University of Groningen. Patient characteristics related to health care consumption Olthof, Marijke

Transcriptie

1 University of Groningen Patient characteristics related to health care consumption Olthof, Marijke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2017 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Olthof, M. (2017). Patient characteristics related to health care consumption: Towards a differentiated capitation model. [Groningen]: Rijksuniversiteit Groningen. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date:

2 NEDERLANDSE SAMENVATTING

3 146 S A M E N V A T T I N G INTRODUCTIE De gezondheidszorg wordt internationaal op verschillende manieren gefinancierd. Elke financieringsmethode heeft voor- en nadelen. Voorbeelden van financieringsmethoden zijn Fee For Service (FFS), het abonnement systeem en het salarissysteem. Een gedifferentieerd abonnement systeem biedt een goed alternatief voor de bekende financieringsmethoden. Bij dit systeem ontvangt de zorgverlener één budget per patiënt per tijdsperiode zoals bij het abonnement systeem, maar dit budget is aangepast aan de kenmerken van de patiënt. Karakteristieken die gebruikt kunnen worden voor deze aanpassing kunnen zowel demografisch (bijv. leeftijd, geslacht en burgerlijke staat), gezondheid gerelateerd (bijv. de aanwezigheid van chronische ziekten) en lifestyle-gerelateerd (bijv. rookstatus, fitheid). Het doel van dit proefschrift is om de kennis over gedifferentieerd abonnement systeem te vergroten. Allereerst is het hiervoor van belang om te bepalen welke patiënt kenmerken bruikbaar zijn voor dit systeem. Deze kenmerken moeten kunnen differentiëren tussen patiënten met een hoge en een lage zorg consumptie, gegeven dat de consumptie van zorg (dat wil zeggen de hoeveelheid zorg die een patiënt gebruikt tijdens een tijdsperiode) direct gerelateerd is aan het benodigde zorgbudget. In dit proefschrift wordt zowel de relatie tussen patiënt kenmerken met de zorgconsumptie in zowel de eerstelijnszorg als de tweedelijnszorg onderzocht. EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG Allereerst is de relatie tussen patiëntkenmerken en zorgconsumptie in de eerstelijnsgezondheidszorg onderzocht. In hoofdstuk 2 is de zorgconsumptie gedefinieerd

4 S A M E N V A T T I N G 147 als het aantal consulten en visites per patiënt dat patiënten met hun huisarts hebben per jaar. Oudere patiënten, vrouwen en patiënten met meerdere chronische ziekten hadden een bovengemiddelde zorgconsumptie. In het bijzonder waren patiënten met ernstige rugklachten, astma/copd, depressie en Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) grootgebruikers van eerstelijnszorg. De relatie tussen een specifiek patiëntkenmerk, continuïteit van zorg (CoC), en zorgconsumptie wordt in hoofdstuk 3 gepresenteerd. CoC is de relatie tussen een huisarts en een patiënt die verder strekt dan een enkele ziekte episode. In deze studie werd zorgconsumptie gedefinieerd als het verwijspercentage per patiënt naar tweedelijnszorg. Patiënten uit deze studie die enkel door hun eigen huisarts werden gezien gedurende de 2- jaar durende studieperiode bleken gemiddeld 20% minder verwezen te worden dan patiënten die ook andere huisartsen consulteerden. In het bijzonder bleek voor kindergeneeskunde het verwijspercentage hoger te zijn wanneer patiënten (en hun ouders) een lage CoC hadden. De eigen huisarts van patiënten verwees vaker naar de specialismen Maag-Darm-Lever (MDL) geneeskunde, oogheelkunde, psychiatrie, dermatologie en neurologie. TWEEDELIJNSGEZONDHEIDSZORG Het tweede deel van dit proefschrift focust op de gezondheidszorg in het ziekenhuis. In hoofdstuk 4 wordt een systematische review gepresenteerd waarin de relatie tussen patiëntkenmerken (in deze studie comorbiditeitsindexen) en de zorgconsumptie na totale heup arthroplastiek (THA) is onderzocht. In deze review werd de ligduur van patiënten tijdens THA en de ziekenhuiskosten tijdens de opname als definitie van zorgconsumptie

5 148 S A M E N V A T T I N G gebruikt. In het onderzoek wordt beperkt bewijs gevonden dat hogere scores op twee comorbiditeitesindexen te weten de American Society of Anesthesists (ASA) score en de Charlson Comorbidity Index (CCI) geassocieerd zijn met langere ligduur en hogere ziekenhuiskosten. Naast onderzoek naar comorbditeitsindexen zijn er in de literatuur ook onderzoeken gepubliceerd die de relatie tussen ligduur van patiënten in het ziekenhuis en het aantal medicijnen van patiënten. Voor verschillende aandoeningen is deze relatie reeds onderzocht, echter nog niet voor THA patiënten. Een onderzoek dat deze relatie bestudeerd wordt gepresenteerd in hoofdstuk 5. Medicatiegebruik was in dit onderzoek de sterkste voorspeller van ligduur. Leeftijd, geslacht en twee comorbiditeitsindexen (de ASA score en de Chronic Disease Scale (CDS)) bleken de ligduur minder goed te kunnen voorspellen. Als laatste wordt er in hoofdstuk 6 een studie gepresenteerd die de relatie tussen patiëntkenmerken en zorgconsumptie op de verpleegafdeling van de orthopedie tijdens THA analyseert. In deze studie is de zorgconsumptie gedefinieerd als de tijdsduur die verplegend personeel spendeert aan patiënten op de eerste postoperatieve dag van THA patiënten. Daarnaast werd er gekeken naar de beleefde zorgzwaarte door de verpleging op deze eerste postoperatieve dag. De hypothese was dat patiëntkenmerken die geassocieerd zijn met langere ligduur ook voorspellend zijn voor de tijdsduur en de belasting van het verplegend personeel rondom de zorg voor THA patiënten. Echter de tijdsduur bleek geen relatie te hebben met de onderzochte patiëntkenmerken. De beleefde zorgzwaarte was wel geassocieerd met twee comorbiditeitsindexen (ASA score en CCI). In hoofdstuk 7 worden de voorgaande hoofdstukken in een breder perspectief geplaatst. In de verschillende studies zijn associaties tussen patiëntkenmerken en zorgconsumptie

6 S A M E N V A T T I N G 149 gevonden. Echter er zijn nog vele onzekerheden met betrekking tot welke patiëntkenmerken de zorgconsumptie het beste voorspellen en hoe onverklaarde variantie kan worden geminimaliseerd. Om tot een gedifferentieerd abonnement systeem te komen moeten verschillende patiëntkenmerken nog gezamenlijk in een model geanalyseerd worden in een grote dataset om te onderzoeken in hoeverre de zorgconsumptie verklaard kan worden. Er is nog een lange weg te gaan om tot een gedifferentieerd abonnement systeem te komen en er zijn nog vele uitdagingen te tackelen, maar de eerste stappen in de goede richting zijn gepresenteerd in dit proefschrift.

7