Donkere wolken pakken zich samen boven winkelcentrum t Loon, april 2011.
|
|
- Roeland Driessen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lesbrief maart 2012 Help, we zakken weg! Donkere wolken pakken zich samen boven winkelcentrum t Loon, april Bron: Bulthuis, Heerlen Shoppingcenter t Loon Shoppingcenter 't Loon Heerlen bestaat uit zo n 45 winkels met een totale oppervlakte van m 2. Dat komt neer op ongeveer vijf voetbalvelden. In februari 2012 werd het winkelcentrum na maandenlange sluiting weer geopend. Het complex moest worden gerenoveerd omdat het dreigde in te storten door het wegzakken van de ondergrond. Niet alle ondernemers zijn teruggekeerd. Sommigen stopten omdat hun winkel moest worden gesloopt.
2 In deze (digitale) lesbrief zoek je uit wat er is gebeurd in het Zuid-Limburgse Heerlen en of niet veel meer gebieden gevaar lopen plotsklaps of langzamerhand weg te zakken. Je doet dat door een aantal geografische vragen te stellen: Waar en wanneer gebeurt wat? Wat zijn de gevolgen voor het gebied? Waardoor vindt die gebeurtenis daar plaats? Wat zal daar kunnen gebeuren als dit zo doorgaat? Opdracht 1 Wat was er aan de hand in Heerlen? Verken op internet: Bekijk de foto s en de fotoserie en beantwoord de volgende vragen. a. Wat gebeurde er in het winkelcentrum t Loon op 4 december 2011? b. Het winkelcentrum t Loon ligt dichtbij een doorgaande weg met viaducten. Welk nummer heeft deze weg en waardoor kan de veiligheid van het autoverkeer in gevaar komen?
3 c. Op welke manier probeert de gemeente Heerlen het ongecontroleerd instorten van gebouwen te verhinderen? d. In december 2011 begonnen slopers met het afbreken van het deel van winkelcentrum 't Loon in Heerlen, dat op instorten staat. Bekijk de videoclip: (Video, 1min 43sec) Welke twee gevaren dreigden tijdens de sloop?
4 Opdracht 2 Waardoor lijkt de boel in het winkelcentrum te verzakken? Bekijk de videoclip waarin Theo Verbruggen verslag doet: (Video, 0min 56sec) a. Wat is de hoofdoorzaak van het verzakkende gebouw? Kies uit: A. Door een constructiefout waren de pilaren in de ondergrondse parkeergarage te dun en te zwak. B. De bouwwerken boven de parkeergarage zijn te hoog en te zwaar. C. Er vinden bewegingen in de ondergrond plaats. D. De bovenlaag van de heuvel is verplaatst door een aardverschuiving. b. Waarom heeft het geen zin om extra stutten en draagbalken in de parkeergarage aan te brengen om op die manier de verzakking te stoppen? c. Welke drie mogelijke oorzaken noemt de verslaggever in de clip?
5 Opdracht 3 Dieper graven Met het antwoord op opdracht 2 heb je (heel kort) een situatie beschreven, maar een echte verklaring heb je nog niet gegeven. Daarvoor moet je dieper graven. De achterliggende oorzaken liggen waarschijnlijk in de geologie van Zuid-Limburg. Kennislink kan je helpen. Ga naar: a. De meest waarschijnlijke oorzaak heeft te maken met een periode in de era van de geologische Middentijd. Noteer de naam van die periode en klik deze aan in het schema hieronder. Bron:
6 Noteer onder welke omstandigheid deze afzettingen zijn gevormd. b. Waardoor kunnen juist in dit gesteente onder Heerlen grote holten en onderaardse grotten ontstaan? c. Geef met behulp van de informatie van Kennislink je mening over de volgende stelling: De verzakking in Heerlen is het gevolg van het instorten van een oude mijngang van de Oranje Nassau I A. Juist B. Zeer waarschijnlijk C. Niet erg waarschijnlijk D. Onjuist d. Leg uit waarom de gebouwen rondom de ondergrondse parkeergarage en C&A geen gevaar lopen om in te storten.
