titel Specifiek interventiebeleid diervoeder code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 1 van 10

Transcriptie

1 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 1 van 10 Versie Datum Wijzigingen ten opzichte van eerdere versie Eerste versie IB02-SPEC35 diervoeder 1 Doel en toepassingsgebied Het specifiek interventiebeleid diervoeder beschrijft binnen de kaders van het algemeen interventiebeleid de interventiegrenzen voor de beoordeling van specifieke overtredingen voor het werkterrein diervoeder en geeft per overtreding invulling van het algemeen interventiebeleid. Het document is van toepassing op alle inspecties bij alle diervoederbedrijven (zowel industrieel als primair). 2 Definities en wettelijke basis 2.1 Definities Voor de definities wordt verwezen naar het algemeen interventiebeleid VWA. Afkortingen Bd2012 Besluit diervoeders 2012 BOA Buitengewoon opsporingsambtenaren van de VWA BR Boeterapport CCP Critical Control Point CSI Coördinerend Specialistisch Inspecteur EZ Ministerie Economische Zaken HACCP Hazard Analysis critical control points IOD NVWA afdeling Inlichtingen en Opsporingsdienst JZ Afdeling Juridische Zaken van de VWA OM Openbaar Ministerie (Justitie) PV Proces-verbaal RASFF Rapid alert system food and feed Rd2012 Regeling diervoeders 2012 SW Schriftelijke waarschuwing VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wd Wet dieren

2 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 2 van Wettelijke basis Op het werkterrein diervoeder gelden met name Europese regels. De wettelijke basis voor het specifiek interventiebeleid diervoeder is: De Wet dieren met de onderliggende besluiten en regelingen, in het bijzonder: Besluit diervoeders 2012 Regeling diervoeders 2012 Verordening Vo. (EG) nr. 178/2002 Verordening Vo. (EG) nr. 183/2005 Verordening Vo. (EG) nr. 1831/2003 Verordening Vo. (EG) nr. 1829/2003 Verordening Vo. (EG) nr. 1830/2003 Verordening Vo. (EG) nr. 767/2009 Verordening Vo. (EG) nr. 1831/2003 Verordening Vo. (EG) nr. 1829/2003 Verordening Vo. (EG) nr. 669/2009 Richtlijn 2002/32/EG 3 Werkwijze 3.1 Inspectie De inspecteur heeft de taak om bij (een) geconstateerde overtreding(en) de ernst van de overtreding(en) te beoordelen Deze beoordeling doet de inspecteur op basis van zijn technisch inhoudelijke kennis, zijn kennis van de op bedoeld feit van toepassing zijnde wettelijke voorschriften en zijn kennis van het interventiebeleid. De werkwijze, opgenomen in de bijlage Toezichtcirkel, dient door de inspecteur gevolgd te worden als algemene lijn ter beoordeling van overtredingen/afwijkingen tijdens inspectie en bij bemonstering van producten. Een inspectie vindt plaats op basis van relevante wettelijke voorschriften. Zowel op het gebied van basis- als systeemeisen. Hiertoe worden relevante wettelijke voorschriften doorzien/doorgrond en opgedeeld in bestanddelen. Dit gebeurt op basis van de letterlijke tekst van de wet (stap 1). De inspecteur verzamelt op basis van zijn kennis van zaken relevante feiten en omstandigheden (stap 2). Feiten zijn daden, handelingen e.d. die werkelijk plaatsgevonden hebben of plaatsvinden. Omstandigheden zijn bijzonderheden die verband houden met de vastgestelde feiten. Hij vraagt door bij open norm situaties ; is het voorschrift bekend bij de gecontroleerde, past deze het toe, wordt er controle op uitgeoefend en wordt er registratie bijgehouden. Wordt het doel van het voorschrift bereikt. De inspecteur beoordeelt de tekortkomingen en bepaalt of er wel of geen overtreding is van de wettelijke voorschriften. Bij een overtreding stelt de inspecteur de beboetbare/strafbare feiten vast (stap 3). Als er een overtreding is van de wettelijke voorschriften, bepaalt de inspecteur de ernst van de overtreding; er wordt een afweging gemaakt op basis van het algemeen interventiebeleid en het specifiek interventiebeleid of het een overtreding betreft in een klasse A. B, C of D. Waar nodig wordt afgestemd met een collega of leidinggevende (stap 4). De inspecteur stelt vast welke corrigerende en/of sanctionerende interventie(s) het meest geschikte middel is. Daarbij wordt de verwijtbaarheid, verwijtbaarheid/onwil, economisch voordeel en de voorgeschiedenis meegewogen. Indien op basis van de

