De Digitale Leer- WerkOmgeving: één toegang één gezicht

Transcriptie

1 J a a r g a n g 0 2, n u m m e r 0 2 S e p t e m b e r In dit nummer: LWO 1 3TU Virtuele colleges 2 Nieuw gezicht 3 Telefoontikken 3 Software nieuws 4 WINS/US de hei op 5 TU/e-zeskamp jarig jubileum 7 Column 8 Applicaties voor Linux 9 Pinautomaat ICTheek 9 ICT Governance Board 10 ICT Governance 11 ICT Governance 12 Notebook uitreiking 13 Nieuwe website 14 Nieuwe bewoners LG 15 ienst ICT op reis 16 Office Software news 18 Applications for Linux 19 Announcement 19 e igitale Leer- WerkOmgeving: één toegang één gezicht Joost Timmermans (STU) O p de TU/e maken studenten gebruik van verschillende informatiesystemen om hun studie aan de TU/e te faciliteren. Zo zijn de belangrijkste daarvan het inschrijfsysteem OWIS, het communicatiesysteem Exchange (outlook), het bibliotheeksysteem VUBIS en de elektronische leeromgeving Studyweb. Tot voor kort betekende dit dat e je als student afhankelijk van de behoefte één of meerdere systemen nodig had om de juiste informatie te verkrijgen. Men moest ieder systeem dus leren kennen en zelf verbanden ontdekken tussen bijvoorbeeld OWIS en Studyweb om te weten te komen of het mogelijk was om in te schrijven voor een vak of tentamen. En hoewel dit vandaag de dag heel gebruikelijk is in de meeste ICT-omgevingen, is het een situatie die aan de TU/e als verre van wenselijk werd beschouwd. aarnaast speelt de ontwikkeling dat de drie technische universiteiten van Nederland (elft, Twente en Eindhoven) steeds meer samenwerken op het gebied van onderwijs. Zo zijn er al opleidingen waarvoor je ook vakken aan één van de andere universiteiten dient te volgen. In de toekomst wordt meer en meer voorzien dat studenten zich Aanmelden voor dichterbij het NIEUWS Contact, reageren Meer informatie tijdens hun studie niet meer beperken tot één van de drie. Het volgen van onderwijs wordt dus dynamischer en daar dient de informatievoorziening dan ook op te worden aangepast anders moet een student met drie verschillende ICT omgevingen leren omgaan. TU/e heeft beide uitdagingen opgepakt en heeft daarvoor een igitale Leer- WerkOmgeving (LWO) ontwikkeld. e student kan onderwijsinformatie opvragen, bewerken en opslaan via één gebruikersinterface, onafhankelijk van de gebruikte onderliggende systemen. e LWO is ook al voorbereid op de 3TU samenwerking, zodat de student in de toekomst informatie van Twente en elft kan opvragen en men er zich direct kan inschrijven vanuit de eigen vertrouwde TU/e interface. H et lijkt allemaal zo eenvoudig, dus je vraagt je wel eens af waarom niet iedereen dit al tijden doet? Wij wensen de student dan ook veel plezier met dit voor de hand liggende idee, want gemak dient de mens, dus waarom niet de student? : klik hier : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT LWO 20

2 2 3TU Virtuele colleges Alexander van den Hil B egin van dit nieuwe collegejaar zijn de 3TU s met een proef gestart om virtuele colleges te gaan geven in het onderwijs. Een college dat in een collegezaal op één universiteit gegeven wordt kan tegelijkertijd ook op de 2 andere universiteiten gevolgd worden. e E r wordt daarbij gebruik gemaakt van High efinition videoconferencing apparatuur, vergelijkbaar met de oplossingen die er inmiddels zijn voor vergaderingen. e opzet daarbij is iets uitgebreider, omdat voor colleges een interactieve tool nodig is waarbij studenten in beeld verschijnen als zij een vraag aan de docent stellen. eerste vakken die via de Virtuele Collegezaal worden gegeven zijn de Eindhovense Informatica opleidingen Requirement Analyses esign and Verification en istributed trust management. Studenten in elft en Twente kunnen dit vak op hun eigen universiteit interactief volgen Een college dat in een collegezaal op één universiteit gegeven wordt kan tegelijkertijd ook op de 2 andere universiteiten gevolgd worden. Uitgever Redactieraad Eindredactie Kopij coördinator Productie, distributie Adviseurs Verslaggevers : ienst ICT Ronald Waterham : Rinus van Weert, Jos Coenen, Marian de Vaan, Henk van de Langenberg, Corine Spoor : Cees du Bois : Anki Visscher : Secretariaat ienst ICT : Marcel van Buijtenen, Fred Gaasendam : Alle medewerkers van de ienst ICT

3 3 Nieuw bij ienst ICT Bart Laarhoven H et is nu ongeveer anderhalf jaar geleden dat ik bij de Webredactie van het (toen nog) CSC werd aangenomen als student-assistent om een groot aantal openstaande kleine probleempjes met de website te verhelpen. Samen met Bas van de Wiel (zie 2 edities van deze nieuwsbrief geleden) ben ik afgelopen oktober van het CSC verhuisd naar de ienst ICT omdat het werk dat we doen eigenlijk voornamelijk technisch van aard is. M aar wie ben ik nu eigenlijk? Ik ben Bart Laarhoven, 23 jaar oud, geboren en getogen in Veldhoven, momenteel woonachtig in een erg gezellige studentenflat in Eindhoven, student Business Information Systems, (bijna) in het bezit van mijn bachelor diploma Technische Informatica, voorzitter van de faculteitsraad van Wiskunde & Informatica, voormalig lid van de universiteitsraad, voormalig C++ Software Engineer bij 2 bedrijven die ondertussen vanwege de kredietcrisis failliet zijn, eigenaar van een klein bedrijfje in "van alles rondom websites", studentadviseur in de pas opgerichte ICT Governance Board en nu dus ook studentassistent bij ienst ICT voor het technisch onderhoud en de ontwikkeling van de website van de TU/e. H et moge duidelijk zijn dat ik mijn draai op de TU/e aardig gevonden heb. Ik heb het hier goed naar m n zin. Nu moet ik natuurlijk wel over zo n anderhalf jaar gaan afstuderen, maar tot die tijd zal ik dit soort activiteiten zeker blijven doen! Aanbesteding Telefoontikken Hieruit blijkt maar weer dat het 3TU samenwerkingsverband tussen de 3 ICT afdelingen ons geen windeieren heeft gelegd! Alexander van den Hil e 3TU s hebben gezamenlijk een Europese aanbesteding opgestart voor vaste en mobiele telefonie. e huidige Telecom contracten van de 3 betrokken universiteiten lopen namelijk aan het einde van dit jaar af. T hema s I n het voorjaar heeft de projectgroep, bestaande uit inkoopmedewerkers, contractmanagers en ict ers gewerkt aan de offerteaanvraag en het programma van eisen. Het opstellen hiervan was een forse klus gezien het feit dat er over elke eis en wens overeenstemming moest zijn tussen de universiteiten. Toch is dit alles bijzonder harmonieus verlopen. Hieruit blijkt maar weer dat het 3TU samenwerkingsverband tussen de 3 ICT afdelingen ons geen windeieren heeft gelegd! waarop de projectgroep in deze aanbesteding vooral de aandacht heeft gevestigd zijn o.a. verdere integratie van vaste en mobiele telefonie, mobiel datagebruik, transparantie en kosten. Begin oktober zal bekend worden welke partijen de komende 3 jaar vaste en mobiele telefonie zullen leveren aan de 3 technische universiteiten. In het volgende nummer van dichterbij het Nieuws leest u hierover meer 3