7 e. De site van Kennislink geeft veel informatie over de stabiliteit van de bodem in Zuid-Limburg. Neem die informatie door en beoordeel de juistheid van de volgende uitspraken. O Juist O Onjuist O Juist O Onjuist O Juist O Onjuist O Juist O Onjuist O Juist O Onjuist Uitspraak I Uitspraak II Uitspraak III Uitspraak IV Uitspraak V De stedenband Kerkrade Geleen ligt op een geologische breuk en is daarom niet erg stabiel. Het gebied boven de Limburgse mijnen komt omhoog in plaats van dat het zakt. De verzakking in t Loon is het rechtstreekse gevolg van een aardbeving met een magnitude van 1,4 onder Heerlen, die plaatsvond op 1 december 2011 De verzakking van een deel van het winkelcentrum is het gevolg van allerlei factoren, waarvan het kantelen van de bodem de belangrijkste is. De meest waarschijnlijke oorzaak van de verzakking in Heerlen is karst. Opdracht 4 Nooit meer? In een kolenmijn wordt steenkool of bruinkool gewonnen. Bruinkoollagen worden vrijwel altijd in dagbouw ontgonnen. Dagbouw is een vorm van mijnbouw, waarbij delfstoffen in een groeve worden afgegraven aan de oppervlakte. Steenkool wordt ook vaak in gesloten mijnen gewonnen. Uiteraard zijn die niet alleen gevaarlijker, maar is de productie ook duurder. Leg uit waarom de mijnbouw als menselijke oorzaak ook in de toekomst voor nieuwe verzakkingsproblemen in Zuid-Limburg kan zorgen.
8 Nederland bewegingsloos? Zeker niet, want in Zuid-Limburg wiebelt en schuift de ondergrond voortdurend. Ook in Groningen trilt de aarde soms onverwacht. Sommige gebieden in Nederland dalen. Dit betekent gevaar voor de kustverdediging en heeft grote financiële gevolgen volgens professor Hanssen. Om de bodembewegingen in Nederland nauwkeurig te meten wordt gebruik gemaakt van satellieten. Door de metingen jaren achtereen te herhalen is het mogelijk om veranderingen van 1 mm/jaar te registreren. De vraag is: waardoor dalen grote delen van ons land en waardoor blijft dat maar doorgaan? Opdracht 5 Zwemmen, verzuipen of betalen a. Bekijk het kaartje hieronder over de verwachte bodembeweging tot Bron: NAM / Rijkswaterstaat
9 In welke twee regio s is de verwachte bodemdaling het grootst? b. Klik op het kaartje van de bodembeweging en activeer de hyperlink. Geef van elk gebied in je antwoord op vraag a aan waardoor juist daar zo n sterke daling wordt verwacht. c. De bodemdaling is van invloed op de waterhuishouding, met alle gevolgen van dien. Klik de hyperlink in de vorige zin aan en beschrijf kort de gevolgen van bodemdaling voor de inrichting van het Groninger landschap. d. De aanpassingen die nodig zijn om de gevolgen van de bodemdaling in de provincie Groningen op te vangen, kosten vele miljoenen euro s. Wie moet dat volgens jou betalen? Kies uit de volgende mogelijkheden en beargumenteer je keuze. Overleg eventueel met een andere leerling. A. De inwoners van de provincie Groningen. Ze hebben pech dat ze boven de gasbel wonen. Iemand die naast een autosnelweg of naast een school of discotheek woont krijgt ook geen vergoeding wegens geluidshinder of overlast. B. Alle Nederlanders samen via de schatkist van de Rijksoverheid. Iedereen profiteert immers van de aardgasopbrengsten. C. De NAM (Nederlandse Aardolie Maatschappij), omdat die een groot deel van de aardgaswinsten opstrijkt. D. Alle consumenten die aardgas gebruiken. De aanpassingskosten moeten in de gasprijs zijn inbegrepen.
