Traditie als bron voor vernieuwing
|
|
- Joke van den Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Traditie als bron voor vernieuwing Volgens Hubert-Jan Henket zijn traditie en vernieuwing onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niet verwonderlijk dus dat hij een voorliefde heeft voor musea: bij uitstek plaatsen waar heden en verleden samenkomen. 20
2 TEKST Eva Vroom FOTO LINKS Museum De Fundatie in Zwolle, gezien vanaf de Van Roijensingel. FOTO BOVEN Interieur van de nieuwbouw in Museum de Fundatie. Centrale vide met lift in Museum De Fundatie. Voor iemand die naar eigen zeggen het liefst een museum ontwerpt, moet het afgelopen jaar bijzonder veel voldoening hebben gebracht. Bierman Henket architecten, het bureau dat Hubert-Jan Henket samen met Janneke Bierman runt, leverde in 2013 maar liefst drie indrukwekkende projecten op: Museum de Fundatie, het Museumkwartier s-hertogenbosch en het Fries Museum. Wie even terugkijkt in het portfolio van Henket, ziet dat deze liefde voor musea er al heel vroeg inzat: in 1988 kreeg hij van de toenmalige directeur Wim Crouwel de opdracht een uitbreiding te ontwerpen voor museum Boijmans van Beuningen. Het werd een paviljoen dat de museumtuin insteekt, met een glazen expositiezaal. Boijmans gaat me aan het hart, omdat het mijn eerste museum was. Wim Crouwel is een ongelooflijk inspirerende man, en die opdracht was goed voor mijn zelfvertrouwen. We hebben wel discussies gehad over de licht gebogen voorgevel van de expositiezaal, als pure functionalist vond hij dat een onnodige omweg. Maar hij liet me mijn gang gaan en gaf me later gelijk: de gebogen gevel was toch beter. In 1999 volgde een heel ander project, de verbouwing van het oudste museum van Nederland, het achttiende-eeuwse Teylers Museum in Haarlem. Het Teylers vertegenwoordigt de oervorm van het museum als middel tot verlichting, een plaats waar wordt verzameld en gearchiveerd met als doel de opgeslagen kennis te gebruiken voor het laboratorium van het nieuwe. Aan het museum was in 120 jaar tijd eigenlijk niets veranderd. Nu moest er een nieuw klimaatsysteem in komen en een aantal nieuwe ruimten waaronder een zaal voor wisselexposities. Ruimte om uit te breiden bood alleen de museumtuin, waarin twee monumentale bomen stonden die gespaard moesten blijven. Om de wortels van de bomen te ontzien, legde Henket de nieuwbouw 60 cm zwevend boven het maaiveld aan. Voor het prentenkabinet was geen ruimte in de nieuwbouw, daarom werd dit ondergebracht in een daartoe verbouwde kamer. Benodigde installaties werden weggewerkt in een eilandplafond, waaromheen je de oorspronkelijke plafondschilderingen nog kunt zien. Deze kleine ingreep toont aan dat het soms beter is te historiseren in plaats van te moderniseren: Wij hebben het oorspronkelijke gebouw in zijn waarde gelaten, en wie nu door het museum loopt, heeft daar het gevoel alsof het er altijd zo heeft uitgezien. DECEMBER JANUARI 2014 #6 JAARGANG 24 21
3 BOVEN Dwarsdoorsneden van Museum De Fundatie. FOTO BOVEN Uitzicht vanuit de nieuw bouw van Museum de Fundatie over de Zwolse binnenstad. Het Fries Museum in Leeuwarden. (Foto: Michel Kievits) Empirisch De uitbreiding van Museum de Fundatie in Zwolle, inmiddels bekroond met een Dutch Design Award, is wél zeer duidelijk aanwezig en al van verre herkenbaar. Het museum een voormalig gerechtsgebouw ligt als een solitair tussen de compacte, naar binnen gekeerde vesting en de parkachtige Van Roijensingel. In 1790 werden de vestingwerken geslecht en kwamen er parken voor in de plaats. Rond 1840 moesten de rechtbanken in Nederland eenzelfde visie uitstralen en dus werden er allemaal neoclassicistische tempeltjes neergezet. Aan het eind van de twintigste eeuw is de Zwolse rechtbank getransformeerd tot museum. Directeur Ralph Keuning vroeg of ik het museum wilde uitbreiden met een glazen aanbouw. Dat vond ik niet passend bij een tweezijdig symmetrisch gebouw; de uitbreiding moest dus of ondergronds komen of boven op het gebouw. Het werd bovenop: Ik ging met een maquette naar Ralph Keuning, die me eerst aankeek alsof ik gek was. Toen zei hij: Dat gaan we doen. Ik mocht aan het werk, maar het moest binnen twee jaar af en binnen het budget. In recordtijd waren alle benodigde vergunningen geregeld de gemeente Zwolle heeft echt op alle vlakken enorm meegewerkt. Het classicistische gebouw vormde dankzij zijn symmetrie eigenlijk 22
