Oude vaten en couscous
|
|
- Brigitta Verlinden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 reisverhaal Marsala reisverhaal Marsala Oude vaten en couscous Een bezoek aan de makers van een uitstervende wijn en hoeders van het Marsalese culturele erfgoed. La Cucina Italiana verkent de Siciliaanse stad Marsala. Tekst Ralf Groothuizen Foto s Jeroen Berends 32 - januari/februari 2014
2 Om s ochtends staat de eigenaresse Paola van de B&B waar we verblijven in een schaal met een diameter van om en nabij de meter couscous te mengen met scheutjes water. Verse couscous hè, niet die voorgekookte die je vast en zeker bij jullie in de supermarktschappen vindt. Ze staat voor het huis met aan de muur tientallen houtsculpturen die haar man Paolo heeft gemaakt. Aan haar voeten ligt de zwarte hond Nerone te rusten. Het is al warm, hoe vroeg het ook is. Van binnen, uit de keuken, komt de geur van vis. In verschillende pannen heeft ze visbouillon opstaan. Garnalen, stukken kabeljauw (merluzzo) en de lelijke maar niet te versmaden schorpioenvis (scorfano) drijven op de bouillon. De bewegingen die Paola maakt zijn telkens dezelfde: met haar linkerhand omklemt ze de schaal en met haar rechterhand schept ze de couscous om, zonder stil te houden. Niet met je linkerhand. Dat is onrein. Dat doen Afrikanen ook niet. Waar in zo n beetje heel Italië een pastavariant het lokale gerecht is, is het hier couscous. Is dat gek? Nee. Tunesië ligt op krap 100 kilometer en er is altijd veel handel geweest op zee tussen de twee landen. Nooit zag ik in Italië een regio die Afrikaanser aandeed dan deze. Het dichtbij Marsala gelegen stadje Mazara del Vallo kent zelfs een hele Tunesische wijk in het centrum. Paolo en Paola keerden enkele jaren geleden terug in hun geliefde Marsala. De afgelopen decennia hadden zij een winkel midden in Rome waar ze louter Siciliaanse producten verkochten. De zaak stond in alle reisgidsen en had aan bezoekers geen gebrek. Het was de liefde voor hun geboortestreek die hen terugriep naar Marsala. Ze openden er een goedlopende B&B en vertellen iedereen die het wil weten over de vruchten van de regio die hier wat moeilijker te vinden zijn dan in de rest van Italië. De streek waarin Marsala (de naam komt van Marsah Allah wat Allah s haven betekent) ligt, is droog en weinig glooiend, doet Noord-Afrikaans aan. De meeste huizen zijn vierkant en het pleisterwerk dient nodig gerestaureerd te worden. Maar wie goed zoekt en te rade gaat bij het tweetal ontdekt een schitterende en eerlijke regio. De streek rondom Trapani en Marsala is dé regio van Sicilië waar het massatoerisme beslist nog geen voet aan wal heeft gezet. Maar er is werk aan de winkel voor het echtpaar. Als mensen als Paolo en Paola het cultureel erfgoed niet bewaken, wie doet dat dan nog, in deze uithoek van Sicilië? Bitterkoekjespudding Geen Nederlandse proviandkast waar niet een fles marsala staat. Mijn moeder gebruikt het altijd om bitterkoekjes in te weken alvorens ze de koekjes verwerkt in haar traditionele bitterkoekjespudding. En dat is precies het imago waar marsala al decennia mee te kampen heeft: de ooit prestigieuze dessertwijn is verworden tot een ingrediënt voor toetjes. In de Siciliaanse stad en naamgever van de wijn, Marsala, ontdekken we dat de laatste marsalamakers vechten voor hun bestaan en maken we kennis met moderne wijnmakers die inmiddels zijn overgestapt op het maken van jonge nieuwe en frisse wijnen. Marsala is niet meer wat het ooit geweest is. De stad, net als de wijn, heeft aan allure verloren. Een met palmbomen getooide boulevard en een klein januari/februari
3 reisverhaal Marsala 34 - januari/februari 2014
