De heilige koe. Waar komt de koe vandaan?
|
|
- Christiaan van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 We hebben iets met koeien. Ze horen thuis in ons Hollands landschap en worden al eeuwenlang op schilderijen afgebeeld. Ze hebben lieve ogen. Ze kunnen hun eigen neusgaten schoonlikken en als ze met hun kop vliegen verjagen, slingeren ze enorme slierten slijm om zich heen. Daarnaast produceren ze ook nog melk, vlees en leer. We vinden ze zo aardig dat er in Nederland zelfs een rusthuis voor koeien is. De heilige koe Wel eens van een heilige koe gehoord? In India zijn de koeien heilig. Daar mogen ze alles, zelfs midden op straat liggen snurken. Het verkeer rijdt er voorzichtig langs. In het rijke Westen hebben we ook een heilige koe, de auto. Waar komt de koe vandaan? Onze koe stamt af van de oeros. De oeros kwam voor in Europa, Azië en Noord-Afrika, maar is in de zeventiende eeuw uitgestorven. De eerste tamme koeien werden al zo n 5000 jaar voor Christus gehouden. Andere landen, andere gebruiken Vanuit verschillende geloven en culturen wordt verschillend tegen het rund aangekeken. Bij de Hindoes in India is de koe een heilig dier dat niets mag worden aangedaan. De legende wil dat een koe met haar melk Krisjna, de incarnatie van Visjnoe, gered heeft. In Latijns-Amerikaanse landen en in Spanje daarentegen kijkt men niet zo nauw en is een stierengevecht nog steeds volksvermaak nummer één. En wat te denken van het rodeo-rijden in de Verenigde Staten! Bij bepaalde Afrikaanse stammen betekenen de runderen aanzien en rijkdom en daar worden alleen de melk en het bloed gebruikt. Er wordt steeds wat bloed afgetapt. De dieren worden niet gedood. Wat gaat er om in een koeienhoofd? Alhoewel een koe heel achterdochtig naar vreemden is, is ze ook verschrikkelijk nieuwsgierig. Een koe is zo gewend aan een vaste dagindeling dat ze meteen minder melk geeft als er iets bijzonders gebeurt. Een koe is een echt kuddedier. Sommige koeien hebben zelfs een hartsvriendin. Ze slapen naast elkaar, ze grazen samen en ze liggen ook tegelijkertijd te herkauwen. Koeien voor de melk of voor het vlees? De meeste koeien in Nederland zijn melkkoeien. Ze geven wel 30 liter (de boeren noemen dat kilo s) melk per dag. Ze worden twee keer per dag gemolken. Vroeger molken de boeren met de hand, tien koeien per uur. Nu zijn er melkmachines. De boer hangt een zuiger aan de uier en de machine doet de rest. Op sommige boerderijen staan zelfs melkrobots. Een koe die gemolken wil worden, loopt daar zelf een paar keer per dag naar toe. Als een koe niet meer genoeg melk geeft, wordt ze verkocht voor de slacht. Er zijn ook koeienrassen die niet voor de melk worden gehouden, maar voor het vlees. 1
2 Wandelende kapstokken Nederlandse koeien zijn altijd goede melkkoeien geweest. Zo goed dat ze in de loop van de 19e eeuw massaal naar het buitenland verkocht werden. Vooral Noord-Amerika heeft veel Nederlandse melkkoeien ingevoerd. In Amerika en Canada was de fokkerij op nog meer melk gericht en uiteindelijk ontstond uit de Nederlandse koeien het ras Holstein-Friesian. Die Holstein-Friesians gaven veel meer melk dan hun Nederlandse voorouders. De Nederlandse boeren werden jaloers en haalden weer Holsteinkoeien uit Amerika. De rasechte Holsteiners waren niet alleen veel groter dan de Fries-Hollandse koeien, maar ook stukken magerder. Alle energie ging immers naar de melkproductie. In het begin werden de dieren hier smalend wandelende kapstokken genoemd. Nu wordt er weer meer gekruist met andere rassen omdat een echte Amerikaan sneller versleten is dan een gewone Nederlandse melkkoe en omdat de stierkalveren nauwelijks geld opbrengen voor de vleesproductie. Een koe op een waterbed Vroeger stonden de melkkoeien in de winter op stal vastgebonden. Tegenwoordig worden ze in zogenaamde loopstallen gehouden, waar ze los kunnen rond sjokken. Ze lopen naar de voerautomaat, naar de melkmachine of naar een ligbox met zaagsel, stro of een rubberen mat, om uit te rusten of om te herkauwen. Op sommige boerderijen beschikken de koeien zelfs over waterbedden. Dat spaart stro en zaagsel uit en de koeien vinden het heerlijk. Onder de stallen bevinden zich grote gierkelders. De mest valt door de kieren van de stalbodem in de kelders. Een koe wil ook wel eens wat Soms zie je een koe op een andere koe springen. Dat betekent dat ze wel zin in een stier heeft. Als die andere koe blijft staan, heeft die ook zin in een stier. Er zijn koeien die dan hartstochtelijk blijven loeien, wel twee dagen (en nachten!) lang. De meeste melkkoeien krijgen nooit een stier te zien, maar worden wel gedekt. Door middel van kunstmatige inseminatie. De draagtijd is negen maanden en een week. Een melkkoe wordt ongeveer twee maanden vóór de geboorte drooggezet (niet meer gemolken) omdat ze dan alle energie nodig heeft voor het ongeboren kalf. Een melkkoe blijft alleen melk geven als ze ieder jaar een kalfje krijgt. Het kalfje groeit niet bij de moeder op maar wordt grootgebracht met kunstmelk. Bij vleeskoeien blijft het kalf wel bij de koe. Een goed verzorgde koe steekt lekker in haar vel De boer zorgt ervoor dat een koe zich goed voelt. Een melkkoe die goed verzorgd wordt, geeft veel melk. Als koeien vóór de winter op stal worden gezet, worden ze geschoren. Ze zouden het anders te warm krijgen. Daarnaast komt er regelmatig een smid langs om de klauwen bij te snijden, zodat de koeien weer goed uit de voeten kunnen. De koeien zelf zijn ook veel met hun uiterlijk bezig. Ze likken zichzelf of andere koeien (wel 150 keer per dag) en ze maken veel gebruik van de speciale koeborstel die in de stal hangt, wel 80 keer per dag! 2
