Advies Perseus Implementatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Advies Perseus Implementatie"

Transcriptie

1 Voor de Kennissatelliet Amersfoort Een advies- en overzichtsrapportage ten behoeve van de optimale implementatie van Perseus en de veranderingen rondom het netwerk van de Kennissatelliet Amersfoort. Auteur: Datum: 24 mei 2004 Versie: 1.3 Perseus [FFrroom [ maaddnneessss ttoo ssttrruuccttuurree] ]

2 Het bestuur van de Stichting Hogeschool van Utrecht aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade voortvloeiende uit het gebruik van enig gegeven, hulpmiddel of procédé in dit verslag geschreven. Vermenigvuldiging zonder toestemming van zowel de opleiding Mediatechnologie van de Hogeschool van Utrecht als de opdrachtgever, projectbureau ImmI, is niet toegestaan. 2

3 Samenvatting Binnen de Kennissatelliet Amersfoort(KSA) is er duidelijk behoefte aan één centraal informatiesysteem. Er zijn binnen de Hogeschool van Utrecht(HvU) tal van informatiebronnen beschikbaar maar deze zijn niet onder een enkel systeem gebracht. Hierdoor ontstaat onduidelijkheid in de wijze waarop naar informatie gezocht moet worden. Om dit probleem op te lossen zijn de Faculteit Natuur en Techniek(FNT) en Faculteit Communicatie en Journalistiek(FCJ) bezig met de ontwikkeling van een centraal intranet systeem onder de naam Perseus. Perseus is in essentie een modulair opgebouwd, web gebaseerd publicatiesysteem en leeromgeving met een rechtensysteem. Er zal een Perseus server worden geïmplementeerd bij de KSA waar een aantal HvU opleidingen deel van zijn. Met deze server zullen, in samenwerking met de FCJ, eigen modules worden ontwikkeld ter uitbreiding van het systeem. Er wordt naar gestreefd om vanaf het nieuwe schooljaar(2004/2005) een eerste, goed werkende, versie te hebben draaien. Perseus is opgebouwd met de scripttaal ColdFusion van Macromedia. ColdFusion is een J2EE ondersteunende applicatie server die naast CFML(ColdFusion Markup Language) de mogelijkheid biedt om onder andere met COM objecten te werken. Dit maakt het mogelijk om, via de ADSI API, Active Directory(AD) uit te vragen wat gebruikt zal worden voor het centrale rechtensysteem van Perseus. Dit naast dat ColdFusion al van zichzelf LDAP ondersteuning heeft om directory services uit te kunnen vragen. Het gebruikt van AD voor het Perseus rechtensysteem is een belangrijk onderdeel in de ontwikkeling van nieuwe modules. ColdFusion is in verschillende pakketten beschikbaar. Samen met de wensen van de KSA, het gebruikte pakket op de FCJ, de licentievoorwaarden en kosten van een pakket is gekozen voor de standaard ColdFusion editie. Tevens zal hierbij een abonnement voor updates worden aangeschaft voor gedurende twee jaar. Tot de aanschaf van een licentie kan, ten behoeve van de ontwikkeling van Perseus modules, gebruik worden gemaakt van de gratis Developer editie. Uit onderzoek blijkt dat ColdFusion qua performance en schaalbaarheid beter onder het Windows besturingssysteem werkt, in het bijzonder onder Windows 2003 server, in tegenstelling tot diverse Linux distributies. Omdat de performance van het systeem hoog in het vaandel staat zal hiermee rekening worden gehouden. Tevens zal er ook, in een toekomstige situatie, een tweede server worden aangeschaft die de database van Perseus zal gaan bevatten. Dit moet ten goede komen van de gehele performance van het Perseus systeem. De aanschaf van nieuwe server hangt ook sterk samen met de verandering in het KSA netwerk en de groeiwensen van de KSA. Er zullen, vanaf het nieuwe schooljaar, twee servers afgeschreven worden waarvan alle toepassingen, services en faciliteiten onder andere servers moeten worden ondergebracht. De huidige Hawk server en een nieuwe database server zullen in staat zijn om Perseus te kunnen draaien. Met daarnaast ook zaken zoals onder andere een file server, Oracle database, en diverse netwerkgerelateerde applicaties zoals Active Directory (Domain Controller, DHCP- en DNS servers), Proxy-, mail- en andere servers. Het gebruikt van Virtual Machines, ten behoeve van de maximale benutting en performance van de productie server(s), is van minder belang. Hoewel het een aantal voordelen heeft staat dat niet in verhouding om gebruik te maken van Virtual Machines zoals de GSX server van VMWare. Wel kan gebruik van Virtual Machines interessant zijn op test servers voor studentenprojecten (MT Lab). 3

4 Conclusies en aanbevelingen Omdat Perseus een ColdFusion applicatie is moet gekeken worden welke pakketen hiervoor beschikbaar zijn en wat voor licentievoorwaarden en kosten hieraan verbonden zijn. De twee mogelijke pakketten, ColdFusion MX 6.1 Standaard en Enterprise editie, blijken beide te voldoen aan de wensen die de KSA heeft. Echter is de standaard editie meer dan voldoende en biedt het de gehele infrastructuur en extra s die benodigd zijn voor Perseus. Dit is tevens ook de editie die op de FCJ gebruikt wordt. Deze editie biedt tevens ook ondersteuning voor COM componenten zodat de Active Directory via ADSI kan worden uitgevraagd. Tevens heeft ColdFusion zelf ook LDAPv3 toegang tot Active Directory. Bij dit pakket zal bij voorkeur ook een subscription worden aangeschaft zodat de KSA gedurende twee jaar recht heeft op updates voor ColdFusion. De aanschaf van het pakket hoeft niet gelijk te gebeuren met de komst van de Perseus core. Zolang de intranetapplicatie nog in ontwikkeling is kan gebruik worden gemaakt van de ColdFusion Developer editie die gratis gedownload kan worden van de Macromedia website. Omdat performance een belangrijk onderdeel is van het nieuwe systeem is hier met betrekking tot het te gebruiken besturingsysteem, webserver en database naar gekeken. Omdat uit de Macromedia performance test blijkt dat ColdFusion sneller werkt onder Windows, in tegenstelling tot Linux, zal de keus op een Windows systeem vallen. De keus voor de te gebruiken editie, van het Windows 2003 server besturingssysteem, is de Enterprise editie. Uit onderzoek blijkt dat Windows 2003 server het op alle vlakken beter doet dan zijn voorgangers. Omdat gewerkt zal worden met Windows 2003 server zal er ook gebruik worden gemaakt van de IIS 6.0 webserver. Deze wordt standaard meegeleverd met Windows 2003 server en is tevens de beste oplossing voor een Windows omgeving. Voor de database server zal gebruik worden gemaakt van Microsoft SQL server De keuze voor deze database server, in tegenstelling tot MySQL wat huidige FCJ Perseus gebruikt, is gebaseerd op vele voordelen. Enkele van de belangrijkste zijn dat het AD intergratie en XML Web Service ondersteuning heeft(net als IIS), het heeft online back-up mogelijkheden en de KSA heeft al een licentie voor MS SQL server Binnen het KSA netwerk zal met de komst van Perseus een aantal zaken veranderen. Zo zal er, in de toekomst, een aparte database server worden aangeschaft voor de Perseus database. Omdat de Falcon en Eagle servers niet meer geschikt zijn als productie servers zal alles van deze servers moeten worden opgevangen. Dit is voornamelijk zo omdat de KSA niet volledig afhankelijk wil zijn van de centralisatie in Utrecht. Twee mogelijk oplossingen zijn gegeven in hoofdstuk 7 paragraaf 3.2. De voorkeur gaat uit naar de tweede oplossing omdat het een meer uitgebalanceerd geheel geeft. Dit betekend dat de Hawk server uitgebreid zal worden met meer fysiek geheugen en extra schijven en de database server vrijwel gelijk zal zijn aan de Hawk op de schijven na. In de netwerkstructuur zelf zal niet veel veranderen. De Hawk en database server zullen op gelijke wijze gekoppeld worden als de Falcon en Eagle nu aan het netwerk gekoppeld zijn. Omdat het hier gaat om een toekomstige oplossing is er ook een derde oplossing aangegeven voor de beginsituatie bij de implementatie van Perseus en het onderbrengen van applicaties, services en faciliteiten. Het gebruik van Virtual Machines(VM) is af te raden. VM kan een optie zijn omdat het een aantal zeer interessante mogelijkheden beschikbaar stelt. Echter biedt het, binnen de gegeven oplossingen voor de productie server(s), niet genoeg toegevoegde waarde. Het gebruik van VM op de Falcon en Eagle, als test servers, is wel een interessante mogelijkheid. 4

