Keuze van het onderwerp en theoretische invalshoek

Transcriptie

1 omfort women tijdens de Tweede Wereldoorlog - Encyclopedie of 11 12/02/ :26 Japanese Studies Home Comfort women tijdens de Tweede Wereldoorlog Uit Encyclopedie Inleiding Meer dan 60 jaar is er verstreken sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ondanks deze lange periode zijn er toch nog een aantal controversies aanwezig in verband met verscheidene gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog en wat opvalt, is dat deze controversies bijna altijd verband houden met Japan. Het is namelijk zo dat Japan zich nog niet over zijn fouten heen heeft kunnen zetten en zich zodus nog niet formeel heeft verontschuldigd voor zijn oorlogsmisdaden. Eén van de controversies die de laatste 20 jaar sterk is opgekomen, is deze rond de zogenaamde 'comfort women' of 'troostmeisjes' van de Tweede Wereldoorlog. 'Comfort women' is eigenlijk een eufemisme voor de seksuele slavernij die ten tijde van de Tweede Wereldoorlog op grote schaal heeft plaatsgevonden bij het Japanse leger. Tijdens de jaren '40 werden verschillende vrouwen uit Korea, China en Indonesië ontvoerd en gedwongen tot prostitutie door het Japanse leger. Het was namelijk zo dat de Japanse regering een heel systeem van zogenaamde 'comfort stations' had ontwikkeld: deze moesten ervoor zorgen dat de Japanse soldaten zich door middel van seksuele activiteiten konden ontspannen en eveneens ervoor zorgen dat de lokale vrouwen minder verkracht zouden worden. De troostmeisjes werden zeer slecht behandeld en stonden vaak op het randje van verhongering. Een groot aantal van hen zijn overleden door ondervoeding voor ze werden bevrijd. Na de de bevrijding door de gealliëerden werd het comfort systeem opgeheven, maar het bleef gedurende 50 jaar in de schaduwen. De 'comfort women' kwamen vanaf de jaren '90 steeds meer in de belangstelling te staan, nadat een aantal ondertussen hoogbejaarde vrouwen begonnen te spreken over hun verleden. Dit hadden ze voor lange tijd verzwegen uit angst en schaamte, maar op deze moment hadden ze dus besloten dat ze rechtvaardigheid wouden voor de misdrijven die hen was aangedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog en eisten ze een verontschuldiging en schadevergoeding van de Japanse overheid. Deze is er echter nog altijd niet gekomen, aangezien de Japanse regering ontkend dat deze 'comfort stations' ooit hebben bestaan. De waarheid over deze seksuele slavernij en de weigering van Japan om zich officiëel te verontschuldigen wekte een grote golf van verontwaardiging op binnen de internationale gemeenschap. Tot op deze moment heeft Japan zijn verontschuldigingen nog steeds niet aangeboden en er nog geen officiële verklaring over uitgebracht, waardoor deze controversies tot op vandaag blijven aanhouden. Keuze van het onderwerp en theoretische invalshoek Tijdens de geschiedenislessen in het secundair had ik al veel gehoord over de oorlogsmisdaden die Japan had begaan, maar over het fenomeen van de 'comfort women' werd niet echt veel verteld. Het was een tijd uit mijn geheugen geslipt, maar toen we in het begin van dit semester moesten nadenken over een onderwerp voor deze taak, ben ik na verloop van tijd bij dit onderwerp uit gekomen. Alhoewel ik oorspronkelijk graag iets wou doen rond geisha, bleek dit toch wat lastig te zijn vanwege een aantal redenen.