4 FOTO BOVEN Het Fries Museum bezit de grootste collectie van alle provinciale musea. (Foto: Michel Kievits) Entree van het Fries Museum. (Foto: Michel Kievits) een bijzonder simpele opgave. De centrale hal was de aangewezen plaats voor de entreebalie en de transparante liftkoker. De ellipsvormige uitbreiding op het dak betekende een veel grotere uitdaging: We wilden een dakbedekking waarop het regenwater geen lelijke strepen zou achterlaten; gebouwen moeten mettertijd mooier worden. De keus viel op tegels, ontwikkeld in samenwerking met Koninklijke Tichelaar. Ze mochten geen patroon vormen, want dat gaat vervelen. Maar hoe organiseer je chaos? Met computerberekeningen kwamen we er niet uit, dus we hebben het uiteindelijk empirisch opgelost samen met de tegelzetter, Andries Planting. Het ogenschijnlijk random leggen van de tegels resulteerde in een organisch aandoende structuur, die associaties oproept met een reptielenhuid. Ralph Keuning wilde een groot raam in de opbouw. Bij een museum kan dat alleen op het noorden. Dat leverde meteen een cadeautje op: als je naar buiten kijkt, zie je de toren van de Onze Lieve Vrouwenkerk, de Peperbus. Zaailand Zo soepel als in Zwolle ging het helaas niet overal. Met het Fries Museum in Leeuwarden zijn we elf jaar bezig geweest. Henket werd in 2001 gebeld door de Stichting Abe Bonnema, met de vraag of hij een nieuw Fries Museum wilde ontwerpen. Bonnema had 40 miljoen gulden nagelaten voor een nieuw museum, op voorwaarde dat ik het samen met zijn oude bureau Bonnema architecten zou ontwerpen op het Zaailand. In Leeuwarden werd niet onverdeeld positief gereageerd op het royale gebaar. Toenmalig interim-burgemeester Margreet de Boer wist de politiek aanvankelijk in goede banen te leiden, maar na haar ambtsperiode brak een dusdanig getouwtrek los dat Bierman Henket architecten pas negen jaar later met de bouw kon beginnen. Op het Zaailand werden DECEMBER JANUARI 2014 #6 JAARGANG 24 23
5 FOTO BOVEN Panoramazaal, Fries Museum. (Foto Michel Kievits) ONDER Doorsnede Fries Museum. vroeger jaar- en veemarkten gehouden. In 1874 bouwde stadsarchitect Romein er het Paleis van Justitie en met de komst van enkele andere grote gebouwen werd het Zaailand onderdeel van de stedelijke omgeving. Maar zelfs na de bouw van een winkelcentrum in de jaren tachtig bleef het een grote vlakte die eigenlijk niet in verhouding stond tot de schaal van de stad. Zo n onbestemde plek waar kermissen en circussen terechtkomen. Bierman Henket architecten loste dit probleem op met een museum, dat zijn royale luifel beschermend uitstrekt naar de omringende bebouwing. Om het Zaailand minder uitgestrekt te maken, is het museum voor het bestaande winkelcentrum geplaatst. Hiermee ontstond een wandelroute vanaf het Paleis van Justitie over het plein, door het museum en het achterliggende winkelcentrum naar de winkels aan de Wirdummerdijk. Ook de breedte van het plein is teruggebracht door middel van een strook winkels met woningen erboven aan de noordzijde. Laboratorium Die strook zouden wij eerst ook ontwerpen, maar de projectontwikkelaar vond onze plannen voor een gaanderij langs de winkels te kostbaar. Een projectontwikkelaar kijkt anders naar de kwaliteit van de openbare ruimte dan een belegger. Een belegger wil ook in de toekomst kwaliteit, een projectontwikkelaar denkt in vierkante meters en directe winst. Het Fries Museum bezit de grootste collectie van alle provinciale musea en maakt het collectieve verleden van Friesland zichtbaar voor een breed publiek. Het heeft eigenlijk dezelfde doelstelling als het Teylers Museum: je verzamelt en bewaart wat er is, om op het bestaande te kunnen reflecteren. Een modern museum moet archief en laboratorium tegelijk zijn, een plaats voor reflectie, inspiratie en contemplatie voor bezoekers uit alle geledingen van de samenleving. Om de drempel naar het museum zo laag mogelijk te maken, moet je het opnemen in het stedelijk patroon en moet het een open karakter hebben. Daarom kun je via de wandelroute dwars door het museum lopen en ligt de hoofdingang van de parkeergarage in het museum. De onderste laag van het gebouw hebben we met zoveel mogelijk glas heel open en uitnodigend gemaakt. s Avonds kun je hier naar het filmhuis en het café, dus ook dan is er levendigheid. De museumdoos zelf is gericht op contemplatie en inspiratie. Ze heeft een klassiek moderne structuur met kabinetten rondom een grote zaal voor wisseltentoonstellingen. 24
6 Binnentuin Ook het Museumkwartier s-hertogenbosch kwam niet zonder slag of stoot tot stand. Het idee om de nieuwbouw voor het Stedelijk Museum s-hertogenbosch (voorheen SM s, en nog langer geleden Museum Het Kruithuis) bij het Noordbrabants Museum te plaatsen, stuitte op veel verzet. Yvonne Joris, die als directeur van SM s een collectie hedendaags keramiek en sieraden had opgebouwd, zag aanvankelijk niets in een associatie met het op een veel breder publiek gerichte Noordbrabants Museum. Toch bood deze combinatie van musea in de binnenstad de perfecte mogelijkheid om de bezoekers van het traditionele Noordbrabants Museum ook kennis te laten maken met hedendaagse kunst. De locatie van het Noordbrabants Museum het voormalige gouvernementspaleis beschikte over een prachtige tuin, een verborgen parel in de binnenstad die een perfecte publieke oase zou kunnen zijn. Deze tuin moest vanzelfsprekend het hart van het complex gaan vormen. Bierman Henket architecten voorzag de in 1984 door Wim Quist ontworpen zijvleugel van een uitbreiding. Deze vernieuwde vleugel sluit aan op de nieuwbouw van het Stedelijk Museum FOTO BOVEN De binnentuin van het Museumkwartier s-hertogenbosch. Het interieur van de begane grond van het Stedelijk Museum s-hertogenbosch, ontworpen door Estudio Campana. DECEMBER JANUARI 2014 #6 JAARGANG 24 25