10 Opdracht 6 Hoog en droog? Laag-Nederland zal in de toekomst steeds lager ten opzichte van het zeeniveau komen te liggen. De zeespiegel stijgt immers langzaam maar zeker. a. Noteer in dit verband een reden waarom het wonen in Laag-Nederland steeds duurder zal worden. b. Je zou denken dat er binnenkort een enorme migratiebeweging op gang komt naar de gebieden in Nederland die stijgen. Noteer een argument vanuit de economische dimensie waardoor het met zo n volksverhuizing niet zo n vaart zal lopen. c. Welke conclusie kun je uit deze lesbrief trekken over de bodembewegingen in Nederland? Noteer je conclusies in de tabel hieronder. Maak hierbij verschil tussen grote en kleine bewegingen en geef de oorzaak aan in de juiste kolom: wat zijn natuurlijke bewegingen en welke bewegingen (direct of indirect) worden door de mens veroorzaakt?
11 d. Kun je meer bodembewegingen in ons land verzinnen en de oorzaak daarvan? Noteer dit ook in de tabel. Bodembeweging Natuurlijke oorzaak Menselijke oorzaak Grote beweging Kleine beweging
Belangen: wie heeft welke belangen?
Belangen: wie heeft welke belangen? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen gaan in duo s de actoren koppelen aan de belangen die zij hebben. Dit doen zij door lijnen te trekken tussen betrokkenen en belangen.
Nadere informatieWinkelcentrum t Loon Heerlen
De toekomst van constructieve toetsing Winkelcentrum t Loon Heerlen Nader bekeken Vereniging Vereniging 1966 Vereniging 1985 brand Vereniging t Loon na 2003 Vereniging Situatie voor sluiting complex: Algemene
Nadere informatieVoorspellen Zet stap 1 van het stappenplan. 1. Waar gaat de tekst over volgens jou?
Deze les is een blokles. Je gebruikt alle stappen van het stappenplan lezen. Je voorspelt waar de tekst over gaat. Je beantwoordt vragen die gaan over: o moeilijke woorden/stukjes tekst o algemene dingen
Nadere informatieLes Ons gas raakt op
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Ons gas raakt op Werkblad Les Ons gas raakt op Werkblad Aardgas bij Slochteren In 1959 deed de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in opdracht van de regering een proefboring
Nadere informatieTitel De gasbel onder Nederland
De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas, zout en steenkool in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de
Nadere informatieTitel De gasbel onder Nederland
De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas en zout in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de provincie
Nadere informatieNaam: DELFSTOFFEN. pagina 1 van 10
Naam: DELFSTOFFEN In de aarde zitten heel veel materialen verborgen, die wij in de loop van de eeuwen hebben ontdekt. Wij kunnen ons geen leven meer voorstellen zonder deze stoffen. Turf werd vroeger gemaakt
Nadere informatieVERSCHIL ZAL ER ZIJN AARDRIJKSKUNDE VMBO BOVENBOUW. tussen buurten, wijken en regio s in Nederland
AARDRIJKSKUNDE VMBO BOVENBOUW VERSCHIL ZAL ER ZIJN tussen buurten, wijken en regio s in Nederland 1. Inleiding... 1 2. Verschillen lokaal... 2 3. Verschillen regionaal... 5 Limburg loopt leeg... 5 Verandering
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENHANDLEIDING VMBO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING Mensen maken op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen ontstaan uit resten
Nadere informatieMeneer ik snap het niet
Meneer ik snap het niet Wat is de bedoeling van de vraag? Eenheid in vraagwoorden en hoe te antwoorden Hein Pot Docent economie Pascal College Zaandam INHOUD Inleiding 3 Doel 4 Opzet 4 De resultaten 5
Nadere informatieLes Energie besparen LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Energie besparen Werkblad Les Energie besparen Werkblad Stel je voor dat fossiele brandstoffen morgen bijna op zouden zijn. De huizen zouden koud blijven. Er zou geen energie
Nadere informatieAardbevingen hv123. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52470
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieAardbevingen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/52470 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieDe Nederlandse mijnwetgeving in historisch perspectief
De Nederlandse mijnwetgeving in historisch perspectief Tekst, toelichting en historische ontwikkeling vanaf 1813 PROF. MR. IR. B.G. TAVERNE IN SAMENWERKING MET MR. J.L. DEN DULK 2006 Kluwer - Deventer
Nadere informatieEen soortgroepbrede blik op het beheer van Limburgse mergelgroeves. Namens de natuur uw gastheer
Een soortgroepbrede blik op het beheer van Limburgse mergelgroeves Carlo van Seggelen Districtsbeheerder Zuid-Limburg Stichting het Limburgs Landschap Symposium 31 oktober 2013 De theorie Systeembeheer
Nadere informatieFolkert Buiter 2 oktober 2015
1 Nuchter kijken naar feiten en trends van aardbevingen in Groningen. Een versneld stijgende lijn van het aantal en de kracht van aardbevingen in Groningen. Hoe je ook naar de feitelijke metingen van de
Nadere informatieNaam: VULKANEN. Vraag 1. Uit welke drie lagen bestaat de aarde? Vraag 2. Hoe dik is de aardkorst gemiddeld?
