Inhoudsopgave. Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2013

2 Inhoudsopgave 1 Woord vooraf Krachtlijnen in het jaar Optimaliseren orthopedagogische werking Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek Updating rond executieve functies bij kinderen met ASS Eetproblemen en autisme: individuele eettraining Ouderbegeleiding Ouderondersteuning Doorverwijzing Wijziging teamsamenstelling Wetenschappelijke vergadering Activiteitenverslag Populatie Opleidingen-Werkbezoeken-Oudercursussen-Voordrachten Teamsamenstelling Leden van de V.Z.W Algemene Vergadering Raad van Beheer JAARVERSLAG

3 1 Woord vooraf In 2013 legt De Appelboom - na heel wat organisatorische wijzigingen en verbouwingsprikkelen opnieuw een sterke focus op de verbetering van de inhoudelijke werking: Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek werd opgenomen als vast onderdeel in de behandeling van de kinderen, executieve functies bij kinderen met ASS werden verder uitgewerkt, een specifieke eettraining gebaseerd op de principes van TEACCH en ABA werd voor enkele kinderen opgesteld, Daarnaast werd ook de ouderbegeleiding, die één van de belangrijke pijlers van De Appelboom vormt, onder de loep genomen. Een aantal aandachtspunten in kader van samenwerking met ouders van kinderen met ASS worden nu mee opgenomen in het handelingsplan. De details hiervan worden verder in dit verslag weergegeven. In 2013 werd voor het eerst gestart met de wetenschappelijke vergadering als alternatief voor de wetenschappelijke raad. Clinici en paramedici van KPC en, de belangrijkste doorverwijzers van De Appelboom, namen samen met het team van De Appelboom deel aan een overleg rond in-, door- en uitstroom van De Appelboom. Met succes werden hieruit enkele werkpunten voor de komende jaren gedestilleerd. We bedanken dit jaar vervangster Mia Tits, die onze huishouding enkele weken op zich nam. Daarnaast verwelkomen we Sofie Neuteleers als vaste waarde in het opvoedstersteam. Zij versterkt de collega s bij De Sterretjes. Namens het team van De Appelboom en de Raad van Bestuur hopen we dat u met evenveel nieuwsgierigheid en enthousiasme uitkijkt naar René Gorissen Voorzitter Raad van Bestuur Dorien De Ryck Algemeen directeur JAARVERSLAG

4 2 Krachtlijnen in het jaar Optimaliseren orthopedagogische werking Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek Kinderen met ASS hebben vaak bijkomede motorische problemen: vertraagde motorische ontwikkeling, hypotonie, dyspractische kenmerken (DCD). We ervaren een grote nood om ook de grof motorische ontwikkeling van de kinderen in De Appelboom voldoende aan bod te laten komen en zo nodig extra te stimuleren. In april 2013 werd er een interne vorming gehouden rond de ontwikkeling en de stimulatie van de grove motoriek. Kinesiste Kristel Geraerts sprak over evidence based psychomotorische therapie. Volgende topics kwamen aan bod: de theoretische modellen rond de motorische ontwikkeling bij een kind, een aantal technieken en therapieën die veelvuldig gebruikt worden ter behandeling van motorische moeilijkheden (zoals Bobath, Sherborne, medische trainingstherapie,...) en het belang van de juiste zithouding, het leren doseren van kracht, werden aangestipt. Nadien werd de theorie gestaafd met een aantal praktische voorbeelden uit kinesitherapeutische sessies met de kinderen van de Appelboom. Aansluitend kwamen een therapeute psychomotoriek en een leerkracht lichamelijk opvoeding (uit de school Bremberg te Diest) de praktische kant toelichten, meer bepaald over een individuele sessie psychomotoriek en een collectieve turnles. Ze verschaften ons talrijke concrete voorbeelden, oefeningen en ideeën voor bijkomend materiaal. Er werd nieuw grofmotorisch materiaal aangekocht voor in de turnzaal en een werkgroep grove motoriek opgericht voor verdere uitwerking van de opgedane inspiratie. Tevens werd het boek Zintuigen en Motoriek van Heidi Vankrunkelsven aangekocht. Dit werkboek verschaft themagerichte activiteiten met zintuiglijke waarnemingen en zinvolle motorische bewegingen. Het boek is in de eerste plaats gericht op kinderen en kleuters met ASS Update rond executieve functies bij kinderen met ASS In november 2012 werd er een interne vorming gehouden rond executieve functies bij kinderen met een autismespectrumstoornis. Vandaaruit werd stilgestaan bij de interventies die aangewezen zijn bij het begeleiden en stimuleren van de kinderen met ASS in De Appelboom. Executieve functies (EF) of uitvoerende functies zijn noodzakelijk voor het kunnen stellen van doelgericht, betekenisvol en sociaal aangepast gedrag (Anderson, 2002; Roeyers, 2008). Ze zijn essentieel wanneer men nieuwe of moeilijke taken gaat uitvoeren die aanhoudende aandacht en inzet vergen of wanneer we ons op een flexibele manier willen aanpassen aan de omgeving/situatie (Huizinga, 2007). Executieve functies zorgen o.a. voor de planning van handelingen, de bekwaamheid om voor een probleem een geschikte oplossing te zoeken, deze strategie te gebruiken en zo nodig ook bij te sturen. Het gaat over het controleren van impulsen, het richten van de aandacht, het aandachtig blijven, het wisselen van aandachtspunt, plannen bedenken, jezelf bijsturen, omgaan met verandering, het beheerst uiten van emoties, en dit liefst zo vlot mogelijk (Smidts & Huizinga, 2011). Deze vaardigheden spelen bij alle dagdagelijkse activiteiten een belangrijke rol: van het aankleden tot huiswerk maken, van eten tot puzzelen, van een gesprekje voeren tot samenspelen, JAARVERSLAG