7 FOTO BOVEN Ingang van het Stedelijk Museum s-hertogenbosch aan De Mortel. (Foto Joep Jacobs) ONDER Plattegrond Museumkwartier s-hertogenbosch. s-hertogenbosch. De begane grond van het museum met museumwinkel, auditorium en entreebalie is vrij toegankelijk. De entreebalie en de wanden van het auditorium zijn ontworpen door Estudio Campana; de organische gelaagde structuur van hun interieur sluit aan bij de eeuwenoude bomen in de binnentuin. Deze bomen bepalen het karakter van de tuin, en werden dan ook op één na gespaard. Het Stedelijk Museum is toegankelijk vanuit het Noordbrabants Museum, maar het heeft ook een eigen entree aan De Mortel. Van buitenaf kun je daar al de sculpturale witte trap zien, die de bezoekers naar de bovengelegen museumzalen brengt. Luisteren Om te zorgen dat bezoekers letterlijk een rondgang kunnen maken door de gebouwen van het complex, kwam er een glazen gaanderij langs de andere zijde van de binnentuin. Deze gaanderij is openbaar toegankelijk, zodat je ook zonder kaartje een bezoek kunt brengen aan de tuin en het museumrestaurant. Dit maakt dat het Museumkwartier geen afgesloten domein voor kunstliefhebbers is geworden, maar een waardevolle en aantrekkelijke toevoeging aan de publieke ruimte. De zorgvuldige aandacht die bij Bierman Henket architecten wordt besteed aan de inbedding van projecten in het omringende stedelijke weefsel, omschrijft Henket als luisteren naar het geheugen van de stad, een werkwijze die je feitelijk ook kunt zien als een vorm van reflecteren op het bestaande. Je gaat rondwandelen door de omgeving en je laat die enorme variatie in historische gelaagdheid op je inwerken: wat is de essentie van het bestaande? Dat ga je vervolgens onderstrepen en op de juiste manier tot zijn recht laten komen. Ik heb me altijd erg aangetrokken gevoeld door de idealen van de Modernen. Maar de nadruk op dynamiek en het constant nieuwe die bij de Moderne Beweging hoort, bracht met zich mee dat traditie is weggegooid. Ik vind juist dat traditie en vernieuwing bij elkaar horen. Voor mijn werk houdt dit in dat je zoveel mogelijk respect toont voor het bestaande, maar nooit op een dusdanige manier dat je er niet meer aan durft te komen. In mijn boek Waar nieuw en oud raken, een pleidooi voor houdbare moderniteit heb ik dit uitgebreid beschreven. Gelukkig wordt deze zienswijze ook gehanteerd door Janneke Bierman, die sinds enige jaren de leiding van het bureau heeft overgenomen. 26
Museum De fundatie zwolle
2013 Museum De fundatie zwolle Hal 13a Den Eikenhorst, Esch postbus 2126 nl-5260 cc Vught t +31 [0]411 601618 info@biermanhenket.nl www.biermanhenket.nl BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2010 Oplevering
Nadere informatieMUSEUMKWARTIER S HERTOGENBOSCH. BiermanHenketarchitecten
2013 MUSEUMKWARTIER S HERTOGENBOSCH BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2005-2008 Oplevering 2012 Opening 24 mei 2013 Architect Bierman Henket architecten Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant (Het Noordbrabants
Nadere informatieMUSEUM DE FUNDATIE ZWOLLE. BiermanHenketarchitecten
2013 MUSEUM DE FUNDATIE ZWOLLE BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2010 Oplevering 2013 Opening 31 mei 2013 Opdrachtgever Museum De Fundatie / Gemeente Zwolle Architect Adviseurs Aannemer Fotograaf Bierman
Nadere informatieMuseum de fundatie zwolle. BiermanHenketarchitecten
2013 Museum de fundatie zwolle BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2010 Oplevering 2013 Opdrachtgever Museum De Fundatie / Gemeente Zwolle Architect Bierman Henket architecten Adviseurs ABT adviesbureau voor
Nadere informatie2013 Museumkwartier s-hertogenbosch. BiermanHenketarchitecten. Hal 13a
2013 Museumkwartier s-hertogenbosch BiermanHenketarchitecten Hal 13a Den Eikenhorst, Esch postbus 2126 nl-5260 cc Vught t +31 [0]411 601618 info@biermanhenket.nl www.biermanhenket.nl Ontwerp 2005-2008
Nadere informatieElk seizoen een nieuw interieur
52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig
Nadere informatieTeam V Architectuur. Hotel Arena, Amsterdam
Team V Architectuur Hotel Arena, Amsterdam Hotel Arena, Amsterdam Na een grootscheepse verbouwing is het monumentale pand van Hotel Arena in Amsterdam getransformeerd tot een smaakvol viersterrenhotel.
Nadere informatieExcursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie
Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie 20 september 2013 Excursieboekje Coda Paper-Art & Museum de Fundatie In dit boekje vind je
Nadere informatieVilla Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS
Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde
Nadere informatievariant 1d 1d De nieuwbouw verdeelt het gebied duidelijk in twee pleinen: het Roselaarplein en de Nieuwe Markt.