Naam: VULKANEN Voordat je begrijpt hoe vulkanen ontstaan, moet je eerst weten hoe de aarde in elkaar zit. De aarde is een bol die uit drie lagen bestaat. De binnenste laag is de kern. De temperatuur is
Nadere informatieblad 1 Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP
blad 1 Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP docentenmateriaal: 3 niveaus, incl. antwoorden Afsluitende toetsvragen bij de tentoonstelling over het NAP De toetsvragen staan gerangschikt
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Dammen doe je zo! wat is jouw talent?
Workshop Handleiding wat is jouw talent? Workshop: Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen Kees stelt zichzelf en zijn damtegenstander
Nadere informatieNAM UGS Norg. Presentatie 9 september UGS NORG BRON VAN ONZE ENERGIE
Presentatie 9 september UGS NORG 1 Mei 2015 Agenda 1. Schade aan panden in Steenbergen e.o. 2. Opslagplan Norg - reservoirdruk 3. Vragen 2 Mei 2015 Schade aan panden in Steenbergen 1/2 NAM onderzoekt de
Nadere informatieAfghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan
Afghanistan NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan KABUL - In het zuiden van Afghanistan is dinsdag een militair van de internationale vredesmacht ISAF gedood. Dat maakte een woordvoerder van de troepen
Nadere informatieProfielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën
Profielwerkstuk Het stappenplan, tips en ideeën Ga je een profielwerkstuk maken? Dan is orgaan- en weefseldonatie een goed onderwerp! Hier vind je allerlei tips, bronnen en ideeën om een profielwerkstuk
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieLes Koolstofkringloop en broeikaseffect
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm
Nadere informatieIk heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.
Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep
Nadere informatieneerslag: regen, hagel en sneeuw ringen in het weer waarnemen regen meten
Het weer GROEP 3-4 26 45 minuten (dag 1) & 5 minuten (dag 2 t/m 4) & 20 minuten (dag 5) 1, 23, 43, 44 en 45 De leerling: neerslag: regen, hagel en sneeuw ringen in het weer waarnemen regen meten van 10
Nadere informatieWinningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen
Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Geografische ligging Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Algemeen De winningsplannen zijn beide geactualiseerd om verschillende redenen:
Nadere informatieLESBRIEF POEZIE OVER DE POST. Beste leerkracht,
LESBRIEF POEZIE OVER DE POST Beste leerkracht, In deze lesbrief staan de lesopbouw, tips en aanvullende informatie om met de woorden die per post zijn opgestuurd aan de slag te gaan met de leerlingen.
Nadere informatieToeristen in Nederland
Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?
Nadere informatie2. Lees nu de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.
Tekst lezen 1. Lees de tekst nog niet! Maak eerst deze vraag: Wat weet je van de aardbevingen in Groningen? Schrijf het op in de linkerkolom. Wat weet ik van de aardbevingen? Wat ben ik te weten gekomen?
Nadere informatieExpertise- Taxaties- Advisering
Pagina 1 van 5 2. AANLEIDING De gaswinning in Groningen heeft de Nederlandse staat en de Nederlandse samenleving veel gebracht. De omvang van de gasopbrengsten is groot. Het aardgas is één van de pijlers
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity
Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem
Nadere informatieBekijkjetoekomstnu.nl
Bekijkjetoekomstnu.nl Vandaag gaan we aan de slag met Lesbrief 1: Beroepen Naam: Klas: School: VMBO: BL KL TL (omcirkel) Heb jij een droomberoep? En wil je weten welke beroepen er nog meer zijn? Op www.bekijkjetoekomstnu.nl
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENHANDLEIDING HAVO/VWO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen
Nadere informatieAllianz Arbeidsongeschiktheids-
Allianz Inkomensverzekeringen Nederland Schadeverzekering N.V. Allianz verzekeringen Wagenparkmanagement Arbeidsongeschiktheids- Zekerheid over uw eigen inkomen Waarom een arbeidsongeschiktheidsverzekering?