5 Kinderen met ASS kunnen moeite hebben met sommige van deze vaardigheden. Dit uit zich in een aantal typische gedragsmatige problemen zoals rigiditeit en neiging tot stereotiepe herhaling. Ze zijn minder goed in het bedenken van alternatieve oplossingen voor een probleem, of om bij te sturen als duidelijk is dat de huidige aanpak niet werkt. Ze hebben moeite met timemanagement, het organiseren en het stap voor stap plannen van taken (Smidts & Huizinga, 2009). Ook het onderdrukken van voor de hand liggende doch niet gepaste - reacties loopt soms fout. Het niet lang kunnen vasthouden van de aandacht, moeite hebben met het afronden van een activiteit, en weinig zelfstandig kunnen zijn, hangen ook samen met zwakke EF. Het vasthangen aan aangeleerde strategieën ten slotte, is ook een veel voorkomend probleem. Omdat de EF van kleuters nog in ontwikkeling zijn, zullen begeleiders/volwassenen de rol van deze functies op zich moeten nemen. Dit kunnen zij op twee manieren doen. De eerste manier is indirect. Dit houdt in dat men de omgeving zal structureren om zo het gedrag van het kind te beïnvloeden en te sturen. Dit kan o.a. door de aard van de taak te veranderen, de taak korter te maken, de verschillende stappen goed te verduidelijken en de taak een gesloten einde te geven. De tweede manier is direct. De begeleiders zullen het kind instructies geven, beperkingen en regels opleggen. In de Appelboom wordt zowel de indirecte als de directe manier toegepast. Eerst en vooral bieden we alle activiteiten aan in een duidelijke en voorspelbare leeromgeving. Er wordt structuur voorzien in omgeving (hoekenwerk), tijd (daglijnen, takenschema s, ) en activiteit (duidelijk begin/einde, eenduidige en voorgestructureerde taken). Directe sturing wordt op verschillende niveaus geboden, namelijk motorisch begeleiden, visueel begeleiden, verbaal begeleiden/ tips geven, of een combinatie van cues. Per kind wordt gekeken met welke EF het moeite heeft en hierop wordt de algemene aanpak, de inhoud/vormgeving van het kleuterwerk e.d. op aangepast. Vertoont het kind bv. moeilijkheden o.v.v. generalisatie, dan zal het veel soortgelijke taken aangeboden krijgen in diverse contexten, waarbij steeds dezelfde techniek moet worden toegepast. Problemen met flexibiliteit worden dan weer gestimuleerd door het aanbieden van dezelfde taken, die steeds m.b.v. een andere strategie moeten opgelost worden. Probleemoplossend denken kan o.a. gestimuleerd worden door het saboteren van taakjes Eetproblemen en autisme: individuele eettraining Kinderen met autisme hebben vaak secundair voedingsproblemen, ten gevolge van sensorische problemen, betekenisverleningsprobleem en/of socio-communicatieve problemen. Hierdoor hebben zij vaak een eenzijdig voedingspatroon. Werken aan eetproblemen bij kinderen met autisme is een uitdaging, waar we in De Appelboom mee aan willen werken en dus ook onderdeel uitmaakt van de werking. Het bieden van warme maaltijden laat in vergelijking met koude gerechten meer variatie toe om tijdens deze momenten de kinderen verschillende ingrediënten te laten proeven en eten. Enerzijds werd er in het voorjaar 2009 voor gekozen om over te schakelen van een vast weekmenu naar een variabel menu, aangeboden binnen een veilige eetsituatie met voorspelbaarheid en duidelijkheid. Anderzijds kan bij die kinderen met hardnekkige eetproblemen bijkomend een eettraining opgestart worden (zie jaarverslag 2009). JAARVERSLAG

6 Deze eettrainingen zijn zeer individueel opgesteld, op basis van de onderliggende ontstaan- en onderhoudsmechanismen van het specifieke eetprobleem bij het kind. Hiervoor is steeds een blijvende zoektocht nodig en een update van bestaande kennis en ervaring. In april 2013 nam Dr. Hilde Olivié deel aan een conferentie in Midlands Psychology te Stafford, UK over Feeding Disorders en The Autism Spectrum. Daarnaast was Dr. Hilde Olivié co-promotor van een literatuur- en patiëntenstudie van Jolien De Bie, student 4 de master geneeskunde over Risico op nutritionele deficiëntie bij kinderen met autismespectrumstoornis en selectief eetgedrag. Verschillende kinderen en ouders van De Appelboom namen deel aan de patiëntenstudie. Voor enkele kinderen werd dan weer een specifieke eettraining uitgewerkt gebaseerd op de principes van TEACCH en ABA, al dan niet binnen of buiten de bestaande eetsituatie Ouderbegeleiding Een belangrijke pijler binnen de werking van De Appelboom is de samenwerking met de ouders. Dagelijks zijn er heen- en weer contacten tussen de begeleiders en de ouders. Maandelijks hebben de ouders een opvolggesprek met de ouderbegeleider in De Appelboom. We willen de ouders en omgeving zeer nauw mee betrekken in de begeleiding en informatie en handvatten bieden voor het beter begrijpen van het gedrag en de behoeften van hun kind met autisme. Het samenwerken met ouders van kinderen met ASS is echter niet steeds zo vanzelfsprekend en stelt ons voor uitdagingen. Om deze werking te optimaliseren, organiseerden we op 18/11/2013 een vorming rond dit onderwerp Samenwerken met ouders van kinderen met autismespectrumstoornissen, gegevens door Dhr. Wilfried Peeters, psycholoog verbonden aan het Expertisecentrum voor Autisme (ECA) te. Het advies afstemmen op de aanpassingsfase waarin het gezin zich bevindt, is een belangrijk uitgangspunt. Bij voorkeur aansluiten bij de krachten van het gezin maar ook rekening houden met de zwakke plekken is aangewezen. Deze aandachtspunten worden nu mee opgenomen binnen het handelingsplan van het kind Ouderondersteuning Naast de ouderbegeleiding binnen De Appelboom, ondersteunen we ook de onderlinge contacten tussen de ouders van de kinderen in De Appelboom. In 2013 werd Autimums opgericht door de ouders. Dit is een maandelijkse bijeenkomst van ouders en ex-ouders extern, om ervaringen en info uit te wisselen. Op 18/12/2013 kwamen in De Appelboom meerdere ouders van kinderen met ASS, die revalidatie volgen of volgden in De Appelboom, bijeen om ervaringen te wisselen, samen met Noor Seghers, schrijfster van het Magenta boek Zorg Werk Leven balans voor de ouders van een zorgenkind Doorverwijzing Na een gemiddelde revalidatieduur van 2 jaren worden de kinderen uit De Appelboom doorverwezen naar een geschikte school of voorziening. Zoeken naar een optimale doorverwijzing, overdracht en behoud van de aangeleerde vaardigheden zijn hierin heel belangrijk. JAARVERSLAG

7 Om ons doorverwijzingsbeleid te optimaliseren, willen we de voorzieningen in onze regio beter leren kennen. Hiervoor werd reeds een bezoek gebracht aan de school voor buitengewoon onderwijs De Luchtballon te Genk. Ook in 2014 worden nog verder werkbezoeken ingepland. 2.2 Wijziging teamsamenstelling 2013 werd gekenmerkt door een heleboel vervangingen. Mia Tits verving Carine Lisens in de huishouding. Heidi D Exelle ging aan de slag als logopediste ter vervanging van de moederschapsbescherming van Lieselotte Verheyen. Ook Ann Vanthoor en Jessica Gonzalez werkten aan gezinsuitbreiding en werden vervangen door respectievelijk Lore Engelen en Kimmy Lockkamper. Liesbeth Nelissen versterkte de leefgroep Het Zonnetje tijdens de afwezigheid van Kendy Reyskens. Tine Schroyen ging aan de slag als orthopedagoge ter vervanging van Anneleen De Becker en vulde hierna de functie van opvoedster in ter vervanging van Patsy Crauwels (tijdskrediet). Heidi, Lore, Kimmy, Liesbeth en Tine zetten hun vervangingscontract verder in Daarnaast werd het team ook versterkt met de komst van Sofie Neuteleers. Ze werd de derde vaste opvoedster bij De Sterretjes. 2.3 Wetenschappelijke vergadering Volgens de nieuwe RIZIV revalidatie overeenkomst, ondertekend op 01/01/2013, dient De Appelboom een jaarlijkse vergadering te organiseren, tussen in autisme gespecialiseerde artsen uit de betrokken affiliaties (KPC Genk en ) en de ganse therapeutische equipe van het centrum. Deze vergadering vond plaats op 13/12/2013 in het KPC te Genk. Aanwezigen: Vanuit : Prof. Jean Steyaert (kinderpyschiater) en Mevr. Anne Vanderlinden (orthopedagoge ECA en COS ) Vanuit KPC Genk: Dr. Peter Emmery (kinderpyschiater), Mevr. Ingrid Sleurs (psychologe) en Mevr. Chris Vandeweerd (maatschappelijk werkster) Therapeutisch team van De Appelboom. Onderwerp: Visie omtrent de in-, door- en uitstroom van De Appelboom. Aan de hand van: Huidige RIZV revalidatie overeenkomst Concrete cijfers van 2004 tot 2013 Discussie en uitwerken visie Vaststellingen: Dynamiek in hulpverlenersveld van autisme met toenemende groei en ervaring van autiwerking binnen de bestaande scholen voor buitengewoon onderwijs Verschuiving van de instroom in De Appelboom van een kind met ASS naar een kind met ASS met een ernstige graad van disfunctioneren Daling in opnameleeftijd in De Appelboom (2009: gemiddeld 4 jaar, 2013: gemiddeld 3,5 jaar) Blijvend lange wachtlijst van De Appelboom met een grote spreiding in wachtduur Knelpunten: JAARVERSLAG