wat spreekt u aan? bebouwing vervanging van het Mausoleum biedt nieuwe kansen! 1 Een aantrekkelijk plein wordt afgebakend door sterke wanden met uitnodigende en transparante etalages. Nu zijn er op de
Nadere informatieDE WERELD VAN DE ARCHITECT ARCHITECTUUR.NL 4/13
DE WERELD VAN DE ARCHITECT ARCHITECTUUR.NL ARCHITECTUURNL 4/13 4/13 BEELDEND NOTULIST METZ + FUNDATIE IN DE WOLKEN + KINDEROOGCENTRUM + JEANNE DEKKERS' VISIE OP LEEGSTAND + NEW DIGITAL REVOLUTION + JAN
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatieColumn. De heropening in 2014 Bij de start van de bouw is genoemd dat het museum medio 2014 zou worden heropend. Eind december is de openingsdatum
Berichten Column Victor Moussault Het Mauritshuis bouwt aan de toekomst De heropening in 2014 Bij de start van de bouw is genoemd dat het museum medio 2014 zou worden heropend. Eind december is de openingsdatum
Nadere informatieWaar nieuw. en oud raken. Een pleidooi. voor houdbare. moderniteit. in architectuur. Lecturis
Waar nieuw en oud raken Een pleidooi voor houdbare moderniteit in architectuur Lecturis Meer Het Globaal Erflatersvandekortstondigheid 12 5 1 Het Moderne Project 18 Kind van de moderniteitstraditie 21
Nadere informatieVERLOST UIT HET DONKER
Anders in de rij Veldstraat 59 VERLOST UIT HET DONKER Het huis in de Veldstraat is dit jaar precies 100 jaar oud. In de stadsarchieven staat het ingeschreven als een realisatie van ene A. Vandenberghe.
Nadere informatieGEMEENTEHUIS ESSEN. Project. Bouwheer. Bebouwde oppervlakte. Uitvoeringstermijn. Bouwkosten
Project Uitbreiding gemeentehuis Essen -Twee delen nieuwbouw -Fietsenberging en openbaar toilet -Verbouwen bestaand deel Bouwheer Gemeentebestuur Essen Adres Heuvelplein 23 2910 Essen Bebouwde oppervlakte
Nadere informatieVeilige Veste Leeuwarden eerste Passivhausrenovatie kantoorgebouw. KAW architecten en adviseurs juni 2012. KAW architecten en adviseurs
Veilige Veste Leeuwarden eerste Passivhausrenovatie kantoorgebouw juni 2012 1 2 Veilige Veste Leeuwarden eerste Passivhausrenovatie kantoorgebouw 4 Opvanghuis Veilige Veste Leeuwarden Het voormalige politiebureau
Nadere informatielandelijk, licht EN eclectisch interieur
interieur landelijk, licht EN eclectisch TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: JAN VERLINDE De bewoners van dit huis woonden eerder al in hetzelfde park. Ze waren het erover eens dat dit het leukste en
Nadere informatieSchouwburg de Kampanje Den Helder
Schouwburg de Kampanje Den Helder van Dongen Koschuch Architects and Planners Inzending Arie Keppler Prijs 016 SCHOUWBURG DE KAMPANJE DEN HELDER INTRODUCTIE EEN MARITIEM ENSEMBLE Schouwburg De Kampanje
Nadere informatieReferentieverklaring opdrachtgever of verklaring beroep op inzetten van derden (als bedoeld onder punt 4.3.1 van het biedboek)
bijlage B2 Referentieverklaring opdrachtgever of verklaring beroep op inzetten van derden (als bedoeld onder punt 4.3.1 van het biedboek) I. Naam project: Stedelijk Museum Amsterdam Naam project: Stedelijk
Nadere informatie6 ROYALE VRIJE KAVELS Creëer
6 ROYALE VRIJE KAVELS Creëer ORANJEWOUD UW DROOMVILLA AAN DE RAND VAN PARKLANDSCHAP ORANJEWOUD villa UW DROOM IN HET GROEN Uw droomwoning bouwen in Oranjewoud? Dat kan! Aan de Koningin Julianaweg, bij
Nadere informatieGEBOUWD OP TRADITIE. www.woneninbrabantia.nl
GEBOUWD OP TRADITIE www.woneninbrabantia.nl VELDHOVEN EINDHOVEN GELDROP A2 GENNEPER PARKEN & SPORT EN RECREATIE A67 Aalst, ideale ligging. Buiten de grote stad, middenin de natuur, maar wel dichtbij alles
Nadere informatieINDEX PAGINA Linkedin Group Domein Zuiderbosch
INDEX PAGINA 4 INLEIDING 6 DE IDEALE LOCATIE TRADITIE EN INNOVATIE EEN VOGELVLUCHT OVER HET DOMEIN 0 HIGH-END KANTOORPAVILJOENS 11 UITGANGSPUNTEN ONTWERP 3 RUIMTE OM TE ONDERNEMEN 13 DE IDEALE WERKPLEK
Nadere informatiePortfolio. Architectenmarkt Capelle aan den IJssel
Portfolio Architectenmarkt Capelle aan den IJssel Kavelwoning.nl de website met moderne zelfbouw woningen voor particulieren Kavelwoning.nl is opgezet door met als doel om het woningaanbod voor particulieren
Nadere informatieREPORTAGE MET KLASSIEKE CHARME
REPORTAGE Huis MET KLASSIEKE CHARME Met oprecht respect voor oude materialen, stijlen en tradities kun je schitterende, hedendaagse projecten realiseren. Dat is wat het trendsettende bouwbedrijf Vlassak-Verhulst
Nadere informatiemet kristallijnen invulling
Kubus met kristallijnen invulling De opdracht was eigenlijk om een 3-sterren hotel te ontwerpen met de uitstraling van een hotel in een veel hoger segment, begint Joris Deur, die samen met zijn compagnon