4 haventje zijn alles wat er over is gebleven van de haven die eens tot een van de bedrijvigste in Italië behoorde en belangrijk is geweest voor de ontstaansgeschiedenis van het land. Aan beide zijden van de stad staan zogeheten bagli, grote ommuurde boerderijen die zo typisch zijn voor deze West- Siciliaanse regio. De gebouwen zijn opgetrokken rondom een gemeenschappelijke binnentuin en je kunt er alleen inkomen via een grote ijzeren poort. De bagli in Marsala zijn groot. Het zijn enorme pakhuizen, gebouwd om rijen houten vaten te kunnen laten rusten. Vaten waarin de beroemde marsalawijn rust en ouder wordt. Een marsala kan wel tot 20 jaar in een vat liggen rijpen. De bagli zijn relikwieën van de dagen dat Marsala er nog toe deed. Toen de oorlogsschepen van admiraal Nelson hier hun ladingen marsalawijn en citroenen kwamen ophalen en de Britse vloot de wateren tussen Sicilië en Amerika bevoer. Hier, in Marsala, ging ook Garibaldi met zijn troepen aan land. Vanaf Marsala en verder landinwaarts veroverde Garibaldi het zuidelijke koninkrijk Regno delle Due Sicilie. Gevolg: de unificatie van Italië. Het was toeval hoe Marsala aan haar roem kwam. In 1773 kwam de Engelse koopman John Woodhouse aan in Marsala. Hij was op weg om in een zuidelijker gelegen haven waren te kopen. Maar hij moest door storm op zee noodgedwongen aanleggen in de haven van Marsala, toentertijd een slaperig en rustig stadje. De lokale bars serveerden er echter wel goede wijn, de sterke aromatische wijn die er vino perpetuo werd genoemd en jarenlang in hetzelfde vat bleef rijpen en telkens als er in de herfst flessen werden getapt, werd de boel aangevuld met nieuwe most. Woodhouse was al om na een paar glazen en was van mening dat hij iets had gevonden dat op z n minst zo goed was als de Portugese madeira die op dat moment en vogue was in Engeland. Hij vroeg lokale wijnboeren hun wijngaarden te vergroten in ruil voor geld. Hij opende een bedrijf in een buitenwijk van Marsala. Tegen het einde van de eeuw had hij een levendige handel opgebouwd en een contract met de Britse vloot getekend om hen te voorzien van de wijn. Beetje verdrietig is het dat het nooit de Marsalesi zelf waren die konden profiteren van de rijkdom die de wijn bracht. Na Woodhouse openden meer Britten hun deuren in de omgeving van Marsala. En ook uit Calabrië kwam een familie over, de familie Florio, om zaken te doen in Marsala. Zelfde gebeurt vandaag de dag met de couscous. Want hoewel de lekkerste couscousgerechten in Marsala en Trapani gegeten worden, is het het veel toeristischere San Vito lo Capo dat met de eer strijkt en jaarlijks een ontzettend goed bezocht couscousfestival houdt. Reputatiemanagement Marsala trekt er hard aan om de oude reputatie te doen herleven. In 2013 was de stad wijnstad van Europa. Daar hoort ook aandacht voor de marsala januari/februari
5 reisverhaal Marsala Eten & Drinken Bar Mamma Caura Lo stagnone, de zoutbaai, is een heerlijke plek voor een aperitief op een zomerse avond. Het lokaal is gelegen aan de zoutvelden van Marsala, die onbekender zijn dan die van de buren in Trapani. Onder de plastic partytent kunnen ook prima visgerechten worden gegeten. Contrada Ettore Inversa 158, Enoteca Comunale De mooie gerestaureerde bar, gefinancierd door de gemeente, waar de beste wijnen uit de regio voor vriendelijke prijzen worden geschonken. Via XI Maggio 32. Ristorante Le Lumie Volgens B&B-eigenaar Paolo hét restaurant van Marsala. Gelegen op een heuvel buiten de stad. De jonge chef Emanuele Russo staat er achter het fornuis en toverde voor ons in een paar minuten twee perfect gebakken tonijnsteaks op tafel. C.da Fontanelle 178 B, , ristorantelelumie.it. Slapen B&B Dai Siciliani Het vriendelijke echtpaar Paolo en Paola maakt een verblijf in Marsala zeer aangenaam. Waar de B&B-eigenaar in Italië na de check-in nog weleens spoorloos kan zijn de rest van de week, is het hier omgedraaid. Het echtpaar zorgt goed voor de gasten en Paola s couscous is van een andere planeet. Dus als ze voorstelt het gerecht te maken, zeg dan vooral geen nee. Kamers zijn ruim en opgeruimd. De tuin is groot en biedt genoeg beschutting tegen de felle zon. Contrada S.Giuseppe Tafalia, , daisicilianipaoloepaola.com. Auto huren op Sicilië? Wij kozen voor Sunny Cars. Hun voordelige all-inclusive tarieven en meer informatie vindt u op sunnycars.nl januari/februari 2014