8 Hoe voor instroom bij een jong kind met ASS bepalen dat beschikt over voldoende ontwikkelingsmogelijkheden Optimale uitstroom vinden voor de kinderen met behoud van aangeleerde vaardigheden Inkorten wachtlijst Voorstellen/werkpunten voor de toekomst: Bij instroom voorkeur bieden aan zeer jonge kinderen met ASS, die nog geen opvang/ondersteuning hebben Voor kinderen die op de wachtlijst staan, reeds zoeken naar een aanbod, in samenwerking met CAR s (voortraject) Waken over de duur van de revalidatieperiode, in de mate van het mogelijke beperken, met hierbij aansluitend een verbetering in de samenwerking met de doorverwijzers en een verbetering van het nazorgtraject. JAARVERSLAG

9 3 Activiteitenverslag INITIALEN PATIENT 3.1 Populatie GESLACHT LEEFTIJD ND M 6;06 jaar Bilzen Prof.dr. P. De Cock BF V 7;02 jaar Zutendaal Prof.dr. P. De Cock VG M 5;09 jaar Lommel Prof.dr. P. De Cock EH M 6;10 jaar Lanklaar Dr. S. Stevens Kinderpsychiater CI V 5,02 jaar Genk Dr. P. Emmery SL M 6;9 jaar Beringen Dr. K. Ballon GM M 6;2 jaar Bocholt Dr. L. Schrooten BN V 4;06 jaar Zutendaal Prof.dr. P. De Cock VO M 5;06 jaar Beringen Prof.dr. P. De Cock NP M 5;07 jaar As Dr. P. Emmery WOONPLAATS VERWIJZER DIAGNOSE VERBLIJFSDUUR Autisme Autisme ONTSLAG- DATUM VERWEZEN NAAR 3;01 jaar 30/08/13 De Dageraad Type 2 2;10 jaar 29/08/13 De Dolfijn Type 3 2;00 jaar 21/01/13 Ter Heide 1;09 jaar 03/06/13 Ter Heide Autisme 1;07 jaar 23/08/13 De Bladwijzer GLO Autisme JAARVERSLAG

10 INITIALEN PATIENT GESLACHT LEEFTIJD SW M 5;05 jaar Maasmechelen Dr. K. Ulens LR M 4;11 jaar Maaseik Prof.dr. De Cock MS V 6;07 jaar Eisden Dr. K. Ulens MT M 4;05 jaar Genk Dr. L. Schrooten BS M 5;06 jaar Genk Prof.dr. De Cock MP M 3;08 jaar Dilsen Prof.dr. J. Steyaert GF V 3;02 jaar Molenbeersel Dr. L. Schrooten HG M 5;02 jaar Bertem Prof.dr. P. De Cock LP M 3;02 jaar Kinrooi Dr. L. Schrooten WOONPLAATS VERWIJZER DIAGNOSE VERBLIJFSDUUR Autisme ONTSLAG- DATUM VERWEZEN NAAR JAARVERSLAG

11 3.2 Opleidingen-Werkbezoeken-Oudercursussen-Voordrachten A. Type activiteit, onderwerp, organisator, datum B. Follow-up per discipline C. Aantal personen OPLEIDINGEN STUDIEDAGEN 25/01/13: 2013 nieuwe Logopediste 1 persoon communicatiemiddelen te Duffel 07/02/13: Laures Autism research Workshop te Gent Medisch directeur 1 persoon 15/03/13: Nationaal Autisme Congres te Rotterdam (Nl) Medisch directeur 1 persoon 26/03/13: Gedrags- en emotionele moeilijkheden bij kinderen en jongeren met ASS door KHLim te Hasselt 11+12/04/13: International Symposium Feeding Disorders te Stafford (UK) 25-28/09/13: European Paediatric Neurology Society te Brussel 17/10/13: Mindfullness bij kinderen & jongeren te Destelbergen Opvoedsters Medisch directeur Medisch directeur Ergotherapeute Opvoedster 3 personen 1 persoon 1 persoon 2 personen 24/10/13: Stimulatie van de fijne motoriek bij kinderen Ergotherapeute 1 persoon 12,14 en 15/11/13: Opleiding Eblox door SD Worx Algemeen directeur 1 persoon 29/11/13: Sterk! In autisme door Autisme Centraal te Psychologe 2 personen Gent Opvoedster 03/12/13: Tablets: spelen, leren en bedienen Groepschef 2 personen Logopediste 03/12/13: Heeft een tablet iets te vertellen Groepschef 2 personen Logopediste 10/12/13: Sensorische prikkelverwerking bij ASS te Diepenbeek Opvoedster 1 persoon CLIENTGERICHTE WERKBEZOEKEN - OVERLEGMOMENTEN 09/01/13: Kennismakingsbezoek patiënt Groepschef 1 persoon 11/01/13: Kennismakingsbezoek patiënt Groepschef 1 persoon 25/01/13: Overleg revalidatiecentra autisme Medisch directeur Algemeen 3 personen directeur Bestuurder 30/01/13: Referentiecentrum autisme Medisch directeur Algemeen 2 personen directeur 31/01/13: SEN - Hasselt Algemeen directeur 1 persoon 06/02/13: Inschrijvingsgesprek patiënt Algemeen directeur 1 persoon 06/02/13: Kennismakingsgesprek patiënt Groepschef 1 persoon 27/02/13: Overleg revalidatiecentra Medisch directeur 3 personen Algemeen directeur Bestuurder 19/03/13: SPIL, stuurgroep kinderen en jongeren Algemeen directeur 1 persoon 15/04/13: werkbezoek Medisch directeur 4 personen JAARVERSLAG

