Inzicht in het sportlandschap anno 2015

Transcriptie

1 Inzicht in het sportlandschap anno 2015 Sophie Cools, Vlaamse Sportfederatie vzw Directeur Sport 1

2 Inleiding Overzicht Verplichte sportbeoefening Vrij te kiezen sportbeoefening Niet georganiseerde sport Georganiseerde sport Overheid (lokaal provinciaal Vlaams) Privaat (sportclubs sportfederaties) PAUZE Andere belangrijke sportorganisaties 2 2

3 Inleidend: Staatsstructuur België = federale staat Staatshervorming ( 70) 2 grote krachtlijnen: taalgebruik en cultuur en economische betrachtingen 3 gemeenschappen (cultuur) 3 gewesten (economisch) 3

4 Inleidend: Staatsstructuur Sport als onderdeel van cultuur naar gemeenschappen Gemeenschappen beslissen autonoom over hun bevoegdheden via decreten (federaal = wetten) Maar ook sportgerelateerde zaken op federaal niveau! Binnenlandse Zaken (veiligheid: vooral bij voetbalmatchen), justitie (Bosman), Sociale Zaken (statuten, pensioenen,...), Defensie (sportbeoefening in het leger), Problematiek sportfederaties Topsport (selectiecriteria, samenstelling teams) Internationale vertegenwoordiging Andere aspecten (bv. subsidies AED, semi-agoraal statuut, competitiereglementen, ) 4

5 Verplicht voor iedereen: LO op school Beleidsstructuren onderwijs 5

6 LO op school: onderwijsnetten 3 onderwijsnetten met eigen pedagogische identiteit GO!: onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Gesubsidieerd Vrij Onderwijs (Katholiek) Gesubsidieerd Officieel Onderwijs (Gemeentelijk en provinciaal) Het vak LO = verplicht vak! Laagste niveau (kleuter): bewegingsopvoeding Lager onderwijs: (verplicht) wekelijks twee uren accent op spelvormen/beweging Secundair onderwijs: minimum 2u LO per week verplicht Hoger onderwijs: LO niet (vast) in programma opgenomen 6

7 Vrij te kiezen - ONGEORGANISEERDE SPORT Sport op individuele basis of onder vrienden Sport op vakantie (sportkampen) Het commerciële sportaanbod Sport in andere organisaties Populair! Frequent of sporadisch? Duurzaam of tijdelijk? 7

8 Georganiseerde sport - overheid Overheidsstructuren die zich met sport inlaten Van 3 naar 2 beleidsniveaus (2017) 8

9 Legislaturen beleidsniveaus Federale legislatuur: 5 jaar Vlaamse legislatuur: 5 jaar bv , Lokale legislatuur (provincies en gemeenten): 6 jaar bv eind 2018 Olympiades: 4 jaar bv (of olympiades wintersporten: ) 9

10 Lokaal sportbeleid Verwachtingen tov sportdiensten = regisseursrol 10

11 Lokaal sportbeleid: historiek Begin jaren 60: startblokken Vanaf jaren 70: wel sportinfrastructuur nog geen sportdienst Pas in 1976 eerste decreet: erkenning sportdiensten gemeentelijk sportbeleid (cultuurpact!) Decreet van 5 april 1995: erkenning en subsidiëring lokale en provinciale sportdiensten (sportraad!) Vanaf : nieuwe decreet lokaal sport voor allen-beleid (gemeenten, provincies en Vlaamse Gemeenschapscommissie) (beleidsplan, sportgekwalificeerde ambtenaar, subsidies, subsidiereglement clubs) Vanaf : decreet lokaal sportbeleid (door Interne staatshervorming en decreet planlastvermindering) Vanaf 2016: geen decreet lokaal sportbeleid meer 11