2 Het veranderen van onderwerp bleek eerst wat moeilijker dan gedacht, aangezien ik wel graag iets wou doen dat met de vrouw te maken had. In het begin vond ik niet direct een ander alternatief, maar na wat rond te zoeken op internet, kwam ik terecht bij de 'comfort women'. Na wat verschillende informatie te hebben gelezen over dit onderwerp, leek het me wel een interessant onderwerp. Toen ik begon met deze opdracht, had ik eigenlijk nog geen duidelijk beeld van welke onderzoeksvraag ik juist wou stellen in verband met dit onderwerp. Mijn eerste bedoeling was voornamelijk eens kijken of ik al voldoende bruikbare én objectieve informatie over deze gebeurtenissen kon vinden. Oorspronkelijk had ik gehoopt voornamelijk over het historische aspect van de 'comfort women' te praten, maar of dit alleen voldoende zal zijn, zal ik duidelijk kunnen stellen bij het einde van deze opdracht. Trefwoorden English Nederlands 日 本 語 Comfort women Troostmeisjes 慰 安 婦 Comfort women + Japan Troostmeisjes + Japan 慰 安 婦 + 日 本 Comfort women + World War 2 Troostmeisjes + Tweede Wereldoorlog 慰 安 婦 + 第 二 次 世 界 大 戦 Comfort women + prostitution Troostmeisjes + prostitutie 慰 安 婦 + 売 春 Japan + sexual slavery + World War 2 Japan + seksuele slavernij + Tweede Wereldoorlog 日 本 + 性 的 奴 隷 + 第 二 次 世 界 大 戦 Ik heb een aantal verschillende trefwoorden gebruikt tijdens mijn zoektocht naar bruikbare informatie, maar meestal kwam ik met de term 'comfort women' alleen al bij relevante bronnen terecht. Voor de zekerheid heb ik echter toch ook eens bovenstaande combinaties proberen in te geven, maar over het algemeen kreeg ik niet echt nieuwe resultaten te zien. Bij de combinatie van 'Japan + sexual slavery + World War 2' ben ik echter toch nog wat nieuwe informatie tegengekomen. Spijtig genoeg vond ik met de Nederlandse term 'troostmeisjes' niet echt veel relevante of bruikbare informatie. Bronnen Bibliotheek Wanneer ik moet beginnen met het opzoeken van informatie over een bepaald onderwerp, doe ik dit meestal eerst op de ouderwetse manier: in de bibliotheek ben ik op zoek gegaan naar bruikbare boeken. In de Oost-Aziatische bib heb ik toch een aantal bruikbare bronnen gevonden. In de gewone bibliotheek moest ik het echter stellen met één bruikbare bron, voor de rest vond ik niet direct boeken die over mijn onderwerp handelen. Het voordeel is wel dat dit het eerste Nederlandstalige boek was dat ik tegenkwam in mijn hele zoektocht. Oost-Aziatische bib Choi, Chungmoo. The comfort women: colonialism, war and sex. Duke university press, Howard, Keith. True stories of the Korean comfort women. Cassell, of 11 12/02/ :26

3 3 of 11 12/02/ :26 Northeast Asian History Foundation. The truth of Japanese military "comfort women". Northeast Asian History Foundation, Schmidt, David Andrew. Ianfu -- the comfort women of the Japanese imperial army of the Pacific war : broken silence. Mellen, Stetz, Margaret Diane, and Bonnie B. C. Oh. Legacies of the Comfort Women of World War II. M.E. Sharpe, Ook had ik een Koreaanse documentaire gevonden over dit onderwerp die misschien ook wel eens interessant zijn om te bekijken. De documentaire bestaat uit twee onderstaande delen: Byun, Young-joo, (reg.). Najeun mogsori: The murmuring. Korean film council, Seoul, Byun, Young-joo, (reg.). Najeun mogsori 2: Habitual sadness. Korean film council, Seoul, Stadsbibliotheek Ars, Brigitte. Troostmeisjes : verkrachting in naam van de keizer. De Arbeiderspers, Internet Op het internet ben ik allereerst via zoekmachines op zoek gegaan naar bruikbare informatie. Zo kreeg ik al meteen een overzicht of het een onderwerp is waar al veel informatie over terug te vinden is. Tijdens deze zoektocht ben ik wel een aantal interessante en nuttige resultaten tegen gekomen. Wikipedia Google Auteur onbekend, Comfort women. 5 mei Comfort women ( /wiki/comfort_women) (geraadpleegd op 5 mei 2012). Auteur onbekend, Japanese War Crimes. 21 april Japanese war crimes ( /wiki/japanese_war_crimes) (geraadpleegd op 5 mei 2012). Auteur onbekend, Recreation and Amusement Association. 11 april Recreation and Amusement Association ( (geraadpleegd op 5 mei 2012). Bij Google krijg je altijd zeer veel zoekresultaten, maar hier is het echter belangrijk goed te controleren of het een betrouwbare bron is. Veel goede sites heb ik niet echt gevonden, maar via Google ben ik wel bij verschillende pdf's uitgekomen. Deze zijn bijna allemaal van websites van educatieve of academische instellingen en lijken dus wel betrouwbare, informatieve bronnen. Auteur onbekend, Comfort Women. Comfort.pdf ( (geraadpleegd op 10 april). Auteur onbekend, Comfort Women and the Legacy of WW II Comfort Women and the legacy of WWII ( /Comfort%20Women%20and%20the%20Legacy%20of%20WWII) (geraadpleegd op 10 april 2012). Auteur onbekend, Global Issues: Japan/Gender Issues/Comfort Women. 6 maart Global Issues: Japan/Gender Issues/ Comfort Women ( /Gender_Issues/Comfort_Women) (geraadpleegd op 9 april 2012).