12 22/04/13: Overleg rond de zesde staatshervorming in Psychologe Algemeen directeur Groepschef Algemeen directeur 2 bestuurders 3 personen 13/05/13: Overleg SEN, Stuurgroep autisme Algemeen directeur 1 persoon 16/05/13: Nazorggesprek patiënt De Bladwijzer - Genk Psychologe 1 persoon 21/05/13: Intakegesprek patiënt Medisch directeur 1 persoon 23/05/13: Overleg SPIL Algemeen directeur 1 persoon 27/05/13: Inschrijvingsgesprek patiënt Algemeen directeur 1 persoon 25/06/13: ADOS onderzoek patiënt KU Leuven Psychologe 1 persoon 05/08/13: Intakegesprek patiënt Medisch directeur 2 personen Psychologe 21/08/13: Inschrijvingsgesprek patiënt Algemeen directeur 1 persoon 20/09/13: Nazorggesprek patiënt De Dolfijn - Genk Opvoedster 1 persoon 27/09/13: Nazorggesprek patiënt Opvoedster 1 persoon 11/10/13: Officiële opening Algemeen directeur 1 persoon 14/10/13: Nazorggesprek patiënt Opvoedster 1 persoon 21/10/13: Nazorggesprek patiënt Opvoedster 1 persoon 19/11/13: Werkbezoek Ter Heide - Genk Algemeen directeur 3 personen Psychologe Groepschef 03/12/13: Administratief+ intake patiënt Algemeen directeur Medisch directeur 2 personen 17/12/13: Kennismakingsbezoek bij De Luchtballon te Genk Psychologe Groepschef 2 personen OUDERCURSUSSEN 29/01/13: Oudercursus orthowerking Opvoedsters groepschef 10 personen 21/05/13: Medische-biologische aspecten Medisch directeur 1 persoon 15/10/13: ASS Algemeen overzicht Medisch directeur 1 persoon VOORDRACHTEN DOOR MEDEWERKERS AAN EXTERNE DIENSTEN/SCHOLEN 28/03/13: Cognitieve training te Paal Ergotherapeute 1 persoon 28/03/13: Communicatietraining voor niet-sprekende Groepschef 1 persoon kinderen met ASS te Paal 01/10/13: Autisme en medicatie voor VVA te Kessel-Lo Medisch directeur 1 persoon 10/11/13: Autisme en medicatie voor VVA te Tongeren Medisch directeur 1 persoon PROJECT TOLKEN Sedert 2006 kunnen we met financiële steun van de Provincie Limburg gebruik maken van het project tolken JAARVERSLAG

13 4 Teamsamenstelling Op 31/12/2013: Breesch Lukas groepschef (38/38) Chorkawa Ingrid opvoedster (19/38) Crauwels Patsy opvoedster (28,50/38 tijdskrediet) De Becker Anneleen psychologe (38/38) D Exelle Heidi logopediste (18/38 - vervanging) De Ryck Dorien directeur (19/38) Engelen Lore opvoedster (38/38 vervanging) Elsen Lydia huishoudster (19/38) Gonzalez Jessica opvoedster (38/38 moederschapsbescherming) Huygen Sigrid ergotherapeute (18/38) Lisens Carine huishoudster (19/38) Lockkamper Kimmy opvoedster (38/38 vervanging) Mottart Sissi opvoedster (19/38) Mouchaers Mariëlle opvoedster (28,50/38) Nelissen Liesbeth opvoedster (27/38 vervanging) Neuteleers Sofie opvoedster (13,50/38) Olivié Hilde medisch directeur/kinder- en revalidatiearts (9/38) Raymaekers Linda secretaresse (24/38) Reyskens Kendy opvoedster (36,50/38 - ziekte) Schroyen Tine opvoedster (28,50/38 vervanging) Smets Fabiënne opvoedster (28,50/38) Vanthoor Ann opvoedster (28,50/38) Verheyen Lieselotte logopediste (18/38 - moederschapsbescherming) JAARVERSLAG

14 5 Leden van de V.Z.W. 5.1 Algemene Vergadering dhr. A. Arts mevr. C. Broeckx dhr. M. Charlier prof. dr. M. Danckaerts prof. dr. P. De Cock dr. P. Emmery mevr. C. Gielis dhr. R. Gorissen mevr. M. Heene dhr. G. Peeters prof. dr. J. Steyaert dhr. M. Stinckens dr. W. Tambeur prof. dr. C. Van Geet dr. C. Verelst mevr. M. Wauters 5.2 Raad van Beheer Voorzitter: Ondervoorzitter: Secretaris: Gewone leden: dhr. Gorissen dhr. A. Arts dhr. M. Charlier prof. dr. J. Steyaert mevr. M. Wauters dr. P. Emmery dhr. G. Peeters Adviserende leden: mevr. D. De Ryck dr. W. Tambeur JAARVERSLAG

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum -- Inhoudsopgave 1 Woord vooraf... 3 2 Krachtlijnen in het jaar 2011... 4 2.1 Huisvesting... 4 2.2 Optimaliseren orthopedagogische werking... 4 2.1.2. Optimaliseren leefgroepswerking... 5 2.1.3 Uitbreiding

Nadere informatie

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum Inhoudsopgave 1 Woord vooraf... 3 2 Krachtlijnen in het jaar 2012... 4 2.1 Huisvesting... 4 2.2 Optimaliseren orthopedagogische werking... 4 2.2.2. Uitwerken en gebruik van HUSI vragenlijst... 5 2.2.3

Nadere informatie

1. Woord vooraf Krachtlijnen in het jaar Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) als aanvulling op het revalidatieaanbod

1. Woord vooraf Krachtlijnen in het jaar Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) als aanvulling op het revalidatieaanbod Inhoudsopgave 1. Woord vooraf..2 2. Krachtlijnen in het jaar 2018..3 2.1. Permanent Onderwijs aan Huis (POAH) als aanvulling op het revalidatieaanbod 2.2. Focusgroepen 2.3. Samenwerking met ouders 2.4.

Nadere informatie

Jaarverslag t Appelboomke Runkstersteenweg HASSELT Tel./fax:

Jaarverslag t Appelboomke Runkstersteenweg HASSELT Tel./fax: Jaarverslag 2007 t Appelboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011 27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke.be Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Woord vooraf... 3 2. Krachtlijnen

Nadere informatie

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum. 1. Woord vooraf...3

Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum. 1. Woord vooraf...3 JAARVERSLAG 2015 Inhoudsopgave 1. Woord vooraf...3 2. Krachtlijnen in het jaar 2015..4 2.1. Verder optimaliseren en verbreden van de pedagogische en gedragsmatige aanpak van het autisme : ESDM 2.2. Deelname

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord p.1. Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek. p.2. Gelezen p.3. Executieve functies bij kinderen met ASS

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord p.1. Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek. p.2. Gelezen p.3. Executieve functies bij kinderen met ASS Inhoud Voorwoord p.1 Ontwikkeling en stimulatie van de grove motoriek p.2 Gelezen p.3 Executieve functies bij kinderen met ASS De afgelopen periode p.4-6 p.7-8 Woordje van dank p.9 De Appelboom opent Website

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum

Inhoudsopgave. Behandelingscentrum voor peuters en kleuters met een autismespectrumstoornis RIZIV-revalidatiecentrum JAARVERSLAG 2014 Inhoudsopgave 1 Woord vooraf... 3 2 Krachtlijnen in het jaar 2014... 4 2.1.Optimaliseren orthopedagogische werking... 4 2.1.1. Verder optimaliseren en verbreden van de pedagogische en

Nadere informatie

Jaarverslag t Appelboomke Runkstersteenweg HASSELT Tel./fax: 011/

Jaarverslag t Appelboomke Runkstersteenweg HASSELT Tel./fax: 011/ Jaarverslag 2006 t Appelboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011/27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke.be JAARVERSLAG 2006 1. Woord vooraf... 2 2. Krachtlijnen in het jaar

Nadere informatie

Jaarrv veerssllag t Appelboomke

Jaarrv veerssllag t Appelboomke Jaarverslag 2008 t App elboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011 27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke.be Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Woord vooraf...- 2-2. Krachtlijnen

Nadere informatie

(On)bezorgd kind zijn

(On)bezorgd kind zijn Vlaams Congres voor Pediatrische Psychologie Zaterdag 26 september 2015 (On)bezorgd kind zijn Zorgen voor chronisch zieke kinderen in (en buiten) het ziekenhuis Wat? Voor wie? Waar? Congres over de psychosociale

Nadere informatie

Gelezen. Geen gevecht, geen gebijt, geen gegil: het bevorderen van positief gedrag bij mensen met autisme en andere ontwikkelingsstoornissen

Gelezen. Geen gevecht, geen gebijt, geen gegil: het bevorderen van positief gedrag bij mensen met autisme en andere ontwikkelingsstoornissen Gelezen Geen gevecht, geen gebijt, geen gegil: het bevorderen van positief gedrag bij mensen met autisme en andere ontwikkelingsstoornissen Van Bo Hejlskov Elvén Als jonge opvoedster heb ik me samen met

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie en behandeling

Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie en behandeling Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie en behandeling Developmental Coordination Disorder Schrijven, met bestek eten, een bal vangen, een logisch verhaal vertellen of huiswerkopdrachten uitvoeren.