3 Je zou er een puntkop van krijgen Een koe en een stier hebben horens. Toch zie je tegenwoordig eigenlijk alleen maar koeien zonder horens. Kalfjes worden op jonge leeftijd onthoornd. Koeien zonder horens kunnen elkaar niet beschadigen waardoor het een stuk rustiger wordt in de stal. Op de plek waar de horens hadden moeten groeien, gaat vaak de kruin omhoog groeien. Koeien met piercings Pasgeboren kalfjes krijgen meteen een gele plastic oorbel in ieder oor. Dat is hun paspoort. De gegevens van dat paspoort staan in een computer waar alle koeien en stieren in Nederland staan ingeschreven. Wanneer ze geboren zijn, wie de ouders zijn, aan wie ze verkocht zijn enz. Bij een stier wordt een ring door de neus gedaan zodat de boer hem beter kan hanteren. Om dezelfde reden zit de ring aan een koeienof stierenhalster aan de voorkant in plaats van aan de achterkant, zoals bij een paard. Bij koeien zit de trekkracht namelijk in de kop en niet in de schouders. Een gekke koe De gekke koeienziekte (BSE) wordt niet door bacteriën of virussen veroorzaakt, maar door een bepaald soort eiwit. Door dat eiwit ontstaan gaten in de hersenen waardoor de koe zich eerst raar gaat gedragen en uiteindelijk dood gaat. Deze ziekte bestond al eerder bij schapen. Dode schapen en slachtafval van schapen zijn lange tijd in veevoer verwerkt. Het was toen nog niet bekend dat koeien de ziekte via schapen kunnen krijgen. Mensen die het vlees van BSE koeien eten, kunnen ook ziek worden. Tegenwoordig mag er geen slachtafval meer in veevoer zitten en worden alle geslachte runderen op BSE getest. Ondeugende koeien Koeien zijn in het algemeen heel brave dieren, maar sommige koeien willen wel eens ondeugend zijn. Daar heeft de boer het volgende op gevonden: een halster met stekels voorkomt dat een koe bij een andere koe melk drinkt. Zou ze dat toch proberen, dan krijgt ze van die andere dame een flinke mep. Een paal voorkomt dat een koe over slootjes springt. Een koeienmaag als uitdragerswinkel Je zou zeggen dat een herkauwer elk hard voorwerp dat hij per ongeluk heeft ingeslikt, bij het herkauwen weer uitspuugt. Niets daarvan, het blijft in de pens of het wordt teruggeslikt. Als de boerin vroeger een aardappelschilmesje kwijt was, kon het heel goed zijn dat het mesje met aardappelschillen en al in de voerbak terecht was gekomen en een koe het had opgegeten. De boeren zeiden dan dat de koe scherp in had. Er wordt ook wel eens een zgn. haarbal gevonden in de maag van een koe. Dat is een harde bal van haren, soms zo groot als een tennisbal. De haarbal ontstaat door het likken van de koe. 3
4 Oudnederlandse koeienrassen Landbouwhuisdierrassen hebben zich eeuwenlang aangepast aan de omstandigheden van een bepaald gebied. De moderne rassen worden vooral gefokt op een bepaalde specialisatie (vlees of melk). Het is belangrijk dat de oude rassen behouden blijven vanwege de oorspronkelijke eigenschappen die we steeds nodig zullen hebben en vanwege de cultuurhistorie in een bepaalde streek. Zwartbont Fries-Hollands In 1868 ontstond het eerste stamboek. Van oorsprong is het een dubbeldoel ras. De koe geeft niet alleen behoorlijk melk maar er zit ook veel vlees aan. De Groninger Blaarkop De koe is afkomstig uit Groningen en was vooral bedoeld voor de vleesproductie. Nu is het meer een melk-vlees-type. De kop is altijd wit met een zwarte brilvormige tekening rond de ogen. De rest van het lichaam is zwart. De Lakenvelder De Lakenvelder komt in Nederland niet zo veel meer voor. De kleur is zwart of rood. Dwars over de rug en flanken naar de buik loopt een brede witte strook, alsof er een laken overheen gespannen is. De Witrik De Witrik is van oorsprong een melkkoe. De Witrik heeft een witte streep vanaf de kop over rug en kruis tot in de staartpunt. Ook de onderkant van de buik is wit. In 1950 werd het houden van Witrikken verboden omdat men de kleur niet vond passen in het pas opgerichte rundveestamboek. Een verzoekschrift bij de koningin zorgde ervoor dat het verbod weer werd ingetrokken. Roodbont Maas-Rijn-IJssel (MRIJ) Oorspronkelijk werd dit ras vanaf begin 20e eeuw langs de rivieren Maas, Rijn en IJssel gefokt. Het roodbonte ras is van het vlees-melk-type. MRIJ-koeien zijn van oudsher sober, sterk en mak. Het Brandrode Rund Het Brandrode Rund behoort tot het Maas MRIJ-veetype. Door hun uitgesproken dubbeldoeleigenschappen (vlees-melk) type speelden vooral de donkerrode dieren een grote rol in de roodbonte MRIJ-fokkerij. Door specialisatie op melkproductie verdwenen in de 70-er jaren veel typische MRIJkenmerken. Het Brandrode Rund, dat nu als een apart rundveeras wordt beschouwd, werd daardoor een zeldzaam Nederlands huisdier. De Vereniging Het Brandrode Rund heeft samen met de Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) een bruikleenproject voor kinderboerderijen opgezet. De kalveren blijven op de kinderboerderij tot het weer tijd is om naar de eigen stal te verhuizen. 4