4 4 Software Nieuws Anki Visscher S inds kort kunnen studenten kosteloos Microsoft eveloper, esigner and gaming software aanschaffen via Surfspot.nl. Zoek op Surfspot.nl naar reamspark Suite. Producten die beschikbaar zijn: Microsoft SQL Server 2008 eveloper Edition Microsoft Visual Studio 2005 Professional Edition Microsoft Visual Studio 2008 Professional Edition Microsoft Expression Studio 1.0 Microsoft Expression Studio 2 Trial Edition (includes Web, Blend, Media, and esign) Microsoft Windows Server 2003 R2 Standard Edition Microsoft Windows Server 2008 Standard Edition IT Academy Student Pass SQL Server 2008 Express Edition Visual Studio 2008 Express Edition XNA Game Studio 2.0 (with 12 month - Creators Club Student trial membership) Virtual PC 2007 Visual Basic 2005 Express Visual C Express Visual C# 2005 Express Visual Web eveloper 2008 Express Visual Basic 2008 Express Visual C Express Visual C# 2008 Express Nieuwe Software: Corelraw. Via de Software pagina op de website is CorelRAW X4 Graphics Suite beschikbaar. CorelRAW Graphics Suite is een krachtig grafisch pakket met uitgebreide mogelijkheden. Het bevat o.a. de volgende programma's: CorelRAW X4; voor illustraties en paginaopmaak Corel PHOTO-PAINT X4; voor het digitaal bewerken van afbeeldingen Corel CAPTURE X4; voor het maken en bewerken van screenshots Mathematica. Er is weer een nieuwe versie van Mathematica beschikbaar. Versie 7.0. Installeren/vernieuwen van de licentie van versie 6 is nog steeds mogelijk. e licentie met code L is bedoeld voor studenten met een privé notebook. e licentie met code L is bedoeld voor medewerkers en studenten met een TU/e systeem. Meer informatie is te vinden op de Mathematica Software pagina. Matlab. Inmiddels is ook Matlab 2009a beschikbaar voor medewerkers en studenten. Ad-Aware. Via de Campus installatie server is nu Ad-Aware Pro beschikbaar. eze versie vervangt Norman Ad-Aware SE plus. Niet verlengde Licentie: SAS. e huidige vakgroeplicentie van SAS is niet verlengd. Een pakket waarin de functionaliteiten van SAS aanwezig zijn is R. Meer informatie over R is te vinden op

5 5 WINS/US de hei op Bas van de Wiel ie stevige partij virtueel autoracen op de X-Box na afloop was zeer welkom! wanneer gaan we weer? En daar hebben ze jou twee dagen bij nodig!? e eerste mailtjes dateren van april: of iedereen het ermee eens was dat we ergens in juni met WINS/US de hei op zouden gaan. at Tweedaagse zoiets bij ienst ICT langer dan een dag duurt, had ik al van horen zeggen. e L angzamerhand ontspanning 's avonds na de eerste dag scheen ook erg leuk te zijn, maar inhoudelijk had ik geen flauw idee wat me te wachten stond. Had ik misschien wel naar moeten vragen. Mijn lieftallige thuisfront heeft uit haar eigen ervaring namelijk weinig op met het begrip `heidag'. Iets met therapeutisch verantwoorde kleurplaten en een hoop drank, en of ze mij daar nou echt twee dagen bij nodig hadden. Ik had werkelijk geen idee. Collega's zouden spelcomputers meenemen! Het mocht allemaal niet baten. Onbekend maakt bemind M ijn weekendtas en ik stonden die woensdagochtend dan ook samen met een vers schuldcomplex op station Heeze. Flip zou me daar oppikken om naar conferentiehotel e Kapellerput te gaan. Was ik nog nooit geweest en wie een zekere ouwe was, wist ik ook nog niet. Verdacht veel verhalen gehoord de voorgaande dagen, dat wel. Na de koffie verwachtingsvol aangeschoven in onze vergaderzaal. Kom maar op met die kleurplaat, dan hebben we dat gehad. Al vrij snel bleek dat ceremoniemeester ouwe geen kleurplaten bij zich had. In plaats daarvan kregen we een paar uitgekiende vragen mee om vervolgens in groepjes onze professionele ziel te gaan blootleggen. Balen, want als nieuwkomer in deze groep had ik me voorgenomen om eerst even de kat uit de spreekwoordelijke boom te kijken. Maar zo werkt dat dus niet, want zielen zitten niet in bomen. aar moet je in investeren, en dat kost kruim. werd me ook duidelijk waarom dit soort sessies meer dan een dag nodig heeft. Tegen de avond was ik behoorlijk gaar, maar echt `af' was het allemaal nog niet. Het valt ook niet mee om een eerlijk antwoord te vinden op de vraag wat je nou eigenlijk de hele dag uitvoert, voor wie, en waarom je eigenlijk niet gewoon iets heel anders gaat doen. En dat moet je dan ook nog met droge ogen aan iemand anders kunnen uitleggen. ie stevige partij virtueel autoracen op de X-Box na afloop was zeer welkom! it was mijn eerste meerdaagse heisessie ooit, en ik heb me verbaasd over de verhelderende invloed die een nacht slaap kan hebben als je daarna weer door mag met dezelfde onderwerpen. ag twee kwam dan ook al vrij snel tot een resultaat dat voor mij, in mijn kleine hoekje van WINS/US, ook concreet bruikbaar is. Nooit gedacht dat ik dit nog eens ging opschrijven, maar wanneer gaan we weer? Aanmelden voor dichterbij het NIEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT 5