12 Lokaal sportbeleid: decreet (tem 2015) Vier beleidsprioriteiten 1. Het ondersteunen van de kwalitatieve uitbouw van de sportverenigingen via een doelgericht subsidiebeleid (25%) 2. Het stimuleren van sportverenigingen tot professionalisering, met een bijzonder accent op kwaliteitsvolle jeugdsportbegeleiding, en eventueel tot onderlinge samenwerking (35%) 3. Het voeren van een activeringsbeleid met het oog op levenslange sportparticipatie via een anders georganiseerd laagdrempelig beweeg- en sportaanbod (10%) 4. Het voeren van een beweeg- en sportbeleid met aandacht voor transversale samenwerking zodat kansengroepen gelijke kansen krijgen om actief te participeren in sport (10%) Subsidie: 2,4 / inwoner+ 0,72 cofinanciering 12

13 Lokaal sportbeleid: vanaf 2016 Geen structurele sportsubsidies meer voor sportdiensten Vroegere subsidies worden overgeheveld naar het gemeentefonds Gemeenten zijn vrij om de extra middelen te besteden (sport of niet sport geen voorwaarden) Belang lokale sportraad Gevolgen? - Vermindering uitgaven voor sport? 1/20 van gemeentelijke sportuitgaven komen uit Vlaamse subsidies - Vermindering subsidies? Shift subsidies (minder kwaliteit? minder diversiteit?)? Verandering subsidiereglementen? - Van sportdiensten naar vrijetijdsdiensten? - (niet los te zien van besparingen: verhoging tarieven, uitblijven investeringen sportinfrastructuur, subsidies sportclubs voorlopig buiten schot ) 13 13

14 Lokaal sportbeleid: ondersteuning ISB Vlaams Instituut voor sportbeheer en recreatiebeleid Koepel sportdiensten / ledenvereniging / netwerk Dienstverlenend kenniscentrum / praktijkgerichte expertise Directeur: David Nassen Bloso-provinciale sportpromotiediensten Ondersteuning lokale sportpromotie Link tussen sportpromotie Bloso en lokale sportpromotie 1 inspecteur, 1 consulenten + secretariaat (per provincie) Inspecteurs : Ann De Bruycker (WVl), Tanja Moens (Ovl), Ken Nys (A), Hilde Robeyns (VlB), Sandra Vandereet (L) 14

15 Lokaal sportbeleid Belangrijk als sportfederatie? Belangrijk voor jouw clubs Belangrijk voor jouw lokale projecten en evenementen Belangrijk in functie van accommodatie, logistieke ondersteuning 15

16 Provinciaal sportbeleid Provinciaal (5 provincies) Structuur: gedeputeerde - provinciale sportdienst - sportraad Opdrachten/bevoegdheden T.e.m. 2013: opdrachten rond bovenlokale en intergemeentelijke samenwerking, G-sport en infrastructuur en R O : hoofdopdracht rond G-sport 2017 en verder: geen persoonsgebonden bevoegdheden meer, bevoegdheden rond sport vallen weg Negatief gevolg voor Vlaamse sportfederaties: afschaffing van subsidies voor provinciale sportfederaties vanaf euro provinciale subsidies voor basiswerking/ euro jeugdsport 16

17 Provinciaal sportbeleid Transitie provinciaal sportbeleid volgens principe van subsidiariteit (naar lokale, provinciale Wat met sport- en recreatiedomeinen? Wat met provinciale sportinfrastructuur? Wat met ondersteuning van sportevents? Bv. provinciaal kampioenschap, Belgisch kampioenschap, wereldbeker,.. (is dit sport of regio-marketing?) Wat met ondersteuning van bovenlokale projecten, clubs,? (te groot voor lokaal, te klein voor Vlaanderen) 17

18 Vlaams Sportbeleid: historiek Voor 50: sport = volksgezondheid 1956: NILOS (Nationaal Instituut voor Lichamelijke Opvoeding en Sport) 1969: culturele autonomie = einde nationale sportadministratie en ontstaan van het Bloso Adeps 18