5 Koeien in natuurterreinen Koeien worden ook ingezet om natuurgebieden open en afwisselend te houden. Hierdoor krijgen bijzondere planten, vogels, insecten en andere dieren meer kans. De koeienrassen die hier voor gebruikt worden, zijn goed opgewassen tegen alle weersomstandigheden en blijven zomer en winter buiten. Heel langzaam worden ze wat wilder. Dat wil niet zeggen dat ze niet te vertrouwen zijn maar dat ze zich, net als hun verre voorouders, heel goed in de vrije natuur kunnen redden. Soms ligt er een kalfje alleen in het gras. De moeder houdt het goed in de gaten en als ze maar even denkt dat een wandelaar haar jong iets wil doen, zal ze die op de horens nemen. De Galloway De Galloway is het oudste runderras van Groot-Brittannië en is ontstaan in de landstreek Galloway in het zuidwesten van Schotland. De Galloway is klein tot middelgroot van stuk. Het haar is lang, zacht en golvend met dichte ondervacht. De meest voorkomende kleur is zwart. Soms zie je lichtbruine dieren. De pasgeboren kalfjes zijn mahoniebruin. De Schotse Hooglander De Schotse Hooglander komt uit de westelijke Hooglanden van Schotland en van de eilanden die daar voor liggen. De fokkerij bestaat al meer dan 200 jaar. De dieren vallen op door hun lange, zijwaarts, naar boven gebogen horens en lange, ruige beharing. Het Heckrund Het Heckrund is in 1920 ontstaan uit een fokexperiment met verschillende runderrassen. De gebroeders Heinz en Lutz Heck, zonen van de directeur van de dierentuin in Berlijn, hebben uit primitieve rassen een rund gefokt dat volgens hen het oerrund het dichts benadert. In Nederland zijn Heckrunderen in de Oostvaardersplassen uitgezet. En nog een paar vreemdelingen De Belgische Witblauwe De Belgische Witblauwe wordt ook wel dikbil genoemd. Het ras komt vooral in België voor en wordt gehouden om het vlees. De bespiering van de dieren is enorm. De kop is, in verhouding tot het massieve lichaam, relatief klein. Veel kalveren zijn zo zwaar en breed dat ze via de keizersnede geboren moeten worden. De kleuren zijn blauw, wit en blauwwit gevlekt. Soms komen er zwart-witte dieren voor. De Limousin De Limousin koe is een vleesras en is afkomstig uit Frankrijk. Halverwege de 19e eeuw werd het Limousin ras gebuikt als trekrund. Het ras wordt sinds 1900 vooral gehouden om het vlees. Na tien of twaalf maanden wegen de kalveren al zo n 500 kg. De kleur is roodbruin met lichte kringen om de ogen en een lichte snuit. De dieren zijn goed opgewassen tegen slechte weersomstandigheden en de geboortes verlopen in het algemeen makkelijk. 5
6 Hoe zeg je dat ook al weer? Een waarheid als een koe Dat is zeker waar Over koetjes en kalfjes praten Over onbelangrijke dingen praten De koe bij de horens vatten Meteen met een lastige klus beginnen Hij komt van achter de koeien Hij komt van het platteland Hij is stierlijk vervelend Hij is heel erg vervelend Als een rode lap op een stier Iets maakt iemand razend Oude koeien uit de sloot halen Weer ergens over beginnen dat lang geleden gebeurd is Iemand koeien met gouden horens beloven Iemand van alles beloven Als het kalf verdronken is, dempt men de put Maatregelen nemen, nadat er ongelukken zijn gebeurd Het gouden kalf aanbidden Alleen maar belangstelling hebben voor geld en goederen Het gemeste kalf slachten Een feest geven met de lekkerste en beste gerechten Een koe beluistert zondags trouw de hulppastoor van Hazerswou, Zijn woorden, zegt het beest bewogen, gaan wel wat boven mijn vermogen, maar zondagsmiddags na de kerk kauw ik ze altijd nog eens herk. Trijntje Fop Men noemt een koe geen bont, of er zit een vlekje aan Als er allerlei lelijke dingen over iemand verteld worden, is er vast wel iets van waar Je kunt niet weten hoe een koe een haas vangt Je weet nooit hoe iemand iets oplost Wist je dat Mozzarella (kaas) wordt gemaakt van melk van buffels? de stier een sterrenbeeld is in de dierenriem? Je bent een stier als je geboren bent tussen 20 april en 21 mei. Je hebt dan een evenwichtig karakter en je wordt niet snel boos. Maar als iemand daar misbruik van maakt, heeft die persoon wel een probleem. er speciale koeienfotografen zijn? dat de hamburger in de 19e eeuw door Duitse emigranten naar in de Verenigde Staten werd gebracht en van daaruit over de hele wereld is verspreid? stieren zo goed als kleurenblind zijn en dus helemaal niks om de kleur rood geven? De bonte kleding en de rode doeken van de Spaanse torero zijn bedoeld om de show nog spectaculairder te maken. dat een koe die 25 liter melk per dag geeft, per dag daar zo n 21 kilo maïs, 17 kilo gras, 7 kilo runderbrokken en 100 liter water voor nodig heeft? 6