6 bij. En Florio startte een kostbare reclamecampagne en probeerde de spritz (cocktail uit Noord- Italië) die tot treurnis van veel Marsalesi ook in de lokale barretjes van de stad steeds grager wordt geschonken weer te verdringen. Met wisselend succes. Eerlijk is eerlijk: op enkele plaatsen na worden er toch vooral glazen witte en rode wijn geschonken. Ook de oranjekleurige spritz zien we af en toe opduiken aan de mooie promenade XI Maggio in het oude centrum van de stad. Bewijs dat Marsala een nieuwe richting is ingeslagen is de Enoteca Comunale, een met gemeentegeld gefinancierde bar. De marsala staat hier achter slot en grendel. Alsof het al reeds museumstuk is geworden. Er worden heerlijke jonge rode en witte wijnen geschonken van onder andere het wijnhuis Donnafugata. Na een bezoek kwamen we er alles te weten over nieuwe Siciliaanse wijnen die gemaakt worden met de lokale ansonica, cattaratto, zibibbo en nero d avola-druif. Marsalawijn, daar stopte het bedrijf jaren geleden mee, nadat de eigenaar van Donnafugata in Amerika van handelspartners en afnemers hoorde dat hij toch echt in wat nieuws moest gaan investeren, omdat de marsalawijn uit de mode aan het raken was. Vandaag de dag zijn er in de stad nog twee bagli in gebruik als echt marsala-bedrijf: Pellegrino en zoals gezegd Florio. Bij de laatste, pal aan zee, staan we voor de ingang. Achter het grote hek doet de dienstdoende portier open en in de verte (de binnenplaatsen van bagli zijn echt heel groot) komt rondleidster Daniela aangelopen. Ze doet een grote houten deur open en een alcohollucht dringt zich onze neuzen binnen. Ik kan nostalgie naar mijn moeders bitterkoekjespudding niet verdringen. Zo ruikt het ook altijd in de keuken als zij bezig is met de pudding. Metershoge donkere vaten vullen de ruimte. Er is ook een museum gevestigd waar allerlei spullen liggen van de dag waarop Garibaldi aankwam in Marsala. In ruil voor hulp bij de landing gaf Garibaldi de Florio s een uitgebreide wapencollectie cadeau. Helaas niet voor het publiek zichtbaar (in restauratie) zijn de flesjes met het Rode Kruis-logo daarop. De Florio s waren van huis uit apothekers. Florio s Marsala Tonic werd in Amerikaanse apotheken verkocht ten tijde van de grote drooglegging. Op het etiket stond: neem een klein glaasje, twee keer per dag. In de flesjes zat natuurlijk gewoon pure marsala. Slimme jongens. Terug in de huiskamer van Paolo en Paola staat in de woonkamer een enorme schaal met couscous. Ernaast staat een pan met visbouillon. Op de couscous ligt de vis. We verorberen een geweldig maal. Paolo en Paola vertellen over Rome en hoe ze nu ze terugzijn in Marsala op hun beurt Rome weer missen. Het is ver na twaalven en uit een kast haalt Paolo een fles marsala. Hij blaast wat stof van de hals af alvorens ons een glas in te schenken. Woodhouse moet destijds uitgeroepen hebben: Not bad at all. januari/februari
IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieMr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek
Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek 1. Algemene informatie Eliza was here - Mr Dim - /turkije/_zuid-egeische_kust/gocek_/mr_dim.htm 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Mr Dim - (Turkije Zuid-Egeïsche
Nadere informatieWoordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1
Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 een hark Een lange steel met een soort kam van ijzer eraan. de fontein Een bak waaruit water spuit. Het is voor de sier. Een wasbak in de badkamer wordt ook
Nadere informatieOpstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen
www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar
Nadere informatieStil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.
Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht
Nadere informatiePantheon Villas & Suites Griekenland Kreta Bali
Pantheon Villas & Suites Griekenland Kreta Bali 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Pantheon Villas & Suites - (Griekenland Kreta Bali) - 4 sterren 1.2. Faciliteiten en afstanden
Nadere informatieCreative Marketing Opdracht 1b Doelgroepanalyse
Naam: Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Klas: CMD D1 Datum: september 2009 Creative Marketing Opdracht 1b Doelgroepanalyse Doelgroepanalyse welgestelde consument Wat is een welgestelde consument?
Nadere informatieK a t m e t s l a g ro o m
LL 06-07 5-07 05-02-2007 14:39 Pagina 19 Kat met slagroom De woonkamer zit vol visite. Marit viert haar verjaardag. Opa en oma zijn er, en vrienden van Marit en Sanne. Marit is in de keuken en bakt een
Nadere informatieEerste druk, maart Monique van Stenus
De dienstmeisjes Eerste druk, maart 2012 2012 Monique van Stenus isbn: 978-90-484-2288-3 nur: 312 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort vlag. Er staan ook
Nadere informatieWij maken ons nu klaar om voor 2 jaar naar Colombia te gaan. Maar voor die tijd zullen we teruggaan naar Senegal om wat te regelen.
Joh. 4, 13-15 Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen, zei Jezus, 14 maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik geef, zal in hem een bron worden
Nadere informatieWater Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.
Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt
Nadere informatieHet onze Vader. Naam:
Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.
Nadere informatieBijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest
Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!
Nadere informatieEén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42.
Eén ding is nodig Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. We hebben met elkaar nagedacht over de wonderen die de Heere Jezus heeft gedaan toen Hij op de aarde was. Grote wonderen! Weet je t
Nadere informatieHeer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga
Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n
Nadere informatieCasa los Quemados Spanje La Palma Los Quemados
Casa los Quemados Spanje La Palma Los Quemados 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Casa los Quemados - (Spanje La Palma Los Quemados) - 3 sterren 1.2. Faciliteiten en afstanden Zwembad:
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieWie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld
Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht
Nadere informatie2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1
2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal
Nadere informatieVilla Serenella & Villa Limonaia Italië Toscane Cortona
Villa Serenella & Villa Limonaia Italië Toscane Cortona 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Villa Serenella & Villa Limonaia - (Italië Toscane Cortona) - 3 sterren 1.2. Faciliteiten
Nadere informatieGeen tapas maar shapas het is Sherryweek
Geen tapas maar shapas het is Sherryweek Inderdaad geen tapas, maar shapas het is Internationale sherryweek, zoals je in mijn oktober dagboek al kon lezen ben ik in oktober aangeschoven bij een taps lunch,
Nadere informatie= een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een hoge lamp die langs de weg staat.
Woordenschat blok 1 gr4 Les 1 De heg De lantaarn De plant Het tuinhek Het terras De garage Het dorp De stad De zwerver De stoep De woonwijk = een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een
Nadere informatieOutback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen.
Outback Australië Voor mij is Australië een heel bijzondere plek. Waarom? Dat zal ik uitleggen. Het begon al toen ik voor het eerst in Australië kwam. Ik stapte uit het vliegtuig. Meteen merkte ik dat
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieIk ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen
De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het
Nadere informatieRia Massy. De taart van Tamid
DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in
Nadere informatieDharma DE WARME CHARME VAN
REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatie100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.