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieVeelgestelde vragen en antwoorden over schadeafhandeling na aardbevingen door gaswinning
Veelgestelde vragen en antwoorden over schadeafhandeling na aardbevingen door gaswinning De NAM wil zoveel mogelijk relevante informatie bieden over schadeafhandeling na een aardbeving. Hieronder geven
Nadere informatievan naar Drie Protocollen
van Contra Expertise Aardbevingsschade naar Contra Expertise Mijnbouwschade in Drie Protocollen Hoe het begon: Na jaren van ontkenning en vele onderhandse uitkeringen aan grotere instanties kwam er een
Nadere informatieSchaliegas: vies, veilig, voordelig?
Lesbrief GeoGids september 2013 Schaliegas: vies, veilig, voordelig? Kinderen moeten levenslang zwijgen over schaliegas Twee Amerikaanse kinderen van 7 en 10 jaar mogen de rest van hun leven nooit meer
Nadere informatieWERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN DIJKEN IN FRYSLÂN
WERKBLAD - GROEP 7/8 DIJKEN Je woont veilig in Nederland. Dat lijkt heel normaal. Maar zo gewoon is dat niet. Een groot deel van Nederland ligt namelijk onder zeeniveau. Het gevaar van een overstroming
Nadere informatieInformatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk
Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet
Nadere informatieNaar veilige Markermeerdijken
Naar veilige Markermeerdijken Naar veilige Markermeerdijken Hoogheemraadschap Hollands Noorder kwartier versterkt 33 kilometer afgekeurde dijk tussen Hoorn en Amsterdam. Tijdens de toetsronde in 2006 zijn
Nadere informatiePRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT
LESKIST SPORT EN BEWEGING PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT Hoe harder je je spieren aanspant, hoe sneller ze moe worden. Een beweging waarbij je spieren minder hard hoeven werken hou je over het algemeen
Nadere informatieJoods leven nu JOODS LEVEN NU
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Joods leven nu Foto-installatie Vervaardiger: Anita Frank & Pauline
Nadere informatieLesbrief ZAND BOVEN WATER OPDRACHT 1 - NEDERLAND EN WATERBOUW
Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW ZAND BOVEN WATER Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 wordt hard gewerkt om de haven uit te breiden.
Nadere informatieInhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 3. Over scheuren en platen 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 6.
Aardbevingen Inhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 4 3. Over scheuren en platen 5 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 9 6. Tsunami s 10 7. Het epicentrum 11 8. De seismograaf 12
Nadere informatieLeeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II
Leeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II Oktober 2017 Inhoud 1. TAQA in de regio Alkmaar... 2 2. Winning aardgas sinds 1972: het winningsplan... 2 3. Trillingen... 3 4. Bodemdaling... 4 5. Overige
Nadere informatieLOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je?
LOOPBAAN-ANKERTEST Welke baan past bij je? Waarom werk je? Welke aspecten motiveren je in jouw werk? Welke inhoudelijke zaken moet je werk bevatten zodat je het naar je zin hebt en met plezier en resultaat
Nadere informatieSchrijf alle antwoorden op een apart antwoordblad.
Schrijf alle antwoorden op een apart antwoordblad. Kennis 1p 1 Welk begrip hoort bij deze omschrijving? Inkomensverschillen tussen gebieden in een land. 2 Neem de letters A, B en C over op je antwoordblad.