6 6 TU/e-zeskamp 2009 Maurice de Turck O p 14 mei was het weer zover. e zeskamp 2009, in 2008 voor het eerst georganiseerd door de personeelsvereniging. e aankondiging doet ons, als hongerige dienst ICT, verlangen naar de verbetering van de topprestatie van vorig jaar. e voorbereiding e lessen van vorig jaar zijn goed ter harte genomen. Toen zijn we na een veel te kort trainingskamp en een inderhaast belegde brainstormsessie op pad gegaan. it jaar wordt het anders aangepakt. In plaats van één overall coach wordt gekozen voor een hoofd- en assistent coach. Zo is er op alle fronten specifieke kennis aanwezig en kan er bijstand verleend worden op ieder gewenst moment. Tactieken worden besproken. Wie is wanneer het best inzetbaar, waar liggen de sterke en zwakke punten op individueel en groepsniveau. Uiteindelijk volgt er een uitgebalanceerd strijdplan waarvan iedereen tijdig op de hoogte gesteld wordt. e nodige voorbereidingen worden getroffen. Zuurstoftenten, hoogtestages, extra rustdagen en een op maat samengesteld dieet - waar onze landelijk bekende goeroe zich nu eens niet mee bemoeid heeft - moeten zorgen voor een optimale verschijning aan de start. Voor een aantal mensen blijkt deze strikte, doch noodzakelijke, discipline iets te veel van het goede. In goed overleg worden er op het laatste moment nog twee decentrale prominenten en een centrale coryfee ingevlogen om het tiental op volle oorlogssterkte richting de arena te sturen. Zeskamp? E enmaal aangekomen heerst er gezonde spanning. Bekenden van vorig jaar groeten elkaar vriendelijk, doch de geconcentreerde blikken verraden een waar competitiegevoel. Na inschrijving wordt bekend gemaakt waar we moeten beginnen. Aangezien we van alle markten thuis zijn maakt dat ons dit jaar niet veel uit. Wat wel opvalt, is dat er veel meer deelnemers zijn als waar we op gerekend hadden. e concurrentie zal dus moordend zijn. Ook is de zeskamp op onderdelen vernieuwd. Onder andere fierljeppen, twister en het doek -lopen. e altijd dodelijk vermoeiende hindernisbaan en het uiterst nauwkeurige worstelen op een iets te klein en te zacht opgeblazen voetstukje vormen de ingrediënten van deze middag. Fotografen schieten de mooiste plaatjes, captains gaan tot het uiterste om hun team optimaal te motiveren. Hoe je in een middag anders gaat kijken naar collega s die, zonder stropdas, ineens heel fanatiek hun ontspanning beleven. Het is een bont gezelschap dat na een circuit van 8 onderdelen (hoezo ZESkamp?) gespannen en onder het genot van een welverdiende versnapering op het terras van het tennispaviljoen wacht op de uitslag. e uitslag is? e vaste TU/e- opperstalmeester Harry R. maakt op zijn ongekende eigenwijze eigen wijze de prijswinnaars bekend. Zullen we een podiumplaats afgedwongen hebben? Om de spanning wat te temperen gaan er nog wat kipfilets en een hamburger doorheen alvorens te vernemen dat we, net als vorig jaar, op de 9 de plaats geëindigd zijn. Voorwaar, een keurige prestatie als je weet dat het aantal teams fors toegenomen is. e winnaars van de beveiliging kunnen de wisseltrofee vast mooi oppoetsen want wat er ook gebeurt: we ll be back!

7 7 Op 25 augustus hebben we het 25 jarig dienstjubileum van Ronald Waterham gevierd in het PVOC Een impressie van dit feestje.. genieten... cadeaus formaliteiten onderonsjes 7

8 8 Column Nul en Een Het nieuwe werken een hype?! Al vroeg in dit jaar had Nul mij Een en u lezers laten weten dat hij dit jaar twee keer over het nieuwe werken wilde gaan schrijven. at leek mij, Een, een goed idee. Een lekker actueel onderwerp waarop ook veel valt op te merken en af te dingen. Nul eindigde dan ook nogal ingetogen cynisch door zijn column af te sluiten met de vraag of er door de TU/e over het nieuwe werken al beleid was geschreven of dat er zelfs nog niet eens over was nagedacht. Omdat wij um en um schrijven en ik dit jaar dus maar één keer in de kolommen sta, heb ik via de redactie Nul laten vragen of hij nog een reactie had gehad. Zoals Nul - geestig als hij is me terug laat weten, heeft hij nul op zijn rekest gekregen. Kijk en dat bedoel ik nu. Je kunt wel bij de tijd willen zijn met je stukjes, of actueel of modern en of beter en vernieuwd, maar al gauw blijkt dan iets een hype. Maar laten we eerst eens vaststellen s.v.p. wat een hype is En ik citeer één van s lands oudste en misschien wel meest wijze journalisten, Henk Hofland die vrijdag 10 juli 2009 ons trakteerde op de volgende definitie:..de essentiële eigenschap van een hype is, dat die na een goed begin zichzelf verder genereert en tenslotte tot orkaan- kracht aanzwelt. Het onderwerp wordt gebracht in een combinatie introduceren van visie, durf en daadkracht. Een heeft sterk het gevoel dat Nul in dat in zijn eerste column van dit jaar een hype heeft willen proberen uit te lokken door zgn. een actueel en modern onderwerp aan te snijden. Actueel en modern; dat zijn ook zo van die woorden die je maar beter niet in de mond kunt nemen. Nietszeggende lulkoek. Het is mijn stellige mening dat wij columnisten de lezers juist tegen dit soort modernisme moeten proberen te beschermen. Nuchter blijven, je op een verstandige manier profileren, je aan je afspraak houden, de dingen doen die je beloofd hebt te zullen doen. ICT is een puur zuiver hulpmiddel, dat als het door de ienst goed wordt gedaan schoner, witter en beter wast dan alle vernieuwde zeepmiddelen bij elkaar. Geef mij maar een ienst ICT, die werkt als soda. at maakt immers alles zuiver en is zonder smetvrees. e overlevenden van vandaag en morgen weten dat onze ienst ICT zo werkt en zal blijven werken. Wedden dat het beloofde Beleidsplan die pretenties in een actieplan tot uitdrukking gaat brengen. at is nog eens actueel en modern

