Kunst- en cultuureducatieprogramma

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kunst- en cultuureducatieprogramma 12-13."

Transcriptie

1 Kunst- en cultuureducatieprogramma

2 Inleiding: Voor je ligt het zesde kunst en cultuureducatieprogramma. Dit jaar, evenals het voorafgaande jaar, verzorgd door het Cultuurknooppunt, de opvolger van KUCU- Wijchen. In dit programma vind je een overzicht van alle activiteiten van het kunst- en cultuureducatieprogramma voor het komende schooljaar. Zoals je van het CKP gewend bent, is dit jaar er weer voor gekozen om de scholen in te laten schrijven en daarna de planningen rond te maken. Dit jaar wordt er voor het eerst gekozen voor een digitale inschrijving via de site van het cultuurknooppunt Om de verwerking van de inschrijvingen overzichtelijk te houden, willen we de ICC-ers/contactpersonen vragen een formulier per groep te gebruiken en de inschrijvingen rond te maken voor Een overzicht per school van de digitale inschrijvingen zal na de sluitingsdatum naar de betrokken ICC-ers/contactpersonen worden verzonden. Het aanbod spreekt voor zich. Uit het keuzemenu cultureel erfgoed mag je voor elke groep één keuze maken naast het gehele aanbod voor de andere disciplines. Dit keuzemenu is opgenomen in het eerste hoofdstuk van deze map. In hoofdstuk 2 vind je het overige aanbod voor de andere disciplines per 2 leerjaren (uitzonderingen daar gelaten). Ook dit jaar is het aanbod van materiaal, leskisten en/of projecten in een apart hoofdstuk opgenomen. Edu-artalage heeft een deel van de beschikbare kisten verkocht aan het Cultuurknooppunt en een aantal wederom uitgeleend om deze uit te zetten binnen het Wijchense onderwijsveld. Dit aanbod, met de daaraan verbonden voorwaarden, vind je terug in hoofdstuk 3. Dit programma verschijnt aan het begin van het schooljaar. Het blijft daarom goed mogelijk dat er tussentijdse wijzigingen kunnen optreden. Je ontvangt, bij elke essentiële wijziging, een bevestiging hiervan van het cultuurknooppunt (en/of een nieuwe pagina voor in de klapper). Wat je in dit programma niet aantreft zijn de activiteiten die buiten het kunst en cultuureducatieprogramma worden aangeboden door de culturele instellingen. Hiervoor verwijzen we naar onze site Indien er vragen, onduidelijkheden of problemen zijn, dan kun je altijd contact opnemen met het cultuurknooppunt. Wij wensen iedereen, maar vooral de kinderen, veel plezier met de activiteiten. Cultuurknooppunt/Wijchen Henk van Haeften Anne-Marie Dennissen Janny Akkermans Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 2

3 Inhoudsopgave: Inleiding 2 Inhoudsopgave 3 Opbouw kunst en cultuureducatieprogramma Adressenlijst scholen 5 Adresgegevens cultuurknooppunt Wijchen 6 Hoofdstuk 1 Keuzemenu cultureel erfgoed 1.1. Werkwijze Aanbod groep 1 en Aanbod groep 1, 2 en Aanbod groep 3 en Aanbod groep Aanbod groep Aanbod groep 5 en Aanbod groep 5,6,7 en Aanbod groep 6,7 en Aanbod groep 7 en 8 26 Hoofdstuk 2 Aanbod overige kunst en cultuurdisciplines Werkwijze Aanbod groep 1 en Aanbod groep 3 en Aanbod groep 5 en Aanbod groep 7 en 8 36 Hoofdstuk 3 Aanbod leskisten en/of projectkoffers 3.1. Werkwijze In eigendom van Edu-art In eigendom van Cultuurknooppunt/Wijchen Overige materialen te leen 42 Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 3

4 Opbouw Kunst en cultuureducatieprogramma (uit vierjarenplan). Schooljaar : Groep 1 en 2 Groep 3 en 4 Groep 5 en 6 Groep 7 en 8 Dansvoorstelling: Dansstorm oost / Missie in de melkweg. Drama Gastles Paulien Donkers. Dramales n.a.v. prentenboeken. AV/Moderne media Lesdoos: Grote kunst voor kleine mensen. Leskist: Oog van Jasper Cult.erf Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed. Thema Muziek Dans Cult.erf Geen specifiek Aanvullende aanbod. Muziek dansles n.a.v. komt terug bij voorstelling door voorstelling en Sanne Rutten-de gastles. Haan Voorstelling Drama AV/Moderne media Voorstelling: Theatersport Geen aanbod dit Theatergroep De jaar/extra appelboom: aandacht volgend Beschuitstraat 11. schooljaar voor deze discipline. Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed. Cult.erf Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed. Literair Muziek Dans Cult.erf Urban-project met accent op streetdance en rap i.s.m. bibliotheek Wijchen en Sanne Rutten-de Haan Elke groep mag (naast het voorafgaande) een keuze maken uit het menu Cultureel Erfgoed. Aanbod projecten, leskisten en overig materiaal: Terug te vinden in hoofdstuk 3. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 4

5 Adressenlijst scholen : school adres PC plaats telefoon ICC Antonius Heumenseweg CZ Wijchen (024) Saskia Vissers De Bolster Homberg XR Wijchen (024) Marie-José Wiebe De Boskriek Oudelaan SG Wijchen (024) Toos v.haeften De Buizerd Buizerdstraat AT Wijchen (024) Contactpersoon: Ingrid Zwartjes Heilig Hart Loffertweg AV Hernen (0487) Anne Fleuren Sint Jan Baptist Willibrordusstraat AM Batenburg (0487) Contactpersoon: Peter Pelser Sint Jozef Kerkstraat AJ Niftrik (0486) Contactpersoon: Daniëlle Verhoeven Noorderlicht Roerdompstraat DL Wijchen (024) Eric Graauwmans (Paulusschool) t Palet Huissteden HJ Wijchen (024) Marleen Arens Willy Lamers Paschalis Veenhof 1712 Suikerbergseweg AZ 6604 AE Wijchen Wijchen (024) (024) Annelie van Raaij Contactpersoon: Sandra van Grinsven Roncalli Boomsestraat AH Balgoy (024) Contactpersoon: Francoise Laughs Sam Sam Kraayenberg RM Wijchen (024) Connie Timmer De Speelhoeve Blauwe Hof WT Wijchen (024) Marie-Louise Perenboom De Trinoom Diemewei XH Wijchen (024) Janneke Pastors Diana Cieremans De Viersprong Lijsterbesstraat GM Wijchen (024) Marian Rutten Wingerd Dorpsstraat AC Bergharen (0487) Ingrid v.d. Donk Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 5

6 Adresgegevens Cultuurknooppunt/Wijchen: Coördinatie Cultuureducatie P.O. Bezoekadres: Fazantstraat 66, 6601 BP Wijchen. Postadres: Postbus 496, 6600 AL Wijchen. algemeen : cultuurpuntwijchen@gmail.com Henk van Haeften Combinatiefunctionaris / beleid cultuur.henk@gmail.com Tel.: Anne-Marie Dennissen Combinatiefunctionaris / cultuurcoördinator aanbieders/instellingen cultuur.annemarie@gmail.com Tel.: Janny Akkermans Bovenschools cultuurcoördinator PO-onderwijs Wijchen cultuur.janny@gmail.com Tel.: Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 6

7 1. Keuzemenu cultureel erfgoed Werkwijze. Het aanbod cultureel erfgoed is een keuzemenu wat nog steeds groeiende is. Per jaarlaag worden de keuzemogelijkheden aangegeven. Soms is de keuze groot, soms valt er nog niet veel te kiezen. Elke groep kan/mag zich inschrijven, naast het volledige aanbod zoals omschreven in hoofdstuk 2, voor één onderdeel uit het keuzemenu cultureel erfgoed. Voorwaarden: Bij elk onderdeel wordt aangegeven wat de voorwaarden zijn om het geheel succesvol te laten verlopen. Tevens wordt duidelijk aangegeven wat verwacht wordt aan voorbereiding en begeleiding bij een bezoek aan het museum, het kasteel, de molen e.d. Eventuele bijzonderheden worden met rood of zwart aangegeven binnen de kaderlijnen. Geschikt voor welke groep: Het aanbod is ontwikkeld voor een bepaalde doelgroep. Deze doelgroep is gerelateerd aan een jaarlaag c.q. jaarlagen. Een keuze voor een jaarlaag hoger of lager houdt dus in dat het lesmateriaal niet helemaal zal aansluiten bij het niveau van de leerlingen. Digitale inschrijfformulieren invullen voor : Dit schooljaar wordt er voor het eerst gekozen voor een digitale inschrijving via de site van het CKP Om de verwerking van alle inschrijvingen overzichtelijk te houden, willen we de scholen vragen een formulier per groep te gebruiken. Een overzicht per school van de digitale inschrijvingen zal na de sluitingsdatum naar de ICC-ers worden gestuurd. Cultuurknooppunt Wijchen, Postbus 496, 6600 AL Wijchen. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 7