100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een
Nadere informatieVanwege de warmte heb ik deze nacht nauwelijks geslapen. En ook vandaag wordt het 37 C en morgen zelfs 40 C. Deze avond bevind ik mij in een stad en
Vanwege de warmte heb ik deze nacht nauwelijks geslapen. En ook vandaag wordt het 37 C en morgen zelfs 40 C. Deze avond bevind ik mij in een stad en ben zinnens om daar een hotelkamer te nemen met airco
Nadere informatieThema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7)
Liturgie aangepaste dienst Baflo, 28-09-14 om 14.30 uur Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Welkom en mededelingen a. Opw. 334 Heer, uw licht en uw liefde schijnen b. Opw. 88 Een rivier vol
Nadere informatiehttp://www.vakantiereiswijzer.nl/vakantie/beoordeling/61527/#anchor-nam-61527
De familie Langer waren onze gasten in Mhofu van 21 juli 2008 tot 1 augustus 2008. Hoi lieve familie, Het was moeilijk afscheid nemen van het heerlijke Zuid-Afrika en natuurlijk van Mhofu die toch een
Nadere informatieLieve vrienden van El Manguaré,
Lieve vrienden van El Manguaré, Vanuit een overstroomd Iquitos de tweede tamtam van 2012. Twee dagen geleden schreef ik onderstaand stukje: Manguaré kampt met wateroverlast! Zoals Yolanthe in de vorige
Nadere informatieReisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul
Reisverslag vakantie Indonesie van Peter Latul 16 juli 2014; Op vakantie naar Bali met mijn gezin, schoonzus en nichtje, zwager EN moeder. Na een relaxte vlucht (ondanks dat mijn schoonzus niet wist waar
Nadere informatieLANDELIJK LOGEREN. Luxe plattelandsleven IN ITALIË TEKST: WILMA TJALSMA - FOTOGRAFIE: SIETSKE DE VRIES 185
LANDELIJK LOGEREN Luxe plattelandsleven IN ITALIË TEKST: WILMA TJALSMA - FOTOGRAFIE: SIETSKE DE VRIES 185 186 Wie droomt er nooit van om ergens op een Zwitserse berg een charmant hotelletje te beginnen?
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieDenkfouten. hoofdstuk 6. De pretbedervers. De zwarte bril
hoofdstuk 6 Denkfouten We hebben al gezien dat sommige van onze brandende automatische gedachten ons in de weg zitten. Ze geven ons een onprettig gevoel of weerhouden ons ervan dingen te doen. Het probleem
Nadere informatieUitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk!
Uitleg Zing in 19 mei 2013: Dat is verleidelijk! In onze vorige Zing In hebben we het gehad over de druk die op jonge mensen wordt gelegd, op de vaak hoge eisen die we aan hen stellen. Maar niemand is
Nadere informatieRelais Parco Cavalonga Hotel Italië Sicilië Ragusa
Relais Parco Cavalonga Hotel Italië Sicilië Ragusa 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Relais Parco Cavalonga Hotel - (Italië Sicilië Ragusa) - 4 sterren 1.2. Faciliteiten en afstanden
Nadere informatieKok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011
Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Het ontstaan van koken... 3 De eerste ontdekking... 3 Het eerste beetje koken... 3 De ontwikkelingen... 3 Kok worden...
Nadere informatieOP EEN MOOIE LENTEOCHTEND
W akkere M uis OP EEN MOOIE Het was een mooie ochtend in de lente. Er hingen jonge groene blaadjes aan de bomen, op de takken zaten vogeltjes die een vrolijk deuntje floten en als je de lucht opsnoof rook
Nadere informatiel5o rrrr DECoRArtoN wiendinangela (+3) en kinderen Bella (5) en INTERIELIRíz:i.i,-,'''.1''t'{,2=,-1,"t-''r'-
INTERIELIRíz:i.i,-,'''.1''t'{,2=,-1,"t-''r'- De kinderen rennen zó vanuit huis het bos in, de marchés noctu-rnes, de tlpische Franse avondmarktjes op dorpspleinen, zijn onvergetelijk en de burgemeester
Nadere informatieNieuwsbrief SHIB september 2013
Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!