5 Voorwoord In maart 2004 ben ik begonnen met mijn afstudeerperiode bij het projectbureau ImmI(Instituut voor Multimedia en Interactie). Ik ben student aan de opleiding HBO Mediatechnologie aan de Hogeschool van Utrecht. Het projectbureau ImmI is verbonden aan de faculteit Natuur en Techniek van de Hogeschool van Utrecht en wordt bekostigd uit het innovatiefonds van deze faculteit. De onderwijsconcepten van de Mediatechnologie en Information Engineering opleidingen aan deze faculteit zijn modern en gaan uit van een nauwe band met de beroepspraktijk. Het doel van dit projectbureau is door vanuit een heldere en zorgvuldig geformuleerde positionering projecten samen met de beroepspraktijk te gaan doen, met harde deadlines, resultaatverplichting en potentieel materieel gewin ten behoeve van de opleidingen. Tevens ligt de hieronder beschreven afstudeeropdracht in het verlengde van het project Verbetering In & Externe Infovoorziening wat tevens ook een innovatiefonds project is. De afstudeeropdracht is geformuleerd als zijnde: het aanvullen van Perseus. Perseus is een centraal informatie systeem wat bij de Kennissatelliet van Amersfoort zal worden geïmplementeerd. De opdracht bestaat uit een aantal onderdelen, te weten: Een adviesrapport over de installatie van Perseus. De daadwerkelijke implementatie van de Perseus server. De implementatie van bestaande informatiesystemen in Perseus. Het ontwikkelen van een search-module voor Perseus. Een handleiding van Perseus m.b.t. instellingen, toevoegen nieuwe modules en dergelijke. Dit adviesrapport zal de eerste deelopdracht van mijn afstudeeropdracht beslaan. Deze rapportage moet een beeld geven van de huidige netwerksituatie van de KSA en hoe Perseus hierin gaat passen. Hieruit zal een gepast advies worden samengesteld. De rapportage is dusdanig geschreven dat het, zonder veel technische achtergrond, duidelijk is voor de lezer., 24 mei

6 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Conclusies en aanbevelingen... 4 Voorwoord... 5 Inhoudsopgave Inleiding Context Probleemstelling Wensen en randvoorwaarden Doel van het rapport Uitgangspunten Opbouw rapport Perseus Wat is Perseus Welke modules worden er ontwikkeld Wat wordt op de KSA ontwikkeld ColdFusion Wat is ColdFusion De edities van ColdFusion Wat zijn voornaamste verschillen Performance en schaalbaarheid J2EE in ColdFusion Performance test Windows en Linux Systeem vereisten Licentievoorwaarden Macromedia Software Subscriptions Licentievoorwaarden specifiek Macromedia Volume Licensing Program(MVLP) Indicatie kosten Netwerksituatie KSA Huidige situatie Wat gaat veranderen Waar dient rekening mee worden gehouden

7 5. Directory Services Wat zijn Directory Services Wat is Active Directory Waarmee is Active Directory te benaderen Lightweight Directory Access Protocol(LDAP) API Active Directory Service Interface(ADSI) API Active Directory Application Mode (ADAM) Directory Services Markup Language (DSML) Active Directory benaderen met Linux Mogelijkheden van ColdFusion met Active Directory Software oplossing servers Besturingsysteem Webserver Database Benodigde capaciteit database Beschikbare en benodigde hardware De Hawk server Een nieuwe (database) server Nieuwe server opstelling KSA Belangrijke punten Server oplossingen Nieuwe netwerk opstelling KSA Doorroutering VPN / NAT Virtual Machines Wat zijn Virtual Machines Het verschil tussen een emulator en Virtual Machines Het verschil tussen een standalone en hosted VMMs Virtual Machine oplossingen De verschillen tussen VMWare ESX en GSX Mogelijke toepassing binnen KSA Literatuuroverzicht Bijlagen Bijlage I. Macromedia ColdFusion Performance Brief Bijlage II. ColdFusion support overview Bijlage III. Schatting hard disk capaciteit Bijlage IV. Huidige server specificaties KSA Bijlage V. Verklarende woordenlijst 7

8 1. Inleiding Binnen de Hogeschool van Utrecht(HvU) kan en breed scala van verschillende informatiebronnen apart worden geraadpleegd. Hierbij kan gedacht worden aan studentenmail, cijferbureau, roosterbureau, diverse bronnen van naslagwerk, webpagina s, file server s enzovoorts. Hierdoor ontstaat vaak onduidelijkheid in de wijze waarop naar informatie moet worden gezocht. Om hier orde in te scheppen zal er een intranet ontwikkeld worden om alle informatie onder één interface te brengen. 1.1 Context Binnen de Kennissatelliet Amersfoort(KSA) zijn enkele opleidingen van de Faculteit Natuur en Techniek(FNT) aan de Hogeschool van Utrecht(HvU) ondergebracht, waarbij duidelijk de behoefte is aan één centraal informatiesysteem. De eerste insteek was om op de KSA zelf een intranet informatie systeem te ontwikkelen, echter bleef dit idee niet onopgemerkt en al snel kwamen andere mogelijkheden aan het licht. Zo was er een intranet systeem van de Faculteit Communicatie en Journalistiek(FCJ) wat aan de eisen zou voldoen van een dergelijk intranet. Dit systeem ging onder de naam Medusa. Echter was deze faculteit al bezig met een nieuwe versie genaamd Perseus. Na veel overleg tussen de FNT en FCJ is besloten om samen dit systeem verder te gaan ontwikkelen. Het Perseus systeem is een modulair opgebouwd systeem waarbij de core al ontwikkeld is. De functionaliteit van het systeem zal worden uitgebreid door verschillende modules te ontwikkelen en te koppelen aan dit systeem. De KSA zal een eigen Perseus server gaan draaien en eigen modules aan het systeem gaan koppelen op basis van alle behoefte en wensen. Perseus is overigens een tussenstap voor een uniform intranet systeem die hogeschool breed zal moeten gaan draaien. Er zal dan vermoedelijk gaan gewerkt worden met Microsoft SharePoint. De definitieve keuze hiervoor moet echter nog gemaakt worden. Om op de korte termijn toch tegemoet te komen aan de wens voor een centraal geïntegreerd informatiesysteem zal gebruik worden gemaakt van Perseus. 1.2 Probleemstelling Perseus zal, met voorkeur, vanaf het nieuwe schooljaar(2004/2005) geïmplementeerd en gebruiksklaar moeten zijn. Perseus is momenteel fysiek nog niet geplaatst op een server, de core moet nog geïnstalleerd worden. Er zal gekeken moeten worden naar software en hardware oplossingen bij een dergelijke plaatsing. Performance en schaalbaarheid zijn daarbij belangrijke punten. Er zal een beeld gevormd moeten worden van de huidige netwerksituatie om een goede integratie mogelijk te maken. In verband met de installatie van de Perseus server moet ook onderzocht worden of het gebruik van Virtual Machines een aanwinst kan zijn om de verschillende informatiebronnen onder één server te integreren. 1.3 Wensen en randvoorwaarden Er is specifiek gekozen voor een centraal informatiesysteem ten behoeve van hoger student en medewerker tevredenheid, betere interne en externe informatievoorziening, kennisdeling en optimale samenwerking. Dit staat voorop bij de implementatie van de Perseus server. Het moet de mogelijkheid bieden om bestaande systemen centraal te integreren. Zo is de wens om onder andere de huidige file server, de studentenmail, Osiris(cijfers/roosters) en (mogelijk) NetPro applicaties centraal onder te brengen in dit systeem. Daarnaast moeten er informatiepagina s 8