7 Koeien en honden Het is niet zo verstandig om met een hond tussen koeien te lopen. Koeien zijn erg nieuwsgierig en gaan vaak in een kring om de hond heen staan. Als de hond zich achter de baas wil verschuilen, loopt die het risico door de koeien onder de voet gelopen te worden. Een Bouvier had verstand van koeien. Vroeger werden de koeien naar het weiland of naar de markt gebracht met behulp van een hond. Dat was de Vlaamse Veedrijver of Koehond, beter bekend als de bouvier. Koeienhonden liepen niet om de kudde heen, zoals schapenhonden. Ze bleven erachter lopen en dat was, gezien de horens van de koeien, ook wel zo verstandig. Onderweg liepen de bouviers door het struikgewas nogal eens beschadigingen op aan staart en oren. Omdat die wonden slecht genazen, werden deze flapperende delen gecoupeerd. Het couperen van oren en staart bij honden is nu in Nederland verboden. en een Engelse Buldog had verstand van stieren Stierhond is de letterlijke vertaling van het Engelse woord Buldog. Sinds de dertiende eeuw werd de voorloper van dit ras (de Mastiff) gebruikt om met stieren te vechten. De neus van de Engelse Buldog ligt een beetje naar achteren zodat de hond kon blijven ademhalen als hij zich in de stier had vastgebeten. In 1835 werd het stierenvechten met honden in Engeland verboden. Waarom poept een koe een vlaai? In de zomer graast de koe haar eigen eten bij elkaar, wel zo n 60 kilo gras per dag! Bij het grazen slaat de koe haar tong om een bosje gras, rukt het af en slikt het in één keer in. In de winter, als het gras niet groeit, zorgt de veehouder voor haar maaltijden. In de zomer wordt al voorraad aangelegd: hooi (gedroogd gras) of bergen voorgedroogd gras in kuilen of plastic balen of in plastic balen. Koeien die veel melk geven, krijgen er nog ander voer bij. De darmen van een koe werken anders dan de darmen van andere herkauwers. Van de mest worden geen kleinere pakketjes gemaakt, zoals bij schapen en geiten. Daarnaast neemt een koe in verhouding veel meer eiwitten en water op dan andere herkauwers. Een koe floddert dus wel zes emmers vol per dag! Leren melken Boeren melken niet meer met de hand. Dat was vroeger erg zwaar werk dat nu door melkmachines gedaan wordt. Je kunt thuis oefenen met een nep-uier. Prik met een naald een klein gaatje in de toppen van de vingers van een stevige rubberen handschoen en vul die met water. Bind de handschoen aan de bovenkant dicht met een touwtje en hang deze aan de kraan boven de wasbak. 1. Sluit de volle speen aan de bovenkant af met je duim en wijsvinger. 2. Druk met je andere vingers de speen van boven naar beneden leeg 3. Laat de speen weer vollopen Trekken helpt niet en een echte koe zou dat ook niet toelaten 7
8 Knipplaat koe knippen = vouwen = plakken = X = plek voor staart en oren De vlekken mag je er zelf in tekenen Tel.: Fax: info@cnme.nl pw 2001/2013 8
over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt.
over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt. Een koe kan uitstekend ruiken. Als het voer een beetje stinkt, laat zij het liggen. Wat
Nadere informatieDe koe. De geschiedenis van de koe. Kenmerken van de koe
De koe Waar je ook bent in Nederland, bijna overal buiten de stad zie je ze: koeien. De zwart- of bruin-wit gevlekte runderen grazen in de weilanden. Ook zien we ze vaak terug op melkpakken die we op onze
Nadere informatieRassen Het rund. Er zijn verschillende soorten vleeskoeien. Hieronder ga ik verschillende rassen kort benoemen. Aberdeen Angus
Rassen Het rund Er zijn verschillende soorten vleeskoeien. Hieronder ga ik verschillende rassen kort benoemen. Aberdeen Angus Een Angus heeft een gladde egaal zwarte vacht. Het is een enorme stier en komen
Nadere informatieRare jongens, die koeien? Enkele eigenaardigheden van de koe.
L E E S T E K S T Foto: VLAM Rare jongens, die koeien? Enkele eigenaardighen van koe. Je hoort soms wel eens zeggen: Lompe koe! Maar heb je al eens gemerkt hoe lenig een koe is? Van zo n log dier zou je
Nadere informatieKrijgen die zwartwitte. voldoende eten? Van oerrund tot verschillende rundveetypes.
.a L E E S T E K S T De wisent Net zoals bij honden, paarden en vele andere diersoorten, hebben we ook bij onze koeien verschillende rassen. Hoe komt dat vraag je je misschien wel af. Eerst en vooral is
Nadere informatie1A WAT HOORT BIJ WIE? 4-6 JAAR
1A WAT HOORT BIJ WIE? 4-6 JAAR 1A HELP DE DIEREN ZOEKEN 4-6 JAAR 1B DIEREN OP DE BOERDERIJ 4-6 JAAR VOORBEELDBLAD Lakenvelder Fries Melkschaap Duif Fries paard Assendelfter Hoen Landgeit Witrik Krombekeenden
Nadere informatieKo-Kalf. Blonde d Aquitaine,
Een rondje regio... Ko-Kalf Nou kan ik wel een hele Blonde d Aquitaine, maar daar zit je ook niet middag blijven praten over op te wachten! Een plek waar het zo rustig is, als in de stal van boerenbedrijf
Nadere informatieBijlage 1. Brief Damisi groep 3
Bijlage 1. Brief Damisi groep 3 Hoi, Ik ben Damisi. Ik ben 8 jaar. Ik woon in Afrika. Mijn oma woont in Nederland. Ik heb een van mijn oma gekregen. Ik zag Nederland. Daar stond een gek dier. Wat is dit?