3 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 3 van 10 verzamelde feiten en omstandigheden er redenen zijn om af te wijken van het vastgestelde interventiebeleid kan na overleg met de leidinggevende gemotiveerd en beargumenteerd worden afgeweken van het vastgestelde interventiebeleid. De inspecteur past die interventie(s) toe die nodig is(zijn) en maakt afspraken over de termijn van opheffen van de overtreding (stap 5 ) De inspecteur bepaalt de vervolgstappen, die bestaan uit: het bieden van nalevingshulp om de betreffende overtreding te doen opheffen of om herhaling van de overtreding te voorkomen, het afspreken van een termijn voor de herinspectie of herbemonstering (stap 6); De inspecteur registreert de inspectie (stap 7); De inspecteur bewaakt de termijn en neemt de noodzakelijke vervolgstappen zoals in het gehanteerde interventiebeleid is beschreven (stap 8). Bovenstaande is schematisch weergegeven in bijlage 2: Toezichtcirkel. In het algemeen maatregelenbeleid is een lijn uitgezet wanneer welke interventiemaatregelen worden ingezet. Voor inspectie levensmiddelen voedselveiligheid m.b.t. geregistreerde bedrijven wordt deze lijn ook gevolgd en zijn de soorten overtredingen zoveel mogelijk ingedeeld in de categorie-indeling: Klasse D geringe overtreding Klasse C overtreding Klasse B ernstige overtreding. De volgende algemene uitgangspunten gelden voor de keuze van interventies op basis van de klasse overtreding: Bij een overtreding klasse A: nvt I.O.D. De categorie complexe fraude verbindt het toezicht in de divisies, in overleg met domeinverantwoordelijk MT-lid en de CSI, met de specifieke opsporing door de IOD. Zie hiervoor de uitgangspunten in het kwalitatief beoordelingskader (Bijlage 14 Organisatiebesluit OB, juli 2011 en de criteria uit het strafrecht. Indien specifieke opsporing door de IOD niet noodzakelijk is, dan volgt men de interventie zoals beschreven voor een overtreding klasse B. Bij een overtreding klasse B: Ernstige overtreding Er wordt een sanctionerende interventie opgelegd en zo nodig een afdoende corrigerende interventie om de gevolgen van de ernstige overtreding te doen opheffen en het daadwerkelijke risico weg te nemen. Er wordt passende nalevingshulp geboden. Er wordt een herinspectie en/of een herbemonstering uitgevoerd. Indien bij herinspectie en/of een herbemonstering dezelfde of soortgelijke overtreding wordt vastgesteld, wordt op dezelfde wijze gehandeld. Bij een overtreding klasse C: Overtreding Er wordt een schriftelijke waarschuwing gegeven. Zo nodig wordt nog verdere corrigerende interventie opgelegd om de gevolgen van de overtreding te doen opheffen en het daadwerkelijke risico weg te nemen. Er wordt passende nalevingshulp geboden. Er wordt

4 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 4 van 10 een herinspectie en/of een herbemonstering uitgevoerd, tenzij de schriftelijke afhandeling door de ondernemer heeft geleid tot adequate opheffing van de overtreding; Indien bij herinspectie en/of een herbemonstering dezelfde of soortgelijke overtreding wordt vastgesteld, wordt opnieuw een schriftelijke waarschuwing gegeven dan wel sanctionerende interventie (PV of BR) opgelegd. Daarnaast wordt nalevingshulp geboden en zo nodig verdere corrigerende interventie opgelegd. Bij een overtreding klasse D: Geringe overtreding Er wordt alleen ter plekke een mededeling gedaan, die schriftelijk wordt vastgelegd in het inspectie- of monsterrapport; er wordt nalevingshulp geboden. Er wordt geen herinspectie en/of geen herbemonstering uitgevoerd. Tijdens de volgende reguliere inspectie wordt beoordeeld of de geringe overtreding is opgeheven. Het al dan niet opgeheven zijn van de geringe overtreding wordt in het systeem (inspectierapport) vastgelegd. In het specifiek interventiebeleid wordt vastgelegd onder welke condities het mogelijk is om voortdurende overtredingen van klasse D te escaleren naar een klasse C overtreding. Na een overtreding van klasse B of C maakt de inspecteur een afspraak over het opheffen van de overtreding, deze zal terstond moeten worden opgelost of er is een termijn aan verbonden. Er wordt een herinspectie of herbemonstering uitgevoerd. Standaard geldt bij een overtreding klasse B een herinspectie- of herbemonsteringstermijn die zo kort mogelijk is, bij een overtreding klasse C geldt een herinspectie- of herbemonsteringstermijn van maximaal vier maanden, tenzij in specifiek interventiebeleid een andere termijn is opgenomen of door de inspecteur onderbouwd en beargumenteerd een andere termijn is afgesproken met de overtreder. Echter, inspecties uitgevoerd na deze termijn van vier maanden en die gericht zijn op de controle van een eerder geconstateerde overtreding in het kader van verordening EG nr. 882/2004, blijven inspecties op grond van artikel 28 van verordening (EG) nr. 882/200 Bij de bepaling van de interventie op basis van de klasse overtreding (status van de overtreding), dienen de omstandigheden te worden meegewogen. De omstandigheden kunnen leiden tot een andere interventie dan de hierboven beschreven algemene uitgangspunten. De volgende uitgangspunten worden hierbij gehanteerd: Klasse D geringe overtreding Geen of nauwelijks risico gezondheid mens of dier of milieu geen onveilige producten. Klasse C overtreding Mogelijk risico gezondheid mens of dier of milieu mogelijk onveilige producten. Klasse B ernstige overtreding Risico gezondheid mens of dier of milieu onveilige producten. Er zijn verschillende soorten normen. Sommige hebben rechtstreeks betrekking op het (eind)product (bijv. contaminanten/ additieven / verboden materialen / ongewenste stoffen), andere zijn gericht op de wijze van productie of op de inrichting waar de productie plaatsvindt.