Nadere informatieVerbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid
Verbouwing van een herenhuis in Amsterdam-Zuid Foeliestraat 16 1011 TM Amsterdam Tel +31 (0)20 4230303 Fax +31 (0)20 4230404 E-mail info@morikokira.nl Internet www.morikokira.nl Verbouwing herenhuis in
Nadere informatieSaxion Hogeschool Enschede
De nieuwbouw voor Saxion op de locatie van het gesloopte Natuurhistorisch Museum, vormt de laatste schakel in de stadscampus voor de Hogeschool Saxion. Deze locatie is een van de mooiste van, langs een
Nadere informatieSociaal huis MErksplas
Sociaal Huis Merksplas DE Omgeving 1 Zicht naar de kerk 2 Zicht over het kruispunt 3 Het oude gemeentehuis met plein 4 Koppeling oude en nieuwe gemeentehuis 5 Het nieuwe gemeentehuis met terras 6 Overkant
Nadere informatieHerontwikkeling Gasthuyspoort, Breda
Herontwikkeling Gasthuyspoort, Breda Naam project: Tweede fase herontwikkeling Gasthuyspoort Adres project: Breda 3 5 Gasthuyspoort is een grootschalige herontwikkeling aan de oostzijde van het historische
Nadere informatieGEMEENTEHUIS ESSEN BOUWHEER PROJECT
GEMEENTEHUIS ESSEN BOUWHEER Gemeentebestuur Essen PROJECT Verbouwing + uitbreiding gemeentehuis ADRES Heuvelplein 23, Essen BUDGET BOUW ca 1.560.000 excl. BTW BOUWOPPERVLAKTE 500 m² UITVOERINGSTERMIJN
Nadere informatieFriesland Bank Leeuwarden
Friesland Bank Leeuwarden Hoofdkantoor Friesland Bank Leeuwarden Uitbreiding bestaande kantoor De uitbreiding van het hoofdkantoor van de Friesland Bank verenigt bestaande gebouwen en een nieuw ontworpen
Nadere informatieOngewoon Strijp-S SAS-3 Levendig straatbeeld Sedum Parkeerkelder
SAS-3 Woonbedrijf bouwt op SAS-3 tussen de Torenallee en de Kastanjelaan. SAS-3 staat voor Stads Architectuur Strijp-S. Dat is niet voor niets: de 20 stadswoningen, 47 koopappartementen en 131 huurappartementen
Nadere informatieDE APPEL ARTS CENTRE. Amsterdam, 2009-2012 Kunstcentrum voor hedendaagse kunst
Amsterdam, 2009-2012 Kunstcentrum voor hedendaagse kunst In 2008 benaderde De Appel denieuwegeneratie, om mee te denken over mogelijk nieuwe locaties voor het kunstcentrum. Uiteindelijk is de keuze gevallen
Nadere informatieLOCATIES TE HUUR AMSTERDAM
Stedelijk Museum LOCATIES TE HUUR Dan Flavin, untitled (to Piet Mondrian through his preferred colors, red, yellow and blue) en untitled (to Piet Mondrian who lacked green) 2, 1986. 2013 Stephen Flavin/Artists
Nadere informatieONTWIKKELING KERNGEBIED VEEMARKTKWARTIER
ONTWIKKELING KERNGEBIED VEEMARKTKWARTIER Inhoud Kerngebied Veemarktkwartier door Rob Crul / Van de Ven Architectuur door Ed Bergers & Elisabeth Boersma / BBE Gedachten over ideale werkplek door Joost Beelenkamp
Nadere informatieTRANSFORMATIE KANTOOR ZAYAZ S-HERTOGENBOSCH 2015. BiermanHenketarchitecten
TRANSFORMATIE KANTOOR ZAYAZ S-HERTOGENBOSCH 2015 BiermanHenketarchitecten Oorspronkelijk ontwerp 1979 Ontwerp transformatie 2014 Oplevering bouwkundig july 2015 Architect Bierman Henket architecten Interieurarchitect
Nadere informatiegevels_maria.pdf :20:37
Het Rooms Katholieke ziekenhuis Mariastichting is gesticht door de Congregatie der Zusters Franciscanessen van Salzkotten. Op 15 september 1896 kochten zij voor 39 duizend gulden een kleine hectare grond
Nadere informatieVerbouwing Nederlands Architectuurinstituut Jo Coenen
Verbouwing Nederlands Architectuurinstituut Jo Coenen Verbouwing Nederlands Architectuurinstituut Het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) is een archief, museum, bibliotheek en cultureel podium ineen.
Nadere informatieProject 150 Voormalig woonhuis en kantoor architect van der Laan Gele Hoeve, Rosmalen
Project 150 Voormalig woonhuis en kantoor architect van der Laan Gele Hoeve, Rosmalen Opdrachtgever: Particulier januari 2010 - juni 2012 Tuinontwerp: P.A.M. Buijs, Vught, 1956 & 2012 Fotograaf: René de
Nadere informatieEXCLUSIEF WONEN IN GENK
EXCLUSIEF WONEN IN GENK Residentie Pierre-Henri biedt plaats aan zeven exclusieve appartementen aan de rand van het centrum van Genk. Daar heeft u de stad aan uw voeten. U geniet tegelijk in alle rust
Nadere informatieMultifunctionele accommodatie De Kruidentuin, Barendrecht
Multifunctionele accommodatie De Kruidentuin, Barendrecht Programma Basisschool, kinderopvang en BSO, sportzaal, balletzaal, wijkteams, Centrum Jeugd en Gezin Locatie Barendrecht Setting Groen-stedelijk
Nadere informatieWonen in een comfortabele. rietenkapvilla. Gevarieerd wonen in de gilden. 7 royale. bouwkavels te koop vanaf e 255, 00. per m 2 (incl.