9 beschikbaar zijn waarop studenten en docenten kunnen communiceren met betrekking tot lessen, het maken van afspraken of het opzoeken van contactinformatie. Perseus voldoet in al deze zaken en er kan, omdat het modulair is opgebouwd, op eenvoudige wijze nieuwe functionaliteit worden ontwikkeld en toegevoegd. 1.4 Doel van het rapport Het doel van dit rapport is het geven van een overzicht van de veranderingen die plaats zullen vinden met de komst van Perseus. Hierbij wordt ook rekening gehouden met andere zaken die te maken hebben met veranderingen in het beleid van de HvU en de netwerksituatie binnen de KSA. Op basis hiervan moet een advies worden gegeven over de implementatie van de Perseus server en de veranderingen in het netwerk binnen de KSA. 1.5 Uitgangspunten Er wordt in ieder geval uit gegaan van een eigen server voor Perseus op de KSA. Daarnaast zal er in de toekomst, rekening houdend met de groei van de KSA en het systeem, een nieuwe server komen die de database van Perseus zal gaan bevatten. De achterliggende rede van twee servers is dat deze servers ook zorg moeten gaan dragen voor andere netwerkapplicaties en faciliteiten vanwege het wegvallen van een tweetal servers. In eerste instantie zal er een Developer editie van ColdFusion worden gebruikt voor de ontwikkeling van het Perseus systeem. Daarna zal er worden overgegaan op de aanschaf van een licentie voor de ColdFusion Standaard editie die tevens bij de FCJ wordt gebruikt. Daarbij zal ook een tweejarig abonnement worden aangeschaft voor updates gedurende deze periode. Het is zeker dat alle rechten binnen het systeem gaan ontleend worden via Active Directory. Dit alles ten behoeve van het éénmaal inloggen en toegang krijgen tot alle faciliteiten die toegewezen zijn aan een specifieke gebruiker. Uiteindelijk zal een gebruiker via Perseus geverifieerd kunnen worden(ook ten behoeve van andere applicaties). Hiervoor zal in een nieuwe module in Perseus worden ontwikkeld die via COM de ADSI API zal aanspreken om Active Directory uit te vragen. 1.6 Opbouw rapport Dit adviesrapport zal eerst dieper ingaan op wat Perseus precies is en er zal gekeken worden naar het hart van de applicatie: ColdFusion. Daarna wordt er gekeken naar de huidige netwerksituatie van de Kennissatelliet Amersfoort gevolgd door een overzicht van, de netwerkgerelateerde, directory services binnen dit intranet. Dit laatste speelt een belangrijke rol in het rechtensysteem van Perseus. De laatste hoofdstukken zullen de software en hardware van de KSA servers onder de loep nemen met een gepast advies voor de implementatie van Perseus. Tevens zal er gekeken worden naar de mogelijkheden van Virtual Machines binnen de gegeven oplossingen. De rapportage bevat tevens een aantal bijlagen waarnaar verwezen zal worden in de verschillende hoofdstukken. Dit omvat ook een bijlage met een verklarende woordenlijst die cursief geschreven woorden in dit document zal bevatten. Het gaat om woorden die niet in het rapport zijn beschreven of uitgelegd maar wel enigszins van belang zijn om het rapport beter te doorgronden. De samenvatting, conclusies en aanbevelingen zijn voor de overzichtelijkheid van het rapport bovenaan geplaatst. 9

10 2. Perseus In dit hoofdstuk wordt het centrale informatiesysteem Perseus beschreven en gekeken waarom er binnen de Kennissatelliet Amersfoort behoefte is aan een dergelijk intranetsysteem. Daarna wordt ingegaan op de modules die, na de oplevering van de Perseus core, zijn of worden ontwikkeld door de FCJ en de modules die worden ontwikkeld door de KSA. 2.1 Wat is Perseus Perseus is een intranet informatiesysteem dat binnen een organisatie(in dit geval de KSA) toegankelijk is. Een intranet heeft het hoofddoel informatie te verstrekken waarbij de daarvoor gebruikte technieken ver uiteenlopend kunnen zijn. Verschillenden informatiebronnen kunnen op deze wijze centraal, al dan niet aan elkaar gekoppeld, worden. Daarnaast kan een intranet ook aan het internet worden gekoppeld, om gebruikers van het systeem altijd toegang te geven tot de diensten, ongebonden aan fysieke en/of virtuele locatie(met of zonder authenticatie en autorisatie). De belangrijkste voordelen van een dergelijk intranetsysteem, zoals Perseus, binnen de KSA zijn: Hogere student, docent en medewerker tevredenheid Betere interne en externe informatievoorzieningen Kennisdeling en optimale samenwerking. Het koppelen van andere informatiebronnen om een centraal punt te creëren voor alle informatie betreffende de KSA. Uit onderzoek blijkt dat op de KSA er een behoefte is (zie eerste literatuurverwijzing) aan een dergelijk intranet systeem dat alle informatiebronnen koppelt en met één klik op de knop de informatie, die van belang is, weergeeft voor een specifieke gebruiker. De eerste insteek was om een degelijk systeem zelf te ontwikkelen op de KSA. Echter werd al snel duidelijk dat er al een systeem onder ontwikkeling was die aan de wensen en eisen van de KSA voldeed. Aan de FCJ(Faculteit Communicatie en Journalistiek) bestond al een intranetsysteem onder de naam Medusa waar een nieuwe versie voor ontwikkeld wordt genaamd Perseus. De FNT en FCJ hebben besloten dit systeem samen verder te ontwikkelen. De FCJ zal een versie van Perseus opleveren met de bijbehorende modules die Medusa al als functionaliteiten bevatte. Het is bovendien de bedoeling dat Perseus een centrale plaats, op een daarvoor ingerichte server, in gaat nemen op de KSA. De verschillen tussen Medusa en het nieuwe Perseus systeem zullen qua functionaliteit niet groot zijn bij oplevering van het systeem. Echter zal de achterliggende techniek wel opnieuw worden opgebouwd om zo een meer modulair systeem te ontwikkelen met en hogere performance door het debuggen van de huidige programmeercode. Deze modulairheid zorgt er tevens voor dat het eenvoudiger wordt om nieuwe functionaliteiten te implementeren. Perseus is een veelomvattend systeem. Zo is het een algemeen web gebaseerd publicatiesysteem waarbij elk project, dienst, commissie of organisatie in een handomdraai zich kan presenteren aan een intern of extern publiek. De technische vaardigheden benodigd zijn nihil en maken dit een eenvoudig systeem om informatie mee beschikbaar te stellen. Daarnaast is Perseus ook een web gebaseerde leeromgeving. Elke onderwijsmodule heeft zijn eigen pagina met nieuws- en discussievoorzieningen en andere (uit te breiden) functionaliteiten die 10

11 op zichzelf uit kunnen groeien tot een volledige website. Ook de koppelingen met verschillende informatievoorzieningen maakt het mogelijk onderwijsinformatie zoals lesroosters, tentamenroosters, aanwezigheidslijsten en dergelijke eenvoudig te koppelen en aan te bieden. Perseus kent ook een rechtensysteem waardoor het mogelijk is bepaalde personen of groepen toegang te geven tot bepaalde delen van het systeem. Zo krijgt elke gebruiker zijn informatie op maat gesneden aangereikt. Tevens maak deze autorisatie (die op de KSA zal verlopen via een Domain Controller van Windows Active Directory) het ook mogelijk externe toegang te leveren tot het systeem. Daarnaast zijn er ook voorzieningen die het mogelijk maken automatisch een selectie uit het informatie aanbod te presenteren op informatiemonitoren. Daarvoor geplaatste monitoren kunnen per periode ingesteld worden op welke informatie weergeven moet worden. Naast deze basis onderdelen bevat Perseus het ook een enquêtering systeem, een vacature- en stagebank en een reserveringsysteem. Er wordt naar gestreefd Perseus aan het begin van het nieuwe cursusjaar( ) te gaan draaien. De eerste versie moet dusdanig operationeel zijn dat het bug-free is en tevens de basis functionaliteiten bevat. De gedachte hierachter het acceptatieproces van studenten, docenten en medewerkers van de KSA met Perseus te bevorderen. Dit is uiteraard enorm belangrijk voor het welslagen van het systeem. 2.2 Welke modules worden er ontwikkeld Zoals al aangegeven zal de eerste versie met basis functionaliteiten door de FCJ ontwikkeld worden. De core van Perseus is echter al eerder beschikbaar en er kan dus ook al eerder worden begonnen met de ontwikkeling van extra modules. Perseus wordt ontwikkeld met CFML(ColdFusion Markup Language) ofwel ColdFusion van Macromedia. Dit houdt in dat er een server beschikbaar moet zijn waarop een ColdFusion server kan worden gedraaid. Omdat Perseus een centraal informatiesysteem is kan via HTTP of HTTPS een interface worden opgezet voor informatie uitwisseling. Modules hoeven dus niet per definitie in ColdFusion worden geschreven en kunnen in eigen proces of op een eigen server draaien. De modules en functionaliteiten die in eerste instantie beschikbaar zullen zijn, die ontwikkeld worden door de FCJ, zullen wel in CFML zijn geschreven. Deze geven uitbreiding op de basis functionaliteit van Perseus. De exacte werking van deze modules is nog niet bekend. De documentatie hiervan wordt tijdens de oplevering van een module bijgeleverd. De modules zijn: Informatie De informatie pagina s en editor Flash versie van het menu en TOC informatie pagina Model Mijn plek Model Site beheer (redactie) Koppeling Osiris Document management Model Projectruimte Messaging Chat Whiteboard Nieuws en Discussie Abonnementen B personen / groepen Overige Enquêtering Alumni Monitoren Zoeken CV en vacatures Kenniskaarten Blogs School Tentamen inschrijvingen Inschrijving vakken en keuzevakken Portfolio Roosters Reserveringen 11