4 omfort women tijdens de Tweede Wereldoorlog - Encyclopedie of 11 12/02/ :26 Bing Auteur onbekend, Troostmeisjes tijdens WOII. 6 april Mediawiki ( (geraadpleegd op 8 april 2012). Chung, Chin Sung,The Origin and Development of the Military Sexual Slavery Problem in Imperial Japan. Chung.pdf ( (geraadpleegd op 10 april 2012). Kiser, Toni, Comfort Women. 13 januari The National WWII Museum: Comfort Women ( (geraadpleegd op 9 april 2012). Morrison, Christine A., The Plight of Korean Comfort Women: A Theoretical Explication of nationalism, Class, and Gender Politics Surrounding the Comfort System in World War II Japan. Comfort women essay ( (geraadpleegd op 9 april 2012). Morris-Suzuki, Tessa, Japan s Comfort Women : It's time for the truth (in the ordinary, everyday sense of the word). 8 maart Japan's 'Comfort Women': It's time for the truth (in the ordinary, everyday sense of the word) ( (geraadpleegd op 9 april 2012). Park Hsu, Yvonne, "Comfort Women" from Korea: Japan's World War II Sex Slaves and the Legitimacy of their Claims for Reparations. Park Hsu Pdf ( (geraadpleegd op 10 april 2012). Yonson, Ahn, Korean "comfort women" and military sexual slavery in World War II. Juni Korean "comfort women" and military sexual slavery in World War II ( /4001/) (geraadpleegd op 10 april 2012). Op Bing ben ik voornamelijk dezelfde sites tegengekomen als op Google, maar ik heb toch één interessante website gevonden. Deze bevat allerlei informatie over comfort women, zoals een historisch overzicht van de gebeurtenissen i.v.m. comfort women, maar ook links naar andere nieuwsbronnen en informatieve bronnen. Washington Coalition for Comfort Women,Washington Coalition for Comfort Women Washington Coalition for Comfort Women ( (geraadpleegd op 12 april 2012). Incywincy Tot nu toe had ik nog nooit met deze zoekmachine gewerkt. Alhoewel het grootste deel van de weergegeven sites ook te vinden zijn op eerder bovengenoemde zoekmachines, heb ik toch nog één interessante site gevonden en dit was de site van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van Japan. Wat me opviel, was dat deze site (waar de uitspraak van de Japanse regering over de 'comfort women'-controversie te lezen is) als eerste bron bovenaan de pagina wordt weergegeven, terwijl ik deze site zelfs niet ben tegengekomen op Google. Ministery of Foreign Affairs of Japan, On the Issue of Wartime Comfort Women. 4 augustus On the Issue of Wartime Comfort Women ( (geraadpleegd op 22 mei 2012). Databanken Google Books

5 omfort women tijdens de Tweede Wereldoorlog - Encyclopedie of 11 12/02/ :26 Bij een onderzoek naar bronnen vind ik Google Books een zeer goed startpunt. Ik heb Google Books al vaker gebruikt en ben dus al beter vertrouwd met de zoekopties van deze databank. Ik vind het een zeer overzichtelijke databank en de verschillende zoekopties zijn makkelijk te gebruiken. Het is echter wel zo dat ik op deze site maar twee boeken vond die volledig over de comfort women handelden en waar ik acces had tot een full view: Soh, Chunghee Sarah. The Comfort Women: Sexual Violence and Postcolonial Memory in Korea and Japan. University of Chicago Press, Tanaka, Toshiyuki, and Yuki Tanaka. Japan s Comfort Women. Routledge, Bij volgende boeken was het meestal zo dat er slechts één hoofdstuk aan het onderwerp van de comfort women werd