Wonen in een comfortabele rietenkapvilla? 7 royale bouwkavels te koop vanaf e 255, 00 per m 2 (incl. BTW) Gevarieerd wonen in de gilden Toekomstige Hanzelijn Dronten geeft je de ruimte De woonwijk De Gilden
Nadere informatieEntreepaviljoen Solaris Capelle a/d IJssel
Entreepaviljoen Solaris 1 + 2 Capelle a/d IJssel Entreepaviljoen Solaris 1 + 2 Capelle a/d IJssel Situatie Kwart-ronde-kantoorschijven Het bestaande door ons bureau in 199 ontworpen kantorencomplex Solaris
Nadere informatieRevitalisatie Museum Maassluis
Revitalisatie Museum Maassluis Revitalisatie Museum Het Museum is gevestigd aan de Zuiddijk in Maassluis, in een gemeentelijk monument uit het eind van de 19e eeuw. In de jaren tachtig van de 20e eeuw
Nadere informatieKANTOOR GGD IJSSELLAND ZWOLLE. BiermanHenketarchitecten
KANTOOR GGD IJSSELLAND ZWOLLE 2016 BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2014-2015 Oplevering juni 2016 Opdrachtgever GGD IJsselland Adviseurs NV Maatschappelijk Vastgoed (projectmanagement) EWZ adviseurs (installatieadviseur)
Nadere informatieBeeldkwaliteitsplan Voormalige Eurobioscoop en omgeving.
Beeldkwaliteitsplan Voormalige Eurobioscoop en omgeving. Inleiding De tender voor de voormalige Eurobioscoop heeft als doel de kwaliteiten van het bijzondere gebouw weer een rol te laten spelen in de nieuwe
Nadere informatieF r a n c i s c u s. v a n. Leven met aandacht. w e g D e. Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot
Leven met aandacht Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot w e g D e v a n F r a n c i s c u s 2 Leven met aandacht Inhoud 1 De weg van Franciscus 9 2 De oprichting van de congregatie
Nadere informatieArt/Media & Me Autobiotic Selfie document
Art/Media & Me Autobiotic Selfie document Yannick Seyeux Game Design - G&I1D Docenten Saskia Freeke Sonja van Vuure Martin Lacet John Hennequin 20-11-2015 Uitleg artefact Voor deze opdracht heb ik een
Nadere informatieAcquisto 6/1+ 03-07-2006 13:10 Pagina 1
Acquisto 6/1+ 03-07-2006 13:10 Pagina 1 Acquisto 6/1+ 03-07-2006 13:11 Pagina 2 Het is een plek om jaloers op te worden. De zon spiegelt zich in het kabbelende water van een weidse plas. De oevers zijn
Nadere informatieTheater het Speelhuis Arc Award 2018 categorie architectuur
Theater het Speelhuis Arc Award 2018 categorie architectuur van Dongen-Koschuch architects and planners 2 3 publiek HET SPEELHUIS Locatie Helmond, Nederland Beschrijving Renovatie, restauratie en uitbreiding
Nadere informatieGefeliciteerd, je hebt ADHD!
Gefeliciteerd, je hebt ADHD! Eerste druk, augustus 2012 2012 Petra van der Burg-Jansen Illustrator: Roel van Gestel Kaft: Denise Kennedy van Dam & Roel van Gestel Voorwoord: Mw. E. Chatrou, kinder- en
Nadere informatieSchouwburg de Kampanje Den Helder van Dongen Koschuch Architects and Planners ARC AWARD 2016
Schouwburg de Kampanje Den Helder van Dongen Koschuch Architects and Planners ARC AWARD 2016 van Dongen Koschuch Architects & planners Schouwburg de Kampanje Den Helder EEN MARITIEM ENSEMBLE HET PROGRAMMA
Nadere informatieMuseum Hermitage Amsterdam
Museum Hermitage Amsterdam Ertskade 1 19 BB Amsterdam t +3120 22 57 17 f +3120 23 82 8 e info@heeswijk.nl i www.heeswijk.nl Entree Amstelzijde met ossepoort De Hermitage heeft een collectie van drie miljoen
Nadere informatieVeren. Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art
Veren Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art Inhoud: Orientatie van verzamelingen...2 Wie zoekt zal vinden...2 de zoektocht gaat door...2 Veranderen van onderwerp...3 Veren als decoratie object...4 Orienteren
Nadere informatieSchakel tussen heden en verleden
Schakel tussen heden en verleden Het gemeentehuis in Lochem staat symbool voor verandering en fusie. RAU Architecten maakte van het gebouw een schakel tussen oud en nieuw, daarbij geholpen door Studio
Nadere informatieSPOORZONE BRINKLAAN BUSSUM WOONOASE AAN HET SPOOR
SPOORZONE BRINKLAAN BUSSUM WOONOASE AAN HET SPOOR Spoorzone Brinklaan is een nieuwbouwproject met appartementen, stadswoningen en een kantoorgebouw aan een van Nederlands drukste spoorwegen. Hiervoor zijn
Nadere informatieAtrium Zuidas, Amsterdam
Atrium Zuidas, Amsterdam Projectnaam Architect Atrium Zuidas MVSA Architects Jeroen Schilder MVSA Architects, Pilotenstraat 35, 1059 CH, Amsterdam, The Netherlands www.mvsa-architects.com +31205319800
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatieK l o o s t e r k wa rt i e r S i t ta r d. Venster op het verleden
K l o o s t e r k wa rt i e r S i t ta r d Venster op het verleden Wonen in weelde Wonen in het hart van Sittard Wonen in het hart van Sittard is wonen in weelde. Genieten van wie sjoon oos Zitterd is.