19 Vlaams sportbeleid Minister van Sport + kabinet Sport Departement CJSM ( ): beleidsplanning, budgettering en voorbereiding, opvolging en evaluatie Agentschap Bloso ( ): beleidsuitvoering Vanaf 2016: Bloso wordt agentschap Vlaanderen Departement CJSM wordt CJM 19 19

20 Vlaams sportbeleid 20 20

21 Vlaams sportbeleid: Kabinet Sport Minister van werk, economie, innovatie en sport Philippe Muyters (NVA) Koen Algoed (kabinetschef) Gert Vandebroek (chef sport) Brecht De Vos Nicole Bossaerts An Vermeersch Karolien De Saedeleer Evelyne Laus 21

22 Kabinet Sport: beleidsdocumenten Vlaams regeerakkoord: afspraken tussen parlementaire fracties die samen over een meerderheid in het parlement beschikken, over het beleid dat een nieuwe regering zal voeren Beleidsnota ( ): begin legislatuur minister geeft aan hoe hij regeerakkoord zal realiseren. Beleidsbrief (jaarlijks): concretisering beleidsnota met realisaties vorig werkingsjaar plannen volgend werkingsjaar Andere zoals: topsportactieplan, actieplan sport voor allen 22

23 Kabinet Sport: beleidsdocumenten 8 beleidslijnen uit de beleidsnota Faciliteren van breedtesport via diverse partnerships Optimaliseren van het aanbod aan sportinfrastructuur Het gezond en ethisch sportklimaat blijvend versterken Streven naar een dopingvrij Vlaanderen Investeren in kwaliteit, professionalisering en tewerkstelling Ontwikkelen en delen van kennis en promoten van de sport Meer rendement halen uit het beschikbare topsportpotentieel Constructief bijdragen aan internationaal sportbeleid 23

24 Vlaamse overheid: Vlaamse sportraad Strategische adviesraad: verplicht advies over decreten en uitvoeringsbesluiten Samenstelling: 10 onafhankelijk deskundigen 5 namens ISB 5 namens VSF: Ingrid Peeters (OKRA-Sport) Jonas Heuts (VFV) Koen Hoeyberghs (VVB) Reinout Van Schuylenbergh (VTDL) Sophie Cools (VSF) Voorzitter: Frank Bulcaen 24

25 Vlaamse overheid: Departement CJSM Departement CJSM (Cultuur, Jeugd, Sport en Media) afdeling Sport en Jeugd Beleidsondersteuning Wetenschappelijk onderzoek Internationaal sportbeleid Intersectorale overheidssamenwerking Gezond en ethisch sporten Projectsubsidies Experimentele projecten (bv. projectsubsidie rond kansengroepen en sportkampen, innovatie, ) Topsport: topsport Vlaanderen, atletiek Vlaanderen, 25

26 Vlaamse overheid: Departement CJSM Afdelingshoofd Sport en jeugd: Astrid Vervaet Ethisch sporten: Jord Vandenhoudt Gezond Sporten: Nancy Barette Infrastructuur: Stijn Boons & Sven Meert Experimentele en innovatieve projecten: Bert Menten & Stijn Coppens Internationaal sportbeleid: Dieter Braekeveldt NADO Vlaanderen: Hans Cooman & Patrick Ghelen 26

27 Vlaamse overheid: Departement CJSM Belangrijk als sportfederatie? Evenementen breed sportaanbod Evenementen Topsport Vlaanderen Participatieprojecten kansengroepen (zwembaden) (Vlaams sportinfrastructuurplan, voetbalstadions) (innovatieve projecten) 27

28 Competitie Projectsubsidies voor evenementen breed sportaanbod Enkel geoefende sporters Workshops, initiaties, voor niet-sporters Bovenlokaal/internationaal (deelnemersveld) Jeugd of volwassenen Bv. Squash Belgian Junior open, BK zeilwagenrijden, internationaal polsstokgala, Participatie en recreatie Gericht op recreanten Toeleiding van niet-sporters Bv. street soccer dag, free running in de stad, TOEKOMST??? Binnen Agentschap Sport Vlaanderen 28

