Dyslexiebeleid ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dyslexiebeleid 2015-2016 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO"

Transcriptie

1 Dyslexiebeleid ISW Hgeland MAVO/HAVO/VWO Augustus 2015 Uitgangspunten In dit beleidsstuk wrdt ten beheve van de leesbaarheid alleen de mannelijke vrm geschreven. Daar waar mannelijke vrnaamwrden wrden gebruikt, kunnen k vruwelijke wrden gelezen. Het dyslexiebeleid van ISW gaat uit van de vlgende punten: de leerling wrdt vrbereid m met succes zijn eindexamen af te rnden; een leerling met dat type nderwijs kunnen vlgen dat ptimaal aansluit bij zijn capaciteiten; een leerling met een handicap met het nderwijs kunnen drlpen p een manier die is aangepast aan zijn mgelijkheden binnen de draagkracht van de schl; de diagnse dyslexie (met daaraan gekppeld een dyslexieverklaring) kan alleen gesteld wrden dr prfessinals die gekwalificeerd zijn vr het uitveren van psychdiagnstisch nderzek. Daarte is een academische graad in de klinische (kinder- en jeugd-) psychlgie f rthpedaggiek vereist, evenals een bekwaamheidsregistratie in de psychdiagnstiek, minimaal p het niveau van de BIG-registratie (Berepen in de Gezndheidszrg); de leerling met dyslexie mag alleen gebruik maken van hulpmiddelen/faciliteiten die aan de vlgende drie vrwaarden vlden: het hulpmiddel / de faciliteit is in de verklaring geadviseerd; het hulpmiddel / de faciliteit dient besprken te zijn met de dyslexiebegeleider; het hulpmiddel / de faciliteit dient gedgekeurd te zijn dr de directie. de directie laat zich adviseren dr de dyslexiebegeleider ver het al dan niet tekennen van faciliteiten/hulpmiddelen, een alternatief prgramma, vrijstelling en/f ntheffing. Ok kan advies wrden ingewnnen bij vakdcenten en externe experts. De directie beslist in deze, rekening hudend met de draagkracht van de schl en de wettelijke kaders; dit beleid is van tepassing p alle leerlingen van ISW Hgeland: mav, hav en vw; maatschappelijke en nderwijskundige veranderingen wrden gevlgd en vastgelegd in het schlbeleid. Dit beleid zrgt ervr dat leerlingen, uders, dcenten en schlleiding kunnen zien wat is afgesprken met betrekking tt de begeleiding van dyslectische leerlingen. Dit beleid wrdt jaarlijks geactualiseerd. 1

2 Tekennen van faciliteiten en hulpmiddelen Welke hulpmiddelen een dyslectische leerling naast extra tijd mag gebruiken, is afhankelijk van de indicatiestelling en de draagkracht van de schl. De directie beslist hierver en kent de faciliteiten te. Vr het tekennen van extra faciliteiten/hulpmiddelen wrdt een vastmlijnde prcedure gevlgd (bijlage 2). Hierbij wrdt nderscheid gemaakt tussen leerlingen met een lees en/f spellingsprbleem. Tegekende faciliteiten/hulpmiddelen wrden in het elektrnisch leerling-dssier pgenmen. De leerling ntvangt een dyslexiepas met daarp de tegekende hulpmiddelen. De leerling met de pas tijdens alle tetsen kunnen tnen aan de vakdcent f examinatr. Alleen hulpmiddelen die vr het eindexamenjaar zijn tegekend en dr de leerling in de reguliere les wrden gebruikt, mgen tijdens het SE en CE wrden ingezet (bijlage 3). Een uitzndering p vrstaande regel wrdt gemaakt vr de leerlingen die na bven gestelde grens een dyslexieverklaring krijgen f instrmen vanuit een andere schl. Faciliteiten en hulpmiddelen De tegestane faciliteiten/hulpmiddelen vr de dyslectische leerling p ISW Hgeland zijn gebaseerd p de prtcllen van de CEVO en tegestaan bij schl- en centraal examen. Lijst met faciliteiten/hulpmiddelen: alle tetsen wrden aangeleverd in lettertype Arial, puntgrtte 12; extra tijd (20% van de tegestane tijd vr een repetitie, s en examen); hulpmiddelen ter ndersteuning (bijvrbeeld een Daisy-speler f laptp met gebruik van spellingscntrle); gebruik van het cmputerprgramma Kurzweil; bij het schlexamen (SE) en het centraal examen (CE) werken leerlingen p dr de schl gecntrleerde cmputers/laptps; de prcedure, zals beschreven in het dcument van de CEVO, wrdt gevlgd bij SE en CE (bijlage 3); aangepaste berdeling van schriftelijk werk cnfrm de afgesprken berdelingen (in dit prtcl) per sectie; gebruik van de dyslexieversie van kijk- en luistertetsen tijdens het examenjaar; In uitznderlijke gevallen kan een verzek vr alternatief lesprgramma, vrijstelling f ntheffing vr de vakken Frans f Duits wrden gedaan, cnfrm de wetgeving: Artikel 22 Inrichtingsbesluit WVO (Klas 1/2 MAVO)* Artikel 26n Inrichtingsbesluit WVO (Klas 3/4 MAVO)* Artikel 21 Inrichtingsbesluit WVO (Klas 1/2/3 HAVO/VWO)* Artikel 26e Inrichtingsbesluit WVO (Klas 4/5(/6)) HAVO/VWO)* de leerling met een dyslexieverklaring kan vanaf klas 4VWO een ntheffing verkrijgen vr het vlgen van de tweede mderne vreemde taal (Duits f Frans). In plaats hiervan dient de leerling een extra vak uit de vrije ruimte te kiezen. Telichting bij alternatieve prgramma s, vrijstellingen en ntheffingen: Opmerkingen vraf: Een alternatief lesprgramma / vrijstelling zien wij als één van de uiterste aanpassingen van het prgramma m het nderwijs z ged mgelijk aan te laten sluiten bij de capaciteiten van een dyslectische leerling. Aanvraag verlpt vlgens een vastgestelde prcedure (zie bijlage 2). 2