12 Zodra Perseus geïmplementeerd is op een server dient er goed gekeken te worden naar deze FCJ modules. Het kan namelijk in bepaalde gevallen interessant zijn modules uit te breiden of juist te verwijderen. Het systeem is in eerste instantie een intranet gebouwd voor de FCJ. Het is wellicht nodig een aantal zaken aan te passen om volledig aan de wensen en eisen van de KSA te voldoen. Dit moet zich dan uitten in het ontwikkelen van eigen, of het aanpassen van bestaande, modules. Het FCJ systeem gebruikt ook de combinatie Windows, IIS en MySQL wat ook aan eventuele veranderingen onderhevig kan zijn. 2.3 Wat wordt op de KSA ontwikkeld Het belangrijkste doel van een centraal systeem, zoals Perseus, op de KSA is een geïntegreerd geheel van alle informatiestromen die studenten, docenten en medewerkers nodig hebben. De zichtbare informatie is afhankelijk van de rechten die een persoon of groep heeft. Deze rechten worden beschreven door een Domain Controller van Active Directory. De uiteindelijke bedoeling is dat er één enkel gebruikersnaam en wachtwoord nodig is om toegang verkrijgen tot het systeem en alle gebruikersspecifieke informatie en diensten. Om aan deze wensen te voldoen zullen de volgende functionaliteiten worden toegevoegd aan Perseus: Active Directory koppeling. Het ontwikkelen van een COM/COM+ component die Active Directory kan uitvragen ten behoeve van Perseus. ColdFusion kan er niet volledig bij, maar kan wel COM objecten gebruiken die dit kunnen. Intergratie van de KSA file server. Op deze server staat tevens een share voor alle lesmateriaal. Deze moet in ieder geval via Perseus te benaderen en mogelijk te doorzoeken zijn. Een universele zoekmodule m.b.v. Microsoft SharePoint. Deze moet het mogelijk maken om naast databases ook bestanden en mailboxen te doorzoeken. Perseus heeft alleen zoekmogelijkheden binnen databases. Intergratie van de studentenmail. Dit systeem wordt veelal gebruikt door studenten en zou, desnoods met een inlogformulier als dit niet geautomatiseerd zou kunnen worden, vanuit Perseus beschikbaar moeten zijn. Het koppelen van Osiris. De cijfers uit dit systeem moeten opvraagbaar zijn net als de lesroosters die daar zijn ondergebracht. Het koppelen van de Mediatheek. Intergratie van NetPro. Deze inleverapplicatie is, binnen de KSA, de applicatie die gebruikt wordt voor het inleveren van werk van studenten. De toekomst van NetPro was onzeker door de vele bugs binnen het systeem. Echter wordt op de KSA een herziene versie ontwikkeld die de problemen moet gaan oplossen. Dit moet NetPro weer een waardevolle plaats bieden binnen de KSA en deze kan geïntegreerd worden in Perseus. Belangrijk is wel te weten dat Perseus zelf ook al een inleverapplicatie in zich heeft. Onder Perseus zullen ook alle overige shares, websites(mt/ie/immi/alumni), forum(stimpy of nieuw een systeem), FTP, sms diensten en mail(exchange) beschikbaar moeten zijn. Dit alles geldt voor zowel interne als externe gebruikers van het systeem. Verder komen er nog tal van andere functionaliteiten in het systeem zoals het koppelen van onder andere ziek- en betermeldingen, roosterwijzigingen, inschrijvingen, studiegids, keuzevakken, kenniskaarten, pagina s voor receptie, docenten, medewerkers, studenten enz. Tevens zal er een SDK voor Perseus moeten worden geschreven. Het systeem is op dit moment onvoldoende gedocumenteerd en dit kan in de toekomst bij de verdere ontwikkeling problemen gaan geven. Het systeem zelf is niet bijzonder ingewikkeld en het schrijven van deze SDK zal bij voorkeur uitgevoerd moeten worden op de FCJ. 12

13 3. ColdFusion In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op wat ColdFusion voor scripttaal is en welke edities er beschikbaar zijn. Verder wordt er gekeken naar de performance en schaalbaarheid van ColdFusion en de licentievoorwaarden. 3.1 Wat is ColdFusion ColdFusion is een web applicatieserver waarmee websites en applicaties ontwikkeld kunnen worden. Het voordeel van ColdFusion is dat de leercurve veel kleiner is dan andere (script)talen die gebruikt worden voor het internet, intranet en voor extranetten. Het benodigd geen traditionele programmeertalen zoals C/C++, Java of XML ondanks het wel ondersteund wordt door ColdFusion. ColdFusion MX bestaat uit de volgende drie kern componenten: ColdFusion server ColdFusion Markup Language (CFML) ColdFusion Administrator De ColdFusion applicatieserver is zelf een web applicatie wat zich normaal bevindt op dezelfde computer als de webserver(-software). Dit programma parsed (leest en interpreteert) de code en voert de gegeven instructies uit. Deze instructies gaan door ColdFusion doormiddel van ColdFusion pagina s met de bestandsextensies CFM(pagina s) of CFC(componenten). Een ColdFusion pagina lijkt op een HTML pagina maar bevat speciale tags die de ColdFusion server onderricht om specifieke operaties te verrichten. De volgende stappen worden ondernomen op het moment dat een ColdFusion pagina door de ColdFusion server wordt behandeld: 1. De ColdFusion server kijkt naar alle content van een pagina en zoekt naar de volgende ColdFusion instructies: Tags die beginnen met CF. Tags zijn de opmaakstructuren van de code. Variabele en functies die altijd tussen hekjes(#) staan. 2. Als de ColdFusion server HTML of normale tekst vindt op de pagina wordt deze onaangepast doorgestuurd naar de webserver. 3. De ColdFusion server voert alle processen uit van de gevonden instructies en stuurt het overige resultaat naar de webserver. De webserver stuurt dan op zijn beurt de gehele output door naar de browser. De ColdFusion Markup Language(CFML) is een tag gebaseerde taal, wat lijkt op HTML, dat gebruik maakt van speciale tags en functies. Met CFML kan de standaard HTML worden versterkt met database functies, conditionele operators en hoog niveau formatteerfuncties om snel een eenvoudig te onderhouden web applicatie te produceren. CFML heeft, net als HTML, begin en eind tags en het staat tussen groter dan / kleiner dan tekens. Alle eind tags beginnen met een forward slash (/) en alle tag namen beginnen met CF. Een ColdFusion applicatie bestaat meestal uit een serie van pagina s die CFML bevatten. Ontwikkelaars kunnen deze taal uitbreiden door zelf tags of gebruikers gedefinieerde functies(udf, User Defined Functions) te ontwikkelen. Daarnaast kunnen COM, C++ en Java componenten(zoals JSP tags) geïntegreerd worden. ColdFusion applicaties kunnen interactie ondergaan met elke op JDBC(Java Database Connectivity) technologie gebaseerde database driver. Deze JDBC driver gebruikt een Application 13