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo 2009 - II
Actieve aarde Opgave 7 Geologie en klimaat in Nevada (VS) Gebruik de bronnen 13 en 14 van het bronnenboekje. Bron 13 geeft een foto weer van een landschap in Nevada. Bron 14 is een geologische doorsnede
Nadere informatiehoge stroming Fase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje
Nadere informatieBodemdalingskaart.nl. Challenge the future
Bodemdalingskaart.nl bodemdalingskaart.nl een geodetische uitdaging Ramon Hanssen Hoogleraar Geodesie en Satelliet-aardobservatie, TU Delft Freek van Leijen, Hans van der Marel, Lu Shaoqing, Martijn Baas,
Nadere informatieStaatstoezicht op de Mijnen. Veilige. gaswinning. in Groningen. Staatstoezicht op de Mijnen. Avondseminar KIVI Delft 3 maart 2014
Staatstoezicht op de Mijnen Veilige gaswinning in Groningen Staatstoezicht op de Mijnen Avondseminar KIVI Delft 3 maart 2014 1 Staatstoezicht op de Mijnen Waar gaat het over? 1.Intro Staatstoezicht op
Nadere informatieWHAT S UP ZUIDERZEELAND? AARDRIJKSKUNDE, THEORETISCHE OPDRACHT
WHAT S UP ZUIDERZEELAND? AARDRIJKSKUNDE THEORETISCHE OPDRACHT WATER EN DIJKEN IN EDUGIS 4 VMBO Naam: Klas: In deze opdracht ga je Waterschap Zuiderzeeland op verschillende manieren onderzoeken. Je kijkt
Nadere informatieGa naar www.nibud.nl klik bij Test en spel op: Alle tests en spellen Doe de test: Wat voor geldtype ben jij? Uitslag: je bent een
kritisch consument Geld genoeg? In deze opdracht ga je je eigen inkomsten vergelijken met leeftijdgenoten, je maakt een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Daarna laat je zien hoe belangrijk reclame
Nadere informatieDe economische wereldcrisis
Opdrachtenblad Inleiding In 1929 brak een crisis uit die in korte tijd de economie in een groot deel van de wereld aantastte. De economische crisis zou jaren duren, tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog.
Nadere informatieGROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften
GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Een 'Acta Diurna ' voor de klas Wat ga je leren? Je leert hoe je een muurkrant kunt maken die interessant is voor kinderen.
Nadere informatieAflevering 6: Eigen bedrijf
Aflevering 6: Eigen bedrijf Vragen vooraf: Heb je wel eens een eigen bedrijf gehad? Als je een eigen bedrijf zou beginnen, wat voor soort bedrijf zou dat dan zijn? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Khalid
Nadere informatieAanleiding voor het onderzoek
Aanleiding voor het onderzoek Gemeente Heerlen, juni 2013, alle zondagen koopzondag; wekelijkse koopzondag Centrum gestart m.i.v. september 2013 Heroverweging wekelijkse koopzondag in 2015 Breed gedragen
Nadere informatieNieuwsbrief II juli 2013
Nieuwsbrief II juli 2013 inhoud Nieuwsbrief II juli 2013 3 vroegere tijden herleven Wageningen bestaat dit jaar 750 jaar! Kapsalon Hoksbergen wil daar graag op haar manier bij stil staan door oude tijden
Nadere informatieWiskunde C vwo. Workshop Noordhoff wiskundecongres 19 november 2015 Jan Dijkhuis en Sabine de Waal. Programma
Wiskunde C vwo Workshop Noordhoff wiskundecongres 19 november 2015 Jan Dijkhuis en Sabine de Waal Programma 1. Vorm en ruimte in Getal & Ruimte 2. Logisch redeneren in Getal & Ruimte 1. Examenprogramma
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieInterview tv-programma Nieuwsuur commissaris van de Koning Max van den Berg d.d. 27 november 2013
Interview tv-programma Nieuwsuur commissaris van de Koning Max van den Berg d.d. 27 november 2013 Twan Huys: 150 mensen uit uw provincie stappen naar de rechter omdat ze vinden dat hun huizen zodanig in
Nadere informatieKaarten module 4 derde klas
1. Uit welke twee onderdelen bestaan de totale kosten? 2. Geef 2 voorbeelden van variabele kosten. 3. Geef 2 voorbeelden van vaste (of constante) kosten. 4. Waar is de totale winst gelijk aan? 5. Geef
Nadere informatieLesplan Aardbevingen in Griekenland Werkbladen
Introductie: Lesplan Aardbevingen in Griekenland Werkbladen Griekenland is wereldwijd gezien een van de landen met de hoogste seismische activiteit en het is het land met de hoogste seismische activiteit
Nadere informatieWorkshop A Hoe werkt de gemeenteraad?
Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Korte omschrijving workshop De workshop begint met een kort filmpje over de gemeenteraad. De workshopleider doet vervolgens met
Nadere informatieAantal ongevallen op de werkplek
Enkele cijfers: preventie-inspanningen en arbeidsongevallen 1. Preventie Elke dag werken duizenden mensen aan veiligheid op de werkvloer. Er werden naar schatting 2.000 personen opgeleid tot preventieadviseur
Nadere informatieHet onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis
Nadere informatiePraktische toepassing van functies
Excellerend Heemraadweg 21 2741 NC Waddinxveen 06 5115 97 46 richard@excellerend.nl BTW: NL0021459225 ABN/AMRO: NL72ABNA0536825491 KVK: 24389967 Praktische toepassing van functies De laatste twee functies
Nadere informatieBloed Geven en Krijgen vmbo-kgt okt 2013
Bloed Geven en Krijgen vmbo-kgt okt 2013 Ieder jaar geven zo n 400.000 Nederlanders bloed; zij zijn bloeddonor. Samen geven zij ongeveer 900.000 liter bloed per jaar. Dat is belangrijk, want dagelijks
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieWat weet je al? Je gaat bekijken wat je al over de overheid weet.
TAAK Wat heb je aan de overheid? In de taak van hoofdstuk 12 ga je ontdekken wat je aan de overheid hebt. Dat doe je in vier deeltaken: 1 Mijn sofi-nummer is 2 Moet de overheid voor werk zorgen? 3 Geen
Nadere informatieVOL LEVEN. Lespakket Eren en Leren Stilstaan bij herdenken
VOL LEVEN Lespakket Eren en Leren Stilstaan bij herdenken 1 chter elke steen schuilt een persoonlijk verhaal... Van iemand zoals jij Met idealen en toekomstdromen Vol energie om iets te betekenen Geliefd
Nadere informatieDe meest gestelde sollicitatievragen
De meest gestelde sollicitatievragen Vertel eens iets meer over jezelf? Wat kan je vermelden: Naam Woonplaats Studies Werkervaring Motivatie Positieve eigenschappen Gebruik eventueel je cv als leidraad
Nadere informatieGroei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2
Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,
Nadere informatieMaak meer gebruik van je talenten!
Maak meer gebruik van je talenten! MyTalent helpt je om meer te doen met je talenten. Dit online programma biedt je de mogelijkheid om je talenten te ontdekken en een eigen actieplan te maken om ze meer
Nadere informatieJE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935
JE EIGEN BUURT OMSTREEKS 1935 1 Wat moet je doen? 1. Maak een presentatie over hoe jouw buurt er omstreeks 1935 uitzag of over de mensen die in die tijd in jouw buurt leefden. Wat kun je te weten komen
Nadere informatieOnder ieder opdracht staan de benodigdheden. Deze zijn meestal op school te vinden. Alleen de muziek moet nog gedownload worden.
Lesbrief voor Hoedje! van Cordua & Magnus Beste leerkracht, Dit is de lesbrief voor de voorstelling Hoedje! Wij raden aan om voor de voorstelling de denk- en de luister- opdracht te geven en na de voorstelling
Nadere informatieLesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte
Nadere informatieVerzakking zet door onder winkelcentrum 't Loon Vandaag konden bewoners van de 18 appartementen boven winkelcentrum 't Loon even terug naar huis
1 Verzakking zet door onder winkelcentrum 't Loon Vandaag konden bewoners van de 18 appartementen boven winkelcentrum 't Loon even terug naar huis mogen om spullen op te halen. Dat gold ook voor 40 winkeliers
Nadere informatieDoel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding op een competentietest.
Deze presentatie is voor personen die in het bezit zijn van een reanimatie diploma. Doel van deze presentatie: het op peil houden van kennis en vaardigheden met betrekking tot de reanimatie en als voorbereiding
Nadere informatieOpdracht 1. a) Van welk tijdstip is het nieuwste bericht op AD.nl? ... b) Wat zou ongeveer de deadline zijn geweest van het papieren AD? ...