8 1.2. Aanbod groep 1 en 2: Tatiana Klinkert Locatiebeheerder kasteel Hernen T.Klinkert@mooigelderland.nl Ridders en kastelen De projectkist Ridders en kastelen wordt verzorgd door het Cultuurknooppunt en is erg geschikt als voorbereiding op het bezoek aan het kasteel in Hernen. Het bezoek en de rondleiding aan/in kasteel Hernen wordt verzorgd door Geldersch Landschap/Geldersche Kasteelen. Aanwezigheid van een aantal volwassenen naast de leerkracht is gewenst. Beschikbaar Dag Duur bezoek Plaats Leskist : najaar september-oktober en voorjaar/zomer april-juli. : alle dagen van de week : 1 uur : kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. : 2 weken op school rond bezoek kasteel Hernen. Hoe leefde men vroeger in kastelen? Tijdens dit multidisciplinaire project zingen de leerlingen liederen, luisteren ze naar verhalen, spelen toneel, bouwen minikastelen, maken een ridderdans, koken een middeleeuws gerecht, enzovoort. Hoogtepunt van het project is een bezoek aan het kasteel in Hernen, waar het leven van de ridders van vroeger voor de leerlingen werkelijkheid wordt. Alle activiteiten in de klas kunnen uitmonden in een presentatie. Alette Barendse Coördinator educatie GLGK Hernen/Leur/Batenburg of alette.barendse@hccnet.nl Wie woont waar en waarom? Een lesprogramma voor groep 1 en 2 voor de basisschool en speciaal onderwijs. Een cultuuren natuureducatie programma in het kader van het thema wonen. Het programma omvat zowel het wonen op kasteel Hernen als de woonomgeving van de dieren op het landgoed (in bos en park). Een en ander wordt onderverdeeld in verschillende aandachtspunten, zoals het bouwen, de locatie en camouflage. Begeleiding, afhankelijk van de groepsgrootte, 4-5 volwassenen. Beschikbaar : schooljaar Periode : najaar september-oktober en voorjaar/zomer (april-juli). Dan zijn de temperaturen aangenaam in het kasteel en voor de buitenlessen. Dag : alle dagen van de week Duur : een ochtend (± 2,5 uur) voor het bezoek aan het kasteel, park en bos. Plaats : kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. Globale omschrijving van het project: Algemeen : de kinderen leren waarom het kasteel en haar omgeving belangrijk is voor Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 8

9 Cultuur Natuur dieren en de dieren voor het kasteel, zowel vroeger als nu. : tijdens deze lessen leren de kinderen het verschil tussen het wonen op het kasteel vroeger en nu. Hierbij ligt de nadruk op de samenhang tussen het samenwonen met dieren. Hoe ging dat vroeger? Hoe gaat dat nu? Ze leren de overeenkomsten en de verschillen. : tijdens deze les leren de kinderen het verschil tussen de woonomgeving van huisdieren en de dieren in het wild. Serenade draaiorgel de Korsikaan. Dag : woensdagochtend Duur : ½ tot ¾ uur Periode: het gehele jaar m.u.v. de wintermaanden Plaats : eigen schoolplein Leskist : 2 weken rond bezoek de Korsikaan Draaiorgels horen bij de Hollandse cultuur. De belangstelling vanuit jongeren voor deze oude muziekvorm loopt terug. Het zou jammer zijn als dit stukje Hollandse Cultuur verdwijnt. Het coördinatiepunt verzorgt na inschrijving een draaiorgelserenade op het kleuterplein van de school met in de hoofdrol de Korsikaan. Leskist: Om het bezoek door de Korsikaan niet een op zichzelf staand iets te laten zijn heeft het coördinatiepunt i.s.m. een PABO-studente een leskist ontwikkeld met als thema; De techniek achter het pierement. Kleuters kunnen zelf proefjes nemen met kammetjes en muziekdoosjes en kunnen een eigen stukje muziek maken door met een tang gaatjes in papier te maken en de zo ontstane ponskaart af te spelen op een speciaal apparaatje. In deze kist zit een cd met orgelmuziek en achtergrondinformatie samengesteld door het museum van speelklok tot pierement te Utrecht. De Korsikaan heeft een open achterzijde zodat goed te zien is hoe het een en ander werkt binnen een draaiorgel. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 9

10 1.3. Aanbod groep 1, 2 en 3: Museum Kasteel Wijchen Kantoor bereikbaar: woensdag t/m vrijdag uur Mirjam Bovenga mb@museumwijchen.nl Antoon van Herpen avh@museumwijchen.nl Nieuw in het aanbod, los van de kerndoelen, is een lesbrief voor de kleutergroepen en groep 3: Op bezoek in een museum Op zoek naar de schatten in het museum Beschikbaar : het gehele jaar Duur : er is geen inleidende les bij deze lesbrief maar de leerkracht kan gebruik maken van het boek Nijntje gaat naar het museum. 1 uur voor de workshop in het museum Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Tel.: Doel De leerlingen maken kennis met het museum en ontdekken welke schatten er in het museum bewaard worden. Workshop Tijdens de workshops zoeken de leerlingen naar de schatten in het museum. Ze ontdekken waarom de museumstukken bewaard worden en kunnen aangeven welke schatten zij zouden willen bewaren. Er wordt ook gespeeld met de belangrijkste bewoonster van het kasteel: Emilia van Nassau. Connie de Graaf rdekeijzer@hetnet.nl Daniëlla Krijt mail@daniellakrijt.eu Wiep gaat naar een expositie Beschikbaar : schooljaar Periode : het gehele schooljaar Dag : in overleg Duur : 3 lessen + verwerkingsopdracht Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 10

11 Plaats Doel : op school en Kunstpost Wijchen : Brede kennismaking met kunst, stijlen, kleuren, de kunstenaar en een expositieruimte. Bewust leren kijken, kleuren, fantasie. Zelf kunst maken en daarna een tentoonstelling in een echte expositieruimte. Thema: op pad met Wiep. Hallo, ik ben Wiep. Ik wil altijd alles zien en overal zijn geweest. En nu, nu wil ik graag naar een expositie! Kunnen jullie dat misschien regelen voor Wiep? Les 1: In de eerste les komt kunstenares Daniella Krijt in de klas. Zij zal vertellen wat de kinderen gaan doen, haar eigen werk laten zien en Wiep voorstellen. Inhoud: Kringgesprek over kunst, fantasie, de kunstenaar en een expositie. Wat doet nou precies een kunstenaar en wat is kunst? Wat is een expositie? En ben je al wel eens op een echte expositie geweest? Vervolgopdracht: Zelf aan het werk. Als je overal naar toe zou mogen, alles kan wat vind je mooi, waar zou je het liefst heen willen? In de komende week gaat ieder kind deze plek schilderen. De leerkracht kan dit zelf plannen/verzorgen. Als de schilderijen klaar zijn krijgt ieder kind een plaatje van Wiep. Deze kunnen ze er op plakken. Zo krijgen we allemaal kunstwerkjes met Wiep op allerlei plekken. Les 2: door de leerkracht. De kunstwerkjes van de kinderen worden afgemaakt. Ook kan de leerkracht met de inhoud van de kist zelf één of meer lessen verzorgen; o.a. een kringgesprek en een aantal leuke spelletjes. Meer informatie hierover staat in de lesbrief die ook in de koffer zit. Les 3: De kinderen gaan naar een expositie. De hele klas gaat naar KunstPost-Wijchen. Onder leiding van Connie de Graaf gaan ze een echte expositie bekijken en krijgen uitleg over de kunstwerken. Daarna richten ze met hun eigen werk een expo in KinderKunstPost. Doel: (Eerste) kennismaking. - Leerlingen kennis laten maken met verschillende manieren van schilderen, stijl en gebruik van kleur. - Leerlingen laten zien hoe eigen ervaringen het begin kunnen zijn van een nieuw idee of beeld. - Leerlingen laten kennismaken met kunst en een expositieruimte. Doelen Cultuureducatie: - ontwikkeling creativiteit - goede werkhouding - reflectie eigen handelen - emotionele en verstandelijke ontwikkeling - ontwikkelen van zelfvertrouwen Kunstzinnige oriëntatie: (kerndoelen 54, 55 en 56) - oriëntatie op jezelf - kennismaken met cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop der tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan. - kennismaken met hedendaagse kunstzinnige en culturele diversiteit. - leerlingen leren zichzelf te uiten met beeldende middelen. Onder meer vorm, kleur, textuur, ruimte, compositie. - leerlingen leren beeldende middelen te gebruiken om gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. - leerlingen leren te onderzoeken en experimenteren. Inhoud van de KunstKoffer: - lesbrief - Wiep - een verhaal over Wiep - kunstenaars benodigdheden en een (afdek)doek Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 11

12 - geplastificeerde kaarten met benodigdheden van verschillende disciplines - kijkplaten met kunst - objecten in de eerste 6 kleuren. - lijst met kunstboeken voor kinderen - toegangskaartjes voor KunstPostWijchen Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 12