besteed, maar het leek toch dat deze hoofstukken interessant konden zijn om te lezen en te gebruiken als bronnen: "Chapter 3: Sex Slaves,Comfort Women and Japanese Guilt" in The Guilt of Nations: Restitution and Negotiating Historical Injustices, Elazar Barkan (red.), JHU Press, Parker, Karen. "The Jugun Ianfu system" in When Sorry Isn t Enough: The Controversy Over Apologies and Reparations for Human Injustice, Roy Levan Brooks (red.), New York University Press, "The Comfort Women" in Toward Peace: War Responsibility, Postwar Compensation, And Peace Movements And Education in Japan, Miki Y. Ishikida (red.), iuniverse, Matsui, Yayori. "Women's International War Crimes Tribunal on Japan's Military Sexual Slavery: Memory, Identity and Society" in Japanese War Crimes: The Search for Justice, Peter Li (red.), Transaction Publishers, Watanabe, Kazuko. "Militarism, Colonialism, and the Trafficking of Women: 'Comfort Women' Forced into Sexual Labor for Japanese Soldiers" in The Other Japan: Conflict, Compromise, and Resistance Since 1945, Joe Moore (red.), M.E. Sharpe, Soh, Chunghee Sarah. "The Korean 'Comfort Women' tragedy as structural violence" in Rethinking Historical Injustice And Reconciliation in Northeast Asia: The Korean Experience, Gi-Wook Shin, Soon-Won Park (red.), Taylor & Francis, Nozaki, Yoshiko. "Feminism, Nationalism and the Japanese Textbook Controversy over 'Comfort Women'" in Feminism and Antiracism: International Struggles for Justice,France Winddance Twine, Kathleen M. Blee (red.), NYU Press, Thoma, Pamela. "Cultural Autobiography, Testimonial, and Asian American Transnational Feminist Coalition in the 'Comfort Women of World War II' Conference" in Asian American Women: The Frontiers Reader, Linda Trinh Võ, Marian Sciachitano (red.), University of Nebraska Press, Google Scholar Ik kende Google Scholar al, maar had het tot nu toe nog niet echt gebruikt om bronnen op te zoeken. Via Google Scholar ben ik een andere databank tegengekomen, waar ik tot nu toe nog niet van had gehoord: Hein Online. Dit is voornamelijk een databank die artikels i.v.m. het recht bevat en dit was wel interessant omdat ik er verscheidene artikels heb gevonden die het niet zozeer over het historische aspect van de 'comfort women' hebben, maar eerder artikels over de controversies en de gerechtsprocessen i.v.m. de

6 6 of 11 12/02/ :26 vergoedingen en verontschuldigingen die Japan zou moeten geven aan de voormalige 'comfort women'. Argibay, Carmen M. Sexual Slavery and the Comfort Women of World War II. Berkeley Journal of International Law 21 (2003): 375. Askin, Kelly D. Comfort Women - Shifting Shame and Stigma from Victims to Victimizers. International Criminal Law Review 1 (2001): 5. Boling, David. Mass Rape, Enforced Prostitution, and the Japanese Imperial Army: Japan Eschews International Legal Responsibility. Columbia Journal of Transnational Law 32 ( ): 533. Hsu, Yvonee Park. Comfort Women from Korea: Japan s World War II Sex Slaves and the Legitimacy of Their Claims for Reparations. Pacific Rim Law & Policy Journal 2 (1993): 97. Ishikane, Kristl K. Korean Sex Slaves Unfinished Journey for Justice: Reparations from the Japanese Government for the Institutionalized Enslavement and Mass Military Rapes of Korean Women During World War II. University of Hawai i Law Review 29 ( ): 