3 * Wetgeving in het krt: MAVO: Artikel 22 inrichtingsbesluit WVO: In de eerste twee leerjaren van MAVO is Frans f Duits verplicht. Vr het vlgen van alleen Frans f alleen Duits is daarm geen ntheffing ndig. In de nderbuw MAVO zijn Frans en Duits nderdeel van het prgramma. Een verzek tt vrijstelling kan vr één van de vakken Frans f Duits ingediend wrden. Ok kan er een verzek gedaan wrden tt het vlgen van een alternatief lesprgramma vr Frans f Duits. Artikel 26n inrichtingsbesluit WVO: De vakken Frans en/f Duits kunnen in 4MAVO wrden vermeden dr er niet vr te kiezen. HAVO/VWO: Artikel 21 inrichtingsbesluit WVO: In de eerste drie leerjaren van HAVO/VWO zijn zwel Frans als Duits verplicht. Er kan geen ntheffing wrden verleend vr de vakken Frans en Duits in de eerste drie leerjaren. Een verzek tt het vlgen van een alternatief lesprgramma vr Frans f Duits kan wel wrden ingediend. Artikel 26e. inrichtingsbesluit WVO: De vakken Frans en/f Duits kunnen in de bvenbuw van HAVO vermeden wrden dr er niet vr te kiezen. In de bvenbuw van VWO meten leerlingen naast Engels een tweede mderne vreemde taal vlgen. Op ISW Hgeland bieden we, naast Engels, p VWO Frans en Duits als mderne vreemde talen aan. Een leerling met dus één van beide kiezen. Een leerling met een dyslexieverklaring kan in de bvenbuw van VWO ntheffing krijgen vr het vlgen van de tweede mderne vreemde taal. De leerling dient in dat geval wel een extra vak te kiezen uit de vrije ruimte met een studielast van ten minste 440 uren. Invulling alternatief prgramma: De invulling van een alternatief lesprgramma is sterk afhankelijk van de prblematiek en/f de capaciteiten van de betreffende leerling. Het alternatief lesprgramma bij Frans f Duits vldet in ieder geval aan de vlgende eisen: De leerling blijft te allen tijde in het leslkaal Waar lesactiviteiten aansluiten bij capaciteiten van de leerling en indien het mgelijk is, bepaalt de dcent f en he de leerling betrkken wrdt bij de les. Op mmenten dat de klas lesactiviteiten uitvert die redelijkerwijs niet uit te veren zijn dr de betreffende leerling, werkt hij in stilte vr zichzelf. De leerling maakt minimaal één alternatieve pdracht die aansluit bij zijn capaciteiten. Deze pdracht is gerelateerd aan de betreffende taal. De leerling neemt geen deel aan tetswerk. De cijfers van deze leerling wrden tt het mment van verkrijgen van een alternatief lesprgramma drgehaald. Het uiteindelijke rapprtcijfer vr dit vak bestaat uit de berdeling van de alternatieve pdracht(en). Een leerling die in klas 2 en/f 3 vr het vak Frans f Duits een alternatief lesprgramma heeft gevlgd zal aan het einde van klas 3 bespreekgeval zijn, indien hij dit betreffende vak kiest in de bvenbuw. 3

4 Implementatie dyslexiebeleid bij Nederlands en de mderne vreemde talen Het dyslexiebeleid nderschrijft de begeleiding van dyslectische leerlingen zals beschreven in het prtcl van het KPC. Het betreft hier de nderdelen lezen, wrdenschatuitbreiding, schrijven, spelling en grammatica. De leerling met kunnen inschatten wanneer een tekst futls geschreven met zijn. Met gebruik van hulpmiddelen met hij in die gevallen daadwerkelijk een crrect gespelde tekst kunnen schrijven. De leerling met daarm leren: in welke mstandigheden een tekst geen spelfuten mag bevatten; met welke hulpmiddelen (en hulp) je tt een tekst znder spelfuten kunt kmen. De dyslectische leerling mag bij alle werken gebruik maken van extra tijd en de hem tegekende faciliteiten. Tevens gelden er aangepaste berdelingscriteria. Leerlingen met alleen een leesprbleem (verklaring dyslectisch lezen) krijgen vr het vak Nederlands geen aangepaste berdeling. Tetsen Nederlands: Vr het afnemen van tetsen in alle klassen tt aan het eindexamen geldt: dat van ieder werk duidelijk met zijn wat er wrdt getetst (luisteren, spelling, betekenis van wrden, enz.); dat spellingsfuten vr 50% wrden fut gerekend; Deze regel geldt alleen vr dyslecten met een verklaring vr lezen en spellen. Vr leerlingen met alleen een verklaring dyslectisch lezen zijn geen aangepaste berdelingscriteria. dat grammaticale futen als: redekundig- en zinsntleding, zinspbuw en tekst verklarende futen, vr alle leerlingen even zwaar meetellen. dat leerlingen die testemming hebben vr het gebruik van een laptp deze bij alle tetsen kunnen inzetten. Ze mgen daarbij gebruik maken van de spellingscntrle. Deze tetsen wrden nrmaal becijferd. Tetsen Engels, Frans, Duits en Spaans: Vr het afnemen van tetsen in alle klassen tt aan het eindexamen geldt: dat van ieder werk duidelijk met zijn wat er wrdt getetst (luisteren, spelling, betekenis van wrden, enz.); dat grammaticale futen vlledig wrden meegeteld. Hfdlettergebruik valt hiernder; dat fnetisch juist gespelde wrden niet fut gerekend wrden; dat spellingsfuten niet fut gerekend wrden, behalve, wanneer dr de fut de betekenis van het geschreven wrd verandert; vrbeeld: een tets met 10 spelfuten in de vertaalwrden en 12 futen in het grammatica deel, levert vr een dyslectische leerling 12 meetellende futen p dat leerlingen die testemming hebben vr het gebruik van een laptp deze bij alle tetsen kunnen inzetten. Ze mgen daarbij gebruikmaken van de spellingscntrle. Deze tetsen wrden nrmaal becijferd. 4

5 Tetsen verige vakken inclusief de talen Grieks en Latijn: Vr het afnemen van tetsen in alle klassen tt aan het eindexamen geldt: dat tegekende faciliteiten gebruikt mgen wrden spelling, idimatische en grammaticale futen mgen het resultaat p een tets nit beïnvleden. Dit geldt k vr het niet crrect schrijven van eigennamen, plaatsnamen en merken. Hier wrden geen punten vr afgetrkken, tenzij het antwrd er inhudelijk minder juist f zelfs fut dr wrdt. 5