14 Programming Interface (API) om SQL statements uit te voeren op een database op de meeste platformen. Echter is ColdFusion niet gelimiteerd aan JDBC databronnen. Interactie kan ook plaats vinden met ODBC(Open Database Connectivity) databronnen door middel van een ODBC socket(een driver dat deze interactie mogelijk). Verder kan de ColdFusion Administrator worden gebruikt voor het configureren en onderhouden van de ColdFusion applicatieserver. Dit is een web gebaseerde applicatie waarmee toegang kan worden verkregen via de webbrowser vanaf elke computer met een internetverbinding. Hiermee kunnen configuratieopties van ColdFusion databronnen, output voor het debuggen, server instellingen en applicatiebeveiliging worden bekeken en ingesteld De edities van ColdFusion Macromedia ColdFusion is beschikbaar in twee verschillende productedities: ColdFusion MX Standaard 6.1 en ColdFusion MX Enterprise 6.1. De kenmerken van ColdFusion MX 6.1 zijn afhankelijk van de producteditie en het besturingssysteem. Beide bevatten de gehele infrastructuur benodigd om ColdFusion applicaties uit te voeren. ColdFusion MX Enterprise 6.1 geeft een volledige oplossing voor de ontwikkeling van geavanceerde applicaties en webservices. Hierbij kan gedacht worden aan hoge performance, management en beveiligingsopties benodigd voor grootschalige websites, applicaties en hosting omgevingen. Dit pakket bevat tal van extra opties boven het ColdFusion Standaard pakket. De toevoeging van JRun(J2EE applicatieserver van Macromedia) maakt het mogelijk om hybride applicaties, die gebruik maken van ColdFusion pagina s en backend logica geschreven in Java, te ontwikkelen. De keuze tussen het gebruik van verschillende applicatie servers naast JRun, in de gekozen J2EE infrastructuur(zoals IBM WebSphere, BEA WebLogic, Sun ONE), met het inzetten van ColdFusion MX 6.1. Het gebruik van meerdere instanties van de ColdFusion server om beveiliging te verhogen zonder daarvoor aparte hardware te moeten aanschaffen. Zodoende wordt elke applicatie in een eigen server proces geplaatst. Het gebruikt van Server Sandbox Security. Het beveiligen van gedeelde hosting omgevingen met directory gebaseerde toegangscontrole voor tags, functies, databronnen en IP adressen. Het gebruik van Application Deployment Service om eenvoudig applicaties te packagen of te migreren en archiveren vanuit de ColdFusion administrator Het gebruik van Integrated Application Services zoals een ingebouwde full-text search engine en geïntegreerde charting en graphing engine. Daarnaast het eenvoudig kunnen bouwen van ondersteunende applicaties en hoge performance integratie. ColdFusion MX Standaard 6.1 geeft een beginnend niveau server ideaal voor tamelijk eenvoudige websites en kleine tot middelgrote applicaties. De ColdFusion Standaard editie geeft de capaciteit die benodigd is om snel een dynamische internetapplicatie te ontwikkelen met het relatief eenvoudig te leren ColdFusion. Naast de commerciële edities van ColdFusion MX 6.1 zijn er nog twee andere edities. De ColdFusion MX 6.1 Developer editie en de ColdFusion MX 6.1 Trial editie. 14

15 De Developer editie is een volledig functionele server die alleen bedoelt is voor ontwikkelingsdoeleinden. Omdat deze versie alleen mag gebruikt worden als een ontwikkelingsomgeving om ColdFusion MX te leren gebruiken, of om in te zetten naar andere hosting providers, is de toegang gelimiteerd tot de localhost of één IP adres van buitenaf. De Trial editie is een, 30 dagen volledig werkende, ColdFusion MX Enterprise 6.1 editie. Alle features binnen deze editie zijn beschikbaar. Na het verstrijken van de periode zet deze editie zich om in de Developer Editie. Men kan ten alle tijden een licentie aanvragen en van de Trial of Developer editie een volledige Standaard of Enterprise editie maken zonder een herinstallatie uit te moeten voeren Wat zijn voornaamste verschillen De voornaamste verschillen tussen de Standaard en Enterprise editie zitten in de ondersteuning van het besturingsysteem, database en extra features. Daarbij is de Enterprise editie de meest uitgebreide editie van de twee. Beide bieden uiteraard ondersteuning voor CFML. Daarnaast kan voor zowel de Standaard als de Enterprise editie gebruik worden gemaakt van Windows en Linux als besturingssysteem en Microsoft Access(ODBC), Microsoft SQL Server en MySQL als database. De Enterprise editie ondersteunt ook Solaris, HP-UX en AIX als besturingssystemen en onder andere Oracle en Sybase als databases. Bovendien heeft deze editie ook een aantal extra s zoals: Een volledige versie van JRun 4 met ondersteuning voor JSPs, Servlets, EJBs en JMS De mogelijkheid meerdere server instanties te starten J2EE Application Server Deployment Enterprise Server Beveiliging Archivering and Deployment Services Hoge performance bezorging Server/Instance Clustering De Developer en Trial edities zijn gelijk aan de Enterprise editie van ColdFusion MX 6.1. De Developer editie kan echter op enkele besturingssystemen meer draaien dan de Enterprise editie omdat deze slechts bedoel is als ontwikkelingsomgeving. De complete vergelijkingsmatrix is te vinden in het literatuuroverzicht onder Macromedia productedities. 15

16 3.2 Performance en schaalbaarheid Het behalen van de hoogst mogelijke performance en schaalbaarheid met ColdFusion applicaties is afhankelijk van een complexe combinatie van veel verschillende factoren. Bij performance gaat het specifiek om de responstijd, van CFML pagina s en ColdFusion componenten, aanvragen. Bij schaalbaarheid gaat het om de verandering in de performance als er meer load op de server wordt gezet. Een goede maatstaaf voor performance en schaalbaarheid is de verwerkingscapaciteit (het aantal aanvragen dat over een bepaalde periode zijn afgehandeld). Factoren die de performance beïnvloeden zijn: Hardware en software configuraties. De responstijd van database en andere externe systemen(database query s, web service load, LDAP server uitvragen enz.). Webserver performance. De CFML applicatie zelf. Al deze factoren zijn belangrijk om het maximale uit de ColdFusion server te halen. Beginnend bij de hardware kan voortijdig al rekening worden gehouden met de configuratie van een systeem. Harde schijven, de CPU, het RAM en het netwerk zijn de vier hoofdfactoren die de performance van de hardware beïnvloeden. Afhankelijk van de resources die een applicatie vraagt zullen deze optimaal afgestemd moeten worden. Qua software kan als eerst gekeken worden naar het besturingssysteem. Elk specifiek besturingssysteem heeft zijn eigen punten die te optimaliseren zijn(zie literatuuroverzicht onder Macromedia performance). ColdFusion MX 6.1 is tevens ook een Enterprise Java Applicatie(J2EE) en de Java Virtual Machine(JVM) is een fundamenteel component die betrekking heeft op de performance. Zowel ColdFusion MX 6.1 Standaard als Enterprise heeft een ingebouwde versie van Macromedia JRun(J2EE applicatie server met de JVM 1.4.1). Daarbij is deze bij de Standaard editie sterk uitgekleed. Bij de Enterprise editie kan JRun ook als losse en volledige J2EE applicatie server worden geïnstalleerd. De CFML applicaties zijn, naast externe bronnen zoals database en webserver, de laatste vorm die performance kunnen beïnvloeden. Het komt er simpelweg op neer dat applicaties zo goed werken als ze zijn ontwikkeld. Het debuggen van code is daarbij het belangrijkste punt. Naast de hier bovenstaande zaken is het belangrijk om een applicatie onder load te testen. Dit blijft een zeer belangrijk onderdeel van web ontwikkeling en het plaatsingsproces. De zogenaamde load testing is de enige (handige) wijze om een applicatie af te stellen en bottlenecks te verwijderen. Tevens geeft het ook een beeld van de capaciteit die benodigd is voordat een applicatie live gaat. Er zijn meerdere applicaties hiervoor beschikbaar zoals de Microsoft Web Application Stress Tool en OpenSTA. 16