Nadere informatieCharles den Tex VERDWIJNING
Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken
Nadere informatieElk seizoen een nieuw interieur
52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig
Nadere informatieOp bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be
Op bouwen staat geen leeftijd. www.sibomat.be Op Batibouw botsten we op Sibomat. We waren op de juiste plek op het juiste moment. - Catheline John S. (70) en Catheline S. (64) hebben geen tijd om zich
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatietaalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.
Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieOP BEZOEK BIJ OMA TOBBEN
OP BEZOEK BIJ OMA TOBBEN Groep 6a De spreekbeurt: De spreekbeurt op school vond ik al erg leuk. Toen wist ik al dat dit de leukste spreekbeurt van het jaar werd. Yanoux Ik vond de spreekbeurt van Ellis
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieHoe gaat het in groep 1/2 b
Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje
Nadere informatieDINEREN IN DE HOFTRAMMM
DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom
Nadere informatieHoe bent u bij Little People terecht gekomen?
Resultaten enquête Little People Hoe bent u bij Little People terecht gekomen? Via internet Via kennissen/vrienden/bekenden Anders nl. 33% 24% 43% Anders nl. Via directeur Paesacker Advertentie krant Via
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatiehartstikke gelukkig op Mallorca
In de patio groeit een enorme citroenplant. 42 BEWONERS ZIJ KIRSTEN SPROET (38), EIGENARESSE VAN LIFESTYLEWINKEL MIMAR (WWW.MIMARBALEAR.COM) HIJ BERND WITTMANN (37), ONDERNEMER IN ZONWERINGS- SCHERMEN
Nadere informatieWinnaars Deutscholympiade 2008 naar Berlijn
Winnaars Deutscholympiade 2008 naar Berlijn Lucy van der Windt (Stanislascollege, Delft), Jeroen Bosch (PiusX-college, Almelo) en Gerwin Hoekstra (Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen), de winnaars van
Nadere informatieHet feest van Koning Beer
Het feest van Koning Beer Louis Moe bron. G.B. van Goor Zonen Den Haag 1930 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/moe_001fees01_01/colofon.php 2010 dbnl 2 [Het feest van koning Beer] De winter
Nadere informatieThuiskomen in Banks. hotspot AW
153_AW_kdv_Hotspot 12/2/08 1:50 PM Page 17 hotspot AW 1 2 Thuiskomen in Banks Een gebouw van de B-architecten, gepassioneerde uitbaters en een schitterende locatie. Het Antwerpse hotel Banks heeft alles
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieHelp, mijn papa en mama gaan scheiden!
Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken
Nadere informatieJohannes 12:1-8 Dichtbij Jezus
Johannes 12:1-8 Dichtbij Jezus Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe.
Nadere informatieKinderliedboekje Inhoudsopgave
Kinderliedboekje Inhoudsopgave Jezus is de goede herder...2 Hoor de vogels zingen weer...2 Dank U voor deze nieuwe morgen...3 Jezus is geboren...4 Zit je deur nog op slot...4 Dank U voor uw liefde Heer...4
Nadere informatie!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!
Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje
Nadere informatieEEN BRIEF MET EEN LUCHTJE...