Nadere informatie

Jaarverslag 2005. t Appelboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011/27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke.

Jaarverslag 2005. t Appelboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011/27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke. Jaarverslag 2005 t Appelboomke Runkstersteenweg 511 3500 HASSELT Tel./fax: 011/27 30 69 E-mail: appelboomke@skynet.be www.appelboomke.be JAARVERSLAG 2005 1 Woord vooraf...2 2 Krachtlijnen in het jaar 2005...3

Nadere informatie

Doordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden.

Doordat bewegen en uitvoeren van activiteiten moeilijker gaat, voelt een kind met DCD zich soms onzeker. Ook kan het activiteiten spannend vinden. Onlangs is uw kind gezien in het observatieteam en is de diagnose DCD gesteld. In deze folder leest u wat DCD is, wat de behandeling bij Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch inhoudt en hoe

Nadere informatie

Als er eentje anders is

Als er eentje anders is Lenteforum Als er eentje anders is Stimuleren van de ontwikkeling van jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Woensdag 14 mei 2014 Forum staat voor marktplaats. Op deze forumdag willen we plaats

Nadere informatie

1 Visietekst autisme: Het auti-project van MPIGO De Vloedlijn

1 Visietekst autisme: Het auti-project van MPIGO De Vloedlijn 1 Visietekst autisme: Het auti-project van MPIGO De Vloedlijn 1.1 Inleiding : In onze scholen bieden wij verschillende mogelijkheden aan met betrekking tot autiwerking. In onze kleuterklassen bevinden

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie voor ouders/verzorgers

Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie voor ouders/verzorgers Developmental Coordination Disorder (DCD) Informatie voor ouders/verzorgers Wat is DCD? DCD is de Engelse afkorting van Developmental Coordination Disorder; vrij vertaald in het Nederlands een motorische

Nadere informatie

VISIETEKST: Autiwerking OV1, OV2 en OV3 IBSO De Horizon

VISIETEKST: Autiwerking OV1, OV2 en OV3 IBSO De Horizon VISIETEKST: Autiwerking OV1, OV2 en OV3 IBSO De Horizon 1. INLEIDING In het Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs vindt men als één van de leidende principes terug dat het PPGO een project

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson Patiënteninformatie Groepsrevalidatie Parkinson Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Algemene informatie... 3 Waarom multidisciplinaire revalidatie?... 4 Inhoud van het revalidatieprogramma... 4 Opbouw van

Nadere informatie

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT EXECUTIEVE FUNCTIES Kinderen en adolescenten met problemen met inhibitie, cognitieve controle, emotieregulatie, werkgeheugen, motivatie en zelfregulatie thuis en op school Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014

Nadere informatie

Centra voor Ambulante Revalidatie

Centra voor Ambulante Revalidatie Centra voor Ambulante Revalidatie CAR Ter Eecken Oudenaarde NOK-centrum Ronse Het centrum staat in voor integrale Daarvoor beschikt het over multidisciplinaire teams bestaande uit : Artsen (ki-psychiater/pediater/nko

Nadere informatie

ASKe-instrument. Instrument voor Autisme Specifieke Kwaliteitsevaluatie. Algemene Evaluatiecriteria

ASKe-instrument. Instrument voor Autisme Specifieke Kwaliteitsevaluatie. Algemene Evaluatiecriteria Vlaamse Vereniging Autisme Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Vakgroep Experimenteel-Klinische en Gezondheidspsychologie Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen Henri Dunantlaan 2 9000

Nadere informatie

ARME ZORG ASALE ZORG AMEN OP WEG ROEIEN

ARME ZORG ASALE ZORG AMEN OP WEG ROEIEN ARME ZORG ASALE ZORG AMEN OP WEG ROEIEN E E N O P E N H U I S W I E Z I J N W I J? Zonnebloem vzw is een multifunctioneel centrum (MFC) voor kinderen en jongeren van 0 tot 25 jaar met een beperking in

Nadere informatie

Waar staan wij voor. Wie zijn wij

Waar staan wij voor. Wie zijn wij Medische dienst Waar staan wij voor Revalidatie: Het medisch team waakt over de therapeutische revalidatie en de algemene gezondheidstoestand van uw kind. Informatie: Wij geven medisch en therapeutisch

Nadere informatie

training van basis naar brug

training van basis naar brug training van basis naar brug een extra steuntje in de rug voor kinderen met autisme bij de overstap van de basisschool naar de brugklas een aanbod van de Polikliniek in Doorwerth informatie voor cliënten,

Nadere informatie

Jaarcongres Ergotherapie

Jaarcongres Ergotherapie Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 Suzanne Van den Broek Heidi Lemmens met grote dank aan Bie Op de Beeck keuze is afhankelijk van: de aard van de cognitieve problemen de ernst van de cognitieve problemen

Nadere informatie

Brochure voor ouders/verzorgers en begeleiders van kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS).

Brochure voor ouders/verzorgers en begeleiders van kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Brochure voor ouders/verzorgers en begeleiders van kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Deze brochure richt zich op kinderen met FAS tussen de 4 en 14 jaar. Hierin worden vooral de begeleidingsbehoeften

Nadere informatie

Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen. Rob Neyens 22.10.2009

Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen. Rob Neyens 22.10.2009 Omgaan met kinderen met autismespectrumstoornissen Rob Neyens 22.10.2009 Programma 1. Theorie: wat is autisme? 1.1 Buitenkant 1.2 Binnenkant 2. Praktijk: hoe omgaan met autisme? 2.1 Remediëren 2.2 Compenseren

Nadere informatie

Kinder- en jeugdpsychiatrie

Kinder- en jeugdpsychiatrie I n f o r m a t i e b r o c h u r e Kinder- en jeugdpsychiatrie Kinder- en jeugdpsychiatrie Tel. 016 34 38 21 De afdeling is bereikbaar via de rode pijl, tweede verdieping. INHOUD INLEIDING 2 3 Inleiding...3

Nadere informatie

Zelfsturend leren met een puberbrein

Zelfsturend leren met een puberbrein Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden

Nadere informatie

Libra Revalidatie DCD. Diagnose en behandeling bij kinderen met een coördinatieontwikkelingsstoornis

Libra Revalidatie DCD. Diagnose en behandeling bij kinderen met een coördinatieontwikkelingsstoornis Libra Revalidatie DCD Diagnose en behandeling bij kinderen met een coördinatieontwikkelingsstoornis Uw kind is gezien door de revalidatiearts en tijdens dit bezoek is met u gesproken over DCD. In deze