6 Aanvulling p het beleid Lettertype en puntgrtte Met ingang van het examen 2013 is het niet meer tegestaan dat schlen zelf een vergrting van de examens maken. In 2013 wrden namelijk alle (papieren) centrale examens geleverd in Arial puntgrtte 12. Alle leerlingen krijgen daarm vanaf schljaar de tetsen aangeleverd in lettertype Arial, puntgrtte 12. Vergrtingen van tetsen wrden p grnd van dyslexie niet meer tegekend. Tijdsverlenging Reguliere tetsen zijn z pgezet dat ze dr niet dyslecten ged binnen 40 minuten kunnen wrden afgernd. De tets wrdt bij alle leerlingen na 50 minuten ingenmen. Dyslecten en andere leerlingen met een handicap krijgen z 20% extra werktijd. Bij schlexamentetsen en het centraal schriftelijk krijgt de dyslectische leerling 20% extra tijd p de regulier tegestane tijd. Fnetische spelling Als de leerling wrden vermijdt mdat hij de spelling niet beheerst, kan dit tt gevlg hebben dat de leerling weinig pschrijft f inhudelijk niet de juiste alternatieve wrden kiest, mdat hij deze wel beheerst. Bij tetsen van de mderne vreemde talen (Duits, Engels, Frans en Spaans) wrden fnetisch juist gespelde wrden daarm niet fut gerekend. De dcent bepaalt in deze wat fnetisch juist is. Tetsen met behulp van een diashw en f stemkastjes De inzet van stemkastjes. Dyslectische leerlingen nemen samen met de rest van de klas deel aan tetsen die met het gebruik van een stemkastje wrden afgenmen. De dcent stelt vr betreffende leerlingen in de les 20% extra tijd beschikbaar. Kijk- en luistertetsen In de praktijk is het niet mgelijk m aangepaste kijk en lijstertetsen aan te bieden. Alle leerlingen maken de kijk en luistertetsen klassikaal nder gelijke mstandigheden. Hierbij wrdt geen nderscheid gemaakt tussen dyslecten en niet dyslecten. In het eindexamenjaar kunnen wel aangepaste tetsen wrden aangebden. Vergedingen en digitaal bekenpakket Ouders zijn zelf verantwrdelijk vr de aanschaf van hulpmiddelen zals: laptp en/f sftware (zals Kurzweil). Hiervr wrden dr de schl geen vergedingen verstrekt. Ouders kunnen met vragen hierver terecht p de site van steunpunt dyslexie: Leerlingen die tijdens de les gebruikmaken van een Daisy speler f laptp met het prgramma Kurzweil, kunnen de ksten vr een digitaal bekenpakket bij schl declareren. Het betreft hier de beken van het dr schl verstrekte bekenpakket. Alleen beken die leverbaar zijn bij Dedicn wrden dr de schl verged. De schl is niet verantwrdelijk vr beken die niet dr Dedicn kunnen wrden geleverd. Ouders zijn zelf verantwrdelijk vr de cntacten met Dedicn, de bestelling en de bestelde materialen. 6

7 Literatuurlijst: (2013) digitaal.nl (2013) Prtcl Dyslexie vrtgezet nderwijs KPC Grep (2004). Inrichtingsbesluit WVO Websites: Verantwrdelijke persnen schljaar De zrgcördinatr : Mw. Y. de Lange, De zrgcördinatr : N. van der Hff De dyslexiebegeleider : Mw. M. Osterheert-den Dulk, De dyslexiebegeleider : J. Reek, De Orthpedagg/GZ-Psychlg : Mw. H. Cenen Schlleiding : Dhr. G.J. Weijer Schlleiding : Dhr. J. Verslt 7

8 Bijlage 1 Verantwrdelijkheden De zrgcördinatr: draagt samen met directie en dyslexiebegeleider zrg vr de prfessinalisering van het schlteam p het gebied van dyslexie, lees- en spellingsprblematiek; nderhudt cntacten met de schlleiding ver dyslexiebeleid; hudt de veranderingen bij ver wettelijke regelingen en examinering; kmt (jaarlijks) in verleg met de dyslexiebegeleider met vrstellen tt aanpassingen van het beleid p basis van ervaring en nieuwe wettelijke regelingen; heeft structureel verleg met de dyslexiebegeleider gedurende een schljaar. De dyslexiebegeleider: cördineert en rganiseert de dyslexiescreening bij de brugklasleerlingen; is eerste aanspreekpunt vr uders, leerlingen en dcenten van dyslectische leerlingen; rganiseert eenmaal per schljaar een centrale uderavnd (M1 en HV1) vr uders van dyslectische leerlingen. Ouders kunnen hier vrijwillig gebruik van maken. Deze uderavnd is infrmatief en er kunnen vragen wrden gesteld ver het dyslexiebeleid; rganiseert 1-2x per schljaar een dyslecten leerling bijeenkmst (M en HV). Tijdens deze bijeenkmsten kunnen ervaringen wrden gedeeld en wrdt gesprken ver he m te gaan met dyslexie; behartigt de belangen van de dyslectische leerling gedurende zijn schllpbaan; begeleidt de leerling tijdens het dyslexienderzek in het brugklasjaar met spelling en lezen (vanaf ktber); stelt een begeleidingsplan p in het jaar dat de leerling wrdt getest. De begeleidingsplannen wrden verstrekt aan zrgcördinatren en directie; adviseert de directie in het tekennen van andere faciliteiten/hulpmiddelen dan extra tijd; brengt nieuwe dcenten p de hgte van dyslexiebeleid p ISW Hgeland; infrmeert de teamleider vrafgaande aan een schljaar en gedurende het schljaar samen met de rthpedagg, vr wat betreft de specifieke prblematiek van de leerling en levert in de eerste schlmaand een verzicht aan van aanpassingen per dyslectische leerling; verstrekt ieder jaar in de eerste schlweek een verzicht van alle dyslectische leerlingen en de individueel tegestane faciliteiten aan dcenten, zrgcördinatren en directie; reikt uiterlijk in september de nieuwe dyslexiepas uit tijdens een gesprek; De dyslexiebegeleider geeft tijdens dit gesprek aan he de leerling het beste kan mgaan met dyslexie p nze schl. verwerkt tussentijdse afspraken en aanpassingen betreffende de leerling in Magister en infrmeert teamleider, mentr en vakdcent hierver; registreert de leerling die een dyslexieverklaring krijgt direct in Magister (Kwadrant), waardr verzicht wrdt gewaarbrgd. De dyslexieverklaring wrdt digitaal in Magister tegevegd; 8