9 9 Applicaties voor Linux Mart Mennen Een aantal populaire applicaties waarvoor de TU/e een campuslicentie heeft, zijn nu ook beschikbaar voor het Linux platform. U heeft een Linux werkplek en u wilt 2. Lokale installatie een mathematische applicatie als Matlab draaien? Tot voor kort was het niet mogelijk op een Linux werkplek enkele essentiële applicaties te gebruiken. Voor deze gebruikers is er goed nieuws. Een aantal populaire applicaties (Matlab, Mathematica en Maple), waarvoor de TU/e een campuslicentie heeft, zijn nu ook beschikbaar voor het Linux platform. e applicatiesoftware wordt voor Linux op 2 manieren ontsloten: 1. Netwerk installatie W ilt u snel met een applicatie aan de slag dan is de netwerkinstallatie het meest voor de hand liggend. e betreffende applicaties zijn reeds geïnstalleerd op een fileserver en kunnen vervolgens via het NFS protocol op de Linux machine benaderd worden. it houdt wel in dat de Linux machine met het TU/e netwerk verbonden moet zijn om de applicaties te kunnen starten. Alle vooraf geïnstalleerde applicaties zijn zodanig geconfigureerd dat geen afzonderlijke licentie voor de Linux client nodig is. e applicatie wordt lokaal op een filesysteem van de Linux machine geïnstalleerd. In tegenstelling tot de netwerkinstallatie heeft u de mogelijkheid om aan te geven welke specifieke applicatie onderdelen geïnstalleerd moeten worden. Na afloop van de software installatie maakt u een keuze uit de licentievorm die hieraan gekoppeld dient te worden: een single machine of een concurrent licentie. Een single machine licentie is alleen geldig voor een specifieke Linux host en heeft als voordeel dat de applicatie ook zonder netwerk connectiviteit gedraaid kan worden. Om een dergelijke licentie te verkrijgen is persoonlijke registratie bij de applicatie leverancier verplicht. Een concurrent licentie is een licentie die verstrekt wordt door een licentieserver en brengt geen verdere registratieverplichtingen met zich mee. Nadeel van het concurrent licentiemodel is de afhankelijkheid van een TU/e netwerkverbinding bij het starten van de applicatie. Geïnteresseerd geraakt? Neem dan een kijkje op de website voor een overzicht van de actuele applicaties en de bijbehorende installatie documentatie Pinautomaat ICTheek S inds eind juli is het in de ICTheek alleen nog mogelijk om met pin te betalen voor afgenomen plots en andere diensten. e ICTheek neemt sinds die tijd ook de betalingsfunctie van het Notebook Service Centrum over voor bijvoorbeeld de reparatie van notebooks. at betekent dat betalingen 7 dagen per week mogelijk zijn tussen 8.00 en uur. Voor die klanten die nog contant willen betalen blijft natuurlijk ienst ICT Goods betaalpunt. ienst ICT Goods is op werkdagen geopend van tot uur 9

10 10 ICT Governance Board Cees du Bois Ronald Waterham: it is een belangrijke ontwikkeling. e ICT Governance Board is een goede aanvulling in het beheer van onze ICT keten vanaf infrastructuur tot en met bedrijfssystemen. e ICT dienstverlening is al een tijd lang geregeld met behulp van Service Level Agreements, maar nu kan ook de behoefte van de organisatie op het gebied van bedrijfsinformatiesystemen beter gereguleerd worden. Nieuw M et het instellen door het CvB van een ICT Governance Board op de TU/e is een flinke stap voorwaarts gezet op het terrein van de TU/e ICT. Met de oprichting van de ICT Governance Board is er sprake van een bestuurlijke verankering van ICT Governance, die ervoor moet zorgen dat campusbrede afstemming plaats vindt met betrekking tot gewenste informatie voor de bedrijfsvoering en de daaraan gekoppelde bedrijfsinformatiesystemen. Taken e regissering in een corporate (aan)pak at vraagt om een intensieve samenwerking tussen al onze aanwezige en mogelijk nieuwe bedrijfssystemen en de eigenaren daarvan. Tot op heden ontbrak een over all regie. e impact ervan mag bekend verondersteld worden, zoals een diversiteit aan systemen, talloze interfaces, complex beheer en om een niet uitputtend rijtje te eindigen met het moeizaam en niet op tijd kunnen aanpassen en vervangen van systemen bij gewijzigde of nieuwe omstandigheden. e board gaat de regie voeren over e regie zal bestaan uit het vaststellen en bewaken van beleid, de ontwikkeling en het beheer van de bedrijfssystemen van de TU/e. regels, richtlijnen, architectuurprincipes en een architectuur voor de bedrijfs- Een belangrijk doel is de realisering van geheel geïntegreerde werkomgevingen systemen. e board heeft zicht op en kan voor studenten en medewerkers. Als eerste proeve hebben we al de start beleefd ning en control cyclus aan de ontwikkeling sturing geven door middel van een plan- van de igitale Leer- en Werkomgeving (projecten) en het beheer (change management). Op te richten stuurgroepen (LWO), welke deels operationeel is via ons internet en deels via intranet, sinds zullen vorm gaan moeten geven aan de begin Een logisch vervolg is de inrichting van de igitale Werk Omgeving uitwerking van de plannen. (WO) die geheel via intranet aangeboden gaat worden. Als derde is er nog de Samenstelling ICT Governance Board niet onbelangrijke igitale Externe Omgeving (EO) waarbij de relaties van de Leden zijn: Voorzitter is mr. Jo van Ham (lid CvB). TU/e deels via extranet en internet de 2 directeuren bedrijfsvoering (mr. Rob doelgroep is. Alle zijn het werkomgevingen waar zowel de student, de mede- 2 diensthoofden (dr. Karen Ali en drs. ebeij en drs. ing. Jos Hermus) werker als de relatie nog maar een keer Jeanne Figdor). op hoeft in te loggen. Telkens heeft de Adviseurs zijn: bezoeker nog maar met één userinterface prof. dr. Kees van Hee, de directeur te maken. e grote winst is dat niemand ienst ICT (dr. ir. Ronald Waterham) en 2 hoeft te weten in welke applicatie wat zit. studenten (Elisa van Hout en Bart Laarhoven). Bovendien kunnen bezoekers alle noodzakelijke handelingen (work-flow) in een Secretaris is de informatiemanager (Ing. omgeving verrichten, die voor informatie Cees du Bois) opvragen en brengen nodig zijn en te maken hebben met de studie, het werk of de relatie met de TU/e. Aanmelden voor dichterbij het NIEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT

11 11 ICT Governance in theorie en praktijk In 6 jaar 50 rapporten Cees du Bois it heeft geleid tot een schat aan informatie en aanbevelingen hiervoor in een 50 tal rapporten geproduceerd door een 250 tal studenten B innen de masteropleiding Business Intelligence Systems is er de afgelopen 6 jaar een college ICT Governance gegeven dat verzorgd werd door ir. Erica Rietveld. Erica is alumnus (BK) van deze TU/e en zelfstandig consultant op dit gebied. Een belangrijk doel was studenten niet alleen vanuit techniek naar ICT te laten kijken maar, door er boven te gaan hangen, vanuit cultuur en structuur, met behulp van aangereikte theoretische modellen en technieken, te kijken naar volwassenheid en kwaliteit van ICT services en aanbevelingen op te kunnen stellen ter verbetering hiervan. Onderdeel van het college was ook het doen van een onderzoek hiernaar in de praktijk. Een beter speelveld hiervoor dan de TU/e kan men zich niet wensen. Al ras ontstond er een samenwerking tussen de ienst ICT en Erica om voor groepjes van steeds 5 studenten een op- dracht tot onderzoek te formuleren hoe het met allerlei aspecten van ICT Governance op de TU/e gesteld was. it heeft geleid tot een schat aan informatie en aanbevelingen hiervoor in een 50 tal rapporten geproduceerd door een 250 tal studenten en variërend op de gebieden informatie-management, security, ICT governance, websites, architecting business and processes, architecting ICT, marketing ICT en corporate systems. U iteraard konden al deze onderzoeken niet plaatsvinden zonder de hulp van vele TU/e medewerkers binnen faculteiten en diensten waarvoor de ienst ICT hen nog steeds zeer erkentelijk is. Het college gaat nu over van de faculteit Wsk/I naar IE&IS en andere docenten en is het even afwachten of dit soort onderzoeken nog gaan plaatsvinden. Op de TU/e is er op het gebied van ICT Governance in ieder geval nog genoeg te doen en te verbeteren. Zie ook andere artikelen in dit nummer Gestructureerde vooruitgang 11

12 12 ICT Governance: een onderzoek naar centrale en decentrale ICT dienstverlening op de TU/e Bart Laarhoven Voor deze opdracht, met als opdrachtgever ienst ICT, hebben we onderzocht hoe het staat met de verdeling tussen centraal en decentraal. A fgelopen semester heb ik het vak IT Governance gevolgd. Naast de bijbehorende colleges bestond dit vak ook uit een opdracht. Met een groepje van 5 studenten hebben we gekozen voor de opdracht Centralisatie en decentralisatie van de ICT op de TU/e. Voor deze opdracht, met als opdrachtgever ienst ICT, hebben we onderzocht hoe het staat met de verdeling tussen centraal en decentraal. Hiervoor hebben we interviews gehouden met 6 ICT-coördinatoren, 3 leden van het management van de ienst ICT en 2 directeuren bedrijfsvoering. aarnaast hebben we onderzocht of er theoretische modellen bestaan die het TU/e-model ondersteunen of weerleggen. Om niet alleen binnen de TU/e te vergelijken, hebben we ook gesproken met de informatiemanagers en ICT-managers van de Universiteit van Tilburg, de Universiteit Twente en van Interpolis in Tilburg. B ij alle interviews werden we enthousiast ontvangen en we zijn alle betrokkenen dan ook nog steeds zeer dankbaar voor de medewerking. Ook vanuit ienst ICT en mevrouw Rietveld, onze docent, kregen we alle medewerking waar we die nodig hadden. In de interviews hebben de betrokkenen eerlijk en open gereageerd op onze vragen en zijn er veel zaken duidelijk geworden. Al vrij snel bleek dat alle betrokkenen zich over het algemeen erg kunnen vinden in de huidige mate van decentralisatie. esondanks was het erg leuk om al deze verschillende meningen te horen en op verschillende plaatsen binnen dezelfde organisatie met mensen te praten. e modellen die we op de universiteiten van Tilburg en Enschede en bij Interpolis tegenkwamen waren deels vergelijkbaar. Waar ze dat niet waren, waren er meestal goede argumenten om het TU/e-model aan te houden. Zo vonden we op de Universiteit van Tilburg een model waar de hardware op de werkplek zoveel mogelijk gestandaardiseerd is, waardoor de decentrale afdelingen voornamelijk support leveren op deze standaard werkplekken. Op de TU/e zou dit, door de vele bètafaculteiten en wensen daarvan, niet mogelijk zijn. In Twente heeft men in 2007 een compleet gecentraliseerd model ingevoerd. In de verschillende gebouwen op de campus bestaan wel front-offices, maar de centrale dienst is de baas qua beleid. e situatie zoals deze bij de TU/e is, leek ons in dit geval beter. Bij Interpolis zijn beleid en uitvoering heel duidelijk gescheiden. Voor heel Achmea, waar Interpolis een onderdeel van uitmaakt, bestaat er een bedrijf dat alle ICTuitvoering regelt. e verschillende onderdelen van Achmea, zoals Interpolis, huren dit bedrijf vervolgens in. Uitgaande van de verschillende interviews die we binnen de TU/e gehouden hebben, kunnen we alleen maar concluderen dat men momenteel het beste aan het huidige model kan vasthouden. Voor wat de theoretische modellen betreft is er geen model dat onze situatie precies beschrijft. e organisatie bevat echter aspecten van een Shared Service Center (SSC). Een SSC is een centrale dienst die voor verschillende klanten werkt op basis van vooraf opgestelde overeenkomsten, haar eigen portfolio bepaalt en zelfstandige verantwoordelijkheid heeft. Vooral deze laatste twee eisen zijn niet geheel van toepassing op ienst ICT. e decentrale afdelingen bepalen niet hun eigen portfolio, maar doen dat in overleg of in Aanmelden voor dichterbij het NIEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT

13 13 opdracht van de klant: de faculteit. ienst ICT is ook niet alleen verantwoording schuldig aan zichzelf, aangezien ienst ICT onder het College van Bestuur valt en daar toch echt verantwoording aan moet afleggen. Op de TU/e hebben we dus een hybride model tussen complete centralisatie en complete decentralisatie met eigenschappen van een Shared Service Center. Oftewel: een uniek model dat in de loop der jaren is uitgerold en over de hele linie goed wordt ontvangen en dat waarschijnlijk ook alleen maar op de TU/e zo kan werken. Natuurlijk hebben we uit de interviews wel een paar pijnpunten en een paar best practices van anderen kunnen halen en deze hebben we tijdens onze presentatie uiteengezet voor de geïnteresseerde aanwezigen. We ondervonden bijvoorbeeld dat er beter van de gecentraliseerde mogelijkheden gebruik gemaakt kan worden. e ICTcoördinatoren van verschillende faculteiten overleggen wel samen, maar van echt samenwerken is nog geen sprake, uitzonderingen daargelaten. Ook merkten we bij de interviews met de directeuren bedrijfsvoering dat die graag op de hoogte zijn van wat er centraal bij ienst ICT gebeurt. Om de beleidsplannen van de faculteiten vast te stellen, vinden ze het bijvoorbeeld belangrijk om de lange termijnplannen van ienst ICT centraal te kennen. eze communicatie gebeurt op dit moment nog vooral via de ICT-coördinatoren, maar wellicht dat hier in de toekomst verandering in kan komen Notebook uitreiking op aan onze nieuwe eerstejaars studenten 13

14 14 Website ienst ICT in een nieuw jasje Marian de Vaan de focus op een andere indeling, namelijk van door klanten gewenste functionaliteit O p 16 juli jl. is de nieuwe website van de ienst ICT live gegaan. e grootste verandering zit in de structuur van de aangeboden informatie. aar waar in de vorige versie vooral de organisatie van de ienst ICT centraal stond, ligt nu de focus op een andere indeling, namelijk van door klanten gewenste functionaliteit. Een voorbeeld is de bundeling van alles wat met de ICT werkplek op de campus te maken heeft. Achter die ingang is alle informatie te vinden die met die werkplek te maken heeft. Natuurlijk zijn door onze klanten gewaardeerde ingangen gebleven. Nog steeds bestaat de producten en dienstenlijst, deze is te vinden onder de nieuwe naam A-Z index. ie naamswijziging heeft te maken met de informatie die via die lijst te vinden is, er staat meer informatie dan alleen producten en diensten. E en andere wezenlijke wijziging in de structuur van de website is de mogelijkheid om op verschillende manieren bij de gezochte informatie te komen. Bovenin de balk staan onze klanten gegroepeerd, via die knoppen kan de informatie voor elk van die groepen gevonden worden. Voor de mensen die onze organisatie goed kennen, en die manier prettig vinden, is het nog steeds mogelijk om via de verschillende onderdelen van onze dienst informatie op te vragen. it alles heeft wel een andere manier van denken en rubriceren vereist van onze webredactie. Je verplaatsen in je klanten om op een andere manier naar informatie te kijken is anders dan we bij de webredactie gewend waren, maar is als zeer plezierig ervaren. Eigenlijk kom je dan met elkaar tot de vraag waarom je het niet eerder zo gedaan hebt. e herstructurering van onze website is in een relatief korte periode gerealiseerd, en daar zijn we best wel trots op, maar we pretenderen niet dat de informatie zoals die op de site te vinden is nu volledig is. W e nodigen u dan ook van harte uit opmerkingen en vragen om aanvullende informatie te melden aan website.dienst.ict@tue.nl. Wanneer dat van toepassing is voor onze gebruikersgroepen, en het past binnen onze dienstverlening, zullen wij zeker aan uw verzoek(en) voldoen. W ebredactie ienst ICT: Toon Straten, Noël Minten, Robert Vogels, Geertjaap Scherpenzeel, André de Koning, Anki Visscher, Ineke van de Laar, Marian de Vaan Je verplaatsen in je klanten om op een andere manier naar informatie te kijken

15 15 CEC nieuwe bewoner in Laplace Anneliese Vermeulen (CEC) het is alsof we hier altijd gewerkt hebben. Het kantoortuinidee slaat bij iedereen aan, er zijn weinig klachten. W e wisten het zo zeker: begin april zou CEC verhuizen van het Traversegebouw naar het Laplacegebouw. Om van onze afdeling één geheel te maken is besloten onze nieuwe locatie, begane grond Laplace, om te toveren tot een heuse kantoortuin. Na maandenlang hard voorbereidend werken is eindelijk de verhuisdatum geprikt. an belt een paar dagen voor d-day de leverancier van de meubels:.. er is een faillissement aangevraagd, geen levering van de meubels En geen meubels, geen verhuizing. E r volgen een aantal weken van overleg met de curators en het bedrijf dat Kembo over heeft genomen. an valt de voor ons gunstige beslissing. e levering van de meubels gaat door. Met een nieuwe planning in de hand verhuist in week 25 (15 juni) het eerste deel van het CEC naar het geheel vernieuwde deel van het gebouw. In die week werken de nodige mensen van dienst ICT hard om alle IT-voorzieningen te treffen, die nodig zijn, zodat na de verhuizing ons werk vlekkeloos kan verlopen. Als de eerste meubels netjes waterpas staan te wachten op hun nieuwe gebruikers hebben ook de medewerkers van het schoonmaakbedrijf ISS al hard gewerkt om ons stof- en vlekkenvrij op de nieuwe locatie van start te laten gaan. e hele afdeling begint opnieuw haar kasten, bureaus en ladeblokken leeg te maken. In de gang van Traverse stapelen zich de volle blauwe verhuisbakken op en het stressniveau stijgt. e verhuizers werken echter alles volgens schema af en de verhuizing loopt als een trein. V an te voren hadden we als afdeling afgesproken dat we niets zouden afspreken over gedragsregels of huisregels en dat we zouden bekijken hoe het gaat. Nu zijn de eerste weken voorbij en de afdeling is bijna helemaal gesetteld, het is alsof we hier altijd gewerkt hebben. Het kantoortuinidee slaat bij iedereen aan, er zijn weinig klachten. Een klacht die we wel regelmatig horen is dat het soms zo stil is! W e kunnen in deze nieuwe inspirerende omgeving samen heerlijk aan de slag om voor onze TU/e collega s nieuwe producten te ontwerpen en projecten uit te voeren Aanmelden voor dichterbij het NIEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT 15