29 Vlaamse overheid: Bloso Agentschap Bloso (agentschap voor de bevordering van de lichamelijke opvoeding, de sport en de openluchtrecreatie) Voert het sportbeleid uit en coördineert de sportkaderopleidingen en de topsport. (afdeling sportkaderopleidingen VTS!!) Staat in o.a. voor de sportpromotie, coördineert de internationale uitwisselingen en beheert de Vlaamse sportinfrastructuur (Bloso centra). (afdeling sportpromotie en inspectie, afdeling Bloso-centra, afdeling sportinfrastructuur en logistiek) Subsidieert en begeleidt de Vlaamse sportfederaties evenals de gemeentelijke en provinciale sportdiensten. (afdeling subsidiëring) Binnen het agentschap werd een afdeling opgericht voor de uitvoering van het topsportbeleid. Deze afdeling subsidieert, coördineert, ondersteunt, begeleidt en controleert het Vlaamse topsportbeleid. (afdeling topsport) 29 29

30 Vlaamse overheid: Bloso Afdelingshoofden Bloso Admin-generaal: Philippe Paquay Als. Directeur + topsport: Paul Rowe Subsidiëring + sportpromotie + KICS: Sonia Vanden Broeck VTS: Hans Ponnet Infrastructuur: Michel Van Espen Bloso-centra: Peter Janssens 30

31 Vlaamse overheid: belangrijke organen Stuurgroep topsport & Task Force topsport (Topsportactieplan Vlaanderen III) Platform Sport voor Allen (met werkgroepen) (Actieplan Sport voor Allen) Stuurgroep Vlaamse Trainersschool Permanent Overlegorgaan Sportpromotie Strategisch lerend netwerk ethisch sporten Strategische structuren senioren, ECM, personen in armoede, G-sport 31

32 Vlaamse overheid Belangrijk als sportfederatie? Ja! Subsidies als sportfederatie vragen rond subsidies en decreet Topsport Sportpromotiecampagnes / multimove / KICS / innovatie In toekomst: ook projectsubsidies? Begeleiding? 32

33 Landelijk: overheid Andere departementen die linken hebben met sport Onderwijs: universiteiten + hogescholen, Topsportscholen, Brede School Leefmilieu en Infrastructuur, Ruimtelijke Ordening Luchtsporten, watersporten, golf, paardrijden, kleischieten Geluidshinder Gebruik van water en bossen voor natuurgebonden sporten Vlarem Welzijn en volksgezondheid (MVS) Werk (Tewerkstellingscontracten) bv. Sociare Toerisme 33 33

34 Overheid: overzicht Internationaal Unesco Europees EU, Raad van Europa Federaal Binnenlandse zaken, Justitie Landsverdediging, Verkeer & infra Vl. gemeenschap Minister van Sport Vlaamse Sportraad Bloso en departement CJSM (Provinciaal Gedeputeerde sport, prov.sportraad, dienst Lokaal Schepen voor sport, gem.sportraad, dienst Voor vragen over Europees sportbeleid en link federatie: 34 34

35 Sportfederaties en sportclubs Lokaal: sportclubs Blijft populair, sportclubparticipatie stijgt/stagneert (anders georganiseerde sport stijgt ) 1/5 Vlamingen sport in een sportclub Ongeveer echte sportclubs in Vlaanderen (Bloso-VSF, 2012) Kleine clubs - helft heeft minder dan 61 leden 89.61% van de clubs biedt 1 sporttak aan vrijwilligers in de sportsector (!!) 16,91% niet aangesloten bij een erkende Vlaamse sportfederatie 30% is vzw Tekort aan financiën, infrastructuur, vrijwilligers, gediplomeerde trainers! Sportclubs onder druk (verwachtingen vs. mogelijkheden)! Bron: Bloso + De grote sportclubenquête (Bloso/VSF) 35 35