Nadere informatieLieven de Key Penning 2015. Rapport van de jury
Lieven de Key Penning 2015 Rapport van de jury Haarlem, 24 november 2015 Inleiding De Lieven de Key Penning is een prijs die in 2009 is ingesteld door de gemeente Haarlem op voorstel van de stadsbouwmeester
Nadere informatieDe geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS
IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de
Nadere informatieART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT
ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen
Nadere informatieMultifunctionele accommodatie Ligne Sittard
Multifunctionele accommodatie Ligne Sittard Het ontwerp Het noordblok is twee tot drie lagen hoog en kent aan de Schootsvelden nog een vierde bouwlaag waarin de appartementen zijn gepositioneerd. De openheid
Nadere informatiestadhuis eindhoven Restauratie en herindeling Stadhuis laagbouw Opdrachtgever Gemeente Eindhoven Interieurarchitect Buro Staal/Christensen
Restauratie en herindeling Stadhuis laagbouw Opdrachtgever Gemeente Eindhoven Interieurarchitect Buro Staal/Christensen Opdracht December 1992 Oplevering November 2001 Bouwkosten 5.000.000,- excl. BTW
Nadere informatieDe oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman)
De oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman) Tussen juli 2009 en januari 2010 is de oude aula op begraafplaats De Essenhof gerestaureerd. De aula heeft meer dan 20 jaar leeg gestaan, met name omdat
Nadere informatieONDERWIJSMUSEUM DE HOLLAND DORDRECHT BiermanHenketarchitecten
ONDERWIJSMUSEUM DE HOLLAND DORDRECHT 2015 BiermanHenketarchitecten Oorspronkelijk ontwerp 1939 Oorspronkelijke architect Sybold van Ravesteijn Ontwerp transformatie 2012 Oplevering bouwkundig november
Nadere informatiechoorstraat s-hertogenbosch Project titel Slogan
Project titel Slogan Arial Regular 9pt, regelafstand 14pt en paragraaf uitvullen staan vast. Spatiering is 0 maar eventueel te varieren om de tekstblokken goed uit te laten lijnen met het aantal regels.
Nadere informatieSTAD EN TAAL ONTMOET KUNST
STAD EN TAAL ONTMOET KUNST OPTIONELE OPDRACHTEN EN HUISWERKOPDRACHTEN 1 WAT WILT U? (voorbereiding op het bezoek) A. Wat wilt u graag in het Stedelijk Museum zien? (welke soort kunst, welke kunstenaar,
Nadere informatie100% 90% winnaar. Dutch Health Tec Academy, Utrecht. Voor minder dan de helft van de nieuwbouwprijs, mooi onderwijsgebouw neergezet
Dutch Health Tec Academy, Utrecht 100% transformatie van leegstaande bedrijfshal met kantoor naar onderwijsgebouw en kenniscentrum 90% hergebruik van bestaand casco winnaar van de VGME Award 2011 Voor
Nadere informatieHyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam van Dongen Koschuch Architects and Planners
Hyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam van Dongen Koschuch Architects and Planners Inzending: Arie Keppler prijs 0 van Dongen Koschuch Architects & planners NIEUWBOUW: TRANSITIEKORREL Arie Keppler prijs
Nadere informatieReddingmuseum Dorus Rijkers
Reddingmuseum Dorus Rijkers adres: Willemsoord 60G, Den Helder oplevering: september 2015 ontwerper: temp. contactpersoon: Maarten van Tuijl adres: Baarsjesweg 224, Amsterdam m: 06-45182968, info@temparchitecture.com
Nadere informatieFARALDA KRAAN HOTEL NDSM Amsterdam
FARALDA KRAAN HOTEL NDSM Amsterdam Visie Document 17.01.2013 IAA Architecten Architectonisch concept Faralda kraan De Faraldakraan maakt na de verbouwing een belangrijk deel uit van het nieuwe levendige
Nadere informatieze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele
En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze
Nadere informatieVOORONTWERP FLORIS VERSTERSTRAAT 10. 25 april 2012
VOORONTWERP FLORIS VERSTERSTRAAT 10 25 april 2012 5 Floris Versterstraat 10 Bestaande situatie 1:200 BEGANE GROND EERSTE VERDIEPING 6 TWEEDE VERDIEPING DERDE VERDIEPING ACHTERGEVEL VOORGEVEL 7 Floris Versterstraat
Nadere informatieRenovatie en upgrading woningblokken Waterlandplein Amsterdam
Renovatie en upgrading woningblokken Waterlandplein Amsterdam Ertskade 111 1019 BB Amsterdam t +3120 622 57 17 f +3120 623 82 84 e info@heeswijk.nl i www.heeswijk.nl Hoge galerijflat op winkelplint Nieuwe
Nadere informatieVoorbeeldig onderwijs
m a r i a va n de r hoe v e n Voorbeeldig onderwijs In de politieke arena wordt gedebatteerd over de vraag of het goed gaat met het Nederlandse onderwijs. Getuige het recente Oesorapport zijn we op onderdelen
Nadere informatie14 RUIME HERENHUIZEN IN DE BINNENSTAD VAN SNEEK STATIG WONEN IN HET HISTORISCHE CENTRUM VAN SNEEK
14 RUIME HERENHUIZEN IN DE BINNENSTAD VAN SNEEK STATIG WONEN IN HET HISTORISCHE CENTRUM VAN SNEEK SFEERVOL EN COMFORTABEL WONEN In de gezellige binnenstad van Sneek worden veertien herenhuizen gerealiseerd.