5 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 5 van 10 In het interventiebeleid is de waardering van de overtreding gebaseerd op twee pijlers. Pijler 1: de status van de overtreding Pijler 2: de interventie Ad Pijler 1: De status van de overtreding (zie stap 4 van de Bijlage Toezichtcirkel) De eerste pijler is die van de status van de overtreding. De belangrijkste wegingsfactor hier is het gezondheidsrisico voor mens of dier (of milieu) dat het gevolg is van de overtreding. Het gaat daarbij niet om de kans dat het risico zich zal verwezenlijken, maar om de aard (ernst) van het gevaar dat ontstaat als het risico zich verwezenlijkt. Om een meer algemene lijn neer te zetten voor de ernst van de overtreding is een veilig (eind)product het uitgangspunt. Dit kan dus zowel een eindproduct als een halffabricaat of grondstof zijn. De veiligheid heeft betrekking op diergezondheid en volksgezondheid, zoals vastgelegd in artikel 14 en 15 van de Verordening (EG) nr. 178/2002 ( Algemene levensmiddelenverordening). (Eind)productnormen (overschrijding van de norm) De normen die rechtstreeks betrekking hebben op het (eind)product (bijvoorbeeld contaminanten / additieven / verboden materialen / ongewenste stoffen), vallen in twee groepen uiteen. Enerzijds zijn er normen die de grens vormen tussen wel of geen risico voor de gezondheid van mens of dier of het milieu. Overschrijding van zo n norm is een potentieel risico en daarmede een ernstige overtreding. Anderzijds zijn er ook normen die gebaseerd zijn op wat gangbaar dan wel realistisch haalbaar is bij een goede bedrijfsvoering (GMP), waarbij de norm strenger is dan de grens tussen wel of geen gevaar voor de gezondheid van mens of dier. Overschrijding van zo n norm is in het algemeen niet direct een potentieel risico en wordt daarom niet beschouwd als een ernstige overtreding, tenzij de overschrijding extreem is. Daarbij zijn drie mogelijkheden: 1. Onveilig product verhandelen (onveilig = schadelijk of ongeschikt 1 ) De wetgeving maakt bij onveilige producten onderscheid tussen schadelijke dan wel ongeschikte producten. Bij de beoordeling van de ernst van de overtreding moet hiermede rekening worden gehouden. Een schadelijk product verhandelen leidt altijd tot een ernstige overtreding, een ongeschikt product niet altijd. Onder schadelijk wordt verstaan een product met nadelige gevolgen op korte of lange termijn voor mens en/of dier. Onder ongeschikt wordt verstaan een product, dat verontreinigd is met vreemd materiaal of anderszins, of door verrotting, kwaliteitsverlies of bederf. 1 Bij diervoeder is de term ongeschikt niet (zoals bij levensmiddelen) opgenomen in de regelgeving. Voor ongeschikt kan/dient gelezen worden van niet gebruikelijke handelskwaliteit dan wel niet zuiver.