13 1.4. Aanbod groep 3 en 4: Mariëlla van Essen (privé) titamar@hetnet.nl De kerk van Leur, een bijzonder gebouw. Dit programma is i.s.m. verschillende Wijchense scholen schooljaar uitgeprobeerd en geëvalueerd. Het jaar daarop is dit programmaonderdeel definitief opgenomen in het aanbod cultureel erfgoed. Elk jaar wordt dit programma opnieuw geëvalueerd en zonodig bijgesteld. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van 1 volwassene op max. 6 kinderen zorgt dat de groepjes onder begeleiding zelfstandig kunnen werken. Beschikbaar : In verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Materiaal : lesbrief voor groep 3-4 voor op locatie Duur bezoek : 1 tot 1,5 uur Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard info@museumtweestromenland.nl Contactpersoon: Hannie Wakker Verzamelen Beschikbaar : het gehele schooljaar; Dag en tijd : voorkeur dag en tijd kunnen worden aangegeven; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen uur of uur Materiaal : project map Verzamelen, cd, sorteerspel en mand met voorwerpen. Allen op basis van bruikleen. Duur bezoek : museumbezoek 1 uur. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 13

14 Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen. Doel: - lln leren wat verzamelen is en hoe een verzameling tot stand komt. - lln leren dat een collectie van een museum ook een verzameling is. - lln leren hoe een collectie van een museum tot stand komt. - lln krijgen een indruk van de veelheid en soorten van voorwerpen die je kunt verzamelen. - lln kunnen verschillende voorwerpen sorteren. - lln leren een verzameling tentoon te stellen en te presenteren. Kerndoel: 56 - de lln verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Globale werkwijze: 1. Op school : Een voorbereiding binnen de groep, maakt het museumbezoek zinvoller voor de leerlingen. De groep op school in vieren verdelen i.v.m. de rondleiding o.l.v. een jeugdgids. 2. In het museum : a. gezamenlijke inleiding b. rondleiding door het museum in groepjes o.l.v. een jeugdgids. c. gezamenlijke afsluiting 3. Verwerking op school. Het project Verzamelen bestaat uit drie delen. Een introductieles, de leerlingen maken kennis met het verzamelen en ordenen van voorwerpen. Daarna gaan ze het Streekhistorisch Museum Tweestromenland in Beneden-Leeuwen bezoeken en ten slotte als de afsluitende verwerkingsles, maken ze hun eigen museum. Er worden in dit project allerlei lessuggesties gegeven. Natuurlijk kan de leerkracht zelf het best beoordelen wat bij de leerlingen van zijn/haar groep past en de tijd die hij/zij er aan wil/kan besteden. Dit kan variëren van de introductie en het museumbezoek tot de uitvoering van het gehele project. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 14

15 1.5. Aanbod groep 4: De oude molen van Wijchen Schooljaar heeft Edu-art in samenwerking met de molenaar nieuw lesmateriaal ontwikkeld met het thema Het proces van brood maken en de rol van de molen binnen dit proces. Het materiaal bestaat uit een lesbrief, die voor het bezoek aan de molen behandeld dient te worden, lesmateriaal wat gebruikt wordt tijdens het bezoek aan de molen en een verwerkingsles. Periode : het gehele jaar m.u.v. de wintermaanden Dag : woensdagochtend Duur : 1 uur Plaats : de oude molen, Wijchen. Begeleiding : afhankelijk van de grootte van de groep maximaal 4 tot 5 begeleiders. Het bezoek wordt gepland na inschrijving. Ook dit jaar kunnen kinderen van groep 4 een bezoek brengen aan de molen. Voorkeur voor een bepaalde periode kan aangegeven worden. De bezoekjes vinden altijd plaats op maandagmiddag. De molenaar Jan-Willem vertelt over de molen en zijn werk. De groep wordt vooraf in 2 groepen verdeeld. Tijdens het bezoek aan de molen wordt elke groep in 3 subgroepjes verdeeld. Terwijl de ene groep de molen bezoekt, werkt de andere groep, onder begeleiding, met het ontwikkelde (les)materiaal. Daarna is de tweede groep aan de beurt voor de rondleiding in de molen en werkt groep 1 onder begeleiding in drie subgroepjes. DRINGEND VERZOEK: Door de molenaar is gevraagd geen foto s te maken tijdens het bezoek aan de molen. Na afloop kunnen er enkele foto s worden gemaakt van de buitenzijde van de molen (zonder de molenaar). Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 15

16 1.6. Aanbod groep 5: TWEESTROMENLAND Historische Vereniging voor het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen West en/of Streekdracht rond Om het een en ander soepel te laten verlopen vragen wij een aantal jongens en meisjes uit uw klas (maximaal 10) om op een dag voorafgaand aan de presentatie, de kleding te passen. I.v.m. het doorpassen van de kleding is het noodzakelijk dat deze kinderen worden begeleid door een aantal ouders. Het passen gebeurt op afspraak en zal plaatsvinden op school. Het zou prettig zijn als de ouders, die de kinderen hebben begeleid bij het passen van de kleding, op de vrijdag van de presentatie, aanwezig zijn om te helpen bij het omkleden van de kinderen. Periode : het hele jaar Dag : kleding passen op afspraak presentatie van de kleding op vrijdag Plaats : passen van de kleding op school presentatie in aula of speelzaal van de eigen school Duur : passen van de kleding 1 1 ½ uur presentatie 1 uur Leerlingen kunnen kennismaken met de kleding ook ondergoed - die de mensen rond 1900 droegen. Het betreft zowel meisjes als jongenskleding compleet met wollen kousen en klompen en/of hoge schoenen. Ook hoedjes en petten horen erbij. Kinderen kunnen zelf ervaren dat niet alles even prettig zat. Vooral meisjes vinden het verwonderlijk dat er geen lange broeken werden gedragen! Op vrijdag in de week dat de kleding is gepast, wordt er in de aula of speelzaal van uw school door de Historische Vereniging een presentatie gehouden waarbij de betrokken leerlingen, naast een aantal volwassenen, een rol spelen. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 16

17 1.7. Aanbod groep 5 en 6: Museum Kasteel Wijchen Kantoor bereikbaar: woensdag t/m vrijdag uur Mirjam Bovenga mb@museumwijchen.nl Antoon van Herpen avh@museumwijchen.nl Museum Kasteel Wijchen biedt een gevarieerd educatief programma aan. Het bestaande aanbod wordt regelmatig herzien en/of geactualiseerd om aansluiting met de basisschoolgroepen te optimaliseren. Voor de meeste workshops geldt een soortgelijke formule. Het museum biedt de scholen kant-enklare informatiepakketten aan die materiaal bevatten voor gebruik voorafgaand aan het museumbezoek. Het museumbezoek bestaat uit een workshop met diverse activiteiten c.q. opdrachten die door de leerlingen worden uitgevoerd. Dit gebeurt onder begeleiding van twee leden van de Werkgroep Educatie. Het lesmateriaal dat gebruikt wordt, is geschreven voor een bepaalde leeftijdsgroep, vandaar dat sommige projecten voor groepen 5 en 6 worden aangeboden en sommige voor groepen 6, 7 en 8 maar in overleg zijn aanpassingen mogelijk. Na de inschrijving wordt door Museum Kasteel Wijchen contact opgenomen met de betreffende leerkrachten om nadere afspraken te maken. De aanwezigheid van de leerkracht plus ongeveer één volwassenen per zes leerlingen is uiteraard ook van belang voor een geslaagd bezoek. Algemeen doel: De leerlingen maken kennis met het cultureel erfgoed in het algemeen, maar er wordt expliciet aandacht geschonken aan het cultureel erfgoed van Wijchen en omgeving. Aansluiting bij de kerndoelen: Voor alle lesbrieven geldt dat er wordt aangesloten bij de canon Geschiedenis. Gestreefd wordt om aan te sluiten bij de kerndoelen zoals die staan beschreven. De lesbrieven sluiten in grote lijnen aan bij de volgende kerndoelen: 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen. 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor de aspecten van cultureel erfgoed. 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: Nomadische samenlevingen in de prehistorie. Agrarische samenlevingen in de prehistorie De Romeinse invloed in Nederland en met name in Wijchen en omgeving. De Middeleeuwse samenleving, de ontwikkeling van steden en handel. Het leven in de Middeleeuwen. De tijdvakken die behandeld worden zijn in te delen in de volgende perioden: Prehistorie : De tijd van jagers en boeren. Dit betreft dan de Bronstijd en de IJzertijd. Oudheid : De tijd van de Romeinen Middeleeuwen : De tijd van monniken en ridders De tijd van steden en staten. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 17

18 De Bronstijd Beschikbaar : het gehele jaar Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor workshop in museum Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Doel Leerlingen maken kennis met het leven in de Bronstijd en ontdekken de verschillen met de huidige tijd. Workshop Tijdens de workshop gaan de leerlingen verschillende vaardigheden uit de Bronstijd uitproberen en er wordt ingegaan op het leven in de Bronstijd. Deze workshop is gedeeltelijk vernieuwd t.o.v. voorgaande jaren. Zo zal deze worden ingeleid d.m.v. een PowerPoint presentatie en zal meer worden aangesloten bij de lokale collectie afkomstig uit Wijchen. Tijdens het bezoek zijn er vier verschillende workshops waardoor de leerlingen een beter begrip ontwikkelen voor het leven in de Bronstijd. Zo ontdekken de leerlingen welke gereedschappen er gebruikt en gemaakt werden, zij spinnen wol met een spintol, versieren een urn en bedenken hoe en waar mensen leefden tijdens de bronstijd info@museumtweestromenland.nl Contactpersoon: Hannie Wakker Het dagelijks leven in en om t huis Beschikbaar : het gehele schooljaar; Dag en tijd : voorkeur dag; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen en tijd; uur of uur, kunnen worden aangegeven. Materiaal : lesbrief de mens en zijn huizen, te downloaden via website Duur bezoek : museumbezoek 1 uur. Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen Doel: Voor de groepen 5 en 6 wordt het dagelijkse leven in en om het huis in beeld gebracht. Het bezoek dient als aanvulling op het project de mens en zijn huizen. Tijdens de rondleiding zijn er doe-opdrachten voor de lln. Kerndoel: 56 - de lln verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Globale werkwijze: 1. Op school : Een voorbereiding, aan de hand van de lesbrief, binnen de groep, maakt het museumbezoek zinvoller voor de leerlingen. De groep op school in vieren verdelen i.v.m. de rondleiding o.l.v. een jeugdgids. 2. In het museum : a. gezamenlijke inleiding b. rondleiding door het museum in groepjes o.l.v. een jeugdgids c. gezamenlijke afsluiting 3. Verwerking op school. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 18

19 Mariëlla van Essen (privé) De kerk van Leur, 1000 jaar bouwen en verbouwen. Dit programma is i.s.m. verschillende Wijchense scholen schooljaar uitgeprobeerd en geëvalueerd. Schooljaar is dit programmaonderdeel definitief opgenomen in het aanbod cultureel erfgoed. Elk jaar wordt dit programma opnieuw geëvalueerd en zonodig bijgesteld. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van een volwassene op max. 6 kinderen is gewenst. Beschikbaar: In verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Materiaal : 2 lesbrieven voor groep 5-6: één voor op school en één voor op locatie Docentenhandleiding Duur : 1 tot 1,5 uur + 1 tot 1,5 voor de lesbrief op school Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 19

20 Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard. Alette Barendse Coördinator educatie GLGK Hernen/Leur/Batenburg of Meer dan een veilige plek Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen (GLGK) heeft i.s.m. Edu-art Gelderland een educatief programma ontwikkeld rondom kasteel Hernen en haar omgeving. Het lesprogramma bestaat uit 3 onderdelen. Begeleiding, afhankelijk van de groepsgrootte, 4-5 volwassenen. Beschikbaar : schooljaar Periode : in het najaar (september oktober) of het voorjaar/zomer (april-juli). Dan zijn de temperaturen aangenaam voor buitenlessen. Dag : alle dagen van de week Materiaal : lesbrief + CD-rom Duur : ± 2 uur voor de lessen op school Een ochtend (± 2,5 uur) voor het bezoek aan het bezoekerscentrum in Leur, het Hernense bos en het kasteel. Plaats : Bezoekerscentrum Land van de Heerlijkheden, Van Balverenlaan 1B, 6615 AH Leur. Kasteel Hernen, Dorpsstraat 40, 6616 AH Hernen. Globale omschrijving van het project: Doel: De leerlingen krijgen inzicht in de rol van het kasteel binnen haar omgeving door de tijd: waarom staat het kasteel op deze plek? De leerlingen krijgen inzicht in de rol van het kasteel binnen haar omgeving in het heden en denken na over deze rol in de toekomst. Opbouw Les 1: Les 2: Les 3: op school: introductie/kennismaking met behulp van een film. De film gaat over de vraag: Waarom staan kastelen op de plek waar ze staan? Presentatie op CD-rom: verdiepen in kasteel Hernen en zijn omgeving. Waarom staat het kasteel hier? Hoe is het ontwikkeld? Met behulp van plattegronden ontdekken de leerlingen wat de relatie is tussen het kasteel en de omgeving. Hierbij staat de nutsfunctie van de omgeving centraal: bijna alle elementen uit de omgeving van het kasteel hadden een nut (ze leverden de Heer van Hernen iets op). bezoek aan het bezoekerscentrum in Leur, het Hernense Bos en kasteel Hernen. Tijdens het bezoek staat de relatie tussen kasteel en de omgeving centraal (de omgeving had een nutsfunctie voor het kasteel)les 3: terug op school bekijken de leerlingen een plan uit 1915 voor een nieuw park rond kasteel Hernen. Naar aanleiding van dit oude plan maken de leerlingen in groepjes zelf een plan voor het park. Dit nieuwe plan heeft een duidelijk nut (het levert iets op). terug op school bekijken de leerlingen een plan uit 1915 voor een nieuw park rond kasteel Hernen. Naar aanleiding van dit oude plan maken de leerlingen in groepjes zelf een plan voor het park. Dit nieuwe plan heeft een duidelijk nut (het levert iets op). Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 20

21 1.8. Aanbod groep 5, 6,7 en 8: Museum Kasteel Wijchen Kantoor bereikbaar: woensdag t/m vrijdag uur Mirjam Bovenga Antoon van Herpen Museum Kasteel Wijchen biedt een gevarieerd educatief programma aan. Het bestaande aanbod wordt regelmatig herzien en/of geactualiseerd om aansluiting met de basisschoolgroepen te optimaliseren. Voor de meeste workshops geldt een soortgelijke formule. Het museum biedt de scholen kant-enklare informatiepakketten aan die materiaal bevatten voor gebruik voorafgaand aan het museumbezoek. Het museumbezoek bestaat uit een workshop met diverse activiteiten c.q. opdrachten die door de leerlingen worden uitgevoerd. Dit gebeurt onder begeleiding van twee leden van de Werkgroep Educatie. Het lesmateriaal dat gebruikt wordt, is geschreven voor een bepaalde leeftijdsgroep, vandaar dat sommige projecten voor groepen 5 en 6 worden aangeboden en sommige voor groepen 6, 7 en 8 maar in overleg zijn aanpassingen mogelijk. Na de inschrijving wordt door Museum Kasteel Wijchen contact opgenomen met de betreffende leerkrachten om nadere afspraken te maken. De aanwezigheid van de leerkracht plus ongeveer één volwassenen per zes leerlingen is uiteraard ook van belang voor een geslaagd bezoek. Algemeen doel: De leerlingen maken kennis met het cultureel erfgoed in het algemeen, maar er wordt expliciet aandacht geschonken aan het cultureel erfgoed van Wijchen en omgeving. Aansluiting bij de kerndoelen: Voor alle lesbrieven geldt dat er wordt aangesloten bij de canon Geschiedenis. Gestreefd wordt om aan te sluiten bij de kerndoelen zoals die staan beschreven. De lesbrieven sluiten in grote lijnen aan bij de volgende kerndoelen: 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen. 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor de aspecten van cultureel erfgoed. 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: Nomadische samenlevingen in de prehistorie. Agrarische samenlevingen in de prehistorie De Romeinse invloed in Nederland en met name in Wijchen en omgeving. De Middeleeuwse samenleving, de ontwikkeling van steden en handel. Het leven in de Middeleeuwen. De tijdvakken die behandeld worden zijn in te delen in de volgende perioden: Prehistorie : De tijd van jagers en boeren. Dit betreft dan de Bronstijd en de IJzertijd. Oudheid : De tijd van de Romeinen Middeleeuwen : De tijd van monniken en ridders De tijd van steden en staten. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 21

22 De Romeinen Beschikbaar : het gehele jaar Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor de workshop in het museum Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Tel.: Doel Leerlingen maken kennis met de Romeinse tijd en ontdekken hoe de Romeinen leefden en wat hiervan de invloed was op de eerste bewoners. Ook krijgen de leerlingen inzicht in de betekenis van de Romeinen voor Wijchen en omgeving. Workshop Workshops die de Romeinse wereld tot leven brengen. Onder andere kunnen de leerlingen zich verkleden als Romein, leren Romeinse cijfers schrijven op wastabletten, verschillende Romeinse gebruiksvoorwerpen zoeken en ontdekken dat de Romeinen betaalden met munten waarop de keizer was afgebeeld. Het is erg leuk om de Romeinen op de foto te zetten; wij raden u dan ook aan om een fototoestel mee te nemen. Eten en drinken met de Romeinen Beschikbaar : het gehele jaar Duur : (eventueel 1 uur voor de lesbrief Romeinen op school) 1½ uur voor de workshop in het museum Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Tel.: Deze lesbrief sluit aan en biedt verdieping op het onderwerp leven in de Romeinse tijd maar kan ook afzonderlijk gevolgd worden. De lesbrief Romeinen wordt in dit geval als voorbereiding aanbevolen. Doel Leerlingen ontdekken het verschil tussen het eten en drinken in de Romeinse tijd en de huidige tijd. Workshop Workshop waarin Romeins eten centraal staat. Verschillen tussen eetgewoontes en kookmethoden worden spelenderwijs duidelijk gemaakt. De Middeleeuwen Beschikbaar : het gehele jaar Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor de lesbriefbegeleiding op het MKW Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 22

