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna de Commissie ). De verantwoordelijke moet er bovendien over waken dat die aangeduide personen gebonden zijn aan een wettelijke, statutaire of contractuele verplichting aangaande de vertrouwelijkheid van de gegevens Bewaringstermijn van de gegevens 20. Aangaande de bewaringstermijn van de gegevens herinnert het Comité er aan dat de gegevens niet langer bewaard mogen worden dan nodig voor het realiseren van het doeleinde waarvoor ze werden ingezameld (artikel 4, 1, 5, WVP). 21. De aanvrager vermeldt dat hij de opgevraagde DIV-gegevens bewaart tijdens de behandelingsduur van het dossier. Concreet betekent dit dat in voorliggend geval de bewaartermijn eigenlijk niet precies kan worden vastgesteld. Het Comité is evenwel van oordeel dat in de praktijk een onderscheid kan gemaakt worden tussen verschillende bewaringswijzen. De behandeling van een hangend dossier vereist een bewaring van gegevens opdat deze op normale wijze beschikbaar en toegankelijk zouden zijn voor de ambtenaren die belast zijn met het beheer van het dossier. Zodra een dossier kan worden gearchiveerd, moet de gekozen bewaringswijze aan de gegevens slechts een beperkte beschikbaarheid en toegankelijkheid verlenen. Een dergelijke bewaringswijze moet toelaten om een antwoord te bieden op andere mogelijke doeleinden van deze bewaring, zoals de naleving van de wettelijke voorschriften inzake verjaring of de uitvoering van een administratieve controle. Eens de bewaring niet langer nuttig is, dienen de gegevens niet langer te worden bewaard Frequentie van de toegang en duur van de machtiging 22. De aanvrager wenst over een permanente toegang te beschikken. Het Comité constateert dat dit gepast is in het licht van de realisatie van de opgegeven doeleinden (artikel 4, 1, 3 WVP), aangezien de sociaal inspecteurs van de aanvrager ten allen tijde controles moeten kunnen uitvoeren. 23. Uit de aanvraag leidt het Comité af dat een toegang voor onbepaalde duur wordt gevraagd. De controletaken van de sociaal inspecteurs zijn door de regelgeving immers niet beperkt in de tijd. Het Comité is aldus van oordeel dat een machtiging met het oog op de realisatie van de opgegeven doeleinden, voor onbepaalde duur gepast is (artikel 4, 1, 3 WVP).

8 Beraadslaging FO 17 /2016-8/ Bestemmelingen en/ of derden waaraan gegevens worden meegedeeld 24. Volgens de verstrekte informatie zullen de aangeleverde persoonsgegevens louter intern bij de aanvrager worden gebruikt. Enkel de sociaal inspecteurs zullen de gegevens kunnen raadplegen. Het Comité neemt hier akte van. 3. TRANSPARANTIEBEGINSEL 25. Het Comité herinnert eraan dat een eerlijke verwerking van gegevens een verwerking is die gebeurt op een transparante wijze. Eén van de hoekstenen van een transparante verwerking, betreft de informatieplicht. 26. In voorliggend geval zullen de geplande gegevensverwerkingen evenwel verricht worden met het oog op de toepassing van bepalingen voorgeschreven door of krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie. Op grond van artikel 9, 2, 2de lid, b), WVP is in een dergelijke situatie een vrijstelling van de informatieplicht van kracht. Bovendien kan de aanvrager zich baseren op het Koninklijk besluit van 11 maart 2015 ter uitvoering van artikel 3, 5, 3 van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. 27. Deze vrijstelling neemt echter niet weg dat het Comité er zich kan van vergewissen of er passende waarborgen bestaan voor de bescherming van de fundamentele rechten van de betrokkenen. Vanuit die optiek suggereert het Comité om meer algemene informatie te verstrekken omtrent het feit dat gegevens bij de DIV worden opgevraagd en met welke doeleinden dit gebeurt. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door dit op de website(s) van de DIV en/of van de aanvrager te plaatsen. 4. BEVEILIGING 4.1. Op het niveau van de aanvrager 28. De aanvrager maakt deel uit van het netwerk van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en is bijgevolg onderworpen aan het koninklijk besluit van 12 augustus 1993 houdende de organisatie van de informatieveiligheid bij de instellingen van sociale zekerheid. Dit betekent dat hij beschikt over: a. een consulent inzake informatieveiligheid waarvan de aanstelling voorgelegd werd aan het Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid;

9 Beraadslaging FO 17 /2016-9/9 b. een veiligheidsplan met aanduiding van alle noodzakelijke middelen voor de uitvoering ervan. 29. De door de aanvrager genomen veiligheidsmaatregelen kunnen als passend worden gekwalificeerd Op het niveau van de DIV Uit de documenten waarover het Comité beschikt, blijkt dat de DIV over een consulent inzake informatiebeveiliging alsook over een veiligheidsbeleid beschikt OM DEZE REDENEN, het Comité machtigt de aanvrager, om onder de voorwaarden als bepaald in deze machtigingsaanvraag en zo lang ze worden nageleefd, de gevraagde gegevens elektronisch te ontvangen; beslist dat zij het recht behoudt om desgevallend in de toekomst en op geregelde tijdstippen na te gaan of de technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen daadwerkelijk en duurzaam werden ingevoerd overeenkomstig de stand van de techniek en van die aard zijn dat zij de bestaande risico s afdoende kunnen dekken. In dit verband beveelt het Comité de aanvrager iedere relevante wijziging in de beveiliging van de toegelaten verwerkingen ter kennis te brengen van het Comité. De Wnd. Administrateur, De Voorzitter, (get.) An Machtens (get.) Stefan Verschuere