Zoek een papieren AD en ga naar www.ad.nl. Vergelijk nu de voorpagina met de homepage. a) Van welk tijdstip is het nieuwste bericht op AD.nl? b) Wat zou ongeveer de deadline zijn geweest van het papieren
Nadere informatieBekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag.
Feedbackvragen Overtuigen en presenteren Vraag 1 Bekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je die al beheerst, waarbij N = nee, O = om verder te ontwikkelen
Nadere informatieLESBRIEF NR 1 OPDRACHT 1 FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 7 + 8 + DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten. Het doel van Samsam is leerlingen te
Nadere informatieSPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11
SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.
Nadere informatieThema Gezondheid. Lesbrief 2. Naar het ziekenhuis.
Thema Gezondheid Lesbrief 2. Naar het ziekenhuis. Wat leert u in deze les? De weg vragen. Om herhaling en verduidelijking vragen. Je naam spellen. Vragen stellen en beantwoorden. Veel succes! 1 HET GESPREK
Nadere informatieRollenspel centraal akkoord (2x)
Rollenspel centraal akkoord (2x) 1 Algemeen Een zestal leerlingen spelen tijdens dit rollenspel het onderhandelingsproces voor een centraal akkoord na. Zij moeten hierbij rekening houden met een gegeven
Nadere informatieMinder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen
Ministerie van Economische Zaken Minder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen Uitleg over het besluit gaswinning Groningen Geachte bewoner, Vrijdag 17 en zaterdag 18 januari 2014 heb ik in Groningen
Nadere informatieVOORBEELD UITWERKING OPDRACHTEN WERKPROCES 1: Werven en selecteren. Naam: Groep: Locatie: Datum:
VOORBEELD UITWERKING OPDRACHTEN WERKPROCES 1: Werven en selecteren Naam: Groep: Locatie: Datum: 1 2 1.1 Vaststellen personele behoefte Beschrijf of er behoefte is aan uitbreiding van het team of dat er
Nadere informatieSocialisatie & Seksualiteit
levensbeschouwing & maatschappij M A V O 3 katern 5 Socialisatie & Seksualiteit naam cluster maartenscollege groningen / haren MAVO 3 KATERN 5 2010 2011 levensbeschouwing & maatschappij: socialisatie &
Nadere informatieLeerlingenboekje van steenkolen tot gasbel
Leerlingenboekje van steenkolen tot gasbel Ik word mijnwerker 1 Uit: Jacques Vriens, Tien torens diep, Houten 2004 p.6-7 " Voorjaar 1958... Vanaf de dag dat Stef wist dat hij Stef was, wilde hij mijnwerker
Nadere informatieOpdracht 1. a. Noteer twee overeenkomsten in de keuze van de artikelen 1... 2... b. Vind twee verschillen in de keuze van de artikelen 1...
Zoek een papieren AD en ga naar www.ad.nl. Vergelijk nu de voorpagina met de homepage. a. Noteer twee overeenkomsten in de keuze van de artikelen b. Vind twee verschillen in de keuze van de artikelen c.
Nadere informatieOpdracht: natuurramp in Mocoa, Colombia
Opdracht: natuurramp in Mocoa, Colombia Inleiding Bron 1 (uit: www.nos.nl 4 april 2017) "De dreiging van een natuurramp was er al lang en toch heeft dit ons overvallen", vertelt een inwoner van Mocoa,
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo 2006-I
Actieve aarde Opgave 6 Platentektoniek nu en in de toekomst bron 11 Plaatbewegingen langs de westkust van Noord-Amerika Huidige situatie A Juan de Fuca B Noord- Amerikaanse San Andreas breuk Pacifische
Nadere informatieAflevering 2: Solliciteren
Aflevering 2: Solliciteren Vragen vooraf: Heb je wel eens gesolliciteerd naar een baan? Hoe deed je dat? Heb je een curriculum vitae? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Milouska en Bayu kijken hoe je kunt
Nadere informatieOPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1)
OPZOEKEN IN HET WOORDENBOEK (1) In de les leer je vaak nieuwe woorden. Je docent kan je helpen, maar je kan nieuwe woorden ook in het woordenboek opzoeken. Wat moet je doen? 1. Neem een woordenboek en
Nadere informatie