36 Sportfederaties en sportclubs: historiek Voor 1800: sport lokaal weinig vaste spelregels Paardrijden, rugby, schermen Tss : industrialisatie Ontstaan van sportclubs en wat later ook regionale en nationale sportfederaties Tss : internationalisering van de sport Vooral vanuit het Verenigd Koninkrijk Eind 19de eeuw ontstaan internationale federaties Ontstaat nood aan verdere standaardisering Vanaf 1945: multisportfederaties en andere organisaties 36 36

37 Sportfederaties en sportclubs: historiek Erkende sportfederaties Decreet van 1977 Verplichte splitsing van de bonden Erkenning en subsidiëring obv ledenaantallen Ontbreken van kwaliteitsnormen, versnippering sportlandschap Kritiek in het Strategisch Plan Sportend Vlaanderen (1997) Kwaliteit van het sportaanbod in Vlaanderen verhogen Leidde tot nieuw decreet Decreet van 13 april 1999 Loskoppeling tussen erkenning en subsidiëring Eerste sporttakkenlijst Maar ook hier tekortkomingen: o.a. onevenwichtige subsidieverdeling 37 37

38 Sportfederaties en sportclubs: decreet Decreet van 13 juli 2001 Splitsing tussen erkenning en subsidiëring (verdere professionalisering) Subsidiëring via beperkte sporttakkenlijst (54 sporttakken) Verhoogde transparantie van het sportlandschap Opsplitsing tussen unisportfederaties en recreatieve sportfederaties (definities) Verwijzing IOC AGFIS! Vastleggen van topsportfederaties voor 4 jaar Stimuleren van integrale kwaliteitszorg (beleidsplanning) Verschillende basisopdrachten en facultatieve opdrachten Opvangnet voor alternatieve sporten met beperkt subsidiëring: cluster voor vrijetijdsgebonden activiteiten (internationaal, volkssporten,luchtsporten en dieren) 38 38

39 Sportfederaties en sportclubs: decreet Decreet van (dag?) (maand?) 2015 Nieuw decreet Bisconceptnota zie VSF Magazine : Rationalisering op vlak van schaalvergroting en clustering: USF, MSF en OSV s Outputsubsidiëring (parameters) Enveloppesubsidiëring Meer zekerheid over financiën? Minder verplichtingen op vlak van proces (personeel, controle, beleidsplan, ) 39

40 Sportfederaties en sportclubs: koepel Vlaamse Sportfederatie vzw Koepelorganisatie erkend en gesubsidieerd via decreet 13/07/2001 Leden: 80 erkende sportfederaties (/86) Voornaamste opdrachten Sportfederaties vertegenwoordigen (belangenbehartiger) Sportfederaties ondersteunen Sportfederaties informeren Dynamo Project 8 beleidsdomeinen: sportbeleid, topsport, SVA, management van de federatie, vrijwilligersbeleid, ethisch sporten, gezond sporten, sportclubondersteuning Projecten: Officials, Platform Sportclubondersteuning, EU sportlink, Risicovechtsportplatform, SPOKA,

41 Sportfederaties en sportclubs: koepel Belangrijk als sportfederatie? Ja ;-) Vertegenwoordiging van gemeenschappelijke belangen (bv. VTS, semi-agoraal statuut, ) Als ondersteuning: 1 op 1 ondersteuning, overlegmomenten, bijscholingen, projectsubsidies, competentieverhoging sportclubondersteuners, Als netwerk, collega s leren kennen, 41

42 Sportfederaties en sportclubs: nationaal Nationale sportfederaties Geen rechtstreekse erkenning noch subsidiëring door de overheid Meestal lege dozen, brievenbussen MAAR! Noodzakelijk voor internationale doorstroming BOIC Door IOC erkend NOC: vorming, ondersteuning, Internationale doorstroming naar OS, EYOD, YOG, WG, Paralympics Geen rechtstreekse subsidiëring, wel erkenning en onrechtstreekse betoelaging (Nationale Loterij, Bloso) Sterk betrokken bij Vlaams topsportbeleid Weinig link met VSF 42 42