EEN BRIEF MET EEN LUCHTJE... Beste knaagdiervrienden, ik zal jullie vertellen hoe het allemaal begon. Toen ik op een ochtend mijn kantoor binnenliep... Wat? Weten jullie niet wie ik ben? O, neem me niet
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieAbdi Kasih Wij zijn twee zussen, Anniek en Sophie, en begin dit jaar zijn we samen op wereldreis gegaan naar Australië, Nieuw-Zeeland en Indonesië. In Australië woont een deel van onze familie en in Indonesië
Nadere informatieBoekbespreking het geheime dolfijneneiland deel 1. Hallo,
Hallo, Wat leuk dat je je boekbespreking houdt over het geheime dolfijneneiland Ik hoop dat ik je presentatie nóg leuker kan maken met behulp van dit document. Het fijne is dat ik ook wat foto s voor je
Nadere informatieDagje naar zee. Yosei
Zandvoort We gingen met school een schoolreisje doen. We gingen naar Zandvoort met de bus. Het was een uur rijden. Kwart over tien eindelijk we zijn er. Toen ging ik met mijn groepje opdrachten doen. Het
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatieGenieten van het echte leven
Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieLes 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper
Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Het lampje is aan, dat betekent dat we gaan filosoferen. Isa-Noa vertlede in de eerste les dat zij lippenstift en badeendjes
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieOpdrachten bij Architectuurroute Uden
Op de vouwfolder staat de route aangegeven. Je loopt route A, die begint bij het Museum voor Religieuze Kunst. Bij enkele gebouwen op de route worden vragen gesteld. Deze vragen maak je in klad in dit
Nadere informatieUitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.
Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,
Nadere informatieHet huis Anubis - Hoofdstuk 1
Het huis Anubis - Hoofdstuk 1 Het is 7 uur in de ochtend. Het is een dag nadat Nienke de traan van Isis aan Anchesenamon had gegeven. Nienke was al vroeg wakker, want ze kon niet meer slapen. Ze had weer
Nadere informatiethe art of living??? NL Goergen 4-1.indd 1 09-01-14 12:31
NL Goergen 4-1.indd 1 09-01-14 12:31 Toen Monique en Harry Arts twee jaar geleden de prachtige, eeuwenoude carréboerderij kochten in een rustige landelijke omgeving, was hun eerste reactie: Hier komt een
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatieMARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren
MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieSpelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar
Spelen met zand Zoals je hebt kunnen zien is zand heel interessant, maar zand is ook heel erg leuk. Je kunt er namelijk onwijs goed mee spelen! Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Schrijf
Nadere informatieCasa el Castanar Spanje Gran Canaria Fontanales
Casa el Castanar Spanje Gran Canaria Fontanales 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Casa el Castanar - (Spanje Gran Canaria Fontanales) - 3 sterren 1.2. Faciliteiten en afstanden
Nadere informatiedroooo droooo oooom speurtocht je stad je toekomst 12 april - 3 juli oba is Paleis voor Volksvlijt
droooo oooom je stad speurtocht droooo oooom je toekomst 12 april - 3 juli oba is Paleis voor Volksvlijt Een speurtocht door de tentoonstelling Volksvlijt2056 voor jong (en oud) Ooit, heel lang geleden,
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieJAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015
JAARVERSLAG OUDERVERENIGING 2014 2015 Hieronder vindt u een aantal verslagen van excursies en activiteiten die mede door de Oudervereniging zijn georganiseerd en gefinancierd. LUSTRUM WEEK oktober 2014
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatieTobi en. de wilde bijen
Tobi en de wilde bijen Het is eindelijk paasvakantie en Tobi komt aan op de boerderij van zijn oom. Zijn nichtje Hanna wacht al op hem. Ze knuffelt Tobi en lacht: Kom, we gaan spelen! Lachend en pratend
Nadere informatieBetaalbaar bio in 6 stappen
Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen
Nadere informatieQuinta das Vinhas Portugal Madeira Estreito da Calheta
Quinta das Vinhas Portugal Madeira Estreito da Calheta 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Quinta das Vinhas - (Portugal Madeira Estreito da Calheta) - 4 sterren 1.2. Faciliteiten
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieProefdoos: Italiaanse klasse wijnen
Proefdoos: Italiaanse klasse wijnen 2011 Damilano Barbera d'asti DOCG 100% Barbera uit wijngaarden in Casorzo, gelegen in de heuvels van Monferrato in de provincie Asti. Uit dit specifieke gebied komen
Nadere informatieDe woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.
SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar
Nadere informatie