9 legt in samenwerking met Orthpedagg/GZ-Psychlg een dssier aan van elke dyslectische leerling. In dit dssier dienen zwel de dyslexieverklaring als het nderzeksverslag, afspraken, ntaties en evaluaties aanwezig te zijn; heeft jaarlijks een gesprek met de dyslectische leerling ver de vrtgang en de tegekende hulpmiddelen/faciliteiten; nderhudt (indien ndig) cntacten met uders en de leerlingen naar aanleiding van de rapprtvergadering; hudt tezicht p het naleven van het dyslexiebeleid en stelt de directie p de hgte wanneer de schl het beleid niet vlgt f wanneer er signalen zijn dat gemaakte afspraken niet wrden nagekmen; is medeverantwrdelijk vr het actueel huden van prtcllen en dyslexiebeleid. Orthpedagg/GZ-Psychlg: verzrgt het leerling-nderzek en stelt dyslexieverklaringen p; geeft de schl (dyslexiebegeleider en directie) advies ten aanzien van te geven faciliteiten en dispensaties; ndersteunt dcenten p verzek van de teamleider; adviseert dyslexiebegeleider, directie, uder en zrgcördinatr waar dit ndzakelijk is; geeft jaarlijks advies ten aanzien van het dyslexiebeleid. De directie: is verantwrdelijk vr de invering, aanpassing en uitvering van het dyslexiebeleid; is verantwrdelijk vr het scheppen van faciliteiten vr dcenten, waardr uitvering van beleid mgelijk is; is verantwrdelijk vr het signaleren en reageren p signalen en/f klachten van leerlingen, uders en dcenten met betrekking tt het dyslexiebeleid; beslist ver het tekennen van faciliteiten; vergedt bij Dedicn bestelde digitale bekenpakketten (zie bijlage 2); is niet verantwrdelijk vr de aanschaf van hulpmiddelen die de leerling zelf in beheer heeft en stelt daar k geen vergeding vr beschikbaar. is niet verantwrdelijk vr beschadiging f diefstal van eigendmmen van leerlingen p schl; De dcent: is p de hgte van het dyslexiebeleid; is verantwrdelijk vr de uitvering van de aan de leerling tegekende faciliteiten; hudt rekening met de prblematiek van de dyslectische leerling bij het aanreiken van de lesstf; is verantwrdelijk vr het digitaal aanleveren van tetsen p een USB-stick; is verantwrdelijk vr cntacten ver de dyslectische leerlingen met de dyslexiebegeleider p zijn/haar vakgebied; 9

10 De uder(s)/verzrger(s): zrgen ervr dat schl in het bezit is van het verslag en de dyslexieverklaring; zijn verantwrdelijk zichzelf p de hgte te huden wat betreft de regelgeving rnd dyslexie p schl; zijn verantwrdelijk vr de aanschaf van hulpmiddelen zals: laptp en/f sftware, welke tijdens lessen en thuis gebruikt wrden; zijn verantwrdelijk vr het nderhud en het verzekeren van de eigen materialen; zijn medeverantwrdelijk vr het nderhuden van cntact met de dyslexiebegeleider; zijn verantwrdelijk vr het aanvragen en beheren van het digitale bekenpakket bij Dedicn; zijn verantwrdelijk vr indienen van de declaratie vr het digitale bekenpakket p schl. De leerling: kan te allen tijde p verzek van de dcent zijn dyslexiekaart tnen; zal zrg dragen vr de dr schl beschikbaar gestelde materialen tijdens tetsen; mag alleen tegekende en in de praktijk tegepaste hulpmiddelen/faciliteiten gebruiken p het SE en CE; is verantwrdelijk vr het naleven van de afspraken die tt ndersteuning zijn vastgelegd dr de dyslexiebegeleider (bijv. geen inzet van laptps p basis van willekeur); is medeverantwrdelijk vr het nderhuden van cntacten met de dyslexiebegeleider; is medeverantwrdelijk m zich blijvend te infrmeren rndm keuzebepalingen in zijn schllpbaan met betrekking tt dyslexie; is aanwezig p gerganiseerde leerling-bijeenkmsten m ervaringen te delen en te leren he m te gaan met dyslexie. 10

11 Bijlage 2 Prcedure: Het tekennen van extra faciliteiten en/f hulpmiddelen Indien een leerling dr zijn dyslexie prblemen ndervindt bij dat type nderwijs dat aansluit bij zijn capaciteiten, kunnen uders extra faciliteiten en/f hulpmiddelen aanvragen welke in de dyslexieverklaring wrden genemd. Niet al deze aanbevelingen heven dr de schl te wrden vergenmen. Van die faciliteiten die de schl wel hnreert, zal meten wrden aangetnd dat deze deltreffend zijn. Dit gebeurt met behulp van een evaluatie p behaalde prestaties. Vr de aanvraag van een Daisy-speler f laptp met gebruik van spellingscntrle wrdt de vlgende prcedure drlpen: uders dienen een schriftelijk verzek met nderbuwing in bij de teamleider; dyslexiebegeleider det nderzek (cijferbeeld, verzuim en dyslexieverklaring) en ndigt uders en kind uit vr een gesprek. Bij dit gesprek is de teamleider aanwezig; uders dienen te zrgen vr een nadere mtivatie/verklaring van de behandelend rthpedagg welke de aanvraag nderbuwt; bij een psitief rdeel van de rthpedagg en de dyslexiebegeleider, wrdt er dr de teamleider een verklaring uitgeschreven waarin de faciliteit vr een prefperide van een halfjaar wrdt tegekend. na deze peride wrdt het gebruik van de Daisy-speler/laptp geëvalueerd. Criteria hierbij zijn: behaalde prestaties en de inzet/gebruik van de Daisy-speler/laptp; bij een psitieve evaluatie wrdt faciliteit definitief tegekend. bij het tekennen van een laptp, met deze minimaal bij alle talen tijdens de les wrden ingezet; De vlgende prcedure wrdt drlpen bij de aanvraag vr een alternatief lesprgramma, vrijstelling f ntheffing vr Frans f Duits: Opmerkingen bij aanvraag tt alternatief lesprgramma, vrijstelling en ntheffing Frans f Duits: Een alternatief lesprgramma / vrijstelling zien wij één van de uiterste aanpassingen m het nderwijs z ged mgelijk aan te laten sluiten bij de capaciteiten van een dyslectische leerling; In de eerste twee klassen van MAVO met minimaal één van de vakken Frans f Duits gevlgd wrden. Alternatief lesprgramma/vrijstelling vr Frans f Duits kan na het 1 ste rapprt in leerjaar 2 wrden verleend. Onderzek kan eerder wrden gestart; In de eerste drie klassen van HAVO/VWO is ntheffing vr Frans en/f Duits niet mgelijk. Testemming vr een alternatief prgramma vr Frans f Duits kan na het 1ste rapprt in leerjaar 2 wrden verleend. Onderzek kan eerder wrden gestart; Op het gymnasium is er geen mgelijkheid tt het vlgen van een alternatief prgramma vr de vakken Frans en Duits. 11