123. Lee, Sue R. Comforting the Comfort Women: Who Can Make Japan Pay. University of Pennsylvania Journal of International Economic Law 24 (2003): 509. Nearey, Joseph P. Seeking Reparations in the New Millinnium: Will Japan Compensate the Comfort Women of World War II. Temple International & Comparative Law Journal 15 (2001): 121. Park, Shellie K. Broken Silence: Redressing the Mass Rape and Sexual Enslavement of Asian Women by the Japanese Government in an Appropriate Forum. Asian-Pacific Law & Policy Journal 3 (2002): 23. Parker, Karen, and Jennifer F. Chew. Compensation for Japan s World War II War-Rape Victims. Hastings International and Comparative Law Review 17 ( ): 497. Tongsuthi, Janet L. Comfort Women of World War II. UCLA Women s Law Journal 4 ( ): 413. Wawrynek, Christine. World War II Comfort Women: Japan s Sex Slaves or Hired Prostitutes. New York Law School Journal of Human Rights 19 (2003): 913. Voor de rest heb ik via Google Scholar ook nog een aantal andere artikels gevonden die ook wel interessant leken om eens door te nemen. Bij deze kreeg ik toegang tot de volledige pdf-file van het artikel. Hirofumi, Hayashi. Japanese Comfort Women in Southeast Asia. Japan Forum 10, no. 2 (1998): Hirofumi, Hayashi. The Japanese Movement to Protest Wartime Sexual Violence: A Survey of Japanese and International Literature. Critical Asian Studies 33, no. 4 (2001): Matsui, Yayori. Women s International War Crimes Tribunal on Japan s Military Sexual Slavery: Memory, Identity, and Society. East Asia 19, no. 4 (2001): Seaton, Philip. Reporting the comfort Women Issue, : Japan s Contested War Memories in the National Press. Japanese Studies 26, no. 1 (2006): Soh, C. S. From Imperial Gifts to Sex Slaves: Theorizing Symbolic Representations of the Comfort

7 7 of 11 12/02/ :26 JSTOR Women. Social Science Japan Journal 3, no. 1 (April 1, 2000): Soh, Chunghee Sarah. Human Rights and the Comfort Women. Peace Review 12, no. 1 (2000): Met JSTOR heb ik al wat ervaring, doordat we het al eens eerder hebben moeten gebruiken bij informatiekunde. Persoonlijk vind ik de 'zoek-interface' van JSTOR heel overzichtelijk doordat je een advanced search kan toepassen en je ook duidelijk kan zeggen binnen welk tijdsbestek je artikels wilt terugvinden, evenals binnen welke terreinen je wilt zoeken naar artikels. Veel van de artikels op JSTOR had ik al gevonden bij Google Scholar, maar ik heb er toch nog een aantal nieuwe artikels gevonden. Dolgopol, Ustinia. Women s Voices, Women s Pain. Human Rights Quarterly 17, no. 1 (February 1, 1995): Hayashi, Hirofumi. Disputes in Japan over the Japanese Military Comfort Women System and Its Perception in History. Annals of the American Academy of Political and Social Science 617 (May 1, 2008): Min, Pyong Gap. Korean Comfort Women : The Intersection of Colonial Power, Gender, and Class. Gender and Society 17, no. 6 (December 1, 2003): Moon, Katharine H. S. South Korean Movements Against Militarized Sexual Labor. Asian Survey 39, no. 2 (March 1, 1999): Schultermandl, Silvia. Writing Rape, Trauma, and Transnationality onto the Female Body: Matrilineal Em-Body-Ment in Nora Okja Keller s Comfort Woman. Meridians 7, no. 2 (January 1, 2007): Stetz, Margaret D. Teaching Comfort Women Issues in Women s Studies Courses. The Radical Teacher, no. 66 (April 1, 