23 Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Tel.: Doel Leerlingen ontdekken hoe men leefden in de Middeleeuwen. Zij ontdekken de verschillen tussen de verschillende standen, zoals bijvoorbeeld monniken en ridders. Workshop Tijdens de workshops bepalen de leerlingen waar je het beste een kasteel kunt bouwen, proberen te schrijven als een monnik, maken kennis met de Juliaanse kalender en spelen de troubadour. Groep 5 en 6: Voor groep 5 en 6 wordt de workshop over de Juliaanse kalender vervangen door een opdracht waarbij de leerlingen inzicht krijgen in de verschillende standen. Archeoloog in de klas Beschikbaar : het gehele jaar Duur : 1 uur voor de lesbrief op school Plaats : eigen groepslokaal Workshop waarin de groep op school bezoek krijgt van een archeoloog die vertelt wat archeologie inhoudt en die allerlei interessante voorwerpen laat zien en uitleg geeft daarover. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 23

24 1.9. Aanbod groep 6, 7 en 8: Museum Kasteel Wijchen Kantoor bereikbaar: woensdag t/m vrijdag uur Mirjam Bovenga mb@museumwijchen.nl Antoon van Herpen avh@museumwijchen.nl Museum Kasteel Wijchen biedt een gevarieerd educatief programma aan. Het bestaande aanbod wordt regelmatig herzien en/of geactualiseerd om aansluiting met de basisschoolgroepen te optimaliseren. Voor de meeste workshops geldt een soortgelijke formule. Het museum biedt de scholen kant-enklare informatiepakketten aan die materiaal bevatten voor gebruik voorafgaand aan het museumbezoek. Het museumbezoek bestaat uit een workshop met diverse activiteiten c.q. opdrachten die door de leerlingen worden uitgevoerd. Dit gebeurt onder begeleiding van twee leden van de Werkgroep Educatie. Het lesmateriaal dat gebruikt wordt, is geschreven voor een bepaalde leeftijdsgroep, vandaar dat sommige projecten voor groepen 5 en 6 worden aangeboden en sommige voor groepen 6, 7 en 8 maar in overleg zijn aanpassingen mogelijk. Na de inschrijving wordt door Museum Kasteel Wijchen contact opgenomen met de betreffende leerkrachten om nadere afspraken te maken. De aanwezigheid van de leerkracht plus ongeveer één volwassenen per zes leerlingen is uiteraard ook van belang voor een geslaagd bezoek. Algemeen doel: De leerlingen maken kennis met het cultureel erfgoed in het algemeen, maar er wordt expliciet aandacht geschonken aan het cultureel erfgoed van Wijchen en omgeving. Aansluiting bij de kerndoelen: Voor alle lesbrieven geldt dat er wordt aangesloten bij de canon Geschiedenis. Gestreefd wordt om aan te sluiten bij de kerndoelen zoals die staan beschreven. De lesbrieven sluiten in grote lijnen aan bij de volgende kerndoelen: 51: De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen. 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor de aspecten van cultureel erfgoed. 52: De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: Nomadische samenlevingen in de prehistorie. Agrarische samenlevingen in de prehistorie De Romeinse invloed in Nederland en met name in Wijchen en omgeving. De Middeleeuwse samenleving, de ontwikkeling van steden en handel. Het leven in de Middeleeuwen. De tijdvakken die behandeld worden zijn in te delen in de volgende perioden: Prehistorie : De tijd van jagers en boeren. Dit betreft dan de Bronstijd en de IJzertijd. Oudheid : De tijd van de Romeinen Middeleeuwen : De tijd van monniken en ridders De tijd van steden en staten. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 24

25 De IJzertijd Beschikbaar : het gehele jaar. Duur : min. 1 uur voor de lesbrief op school 1½ uur voor de workshop in het museum Dag : In principe worden de workshops in het museum op werkdagen in de ochtend gegeven, maar in overleg is het ook mogelijk om op maandag- of dinsdagmiddag een workshop te volgen. Plaats : Museum Kasteel Wijchen, Kasteellaan 9, 6602 DA Wijchen Doel Leerlingen maken kennis met het leven in de IJzertijd. Workshop De inleiding vindt plaats in het kennislab met een PowerPoint presentatie en daarna volgen de leerlingen vier workshops waarbij ingegaan zal worden op het leven in de IJzertijd. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 25

26 1.10. Aanbod groep 7 en 8: info@museumtweestromenland.nl Contactpersoon: Hannie Wakker Mensen en hun werk Beschikbaar: het gehele schooljaar; Dag en tijd : voorkeur dag en tijd kunnen worden aangegeven; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen uur of uur Materiaal : lesbrief Mensen en hun werk, te downloaden via website Duur : museumbezoek 1 uur Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen Doel: Door dit project maken de leerlingen in het museum kennis met een aantal beroepen, die in onze streek in de loop der tijden zeer belangrijk zijn geweest. Het water heeft grote invloed gehad op het ontstaan van deze beroepsgroepen. Tijdens de rondleiding zijn er een aantal doe-opdrachten voor de lln. Kerndoel: 56 - de lln verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Globale werkwijze: 1. Op school : Een voorbereiding binnen de groep, maakt het museumbezoek zinvoller voor de leerlingen. De groep op school in vieren verdelen i.v.m. de rondleiding o.l.v. een jeugdgids. 2. In het museum : a. gezamenlijke inleiding b. rondleiding door het museum in groepjes o.l.v. een jeugdgids Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 26

27 c. gezamenlijke afsluiting 3. Verwerking op school. Leven met het water in het land van Maas & Waal Beschikbaar : vanaf medio september 2012 Dag en tijd : voorkeur dag en tijd kunnen worden aangegeven; dinsdag-, woensdag- en donderdagmorgen uur of uur Materiaal : lespakket Duur : 2 lessen op school en museumbezoek Plaats : Streekhistorisch Museum Tweestromenland, Pastoor Zijlmansstraat 3, 6658 EE Beneden Leeuwen Het land van Maas en Waal is een stuk Nederland waar het water altijd een rol speelt. Dat was vroeger zo, maar ook nu heeft het water invloed op het karakter van de regio. Het water zorgde voor dreiging en gevaar, mensen kwamen om in dit gebied en raakten hun huizen kwijt tijdens de overstromingen. Toch bleven de mensen hier wonen en werken. Het was, en is nu nog steeds, een bron van inkomen. Hoe dat precies zit kunnen leerlingen van groep 7 en 8 ontdekken aan de hand van het nieuwe educatieve project van Museum Tweestromenland. Het museum heeft een lespakket ontwikkeld dat aansluit bij modern onderwijs. Ten grondslag van het project ligt het principe van onderzoekend en probleemgestuurd leren. Op deze manier worden de nieuwsgierigheid en betrokkenheid van de leerlingen vergroot. Projectdoelen Leerlingen maken kennis met de geschiedenis van hun eigen omgeving. Leerlingen leren de karakteristieke eigenschappen van hun eigen omgeving (her)kennen. Het project staat uit drie lessen: - De eerste les is een korte voorbereidende les op school. De leerlingen onderzoeken het water als vijand. - De tweede les vindt plaats in het museum. Daar onderzoeken de leerlingen het water als vriend. Met behulp van opdrachtkaartjes speuren de leerlingen zelfstandig het museum door, opzoek naar personen en beroepen. - Het project wordt afgesloten met een derde les op school. Tijdens deze les ontdekken de leerlingen de rol van het water in het heden. Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 27