12 Prcedure is als vlgt: Ouders dienen een schriftelijk verzek met nderbuwing in bij de teamleider; Teamleider bepaalt p basis van cijferbeeld, verzuim en dyslexieverklaring f verzek gegrnd lijkt te zijn. De uitkmst wrdt met de leerling en zijn uders gedeeld in een gesprek. De dyslexiebegeleider is aanwezig bij dit gesprek; indien het verzek gegrnd lijkt te zijn, zal dr de dyslexiebegeleider een tweede nderzek wrden gestart waarbij: het cijferbeeld en het verzuim van de leerling wrdt bekeken; gekeken wrdt naar de mtivatie, inzet en capaciteiten van de leerling; gekeken wrdt naar de prfielkeuze / carrièrebeeld van de leerling; advies van de vakdcenten Nederlands en mderne vreemde talen wrdt ingewnnen; het huiswerkgedrag van de leerling wrdt gemnitrd. Hierbij hudt de leerling gedurende ca. 4 tt 6 weken de tijd bij die hij aan zijn huiswerk besteedt. uders dienen te zrgen vr een nadere mtivatie/verklaring van de behandelend rthpedagg welke de aanvraag nderbuwt; de dyslexiebegeleider kmt met behulp van de verkregen gegevens tt een beargumenteerd advies en legt deze vr aan de teamleider; de teamleider neemt het besluit ver het wel f niet tekennen van de aanvraag. Dit besluit wrdt gemeld aan de schlleiding. Bij een psitief bevestigd besluit zal de teamleider een verklaring uitschrijven waarin de faciliteit(en) vr een prefperide van een half jaar wrden tegekend. na deze peride wrdt het gebruik van de tegekende faciliteit geëvalueerd. Criteria hierbij zijn: behaalde prestaties en de inzet/gebruik van de faciliteit dr de leerling; Bij een psitieve evaluatie wrdt faciliteit definitief tegekend. Bij het afwijzen van het verzek kunnen de uders/verzrgers een nieuw verzek indienen wanneer de situatie van de leerling wijzigt. 12

13 Bijlage 3 Prcedure: laptpgebruik bij SE en CE twee weken vrafgaande aan het SE en het CE kunnen leerlingen die met Kurzweil werken, de schllaptp instellen vr persnlijke gebruik; de teamleider/examencördinatr zrgt ervr dat de leerlinggebnden laptp in de tets-/ examen ruimte klaar staat, met daarp de tets (p het bureaublad geplaatst), inclusief een pgeladen accu en netstrm; tijdens het SE en CE mag de leerling gebruikmaken van de spellingscntrle. Het digitale wrdenbek zal wrden uitgezet; de teamleider/examencördinatr zrgt vr de inname van het werk, de laptp en het maken van een back-up. De vakdcent ntvangt een geprinte versie van het gemaakte werk. 13

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020

Laurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020 Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4

Nadere informatie

Dyslexiebeleid 2013-2014 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO Juni 2013

Dyslexiebeleid 2013-2014 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO Juni 2013 Dyslexiebeleid 2013-2014 ISW Hoogeland MAVO/HAVO/VWO Juni 2013 Uitgangspunten In dit beleidsstuk wordt ten behoeve van de leesbaarheid alleen de mannelijke vorm geschreven. Daar waar mannelijke voornaamwoorden

Nadere informatie

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding

Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:

Nadere informatie

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016

DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 DYSLEXIEPROTOCOL VEURS LYCEUM per augustus 2016 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat aanleren en/f het vlt tepassen (autmatiseren) van het

Nadere informatie

Overgangsnormen Minkemalaan. cursusjaar 2015 2016

Overgangsnormen Minkemalaan. cursusjaar 2015 2016 Overgangsnrmen Minkemalaan cursusjaar 2015 2016 1 INHOUDSOPGAVE blz. Vrwrd 3 BEVORDERINGSNORMEN 1. Inleiding 4 2. Tetscijfers 5 3. Rapprtcijfers 5 4. Bevrderingsnrmen brugklas hav/vw 6 5. Bevrderingsnrmen

Nadere informatie

Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen op Helen Parkhurst. Wendy van Leeuwen Orthopedagoog voorjaar 2013

Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen op Helen Parkhurst. Wendy van Leeuwen Orthopedagoog voorjaar 2013 Omgaan met dyslexie, dyscalculie en andere beperkingen p Helen Parkhurst Wendy van Leeuwen Orthpedagg vrjaar 2013 1 Dyslexie, dyscalculie en verige beperkingen Helen Parkhurst Schljaar 2013-2014 Inhudspgave

Nadere informatie

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017

PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins. Versie d.d. 22 juni 2017 PROTOCOL FACILITERING VOOR LEERLINGEN MET EEN BEPERKING Winkler Prins Versie d.d. 22 juni 2017 Instemming MR 22/06/2017 Vaststelling Bestuurder 22/06/2017 Inhudspgave Inleiding... 3 Del... 4 Extra tijd

Nadere informatie

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle

Dyslexie beleidsplan 2011-2015. Maerlant Brielle Dyslexie beleidsplan 2011-2015 Maerlant Brielle 1 Inleiding In het Dyslexie beleidsplan 2011-2015 wrdt het meerjarig strategisch beleid p het gebied van dyslexie van Maerlant vrmgegeven. Dit plan zal de

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2

INHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2 INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke

Nadere informatie

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College

Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,

Nadere informatie

Protocol dyslexie. De Rietlanden

Protocol dyslexie. De Rietlanden Prtcl dyslexie De Rietlanden Juli 2017 Dyslexie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr een hardnekkig prbleem met het aanleren en het accuraat en/f vlt tepassen van het lezen en/f spellen p wrdniveau. De

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :

Huiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken : Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis

Nadere informatie

Rietschans College Overgangsnormen 2013-2014

Rietschans College Overgangsnormen 2013-2014 Rietschans Cllege Overgangsnrmen 2013-2014 Deel 1 vmb Deel 2 hav/vw 1 Inhudspgave Inhudspgave... 2 Deel 1 Overgangsnrmen 2013-2014 vmb... 3 ALGEMEEN BEVORDERING PER LEERJAAR... 3 Bevrdering van vmb-tl

Nadere informatie

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 -

Inleiding. Veel succes met het maken van jouw profielkeuze! S. Koningsveld, decaan Havo H. Lubberdink, decaan Vwo - 1 - Inleiding Dit schljaar sta je vr een belangrijke keuze: het kiezen van je prfiel. De ervaring leert dat het maken van deze keuze niet altijd even gemakkelijk is. Het prfiel en de eventuele extra vakken

Nadere informatie

LOGBOEK van: klas: 1

LOGBOEK van: klas: 1 LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone

Schade protocol Zuiderpark Stadswalzone Schade prtcl Zuiderpark Stadswalzne Gemeente s-hertgenbsch december 2012 Schadeprtcl Zuiderpark - Stadswalzne In dit dcument staat he de gemeente s-hertgenbsch mgaat met schadeclaims. Het is er p gericht

Nadere informatie

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige

Nadere informatie

Protocol voor afname Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen.