2003): Soh, Chunghee Sarah. The Korean Comfort Women : Movement for Redress. Asian Survey 36, no. 12 (December 1, 1996): Watanabe, Kazuko. Trafficking in Women s Bodies, Then and Now: The Issue of Military Comfort Women. Women s Studies Quarterly 27, no. 1/2 (April 1, 1999): Project Muse Veel van de artikels die ik te zien kreeg bij Project Muse, was ik al tegengekomen in bovengenoemde databanken. Ik heb slechts vier andere relevante artikels gevonden. Bij al deze artikels kreeg ik wel toegang tot de pdf-files. Chuh, Kandice. Guest Editor s Introduction: On Korean Comfort Women. Journal of Asian American Studies 6, no. 1 (2003): 1 4. Sand, Jordan. Historians and Public Memory in Japan: The Comfort Women Controversy: Introduction. History & Memory 11, no. 2 (1999): Sung, Yoo Kyung. Hearing the Voices of Comfort Women : Confronting Historical Trauma in Korean Children s Literature. Bookbird: A Journal of International Children s Literature 50, no. 1

8 8 of 11 12/02/ :26 (2012): Yang, Hyunah. Finding the Map of Memory : Testimony of the Japanese Military Sexual Slavery Survivors. Positions: East Asia Cultures Critique 16, no. 1 (2008): De derde bron hierboven vermeld lijkt me wel interessant om eens te lezen aangezien er hier wordt besproken hoe het onderwerp van 'comfort women' wordt uitgelegd in kinderliteratuur in Korea. Hier wordt het vanuit een heel ander perspectief bekeken dan alle artikels die het onderwerp meer op een rechtskundige manier bespreken. EBSCO Host EBSCO Host vond ik ook een aangename databank om mee te werken. Ik vond dat de zoek-interface heel duidelijk te gebruiken was en de resultaten werden zeer overzichtelijk weergegeven. Ook hier heb ik nog wel een paar interessante bronnen weten te vinden. Chang, Mina. The Politics of an Apology. Harvard International Review 31, no. 3 (Fall 2009): Chizuko, Ueno. The Politics of Memory. History & Memory 11, no. 2 (Winter 1999): 129. Durham, Helen, and Bebe Loff. Japan s Comfort Women. Lancet 357, no (January 27, 2001): 302. McCormack, Gavan. Japan s Uncomfortable Past. History Today 48, no. 5 (May 1998): 5. Nelson, Hank. The Consolation Unit: Journal of Pacific History 43, no. 1 (June 2008): Japanse databanken NACSIS Webcat Met Nacsis had ik in het begin wat problemen met namen van de auteurs, maar na verloop van tijd ging het zoeken in deze databank ook wel vlot. Ik heb er toch een aantal bronnen gevonden, die me wel interessant leken om eens te bekijken. Het enige lastige is dat ik precies geen Engelse vertalingen van de titels van de boeken en artikels te zien kreeg. Arai, Shinichi ( 荒 井 信 一 ). 従 軍 慰 安 婦 と 歴 史 認 識 (jūgun ianfu to rekishi ninshiki). Tokyo: Shinkou Shuppansha ( 新 興 出 版 社 ), Daishidō, Tsuneyasu ( 大 師 堂 経 慰 ). 慰 安 婦 強 制 連 行 はなかった : 河 野 談 話 の 放 置 は 許 されない (ianfu kyouseishinkou wa nakatta: koushi danwa no houchi wa yurusarenai). Tokyo: Tentensha ( 展 転 社 ), Hata, Ikuhiko ( 秦 郁 彦 ). 慰 安 婦 と 戦 場 の 性 (ianfu to senjō no sei). Tokyo: Shinchousha ( 新 潮 社 ), Kawamoto, Yoshikazu ( 川 元 祥 一 ). 開 港 慰 安 婦 と 被 差 別 部 落 : 戦 後 RAA 慰 安 婦 への 軌 跡 (kaikou ianfu to hisabetsu buraku: sengo RAA ianfu he no kiseki). Tokyo: Sanisshobou ( 三 一 書 房 ), Kuboi, Norio ( 久 保 井 規 夫 ). 教 科 書 から 消 せない 歴 史 : 慰 安 婦 削 除 は 真 実 の 隠 蔽 (kyoukasho kara kesenai rekishi: 'ianfu' sakujo wa shinjitsu no inpei). Tokyo: Akashi Shoten ( 明 石 書 店 ), 1997.