Nadere informatieBijzondere dieren. Pagina 1 van 8
Bijzondere dieren Koeien, paarden, varkens, schapen, geiten, kippen en konijnen Van elke diersoort hebben wij bijzondere rassen, die speciale verzorging vragen. Groot of klein, voor ons zijn ze allemaal
Nadere informatieIk ben de Klomp. Europees landbouwbeleid groep 5-6. De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent.
De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent Zo! Goedemorgen of goedemiddag, wat is t? Ik moet zo de koeien weer melken, dus... Excuus, dat ik wat stink. Ik heb het zo
Nadere informatieMelken: van krukje tot robot. www.lely.com. innovators in agriculture
Melken: van krukje tot robot www.lely.com innovators in agriculture Deze spreekbeurt is ontwikkeld speciaal voor kinderen van de basisschool. Met de spreekbeurt melken, van krukje tot robot wordt er een
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4;
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4; Auditieve synthese (Henk Hak en Piet Plak) Lettergrepen samenvoegen tot een woord Letters samenvoegen tot een
Nadere informatieVanop de Belgische wei, tot bij u.
Vanop de Belgische wei, tot bij u. Ontdek binnenin hoe divers Belgisch rundvlees kan zijn. fiches Inl. Gekweekt met zorg. Bereid met smaak. Wil je genieten van lekker, kwalitatief rundvlees? Kijk dan naar
Nadere informatieDe ezel. Ezels worden gehouden als :... Van ezelinnenmelk maakt men :...
De ezel Dit weet ik over mijn dier Het mannetje: Een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie noemt men een. Een kruising tussen een paardenhengst en een ezelin noemt men een Er zijn 3 zichtbare
Nadere informatiePaarden zijn hoefdieren: dieren met hoeven aan hun voeten. Een hoef is een hele dikke nagel die de poot beschermt.
[Junior Winkler Prins online; lemma paard ] paard Paarden zijn hoefdieren. Er zijn verschillende rassen gefokt als rij- en trekdier. Er komt nog één soort in het wild voor. Ook de ezels en en zebra s zijn
Nadere informatieAlgemeen: De boxer is een middelgrote, vierkant gebouwde hond met sterke ledematen en krachtig ontwikkelde spieren.
Oorsprong: Duitsland Gehouden als: Gezinshond Grootte: Reuen 57-63 cm en teven 53-59 cm Gewicht: Reuen 32-39 kg en teven 24-32 kg Kleur: Geel of grstroomd met of zonder witte aftekeningen. de witte aftekening
Nadere informatieDe mens begon paarden te temmen rond 3000 voor Christus, en werden op grote schaal gebruikt voor diverse werkzaamheden.
Naam: PAARDEN Het paard is een zoogdier en kan men in bijna alle delen van de wereld terugvinden. Een prachtig dier wat de wetenschappelijke naam '' Equus Caballus '' mee heeft gekregen. Paarden worden
Nadere informatieDe bedoeling van deze opdracht is om aandacht te besteden op de luchtjes op de boerderij.
RONDNEUZEN De paarse kist met daarin 8 speurneuzen, 4 lege potjes en 1 blinddoek. De bedoeling van deze opdracht is om aandacht te besteden op de luchtjes op de boerderij. De neuzen worden opgedaan (het
Nadere informatieinhoud De wolf 3 1. Een roofdier 2. Ruiken, horen en zien 3. De roedel 4. De taal van de wolf 5. Wolf en hond 6. Soorten wolven 7.
De wolf inhoud De wolf 3 1. Een roofdier 4 2. Ruiken, horen en zien 6 3. De roedel 7 4. De taal van de wolf 9 5. Wolf en hond 10 6. Soorten wolven 11 7. Sprookjes 12 8. Filmpje 13 Pluskaarten 14 Bronnen
Nadere informatieWerkstuk Biologie Koeien
Werkstuk Biologie Koeien Werkstuk door een scholier 1819 woorden 18 november 2004 6,2 220 keer beoordeeld Vak Biologie Koeien Inleiding: mijn werkstuk gaat over koeien omdat dat mijn lieveling s dieren
Nadere informatieHet hindoeïsme heeft geen stichter. Voor het ontstaan van het hindoeïsme moeten we naar India gaan: een groot land in Azië.
Het hindoeïsme Hoe is het hindoeïsme ontstaan? Het hindoeïsme heeft geen stichter. Voor het ontstaan van het hindoeïsme moeten we naar India gaan: een groot land in Azië. Eeuwenlang leefden in dat land
Nadere informatieInfoblad 1: oplossingen van de werkbladen 5 t.e.m. 9. Werkblad 5: rund, paard, varken en vleesvervangers
Infoblad 1: oplossingen van de werkbladen 5 t.e.m. 9 Werkblad 5: rund, paard, varken en vleesvervangers Runds-, paarden-, en varkensvlees kan je vinden in Belgische supermarkten. Ook vegetarische vleesvervangers
Nadere informatieBio-industrie. Wat is de bio-industrie? Om hoeveel dieren gaat het eigenlijk. De legbatterij
Bio-industrie Wat is de bio-industrie? Bio betekent,,leven'' en industrie is een verzamelnaam voor fabrieken. Bio-industrie is een nieuw woord voor bepaalde moderne vormen van veeteelt. In de veeteelt
Nadere informatieSPREEKBEURT LAMA EN ALPACA
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LAMA EN ALPACA ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE LAMA
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatie5.6. Boekverslag door D woorden 28 januari keer beoordeeld
Boekverslag door D. 2452 woorden 28 januari 2008 5.6 143 keer beoordeeld Vak Biologie KOE Door : Dennis Datum : 6 december 2007 Inleiding Ik doe het werkstuk over: Ik doe het werkstuk over de Koe, omdat
Nadere informatieWerkboekje op school. 1. Boerderijen in het Gooi en de Vechtstreek. Opdrachten: lezen, X aankruisen, invullen, doe-opdracht.