Nadere informatiePakhuis Ten Hove. Werken op de mooiste plek van Deventer
Pakhuis Ten Hove Werken op de mooiste plek van Deventer Werken in één van de leukste wijken van Deventer. In een buurt waar gewoond én gewerkt wordt. Op een inspirerende plek waar u elke dag opnieuw met
Nadere informatieGebouw met karakter en hart
ONDERWIJS ONDERWIJS Gebouw met karakter en hart Spannend van buiten, intiem van binnen dat moest het nieuwe gebouw van de opleiding Zorg en Welzijn van ROC Friese Poort worden. DP6 architectuurstudio koos
Nadere informatieOpdrachten bij Architectuurroute Uden
Op de vouwfolder staat de route aangegeven. Je loopt route A, die begint bij het Museum voor Religieuze Kunst. Bij enkele gebouwen op de route worden vragen gesteld. Deze vragen maak je in klad in dit
Nadere informatieFoto: Hans Roggen ARC16 INNOVATIE AWARD ULTRASLANKE HYBRIDE TRAP JHK
ARC16 INNOVATIE AWARD ULTRASLANKE HYBRIDE TRAP Ultraslanke hybride trap Hoofdkantoor ABT Velp Doorsnede hoofdentree In 2010 heeft ABT aan Architecten gevraagd het bestaande kantoor in Velp aan te passen
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieHilberinkboscH architecten Wamberg sM - berlicum. Bossche School woning Rosmalen 150 t
HilberinkboscH architecten Wamberg 5-5258sM - berlicum Bossche School woning Rosmalen 150 t.073-6900136 - hetburo@hb-a.nl Bossche School woning van der Laan In 1956 heeft de architect Nico van der Laan
Nadere informatieStadsdeel Nieuw-West, Amsterdam. Licht en lucht in het Tuinstadhuis
Stadsdeel Nieuw-West, Amsterdam Licht en lucht in het Tuinstadhuis Het Tuinstadhuis In het Tuinstadhuis, een naoorlogs kantoorgebouw aan het Plein 40-45, brengt Fokkema & Partners voor het Amsterdamse
Nadere informatieCapgemini LRCN Utrecht
Capgemini LRCN Utrecht Kantoor Capgemini Leidsche Rijn Centrum - Noord Locatie aan de A2 bij Utrecht Locatie kantoorgebouw 4 Aan de oostzijde van LRCN, parallel aan de A2, is een doorlopende kantorenwand
Nadere informatieMASTERPLAN RIJKSMUSEUM AMSTERDAM
MASTERPLAN RIJKSMUSEUM AMSTERDAM Architect prof. ir. Hans Ruijssenaars Opdrachtgever Rijksgebouwendienst Opdracht 1995 Werknummer 9500 6 mei 1995 Het Rijksmuseum is een belangwekkend instituut. Aan de
Nadere informatieHet werk Monochrome (Grey) van Anish Kapoor hangt ruggetje, ruggetje met de Zonnebloemen van Van Gogh. pagina 84, 10-10-2015 Het Financieele Dagblad
Het werk Monochrome (Grey) van Anish Kapoor hangt ruggetje, ruggetje met de Zonnebloemen van Van Gogh. pagina 84, 10-10-2015 Het Financieele Dagblad Kijk en vergelijk Het is een trend: hedendaagse werken
Nadere informatieVan boomgaard tot droomhuis. Binnenkijken
Binnenkijken Van boomgaard tot droomhuis Ruim een jaar woont Kristel van Leeuwen nu met haar gezin in hun nieuwe huis. Een bekende plek voor hen, want ze hebben eerst zes jaar in de aangrenzende boerderij
Nadere informatienieuwe ideeën voor oude gebouwen G R O U N D E D A R C H I T E C T U R E
nieuwe ideeën voor oude gebouwen Woonwatertoren soest Woonwatertoren te Soest, Rijksmonument Woonwatertoren soest Exterieur Interieur Woonwatertoren soest Gevel stond op instorten Woonwatertoren soest
Nadere informatiear0740 tools for design final booklet Xander van Dijk 1288199
ar0740 tools for design final booklet Xander van Dijk 1288199 week 1 21 4 2011 5 situatieanalyse 6 7 nieuwe stedelijke bebouwing 8 week 2 28 4 2011 9 toekomstvisie 10 11 markt in venetië 12 maquette 1:500
Nadere informatieVRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN?
VRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN? 1. Waar in s-hertogenbosch kan ik historie vinden? A. In musea. B. Bij speciale tentoonstellingen. C. De hele Bossche binnenstad staat bol van de historie.
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieHB Kroese Paternotte. pagina 1 van 6 Den Haag, New Babylon, MvdH/GB
pagina 1 van 6 VRIJBLIJVENDE PROJECTINFORMATIE NEW BABYLON 1 HET PROJECT Het project betreft de modernisering en uitbreiding van het gebied Babylon naar New Babylon. De nieuwe ontwikkeling omvat twee woon-
Nadere informatieLicht 2/3-kamerappartement met fantastisch uitzicht! Veembroederhof 181 in Amsterdam
Licht 2/3-kamerappartement met fantastisch uitzicht! Veembroederhof 181 in Amsterdam Algemeen: Het betreft heerlijk ruim en licht tweekamerappartement (voorheen drie kamers!) van circa 115 m² met een fantastisch
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatierhenen schets-museumkwartier deel 1
rhenen schets-museumkwartier deel 1 Opdrachtgever: Gemeente Rhenen Stedenbouwkundig ontwerp: Aad Trompert, Amersfoort Architectuur: Van Leeuwen Architecten, Veenendaal 2 mei 2011 rhenen museumkwartier
Nadere informatieexclusief wonen Volmaakt en stoer
Volmaakt en stoer De statige, witte woning trekt direct de aandacht. De houten voordeur en zwarte kozijnen staan in schril contrast met de smetteloos witte muren. De woning heeft een stoer karakter door
Nadere informatieAanbouw en verbouw Veenweg 29d te Groningen
Aanbouw en verbouw Veenweg 29d te Groningen winkels en (voormalige) bedrijfs- of industriebebouwing. De nadruk ligt op de individuele uiting. De gevels zijn merendeels verticaal geleed. Naast de
Nadere informatie