28 Mariëlla van Essen (privé) Dit programma is i.s.m. verschillende Wijchense scholen schooljaar uitgeprobeerd en geëvalueerd. Schooljaar is dit programmaonderdeel definitief opgenomen in het aanbod cultureel erfgoed. Elk jaar wordt dit programma opnieuw geëvalueerd en zonodig bijgesteld. Aan de hand van de docentenhandleiding is de docent in staat zelf de lessen te verzorgen. Bij de les op locatie is wel een vrijwilliger aanwezig in de kerk om de groep welkom te heten en wegwijs te maken, maar de docent is zelf verantwoordelijk voor de invulling van de les aan de hand van de lesbrief. Begeleiding van een volwassene op max. 6 kinderen is gewenst. De kerk van Leur, voor en na de Beeldenstorm. Beschikbaar : In verband met kou in de kerk worden de lessen bij voorkeur tot eind oktober en vanaf begin april gegeven. In overleg kan hier van afgeweken worden. Materiaal : 2 lesbrieven voor groep 7-8: één voor op school en één voor op locatie Docentenhandleiding Duur : Per les: 1 tot 1,5 uur Plaats : Kerk van Leur, Van Balverenlaan 4, 6615 AH Leur De kerk van Leur is een prachtig oud kerkje in een klein dorpje vlakbij Wijchen en Nijmegen. Al voor 1100 stond hier een kerkje. Natuurlijk zag het er toen heel anders uit. Door de eeuwen heen is er veel veranderd. Er is flink aan gebouwd, maar ook is het deels door brand verwoest en heeft het flink geleden onder de Beeldenstorm. Momenteel is deze kerk in eigendom van de Stichting Oude Gelderse Kerken. Zij zorgen er voor dat deze kerk, samen met zes andere religieuze gebouwen in Gelderland bewaard blijven voor de toekomst. Aan de hand van lesbrieven voor op school en op locatie leren kinderen meer over de geschiedenis van de kerk van Leur. Het lespakket is niet religieus van aard. TWEESTROMENLAND Historische Vereniging voor het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen West tweestromenland@hetnet.nl en/of wies@berris.nl Stamboomonderzoek. Voorbereiding van het project Stamboomonderzoek volgens het plan van aanpak is voor een goed verloop gewenst. Met betrekking tot de begeleiding bij het bezoek aan het archief is een volwassene op 6-7 leerlingen een prettig aantal. Beschikbaar : het gehele jaar Dag : maandagmorgen van ±12.00, vrijdagmorgen van ±12.00, vrijdagmiddag van ±15.00 Duur : 1 uur voorbereiding op school Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 28

29 Plaats 1 uur voorbereiding thuis 1 ½ uur voor het bezoek aan het archief : archief Historische Vereniging Tweestromenland, ingang fietsenkelder gemeentehuis, Kasteellaan. Ook dit jaar wil de vereniging voor de groepen 7 en 8 het onderdeel Stamboomonderzoek verzorgen en is dit als keuze opgenomen in het cultureel erfgoed programma voor deze groepen. Het documentatiecentrum van de Historische Vereniging Tweestromenland te Wijchen heeft de beschikking over allerlei gegevens betreffende hun werkgebied. Voor leerlingen die iets meer willen weten over hun voorouders of hun woonplaats in het land van Maas en Waal zijn zij in het bezit van bidprentjes, rouwadvertenties en kleine berichtjes. Er zijn gegevens van vóór 1813 over Dopen, Trouwen en Begraven, de DTB-boeken. Tevens heeft de vereniging een grote verzameling knipsels, foto s en dia s en ook ca boeken die geheel of gedeeltelijk gaan over hun werkgebied. Plan van aanpak stamboomonderzoek. Actie door wie Waar/wanneer Leerling met ouders 1 Achternaam, voornamen, geboorteplaats en datum van ouders en de datum en plaats waar ouders getrouwd zijn. 2 1/2 week voor datum bezoek thuis 2 Dezelfde gegevens van opa en oma. Leerling met ouders en of grootouders 3 Dezelfde gegevens van de opa s en oma s van papa en mama. Leerling met ouders en of grootouders 4 Verzamelen van deze gegevens. Leerkracht 1 1/2 week voor datum bezoek school 5 4 groepen per klas maken leerkracht school 6 Verzamelde gegevens aanreiken aan documentatiecentrum. Leerkracht/medewerker documentatiecentrum 1 week voor datum bezoek documentatiecentrum 7 Verder uitwerken en meerdere gegevens verzamelen bij de aangereikte gegevens. 8 Ontvangst in documentatiecentrum en verdeling in de 4 groepen. Medewerkers doc. Centrum Medewerkers documentatiecentrum documentatiecentrum documentatiecentrum Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 29

30 9 Groep 1 bekijkt bladzijden uit een doopboek, daarna proberen de kinderen een bladzijde te vertalen. Groep 2 bekijkt bidprentjes, een oud en een nieuw prentje worden voorgelezen en er wordt gesproken over het verschil. Verder wordt er geprobeerd een prentje van een voorouder uit het groepje te vinden. Groep 3 bekijkt dia s uit de diakast en evt. oude krantenartikelen. Groep 4 krijgt aan de hand van eigen gegevens instructies over genlias op internet. 10 Met de instructies thuis verder zoeken op internet. Medewerker 1 documentatiecentrum Medewerker 2 documentatiecentrum Medewerker 3 documentatiecentrum Medewerker 4 documentatiecentrum Met ouders documentatiecentrum documentatiecentrum documentatiecentrum documentatiecentrum thuis Cultuurknooppunt Wijchen Pagina 30

Kunst- en cultuureducatieprogramma 14-15.

Kunst- en cultuureducatieprogramma 14-15. Kunst- en cultuureducatieprogramma 14-15. Inleiding: Beste lezer, Heel trots presenteren we weer deze prachtige brochure met het totale kunst- en cultuuraanbod voor alle basisscholen in de Gemeente Wijchen.

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma

Docentenhandleiding Educatieprogramma Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,

Nadere informatie

Schoolreisjes en educatie

Schoolreisjes en educatie www.glk.nl Schoolreisjes en educatie 2017 Kasteel Hernen Schoolreisjes en educatie Kasteel Hernen is een leuke én leerzame bestemming voor een schoolbezoek of schoolreisje. Neem een stap terug in de tijd

Nadere informatie

Welkom in mijn Museum

Welkom in mijn Museum Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:

Nadere informatie

primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding

primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal

Nadere informatie

Sprekende Portretten

Sprekende Portretten Docentenhandleiding Sprekende Portretten Sprekende Portretten Jacob Cuyp, Michiel Pompe van Slingelandt, 1649 Primair Onderwijs Groep 4 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling programma..

Nadere informatie

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma

Docentenhandleiding Educatieprogramma Docentenhandleiding Educatieprogramma Met blingbling het verleden in' horende bij de tentoonstelling Het oudste goud van de wereld. Schatten uit Varna. Primair Onderwijs groep 6 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8 Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851 Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling

Nadere informatie

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding

Museumles Tureluurtje. Docentenhandleiding Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles

Nadere informatie

Erfgoededucatie Stadsmuseum Zoetermeer in transitie

Erfgoededucatie Stadsmuseum Zoetermeer in transitie Erfgoededucatie 2017-2018 Stadsmuseum Zoetermeer in transitie Educatieflyer 2017 2018 Met veel plezier bieden wij je het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar

Nadere informatie

Erfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer

Erfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer Erfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer WIE ERGENS NAAR TOE WIL, MOET WETEN (ONTDEKKEN) WAAR HIJ VANDAAN KOMT Erfgoededucatie is omgevingsonderwijs: het leren in, van omgeving tot

Nadere informatie

Schoolreisjes. Kasteel Hernen.

Schoolreisjes. Kasteel Hernen. Kasteel Hernen Kinderfeestjes - Kasteel Cannenburch Schoolreisjes 2018 www.glk.nl/hernen Kasteel Hernen is een leuke én leerzame bestemming voor een schoolbezoek of schoolreisje. Neem een stap terug in

Nadere informatie

Huisje, boompje, beestje

Huisje, boompje, beestje Docentenhandleiding Educatieprogramma Huisje, boompje, beestje Primair Onderwijs groep 1 en 2 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3 Programma:

Nadere informatie

Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief

Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius Lesbrief Lesbrief Onder onze voeten U gaat met uw klas een bezoek brengen aan Min40Celsius, aan de hand van deze lesbrief kunt het bezoek (kort) voorbereiden.

Nadere informatie

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om

Nadere informatie

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer Educatieflyer 2018-2019 Stadsmuseum Zoetermeer Inleiding Met veel plezier bieden wij u het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar 2018-2019 aan. Een programma

Nadere informatie

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen

Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE

Nadere informatie

Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school

Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Inhoud: 1. Inleiding 2. Algemene informatie 3. Opbouw van de les 4. Voorbereiding en lestips 1 Door het stof kruipen De gemeente Hoogezand-Sappemeer

Nadere informatie

INHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN

INHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De

Nadere informatie

IK ZIE, IK ZIE... BENNER

IK ZIE, IK ZIE... BENNER IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Kijk je rijk. Primair Onderwijs groep 5 en 6

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Kijk je rijk. Primair Onderwijs groep 5 en 6 Docentenhandleiding Educatieprogramma Kijk je rijk Primair Onderwijs groep 5 en 6 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3 Programma Kijk je rijk

Nadere informatie

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek.

Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. Beste docent, Onlangs heeft u met uw klas een bezoek gebracht aan het Kinderboekenmuseum. Wij hopen dat u dit heeft ervaren als een leuk en leerzaam bezoek. De leerlingen hebben in het museum onder andere

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs

Docentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Docentenhandleiding Het leven in een kasteel Het leven in een kasteel Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Voorwoord este leerkracht, Een kasteel is meestal heel oud en er heeft zich

Nadere informatie

Dit ben ik: selfies en portretten

Dit ben ik: selfies en portretten Docentenhandleiding Educatieprogramma Dit ben ik: selfies en portretten Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3

Nadere informatie

Aanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier

Aanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier Aanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier Dario Fo, ondernemers in de kunst Poeldijk, 13 december 2012 Inleiding Op de vraag van de gezamenlijke basisscholen uit De Lier voor een

Nadere informatie

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Thema-overzicht Drents Museum Groep 3 Essentie van het thema Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke

Nadere informatie

De Vlaardingencultuur. leven in de steentijd

De Vlaardingencultuur. leven in de steentijd De Vlaardingencultuur leven in de steentijd INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 LES 1... 4 LES 2... 5 LES 3... 7 OPDRACHTEN... 8-12 2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding van het lespakket over de Vlaardingencultuur.