17 3.2.1 J2EE in ColdFusion Java 2 Enterprise Edition(J2EE) is een set APIs en services, waarvan de specificaties opgesteld worden door Sun Microsystems, in samenwerking met een brede groep geïnteresseerden (waaronder ook veel commerciële partijen). ColdFusion MX maakt volledig gebruik van het onderliggende J2EE platform dat zorgt voor hoge performance en betrouwbaarheid. Daarnaast biedt J2EE uitgebreide extensie mogelijkheden zoals zelfgemaakte tags, ColdFusion componenten (CFC), JSP/servlets, EJBs, COM, COBRA, Java, XML enz. De CFML scripttaal is op zichzelf niet enorm uitgebreid maar ColdFusion word door J2EE een stuk krachtiger en een stuk sneller. Het is mogelijk om complexe Java gebaseerde applicaties te schrijven en te plaatsen, naast ColdFusion applicaties(en deze uiteraard te koppelen), op een enkele server Performance test Windows en Linux ColdFusion MX 6.1 kan geplaatst worden in verschillende configuraties afhankelijk van de behoefte en de server omgeving. Macromedia heeft testen laten uitvoeren op meerdere besturingssystemen, webservers en hardware configuraties. De volgende testen zijn die van de ColdFusion MX 6.1 Enterprise editie als standalone server(server configuratie) in plaats van een J2EE configuratie(de twee hoofdtype installaties). Een server configuratie houdt in dat de onderliggende J2EE applicatieserver niet zichtbaar is. Dit is ook het geval bij de Standaard editie van ColdFusion. De Windows 2003 server performance test gebruikte de volgende specificaties: Windows Server 2003 web editie, IIS 6.0, Compaq Proliant 1850 Server, 2x 500 MHz PIII Xeon processors en 1024 MB RAM. De Linux PC werkte op de volgende specificaties: Red Hat Enterprise Linux AS 2.1, Apache , Compaq Proliant DL360 Server, 2x 733 MHz PIII Xeon processors en 2048 MB Ram. Beide systemen gebruikte een aparte Compaq 6500 met 4x 500MHz PIII processors met Microsoft SQL server Uit de test kwam naar voren dat de gemiddelde responstijd voor Windows seconden, en voor Linux seconden was. Hieruit blijkt dat Windows een stuk sneller werkt, zelfs op minder stevige hardware. Deze tests gingen uit van 30 gelijktijdige virtuele gebruikers zonder tussenpozen. Dit simuleert activiteit van ongeveer twee tot zes miljoen aanvragen per dag. Elke stresstest was meerdermalen ondernomen om accurate gegevens te verwerven. In de meeste webapplicaties gaat de tijd van een (gebruikers)sessie voornamelijk op aan het wachten op een gebruikeractie. Vooral in websites waar content centraal staat word veel tijd besteed aan het lezen van de pagina. Een grote applicatie kan honderden open sessie hebben met slechts tientallen actieve aanvragen die behandeld moeten worden door de applicatieserver. De exacte ratio van open sessies en actieve sessie is geheel afhankelijk van de applicaties. Echter zou deze test van 30 virtuele gebruikers zonder pauzes grofweg gelijk staan aan 600 gelijktijdige sessie binnen de applicatie. De volledige performance test is terug te vinden in bijlage I. 17

18 3.3 Systeem vereisten Windows De minimale systeemeisen op een Windows besturingssysteem voor ColdFusion MX 6.1 zijn: Intel Pentium processor of hoger 256 MB RAM (512 MB is aangeraden) 400 MB HD ruimte Microsoft Windows 98 of ME indien gebruikt van de Developer editie wordt gemaakt Microsoft XP, NT 4 SP6A, 2000 server SP3, of 2003 server Linux De minimale systeemeisen op een Linux besturingssysteem voor ColdFusion MX 6.1 zijn: Intel Pentium processor of hoger 256 MB RAM (512 MB is aangeraden) 400 MB HD ruimte Red Hat Linux 7.2, 7.3, 8.0, 9, AS & ES 2.1, AS & ES 3.0 SuSE Linux 7.2, 7.3, of 8.x TurboLinux 8 Server (Alleen Japanse versie) Linux voor zseries: SuSE Linux Enterprise Server 8 Service Pack 2 running in 31-bit mode UNIX De minimale systeemeisen op een Unix besturingssysteem voor ColdFusion MX 6.1 zijn: SPARC, PA-RISC 1.1 of 2.0, of POWER/3 processor 256 MB RAM (512 MB is aangeraden) 400 MB HD ruimte Sun Solaris 7, 8, of 9 HP-UX 11i IBM AIX 5L 4.3.3, 5.1, of 5.2 Apple Mac OS X indien gebruikt van de Developer editie wordt gemaakt Ondersteunde applicatie servers Macromedia JRun 4 IBM WebSphere Application Server 4 and 5 BEA WebLogic Server 6, 7, and 8.1 Sun ONE Application Server 7 De exacte besturingsysteem, webserver, database en J2EE applicatieserver ondersteuning van de ColdFusion MX 6.1 edities is terug te vinden in bijlage II. 18

19 3.4 Licentievoorwaarden De ColdFusion MX producten zijn, zoals al aangegeven, verkrijgbaar in twee edities: Standaard of Enterprise. Beide bezitten over de gehele infrastructuur benodigd om ColdFusion applicaties uit te voeren. Een korte terugblik op de edities van ColdFusion: De Standaard editie biedt een instapniveau server dat ideaal geschikt is voor basis websites en klein tot middelgrootte applicaties. Deze editie bevat de basis mogelijkheden om snel dynamische Internet applicaties te ontwikkelen met de ColdFusion Markup Language (CFML). De Enterprise editie is de meest uitgebreide editie. Deze biedt ondersteuning voor diverse, minder gebruikte, besturingsystemen en databases. Naast diverse extra functionaliteiten heeft deze editie de bijvoeging van de (volledige) Macromedia JRun web server. Naast deze twee edities zijn er nog twee ander edities die gratis zijn te verkrijgen. Het gaat hier om de Developer en Trial edities. Deze edities zijn onderhevig aan verschillende beperkingen. Zo is de Developer editie alleen te gebruiken als locale test- en ontwikkelingsomgeving voor ColdFusion applicaties. De Trial editie is een volledige Enterprise editie gedurende een periode van 30 dagen. Na deze evaluatieperiode zet deze zich om in de Developer editie. Bij de Trial en Developer editie is het mogelijk om na het verstrijken van de evaluatieperiode een licentie aan te schaffen, en een serienummer in te voeren. Er kan dan wederom gebruik worden gemaakt van en volledig ColdFusion MX 6.1 Standaard of Enterprise editie zonder een herinstallatie. Naast de aankoop van een licentie om een editie van ColdFusion MX 6.1 Standaard of Enterprise te draaien kan men ook een subscription aanvragen. Dit wordt hieronder beschreven gevolgd door de mogelijke licenties, voorwaarden en kosten Macromedia Software Subscriptions Een subscription is een abonnement op gratis updates gedurende een periode van twee jaar. Deze gratis updates zijn niet echt gratis, men betaald een extra bedrag om dit abonnement te activeren. De software updates zijn alleen beschikbaar gedurende de abonnementsperiode wanneer er een nieuwe, commercieel verkrijgbare, updates beschikbaar zijn. Een abonnement moet binnen 30 dagen na aankoop van een product worden geactiveerd. Dit abonnement is uiteraard optioneel maar moet aangeschaft worden tijdens de aankoop van een product en licentie. Indien een dergelijk abonnement moet worden verlengd met een nieuwe periode van twee jaar zal dit moeten gebeuren binnen 90 dagen voor het verloopt van het abonnement. Gebeurd dit niet zal het abonnement komen te vervallen. Er moet in dat geval eerst weer een product upgrade met subscription worden aangeschaft om abonnee te worden. Een abonnement in combinatie met het MVLP(zie onder) heeft afwijkende regels. Standaard is een abonnement twee jaar lang. Als het gaat om MVLP betreffende overheden is de periode slechts één jaar tenzij anders afgesproken met Macromedia. Ook hier kan een verlenging 90 dagen voor het einde van het abonnement worden aangevraagd. 19

20 3.4.2 Licentievoorwaarden specifiek Alle ColdFusion edities zijn onderhevig aan de End User License Agreements (EULA) voor server producten van Macromedia. Zodra het product wordt geïnstalleerd zijn de beschreven voorwaarden rechtsgeldig. De belangrijkste zaken zijn hieronder samengevat Als de software een Developer editie 4, Trial editie 7, of ander editie van server gebaseerde software 3 is mag deze worden geïnstalleerd op een enkele computer. Een licentie van deze software mag niet gezamenlijk worden gebruikt, geïnstalleerd of worden gebruikt samenvallend op verschillende computers. Gaat het om een commerciële editie 1, educatieve editie 5 of niet voor verkoop editie 6 van, in ieder geval, CPU gebaseerde software 2 mag deze op meerdere computers worden geïnstalleerd. Echter mag het aantal CPUs, verdeeld over alle computers waarop de software is geïnstalleerd, niet hoger zijn dan het totale aantal CPU licenties voor de betreffende installatie. Als de gebruikte software ColdFusion 6.1 Standaard editie is, van de ColdFusion software van Macromedia, mag de software niet geïnstalleerd worden op een computer met meer dan acht CPUs tenzij meer licenties worden aangeschaft. Het aantal aangekochte licenties moet gelijk of groter zijn dan het quotiënt uit de deling van het aantal CPUs door acht in een dergelijke server waarop de software is geïnstalleerd. Indien er gebruik wordt gemaakt van de Developer editie mag deze niet gebruikt worden om een applicatie te plaatsen en uit te voeren in een live of stand-by omgeving of opvoerende omgeving toegankelijk door applicatie eindgebruikers vanaf servers, werkstations en dergelijke. De Developer editie mag slechts gebruikt worden voor het doel design, ontwikkeling en evaluatie van applicaties in een interne omgeving. De Developer editie mag vanuit slechts één IP adres op elk mogelijk moment benaderd worden. Tevens mag de Developer editie niet vanuit een andere computer benaderd worden dan waarop deze is geïnstalleerd of applicaties beschikbaar stellen met toegang voor meerdere browsers of gebruikers. 1) Commerciële editie betekend dat het gaat om een editie van de software die niet een Developer editie, educatieve editie, niet voor verkoop editie of Trial editie is 2) CPU gebaseerde software betekend, als het toepasbaar is, de software dat niet server gebaseerde software is. (o.a. Macromedia Flash Remoting software, Macromedia JRun, en de Enterprise editie van Macromedia ColdFusion software wat niet CFMX 6.1 Enterprise update is) 3) Server gebaseerde software betekend, als het toepasbaar is, Macromedia Flash Communication Server software, CFMX 6.1 Enterprise Update of de Standard editie van Macromedia ColdFusion software. 4) Developer editie is een versie van de software, zo geïdentificeerd, om intern gebruikt te worden voor design, ontwikkeling en evaluatie als enig doel. 5) Educatieve editie is een versie van de software, zo geïdentificeerd, om enkel gebruikt te worden door gekwalificeerde (school)instellingen, inclusief de studenten en faculteit daarvan. 6) Niet voor verkoop editie is een versie van de software, zo geïdentificeerd, om enkel gebruikt te worden om de software te herzien en te evalueren. 7) Trial editie is een versie van de software, zo geïdentificeerd, om alleen te worden gebruikt om de software te herzien, te demonstreren en te evalueren voor een gelimiteerde periode. Deze versie kan een gebrek hebben aan bepaalde functionaliteiten en zal na een vastgestelde periode ophouden te werken doormiddel van een intern mechanisme. 20