6 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 6 van Productieproces: onvoldoende invulling basisvoorwaarden Als onvoldoende invulling van de basisvoorwaarden (zoals hygiëne, inrichting, opleiding, ongediertewering) leidt of zal leiden tot een onveilig product, dan kan dit gelden als ernstige overtreding. 3. Onvoldoende beheersing van de gevaren (HACCP) Indien het HACCP-systeem niet voldoet, onvoldoende is geïmplementeerd of onvoldoende wordt toegepast met een onbeheerst productieproces tot gevolg wat leidt of kan leiden tot een onveilig levensmiddel, dan wordt dit als ernstig aangemerkt. Incidenteel versus structureel Bij de beoordeling wordt nagegaan of de overtreding incidenteel dan wel structureel is. Dit is van belang om een overtreding aan te merken als ernstig of niet. De volgende uitgangspunten kunnen daarvoor gehanteerd worden: Incidenteel: waarneming op dat moment, eenmalig voorkomend, geen aanwijzing dat het vaker voor komt. Structureel: Vastgesteld wordt dat de situatie geen incident is maar op basis van feitelijke waarneming en/of interview en/ of documentcontrole: -vaker voorkomt in de tijd. Dit kan zijn voorafgaande aan de inspectie of tijdens de betreffende inspectie vastgesteld dat dit vaker voor komt, of is voorgekomen; en/of -voorkomt op meerdere punten in het bedrijf; en/of -fout is in de bedrijfsvoering. Een overtreding (afwijking van de wettelijke norm) kan door zijn structurele karakter ernstig zijn. Ad Pijler 2: de interventie (stap 5 van de Bijlage Toezichtcirkel) De tweede pijler wordt mede bepaald door de status van de overtreding in combinatie met verwijtbaarheid, voorgeschiedenis, /onwil en economisch voordeel. De omstandigheden hebben geen invloed op de ernst van de overtreding, maar eventueel wel op de te nemen interventie en de eventueel daarop volgende follow-up na overtreding en de interventie bij herhaalde overtreding. Structureel ten gevolge van herhaalde overtreding (termijn voor herhaalde overtreding is 2 jaar) Het structurele karakter van een overtreding (niet zijnde een Klasse B ernstige of Klasse D geringe overtreding) kan aangetoond worden wanneer er voor een derde keer sprake is in een periode van 2 jaar van een zelfde overtreding, die op zichzelf alleen tot een schriftelijke waarschuwing zou leiden. In dat geval is het verzamelen van verdere feiten en omstandigheden niet nodig ter onderbouwing van het structurele karakter van de

7 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 7 van 10 overtreding en zal een proces-verbaal of boeterapport opgemaakt worden. Bij het voor de tweede maal constateren van een zelfde overtreding kan alleen een proces-verbaal of boeterapport worden opgemaakt, indien er aanvullende feiten en omstandigheden (bezwarend) geconstateerd worden. Deze feiten moeten door de inspecteur duidelijk omschreven worden, zodat deze aanvullende omschrijving in het proces-verbaal of boeterapport opgenomen kan worden. 3.2 Basis gemeenschappelijke interventies voedselveiligheid Basis In onderstaand schema is per type overtreding kort aangegeven welke interventies opgelegd worden. Klasse Overtreding Interventies bij eerste constatering Follow-up Interventies bij herhaalde (dezelfde of soortgelijke) overtreding Klasse A Aanpak IOD n.v.t. n.v.t. Complexe fraude Indien niet aanpak IOD, dan interventie volgens klasse B Vastlegging in dossier Klasse B Ernstige overtreding * corrigerende interventie * Boeterapport (BR) of PV * vastlegging in dossier * altijd herinspectie op zo kort mogelijke termijn * altijd herbemonstering op zo kort mogelijke termijn * corrigerende interventie * BR of PV *indien ook bij herhaling niet afdoende: hard waar het moet cf criteria Klasse C Overtreding * schriftelijke waarschuwing (met schriftelijke afhandeling door de ondernemer) * zo nodig verdere corrigerende interventie * vastlegging in dossier * herinspectie < 4 maanden * herbemonstering < 4 maanden (tenzij anders met de ondernemer is overeengekomen en schriftelijk is *zo nodig afdoende corrigerende interventie * schriftelijke waarschuwing of sanctionerende interventie (BR) *indien ook bij herhaling niet afdoende: hard waar het moet cf criteria bevestigd) Klasse D Geringe overtreding * mededeling ter plaatse (tijdens inspectie of via schriftelijke terugkoppeling inspectieresultaten) * Vastlegging in dossier * reguliere inspectie, * geen geplande herinspectie * mededeling ter plaatse, * beoordelen wel/niet opheffen geringe overtreding en vastleggen in dossier Bij voortdurende herhaling kan overgegaan worden naar klasse C (ondermijning gezag NVWA)