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag. Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen

Docentenhandleiding. Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag. Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen Docentenhandleiding Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting

Nadere informatie

DOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen Het thema verhalen staat voor groep 3 en 4 in het teken van de Middeleeuwen. De leerlingen ontdekken dat er vroeger een echt kasteel op de plek stond, waar nu hun woonwijk ligt. De eerste stappen tot historisch

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis te Parijs Lamme, Ary Johannes 1851 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud

Nadere informatie

JANUARI 2014. leerlingen nieuwe ervaringen kunnen opdoen. Vrijwilligers zullen vanuit school begeleid worden op vakinhoudelijk en didactisch gebied.

JANUARI 2014. leerlingen nieuwe ervaringen kunnen opdoen. Vrijwilligers zullen vanuit school begeleid worden op vakinhoudelijk en didactisch gebied. UITGAVE NR 2 ATELIER SPECIAAL JANUARI 2014 Eerste Atelier Speciaal een groot succes In november vond de eerste Atelier Speciaal plaats op Olivijn. Mede dankzij een groep van 16 enthousiaste vrijwilligers

Nadere informatie

historischcentrumoverijssel

historischcentrumoverijssel Met de klas... Educatief aanbod voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs Eikenstraat 20 8021 WX Zwolle T 038 426 63 00 twitter: @HCOverijssel educatie@.nl volg ons! Met de klas... Educatie bij het

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Lesbrief Op zolder bij oma Aletta

Lesbrief Op zolder bij oma Aletta Lesbrief Op zolder bij oma Aletta Inhoud: Inleiding Algemene informatie Opbouw van de les Voorbereiding en lestips Op zolder bij oma Aletta Iedereen heeft wel eens gehoord van Aletta Jacobs, maar weinig

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze

Nadere informatie

Grote Klus Thema : Cultuur

Grote Klus Thema : Cultuur Grote Klus Thema : Cultuur Bij cultuur horen : muziek drama beeldend dans erfgoed foto/film - literatuur Als je 5 opdrachten maakt en laat aftekenen, mag je meedoen met onze speciale cultuur viering. Als

Nadere informatie

Lesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8. Behorend bij de tentoonstelling. Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN

Lesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8. Behorend bij de tentoonstelling. Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN Lesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8 Behorend bij de tentoonstelling Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN 23 november 2012-19 mei 2013 Inhoudsopgave 1. Tijdelijke tentoonstelling Anton Heyboer De Haarlemse

Nadere informatie

Docentenhandleiding Buitenspel

Docentenhandleiding Buitenspel Docentenhandleiding Buitenspel Museumles bij de tentoonstelling De heksen van Bruegel (19 september 2015 t/m 31 januari 2016) Museum Catharijneconvent Utrecht Museum Catharijneconvent, 2015 Inleiding U

Nadere informatie

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING

Nadere informatie

kunst- en cultuureducatieprogramma 15-16

kunst- en cultuureducatieprogramma 15-16 0 kunst- en cultuureducatieprogramma 15-16 Inleiding: Beste lezer, Met trots presenteren we deze prachtige brochure, in een geheel nieuw jasje, met het totale kunst- en cultuuraanbod voor alle basisscholen

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017

Docentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017 Docentenhandleiding Jij als onderzoeker Groep 4 t/m 8 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Jij als onderzoeker. In

Nadere informatie

Gravin Elisabeth en de dieren

Gravin Elisabeth en de dieren 2017-2018 School en Cultuur Gravin Elisabeth en de dieren Erfgoed project voor groep 4 Ontwikkeling van het project: De Werkhoven Geschiedenis voor u Maart 2017. Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor

Nadere informatie

Drents Archief. Het meisje met de hoepel. Groep 2 Thema-overzicht

Drents Archief. Het meisje met de hoepel. Groep 2 Thema-overzicht Drents Archief Het meisje met de hoepel Groep 2 Thema-overzicht Thema-overzicht Het meisje met de hoepel Groep 2 Drents Archief Kern van het thema Een beeld vertelt een verhaal. Om het verhaal te kunnen

Nadere informatie

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. augsustus 2017

Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. augsustus 2017 Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Nog 1 nachtje slapen. Dit programma

Nadere informatie

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE

VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma

Nadere informatie

Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. September 2017

Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding. September 2017 Nog 1 nachtje slapen Docentenhandleiding 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Nog 1 nachtje slapen. Dit programma

Nadere informatie

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht

Archeologie op school. Handleiding voor de leerkracht Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept

Nadere informatie

Jij als onderzoeker Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8

Jij als onderzoeker Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8 Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma. In deze docentenhandleiding

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het leren hoe

Nadere informatie

Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie

Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor alle groepen 9 3 Kunsteducatieproject voor

Nadere informatie

Sprekende Portretten

Sprekende Portretten Docentenhandleiding Educatieprogramma Sprekende Portretten Wouter van Riessen, zelfportret met luchtbel, aankoop 2000 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud Het Dordrechts Museum.... p. 3 Algemene

Nadere informatie

VAN VERZAMELING TOT MUSEUM

VAN VERZAMELING TOT MUSEUM VAN VERZAMELING TOT MUSEUM Erfgoed, natuur én beeldende kunst Cultureel erfgoed / beeldend Groep 1/2 primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: i.o.v. Cultuurkust Alinde Hoeksma Stichting Cultuurkust

Nadere informatie

Lesaanbod Museum Amstelland

Lesaanbod Museum Amstelland Lesaanbod Museum Amstelland Museum Amstelland beschikt over een schat aan informatie en voorwerpen op het gebied van erfgoed, geschiedenis en aardrijkskunde. De thema s die bijvoorbeeld in het museum behandeld

Nadere informatie

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.

Nadere informatie

Basisschool de Pas. Averbodestraat 19 5988 AW Helden. Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl

Basisschool de Pas. Averbodestraat 19 5988 AW Helden. Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl Basisschool de Pas Averbodestraat 19 5988 AW Helden Tel.: 077-3060900 E-mail: info@bsdepas.nl Website: www.bsdepas.nl JAARGANG 2014-2015, nummer 27 Donderdag 26 maart 2015 Vakantie- en vrije dagenrooster

Nadere informatie

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek

Nadere informatie

Slimmer met je geld omgaan. Lesbrief voor groep 8 en de brugklas

Slimmer met je geld omgaan. Lesbrief voor groep 8 en de brugklas Slimmer met je geld omgaan Lesbrief voor groep 8 en de brugklas Inhoudsopgave 1. Historisch Museum Haarlem Inleiding 3 1.1 Leerdoelen 4 2. Lesprogramma Slimmer met je geld omgaan 5 Voorbereiding 5 Museumbezoek

Nadere informatie

Drents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief

Drents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief Drents Archief Meisje met de hoepel Groep 2 Les 3 Speuren in het archief Les 3 Speuren in het archief Samenvatting van de les In het Drents Archief bevindt zich een kistje dat een dubbele bodem blijkt

Nadere informatie

Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie

Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor alle groepen 9 3 Kunsteducatieproject voor

Nadere informatie

Docentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele

Docentenhandleiding Cultuurmenules. Haags Historisch Museum. Help de grote Den Haag Man Groennie Gele Docentenhandleiding Cultuurmenules Haags Historisch Museum Help de grote Den Haag Man Groennie Gele 1 Beste Leerkracht, Binnenkort bezoekt u met uw leerlingen van groep 3 het Haags Historisch Museum. De

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

Wie ben jij & wie ben ik?

Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie

Nadere informatie

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Nijvere Neeltje groep 3-4

Docentenhandleiding. Nijvere Neeltje groep 3-4 Docentenhandleiding Nijvere Neeltje groep 3-4 1 Inhoud 1. Over deze lesbrief p. 2 2. Over het Zaans Museum p. 3 3. Praktische informatie p. 4 3.1 Verloop van het programma p. 4 3.2 Bereikbaarheid p. 4

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Ik bied. Voortgezet Onderwijs Alle niveaus

Docentenhandleiding Educatieprogramma. Ik bied. Voortgezet Onderwijs Alle niveaus Docentenhandleiding Educatieprogramma Ik bied Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud Het Dordrechts Museum p. 3 Algemene doelstelling programma p. 3 Aansluiting bij kerndoelen p. 3-4 Programma Ik Bied.

Nadere informatie

Educatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs

Educatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs Educatief aanbod 2015-2016 Kasteel het Nijenhuis Basisonderwijs Museum de Fundatie Sinds juni 2005 vormt het Paleis aan de Blijmarkt in Zwolle met Kasteel het Nijenhuis in Heino samen Museum de Fundatie.