Afstudeerverslag Implementatie van een Centraal Informatiesysteem

Afstudeerverslag Implementatie van een Centraal Informatiesysteem Implementatie van een Centraal Informatiesysteem Voor de Kennissatelliet Amersfoort Een verslag van het afstuderen bij de Kennissatelliet Amersfoort aan de Hogeschool van Utrecht in opdracht van het projectbureau

Nadere informatie

Systeemvereisten. Datum: Naam: Systeemvereisten versie 43 revisie 15 Status:

Systeemvereisten. Datum: Naam: Systeemvereisten versie 43 revisie 15 Status: Datum: 12-11-2012 Naam: Systeemvereisten versie 43 revisie 15 Status: Inhoudsopgave 1. Systeemvereisten... 3 1.1. Systeem- en configuratievereisten Ontwikkelomgeving... 3 1.1.1. Minimale systeemvereisten

Nadere informatie

Three Ships CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor Three Ships CDS

Three Ships CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor Three Ships CDS CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor CDS 1. Algemeen Dit document geeft een overzicht van een aantal mogelijke hardware configuraties voor het inrichten van een serveromgeving voor

Nadere informatie

SuperOffice Systeemvereisten

SuperOffice Systeemvereisten Minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM De minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM zijn tevens afhankelijk van het besturingssysteem en de services/applicaties die op het systeem actief zijn.

Nadere informatie

Rent+ Pre-requirements

Rent+ Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

Peelland ICT Online Back-up

Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT biedt volledig in eigen beheer online back-up aan. Hiermee voorzien wij onze klanten van de laatste nieuwe back-up mogelijkheden en technieken. Risico s conventionele

Nadere informatie

CEL. Bouwstenen voor een elektronische leeromgeving

CEL. Bouwstenen voor een elektronische leeromgeving CEL Bouwstenen voor een elektronische leeromgeving FACTSHEET CEL VERSIE 1.0 DECEMBER 2001 CEL - Bouwstenen voor een elektronische leeromgeving Inhoudsopgave Wat is CEL? 1 Uitgangspunten 1 De eindgebruiker

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe.

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Algemeen Met de KYOCERA scannen naar Exact Globe beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Exact Globe. Met deze oplossing

Nadere informatie

Prijslijst 2015. Algemeen. Reparaties. Installaties. Voorrijkosten binnen gemeente Bedum: 5,- Voorrijkosten buiten gemeente Bedum: 20,-

Prijslijst 2015. Algemeen. Reparaties. Installaties. Voorrijkosten binnen gemeente Bedum: 5,- Voorrijkosten buiten gemeente Bedum: 20,- Prijslijst 2015 Algemeen Voorrijkosten binnen gemeente Bedum: 5,- Voorrijkosten buiten gemeente Bedum: 20,- Advisering: 10,- per uur. Reparaties Onderzoekskosten: 10,- Reparatiekosten: 10,- Installaties

Nadere informatie

Systeemeisen PB-Software

Systeemeisen PB-Software Systeemeisen PB-Software Een installatie van de PB-Software bestaat afhankelijk van de omvang van de inrichting uit een aantal onderdelen. Deze onderdelen worden afhankelijk van de functie verdeeld over

Nadere informatie

Zelftest Java concepten

Zelftest Java concepten Zelftest Java concepten Document: n0838test.fm 22/03/2012 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST JAVA CONCEPTEN Om de voorkennis nodig

Nadere informatie

CareConnect Fin Pre-requirements

CareConnect Fin Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database

emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database emaxx Systeem eisen ManagementPortaal voor de ZakenMagazijn database Datum: 25-09-2007 Auteur: ing. E.L. Floothuis Versie: 0.1 Status: Concept Kopersteden 22-4 Postbus 157 7500 AD Enschede Tel: 053 48

Nadere informatie

INSTALLATIE NIS UPDATE Q2-2014-02 Q2-2014-02

INSTALLATIE NIS UPDATE Q2-2014-02 Q2-2014-02 INSTALLATIE NIS UPDATE Q2-2014-02 Q2-2014-02 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze handleiding met zeer veel zorg is samengesteld, aanvaardt Van Brug Software B.V. geen aansprakelijkheid voor enige schade

Nadere informatie

Plan van aanpak Meesterproef 2: Workflowbeheer Voorwoord

Plan van aanpak Meesterproef 2: Workflowbeheer Voorwoord Plan van aanpak Meesterproef 2: Workflowbeheer Voorwoord Dit is het PVA versie 2. Dit wil zeggen dat ik de informatie op het gebeid van de netwerk instellingen en de setup heb verwerkt en uitgebreid heb

Nadere informatie

Cerussa FIN Pre-requirements

Cerussa FIN Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

Systeemeisen Exact Compact product update 406

Systeemeisen Exact Compact product update 406 1 van 6 08-10-2013 12:07 Exact Compact Systeemeisen Exact Compact product update 406 Een pressionele administratie moet bedrijfszeker zijn. U moet er in het dagelijks gebruik snel en zonder onderbrekingen

Nadere informatie

End of Support. Windows XP Office 2003. maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000

End of Support. Windows XP Office 2003. maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000 End of Support Windows XP Office 2003 maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000 Oplossingen Niets doen en afwachten Upgrade licentie bestaande PC Nieuwe PC hardware

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Algemeen Met de KYOCERA Scannen naar UNIT4 DocumentManager beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar UNIT4 DocumentManager

Nadere informatie

icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous

icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous icafe Project Joeri Verdeyen Stefaan De Spiegeleer Ben Naim Tanfous 2006-2007 Inhoudsopgave 1 2 1.1 Programmeertaal PHP5..................... 2 1.2 MySQL database......................... 3 1.3 Adobe Flash...........................

Nadere informatie

Systeemeisen PB-Software

Systeemeisen PB-Software Systeemeisen PB-Software versie november 2018 PB Automatisering B.V. adres Hoeveveld 28 6584 GG Molenhoek [Lb] telefoon [024] 358 58 20 fax [024] 358 33 77 internet www.pieterbas.nl e-mail info@pieterbas.nl

Nadere informatie

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server.

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server. Werkstuk door een scholier 1063 woorden 13 januari 2006 6,8 51 keer beoordeeld Vak Informatica Risimage Hoe werkt RIS? RIS gebruikt DHCP en de Active Directory service om cliënt van afstand te installeren.

