i. Het onverwerkt verleden van een repressie zonder maat of einde... 1 ii. Bestraffing door de liberaal-democratische rechtsstaat België...

Transcriptie

1 V Inhoud i. Het onverwerkt verleden van een repressie zonder maat of einde Het Civisme van Clio: één Belgische geschiedenis? Fasering in de beeldvorming van de repressie De klaagcultuur: 1944 tot ca Elias of het gevecht met de rede Een geïnstitutionaliseerde geschiedschrijving? De traumacultuur: ca tot ca De Glasnost van de jaren Het historiografisch exorcisme Een historiserende cultuur: ca heden? Van een onverwerkt naar een onvermoed verleden Van een onverwerkt naar een verwerkt verleden? Historia docet? Besluit Een eigentijdse historiografie? Drie geschiedenissen, één verleden ii. Bestraffing door de liberaal-democratische rechtsstaat België Transitional justice of justice in transition? De vele gezichten van de repressie De juridische reïntegratie in de Belgische Staat Bronnen Hoofdstuk 1. Vrijheidsberoving Vormen van vrijheidsberoving Interneringen op basis van de besluitwet van 12 oktober Voorlopige hechtenis Interneringen op basis van de wet van sociaal verweer Vrijheidsstraffen Vrijlating en strafvermindering Genade Voorwaardelijke invrijheidstelling Voorlopige invrijheidstelling... 97

2 VI repressie zonder maat of einde? 3. De praktijk na de Tweede Wereldoorlog Improvisatie: De scharnierperiode van Albert Lilar: 3 augustus maart De grote doorbraak door Paul Struye: 20 maart november De macht der gewoonte: Pragmatiek: na Evolutie en cijfers Per ambtsperiode Algemeen Deelbesluit Het gemotiveerd genadebesluit Het wetsontwerp-lagae Het vrijlatingsbeleid van de zwaarste gevallen Evolutie van het gemotiveerd besluit De voorbereiding De finale Na de vrijlating Deelbesluit Algemeen besluit: de traditie desondanks hersteld Hoofdstuk 2. Patrimoniale sancties Sekwester Sekwester van de vijandelijke goederen Sekwester van verdachten, betichten en veroordeelden wegens collaboratie Doel Reikwijdte en toepassing Rechtspositie van de gesekwestreerde Einde van het sekwester Vereffening Sekwesters op bepaalde tijdens de bezetting uitgekeerde vergoedingen Bormscommissie Nationale Dienst voor Oorlogsslachtoffers De Dienst van het Sekwester Hoofdbestuur Dagelijks bestuur Ontwikkeling van de Dienst Cijfers Speciale belasting Basis Mildering Cijfers Verbeurdverklaring Bijzondere verbeurdverklaring Verbeurdverklaring van de vergelding Basis Mildering Cijfers

3 inhoud VII 4. Geldboetes Basis Onwettelijke boetes Mildering Cijfers Schadevergoeding aan de Belgische Staat Basis Gemarchandeer in de marge Mildering: de normalisatiewet De normalisatiecommissie Gevolgen en reikwijdte van de normalisatiewet Cijfers Kenmerken en evaluatie Niets nieuws onder de zon? De vermenigvuldiging van de inciviek Mildering door stop- en lapwerk Besluitvorming in de schaduw van het kabinet Technocratische besluitvorming De patrimoniale sancties gewogen Aantal gesanctioneerden Aard van de dossiers Verhouding tussen het oorspronkelijk gevorderde en uiteindelijk geïnde bedrag Evolutie van de patrimoniale sanctionering Algemeen besluit: de prijs van de collaboratie Hoofdstuk 3. Exclusieve sancties Vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit Besluitwet van 6 mei Basis Mildering Verharding van de denationalisering Besluitwet van 20 juni Basis Mildering Cijfers Besluitwet van 6 mei Besluitwet van 20 juni Evolutie Deelbesluit Vervallenverklaring van bepaalde burgerlijke en politieke rechten Basis Besluitwet van 6 mei Besluitwet van 19 september Mildering Wet van 14 juni Wet van 29 februari