Nadere informatie

CAR netwerk Waas & Dender

CAR netwerk Waas & Dender CAR netwerk Waas & Dender 2 de lijn van de gezondheidszorg Wat en voor wie? Gespecialiseerd in multidisciplinaire diagnostiek en behandeling van kinderen met neurobiologische ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

De huid en het brein. Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1

De huid en het brein. Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1 De huid en het brein Multidisciplinaire expertise bij ontwikkeling, leren en gedrag van kinderen en jongeren met neurofibromatose type 1 Het Centrum voor Neurologische Leer- en ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

Workshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking

Workshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Workshop Patijnenburg BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Patijnenburg is onderdeel van Werkplein Westland is de paraplu waaronder alle extern gerichte activiteiten van Werkplein

Nadere informatie

A. Algemeen. B. Functioneel. C. Schools. D. Tips. E. Interventie

A. Algemeen. B. Functioneel. C. Schools. D. Tips. E. Interventie kinesitherapie A. Algemeen B. Functioneel C. Schools D. Tips E. Interventie A. Algemeen Grof motorisch bewegen vertrekt vanuit het eigen lichaam, maar vraagt ook heel wat organisatie in ruimte en tijd

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat

Nadere informatie

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR Zat Ge En Gedg Zaterdag 5 oktober 2019 Zaterdag 4 april 2020 Zaterdag 3 oktober 2020 Inleiding in ABA Dinsdag 21 januari 2020 Leren Communiceren Dinsdag 18 februari 2020 Gestructureerd Leren en Motivatiegericht

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Welkom in het MDCCP

Patiënteninformatie. Welkom in het MDCCP Patiënteninformatie Welkom in het MDCCP Inhoud Inhoud... 2 Welkom in het multidisciplinair centrum voor de behandeling van chronische pijn... 3 Het multidisciplinair centrum (MDCCP)... 4 Informatieve sessies...

Nadere informatie

Klinische behandeling

Klinische behandeling Klinische behandeling voor kinderen met ASS informatie voor cliënten, ouders en verwijzers september 2013 centrum voor autisme dr. leo kannerhuis verder met autisme Klinische behandeling voor kinderen

Nadere informatie

H Poliklinische Revalidatie Behandeling (PRB)

H Poliklinische Revalidatie Behandeling (PRB) H.71889.0815 Poliklinische Revalidatie Behandeling (PRB) Inleiding De revalidatiearts heeft u aangemeld voor poliklinische revalidatie behandeling. Samen met u stelt de revalidatiearts een revalidatiebehandelplan

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis?

Autismespectrumstoornis? GON? Wat is dat? Het geïntegreerd onderwijs (GON) is bedoeld om kinderen met een handicap, leermoeilijkheden en/of opvoedingsmoeilijkheden les te laten volgen in het gewone onderwijs. De leerling krijgt

Nadere informatie

patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel

patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel i patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel Mevrouw, mijnheer Overgewicht swingt bij velen alsmaar meer de pan uit Een multidisciplinair

Nadere informatie

Therapeutische peutergroepen. Algemene informatie

Therapeutische peutergroepen. Algemene informatie Therapeutische peutergroepen Algemene informatie Therapeutische peutergroep Behandeling op een therapeutische peutergroep (TPG) bestaat uit een intensief revalidatieprogramma voor kinderen van ongeveer

Nadere informatie

Het kind of de jongere met hersenletsel en het gezin in de participatie / chronische fase

Het kind of de jongere met hersenletsel en het gezin in de participatie / chronische fase Het kind of de jongere met hersenletsel en het gezin in de participatie / chronische fase Symposium Traumatisch Hersenletsel Kinderen en Jongeren 31 oktober 2018 Drs. Y. Boom MSc. - Neuropsycholoog Disclosure

Nadere informatie

30/05/2018. ASS en gedrag WELKOM. Kennismaking en verwachtingen. Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018

30/05/2018. ASS en gedrag WELKOM. Kennismaking en verwachtingen. Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018 ASS en gedrag Studiedag Kansrijk Onderwijs dinsdag 29 mei 2018 Een poging tot sensibilisering Nadja Vandenbroeck WELKOM Vandaag: - Kennismaking en verwachtingen - Die fameuze ijsberg - Small talk - DSM-5,

Nadere informatie

Autisme en de gevolgen Els Ronsse / MDR

Autisme en de gevolgen Els Ronsse /   MDR Autisme en de gevolgen Els Ronsse / www.psysense.be MDR Voorkomen? Voor het hele spectrum komen een aantal studies onafhankelijk van elkaar uit op 60 tot 70 op 10.000 of 1 op ongeveer 150 personen. Af

Nadere informatie

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Actief in Noord en

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

Jaartraining System dynamics

Jaartraining System dynamics Deze jaartraining richt zich op ieder die zich wil bijscholen in de systemische manier van kijken en handelen met toepassingen in de verschillende levensdomeinen: familie, relatie, opvoeden, werk, helpen,...

Nadere informatie

Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD)

Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Wat staat er in deze folder? UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Ziekte van Huntington

Ziekte van Huntington Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte

Nadere informatie

VORMINGSAANBOD VWVJ VOOR HET WERKJAAR

VORMINGSAANBOD VWVJ VOOR HET WERKJAAR VLAAMSE WETENSCHAPPELIJKE VERENIGING VOOR JEUGDGEZONDHEIDSZORG VORMINGSAANBOD VWVJ VOOR HET WERKJAAR 2019-2020 1. Standaard Groei (thema lengte): workshops voor verpleegkundigen Nauwkeurig wegen en meten

Nadere informatie

ENKELE GOOD PRACTICES

ENKELE GOOD PRACTICES PREVENTIEF BELEID OM DE TOEPASSING VAN VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN TE VOORKOMEN. ENKELE GOOD PRACTICES CENTRUM voor KINDERPSYCHIATRIE Een kindvriendelijke hoekenwerking: een project voor kleuters en

Nadere informatie

Kinderen in Perspectief; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen

Kinderen in Perspectief; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen Kinderen in ; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen 1. Wat is? -praktijk van zelfstandige therapeuten -disciplines: 2 pedagogen, 1 psychologe, multidisciplinaire samenwerking

Nadere informatie

AUTISME EN NORMALE BEGAAFDHEID

AUTISME EN NORMALE BEGAAFDHEID Als je kind een diagnose autisme krijgt, sta je als ouder voor een grote uitdaging. Je wilt je kind beter begrijpen en begeleiden. Je voelt je geconfronteerd met vele vragen en onzekerheden. Ouders voelen

Nadere informatie

Autisme als contextblindheid

Autisme als contextblindheid Leerlingen met autisme in het secundair onderwijs Autisme Limburg 18 oktober 2011 KobeVanroy Autisme Centraal, Gent Autisme als contextblindheid P. Vermeulen, 2009 Autisme: prevalentie 2010 Autisme Centraal

Nadere informatie

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen VVL Congres, Berchem, 14 maart 2014 Pervasieve

Nadere informatie

Oocamp 8 juni Management voor ouders van een kind met handicap, chronische ziekte of ASS

Oocamp 8 juni Management voor ouders van een kind met handicap, chronische ziekte of ASS Oocamp 8 juni 2012 Management voor ouders van een kind met handicap, chronische ziekte of ASS Centrum voor Gezins- en Orthopedagogiek Prof.dr. Bea Maes en Noor Seghers Psychische klap + onzekerheid Zorg/

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose

Nadere informatie

ZORG IS KINDEREN LATEN SCHITTEREN ALS EEN PAREL! We werken samen aan een school waarin ALLE kinderen schitteren als parels aan een snoer!

