Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika. In transitie van hulp naar investeren

Transcriptie

1

2

3 Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika In transitie van hulp naar investeren

4

5 Inhoud Voorwoord... 5 Introductie transitiefaciliteit... 8 Hoofdstuk 1: Colombia Hoofdstuk 2: Vietnam Hoofdstuk 3: Zuid-Afrika Hoofdstuk 4: Contactgegevens... 56

6

7 Voorwoord Voor u ligt een brochure over de transitiefaciliteit. Het begrip transitie heeft verschillende betekenissen. Ten eerste geeft transitie een overgang naar een volgende fase aan, een beweging vooruit. Dat is zeker van toepassing op de drie landen die voorheen ontwikkelingshulp van Nederland ontvingen en nu transitielanden worden genoemd: Colombia, Vietnam en Zuid Afrika. Deze drie landen ontwikkelen zich in hoog tempo en de economie groeit. Hierdoor zijn ze minder afhankelijk geworden van ontwikkelingshulp en bieden ze steeds meer mogelijkheden voor het Nederlands bedrijfsleven. Ten tweede betekent transitie dat de Nederlandse verhouding tot deze drie landen zich ontwikkelt van een hulprelatie naar een situatie van wederzijdse profijtelijkheid. We willen naar een robuuste economische relatie met Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika. Met bedrijven die duurzaam ondernemen, met oog voor ecologisch-economische aspecten en sociale gelijkheid. In Colombia komt dit vooral tot uiting in het duurzaam omgaan met conflictsensitiviteit en de toegang tot land; in Vietnam staat de duurzame productie centraal; en in Zuid-Afrika de black economic empowerment. 5 Wat betekent dat in de praktijk? Concreet betekent het dat we van hulp naar investeren gaan: donorgeld maakt plaats voor handel en investeringen. Het nog resterende publieke geld wordt ingezet voor het ondersteunen van handel en investeringen, en de verdere verbetering van het investeringsklimaat. Bedrijven en organisaties die actief zijn of willen worden in deze landen kunnen daarvan profiteren. Voorbeelden vindt u in deze brochure. U kunt het zo zien: wij, het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, (EL&I) lopen samen een estafette. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is gestart en heeft tijdens haar race grote programma s gefinancierd. Dat heeft ertoe bijgedragen dat de drie transitielanden in de huidige fase van economische ontwikkeling zijn gekomen.

8 Het is nu tijd om het stokje over te dragen aan het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Het stokje moet met zorg, maar wel in volle snelheid worden overgedragen. Alle kennis en netwerken die opgebouwd zijn in de periode van ontwikkelingssamenwerking kunnen we in onze nieuwe relatie met deze landen goed gebruiken. Wij willen daarop voortbouwen en deze ervaring beschikbaar maken voor nieuwe spelers: het bedrijfsleven en kennisinstellingen die in Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika geweldige handels-en investeringsmogelijkheden zullen aantreffen. Als u overweegt te investeren in deze landen, kunt u voor raad en daad terecht bij de transitiefaciliteit. We hopen dat u enthousiast wordt over de mogelijkheden. Nederlandse bedrijven in topsectoren kunnen kansen grijpen, mits de samenwerking goed is en we ons proactief opstellen. 6 Wij helpen u graag op weg met deze brochure! Ben Knapen Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Henk Bleker Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

9

10 Van een bilaterale ontwikkelingsrelatie naar economische samenwerking Investeren in economische zelfredzaamheid

11 Transitielanden en de transitiefaciliteit Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika - CIVETS De transitielanden Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika worden gerekend tot de zogenaamde CIVETS: landen die internationaal als veelbelovend worden gezien vanwege een relatief goed investeringsklimaat, adequaat economisch beleid en ontwikkelde financiële sector, een snel groeiende middenklasse, relatief jonge bevolking en de stabiele politieke situatie (Colombia, Indonesië, Vietnam, Egypte, Turkije en Zuid-Afrika). Dit zijn belangrijke ingrediënten voor duurzame economische groei en daarmee een interessante afzetmarkt voor de Nederlandse export. Veelbelovende transitielanden De Nederlandse overheid werkt op het gebied van ontwikkelingssamenwerking intensief samen met vijftien partnerlanden. Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika maakten daar ook deel van uit en zijn nu uitverkozen tot transitieland. Transitielanden zijn middeninkomenslanden of landen die deze status bijna bereikt hebben. Deze landen zijn vanwege de sterke economische groei steeds minder afhankelijk van ontwikkelingssamenwerking en daarnaast bieden deze landen steeds meer mogelijkheden voor een duurzame economische relatie met Nederland. 9 Het bedrijfsleven als partner in transitielanden De overgang van een ontwikkelings- naar een economische relatie kan niet zonder het Nederlands bedrijfsleven. Bij de uitvoering van de transitiefaciliteit zal daarom zoveel mogelijk tegemoet worden gekomen aan de expertise van het Nederlands bedrijfsleven: zij weten immers wat nodig is om een positie te krijgen op de markten van de transitielanden. Een op maat gesneden aanpak met de kennis en instrumenten van zowel het ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) als het Ministerie van Economische Zaken, landbouw en Innovatie (EL&I) helpt om de economische relatie vorm te geven. Wederzijdse economische relatie Duurzame economische groei leidt tot meer welvaart. In transitielanden zijn het Nederlandse en lokale bedrijfsleven belangrijke spelers in dat proces. Een sterke private sector zorgt voor werkgelegenheid. Werk leidt tot inkomen en zo groeit de economie. Zelfredzaamheid wordt verhoogd en het toekomstperspectief van de bevolking wordt daarmee verbeterd.

12 Bovendien zorgen Nederlandse bedrijven voor investeringen in de betreffende transitielanden en kunnen kennis en kunde worden uitgewisseld zoals binnen de topsectoren water, agrofood en tuinbouw. Niet alleen Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika hebben als land voordelen van activiteiten van het Nederlands bedrijfsleven. Ook de Nederlandse economie is gebaat bij een sterk internationaal opererend Nederlands bedrijfsleven dat duurzaam produceert. Een wederzijds profijtelijke economische relatie: zowel voor Nederland als voor het transitieland. Er liggen mooie kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven en wij willen u helpen die kansen te grijpen. 10 Naar een beter ondernemingsklimaat Veel Nederlandse bedrijven hebben al geïnvesteerd in Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika en zo een bijdrage geleverd aan lokale economie, werkgelegenheid, opleiding en inkomen. Het bedrijfsleven weet wat er nodig is om het lokale ondernemingsklimaat te verbeteren. Bovendien beschikken Nederlandse bedrijven over onmisbare afzetkanalen, investeringsmiddelen, expertise, innovatieve technologie en kennis van de markt. Er liggen mooie kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven en wij willen u helpen die kansen te grijpen. Toch ondervinden Nederlandse ondernemingen in deze drie transitielanden nog wel belemmeringen, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een sterke overheidsinmenging in de economie of omdat er onvoldoende goed opgeleid personeel en kredietmogelijkheden beschikbaar zijn. De beperkt ontwikkelde infrastructuur, gebrekkige wet- en regelgeving of tekort aan kennis kunnen ook een obstakel zijn. De Nederlandse overheid zet in de transitielanden via de transitiefaciliteit sterk in op het verbeteren van het ondernemingsklimaat en het wegnemen van belemmeringen voor het Nederlands bedrijfsleven. Zo kan ook het volume van de handel en investeringen tussen de transitielanden en Nederland toenemen. De voorwaarden voor goed en duurzaam ondernemerschap zijn daarbij essentieel: een gunstig ondernemingsklimaat, goed bestuur,

13 het verbeteren van wet- en regelgeving, de aanleg van een goede infrastructuur en de ontwikkeling van kennis en vaardigheden bij de lokale bevolking. Wat is de transitiefaciliteit? De overheid wil het Nederlandse bedrijfsleven in ieder geval tot 2015 in de transitielanden extra ondersteunen, zodat daar voor hen een kansrijke markt ontstaat. Met deze extra inzet wordt een duurzame economische relatie vorm gegeven. Daartoe is de transitiefaciliteit opgezet. Dit is een gezamenlijke aanpak - zowel beleidsmatig als financieel - van BZ en EL&I. Met deze transitiefaciliteit worden de BZ- en EL&I-bedrijfsleveninstrumenten in onder meer Colombia, Vietnam en Zuid-Afrika, onder één overkoepelende faciliteit gebracht. Er wordt daarbij gefocust op producten en diensten waar Nederland sterk in is, zoals water, voedsel, tuinbouw, high tech, life sciences, chemie, energie, logistiek en de creatieve industrie. 11 Het instrumentarium blijft natuurlijk ook gewoon beschikbaar voor andere landen wereldwijd. Maatwerk en economische diplomatie staat daarbij centraal. De Nederlandse overheid wil effectief bijdragen aan de economische samenwerkingsmogelijkheden voor Nederlandse bedrijven in de transitielanden. Er wordt daarbij gefocust op producten en diensten waar Nederland sterk in is, zoals water, voedsel, tuinbouw, high tech, life sciences, chemie, energie, logistiek en de creatieve industrie. De uitvoering van de transitiefaciliteit ligt bij de Nederlandse ambassades, de consulaten-generaal in die landen en bij Agentschap NL (onderdeel van EL&I).

14 Bundelen van krachten Overheid en bedrijfsleven kunnen slim samenwerken om de Nederlandse kansen bij aanbestedingen in de transitielanden te vergroten en de markttoegang optimaal te benutten. Zo wordt onder meer samengewerkt via economische diplomatie, maatschappelijk verantwoord ondernemen(mvo)- programma s en publiek-private partnerschappen (PPP s) waarmee BZ inmiddels ruime ervaring heeft opgedaan. 12 Bedrijven als Friesland Campina, Unilever, DSM, Heineken, TNT, Vitens Evides en Rabobank, maar ook kleinere ondernemingen zijn daarin partner van de Nederlandse overheid. In deze PPP s wordt gewerkt vanuit een gemeenschappelijk doel. Zowel de publieke als de private partijen brengen daarbij middelen in en risico s en verantwoordelijkheden worden gedeeld. Ook maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen kunnen in de PPP s een belangrijke rol spelen. BZ en EL&I zetten nu extra in op deze publiekprivate partnerschappen. Er is ruimte voor een opschaling van de bestaande PPP s en er zijn twee nieuwe PPP-faciliteiten opgezet voor de thema s voedselzekerheid & private sectorontwikkeling en water. Doordat we zoveel ervaring hebben opgedaan als ontwikkelingspartner en daarnaast economisch actief zijn in de snel groeiende transitielanden, kunnen wij méér dan daar enkel welvaart en werkgelegenheid creëren. Nederlandse bedrijven brengen best practices mee op het gebied van MVO, technologie-ontwikkeling, arbeidsomstandigheden en duurzame productie. Onze ervaring is dat juist deze aspecten het Nederlandse bedrijfsleven internationaal veel waardering geven. Nederlandse bedrijven zetten zich in voor verduurzaming van de handels- en productieketens in ontwikkelingslanden via het Initiatief Duurzame Handel (IDH). Rol van de ambassades: economische diplomatie De ambassades kennen de lokale context als geen ander en hebben daarom in de transitie van ontwikkelingshulp naar investeringen in Vietnam, Zuid-Afrika en Colombia een makelaarsfunctie. Zij brengen u in contact met geschikte lokale partners en initiatieven. Ambassadepersoneel weet hoe de inzet van de private sector goed kan aansluiten bij de behoefte en prioriteiten in het land van transitie, maar kan ook samen met Nederlandse ondernemers en bedrijven handelsbarrières wegnemen en werken aan het lokale ondernemingsklimaat en de positionering van het Nederlands bedrijfsleven op die markten.

15 Dit kan bijvoorbeeld door concreet advies, handelsmissies, haalbaarheidsstudies en individuele marktbewerking. Maar ook bijvoorbeeld door de inzet van bewindspersonen. Welke ondersteuning kunt u verwachten van de ambassades/ consulaten en Agentschap NL? Finance for International Business(FIB); een financieringsfaciliteit voor MKB ondernemingen die internationaal willen investeren Informatie over samenwerkingsprogramma s en bedrijfsleveninstrumenten Haalbaarheidsstudies: samenwerkingsverbanden van ten minste twee Nederlandse bedrijven die een haalbaarheidsstudie willen uitvoeren voor projecten in de transitielanden, kunnen hiervoor subsidie krijgen. Demonstratieprojecten: samenwerkingverbanden van ten minsite drie Nederlandse bedrijven kunnen subsidie ontvangen om specifieke Nederlandse expertise in het transitieland te tonen Kennisverwerving. Een MKB-ondernemer kan subsidie aanvragen voor advisering en begeleiding door een extern deskundige gericht op positionering van zijn onderneming in een transitieland In- en uitgaande economische missies: organisatie van inkomende missies uit het transitieland en missies van het Nederlands bedrijfsleven naar het transitieland Beursinzendingen naar beurzen in de transitielanden Government to Governement (G2G): Via G2G wordt d.m.v. uitwisseling van kennis samengewerkt om gunstige voorwaarden te creëren voor het zakendoen met het transitieland. Holland Branding: economische promotie van Nederlandse producten en expertise in de transitielanden. Subsidies voor advies en begeleiding door deskundigen bij voor het wegnemen van knelpunten (bv juridisch advies) Informatie over aanbestedingen van internationale financiële instellingen (Wereldbank, IMF, e.d.) Opstarten publiek-private partnerschappen Capaciteitsopbouw bij lokale organisaties Advies over corporate sustainable responsibility (CSR) 13 U bent van harte uitgenodigd om in deze aanpak deel te nemen!

16 Hoofdstuk 1 Colombia

17 Colombia is één van de sterkst opkomende markten in Latijns-Amerika. Het land heeft 48 miljoen inwoners. De Colombiaanse financiële markt is redelijk ontwikkeld, de inflatie is onder controle en de economie kent een sterke groeiverwachting. Voor buitenlandse investeerders is Colombia zéker interessant. Veel mensen denken bij Colombia aan drugs of aan de guerrillagroep FARC. Colombia kampt inderdaad in een aantal - voornamelijk rurale - gebieden nog steeds met de gevolgen van het interne gewapend conflict en met criminele drugsbendes. Maar het veiligheidsbeleid van recente regeringen en de forse drugsbestrijding samen met de VS werpen hun vruchten af: Bogotá, Medellín, Cali, Barranquilla en Cartagena zijn moderne plaatsen, die qua veiligheid niet onderdoen voor andere Latijns-Amerikaanse steden. Kenmerken Door de verbeterde veiligheid kan Colombia zich nu flink ontwikkelen. Het is de derde economie van het continent en behoort als enige van de Latijns-Amerikaanse landen tot de zogenaamde CIVETS - een groep landen die opvalt door hun snel groeiende economie en een jonge beroepsbevolking. Voor buitenlandse bedrijven is Colombia een investeringsvriendelijk land. 15 Voor de Nederlandse export is het interessant dat de middenklasse in Colombia hard groeit en de lokale munteenheid ongeveer 30% is gerevalueerd t.o.v. 2007, waardoor de vraag naar internationale consumentengoederen sterk toeneemt. Colombia s export groeit overigens ook al jaren, wat resulteert in een gestaag groeiend bruto nationaal product. De economische expansie is groter dan in de meeste andere Latijns-Amerikaanse landen: gemiddeld 5,5% per jaar. Er zijn volop kansen voor Nederlandse bedrijven binnen Colombia. Ongeveer 40 Nederlandse bedrijven zijn er al actief, waaronder Unilever, Philips, DSM, Stork, Shell, AkzoNobel en KLM. Nederland is de belangrijkste buitenlandse investeerder in Colombia buiten de olie- & mijnbouwsector. De sectoren water, energie, voedsel en landbouw zijn veelbelovend. Duurzaamheid en Corporate Social Responsibility (CSR) zijn daarbij belangrijke thema s.

18 Facts & Figures Colombia Colombia is de 33e wereldeconomie, nog voor Finland, Maleisië en de Verenigde Arabische Emiraten (328,4 miljard USD in 2011 bron IMF); Staat op de 42e plek uit 183 landen op de Doing Business Index van de Wereldbank (Nederland staat op de 31e plaats); Kansrijke sectoren: landbouw, voedselindustrie, water (incl. havens), energie, logistiek en medische sector; Nederland is de belangrijkste exportbestemming binnen de EU (kolen, nikkel, koffie, bananen, bloemen, palmolie); Colombia importeert Nederlandse farmaceutische producten, chemie, elektronica, transport en medische apparatuur; Er is een groeiend aantal Nederlandse MKB-ondernemingen actief in de tuinbouwsector, technische dienstverlening en scheepsbouw. 16 Biodiversiteit, natuur en water Colombia is na buurland Brazilië het land met de grootste biodiversiteit van de wereld en heeft één van s werelds grootste zoetwatervoorraden. Dit maakt Colombia een belangrijke speler op de wereldwijde voedselmarkt en in de regionale energieproductie. Hoewel het Colombiaanse Amazonegebied relatief nog het meest intact is, maken klimaatverandering en ontginning van bos het gebied kwetsbaar. Het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen is essentieel voor de ontwikkeling van Colombia. Het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en ecosystemen is essentieel voor de ontwikkeling van Colombia. Internationale akkoorden over biodiversiteit en klimaatverandering, ondertekend door zowel Colombia als Nederland, zijn een belangrijk kader voor de samenwerking tussen onze landen. Colombia is niet meer weg te denken van het wereldtoneel als het gaat om onderhandelingen over klimaat en milieu.

19 Veiligheid en MVO Zowel de huidige regering Santos als de vorige regering Uribe, hebben sinds het begin van deze eeuw flink geïnvesteerd in verbetering van de veiligheid. Er vond onder meer een demobilisatieproces plaats van de paramilitairen. Hoewel daarmee de algemene veiligheid sterk verbeterd is, vindt er nog steeds gewapend treffen plaats in de verschillende rurale regio s van Colombia. Na de demobilisatie van de AUC zijn er nieuwe illegale gewapende groepen ontstaan, zoals Los Rastrojos en Los Urabeños die zich bezighouden met ondermeer drugshandel en het confisqueren van land. Daarnaast zijn er door beide regeringen ook harde klappen toegebracht aan de FARC, die daardoor flink aan macht heeft ingeboet, maar nog steeds wel aanwezig is en enkele rurale gebieden terroriseert. De huidige president Santos heeft het veiligheidsbeleid van zijn voorganger voortgezet, met goed resultaat. Daarnaast heeft hij de wet Ley de Victimas y restitución de Tierras ingevoerd, die moet zorgen voor een evenwichtigere verdeling en toegang tot land. De wet voorziet ook in schadevergoedingen voor benadeelden. Het is de eerste keer in Colombia dat de politiek zich daadwerkelijk inspant om slachtoffers een oplossing te bieden voor schade door landverlies. 17 Voor ondernemers die willen investeren in Colombia is het daarom raadzaam eerst een risicoanalyse uit te voeren als men juist in die rurale conflictgebieden wil gaan opereren. Colombia is dan wel een middeninkomensland, maar 45% van de bevolking leeft nog steeds onder de armoedegrens. Vooral de ongelijke toegang tot land is een belangrijke bron van conflict. Water en landbouw zijn conflictgevoelig. Veel bedrijven die alleen zaken doen in de grote steden zullen echter weinig merken van onveiligheid en conflicten. Ervaring leert dat een goed doordacht Corporate Social Responsibility-beleid veel oplevert. Aangezien toegang tot land een sleutelrol speelt in de economische en sociale ontwikkeling van Colombia, steunt de Nederlandse overheid de Colombiaanse inzet voor betere regelgeving op het gebied van landrechten en -bezit. Door de ambassade en honoraire consulaten, NGO s en VN-organisaties is in onze voormalige ontwikkelingssamenwerking met Colombia al veel kennis opgebouwd over duurzaamheid en conflictsensitiviteit bij lokale bedrijvigheid. Verantwoord ondernemen is een belangrijk element om op de Colombiaanse markt te kunnen opereren. Nederlandse bedrijven scoren hier over het algemeen echter goed op, dus het biedt ook kansen om het Nederlands bedrijfsleven in Colombia te profileren als sterke spelers op het terrein van Corporate Social Resonsibility.

20 Trends Economische groei % 2011 a 2012 b 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b BNP Private consumptie Overheidsconsumptie Bruto investeringen in vaste activa Export goederen en diensten Importgoederen en diensten Binnenlandse vraag Landbouw Industrie DIensten Bron: Economic Intelligence Unit 18 Groeisectoren De Colombiaanse overheid heeft vijf groeisectoren benoemd: infrastructuur, landbouw, woningbouw, mijnbouw & energie en innovatie. De Colombiaanse overheid is zeer geïnteresseerd in de uitwisseling van kennis, expertise en technologische innovaties binnen deze sectoren. Vanuit het Nederlandse bedrijfsleven zijn vooral investeringen te verwachten op het gebied van duurzame handel, land- & tuinbouw, water, klimaat, biomassa en energie. Ook hebben Nederlandse bedrijven al een groeiend marktaandeel in Colombia in de sectoren logistiek, transport, havenontwikkeling en life sciences & health: biotech, medische technologie en farmacie. De Colombiaanse overheid is zeer geïnteresseerd in de uitwisseling van kennis, expertise en technologische innovaties binnen infrastructuur, landbouw, woningbouw, mijnbouw en energie en innovatie.

21 Nederland heeft een uitstekende reputatie in veel van deze sectoren. Door de jarenlange ontwikkelingssamenwerking op het terrein van vredesopbouw, milieu (water, klimaat, duurzaamheid) en private sectorontwikkeling, zijn de banden tussen de beide landen hecht (ook al omdat Nederland een buurland is van Colombia). Nederland wordt door Colombia gezien als een betrouwbare, strategische partner op het terrein van waterbeheer, klimaat, biomassa en duurzame handel die veel voor het land kan betekenen. Zeker op het gebied van kennis en technologie en de overdracht daarvan. Een beter ondernemingsklimaat voor Nederlandse bedrijven De Nederlandse ambassade te Bogotá heeft in nauw overleg met het Nederlandse bedrijfsleven kansen geïdentificeerd in Colombia en gekeken naar de belangrijkste handelsbelemmeringen voor bedrijven. Bureaucratie - onder meer bij aanbestedingen - douaneproblemen en de gebrekkige infrastructuur staan bovenaan. De ambassade werkt samen met het Nederlandse Ministerie van Financiën, de Belastingdienst én de Colombiaanse douanedienst aan eenvoudigere procedures en een grotere efficiëntie van de Colombiaanse douane. Er is een douaneverdrag in de maak, evenals een verdrag ter voorkoming van dubbele belastingen. 19 Dit draagt allemaal bij aan een beter ondernemingsklimaat voor Nederlandse bedrijven die zaken willen doen in Colombia. De rol van de Nederlandse overheid verschuift daarbij steeds meer van financier naar bruggenbouwer/ makelaar en van hulp naar economische diplomatie. Samen met het MKB en de grote Nederlandse bedrijven wordt gewerkt aan het ondernemings- en investeringsklimaat en het benutten van commerciële kansen. Publiek-private partnerschappen Publiek-private partnerschappen (PPP s) kennen een bedrijfsmatige, vaak innovatieve aanpak waarbij kennis en kunde van overheid, NGO s, kennisinstellingen en bedrijfsleven worden samengebracht rondom een gemeenschappelijk doel. De Nederlandse overheid heeft inmiddels in Colombia ervaring met succesvolle publiek-private partnerschappen rondom ondermeer energie, bananen, palmolie en koffie.

22 De Nederlandse overheid heeft inmiddels in Colombia ervaring met succesvolle publiek-private partnerschappen rondom ondermeer energie, bananen, palmolie en koffie.

23 Nederlandse ondernemers kunnen in de publiek-private partnerschappen profiteren van die opgebouwde kennis en ervaring in de transitielanden. Het kan voor bedrijven ook interessant zijn om risico s te delen bij investeringen in duurzame ontwikkeling en samen aan verbeteringen van het ondernemingsklimaat te werken. Nederlandse consumenten vragen steeds meer om duurzaam geproduceerde producten. Voldoen aan MVO-normen geeft bedrijven niet alleen een voorsprong op concurrenten, maar kan in Colombia ook helpen om risico s en kosten te verlagen. Enkele Nederlandse bedrijven nemen al actief deel als partner in een publiek-privaat partnerschap in Colombia (zoals Unilever en Fyffes). De koppeling met Nederlandse bedrijven en de Nederlandse markt vormt een steeds belangrijker element van deze PPP s in Colombia. Publiek-privaat partnerschap -vredesopbouw door reïntegratie bananenboeren Dit publieke-private partnerschap heeft als voornaamste doel om de reïntegratie te bevorderen van oud-guerilla strijders in de regio Uraba en Magdalena (Noord-Colombia). Sociale en economische voorwaarden zijn gecreëerd voor een succesvolle terugkeer naar de burgermaatschappij en daarmee is een belangrijke bijdrage geleverd aan de vredesopbouw in Colombia. Uniek in dit initiatief is de rol van de private sector. De bestaande productie-infrastructuur van kleine bananenboeren is verbeterd en de toegang tot markten vergroot. Ook zijn kleine bedrijven opgezet, coöperaties en andere projecten die inkomen voor de bevolking verschaffen. De meerderheid van de producten zijn gecertificeerd met het Fair Trade label. Op het moment worden de produkten verkocht in de Plus-Supermarkten via de Nederlandse distributeur Agrofair. PLUS markt koopt sinds 2010 alleen nog Fairtrade gecertificeerde bananen in, die voor het merendeel afkomstig zijn van de bananenproducenten van het PPP-project in Magdalena. Dit is het grootste Fairtrade commitment van een Nederlandse supermarkt tot nu toe. Deze stap vergroot de impact van Fairtrade voor duizenden boeren en plantagearbeiders in Colombia. Augura is de uitvoerder van het project in nauwe samenwerking met lokale NGO s. Daarnaast speelde het Ministerie van Onderwijs een belangrijke rol door het trainen van de bananenboeren. 21

24 Kansrijke sectoren voor Nederlandse ondernemers Water Vanwege de rijke hydrografie in Colombia zijn er veel mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven in de deltatechnologie. Maar ook in de afvalwaterzuivering, drinkwatervoorziening en waterinfrastructuur zijn er goede investeringsmogelijkheden. Onze grote expertise op watergebied zorgt voor een betrouwbaar imago bij de Colombianen. De Colombiaanse president Santos heeft in 2011 bij grote overstromingen met vele slachtoffers, Nederland om ondersteuning gevraagd bij het Colombiaanse watermanagement. Daaruit is een publiek-private samenwerking ontstaan tussen Colombia en Nederland. 22 De extreme overstromingen in 2010 veroorzaakten veel schade, zowel in de Colombiaanse infrastructuur als in de economie. Colombia heeft na de watersnood een fonds in het leven geroepen om deze problemen aan te pakken. Experts van verschillende Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen hebben de situatie gediagnosticeerd en advies gegeven over duurzaam en integraal waterbeheer. De economische, sociale, milieu- en infrastructurele aspecten zijn in dit advies nadrukkelijk meegenomen. Er wordt nu hard gewerkt aan de institutionele versterking van de verantwoordelijke overheden en organisaties in Colombia. Dit alles leidde tot de oprichting van het Colombia-Netherlands Water Partnership (CNWP) voor meerjarige en constructieve samenwerking tussen beide landen in de watersector. Het CNWP bevordert netwerken en joint ventures tussen Colombiaanse en Nederlandse partijen. Ook biedt het ondersteuning bij aanbestedingstrajecten en brengt het projectpartners bij elkaar. Een sterke verbetering van capaciteit en deskundigheid bij lokale waterautoriteiten is het beoogde doel. Land- & Tuinbouw Tussen Colombia en Nederland bestaat een levendige, wederzijdse handel in agrarische producten. Door die intensieve relatie zijn er vooral kansen voor Nederlandse bedrijven die handelen in machines en agrarische inputs als zaden, kunstmest, pesticiden en dergelijke.

25 Joint ventures tussen Nederlandse bedrijven en Colombiaanse producenten via publiek-private partnerschappen of via het Private Sector Investmentprogramma (PSI) van BZ, zijn interessant voor het MKB. De Nederlandse ambassade focust op activiteiten die elkaar wederzijds versterken en verbindt zo de ontwikkelingsagenda met de economische agenda. In de land- en tuinbouwsector heeft de Colombiaanse overheid in de afgelopen jaren hard gewerkt aan betere regelgeving en regulering om lokale boeren te ondersteunen. Energie-, landbouw- en bio based sectoren hebben veel land en water nodig, met aanzienlijke gevolgen voor het milieu. In Colombia moeten gemeenschappen op zijn minst geraadpleegd worden over de gevolgen die deze activiteiten voor hen kunnen hebben. Over het algemeen geldt het principe van do no harm. Per sector zijn conflictanalyses beschikbaar als ondersteuning voor het Nederlandse bedrijfsleven in Colombia. In Nederland streven wij ernaar steeds meer biobased materialen te gebruiken in innovatieve producten, zodat de traditionele fossiele brandstoffen geleidelijk aan vervangen kunnen worden. De Colombiaanse chemische sector heeft ook een grote interesse in het gebruik van biobased materialen, zowel in conventionele processen als in de bioraffinaderij. Hetzelfde geldt voor de voedingssector en de farmaceutische en cosmetische industrie. De Colombiaanse productie van biobased producten en materialen voor deze producten zal de komende jaren naar verwachting sterk toenemen. 23 Het actieve stimuleringsbeleid van de Colombiaanse regering voor de biomassasector biedt kansen voor Nederlandse bedrijven. Het actieve stimuleringsbeleid van de Colombiaanse regering voor de biomassasector biedt kansen voor Nederlandse bedrijven. Nederland heeft veel te bieden: kennis, geavanceerde technologie voor bio-raffinage en oplossingen

26 voor de verwerking van biomassa en afval. Nederlandse bedrijven kunnen profiteren van de goede relaties die ons land met Colombia heeft opgebouwd in de tijd van gezamenlijke ontwikkelingssamenwerking en in de afgelopen jaren met grote gezamenlijke milieu- en energieprogramma s. Duurzame handel: Sustainable Trade Platform Bij Nederlandse supermarkten en consumenten is er een gestaag groeiende vraag naar duurzame producten. Colombia wil zich ontpoppen als een koploper in duurzame handel, is overtuigd van het belang van duurzame productie. Een voorbeeld: op dit moment is ruim 46% van de Colombiaanse koffieproductie gecertificeerd als duurzaam. 24 In 2012 zal er een speciaal Sustainable Trade Platform worden opgezet voor de koffie-, bananen- en bloemensector. Dit Colombiaans- Nederlandse initiatief is een sectoroverstijgend platform voor samenwerking op het gebied van duurzame handel. Tevens richt het overleg zich op het delen van kennis, financiering, schaalvergroting, gezamenlijke promotie en kwaliteitsbevordering van programma s. Dit platform zal in nauw contact staan met het Initiatief Duurzame Handel (IDH), dat vanuit Nederland werkt - in coalities tussen het bedrijfsleven, kennisinstituten, maatschappelijke organisaties en overheden - aan verduurzaming van internationale handelsketens. Mede door dit initiatief groeide de export van duurzaam geteelde bananen naar Nederland. Naar voldoende financiering voor dergelijke duurzame landbouwproducten wordt nog wel intensief gezocht. Duurzame handel en investeringen van Nederlandse bedrijven, zijn essentieel voor de Colombiaanse economie. Maar het is ook goed voor het imago van het Nederlandse bedrijfsleven en vergroot zo onze marktkansen. Duurzaamheidverslaglegging Een groeiende groep Nederlandse en Colombiaanse partijen hechten eraan om hun kennis en ervaring op het gebied van duurzaamheidsverslaglegging te delen. Het Global Reporting Initiative (GRI) heeft daar handige richtlijnen voor ontwikkeld en biedt bedrijven middelen om deze rapportage - inclusief de mensenrechtencomponent - te vergemakkelijken.