Opdrachten: lezen, X aankruisen, invullen, doe-opdracht. 1. Boerderijen in het Gooi en de Vechtstreek In de Gooi en Vechtstreek houden veel boeren koeien voor de melk. Dit noemen we een melkveebedrijf.
Nadere informatieDe familie schaap. Praat eens zoals een schaap Welke dierengeluiden ken je nog? Doe ze eens na?
Het schaap De familie schaap Schapen zijn bange dieren. Daarom leven ze met velen samen en blijven ze dicht bij elkaar. Een groepje schapen noemen we een kudde. Schapen praten met elkaar door te blaten.
Nadere informatie3. Zinnen knippen: De woorden zijn allemaal aan elkaar geschreven. Zet een streepje tussen elk woord en lees de zin nog een keer.
Taalles 1. Maak van de volgende woorden een goede zin: a. kaas - gemaakt - boerderij - wordt - Op de. Op.. b. ik - elke - drinken - melk - dag - moet. c. kaas - Jonge - oud - drie weken - is. d. koe -
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieWerkboekje 2010. Boerderijles Groep 5/6. Naam..
Werkboekje 2010 Boerderijles Groep 5/6 Naam.. 1 Inhoudsopgave 1 KIPPEN 3 1.1 SOORTEN VEREN. 3 1.2 VERENONDERZOEK. 4 1.3 HET GEDRAG VAN KIPPEN 4 1.4 WAT KIPPEN ETEN. 4 1.5 KAN EEN KIP KNIPOGEN? 4 2 SCHAPEN
Nadere informatieWerkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs
Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Inhoud Inhoud... 2 1. De Melkveehouderij in onze streek... 3 1.1 Onze streek... 3 1.2 Wat is veen?... 3 1.3 Boeren vanaf het begin... 3 1.4 Koeien melken...
Nadere informatieWOLF. Huilend roofdier
WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
Nadere informatieEen van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.
Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt
Nadere informatie5,3. Werkstuk door een scholier 1780 woorden 13 februari keer beoordeeld. 1. Inhoud
Werkstuk door een scholier 1780 woorden 13 februari 2006 5,3 79 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Inhoud 1. Inhoud 2. Inleiding 3. Wat is exterieur? 4. Bouw algemeen 5. Benen 6. Hoeven 7. Lichaam 8. Afwijking
Nadere informatieRassen die passen HOOFDSTUK 8. 8.1 Hoe gaat het kruisen in zijn werk?
Rassen 8.1 Hoe gaat het kruisen in zijn werk? Bij fokkerij is het de kunst om een r te fokken dat het best bij het bedrijf en de omstandigheden past. Deze ideale koe zal er voor elke veehouder anders uitzien.
Nadere informatienooit Zeer ruw en onvoorzichtig zijn Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen Als een olifant door een porseleinkast gaan
Als een olifant door een porseleinkast gaan Zeer ruw en onvoorzichtig zijn Als één schaap over de dam is volgen er meer Als iemand het voorbeeld geeft, zijn er al snel meer mensen die dit voorbeeld volgen
Nadere informatieWerkstuk Biologie Nijlpaarden
Werkstuk Biologie Nijlpaarden Werkstuk door een scholier 1372 woorden 15 oktober 2004 6,5 194 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het onwijze coole dieren vind.
Nadere informatieKangoeroe koe. cavia paard. varken hond
Werkblad 1: Welke dieren eet je? Omcirkel de dieren die al eens gegeten hebt. Kangoeroe koe cavia paard varken hond Doorstreep de dieren die je nooit zult eten. Hoe zou je je voelen als iemand je zou verplichten
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief Boerderij De Bonte Parels. Even voorstellen..
Nieuwsbrief nummer 8! De laatste loodjes.. wat hebben we die term de afgelopen maanden vaak gebruikt. En nu, bij het verschijnen van deze nieuwsbrief, vieren we dat die laatste loodjes eindelijk voorbij
Nadere informatieInstructie voor de begeleiders
Informatie voor de begeleiders Boerderij-educatie Gooi en Vechtstreek is een initiatief van de Agrarische Natuurvereniging Vechtvallei en LTO-Noord afdeling Gooi, Vecht en Amstelstreek. Een tiental bedrijven
Nadere informatieSPREEKBEURT SCHAAP ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
SPREEKBEURT SCHAAP l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER HET SCHAAP BIJ
Nadere informatieLEZEN. Terpentijd
LEZEN Terpentijd - 1500 De zwartbonte koe, de Holstein-Frisian zoals we haar nu noemen, kom je overal op de wereld tegen. Ze geven veel melk en kunnen zich bijna overal aanpassen. Maar de Friese koe was
Nadere informatieMEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Nadere informatieKijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België
Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst
Nadere informatieGAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers
Onze gemeentevisie GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Wij zijn gemeente van Jezus Christus die hem leren kennen, volgen en verkondigen. G K V - V Thematekst met gebaren: Sleutelvers: God
Nadere informatieEEN LES OVER HET HOUDEN VAN VLEESKALVEREN IN NEDERLAND. Docentenhandleiding voor basisscholen
EEN LES OVER HET HOUDEN VAN VLEESKALVEREN IN NEDERLAND Het kalf Docentenhandleiding voor basisscholen Dit lesproject is bestemd voor groep 7/8 van het basisonderwijs. Na deze les weten de leerlingen te
Nadere informatieWat een vreemde bromfiets!
Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het
Nadere informatieOp bezoek bij de schaapskudde. op landgoed Zuylestein
Op bezoek bij de schaapskudde op landgoed Zuylestein Grebbeveld Schapen &zo Welkom bij de schapen van de Grebbeveld Schapen &zo, van herder Clemens Oude Groeniger en zijn vrouw Marjel Neefjes. Zij begrazen
Nadere informatieLesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN?
Lesboek onderbouw klas 1 & 2 WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? WIE DURFT MIJ BETER TE LEREN KENNEN? Excursie safaripark Beekse Bergen Docent: Klas: Naam (of naam groep) 2 Welkom in safaripark Beekse
Nadere informatieIk ben de Klomp. De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent. EUROPEES LANDBOUWBELEID GROEP 5 6
Ik ben de Klomp De Klomp is een boer. Wel een hele aardige boer. Maar wel met een boer n accent. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese
Nadere informatieJoris wil gezien worden.
JORIS Joris wil gezien worden. Joris is ruim anderhalf jaar oud als hij mij dwingt om hem bewuster te zien. Ik sta bij Snowy en Joris in de stal. Ik praat met Snowy en aai hem over zijn snuit. Ineens voel
Nadere informatieDierenwelzijnslessen voor basisscholen. Koeien
Dierenwelzijnslessen voor basisscholen Koeien 1 Inleiding In Nederland worden koeien gehouden voor de melk en voor het vlees. Als je wilt weten hoe de melk in onze bekers komt en hoe het vlees op ons bord
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieMijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat
De Koala Inleiding. Mijn spreekbeurt gaat over een exotisch dier, de Koala. Ik heb de koala als onderwerp voor mijn spreekbeurt gekozen omdat Ik ga over de volgende punten iets vertellen: Wat is een koala?
Nadere informatieDe schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo
De schaapskudde Een educatief programma voor groep 5 en 6 Handleiding Deel 3 Locatie Hoog-Buurlo Inhoudsopgave Deel 3: De schaapskudde van Hoog-Buurlo 1. Aanmeldgegevens 2. Achtergrondinformatie Hoog-Buurlo
Nadere informatie5,5. De oeros. Waarvoor worden koeien gebruikt? De spijsvertering van een koe. Werkstuk door een scholier 3582 woorden 20 februari 2010
Werkstuk door een scholier 3582 woorden 20 februari 2010 5,5 46 keer beoordeeld Vak Biologie De koe De oeros De oeros of oerrund is een uitgestorven rund. Het is de voorloper van het tegenwoordige rund.
Nadere informatieIk ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen
De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het
Nadere informatieVerloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal
Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal
Nadere informatieHet paard. De geschiedenis van het paard
Het paard In dit artikel vind je handige informatie over paarden voor je spreekbeurt. Een paard is een zoogdier en wordt gezien als een edel dier. Dit betekent dat we bij het paard de termen 'hoofd', 'mond'
Nadere informatie6,7. Schofthoogtes: Kracht: Werkstuk door een scholier 1362 woorden 18 mei keer beoordeeld. Inhoud:
Werkstuk door een scholier 1362 woorden 18 mei 2006 6,7 131 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoud: 1. Algemene informatie over de Amerikaanse Bulldog 2. Hoe is de Amerikaanse Bulldog als pup? 3. Wat eet
Nadere informatieOpa Vogel in het land van de neushoorns
Opa Vogel in het land van de neushoorns Opa Vogel, hebben jullie echt neushoorns gezien? Jazeker! Een heleboel zelfs, en nog héél veel andere dieren. En opa heeft veel foto s gemaakt, dus kijk maar gauw
Nadere informatieDe orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka
De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieDE WOLF. Huilend roofdier
DE WOLF Huilend roofdier De wolf heeft vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kangoeroe Inhoud De ontwikkeling van de kangoeroe De meeste bekende soorten De kenmerken van een kangoeroe De levensloop van de kangoeroe Hoe komt hij aan zijn naam? De ontwikkeling van de kangoeroe Toen
Nadere informatieDe boerderij. Anneke Boertjes. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Anneke Boertjes 03 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/86455 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieMULTATULI. Het beroemde liefdesverhaal uit Max Havelaar. Saïdjah en Adinda. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren
MULTATULI Saïdjah en Adinda Het beroemde liefdesverhaal uit Max Havelaar Uitgeverij Eenvoudig Communiceren De buffel De vader van Saïdjah heeft een Dat sterke beest trekt de ploeg door de zware aarde.
Nadere informatieDe sterren van de boerderij
De sterren van de boerderij Inleiding Via de lessen van Boerderijeducatie Gooi en Vechtstreek worden leerlingen uitgenodigd kennis te maken met een boerderij in de Gooi en Vechtstreek. Er zijn totaal 14
Nadere informatieKrabbie Krab wordt Kapper
E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief Boerderij De Bonte Parels. Op bezoek bij de boer
Nieuwsbrief nummer 7! De zomerse temperaturen zijn enerzijds een verademing na de kou van afgelopen tijd, maar voor onze koeien is het bijna alweer te warm. Op bezoek bij de boer Met regelmaat krijgen
Nadere informatieHANDIG SPELEN MET EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE
Nadere informatieNaam: DE GIRAFFE. Vraag 1b. Hoe zwaar kan een giraffe worden? Vraag 1a. Hoe lang kan een giraffe worden?