16 16 ienst ICT op reis Marian van Til en José Pikker Op 16 juni was het dan zo ver: ons personeelsuitje! W e verzamelden in de kantine s morgens om uur waar we gezamenlijk koffie hebben gedronken. aarna op naar de bus. Iedereen had zijn goede humeur meegenomen dus het beloofde een gezellige dag te worden. Het was een complete verrassingstocht omdat voor iedereen de eindbestemming geheim gehouden werd. Gaandeweg werd het steeds duidelijker waar we naar toe gingen. N et voor Antwerpen verlieten we de snelweg voor de lunch in de Lamme Goedzak. We konden op ons gemak een plekje uitzoeken in de ruime zaal, waarvan wij maar een klein gedeelte innamen. Van lieverlee werd het echter steeds drukker door een groep 70- plussers uit Gemert die ook een dagje uit gingen. Het bleek dat zij dezelfde toertocht gingen maken als wij. We zijn dan ook de hele dag door hen achtervolgd. Na de lunch wilden we vertrekken. Helaas stond onze bus achter de 3 bussen van die andere groep, zodat we niet weg konden. Het duurde even voordat iedereen van dat gezelschap was ingestapt. Na enige tijd de dierentuin te hebben bewonderd en geschommeld te hebben, konden O m we weer verder. e tocht werd voortgezet richting Antwerpen. aar kwamen we rond uur aan. Onderweg hebben we onze Belgische gids opgepikt en hebben we een citytour van een uurtje gehad. Hierin kregen we een uitgebreide uitleg over biersoorten en chocola, vooral puur. it blijkt goed voor de sex. us mensen: veel chocolade eten! I n Antwerpen zijn diverse markante gebouwen. Eén hiervan is het Gerechtsgebouw in de vorm van de zeilen van een boot. Het gebouw is helemaal van glas. Het idee hierachter is dat de manier van werken van het gerechtshof transparant moet zijn. I n de haven hebben we de bus geparkeerd en zijn van gids gewisseld voor een stadswandeling. Beide gidsen waren zeer enthousiaste vertellers over de geschiedenis van Antwerpen. Er werd uitgelegd waarom er geen bruggen zijn gebouwd over de Schelde. e rivier is de verbeelding van de scheiding tussen het arme en rijke gedeelte van Antwerpen. Nu hebben de armen echter een mooier uitzicht dan de rijken. Tot grote verrassing van iedereen bracht de gids ons naar de St. Pauluskerk. Aan de ingang was niet te zien hoe imposant de kerk er van binnen uitziet. Het voormalige ominicanenklooster bezit een gigantisch orgel en originele schilderijen van diverse beroemde schilders waaronder Rubens. We vervolgden onze wandeling naar het Stadhuis. Hier hadden we nog net tijd om een drankje (lees Trappist) te nuttigen op een zonovergoten terras uur naar de bus en op weg naar het voor ons geheim gehouden restaurant voor een diner. us we volgen de bussen van de 70-plussers, die samen met ons aanschoven voor het diner bij de Kaasboerin in Postel. Rond uur weer richting Eindhoven vertrokken met aankomst om ongeveer uur. We hebben een gezellige dag achter de rug

17 17 Office 2007 Een andere manier van werken Bij de uitrol van Office 2007 is er uiteraard veel aandacht voor de technische aspecten. Maar wat in het oog springt is dat dit project met extra zorg is omgeven op het gebied van voorlichting en interactie met al onze gebruikers. Maurice de Turck O ngeveer twee jaar geleden is de ienst ICT begonnen met het project "Overstappen naar Office 2007". Er is veel voorbereidingstijd genomen, omdat uit het verleden is gebleken dat dergelijke operaties grote impact hebben. oor eerst een pakket aan maatregelen te treffen rondom de uitrol van Office 2007 probeert de ienst ICT ervoor te zorgen dat de (toekomstige) gebruikers straks zo effectief mogelijk aan de slag kunnen. Om deze uitgebreide operatie in goede banen te leiden zijn er op onderdelen een aantal projectgroepen samengesteld. Projectplan I n het kader van het projectplan zijn allereerst de randvoorwaarden opgesteld, waaraan de hardware moest voldoen. Ook heeft de communicatie en de inrichting van een gebruikerscursus een prominente rol binnen het projectplan gekregen. aarnaast is er speciaal voor de website van de ienst ICT veel informatie geschreven als handvat voor het gebruik, de installatie en de randvoorwaarden. Zie: MS Office B innen het project is tevens ruimte voor een cursustraject gereserveerd. Uit een aantal cursusaanbieders is de firma Compu Train gevraagd naar een speciaal cursuspakket. ie opzet is na een aantal testsessies verder uitgewerkt. Wie de cursus volgt kan erop rekenen dat met de wensen van diverse gebruikersgroepen rekening wordt gehouden.. Uitrol N a het volgen van de cursus wordt er zo snel mogelijk een planning gemaakt om over te gaan naar Office Zodoende kan de opgedane kennis direct in de praktijk worden gebracht en beklijft het beter. Als het even kan vindt de uitrol plaats per dienst of per onderdeel van de dienst. Voorwaarde is dan wel dat medewerkers die dat wensen de cursussen hebben gevolgd en de aanwezige hardware aan de gestelde eisen voldoet. Er wordt onderscheid gemaakt naar bepaalde groepen gebruikers zoals studenten, administratieve medewerkers en gebruikers die 2007 zelf installeren. Ook zijn er nog gebruikers, die gebruik maken van (bedrijfskritische) software van derden. Met andere woorden voor elke gebruikersgroep is er een op-maat-pakket. Wat wel en wat niet? E en volgende, noodzakelijke stap is het inventariseren van de aanwezige hardware. Op basis van de specificaties van Microsoft is in combinatie met de (toekomstige) software-omgeving op de TU/e een minimale configuratie opgesteld. it onderdeel van het projectplan is bij het overgrote deel van de diensten inmiddels afgerond. aar waar, om wat voor reden dan ook, nog twijfels bestaan over het al dan niet veilig over kunnen stappen naar Office 2007 wordt in overleg met de gebruiker besloten tot de overgang of te kiezen voor voorlopig uitstel. Cursustraject Bij de uitrol van Office 2007 is er uiteraard veel aandacht voor de technische aspecten. Maar wat in het oog springt is dat dit project met extra zorg is omgeven op het gebied van voorlichting en interactie met al onze gebruikers. Tot slot de stand van zaken. Op dit moment is het grootste gedeelte van de uitrol voltooid. Op verzoek en bij voldoende aanmeldingen kunnen echter nog steeds cursussen voor de overgang naar 2007 aangeboden worden. Voor meer informatie kunt u terecht bij de servicedesk van uw dienst zie: servicedesk of van uw faculteit zie: Servicedesk decentraal 17