ZORG IS KINDEREN LATEN SCHITTEREN ALS EEN PAREL! We werken samen aan een school waarin ALLE kinderen schitteren als parels aan een snoer! ZORG IS KINDEREN LATEN SCHITTEREN ALS EEN PAREL! We werken samen aan een school waarin ALLE kinderen schitteren als parels aan een snoer! De zorg in de Parel bestaat uit verschillende mensen die elk hun

Nadere informatie

ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG

ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG VRIJDAG 13 MAART 2015 STUDIEDAG SO YOU THINK YOU CAN PLAY? STUDIEDAG JONGE KINDEREN LEREN EN LATEN SPELEN IS EEN VAK. ERGOTHERAPIE HANDIGE TIPS VOOR SPELBEGELEIDING VOOR THERAPEUTEN. BIJ ROUW EN PALLIATIEVE

Nadere informatie

Informatie boekje CO-OP benadering

Informatie boekje CO-OP benadering Informatie boekje CO-OP benadering Cognitive Orientation to daily Occupational Performance Heerlen, 2013 Dit informatieboekje is tot stand gekomen op vraag van therapeuten, ouders, partners en andere betrokkenen.

Nadere informatie

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen.

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker

Nadere informatie

Voorlichting. ZO dichtbij Scholingsaanbod 2019

Voorlichting. ZO dichtbij Scholingsaanbod 2019 Workshops Praktische info Voorlichting ZO dichtbij Scholingsaanbod 2019 Workshops Voorlichting Praktische info Adelante deelt haar kennis graag! Iedereen die in het regulier of speciaal onderwijs te maken

Nadere informatie

Poliklinische revalidatie bij DCDproblematiek. jaar

Poliklinische revalidatie bij DCDproblematiek. jaar Poliklinische revalidatie bij DCDproblematiek bij kinderen van 4 tot 12 jaar Inleiding Stil zitten, veters strikken, schrijven, met bestek eten of een bal vangen. Dit zijn een aantal activiteiten waarvan

Nadere informatie

CP en de gevolgen voor gezin en school

CP en de gevolgen voor gezin en school CP en de gevolgen voor gezin en school Mirjam Groothedde MSc. Orthopedagoog Generalist NVO CP-team, Roessingh Centrum voor Revalidatie Bram, 10 jaar CP, bilateraal, GMFCS 3 Sinds tweede jaar bekend bij

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers Autismespectrumstoornis SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND 19-10-2016 Mandy Bekkers (mandybekkers@hotmail.com) Waarschuwing vooraf! 2 Geschiedenis Autos (Grieks: zelf) 1937-1940: Term autisme 1943 &

Nadere informatie

GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS DR. MARIETTE HUIZINGA

GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS DR. MARIETTE HUIZINGA GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS DR. MARIETTE HUIZINGA SUCCES OP SCHOOL In goede banen leiden: Aandacht Gedrag Emoties Goed kunnen opletten, plannen,

Nadere informatie

BVLO LIMBURGvzw. Inschrijvingsformulier. Nascholingen Thema De kleuter in beweging. Maak je keuze: Inschrijven verplicht! (code vermelden aub)

BVLO LIMBURGvzw. Inschrijvingsformulier. Nascholingen Thema De kleuter in beweging. Maak je keuze: Inschrijven verplicht! (code vermelden aub) Inschrijvingsformulier Persoonlijke gegevens Naam en voornaam:.. Adres: Postnummer en Gemeente:.... Telefoon: GSM.. E mail: School of club: Geboortedatum:.././ Maak je keuze: Inschrijven verplicht! (code

Nadere informatie

KINDER FYSIO THERAPIE

KINDER FYSIO THERAPIE KINDER FYSIO THERAPIE SPELENDERWIJS ONTWIKKELEN KINDEREN HUN ZINTUIGEN EN MOTORIEK. MEESTAL GAAT DAT GOED, MAAR BIJ SOMMIGE KINDEREN DUURT HET LANGER OF WIJKT DE ONTWIKKELING AF VAN WAT GEBRUIKELIJK IS

Nadere informatie

Inspiratiedag exclusief-inclusief WWW.KOCA.BE

Inspiratiedag exclusief-inclusief WWW.KOCA.BE Inspiratiedag exclusief-inclusief wie of waar je ook bent, wij staan naast je, opdat je op eigen krachten verder kan Visie Expertisecentrum Binnen muren van KOCA indien nodig Inclusief waar mogelijk Ter

Nadere informatie

Schoolbrochure. Adres. Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen 054/41.25.41 054/42.22.58 bsbo.geraardsbergen@g-o.be www.de-drempel.

Schoolbrochure. Adres. Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen 054/41.25.41 054/42.22.58 bsbo.geraardsbergen@g-o.be www.de-drempel. Schoolbrochure Adres Telefoon Fax E-mail Website Schillebeekstraat 20 A 9500 Geraardsbergen 054/41.25.41 054/42.22.58 bsbo.geraardsbergen@g-o.be www.de-drempel.be Een verhaal... Mijn verhaal De laatste

Nadere informatie

Autisme in je vrije tijd

Autisme in je vrije tijd Autisme in je vrije tijd KINDEREN MET AUTISME IN EEN GEWONE JEUGDVERENIGING? HET KAN! Een informatieve brochure door Elise Burny - orthopedagoog Jannicke Hurtekant - orthopedagoog Petra Warreyn - klinisch

Nadere informatie

Seksualiteit en ASS. Presentatie symposium pleegzorg 19 juni 2014. presentatie symposium pleegzorg

Seksualiteit en ASS. Presentatie symposium pleegzorg 19 juni 2014. presentatie symposium pleegzorg Seksualiteit en ASS Presentatie symposium pleegzorg 19 juni 2014 programma Opfrissen van informatie over ASS (heel kort het spectrum toelichten). ASS en seksualiteit belichten. Seksuele en relationele

Nadere informatie

Diabetesconventie voor kinderen en adolescenten

Diabetesconventie voor kinderen en adolescenten Diabetesconventie voor kinderen en adolescenten informatie voor patiënten INLEIDING 3 VOORSTELLING VAN HET DIABETESTEAM 5 Artsen Verpleegkundigen Diëtisten Psychologe Sociaal werkster Secretariaatsmedewerkster

Nadere informatie

ZNA UKJA Zorgeenheid ontwikkelings- en psychotische stoornissen adolescenten (K-dienst H) Informatie voor patiënten

ZNA UKJA Zorgeenheid ontwikkelings- en psychotische stoornissen adolescenten (K-dienst H) Informatie voor patiënten ZNA UKJA Zorgeenheid ontwikkelings- en psychotische stoornissen adolescenten (K-dienst H) Informatie voor patiënten 2 ZNA UKJA Zorgeenheid ontwikkelings- en psychotische stoornissen adolescenten Voor Wie?

Nadere informatie

Autisme en depressie. Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan

Autisme en depressie. Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan Autisme en depressie Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan Hoe herken je autisme bij een depressieve patiënt? 3 Wat gaat hier mis? DSM5 criteria Autismespectrumstoornis A. Beperkingen

Nadere informatie

IK BEN ZAMBA, DE BESTE VRIEND VAN DE KINDJES IN ONZE KLAS!!!