9 9 of 11 12/02/ :26 Nishino, Rumiko ( 西 野 留 美 子 ). 慰 安 婦 戦 時 性 暴 力 の 実 態 ('ianfu': senji seibouryoku no jittai). Tokyo: Ryokufū Shuppan ( 緑 風 出 版 ), Nishioka, Tsutomu ( 西 岡 力 ). よくわかる 慰 安 婦 問 題 (yoku wakaru ianfu mondai). Tokyo: Sōshisha ( 草 思 社 ), Song, Ryeonok. 軍 隊 と 性 暴 力 : 朝 鮮 半 島 の20 世 紀 (guntai to seibouryoku: chousen hantou no 20 seiki). Tokyo: Gendaishiryou Shuppan ( 現 代 史 料 出 版 ), Tawara, Yoshifumi ( 俵 義 文 ). ドキュメント 慰 安 婦 問 題 と 教 科 書 攻 撃 (dokyumento 'ianfu' mondai to kyoukasho kougeki). Tokyo: Koubunken ( 高 文 研 ), Watanabe, Hiromi ( 渡 辺 洋 美 ). オランダ 人 慰 安 婦 ジャンの 物 語 (oranda jin 'ianfu' jan no monogatari). Tokyo: Mokuseisha ( 木 犀 社 ), Yamada, Meiko ( 山 田 盟 子 ). 従 軍 慰 安 婦 たちの 真 実 : 戦 争 の 習 わしを 蔑 む (jūgun ianfutachi no shinjitsu: sensou no narawashi wo sagesumu). Tokyo: Genshu Shuppansha ( 元 就 出 版 社 ), Yamada, Meiko ( 山 田 盟 子 ). 従 軍 慰 安 婦 : 兵 備 機 密 にされた 女 たちの 秘 史 (jūgun ianfu: 'hiibi kimitsu' ni sareta onnatachi no hishi). Tokyo: Kojinsha ( 光 人 社 ), Yanagihara, Ittoku ( 柳 原 一 徳 ). 従 軍 慰 安 婦 問 題 と 戦 後 五 十 年 : 今 私 たちに 何 が 求 められてい るのか ('jūgun ianfu' mondai to sengo gojuu nen). Oujichou: Mogawa Shuppan ( 藻 川 出 版 ), Yoshikawa, Haruko ( 吉 川 春 子 ). アジアの 花 たちへ : 慰 安 婦 問 題 と 格 闘 した 国 会 議 員 の 記 録 (ajia no hanatachi he: 'ianfu' mondai to kakutou shita kokka igiin no kiroku). Kyoto: Kamogawa Shuppan (かもがわ 出 版 ), Yoshino, Yoshiaki ( 吉 見 義 明 ). 従 軍 慰 安 婦 をめぐる30のウソと 真 実 ('jūgun ianfu' wo meguru 30 no uso to shinjitsu). Tokyo: Ootsuki Shoten ( 大 月 書 店 ), Webcat Plus Veel van de boeken en artikels die ik hier te zien kreeg, was ik al tegengekomen bij NACSIS Webcat en bij CiNii. CiNii Kim, Il Myon. 軍 隊 慰 安 婦 : 戦 争 と 人 間 の 記 録 (guntai ianfu: sensou to ningen no kiroku). Tokyo: Tokuma Shoten ( 徳 間 書 店 ), Senda, Kako ( 千 田 夏 光 ). 従 軍 慰 安 婦 と 天 皇 (jūgun ianfu to tennō). Kyoto: Kamogawa Shuppan (かもがわ 出 版 ), Cinii vond ik een zeer aangename databank om mee te werken, aangezien het een zeer duidelijke en overzichtelijke zoek-interface heeft. Je hebt een aantal verschillende opties zoals de typische advanced search voor artikels, maar er is desnoods ook een zoekoptie om op naam van auteurs te zoeken. Je kan ook duidelijk op voorhand kiezen of je enkel resultaten met een full-text te zien wilt krijgen of resultaten waarbij er zowel een full-tekst als link beschikbaar zijn. Bush, Jerre. 慰 安 婦 の 課 題 と 日 本 のナショナリズム (ianfu no kadai to nihon no nashonarizumu, Eng.: The Comfort Women and Japanese Nationalism). Jōbu University ( 上 武 大 学 ), Hayakawa, Noriyo ( 早 川 紀 代 ). 性 暴 力 を 生 き 抜 いた 人 びとに 耳 を 傾 ける(< 特 集 1>ジェンダー 史 と

10 10 of 11 12/02/ :26 オーラル ヒストリー) (seibouryoku wo ikinuita hitobito ni mimi wo katamekuru (<tokushuu 1> jendaa shi to ooraru hisutorii), Eng.: Listening to the Stories of Survivors from Sexual Violence(<SPECIAL FEATURE 1>THE GENDER HISTORY AND THE ORAL HISTORY)). Meiji University ( 明 治 大 学 ), Shikata, Yumi ( 四 方 由 美 ). 従 軍 慰 安 婦 問 題 をめぐる 言 説 の 現 在 メディアはどう 伝 えたか (jūgun ianfu mondai wo meguru gensetsu no genzai media wa dou tsutaetaka, Eng.: How 'Comfort Women' Issues were Reported by the Media in 2001). Munizaki Municipal University ( 宮 崎 公 立 大 学 ), Takara, Sachika ( 高 良 沙 哉 ). 