43 Sportfederaties en sportclubs: internationaal ANOC: Association of National Olympic Committees Samengesteld uit de NOC s van de vijf continenten Drukkingsgroep naar IOC toe Binnen Europa EOC: European Olympic Committee Europese Liga s van Internationale Federaties ENGSO: European Non-Governmental Sport Organisation = koepel van nationale koepels 43 43

44 Sportfederaties en sportclubs: internationaal Internationale sportfederaties Sinds einde 19de eeuw Sport Owners ( bezitten officiële spelregels) Verantwoordelijk voor: reglementen, management, evenementen, Standaardisatie reglementen > spectaculaire groei internationale sport in 20ste eeuw Momenteel bestaan er zo n 90 internationale unisportfederaties FIG, UCI, FIFA, 44 44

45 Sportfederaties en sportclubs: internationaal Sportaccord (vroegere AGFIS GAISF) (General Association of International Sport Federations) Voorzitter: Vizer (judo) (vroeger Hein Verbruggen) Leden: internationale sportfederaties (owners) en organisaties (users, vb. CISM (militaire sport), helpers vb. wetenschappers) Doelstellingen o.a.: Samenwerking leden en andere sportorganisaties bevorderen Beschermen van de gemeenschappelijke belangen (tv rechten, sponsoring) Opstellen van kalender internationale sportevenementen 45 45

46 Sportfederaties en sportclubs: internationaal De Olympische Beweging (1894) Pierre De Coubertin IOC Lausanne Voorzitter: Thomas Bach (D) Leden: 115 individuele personen (P-O Beckers) Doelstelling: Olympisme wereldwijd promoten (Topsport en SVA) obv Olympisch Charter To build a better world through sport Activiteiten o.a. : Organisatie Olympische Spelen Strijd tegen doping (WADA) Vorming 46 46

47 Eindoverzicht sportstructuren 47 47

48 PAUZE 48

49 Andere sportorganisaties Stichting Vlaamse Schoolsport Innoveren, het plannen en het ontwikkelen van schoolsport Link tussen schoolsport, vak LO en lokale sportactiviteiten Organiseren van extra-curriculaire sport- en bewegings-activiteiten in schools en naschools verband voor leerlingen uit het basis- en secundair onderwijs. Belangrijk als sportfederatie? Afhankelijk van je doelstellingen Directe ingang bij jeugd + leerkrachten LO (kan ook via BVLO) 49 49

50 Andere sportorganisaties ICES Internationaal Centrum voor Ethiek in de Sport Kennis- en ondersteuningscentrum rond ethisch sporten Ontwikkelt producten Biedt 1 op 1 ondersteuning (algemeen beleid, reactief, ) Belangrijk als sportfederatie? Vaak weinig expertise bij de federaties ICES werk ondersteunend voor federaties 50

51 51

52 Andere sportorganisaties Vlaamse Vereniging voor Sportgeneeskunde (VVS) / Sporten Keuringsartsen (SKA) Ondersteuning federaties bij verplichtingen gezond sporten (bv. medische keuring) Ondersteunen en informeren federaties rond letselpreventie Belangrijk als sportfederatie? Pas vanaf najaar 2015 actief als ondersteuner voor federaties Kunnen federaties helpen rond verplichtingen gezond sporten (checklist gezond sporten) 52

53 Andere sportorganisaties Vlaams Bureau voor Sportbegeleiding - Vlabus Ter beschikking stellen van sportbegeleiders aan sportorganisaties wekelijkse eenmalige sportbegeleiding lessen voor gans seizoen of ter vervanging Enkel gediplomeerden = kwaliteitsgarantie 53

54 Andere sportorganisaties Belang voor sportfederaties en clubs: Sinds 2013: nieuw decreet Tewerkstelling in de sport Belangrijke uitbreiding bevoegdheden Vlabus rond professionalisering en tewerkstelling in sportclubs: Project sportclubs trainers Sportcoördinerende functies sportclubs 54

55 Vragen?