IK BEN ZAMBA, DE BESTE VRIEND VAN DE KINDJES IN ONZE KLAS!!! IK BEN ZAMBA, DE BESTE VRIEND VAN DE KINDJES IN ONZE KLAS!!! Juf Kristel is de kinesiste van de klas. Zij geeft individuele therapie, maar ondersteunt de juf ook bij de schrijf- en grove motoriek. Juf

Nadere informatie

Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda

Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda Eet Advies Team (EAT) Voor jonge kinderen met voedingsproblemen Revalidatiecentrum Breda Inleiding De meeste kinderen leren vanzelf eten. Toch heeft 25 tot 40 % van de kinderen in de voorschoolse leeftijd

Nadere informatie

DOEL van de WORKSHOP. KIESKEURIG 3 jaar OPDRACHT. Hoe KIESKEURIG bent u geweest bij het kiezen van deze workshop? 13-11-2014

DOEL van de WORKSHOP. KIESKEURIG 3 jaar OPDRACHT. Hoe KIESKEURIG bent u geweest bij het kiezen van deze workshop? 13-11-2014 KIESKEURIG 3 jaar Ondersteuning bij het kiezen van een vervolgopleiding voor middelbare scholieren HAVO en VWO November 2014 Eveline Hartman RSG Wolfsbos Hoogeveen Franca Hiddink Lectoraat rehabilitatie

Nadere informatie

Gras groeit niet door aan de sprieten te trekken, Maar door de wortels water te geven. Afrikaans spreekwoord

Gras groeit niet door aan de sprieten te trekken, Maar door de wortels water te geven. Afrikaans spreekwoord Gras groeit niet door aan de sprieten te trekken, Maar door de wortels water te geven Afrikaans spreekwoord Symptomatische aanpak Fundamentele F aanpak Band versterken: Zichzelf De ander(en) Materialen

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA

PATIËNTEN INFORMATIE. Pijnrevalidatie. Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA PATIËNTEN INFORMATIE Pijnrevalidatie Locatie Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis

Nadere informatie

ADHD-werking binnen CAR Accent

ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD is een ontwikkelingsstoornis waarbij de verwerking van informatie in de hersenen verstoord verloopt. Als gevolg hiervan vertonen kinderen met deze stoornis vooral problemen

Nadere informatie

Het motorisch onhandige kind

Het motorisch onhandige kind Workshop Het motorisch onhandige kind Signalering en doorverwijzing door de leerkracht 01-10-2014 Ester Litjens, Ergotherapeute Pia Hoezen, Kinderfysiotherapeute (Master Pediatric Physical Therapy MPPT)

Nadere informatie

Poliklinische Revalidatie voor kinderen en jongeren met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Revalidatiecentrum Breda

Poliklinische Revalidatie voor kinderen en jongeren met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Revalidatiecentrum Breda Poliklinische Revalidatie voor kinderen en jongeren met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Revalidatiecentrum Breda Informatie voor ouders/verzorgers Uw kind wordt aangereden door een auto, valt hard van

Nadere informatie

Flexpoint Loopbaanbegeleiding

Flexpoint Loopbaanbegeleiding Flexpoint Loopbaanbegeleiding Flexpoint loopbaanbegeleiding tilt je carrière naar een hoger niveau Ben jij toe aan een nieuwe stap in je carrière, maar weet je niet echt meteen welke richting je uit kan?

Nadere informatie

Developmental Coördination Disorder (DCD)

Developmental Coördination Disorder (DCD) Developmental Coördination Disorder (DCD) informatie voor kind ouders Wat is DCD Waardoor is mijn kind zo onhandig? Heeft u zich dit als ouder al vaak afgevraagd en onvoldoende antwoord gekregen, dan kunt

Nadere informatie

vormingsaanbod

vormingsaanbod vormingsaanbod 2012-2013 ADHD Dyslexie en dyscalculie Taal- en leerstoornissen in een meertalige context Taalvaardigheid Code maakt deel uit van de Groep Gezondheid & Welzijn van Lessius Expertisecentrum

Nadere informatie

Aanmeldingsformulier

Aanmeldingsformulier Aanmeldingsformulier Geachte ouder(s) of voogd, Wij danken u voor het vertrouwen dat u in ons centrum stelt. Voor een vlot verloop, sturen wij u hierbij twee documenten. Gelieve het eerste document volledig

Nadere informatie

vestigingsplaats de zeeparel

vestigingsplaats de zeeparel JONGEREN HEBBEN RECHT OP AANGEPAST ONDERWIJS DAT BIEDEN WIJ HEN AAN vestigingsplaats de zeeparel individueel begeleid en aangepast buitengewoon secundair onderwijs voor jongeren van 13-21 jaar met een

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro Voorzet Voorzet is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met autisme sinds 1994. Is actief in Noord

Nadere informatie

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen?

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen? Goede zorg voor u en uw jonge kind Wat kunnen we voor u betekenen? Voor wie? U bent ouder of verzorger van een kind in de leeftijd van 0 t/m 7 jaar. U maakt zich zorgen. Uw kind: heeft moeite met samenspelen

Nadere informatie

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen

Overzicht Autisme net ff anders. Herkennen van autisme in contact. Autisme Specifieke Communicatie. Vragen Autisme niet begrepen? Niet herkend! Gemeente Koggenland 6 november 2017 & Stichting Deuvel Mieke Bellinga Mariëlle Witteveen Overzicht Autisme net ff anders Herkennen van autisme in contact Autisme Specifieke

Nadere informatie

3 VOORWOORD. 4 ZORGAANBOD MET FOCUS OP vraagverduidelijking en oriëntering. 6 ZORGAANBOD MET FOCUS OP ambulante Begeleiding of BeHandeling

3 VOORWOORD. 4 ZORGAANBOD MET FOCUS OP vraagverduidelijking en oriëntering. 6 ZORGAANBOD MET FOCUS OP ambulante Begeleiding of BeHandeling GESPECIALISEERD ORIËNTERINGS- EN BEHANDELINGSAANBOD VOOR PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN PSYCHISCHE EN/OF ERNSTIGE GEDRAGSPROBLEMEN IN LIMBURG NAJAAR 2013 SPIL 1 3 VOORWOORD 4 ZORGAANBOD MET

Nadere informatie

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Design: Triple P Communications 2011 1 Waarom hebben we programma s voor opvoedingsondersteuning nodig? Een verontrustend

Nadere informatie

GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN. AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis

GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN. AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis GEWOON ANDERS ASS BIJ JONGE KINDEREN AutismeTeam Noord-Nederland, Jonx Lentis Programma Even voorstellen Wat is autisme? Vroege signalen bij autismespectrumstoornissen De eerste stap richting onderzoek

Nadere informatie

Diagnostiek de Ambelt. Resultaat boeken. de Ambelt. Ons aanbod 2014-2015

Diagnostiek de Ambelt. Resultaat boeken. de Ambelt. Ons aanbod 2014-2015 Diagnostiek de Ambelt 2014-2015 Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek...

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coördinatiestoornis bij kinderen en jongeren Developmental Coordination Disorder (DCD) Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking?

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? (Héle korte introductie) Gerlie Willemsen, orthopedagoog-generalist Gerianne Smeets, psycholoog Eva Braune, coördinerend begeleider

Nadere informatie