18 18 Software News Anki Visscher R ecently Microsoft eveloper, such as esigner and gaming software have become available through Surfspot.nl for free. Search Surfspot.nl for reamspark Suite. Available products are: Microsoft SQL Server 2008 eveloper Edition Microsoft Visual Studio 2005 Professional Edition Microsoft Visual Studio 2008 Professional Edition Microsoft Expression Studio 1.0 Microsoft Expression Studio 2 Trial Edition (includes Web, Blend, Media, and esign) Microsoft Windows Server 2003 R2 Standard Edition Microsoft Windows Server 2008 Standard Edition IT Academy Student Pass SQL Server 2008 Express Edition Visual Studio 2008 Express Edition XNA Game Studio 2.0 (with 12-month Creators Club Student trial membership) Virtual PC 2007 Visual Basic 2005 Express Visual C Express Visual C# 2005 Express Visual Web eveloper 2008 Express Visual Basic 2008 Express Visual C Express Visual C# 2008 Express This includes the following programs: CorelRAW X4; for illustrations and page lay-out Corel PHOTO-PAINT X4; for digital editing of pictures Corel CAPTURE X4; to make and edit screenshots Mathematica. There is a new version available of Mathematica, version 7.0. Installation/renewal of the version 6 license is still possible. The license with code L is meant for students who own a private notebook. The license with code L is meant for students and employees who own a TU/e computer. More information about Mathematica is to be found on Mathematica Matlab. Matlab 2009a is now available for personnel and students. Ad-Aware Ad-Aware Pro is now available via the campus installation server. This version is the replacement of Norman Ad-Aware SE plus. License which is not extended: New Software: Corelraw. CorelRAW X4 Graphics Suite is now available from the Software page on the TU/e website. CorelRAW Graphics Suite is a powerful graphic packet with diverse possibilities. SAS. The current trade group license of SAS is not extended. A packet with the functionality of SAS is present in R. More information on R can be found at

19 19 Applications for Linux Mart Mennen A number of popular applications, for which the TU/e has a campus license, are now also available for Linux. Y ou re on a Linux workspace and 2. Local Install you would like to run a mathematical application like Matlab? Until recently it was not possible to run some essential software on a Linux workspace. There s some good news for these users. A number of popular applications (Matlab, Mathematica and Maple), for which the TU/e has a campus license, are now also available for Linux. These applications for Linux are made available through two options: 1. Network Install T he network install is the method of choice if you want to be able to quickly use one of these applications. The applications have been installed on a file server where they can be accessed through the NFS protocol from the Linux computer. This does mean however that the Linux computer will have to be connected to the TU/e network whenever the application is being used. All network installed applications are configured in such a way that they don t need a separate license on the Linux client. W ith this type of installation the application will be installed locally. In contrast to the network install it is now possible to select the parts of the application which you want to have installed on the system. After the application has been installed you can make a choice about the type of license you want to use. You can choose for either a single machine or a concurrent license. A single machine license is only valid for one specific Linux host and has the added advantage that the software can be used without being connected to the network. To obtain a license of this type, personal registration with the application supplier is needed. A concurrent license is a license which is supplied through a license server and has no additional registration obligations. A disadvantage of this type of license is the dependency on a network connection to the TU/e when starting the application. Interested? Have a look at Unix software support for a summary of the up to date list of applications and the corresponding installation documentation Announcement S ince the end of July pin payments will be the only accepted payment method concerning print, plot and other services at the ICTheek. The ICTheek will also be taking over the NSC payment service. All payments concerning notebook repairs, accessories etc. can be made at the ICTheek. This means that payments can be done 7 days a week between the hours of 8.00 a.m. and p.m. C ustomers who prefer cash payments can still do so at the ICT Goods store between the hours of a.m. and 2.00 p.m 19

20 20 V o l u m e 0 2, n u m b e r 0 2 S e p t e m b e r In this edition: LWO 20 Applications for Linux 19 Announcement 19 Software news 18 Office ienst ICT op reis 16 Nieuwe bewoners LG 15 Nieuwe website 14 Notebook uitreiking 13 ICT Governance 12 ICT Governance 11 ICT Governance Board 10 Applicaties voor Linux 9 Pinautomaat ICTheek 9 On Column 8 25 jarig jubileum 7 TU/e-zeskamp WINS/US de hei op 5 Software nieuws 4 Nieuw gezicht 3 The igitale Leer- WerkOmgeving (igital Learn- Work Environment): one entrance one face Joost Timmermans (STU) A t the TU/e students can use different information systems to help facilitate their studies. The most important of these systems are the registration system OWIS, the communication system Exchange (outlook), the bibliographic system VUBIS and the Electronic T he Learning environment Studyweb. Until recently a student had to use one or more systems to get the correct information, depending on his needs. Students had to know all the systems and find out for themselves, for example, how to connect OWIS and Studyweb in order to find the possibilities on how to register for a course or an exam. Although this is a normal situation in the IT environment, this is a situation that the TU/e finds far from desirable. A O ne nother issue one had to cope with is the three utch Technical Universities ( elft, Twente and Eindhoven) working together more and more in education. Yet there are courses in which one has to attend subjects at one of the other Universities. It is expected that In the future students will not stick to one university. Getting education will be more dynamic and the information supplied needs to be readjusted so that students do not have to learn to work with three different IT environments. TU/e has accepted both these challenges and has developed the igitale Leer- WerkOmgeving (LWO). Students can request course information, work with and save data through one user interface independent of the used underlying system. The LWO is also prepared to work within the 3TU cooperation. The student can in the future request information from Twente and elft and can register from his/her own familiar TU/e interface. can ask oneself if it is that simple why does not anyone do this for a long time? We wish students a lot of fun using this obvious solution, because simple answers help people, so why not students? Telefoontikken 3 3TU virtuele colleges 2 LWO 1 Registration for dichterbij het NIEUWS Contact, react More information : click here : Nieuwsbrief.ienst.ICT@tue.nl : Website TU/e ienst ICT