4 VIII repressie zonder maat of einde? Eerherstel Wet van 30 juni Cijfers Rechtbanken Lijsten van de krijgsauditeurs Evolutie Deelbesluit Het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden: Raymond De Becker versus de Belgische Staat ( ) Raymond De Becker ( ) De klacht tegen België De de facto ballingschap Vrijheid van meningsuiting en pers Welke elementen waren gegrond? Pogingen tot een minnelijke schikking De wet van 30 juni 1961: een Europese deus ex machina Het einde van de liquidatie van de gevolgen van de repressie Deelbesluit Kenmerken en evaluatie De geboorte van de inciviek De exclusieve sancties gewogen Totale impact Evolutie Loyaliteit als definitie van goed burgerschap Algemeen besluit: de internationale exclusiviteit van de inciviek Hoofdstuk 4. Clausulaire uitsluitingen Voordelen ter ondersteuning van het levensonderhoud Werkloosheidsuitkering Kinderbijslag Tegemoetkomingen ten behoeve van invaliden en verminkten Ouderdomspensioenen Pensioenstelsel openbare sector Pensioenstelsel werknemers Pensioenstelsel zelfstandigen Deelbesluit Voordelen die uit een geest van nationale solidariteit voortvloeien Pensioenen en vergoedingen burgerlijke slachtoffers, oorlog Vergoedingen voor schade aangebracht door de geallieerde legers Verplichtingen aangegaan door weerstandsgroeperingen Vergoedingen voor opeisingen door de bezetter Deelbesluit Voordelen met een vaderlandslievende draagwijdte Militaire pensioenen, vergoedingspensioenen en renten Toekenning van een speciale identiteits- en prioriteitskaart Prijsvermindering op de Belgische spoorwegen Vuurkaart en andere eretekens

5 inhoud IX 3.5. Statuten van nationale erkentelijkheid Statuut van gewapende weerstander Statuut van burgerlijke weerstander en werkweigeraar Statuut van gedeporteerde tot verplichte tewerkstelling Statuut van politieke gevangene Statuut van krijgsgevangene Statuut van de clandestiene verzetspers Statuten na Deelbesluit Maatregelen van algemeen belang Bewijs van burgertrouw Universitaire studies Studies in de Rijks- of door de Staat erkende hogere onderwijsinrichtingen, afhangende van de Dienst voor Technisch Onderwijs Administratieve epuratie Basis Mildering en herziening Cijfers Bijkomende maatregelen in het onderwijs Beroepen Officiële goedkeuring van aannemers Leurhandel Titel van beroepsjournalist Amnestie voor misdrijven in het kader van verzetsactiviteiten Omwisseling van rekeningen uitgeschreven in Reichsmarken Terugbetaling van de tijdens de bezetting gedane steunuitkeringen Terugbetaling van de tijdens de bezetting aan burgemeesters en schepenen uitgekeerde vergoedingen Aanmoediging tot de bouw van goedkope woningen (wet-de Taeye) Toekenning van leningen tegen lage rente aan mijnwerkers Bescherming van huurders Landpacht Jacht Beroepsmilitairen Dienstplicht Deelbesluit Kenmerken en evaluatie Basis van de uitsluitingen Wettelijke bepalingen Administratieve rechtspraak Autolegitimerende besluitvorming Duur van de uitsluitingen Wettelijke bepalingen Individuele verhaalmiddelen De uitvoerende macht als blinde horlogemaker Eén uitvoerende macht, één beleid? De uitvoerende macht als wetgever en rechter

6 X repressie zonder maat of einde? 6. Algemeen besluit: de juridische creatie van de inciviek iii. Repressie zonder maat of einde? Een open society in overdrive De reïntegratie in de Belgische Staat iv. Het onvermoede verleden van een repressie met maat en einde Amnestie? De paradox van de Belgische overheidsrepressie Afkortingen Bibliografie Bronnen Onuitgegeven Uitgegeven Rechtspraak, regelgeving en wetgevingsdocumentatie Pers Hulpinstrumenten (selectief) Databanken Inventarissen, toegangen, plaatsingslijsten, catalogi, repertoria Literatuur Onuitgegeven Uitgegeven