Protocol voor afname Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen. . Bij de afname van examens zijn diverse functinarissen van de nderwijsinstelling betrkken. In dit prtcl wrden de vlgende (grepen van) examenbetrkkenen nderscheiden, met een krte mschrijving van de betrkkenheid

Nadere informatie

Samenwerkingsschool Balans

Samenwerkingsschool Balans Samenwerkingsschl Balans DYSLEXIEBELEID_p website.dc - 1-1. Wat is dyslexie De Gezndheidsraad prbeerde jaren geleden tt natinale vereenstemming te kmen dr een glbale mschrijving p te stellen waarin iedereen

Nadere informatie

Protocol Dyslexie Gemini College Ridderkerk versie oktober 2018

Protocol Dyslexie Gemini College Ridderkerk versie oktober 2018 Prtcl Dyslexie Gemini Cllege Ridderkerk versie ktber 2018 Inleiding Het Gemini Cllege hudt zich aan het Prtcl Dyslexie zals dit vanuit de verheid in het Masterplan Dyslexie beschreven is: (http://masterplandyslexie.nl/public/files/dcumenten/prtcl_dyslexie_vrtgezet_nd

Nadere informatie

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers) Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ

Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland

Nadere informatie

Maatschappelijke Stage

Maatschappelijke Stage Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier

Nadere informatie

Uitgangspunten dyslexiebeleid ISW pagina 2. Toekennen van faciliteiten en hulpmiddelen pagina 2. Lijst met faciliteiten en hulpmiddelen pagina 3

Uitgangspunten dyslexiebeleid ISW pagina 2. Toekennen van faciliteiten en hulpmiddelen pagina 2. Lijst met faciliteiten en hulpmiddelen pagina 3 Inleiding In dit beleidsstuk wordt ten behoeve van de leesbaarheid alleen in de mannelijke vorm geschreven. Daar waar mannelijke voornaamwoorden worden gebruikt, kunnen ook vrouwelijke worden gelezen.

Nadere informatie

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma

Deel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master

Nadere informatie

Verantwoordelijkheden... 11. Afkortingen en definities... 12. Regelgeving en wetten... 13. Relevante websites... 13

Verantwoordelijkheden... 11. Afkortingen en definities... 12. Regelgeving en wetten... 13. Relevante websites... 13 MEDISCHE APPARATUUR ZONDER CE-MARKERING prjectgrep: CEWAZ versie: 1.1.1 februari 2015 www.wibaz.nl Inhud Overzicht Medische Hulpmiddelen... 3 Inleiding... 4 Del... 5 Tepassingsgebied... 5 Uitgangssituaties...

Nadere informatie

Servicedocument vrijstelling generieke examinering Nederlandse taal, rekenen en Engels

Servicedocument vrijstelling generieke examinering Nederlandse taal, rekenen en Engels Servicedcument vrijstelling generieke examinering Nederlandse taal, rekenen en Engels In dit dcument vindt u een verzicht van de regelgeving ver het verlenen van een vrijstelling van deelname aan de examens

Nadere informatie

Dyslexie & dyscalculie op het KWC

Dyslexie & dyscalculie op het KWC Dyslexie & dyscalculie p het KWC 13 de editie Cursusjaar 2014-2015 Inhud Dyslexie en dyscalculie... 3 1.1. Dyslexie... 3 1.1.1. Inleiding dyslexie... 3 1.1.2. Uitgangspunten dyslexie... 3 1.1.3. Maatregelen

Nadere informatie

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013

Zorgroutes interne en externe zorgstructuur in basisscholen Versie oktober 2013 Zrgrutes interne en externe zrgstructuur in basisschlen Versie ktber 2013 Inhud 1. Inleiding CJG en zrgrutes gemeenten Westerkwartier 2. Meldcde kindermishandeling en huiselijk geweld 3. Criteria zrgrutes

Nadere informatie

Privacy Statement Medewerkers

Privacy Statement Medewerkers Privacy Statement Medewerkers Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar medewerkers en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met juw persnsgegevens. Daarbij vldet de hgeschl aan de eisen van de Algemene

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling

Protocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden

Nadere informatie

Uitgangspunten dyslexiebeleid ISW pagina 2. Dyslexieonderzoek en Remedial Teaching (alleen voor brugklasleerlingen) pagina 2

Uitgangspunten dyslexiebeleid ISW pagina 2. Dyslexieonderzoek en Remedial Teaching (alleen voor brugklasleerlingen) pagina 2 Inleiding In dit beleidsstuk wordt ten behoeve van de leesbaarheid alleen in de mannelijke vorm geschreven. Daar waar mannelijke voornaamwoorden worden gebruikt, kunnen ook vrouwelijke worden gelezen.

Nadere informatie

Overgangsnormen Minkemalaan klas 1. cursusjaar

Overgangsnormen Minkemalaan klas 1. cursusjaar Overgangsnrmen Minkemalaan klas 1 cursusjaar 2019 2020 INHOUDSOPGAVE blz. Vrwrd 3 BEVORDERINGSNORMEN 1. Inleiding 4 2. Tetscijfers 5 3. Rapprtcijfers 5 4. Bevrderingsnrmen brugklas hav/vw 6 5. Bevrderingsnrmen

Nadere informatie

Accreditatieprocedure Nederlandse Vereniging voor Technische Geneeskunde

Accreditatieprocedure Nederlandse Vereniging voor Technische Geneeskunde Nederlandse Vereniging vr Technische Geneeskunde p/a Technische Geneeskunde Carré CR 3.635 Pstbus 217 7500 AE ENSCHEDE Accreditatieprcedure Nederlandse Vereniging vr Technische Geneeskunde Versie: 27-12-2013

Nadere informatie

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018

Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 Vr- en Vregschlse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 1. Inleiding Vr- en Vregschlse Educatie, als nderdeel van het bredere beleidsterrein nderwijsachterstandbeleid, wrdt sinds 2002 in Winterswijk vrmgegeven.

Nadere informatie

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST

ARBOBELEIDSPLAN. voor de stichting PCBO BAARN SOEST ARBOBELEIDSPLAN vr de stichting PCBO BAARN SOEST Inhudspgave 1. Uitgangspunten Arbbeleid in essentie Preventieve zrg Arbdienst 2. Organisatie Arbcmmissie Arbcördinatr Bedrijfshulpverlening 3. Risic-inventarisatie

Nadere informatie

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages?

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages? Frequently Asked Questins Onderbuw Wat is tt? tt staat vr Tweetalig Onderwijs. In het Tweetalig Onderwijs wrdt een aantal vakken in het Engels gegeven en wrden de leerlingen gevrmd tt Internatinaal burger.