8 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 8 van 10 Bij een herinspectie naar aanleiding van een BR/PV weegt de voorgeschiedenis mee; indien de tekortkoming niet verholpen is en de mate van ernst zou leiden tot de categorie Klasse C overtreding, wordt in principe wegens die voorgeschiedenis, weer een BR/PV opgemaakt. Voor een overzicht met interventies zie bijlage A van het Algemeen Interventiebeleid (IB-01) Boeterapport (BR) of Proces Verbaal (PV) In de tabel van bijlage 3 wordt bij interventies op een aantal plaatsen aangegeven procesverbaal/boeterapport (BR/PV). Dit zijn sanctionerende interventies. In principe wordt altijd een boeterapport opgemaakt. Uitgangspunt is namelijk dat daar waar mogelijk zo veel mogelijk het bestuursrecht wordt toegepast. Het strafrecht wordt toegepast voor die wetgeving waarvoor nog geen bestuursrecht in de wetgeving is opgenomen (NB. Voor diervoeder zijn alle regels via bestuurlijke boetes te sanctioneren). Met name wordt het strafrecht toegepast in die gevallen als aangegeven in de uitgevaardigde richtlijnen voor strafvordering 2. 4 Hulpmiddel en registratie Niet van toepassing 5 Verantwoordelijkheden De afdeling TO C&V is verantwoordelijk voor het onderhoud van deze procedure, bijlagen en de hierin genoemde procedures en voorschriften. 6 Diversen 6.1 Bijlagen In bijlage 1 zijn voor de overtredingen inspectie levensmiddelen voedselveiligheid m.b.t. geregistreerde bedrijven de interventiegrenzen en specifieke interventies opgenomen. Bijlage 1 Specifiek interventiebeleid diervoeder R:\Mijn Documenten\ werk\word\pro 1\Inte 2 NB. Voor de Wet dieren zijn er nog geen richtlijnen afgesproken met het Openbaar Ministerie. In voorkomende gevallen wordt door domeinverantwoordelijk MT-lid en CSI de afweging gemaakt voor inschakeling OM en/of IOD.

9 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 9 van 10 Bijlage 2 Toezichtcirkel (en bijlage toezichtcirkel)

10 code IB02-SPEC35 versie 01 ingangsdatum pag. 10 van 10 Bijlage Toezichtcirkel ACTIVITEITEN ASPECTEN Doorzie / doorgrond (wet)teksten en deel op in bestanddelen STAP 1 Bepaal relevante wettelijke voorschriften (basis- / systeemeisen) O.b.v. l-e-t-t-e-r-l-i-j-k-e tekst van de wet en hygienecode / voedselveiligheidsplan - Vraag door bij open norm situaties. - Verzamel relevante feiten en omstandigheden. - Is het voorschrift bekend bij gecontroleerde - Past deze het toe - Wordt er controle op uitgeoefend - Wordt er registratie bijgehouden - Wordt het doel van het voorschrift bereikt - Onderscheid feiten en omstandigheden STAP 2 Verzamel relevante feiten/omstandigheden - Feiten:daden,handelingen hebben werkelijk plaatsgevonden - Omstandigheden: bijzonderheden die verband houden met vastgesteld feit STAP 3 OVERTREDING? GEEN FEITEN OVEREENKOMSTIG WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN WEL Destilleer beboetbare strafbare feiten - Weeg feiten obv deskundigheid - Stel ernst vast (gering, overtreding, ernstig) STAP 4 Bepaal status overtreding Bij de statusbepaling van een overtreding wordt bezien: - de overschrijding van de norm - het (voedselveiligheids) risico - betreft het een incidentele of structurele afwijking - Weeg de omstandigheden - Bepaal de juiste interventie(s) obv algemeen en specifiek interventiebeleid STAP 5 Bepaal Interventie (s) (corrigerend/ sanctionerend) Op basis van: - Status overtreding - Verwijtbaarheid - Recidive / onwil - Economisch voordeel - Voorgeschiedenis Op basis van risicobeoordeling: - publiekswaarschuwing - terugroepactie - Geef passende nalevingshulp - Spreek herinspectie af - Geef bij SW de mogelijkheid aan voor schriftelijke/digitale reactie STAP 6 Overige stappen - Nalevingshulp - Herinspectie - Herbemonstering STAP 7 Registreer inspectie STAP 8 Plan herinspectie