Nadere informatie

DE RODE DRAAD VAN TWENTE

DE RODE DRAAD VAN TWENTE groep ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen.

Nadere informatie

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding

Nadere informatie

Museum voor Kleine Kunsten. Docentenhandleiding

Museum voor Kleine Kunsten. Docentenhandleiding Museum voor Kleine Kunsten Docentenhandleiding Museum voor Kleine Kunsten In deze handleiding vindt u informatie over het project Museum voor Kleine Kunsten. Dit project bestaat uit de volgende onderdelen;

Nadere informatie

PROJECTBESCHRIJVING SCHATTIG SPELEN

PROJECTBESCHRIJVING SCHATTIG SPELEN PROJECTBESCHRIJVING SCHATTIG SPELEN Leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Identiteit Groep 1 en 2 Maart 2016 Cultuuronderwijs op zijn Haags Leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Identiteit Groep 1 en 2 Maart 2016

Nadere informatie

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609

Nadere informatie

Kunst- en cultuureducatieprogramma 18-19

Kunst- en cultuureducatieprogramma 18-19 0 Kunst- en cultuureducatieprogramma 18-19 1 Inleiding. Beste lezer, Op verzoek van de ICC-ers en contactpersonen presenteren we nogmaals deze papieren brochure, met de bekende vormgeving, met het totale

Nadere informatie

HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK

HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK COMPLETE DOCENTENINFORMATIE: HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK DE TIJDSWINKEL VOOR GROEP 3-4 HET LEVEN VAN MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDSPERIODEN AAN DE HAND

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Openbaar Vervoer Museum Doetinchem

Docentenhandleiding. Openbaar Vervoer Museum Doetinchem Docentenhandleiding Openbaar Vervoer Museum Doetinchem versie 1.0 6 februari 2007 Inhoud docentenhandleiding 1. Inleiding 2. Doelen en subdoelen 3. De rol van de docent in het museum 4. De doelgroepen

Nadere informatie

Kunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie

Kunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie Kunsteducatie projecten voortgezet onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie Inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor alle klassen 9 3 Kunstproject voor VMBO

Nadere informatie

Te veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet

Te veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring

Nadere informatie

Wat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie

Wat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie Museumles groep 1-2 Overgisteren De leerkracht heeft een koffer gevonden, zomaar op straat. Ze besluiten de koffer open te maken om te kijken wat er in zit. Samen komen ze er achter dat de koffer van een

Nadere informatie

Wat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie

Wat krijgen de leerlingen te zien? Het Spetterlab Oude kunst Prehistorie Museumles groep 1-2 Overgisteren De leerkracht heeft een koffer gevonden, zomaar op straat. Ze besluiten de koffer open te maken om te kijken wat er in zit. Samen komen ze er achter dat de koffer van een

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Sint-Niklaas 2014-2015 1

BASISONDERWIJS Sint-Niklaas 2014-2015 1 BASISONDERWIJS Sint-Niklaas 2014-2015 1 KLEUTERS DERDE KLEUTERKLAS // WORKSHOP HET KUNSTENAARSATELIER Altijd al van gedroomd om als een kunstenaar aan de slag te gaan met écht kunstenaarsmateriaal? Het

Nadere informatie

VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2

VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2 VERKORTE DOCENTENHANDLEIDING VAN WIE IS DIE KOFFER? Project voor groep 1 en 2 COLOFON Erfgoed Nederland heeft Van wie is die koffer? als pilotproject (laten) ontwikkelen in samenwerking met de gemeente,

Nadere informatie

Kobe maakt een museum Docentenhandleiding Groep 1 t/m 3

Kobe maakt een museum Docentenhandleiding Groep 1 t/m 3 Kobe maakt een museum Docentenhandleiding Groep 1 t/m 3 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Kobe maakt een museum.

Nadere informatie

KBS De Schothorst. En het beste idee is... Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G. In dit nummer:

KBS De Schothorst. En het beste idee is... Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G. In dit nummer: Z E L F S T A N D I G I N O N T W I K K E L I N G KBS De Schothorst NB 6, 28-01-2015 Nieuwsbrief 2014-2015 NB 6, 28-01-2015 In dit nummer: Het beste idee 1 Carnaval 1 Schoolreis 2 Kinderen en hun sociale

Nadere informatie

Lesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend

Lesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend Lesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend bovenbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: Vormgeving en Lay-out: i.o.v. Cultuurkust Marjo Potma & Alinde Hoeksma

Nadere informatie

Bontje, de poes van de molen groep 3/4

Bontje, de poes van de molen groep 3/4 Verhalend ontwerp over Olie- en Korenmolen Woldzigt in Roderwolde Bontje, de poes van de molen groep 3/4 Episode 1: Bontje, de poes van de molen Bontje is een lieve poes. Ze woont in een molen en is van

Nadere informatie

Handleiding Echt gebeurd!

Handleiding Echt gebeurd! Handleiding Echt gebeurd! Inhoud 1. Introductie Pag. 1 2. Echt gebeurd! lessen Pag. 1 3. Kerndoelen Pag. 2 4. Excursies, lezingen en workshops Pag. 3 5. De website Pag. 4 7. Pag. 5 1. Introductie Welkom

Nadere informatie

donderdag 22 januari: 14.30 uur: teamvergadering vrijdag 23 januari: groep 3-4: Heemkundegebouw

donderdag 22 januari: 14.30 uur: teamvergadering vrijdag 23 januari: groep 3-4: Heemkundegebouw B a s i s s c h o o l D e R e g e n b o o g 1 6 j a n u a r i 2 0 1 5 B a s i s s c h o o l d e r R e g e n b o o g 1 5 m e i 2 0 1 1 IN DIT NUMMER: KALENDER 1 NIEUWS VAN DE DIRECTIE 1 2 KALENDER Maandag

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

Informatieboekje kleutergroepen

Informatieboekje kleutergroepen Informatieboekje kleutergroepen Beste ouder(s), verzorger(s), Van harte welkom op onze school! Voor u ligt het informatieboekje voor groep 1 en 2. Door middel van dit boekje willen wij u, als ouders, wegwijs

Nadere informatie

PARKEREN TIJDENS SPELLETJESOCHTEND

PARKEREN TIJDENS SPELLETJESOCHTEND Roerdompstraat 76 6601DL Wijchen Jaargang 28 No. 5 21 september 2018 Inforedactie: Thea Wilbrink Tel: (024) 6452881 Paulusschool Tel: (024) 6415783 Noorderlicht E-mail: directie-paulus@kansenkleur.nl Thea.Wilbrink@kansenkleur.nl

Nadere informatie

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1

GELOVEN IN DE WERELD LESBRIEF VOORTGEZET ONDERWIJS TOT ZIENS IN 0NS MUSEUM! GELOVEN IN DE WERELD PAG > 1 PAG > 1 GELOVEN IN DE WERELD VOORTGEZET ONDERWIJS LESBRIEF WAAR GELOOF JIJ IN? Overal in de wereld geloven mensen. Ze geloven in goden, natuurkrachten, voorouders of geloven juist dat dit allemaal niet

Nadere informatie

GROEP 5/6. Fresco s in Raalte, Plaskerk

GROEP 5/6. Fresco s in Raalte, Plaskerk GROEP 5/6 Fresco s in Raalte, Plaskerk INHOUD Met de leerlijn komen leerlingen van groep 1 t/m 8 in het basisonderwijs structureel in aanraking met het lokale erfgoed en de bijbehorende verhalen, krijgen

Nadere informatie

Hoe maak je een werkstuk?

Hoe maak je een werkstuk? Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg

Nadere informatie

Met dank aan het projectteam Nineveh van het Rijksmuseum van Oudheden

Met dank aan het projectteam Nineveh van het Rijksmuseum van Oudheden Docentenhandleiding De tentoonstelling Nineveh. Hoofdstad van een wereldrijk (20 oktober 2017 t/m 25 maart 2018) in het Rijksmuseum van Oudheden vormt de aanleiding voor dit digitale lespakket over de

Nadere informatie

Het gewone leven. in de Haarlemmermeer

Het gewone leven. in de Haarlemmermeer Docentenhandleiding Het gewone leven groep 1&2 in de Haarlemmermeer Het fotoboek van opa Frans. NODIG: LESKIST met lesmateriaal. De leskist is te leen bij het Cruquius Museum. De lessen in deze handleiding

Nadere informatie

Doorlopende leerlijnen (groep 1-8) voor kunst- en erfgoededucatie binnen de basisschool.

Doorlopende leerlijnen (groep 1-8) voor kunst- en erfgoededucatie binnen de basisschool. Drama Dans Muziek Beeldend Media Erfgoed Het KunstKabinet & Minitheater-Blikopener Doorlopende leerlijnen (groep 1-8) voor kunst- en erfgoededucatie binnen de basisschool. Kunst- en erfgoededucatie Kunstzinnige

Nadere informatie

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast

Nadere informatie