Nadere informatie

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t

D i e n s t v e r l e n i n g s d o c u m e n t D i e n s t v e r l e n i n g s d c u m e n t Ons kantr hudt zich bezig met financiële dienstverlening en heeft zich gespecialiseerd in schade- en levensverzekeringen en is daarbij actief p de zakelijkeen

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode

Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperide 1 Prtcl dubleren De beslissing m een leerling een schljaar extra te laten den wrdt genmen aan de hand van een welverwgen prcedure. In de prcedure wrden

Nadere informatie

Meedoen in het MBO. Een regeling voor ouders/verzorgers of studenten met financiële problemen

Meedoen in het MBO. Een regeling voor ouders/verzorgers of studenten met financiële problemen Meeden in het MBO Een regeling vr uders/verzrgers f studenten met financiële prblemen Instemming CSR Vaststelling MBO DR Publicatie in cncept Publicatie definitief dcument 23 juni 2017 22 mei 2017 12 juni

Nadere informatie

IB/Directiedag - 21 mei 2014

IB/Directiedag - 21 mei 2014 IB/Directiedag - 21 mei 2014 He geven we vrm aan Passend Onderwijs binnen Passenderwijs? He werken we met de schlen samen? Wat mag u van ns verwachten? Even vrstellen.. Vr elk kind een passend aanbd! Kwalitatief

Nadere informatie

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages?

Frequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages? Frequently Asked Questins Onderbuw Wat is tt? tt staat vr Tweetalig Onderwijs. In het Tweetalig Onderwijs wrdt een aantal vakken in het Engels gegeven en wrden de leerlingen gevrmd tt Internatinaal burger.

Nadere informatie

Memo. Regeling bindend studieadvies

Memo. Regeling bindend studieadvies Mem Betreft: Datum: Prcedure bindend studieadvies 19 Van: Hillie Blmmers Regeling bindend studieadvies Aanleiding: Vanaf 01-01-2018 is de wet vregtijdig aanmelddatum en telatingsrecht mb van kracht. Een

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard

Werkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR348970_1. RegelingPGBjeugdhulp Gouda 2015

CVDR. Nr. CVDR348970_1. RegelingPGBjeugdhulp Gouda 2015 CVDR Officiële uitgave van Guda. Nr. CVDR348970_1 13 maart 2018 RegelingPGBjeugdhulp Guda 2015 Het cllege van burgemeester en wethuders van de gemeente Guda; gelezen het vrstel van 5 nvember 2014; Gelet

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.

Nadere informatie

Dys-lexie. Ouderbrochure

Dys-lexie. Ouderbrochure Dys-lexie Ouderbrchure Uitspraken van dyslectische leerlingen Dat ik niet gewn ben. Dat ik heel hard vr de vreemde talen leer en dan ng een nvldende krijg. Dat ik mijn aantekeningen niet kan lezen. Als

Nadere informatie

Gastouderbureau Noorderlicht

Gastouderbureau Noorderlicht Algemene richtlijnen: Vraag- en gastuders wrden geacht kennis te hebben genmen van de werkwijze van ; Gastuders wrden geacht bij aanvang van de pvang te handelen cnfrm het pedaggisch plan; hanteert de

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

Academiejaar 2013-2014

Academiejaar 2013-2014 Arteveldehgeschl Dienst studieadvies Hgprt 15 9000 Gent Tel. 09/234 90 30 studieadvies@arteveldehs.be Gids vr studenten: studie en werk/ndernemerschap/kunst/plitiek/ studentenvertegenwrdiging/sciale f

Nadere informatie

Nieuwsbrief Einde Schooljaar

Nieuwsbrief Einde Schooljaar Den Haag, juni 2016 Nieuwsbrief Einde Schljaar Geachte heer, mevruw, Graag stellen we u in deze brief p de hgte van allerlei zaken die aan het eind van het schljaar belangrijk vr u zijn m te weten. Maar

Nadere informatie

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar

Nadere informatie

Dys-lexie. Ouderbrochure

Dys-lexie. Ouderbrochure Dys-lexie Ouderbrchure Uitspraken van dyslectische leerlingen Dat ik niet gewn ben. Dat ik heel hard vr de vreemde talen leer en dan ng een nvldende krijg. Dat ik mijn aantekeningen niet kan lezen. Als

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland

Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter

Nadere informatie

Registratie na opleiding in het buitenland

Registratie na opleiding in het buitenland Registratie na pleiding in het buitenland Beleidsregel Uitwerking van de bepalingen inzake de registratie als verpleegkundig specialist na het vlgen van een pleiding in het buitenland, zals vastgelegd

Nadere informatie

Bevorderingsnorm

Bevorderingsnorm Lyceum Ypenburg Bevrderingsnrm 2018-2019 Vr leerlingen, uders en persneel Instemming van de MR p: 27-9-2018 Inhud Algemeen:... 2 1. Bevrderingsnrm nderbuw... 4 1.1 Minimumeisen keuze van vakken bvenbuw

Nadere informatie

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V.

Vrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V. Vrijwilligersbeleid vetbalvereniging N.B.S.V.V. Waarm deze richtlijn? Geen enkele amateur-sprtvereniging kan tegenwrdig ng bestaan znder de inzet en bijdrage van (veel) vrijwilligers. Ok binnen nze vereniging

Nadere informatie

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer

Regeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer Regeling: strategisch plan duurzame ntwikkeling werknemer Lptijd : 1 maart 2017 t/m 31 december 2018 Aanbd vr metalektrbedrijven He verandert u daadwerkelijk het gedrag en de werkwijze van teams/afdelingen

Nadere informatie

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding

8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding 8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding Aangepast d.d. 10 januari 2014. Ziektemelding Persneelsleden dienen zich uiterlijk vr 7.30 uur s mrgens ziek te melden bij de schldirecteur en ingeval van

Nadere informatie

Bevorderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zogenaamde bevorderingsvergadering" wordt aan het einde van elk schooljaar een

Bevorderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zogenaamde bevorderingsvergadering wordt aan het einde van elk schooljaar een Bevrderingen Algemeen 1. Op basis van de bevindingen in de zgenaamde bevrderingsvergadering" wrdt aan het einde van elk schljaar een berdeling gegeven ten beheve van het vervlgtraject van de leerling.

Nadere informatie

Certificatieschema VIAG-VP G-meterkast

Certificatieschema VIAG-VP G-meterkast Pagina 1 van 7 Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, f penbaar gemaakt, in

Nadere informatie

Implementatie Taakherschikking

Implementatie Taakherschikking Werkfrmulier Implementatie Taakherschikking Verpleegkundig Specialist Dit frmulier is pgesteld dr de Werkgrep Taakherschikking van de Federatie Medisch Specialisten en wrdt ndersteund dr de V&VN Verpleegkundig

Nadere informatie

TOELICHTING COLLEGEGELD 2016 2017, HOGESCHOOL LEIDEN

TOELICHTING COLLEGEGELD 2016 2017, HOGESCHOOL LEIDEN TOELICHTING COLLEGEGELD 2016 2017, HOGESCHOOL LEIDEN Vr je inschrijving bij Hgeschl Leiden betaal je jaarlijks cllegegeld, dit is wettelijk verplicht. Hiernder lees je he Hgeschl Leiden het cllegegeld

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.

Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 18 september 2018 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair

Nadere informatie

Montessori College MAVO/HAVO

Montessori College MAVO/HAVO Mntessri Cllege MAVO/HAVO Onderwijsaanbd Dit ndersteuningsprfiel heeft betrekking p het vlgende nderwijsaanbd: Regulier nderwijs praktijknderwijs vmb/basis vmb/kader vmb/gemengd þ vmb/theretisch þ hav

Nadere informatie

07 A Rolverdeling arbodienst / Amsterdam Thuiszorg, maart 2003

07 A Rolverdeling arbodienst / Amsterdam Thuiszorg, maart 2003 A(rb) Aktiviteiten Rl Amsterdam Thuiszrg Rl arbdienst K(ritische) P(restatie) I(ndicatren) arbdienst Vertruwenspersn ngewenst gedrag (pesten, discriminatie, agressie, seksuele intimidatie) Het arbeidsmstandigheden

Nadere informatie

AANMELDINGS- en INSCHRIJVINGSBELEID MONDIAL COLLEGE NIJMEGEN. Schooljaar 2016-2017 en 2017-2018

AANMELDINGS- en INSCHRIJVINGSBELEID MONDIAL COLLEGE NIJMEGEN. Schooljaar 2016-2017 en 2017-2018 AANMELDINGS- en INSCHRIJVINGSBELEID MONDIAL COLLEGE NIJMEGEN Schljaar 2016-2017 en 2017-2018 Vastgesteld dr CMT: nvember 2015 Met instemming MR: 30 maart 2016 1 Aanmelding- en inschrijvingsbeleid Mndial

Nadere informatie

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis

Evaluatie zorgleefplan met cliënt thuis en in het verzorgingshuis Evaluatie zrgleefplan met cliënt thuis en in het verzrgingshuis Artikel: 2010-003 Datum: 30-11-2010 Auteur: Merel van Uden Prtcl vr halfjaarlijkse evaluatiegesprek ver zrgleefplan van een cliënt met een

Nadere informatie

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers Oprep erkenning en subsidiëring van grepsgericht aanbd pvedingsndersteuning dr vrijwilligers In het kader van het versterken van aanbd pvedingsndersteuning in de Huizen van het Kind lanceert Kind en Gezin

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol en drugspreventie.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol en drugspreventie. Criteria en vragenlijst themacertificaat Rken, alchl- en drugspreventie Vrtgezet nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Rken, alchl

Nadere informatie

Privacy Statement Studenten

Privacy Statement Studenten Privacy Statement Studenten Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar studenten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met juw persnsgegevens. Daarbij vldet de hgeschl aan de eisen van de Algemene Verrdening

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en. kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en. kindermishandeling Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling OMO Schlengrep De Langstraat 10 maart 2014 Gedgekeurd in MR d.d. 17-3-2014 Meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling De schlleiding van OMO Schlengrep

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

Privacyreglement Lamers Zorg & Arbeid

Privacyreglement Lamers Zorg & Arbeid Privacyreglement Lamers Zrg & Arbeid 1. Del en herkmst In dit Privacyreglement Lamers Zrg & Arbeid wrdt uitleg gegeven ver de bescherming van privacygevelige infrmatie. In de infrmatiesystemen van Zrg

Nadere informatie

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...

DYSLEXIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:... 1 DYSLEXIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis lees- en spellingsvaardigheid Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen

Nadere informatie

uiterlijk januari 2016 Stap 2 De decaan havo zet het traject uit waarin de vakdocenten van de leerling hun advies geven over de instroom in vwo

uiterlijk januari 2016 Stap 2 De decaan havo zet het traject uit waarin de vakdocenten van de leerling hun advies geven over de instroom in vwo Vw Cde - Vr: Van: Betreft: Datum: Leerling en uder(s)/verzrger(s) hav 5 P. Tilman (cnrectr vw 3-6), en H. Heerdink (decaan vw) Prcedure instrm van hav 5 naar vw 5 januari In deze brief staat aangegeven

Nadere informatie

Naar Gekoppelde Toetsing van Koppelverzoeken

Naar Gekoppelde Toetsing van Koppelverzoeken Intentieverklaring tt Samenwerking bij en Afstemming van het tetsen van verzeken tt het kppelen van gezndheidsgegevens van meerdere instellingen ten beheve van wetenschappelijk nderzek aan de hand van

Nadere informatie

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9

Cursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9 Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak

Rapport. Bekend maakt bemind Onderzoek naar de bekendheid van en waardering voor het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Rapprt Bekend maakt bemind Onderzek naar de bekendheid van en waardering vr het Expertisecentrum Veilige Publieke Taak Over het CAOP Het CAOP is hét kennis- en dienstencentrum p het gebied van arbeidszaken

Nadere informatie

Naam Klachtenprocedure SZZ versie 1.0 vastgesteld 25-6-2014 Door RvB evaluatie 25-6-2015 Door RvB

Naam Klachtenprocedure SZZ versie 1.0 vastgesteld 25-6-2014 Door RvB evaluatie 25-6-2015 Door RvB Alle zrgberderijen van SZZ zijn aangeslten bij de Federatie Landbuw en Zrg (www.zrgberen.nl). De Federatie heeft vr de cliënten van haar leden een nafhankelijke klachtencmmissie ingericht. SZZ vindt het

Nadere informatie

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland

Stichting voor Voortgezet Vrijeschoolonderwijs Noord-Holland 1. Aannamebeleid zij-instrmers De dagelijkse leiding is verantwrdelijk vr zij-instrm. Leerlingen uit het regulier nderwijs kunnen tt en met de 9 e klas (3 e leerjaar) instrmen. Instrmen in de 10 e, 11

Nadere informatie

PARTIJEN. Achtergrond

PARTIJEN. Achtergrond PARTIJEN Het Cllege van de Onafhankelijke Pst- en Telecmmunicatieautriteit, vertegenwrdigd dr de vrzitter mr. C.A. Fnteijn, verder te nemen: OPTA; en De Minister van Binnenlandse Zaken en Kninkrijksrelaties,

Nadere informatie

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN:

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: Pagina1 Cnceptkader Begeleiding in de pleidingsschl BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: 1. SCHOOLCULTUUR Lerende rganisatie Gezamenlijke verantwrdelijkheid

Nadere informatie

Aanbod Diensten Baan in Beeld

Aanbod Diensten Baan in Beeld Aanbd Diensten Baan in Beeld 3751 LM Bunschten inf@baaninbeeld.cm www.baaninbeeld.cm Inhudspgave 1. Over Baan in Beeld p. 3 Wie wij zijn, utplacement en lpbaanadvies, fcus, resultaat en lcatie. 2. Outplacementprgramma

Nadere informatie