Naam: _ DE GIRAFFE Hoe ziet de giraffe eruit? Het eerste wat opvalt aan de giraffe is zijn lange nek. Deze heeft hij om bij de bovenste blaadjes van de bomen te kunnen komen. Op deze hoogte mag hij alles
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatieWerkblad Meander Thema 4: Platteland
Werkblad Meander Thema 4: Platteland 4.1 Volop voedsel Schrijf op wat er in Nederland groeit, kies uit: sinaasappel / olijf / tomaat / komkommer / mais Schrijf de naam Wat groeit er in Nederland, Zet een
Nadere informatieNeus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen
Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind
Nadere informatietweede leerjaar www.lessenpakket.be
tweede leerjaar 2 Vlees op je bord... Lekker en gezond! Lees de tekst Zet de nummers in de tekst bij de juiste tekening. Vertel in de juiste volgorde de weg van het vlees tot op je bord. de weg die het
Nadere informatie2 Hoe wordt een koe kampioen?
2 Hoe wordt een koe kampioen? Een Belgische vleeskoe Ik sprong vorige week een gat in de lucht. Mijn oom Roger nodigde mij uit om naar het Belgisch kampioenschap in zijn dorp te komen. En als sportliefhebber
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Neushoorn Inleiding De neushoorn is een groot en zwaar landdier en kan wel 60 jaar oud worden. De witte neushoorn is de grootste en weegt wel 3000 kilo. Alleen de olifant is groter. De neushoorn is één
Nadere informatieWAAR TREK JE DE GRENS? Hoe zouden we landbouwdieren moeten behandelen?
1. Productie van kippen Vleeskippen in de stal Scharrelkippen Scharrelvleeskippen kunnen naar buiten. Zij leven langer omdat ze op een langzamere, meer natuurlijke manier groeien. Is het eerlijk dat het
Nadere informatieDe New Forest pony. Blz 1
De New Forest pony Blz 1 Inhoudsopgave De new forest pony (voorkant) Blz 1 Inhoudsopgave Blz 2 Voorwoord Blz 3 De inleiding Blz 4 Geschiedenis Blz 5 Waar worden de new forest pony s voor gebruikt? Blz
Nadere informatieWaar ligt de Beemsterpolder?
B e mster Spr e kbeurt Hoe oud is kaas? Kaas bestaat al sinds de prehistorie. Maar hoe wist de eerste kaasmaker nou hoe hij van melk kaas moest maken? Dat ging per ongeluk. Volgens een Arabische legende
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieWESTELIJKE LAAGLANDGORILLA
WESTELIJKE LAAGLANDGORILLA Toen onderzoekers meer dan 100 jaar geleden voor het eerst een gorilla zagen, schrokken ze zich een ongeluk. Dat is ook niet zo gek! Een gorilla kan er gevaarlijk uitzien. Vooral
Nadere informatieWerkboekje. Naam: www.ebonderwijs.nl
Werkboekje Naam: www.ebonderwijs.nl Hallo! Leuk dat je in dit boekje werkt. Je werkt in dit boekje over de geboorte van Jezus. Elk jaar vieren we dat op 25 december (eerste Kerstdag). EB Onderwijs wenst
Nadere informatieLEVEN VAN DE KOE. In deze lessen gaan we aan het werk met wat koeien allemaal voor ons doen!
LEVEN VAN DE KOE Soms lijken dingen heel vanzelfsprekend. Zo zijn we gewend dat we in de supermarkt al ons voedsel kunnen vinden. En dat wij dat er elke dag kunnen kopen. Achter de producten in een supermarkt
Nadere informatieDe Kaasmaakster. Schoolplaat De kaasbereiding (Copyright Wolters-Noordhoff bv)
De Kaasmaakster Schoolplaat De kaasbereiding (Copyright Wolters-Noordhoff bv) Misschien is het je wel eens opgevallen, als je over een landweg reed, of over de dijk. Langs de kant van de weg staat een
Nadere informatieCheck je melkpak. Boerderij in de kijker. Zelf onderzoek doen op een melkveehouderij en een mening vormen. Wat levert een liter melk op?
Wat levert een liter melk op? Wat eet een koe allemaal? Boerderij in de kijker Check je melkpak Zelf onderzoek doen op een melkveehouderij en een mening vormen GROEPEN 7 EN 8 VAN HET BASISONDERWIJS Werkbladen
Nadere informatieJohannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons
Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps
Nadere informatieLesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters,
Lesbrief Beste kleuters, Binnenkort speelt de voorstelling op jullie school of in een theater in de buurt. De voorstelling is gebaseerd op de boeken Pas op voor de ezel en de beer en Dansen met de ezel
Nadere informatieOp bezoek. bij Sam op de Intensive Care
Op bezoek S bij Sam op de Intensive Care Hoi, ik ben Sam en ik lig op de Intensive Care S Ik heb een fotoboekje gemaakt. Zo kun je alvast zien waar ik ben en wat iedereen op de afdeling doet. Natuurlijk
Nadere informatieFASE 1 - BEREID JE VOOR
FASE 1 - BEREID JE VOOR STAP 1. BEDENK WAT JE WIL VERHAAL (EXODUS 1-4) Het verhaal van Mozes vind je in de Bijbel, in het boek Exodus. Daar kun je ook lezen hoe het verder ging. Hier vind je het verhaal
Nadere informatieGa je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? Linda van de Weerd
Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? 1 Linda van de Weerd Inhoud Moet je horen! 3 Trillingen 4 Luister! 5 Hard en zacht 6 Dichtbij en ver weg 7 Hoog en laag 8 Doof zijn 9 Moeilijke
Nadere informatieVerhalen uit. Oost-Europa. naverteld door Sandra van der Stege
Verhalen uit Oost-Europa naverteld door Sandra van der Stege 8 De draak van Krakau Een verhaal uit Polen De draak van Krakau is een volksverhaal uit Polen. In het Pools heet het Smok Wawelski. Het verhaal
Nadere informatieJohanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen
1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatie