Onze benadering van beleggen op de beurs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onze benadering van beleggen op de beurs"

Transcriptie

1 Onze benadering van beleggen op de beurs Inleiding Triodos Bank is een van de duurzaamste banken ter wereld. De missie van Triodos Bank is geld te laten werken voor positieve verandering. Naast onze kernactiviteit, die bestaat uit het aantrekken van spaargelden en het rechtstreeks uitlenen hiervan aan duurzame ondernemingen, biedt Triodos Bank beleggingsdiensten aan die passen bij de missie en visie van de bank. Deze diensten worden verschaft door Triodos Private Banking en Triodos Investment Management. Triodos Investment Management is een 100% dochter van Triodos Bank en beheert 17 duurzame beleggingsfondsen. De meeste van deze fondsen staan geclassificeerd als impact-beleggingsfondsen. Deze fondsen beleggen rechtstreeks in ondernemingen of projecten met als doel naast een financieel rendement ook maatschappelijke en milieuvoordelen te realiseren. De fondsenportefeuille van Triodos Investment Management bevat ook vier Socially Responsible Investment (SRI) fondsen, die wereldwijd beleggen in beursgenoteerde ondernemingen en obligaties. In dit document geven wij een toelichting op de beleggingsstrategie en het portefeuilleconstructieproces van de SRI-fondsen - Triodos Sustainable Bond Fund, Triodos Sustainable Equity Fund, Triodos Sustainable Mixed Fund en Triodos Sustainable Pioneer Fund - die vallen onder de paraplu van Triodos SICAV I. Wij gaan hierbij in op zowel de duurzaamheidaspecten als het financiële perspectief. Triodos Private Banking past voor alle beleggingsdiensten dezelfde SRI-filosofie en hetzelfde duurzame selectieproces toe; het financiële selectieproces wijkt echter af van het proces dat wordt beschreven in dit document. Missie De missie van Triodos Bank is geld te laten werken voor positieve maatschappelijke, ecologische en culturele veranderingen en om bij te dragen aan het tot stand komen van een samenleving waarin de levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat. Triodos Investment Management deelt deze missie. Als investeerder willen wij vooral fungeren als katalysator in de overgang naar een economie waarin mens en milieu voorop staan. Visie De kern van onze duurzaamheidfilosofie is de overtuiging dat op lange termijn de bedrijven die de beste balans weten te vinden op het vlak van maatschappij, milieu en bestuur (governance) uiteindelijk het meest succesvol zijn. Iedere onderneming die op de lange termijn waarde wil leveren, zal een goede relatie met haar stakeholders moeten hebben en rekening moeten houden met de behoeften en wensen van die stakeholders. Ondernemingen die de juiste balans weten te vinden tussen de belangen van de verschillende stakeholders, zullen de meeste waarde opleveren voor die stakeholders, waaronder ook de aandeelhouders. Strategie Wij bieden vier verschillende SRI-fondsen aan. Ieder van deze fondsen heeft een eigen risico-rendementprofiel. De fondsen kenmerken zich alle vier door een lange beleggingshorizon en een geconcentreerde portefeuille. Onze SRI-fondsen bieden relaties de mogelijkheid om te beleggen in een groot aantal verschillende aandelen en (staats-)obligaties. Ons uitgangspunt is dat wij: uitsluitend beleggen in ondernemingen die bijdragen aan een duurzame samenleving of binnen een bepaalde sector duidelijk voorop lopen met de uitvoering van de duurzaamheidagenda. Bovendien beleggen wij niet in ondernemingen die betrokken zijn bij niet-duurzame diensten, producten of bedrijfsprocessen. Dit wordt gewaarborgd door ons strenge selectieproces; een constructieve dialoog voeren met ondernemingen ter verbetering van hun duurzaamheidprestaties. Deze dialoog heeft een drieledig doel: versterken van het bewustzijn, invloed uitoefenen op het bestuur van ondernemingen en ondernemingen ertoe aanzetten hun bedrijfsvoering te verduurzamen; zo transparant mogelijk zijn over onze beleggingsaanpak en de uitwerking daarvan. Dit maakt het voor klanten mogelijk om een weloverwogen beslissing te nemen over een belegging in de producten die wij aanbieden. Selectie van ondernemingen Wij stellen ons beleggingsuniversum uitsluitend samen uit ondernemingen die voldoen aan onze duurzaamheidcriteria. Triodos Research, onderdeel van Triodos Investment Advisory & Services, een 100% dochter van Triodos Bank, is verantwoordelijk voor de samenstelling van het duurzame beleggingsuniversum. Wij selecteren ondernemingen in drie stappen. Triodos Research selecteert ondernemingen op basis van twee verschillende selectiecriteria: duurzame activiteiten (stap 1) en 'best-in-class' duurzaamheidprestaties (stap 2). Ondernemingen die binnen een van deze beide categorieën passen kunnen alleen worden opgenomen in ons duurzame beleggingsuniversum als ze ook voldoen aan onze minimumeisen (stap 3). 1

2 Een belangrijke basis voor ons selectieproces is de elementaire duurzaamheidinformatie over ondernemingen die wij krijgen van Sustainalytics, een dataleverancier waarmee Triodos Research al jaren samenwerkt. Ondernemingen die voldoen aan de eisen van stap 3 worden toegevoegd aan ons duurzame universum. De daadwerkelijke samenstelling van de portefeuille en de beleggingsbeslissingen zijn de verantwoordelijkheid van Delta Lloyd Asset Management, dat daarbij uitgaat van de eigen marktvisie en gedegen financiële expertise. De drie stappen van het selectieproces lichten wij hieronder toe. Stap 1: Duurzame activiteiten Wij onderscheiden bepaalde soorten producten en diensten die bijdragen aan de gezondheid en het welzijn van mens en milieu. Een onderneming die meer dan 50% van haar omzet behaalt met duurzame producten of diensten komt in aanmerking voor opname in ons duurzame beleggingsuniversum. Wij hebben duurzame producten en diensten onderverdeeld in drie thema's: schone aarde, klimaatbescherming en gezond leven. Ondernemingen kunnen ook worden geselecteerd omdat ze binnen hun sector een leidende positie innemen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit zijn de MVO-koplopers. Schone aarde Wij hebben een voorkeur voor ondernemingen die bijdragen aan een schone aarde en het ontwikkelen van oplossingen voor milieuvervuiling. Dit is urgent omdat onze natuurlijke omgeving steeds zwaarder onder druk komt te staan. Voorbeelden van producten en diensten in dit thema zijn milieutechnologie gericht op het voorkomen en verhelpen van vervuiling, apparatuur voor het monitoren van energie- en waterverbruik, fietsen en openbaar vervoer. Klimaatbescherming Klimaatverandering vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid van het milieu en de wereldbevolking op lange termijn en vraagt om een wereldwijde aanpak door overheden, bedrijven en burgers. Wij stimuleren ondernemingen om een bijdrage te leveren aan het bestrijden van klimaatverandering. Ondernemingen die zich richten op dit thema zijn actief in duurzame energieproductie door gebruikmaking van zonneenergie, windenergie, golfslag en aardwarmte. Ook ondernemingen die nieuwe methodes voor energieopslag en verbetering van de energie-efficiëntie ontwikkelen scharen wij onder dit thema. Gezond leven Wij hebben een voorkeur voor ondernemingen die bijdragen aan een gezonde levensstijl voor iedereen. Ondernemingen die zich op dit thema richten, bieden oplossingen voor kwesties die spelen binnen de gezondheidszorg, bijvoorbeeld in de vorm van medische technologie, medicijnen voor de behandeling van ernstige ziektes in ontwikkelingslanden, schoon drinkwater en innovatieve gezondheidszorg, medicijnen op basis van natuurlijke ingrediënten en biologische voedingsmiddelen. MVO-koplopers Een onderneming geldt als MVO- koploper wanneer ze binnen de sector wordt beschouwd als een echte leider op het gebied van duurzame bedrijfsprocessen. Een MVO-koploper geeft blijk van leiderschap via zijn producten of productieproces en vormt een voorbeeld voor de sector in de overgang naar een duurzame samenleving. Naast de bovengenoemde duurzame activiteiten kunnen in specifieke situaties of in het kader van nieuwe ontwikkelingen ook andere duurzame activiteiten in overweging worden genomen. Bijvoorbeeld activiteiten die gericht zijn op producten of diensten die een specifiek belang hebben vanuit milieu- of maatschappelijk oogpunt. Stap 2: best-in-class Een onderneming die minder dan 50% van de omzet behaalt uit duurzame activiteiten (stap 1) kan toch in aanmerking komen voor belegging als ze op het gebied van duurzaamheid wordt gerekend tot de best presterende ondernemingen binnen de sector. Triodos Research beoordeelt de prestaties aan de hand van ruim 70 generieke en sectorspecifieke duurzaamheidindicatoren die betrekking hebben op de zogenaamde ESG-thema's (Environment, Social and Governance, ofwel milieu, sociaal en bestuur). Milieu-indicatoren De milieu-indicatoren hebben betrekking op de duurzaamheid van de productieprocessen en de aard van de geleverde producten. Om hun bestaansrecht op lange termijn te rechtvaardigen moeten ondernemingen zich continu inspannen om hun negatieve invloed op de natuurlijke omgeving te minimaliseren, onder meer door vermindering van water- en energiegebruik, een 'groen' inkoopbeleid en het ontwikkelen van duurzame producten en diensten. Sociale indicatoren De sociale indicatoren geven aan op welke wijze ondernemingen hun maatschappelijke rol vervullen. Deze indicatoren hebben betrekking op de relatie met de lokale gemeenschap, werknemers, toeleveranciers, klanten en concurrenten. Een goede omgang met werknemers is een belangrijke voorwaarde voor het succes van een onderneming op de lange termijn. Aan de hand van diverse indicatoren wordt een score toegekend aan de arbeidsvoorwaarden en omstandig- 2

3 heden, waarbij ook wordt gekeken naar de arbeidsomstandigheden voor de werknemers binnen de toeleveringsketen. Bestuurlijke indicatoren Een integere bedrijfsvoering is een belangrijke voorwaarde voor een duurzame relatie tussen een onderneming en haar stakeholders. De bestuurlijke indicatoren worden gebruikt voor het analyseren van de ondernemingsstructuur en de bedrijfsethiek, evenals de ESG-governance, de belastingtransparantie en de beloningsstructuur. Bij elkaar bepalen de ESG-indicatoren de duurzaamheidscore van een onderneming. Als de onderneming op basis van deze score behoort tot de beste 50% binnen de betreffende sector, dan komt ze in aanmerking voor belegging, mits de onderneming ook slaagt voor stap 3. Stap 3: Minimumeisen Onze minimumeisen geven de doorslag: deze eisen zorgen ervoor dat wij geen ondernemingen financieren die betrokken zijn bij activiteiten die schadelijk zijn voor mens, maatschappij of milieu. De ondernemingen die in stap 1 of 2 zijn geselecteerd, worden alleen in het duurzame beleggingsuniversum opgenomen als ze voldoen aan deze eisen. Een onderneming die toezegt in de nabije toekomst aantoonbaar aan deze eisen te zullen voldoen, kan alsnog in het universum worden opgenomen. Onze minimumeisen waarborgen dat ondernemingen met niet-duurzame producten, zoals wapens en kernenergie, en niet-duurzame productieprocessen, bijvoorbeeld in geval van schending van mensenrechten of milieuschade, worden uitgesloten van ons duurzame beleggingsuniversum. De minimumeisen omvatten echter ook vooraf vastgestelde eisen waaraan het beleid en de programma's van de onderneming moeten voldoen, om aan te tonen dat de onderneming zich bewust is van de duurzaamheidrisico's binnen de sector en dat stappen worden genomen om deze risico's te beperken. De minimumeisen zijn dynamisch. Ze worden door de tijd heen bijgesteld, naarmate ons inzicht in duurzaamheid toeneemt, en weerspiegelen de nieuwste ontwikkelingen binnen de samenleving. In de praktijk betekent dit dat wij onze eisen continu aanscherpen om ervoor te zorgen dat wij uitsluitend beleggen in de toonaangevende ondernemingen binnen de betreffende sector. Voor een actueel overzicht van onze minimumeisen verwijzen wij naar Als een onderneming voldoet aan de minimumeisen, voegen we haar toe aan ons duurzame beleggingsuniversum. Delta Lloyd Asset Management draagt zorg voor de daadwerkelijke samenstelling van de portefeuille en gaat hierbij uit van de eigen marktvisie en gedegen financiële expertise (zie de paragraaf Portefeuilleconstructie op pagina 5). Een onderneming die in aanmerking komt voor belegging wordt minstens eens in de drie jaar uitvoerig geanalyseerd. In de tussenliggende periode blijven wij de onderneming actief volgen. Een (potentiële) schending van onze minimumeisen wordt onderzocht. Als een dialoog met de onderneming niet leidt tot de gewenste gedragsverandering, dan verwijderen wij de onderneming uit het beleggingsuniversum. Als een portefeuilleonderneming uit ons beleggingsuniversum wordt verwijderd, moet Delta Lloyd Asset Management de portefeuille binnen zes maanden dienovereenkomstig aanpassen. Dialoog met ondernemingen Het kernelement van onze duurzaamheidstrategie is het voeren van een actieve dialoog met ondernemingen waarin wij mogelijk zullen beleggen, met als doel het bewustzijn van duurzaamheid te vergroten, aan te zetten tot actie en blijvende positieve verandering tot stand te brengen. Indien noodzakelijk proberen wij belangrijke en relevante onderwerpen met betrekking tot duurzaamheidprestaties met ondernemingen te bespreken, met als doel de zakelijke prestaties van ondernemingen te verbeteren. Dialoog tijdens het selectieproces De dialoog met ondernemingen begint tijdens het selectieproces. Gedurende het gehele selectieproces blijven wij in contact, zodat ondernemingen hun visie op bepaalde onderwerpen kunnen geven en nadere informatie verstrekken die niet beschikbaar is binnen het publieke domein. Weigering om dit te doen beschouwen wij als een gebrek aan transparantie en kan resulteren in uitsluiting uit het duurzame beleggingsuniversum. Leveren van feedback De uitkomst van de evaluatie wordt met de onderneming gedeeld. Een onderneming die is geselecteerd voor duurzame belegging ontvangt een volledig overzicht van de prestaties en verbeterpunten met betrekking tot belangrijke duurzaamheidthema's. Vaak leidt deze evaluatie tot nadere dialoog. Stemmen voor verandering Wij nemen onze verantwoordelijkheid als aandeelhouder serieus en zijn ervan overtuigd dat wij door het uitoefenen van ons stemrecht positieve invloed kunnen uitoefenen op de langetermijnstrategie van een onderneming. Triodos Research is gemachtigd om bij volmacht te stemmen tijdens de aandeelhoudersvergaderingen van alle ondernemingen waarin wij beleggen. Wij gaan, behalve van onze eigen stemrichtlijnen, uit van het standaard stemadvies dat wordt 3

4 verkregen van Pensions Investment Research Consultants (PIRC). Wij informeren alle ondernemingen waarin wij beleggen over ons stemgedrag, met als doel de onderneming meer bewust te maken van de visie van Triodos Bank en de minimumeisen die wij hanteren. Als actieve aandeelhouder wonen wij incidenteel de Algemene Aandeelhoudersvergaderingen bij om vragen te stellen en continue verbetering van de duurzaamheidprestaties te stimuleren. De ondernemingen waarin wij beleggen behoren tot de top op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Toch stimuleren wij ze om hun duurzaamheidsprestaties zodanig verder te verbeteren dat niet alleen de aandeelhouders, maar ook alle andere stakeholders hiervan profiteren. Samenwerking met andere aandeelhouders Wij streven niet alleen naar een dialoog met afzonderlijke ondernemingen, maar werken ook samen met andere beleggers, zoals pensioenfondsen, om nader richting te geven aan duurzaamheidsprestaties. Samenwerking met andere aandeelhouders helpt om de effectiviteit van acties te maximaliseren. Wij zijn lid van het European Social Investment Forum (Eurosif) en vier daarbij aangesloten nationale organisaties (UKSIF, Forum Nachhaltige Geldanlage, Vereniging Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling en SpainSIF), het International Corporate Governance Network (ICGN), Eumedion en het United Nations-supported Principles for Responsible Investment initiatief (UNPRI). Een aantal van deze organisaties gaat met beursgenoteerde ondernemingen actief een dialoog aan over duurzaam ondernemerschap of richt zich op het samenbrengen van institutionele beleggers om gezamenlijk de dialoog aan te gaan met ondernemingen. Brede dialoog Om onze minimumeisen up-to-date te houden, voeren wij regelmatig gesprekken over veranderingen in best practices en regelgeving met ondernemingen, nietgouvernementele organisaties, overheden en onafhankelijke deskundigen. Selectie van landen Triodos Sustainable Bond Fund en Triodos Sustainable Mixed Fund mogen ook beleggen in staatsleningen die zijn uitgegeven door landen die voldoen aan de strengste eisen die worden gesteld aan een democratische regering en die de belangrijkste internationale milieu-, maatschappelijke en mensenrechtenverdragen en - conventies hebben getekend. Wij zijn van mening dat het niet haalbaar en ook niet wenselijk is om als belegger een dialoog aan te gaan met een overheid, ondanks de doelstelling om duurzaam gedrag te stimuleren. Dit is het recht van burgers via het democratische proces. Staatsleningen worden daarom beschouwd als een neutrale beleggingscategorie waarvan wij het aandeel in de portefeuille zoveel mogelijk willen beperken. Staatsleningen worden geselecteerd via een proces dat bestaat uit drie stappen: Stap 1: Landen moeten behoren tot de 50 best functionerende democratieën binnen de groep van 100 grootste economieën. Stap 2: Landen mogen geen onderwerp zijn van een boycot die wordt gesteund door de Verenigde Naties. Stap 3: Landen moeten de belangrijkste conventies van de Verenigde Naties onderschrijven. Portefeuilleconstructie Delta Lloyd Asset Management draagt zorg voor de daadwerkelijke invulling van de portefeuille. Op basis van een uitvoerige risico-rendementanalyse selecteert Delta Lloyd Asset Management aandelen en obligaties uit ons duurzame beleggingsuniversum met de beste risico-rendementvooruitzichten. De beleggingsbenadering van Delta Lloyd Asset Management is gebaseerd op een lange beleggingshorizon en resulteert in een geconcentreerde portefeuille met een geringe omloopsnelheid. Beleggingsstrategie De beleggingsstrategie van Delta Lloyd Asset Management richt zich op aspecten die van invloed zijn op de waardering en kasstroom van geselecteerde ondernemingen in alle delen van de wereld. Delta Lloyd Asset Management werkt samen met zowel traditionele als niet-traditionele leveranciers van kennis en expertise, zoals sectorspecialisten, academici, vakjournalisten en heeft jaarlijks ruim ontmoetingen met ondernemingen. Dit stelt Delta Lloyd Asset Management in staat om thema's, kansen en risico's vast te stellen. Bij het samenstellen van de portefeuille zoekt Delta Lloyd Asset Management naar ondernemingen waarop de vastgestelde thema's een sterke invloed hebben. Aandelenportefeuille 1. Bij het samenstellen van de aandelenportefeuille kijken de analisten als eerste naar de elementaire parameters die bepalend kunnen zijn voor de overlevingskansen van de onderneming, de aard van de concurrentie, de capaciteiten en doelen van het management en de fundamentele gang van zaken binnen de onderneming, zoals weergegeven door bijvoorbeeld de historische marges en de balans. 2. De volgende stap bestaat uit het analyseren van de verwachtingen zoals die zijn verdisconteerd in de huidige aandelenkoers. Dit gebeurt op basis van een 4

5 discounted cash flow methodiek. Vooraf vastgestelde factoren die de waarde van een onderneming bepalen zijn omzetgroei, winst voor rente, belastingen en afschrijvingen (EBITDA), marges en rendement op vermogen. 3. Bij het opbouwen van de portefeuille wordt de ongelijkheid tussen de fundamentele situatie van een onderneming en de verwachting zoals ingeprijsd in de huidige marktprijs (d.w.z. het verwachte rendement) gebruikt om de beleggingsmogelijkheden te vergelijken. Als de risico-rendementverhouding van een individueel aandeel in de portefeuille geleidelijk verslechtert, zal Delta Lloyd Asset Management overwegen om dit aandeel te vervangen door een beter aandeel dat voldoet aan de criteria voor het fonds. Obligatieportefeuille 1. Het Vastrentende Team van Delta Lloyd Asset Management formuleert elk kwartaal een algemene visie op de markten en de economische ontwikkelingen, om de risicopositionering en de allocatie aan de verschillende obligatiecategorieën (staatsobligaties, semi-staatsobligaties, bedrijfsobligaties en gedekte obligaties) te bepalen. 2. De tweede stap omvat fundamenteel onderzoek naar individuele ondernemingen en landen. Naast een fundamentele ondernemingsanalyse vindt er een absolute en relatieve vergelijking plaats van obligatieconvenanten, kwalitatieve SWOT-analyses en de risicopremies voor de peer group. Dit resulteert in een door Delta Lloyd Asset Management zelf bepaalde individuele credit rating voor elk obligatie-instrument dat mogelijk in aanmerking komt. 3. Tijdens het samenstellen van de portefeuille worden de resultaten van de top-down en bottom-up research uit de stappen een en twee gecombineerd. Het Vastrentende Team bepaalt vanuit een topdown perspectief (essentieel om te kunnen bepalen of de credit spreads nog steeds voldoende compensatie bieden voor de risico's) in welke fase van de kredietcyclus de markt zich bevindt en probeert een te sterke concentratie van bepaalde ratingcategorieën, sectoren, landen, instrumenten en tegenpartijen in de portefeuille te voorkomen. Vanuit een bottom-up perspectief wordt constant gecontroleerd of de portefeuille nog in lijn is met de macro-economische visie. Staatsobligaties De landenallocatie wordt bepaald op basis van bottomup analyse. Alle landen worden uitvoerig geanalyseerd, waarbij het Vastrentende Team kijkt naar verschillende macro-economische factoren, zoals de verhouding schuld/bbp, het begrotingstekort, de lopende rekening, het werkloosheidspercentage en de verwachte economische groei. Delta Lloyd Asset Management wil waarde toevoegen door te trachten het neerwaartse risico te verminderen en door het implementeren van visies en ideeën met betrekking tot: selectie van landen/emittenten, onderof overweging van de duration, positionering op de curve, selectie van effecten en sectorrotatie. Transparantie Wij geloven in volledige transparantie, zodat relaties zelf kunnen beslissen of onze beleggingen passen bij hun persoonlijke waarden. Wij publiceren ons volledige en actuele duurzame beleggingsuniversum, de beleggingsportefeuille van elk subfonds en onze minimumeisen online. Deze informatie, evenals onze richtlijnen voor het stemmen bij volmacht, het overzicht van de door ons uitgebrachte stemmen en ons jaarlijkse engagementverslag zijn beschikbaar via Triodos SICAV I is sinds de lancering in 2008 een van de ondertekenaars van de Europese Transparantieccode. Triodos Bank, augustus 2015 (5.0) 5

6 Disclaimer Dit document is zorgvuldig opgesteld en wordt gepresenteerd door Triodos Investment Management BV (Triodos). Dit document is bedoeld om de lezer te voorzien van informatie en referentiemateriaal over specifieke capaciteiten van Triodos en dient te worden gebruikt als basis voor een beleggingsbeslissing aangaande deze capaciteiten. De informatie in dit document wordt echter verschaft zonder voorafgaande kennis van uw omstandigheden, waaronder uw financiële positie, risicoprofiel en beleggingsdoelstellingen, en vormt geen persoonlijke aanbeveling of beleggingsadvies. Meningen die worden weergegeven in dit document vormen het oordeel van Triodos Investment Management op het aangegeven tijdstip en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd, mogen niet worden beschouwd als gezaghebbend of als vervanging voor het vormen van een eigen oordeel door de ontvanger en zijn niet bedoeld om te worden gebruikt als enige basis voor de beoordeling van een in dit document besproken strategie of instrument. De inhoud van dit document is gebaseerd op informatiebronnen die betrouwbaar worden geacht, maar er wordt geen - expliciete of impliciete - garantie of verklaring gegeven ten aanzien van de juistheid of volledigheid hiervan. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Dit document is niet bedoeld voor verstrekking aan of gebruik door een persoon of entiteit in een rechtsgebied of land waar deze verstrekking of dit gebruik in strijd zou zijn met de lokale wet- of regelgeving. De informatie in dit document is uitsluitend bestemd voor gebruik door de bedoelde ontvanger en is vertrouwelijk van aard. De ontvanger mag dit document niet overdragen, kopiëren, aanpassen of verspreiden zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Triodos Investment Management. Triodos Investment Management BV is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). 6

Onze benadering van beleggen op de beurs

Onze benadering van beleggen op de beurs TlB Onze benadering van beleggen op de beurs Inleiding Dit is de derde versie van de Beleggingsstrategie voor beleggingen op de beurs zoals toegepast door Triodos Investment Management B.V. * voor haar

Nadere informatie

Onze benadering van beleggen op de beurs

Onze benadering van beleggen op de beurs TlB Onze benadering van beleggen op de beurs Inleiding Dit is de beleggingsstrategie voor beleggingen op de beurs zoals toegepast door Triodos Investment Management BV* voor haar duurzame (SRI) beleggingsfondsen

Nadere informatie

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER

TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER TRANSPARANT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER Beringen, 18 juni 2015 www.pldw.be - 1 - BELEGGEN VOLGENS UW WAARDEN TOEGANG TOT DUURZAAM VERMOGENSBEHEER DOOR DE KRACHTEN VAN TWEE SPECIALISTEN TE BUNDELEN Meer dan

Nadere informatie

Duurzaam beleggen. Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact.

Duurzaam beleggen. Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact. Duurzaam beleggen Een kleine positieve verandering bij een beursgenoteerde onderneming heeft een mondiale impact. Triodos Investment Management bv, dochteronderneming van Triodos Bank nv, is de beheermaatschappij

Nadere informatie

Hoe Triodos bedrijven selecteert op duurzaamheid. Presentatie voor TNM- werkgroep fondsen Ton Rennen, 25 Augustus 2015

Hoe Triodos bedrijven selecteert op duurzaamheid. Presentatie voor TNM- werkgroep fondsen Ton Rennen, 25 Augustus 2015 Hoe Triodos bedrijven selecteert op duurzaamheid Presentatie voor TNM- werkgroep fondsen Ton Rennen, 25 Augustus 2015 Inhoud Selectie van bedrijven Onderzoeksproces in vogelvlucht Bedrijven met duurzame

Nadere informatie

Dutch Sustainability Research

Dutch Sustainability Research Dutch Sustainability Research Helpt u beter geïnformeerd beleggen ANP 2002/FOTO: PICTOR UNIPHOTO Dutch Sustainability Research Helpt u beter geïnformeerd beleggen Uw klant, bestuur of management vraagt

Nadere informatie

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement Kunnen beleggers tegelijk financieel rendement behalen én een positieve invloed uitoefenen op milieu, mens en maatschappij? Impactbeleggen maakt dit

Nadere informatie

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt

Nadere informatie

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat

Nadere informatie

Onze benadering van beleggen op de beurs

Onze benadering van beleggen op de beurs TlB Onze benadering van beleggen op de beurs Inleiding Dit is de beleggingsstrategie voor beleggingen op de beurs zoals toegepast door Triodos Investment Management BV* voor haar duurzame (SRI) beleggingsfondsen

Nadere informatie

verantwoord beleggen

verantwoord beleggen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen bij Delta Lloyd Delta Lloyd Groep ziet beleggen als een effectieve manier om waarde te vermeerderen, zolang dat op een verantwoorde manier gebeurt. Maar wat is

Nadere informatie

Aan de basis van onze dienstverlening. ligt een transparant en duurzaam beleid. Hoe gaan we met onze klanten om?

Aan de basis van onze dienstverlening. ligt een transparant en duurzaam beleid. Hoe gaan we met onze klanten om? Because we care Onze missie is het realiseren van beleggingsdoelen voor onze klanten door het leveren van duurzame performance, service en advies. Verantwoord in alles wat we doen, blijven verrassen en

Nadere informatie

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen 11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen

Nadere informatie

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds

Nadere informatie

Persbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011

Persbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Persbericht Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Zeist, 26 augustus 2011 Ondanks het moeilijke klimaat voor beleggen is het volume

Nadere informatie

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN ONZE BEHEERSMANDATEN MET BELEGGINGSFONDSEN Banque de Luxembourg biedt u haar expertise aan op het gebied van vermogensbeheer. Door ons een

Nadere informatie

Beleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd

Beleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie

Nadere informatie

beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord

beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord hoe belegt BPL Pensioen Ons maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid BPL Pensioen wil een duurzaam en betrouwbaar pensioenfonds zijn dat de

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het

Nadere informatie

NN Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen

NN Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen NN Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen Zoekt u een aantrekkelijke manier voor vermogensopbouw zonder veel omkijken? Dan zijn de NN Fondsen wellicht iets voor u. NN Fondsen als een moderne, heldere

Nadere informatie

Beleid. Verantwoord beleggen in de financiële sector

Beleid. Verantwoord beleggen in de financiële sector Beleid Verantwoord beleggen in de financiële sector September 2017 Inhoud 1 Introductie 3 2 ESG-beleid voor de Financiële Sector 4 INHOUD 2 1 Introductie ACTIAM is dé verantwoorde fonds- en vermogensbeheerder

Nadere informatie

Goed moment high yield obligaties te overwegen

Goed moment high yield obligaties te overwegen Goed moment high yield obligaties te overwegen Het tij zit mee voor hoogrentende bedrijfsobligaties, ofwel High Yield obligaties. Deze categorie bedrijfsobligaties kent een relatief hogere coupon dan reguliere

Nadere informatie

ING Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen

ING Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen ING Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen Zoekt u een aantrekkelijke manier voor vermogensopbouw zonder veel omkijken? Dan zijn de ING Fondsen wellicht iets voor u. ING Fondsen als een moderne,

Nadere informatie

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten.

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten. Integrale aanpak Risicobeheersing staat aan de basis van elk beleggingsbeleid. Omdat het renterisico het belangrijkste risico voor pensioenfondsen

Nadere informatie

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

Persbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012

Persbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Persbericht Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Zeist, 28 februari 2013 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde

Nadere informatie

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld Vermogensbeheer met meerwaarde Een vermogen biedt de mogelijkheid om toekomstwensen te vervullen. Voor uzelf én voor de wereld. ASN Vermogensbeheer

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.

Nadere informatie

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid Beleggingsstatuut 1. Algemene Richtlijnen 1. Statutaire doelstelling De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Zij investeert in onderzoek naar harten vaatziekten in Nederland. Zij geeft hoogwaardige

Nadere informatie

NN First Class Balanced Return Fund

NN First Class Balanced Return Fund NN First Class Balanced Return Fund Alle Fonds onder de loep cijfers zijn per 31/03/015 Het NN First Class Balanced Return Fonds won in het eerste kwartaal 8,9% Zeer sterke performances van aandelen en

Nadere informatie

INVESTEER IN EEN POSITIEVE TOEKOMST. VOOR U EN DE TOEKOMSTIGE GENERATIES.

INVESTEER IN EEN POSITIEVE TOEKOMST. VOOR U EN DE TOEKOMSTIGE GENERATIES. Innovation through tradition INVESTEER IN EEN POSITIEVE TOEKOMST. VOOR U EN DE TOEKOMSTIGE GENERATIES. Kies voor een duurzaam beheer van uw portefeuille afgestemd op uw waarden. Antwerpen Brussel Hasselt

Nadere informatie

Seminar 'Aandeelhouderschap op de schop'

Seminar 'Aandeelhouderschap op de schop' Seminar 'Aandeelhouderschap op de schop' Case study collectief engagement 11 februari 2013 Ger Fehrenbach Senior Advisor Responsible Investment Stelling Institutionele beleggers dragen een grotere verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Eerlijke Verzekeringswijzer: samenvatting praktijkonderzoek Transparantie & Verantwoording

Eerlijke Verzekeringswijzer: samenvatting praktijkonderzoek Transparantie & Verantwoording Eerlijke Verzekeringswijzer: samenvatting praktijkonderzoek Transparantie & Verantwoording Het doel van de Eerlijke Verzekeringswijzer is om Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) aan te moedigen

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V.

DoubleDividend Management B.V. Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, januari 2015 Management B.V. Herengracht 252 1016 BV Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl KVK nr. 30199843

Nadere informatie

Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor

Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor Waarschijnlijk baseert u uw keuze voor een vermogensbeheerder op diverse gronden. Mogelijk heeft u binnen uw netwerk al goede berichten over ons vernomen.

Nadere informatie

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Stichting Spoorwegpensioenfonds Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Algemeen Het Spoorwegpensioenfonds (SPF) belegt het pensioenvermogen van haar deelnemers. Een belangrijk onderdeel van deze beleggingen

Nadere informatie

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers 7 juli 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Visie op duurzaam beleggen...... 4 3. Beleid... 5 3.1 Reikwijdte beleid 5 3.2 Uitsluitingenbeleid 5 3.3 Stembeleid 7 3.4 Selectie externe vermogensbeheerders 8 3.5

Nadere informatie

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de

Nadere informatie

Persbericht. Jaarcijfers 2013 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 15% in 2013

Persbericht. Jaarcijfers 2013 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 15% in 2013 Persbericht Jaarcijfers 2013 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 15% in 2013 Zeist, 28 februari 2014 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde

Nadere informatie

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET EFFECTEN

DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET EFFECTEN DISCRETIONAIR BEHEER ONZE BEHEERSMANDATEN MET EFFECTEN ONZE BEHEERSMANDATEN MET EFFECTEN Banque de Luxembourg biedt u haar expertise aan op het gebied van vermogensbeheer. Door ons een discretionair beheersmandaat

Nadere informatie

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen... 3 2.1. Maatschappelijke verantwoordelijkheid...

Nadere informatie

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management Finance Avenue, 14 november 2015 Christophe Palumbo, Senior Business Development Manager Benelux Aberdeen Asset Management

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende

Nadere informatie

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam bankieren bij ABN AMRO ABN AMRO levert een scala aan producten en diensten aan particuliere, private

Nadere informatie

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, april 2016 Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend. AFM reg. nr. 15000358

Nadere informatie

Beleid Verantwoord Beleggen

Beleid Verantwoord Beleggen Beleid Verantwoord Beleggen 23-10-2018 Vastgesteld 23-10-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Wat is verantwoord beleggen?... 3 3. Waarop richten wij ons in het kader van verantwoord beleggen?... 4

Nadere informatie

Jaarvergadering 2018

Jaarvergadering 2018 Jaarvergadering 2018 Agenda 1. Opening 2. Verslag beheerder over 2017 3. Organisatiestructuur 4. Vaststelling jaarrekening 2017 5. Decharge beheerder 6. Rondvraag 7. Sluiting Verslag beheerder 2017 Meesman

Nadere informatie

Klant. Pensioen life cycle indicators

Klant. Pensioen life cycle indicators Pensioen life cycle indicators Klant Rapport om een gefundeerde keuze te maken tussen verschillende premiepensioenproducten. Gebaseerd op analyses op het gebied van beleggingsbeleid, duurzaamheid, rendement

Nadere informatie

Mixfondsen NN Investment Partners geven concurrentie het nakijken

Mixfondsen NN Investment Partners geven concurrentie het nakijken Mixfondsen NN Investment Partners geven concurrentie het nakijken Mixfondsen zijn al enige tijd ongekend populair onder beleggers. De instroom lag in 2015 met 350 miljard euro ver boven de instroom in

Nadere informatie

Beleggingsupdate Allianz Pensioen

Beleggingsupdate Allianz Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Allianz Pensioen Beleggingsupdate 2 Rendementen lifecycles Allianz Pensioen Beleggen In deze Beleggingsupdate vindt u tabellen met het 1-, 3- en

Nadere informatie

Beleggen met impact: donkergroen rendement

Beleggen met impact: donkergroen rendement Beleggen met impact: donkergroen rendement Impactbeleggen is bezig aan een onstuitbare opkomst. De belangstelling voor deze beleggingscategorie is de laatste jaren explosief toegenomen: het is allang niet

Nadere informatie

FitVoorLater klaar voor de toekomst

FitVoorLater klaar voor de toekomst FitVoorLater klaar voor de toekomst Het is verstandig om nu iets extra s te regelen. Met FitVoorLater bent u financieel voorbereid. 1 Nieuwe pensioenregels: wat verandert er? Vanaf 1 januari 2015 geldt

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus

Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Juni 2014 1. Inleiding Dit Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen dient als leidraad en toetssteen

Nadere informatie

Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi

Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi ING Investment Office Publicatiedatum: 5 april 2016, 15.30 uur Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi Sinds 2001 gebruikt ING bij duurzaam beleggen de zelf ontwikkelde Niet-financiële

Nadere informatie

LifeCycle Prestatie Pensioen

LifeCycle Prestatie Pensioen LifeCycle Prestatie Pensioen 2018 www.nn.nl Wat houdt LifeCycle Beleggen in? Het maakt gebruik van LifeCycle Beleggen van NN Investment Partners. Met LifeCycle Beleggen hebben de specialisten van NN IP

Nadere informatie

Beleggingsbeleid Ardanta Risicobewustzijn Doelstellingen Beleggingsbeleid

Beleggingsbeleid Ardanta Risicobewustzijn Doelstellingen Beleggingsbeleid Beleggingsbeleid Ardanta Het beleggingsbeleid van Ardanta is uitbesteed aan de afdeling Financial Markets van ASR Nederland. Jaarlijks stellen wij het beleid in samenspraak met deze afdeling vast, waarna

Nadere informatie

Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam

Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam Verstandig beleggen begint bij de Rabobank. Of u nu een beginnende of ervaren belegger bent, of u nu veel of weinig tijd voor uw beleggingen heeft. De Rabobank

Nadere informatie

Hoe investeert u in duurzame beleggingsfondsen? (Voorbehouden aan Belgische ingezetenen)

Hoe investeert u in duurzame beleggingsfondsen? (Voorbehouden aan Belgische ingezetenen) Hoe investeert u in duurzame beleggingsfondsen? (Voorbehouden aan Belgische ingezetenen) U wenst te beleggen op een manier die past bij uw eigen waarden. U bent bovendien bereid risico te nemen en uw belegging

Nadere informatie

FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V.

FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V. FUND GOVERNANCE CODE VAN DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT N.V. I. INLEIDING Doel Delta Lloyd Asset Management N.V. (DLAM) wenst de DUFAS Principles of Fund Governance na te leven. De onderhavige code heeft

Nadere informatie

LifeCycle Mix via Mijn pensioen. Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal

LifeCycle Mix via Mijn pensioen. Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal via Mijn pensioen Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal LifeCycle Mix via Mijn pensioen Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal Een persoonlijke

Nadere informatie

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen Samenhang en voorbeelden Ronald Janssen, Ortec Finance 1 Klant centraal stellen: Doelstelling Managen van de verwachtingen van onze cliënten Hoe kunnen we dat doen?

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/09/016 Het NN First Class Return Fund behaalde dit kwartaal,9% De groei in opkomende markten werd breder gedragen Wereldwijde aandelen

Nadere informatie

Waarom engagement belangrijk is

Waarom engagement belangrijk is 1/7 Petercam Institutional Asset Management vindt drie zaken belangrijk wanneer het aankomt op Verantwoord Beleggen: 1. Belangrijke vragen stellen bij de gevolgen van onze activiteiten; 2. Een aandeelhouder

Nadere informatie

Sicav naar Luxemburgs recht

Sicav naar Luxemburgs recht Sicav naar Luxemburgs recht Best Choice Best Choice is een selectie van fondsen die spe ciaal werd samengesteld voor wie vandaag flexibel en verstandig wil beleggen. Best Choice werd opgericht onder de

Nadere informatie

Prijswinnende fondsen Aantoonbaar lage kosten Dagelijks starten & stoppen. Klaar voor de toekomst met. FitVoorLater

Prijswinnende fondsen Aantoonbaar lage kosten Dagelijks starten & stoppen. Klaar voor de toekomst met. FitVoorLater Prijswinnende fondsen Aantoonbaar lage kosten Dagelijks starten & stoppen Klaar voor de toekomst met FitVoorLater Uw pensioen: u bent zelf aan zet Wilt u later kunnen genieten van een comfortabel pensioen?

Nadere informatie

VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES

VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES ONDERZOEK NAAR VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES NOVEMBER 2014 Met dank aan: Naar aanleiding van het besluit van BlackRock om per 31 december 2014 de Funds of ishares op te heffen

Nadere informatie

pggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen

pggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen pggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen Mei 2014 PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen Inleiding Dit document beschrijft de

Nadere informatie

Toelichting op uw jaaroverzicht

Toelichting op uw jaaroverzicht Bedenk je toekomst Toelichting op uw jaaroverzicht Inzicht in uw producten met mijnaegon.nl De visie achter onze beleggingsbeslissingen Toekomstverwachtingen Aegon in de prijzen Inzicht in uw producten

Nadere informatie

Welke beleggingen sluiten wij uit?

Welke beleggingen sluiten wij uit? Ons verantwoord beleggingsbeleid Wij hebben de taak om het beste beleggingsresultaat te behalen in het belang van onze deelnemers. Beleggen doen wij graag verantwoord. Daarom houden wij rekening met milieu,

Nadere informatie

Strategisch Pensioenmanagement

Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement Strategisch Pensioenmanagement is samenbrengen. Strategisch Pensioenmanagement De belangrijkste taak van Strategisch Pensioenmanagement is ervoor te zorgen dat u in control

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement

Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement Impact beleggen: Streven naar een duurzamere wereld met aandacht voor rendement Hoe ziet de wereld er in de toekomst uit? Met impactbeleggen streeft NN Investment Partners (NNIP) naar meetbare positieve

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

Terug naar de kern Bob Hendriks

Terug naar de kern Bob Hendriks Terug naar de kern Bob Hendriks Oktober 2013 Waarom nog beleggen? 2 Agenda BlackRock? Sparen & beleggen We leven langer/pensioen Inkomsten uit beleggen Conclusie 3 BlackRock is opgericht voor deze nieuwe

Nadere informatie

Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi

Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi ING Investment Office Publicatiedatum: 28 september 2018 Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi Sinds 2001 gebruikt ING bij duurzaam beleggen de zelf ontwikkelde Niet-financiële

Nadere informatie

ONS BELEGGINGSBELEID PAST ONZE BELEGGINGSFILOSOFIE BIJ U?

ONS BELEGGINGSBELEID PAST ONZE BELEGGINGSFILOSOFIE BIJ U? ONS BELEGGINGSBELEID PAST ONZE BELEGGINGSFILOSOFIE BIJ U? Waarschijnlijk baseert u uw keuze voor een vermogensbeheerder op diverse gronden. Mogelijk heeft u binnen uw netwerk al goede berichten over ons

Nadere informatie

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:

Nadere informatie

Duurzaam Beleggen. Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Hoe te beleggen in turbulente tijden?" 2 april 2016

Duurzaam Beleggen. Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium Hoe te beleggen in turbulente tijden? 2 april 2016 Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Hoe te beleggen in turbulente tijden?" 2 april 2016 2014 Morningstar. All Rights Reserved. Agenda Morningstar Duurzaam Beleggen Introductie Morningstar

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/06/015 Het NN First Class Return Fund leverde in het tweede kwartaal 1,7% in De wereldeconomie vertraagde sterk, aandelen begonnen

Nadere informatie

document MVB-beleid Pagina 1 van 8

document MVB-beleid Pagina 1 van 8 document MVB-beleid Pagina 1 van 8 inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. MISSIE EN VISIE... 3 3. VERANTWOORDELIJKHEID... 3 4. UITSLUITEN... 4 5. STEMMEN EN ENGAGEMENT... 5 6. ESG INTEGRATIE BIJ ONZE EXTERNE

Nadere informatie

CO2-voetafdruk van beleggingen

CO2-voetafdruk van beleggingen CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord

Nadere informatie

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS 1.0 Inleiding 1.1 Eumedion-deelnemers vinden dat het op verantwoorde wijze uitoefenen van de aan de

Nadere informatie

Persbericht. Jaarcijfers 2014 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 6% in 2014

Persbericht. Jaarcijfers 2014 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 6% in 2014 Persbericht Jaarcijfers 2014 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 6% in 2014 Zeist, 3 maart 2015 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde

Nadere informatie

Sequoia Vermogensbeheer zal daarom een goed beeld moeten hebben van:

Sequoia Vermogensbeheer zal daarom een goed beeld moeten hebben van: Risicoprofielen Inleiding Bij het nemen van financiële beslissingen is het van belang een optimale afstemming te vinden tussen uw huidige en gewenste situatie én uw mogelijkheden. Uw persoonlijke doelen

Nadere informatie

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds INTRODUCTIE Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds Ahold Pensioenfonds (APF) belegt op lange termijn en wereldwijd. Als belegger heeft APF de taak om het beste resultaat te behalen in

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2015 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/06/016 Het NN First Class Return Fund won in het tweede kwartaal van 016 3,6% De stemming werd vooral bepaald door de zoektocht naar

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen

Nadere informatie