従 軍 慰 安 婦 裁 判 : 原 告 の 訴 えるもの (jūgun ianfu saiban: genkoku no utaeru mono, Eng.: On the case of comfort women). Okinawa University ( 沖 縄 大 学 ), Ueno, Terumasa ( 上 野 輝 将 ). 日 本 軍 性 奴 隷 制 ( 従 軍 慰 安 婦 ) 問 題 と 最 近 の 動 向 (< 特 集 > 戦 後 60 年 ポスト 北 京 の10 年 ) (nihongun seidoreisai ( jūgun ianfu ) mondai to saikin no doukou (<tokushuu> sengo 60 nen bosuto pekin no 10 nen), Eng.: Sexual Slavery by Japanese Military ("Jugun-Ianfu") Issue and Its Latest Trends(<Special Issue>Postwar 60years, Post-Beijing 10years)). Kobe College ( 神 戸 大 学 ), Besluit Bij het begin van deze opdracht had ik nog geen concrete onderzoeksvraag gesteld, dus het was nogal moeilijk om naar specifieke informatie op zoek te gaan. Zoals boven als eens vermeld is geweest, was het vooral eerst mijn bedoeling om te kijken of ik er al dan niet voldoende bruikbare en objectieve informatie over kon vinden. Nu ik aan het einde van deze opdracht ben gekomen, kan ik gerust stellen dat ik voldoende informatie over het onderwerp van 'comfort women' heb gevonden. In tegenstelling tot wat ik had gehoopt, heb ik echter niet zoveel nieuwe geschiedkundige informatie over het onderwerp gevonden. Opvallend is wel dat ik zeer veel artikels en papers ben tegengekomen die handelen over het verloop rond deze historische feiten na de Tweede Wereldoorlog. Zo ben ik zeer veel bronnen tegengekomen waarin men het vooral heeft over de juridische gevolgen van deze oorlogsmisdaad van Japan. Veel van de informatie die ik bijvoorbeeld ben tegengekomen in de databank Hein Online heeft het over het debat dat handelt over het feit of de Japanse regering al dan niet deze voormalige 'comfort women' moet vergoeden. Ik ben nog niet zeker of ik dit onderwerp ga kiezen voor mijn bachelorpaper, maar als ik het zou doen, heb ik nu toch al een beter idee in welke richting ik mijn onderzoeksvraag zou laten uitgaan. Alhoewel ik oorspronkelijk liever enkel de historische aspecten ervan had besproken, ben ik tot de conclusie gekomen dat dit waarschijnlijk toch wat onmogelijk is door een nogal kleine hoeveelheid bronnen die hierover handelen. Zo zou ik nu eerder misschien het historische aspect als inleidend onderdeel nemen en zou ik me voor de rest van mijn paper voornamelijk focussen op het juridische aspect. Rond dit juridisch aspect zou ik mijn onderzoeksvraag dan wel nog specifieker moeten uitwerken, maar het begint nu toch al meer vorm aan te nemen dan ervoor. Door deze opdracht ben ik beter bekend geworden met databanken, waar ik tot dan toe nog niet veel mee had gewerkt. Ik kan dus zeker zeggen dat deze opdracht nuttig is geweest voor mijn onderzoek voor mijn bachelorpaper volgend jaar. Nu heb ik een beter zicht op welke bronnen betrouwbaar en nuttig zijn, evenals waar en hoe ik achter deze bronnen kan zoeken. Ontvangen van " /Comfort_women_tijdens_de_Tweede_Wereldoorlog" Deze pagina is het laatst bewerkt op 23 jun 2012 om 12:17.

11 11 of 11 12/02/ :26 De inhoud is beschikbaar onder de a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.