Nadere informatie

ManualMaster Systeem 6.1 (ManualMaster Administrator, ManualMaster WebAccess en ManualMaster WebEdit)

ManualMaster Systeem 6.1 (ManualMaster Administrator, ManualMaster WebAccess en ManualMaster WebEdit) Let op: de versie op de gebruikerswebsite kan worden bijgewerkt! Het kan dus zijn dat uw geprinte versie verouderd is. Van toepassing op ManualMaster Systeem 6.1 (ManualMaster Administrator, ManualMaster

Nadere informatie

MINIMALE SYSTEEMEISEN. Vakware 6

MINIMALE SYSTEEMEISEN. Vakware 6 MINIMALE SYSTEEMEISEN Vakware 6 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 1. BESTURINGSSYSTEMEN... 4 2. WEBAPPLICATIES... 5 2.1 Vakware Digitale Werkbon... 5 3. HARDWARE-EISEN... 6 3.1 Database server(s)... 6 3.2 Werkstation(s)/client(s)...

Nadere informatie

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit.

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Algemeen Met de Kyocera Scannen naar AFAS Profit beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar AFAS Profit. Met deze oplossing

Nadere informatie

Zelftest Java EE Architectuur

Zelftest Java EE Architectuur Zelftest Java EE Architectuur Document: n1218test.fm 22/03/2012 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST JAVA EE ARCHITECTUUR Nota:

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software.

Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software. Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software. Algemeen Met de KYOCERA scannen naar van Brug Software beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar het Notarieel

Nadere informatie

Technische implementatie De infrastructuur rondom Transit kent de volgende rollen:

Technische implementatie De infrastructuur rondom Transit kent de volgende rollen: Transit Herkent u het? Steeds dezelfde uitdagingen in migratieprojecten; meerdere variabelen, in verschillende stadia en in een blijvend veranderende omgeving, managen. Grote hoeveelheden gegevens over

Nadere informatie

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Alfresco aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 8 december 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet.

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Alfresco aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 8 december 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet. SURFconext Cookbook Het koppelen van Alfresco aan SURFconext Auteur(s): Frank Niesten Versie: 1.0 Datum: 8 december 2013 Radboudkwartier 273 3511 CK Utrecht Postbus 19035 3501 DA Utrecht 030-2 305 305

Nadere informatie

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Oud scenario - Small Business Server 2011 Waarom afscheid nemen? Alweer 6(!) jaar oud Kans op

Nadere informatie

Systeemvereisten. Systeemvereisten voor Microsoft Dynamics NAV 2009. Rolgebaseerde client

Systeemvereisten. Systeemvereisten voor Microsoft Dynamics NAV 2009. Rolgebaseerde client Systeemvereisten voor Microsoft Dynamics NAV 2009 Rolgebaseerde client Microsoft Windows XP Professional SP3 of later (X86 of 32-bits Microsoft Windows Vista (Business, Enterprise, of Ultimate) SP1 of

Nadere informatie

OPENTEXT RIGHTFAX 16.4

OPENTEXT RIGHTFAX 16.4 RIGHTF.2901 OPENTEXT RIGHTFAX 16.4 SYSTEEMVEREISTEN Het volgend document bevat de minimale en de aanbevolen systeemvereisten om Rightfax versie 16.4 te laten draaien op een server of netwerk. ECMsolutions

Nadere informatie

Hardwarevereisten RAID. Geheugen

Hardwarevereisten RAID. Geheugen Hardwarevereisten Wij raden u aan om bij een nieuw aan te schaffen server altijd de op dat moment meest recente processortechnologie te gebruiken. Wilt u Ridder iq installeren op een bestaande server,

Nadere informatie

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Netconnex is opgericht in 2004 (Gezeteld in Belgie maar het hoofd datacenter gelegen in Nederland [omgeving Amsterdam]). Zeer gestaag groeiende onderneming

Nadere informatie

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst Deel 1 Inleiding 1 Client/Server 2 Geschiedenis 3 Toekomst Het client-server model is een model voor de samenwerking tussen twee of meer programma's, die zich op verschillende computers kunnen bevinden.

Nadere informatie

Cerussa HR Pre-requirements

Cerussa HR Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

Cerussa HR Pre-requirements

Cerussa HR Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

CTI Installatie & Configuratie

CTI Installatie & Configuratie CTI Installatie & Configuratie Nimava Group BV Huis ter Heideweg 20 3705 LZ Zeist Inhoudsopgave InhoudsopgaveOfficeServLink (O.S.L.)... 1 OfficeServLink (O.S.L.)... 2 Wat is de OfficeServLink?... 3 Wanneer

Nadere informatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Naast de mogelijkheden om uw programmatuur en gegevens bij Drie-O via Evy 2.0 in de cloud te hosten hebt u ook de mogelijkheid om uw ICT omgeving bij u

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA.

Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA. Functionele beschrijving: scannen naar Trivium FORTUNA. Algemeen Met KYOCERA scannen naar Trivium FORTUNA beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Trivium FORTUNA. Met

Nadere informatie

Weblogic 10.3 vs IAS 10.1.3

Weblogic 10.3 vs IAS 10.1.3 Vision ~ Knowledge ~ Results Weblogic 10.3 vs IAS 10.1.3 OGh Fusion Middleware/ SOA Dag 19 Mei 2010, Het Oude Tolhuys Edwin Biemond email edwin.biemond@whitehorses.nl Web http://blogs.whitehorses.nl/,

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 Cura Documentmanagement.

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 Cura Documentmanagement. Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 Cura Documentmanagement. Algemeen Met KYOCERA scannen naar UNIT4 Cura Documentmanagement beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen

Nadere informatie

iprova Suite 4.7 Systeemeisen server

iprova Suite 4.7 Systeemeisen server iprova Suite 4.7 Systeemeisen server Hardware Dualcore Pentium IV 2 Ghz of beter met 4GB RAM; 100 Mbit netwerkverbinding of sneller; 1 GB vrije ruimte voor programmabestanden van iprova; min. 10 GB capaciteit

Nadere informatie

Installatie Cloud Backup

Installatie Cloud Backup September 2018 Versie 2.0 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Cloud Backup... 3 Minimale hardware-eisen... 3 Ondersteunde besturingssystemen... 3 Kenmerken... 4 Support... 4 Downloaden

Nadere informatie

CONTAINERIZATION OF APPLICATIONS WITH MICROSOFT AZURE PAAS SERVICES

CONTAINERIZATION OF APPLICATIONS WITH MICROSOFT AZURE PAAS SERVICES CONTAINERIZATION OF APPLICATIONS WITH MICROSOFT AZURE PAAS SERVICES Day WEB 1APP FOR CONTAINERS 04-10-2018 Lead - Consultant Cloud Infra & Apps@ InSpark Twitter: @Johanbiere Community blog: talkingazure.com

Nadere informatie

Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012. Stand-alone / Netwerkversie. Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database

Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012. Stand-alone / Netwerkversie. Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database Installatiehandleiding FWG 3.0/2011-2012 Stand-alone / Netwerkversie Nieuwe Installatie van FWG 3.0/2011-2012 met een MS Access database Wij willen u er op wijzen dat ons systeem FWG3.0 Cd-rom versie dit

Nadere informatie

Beknopte dienstbeschrijving beveiligen van Webapplicaties m.b.v. digitale certificaten en PKI

Beknopte dienstbeschrijving beveiligen van Webapplicaties m.b.v. digitale certificaten en PKI Beknopte dienstbeschrijving beveiligen van Webapplicaties m.b.v. digitale certificaten en PKI Document: Beknopte dienstbeschrijving beveiligen van Webapplicaties Versie: maart 2002 mei 2002 Beknopte dienstbeschrijving

Nadere informatie

Orbis Software. Portal4U. Installatie Handleiding. Dit document bevat de Installatie Handleiding voor Portal4U

Orbis Software. Portal4U. Installatie Handleiding. Dit document bevat de Installatie Handleiding voor Portal4U Orbis Software Installatie Handleiding Dit document bevat de Installatie Handleiding voor Voordat u begint Wij raden u aan om voor het uitvoeren van een update van middels dit installatie-pakket een back-up

Nadere informatie

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT

Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Slimmer samenwerken met SharePoint Workflows voor SharePoint met forms en data K2 VOOR SHAREPOINT Workflows, forms, reports en data WAAROM KIEZEN VOOR K2? Of u nu workflows moet maken voor items in SharePoint

Nadere informatie

FAQ Aura Client/Server

FAQ Aura Client/Server FAQ Aura Client/Server Wat is een Client/Server applicatie? Een Client/Server applicatie (ook wel C/S genoemd) is een software applicatie die op een efficiënte manier gebruikmaakt van zogenaamde clients

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding . Gebruikershandleiding Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wat is Citrix?... 3 1.2 Voordelen van Citrix... 3 1.3 Wat heeft u nodig om toegang te krijgen... 3 2 Systeemeisen... 4 2.1 Ondersteunde Web browsers...

Nadere informatie

COMIT 25 november 05

COMIT 25 november 05 Onderwerpen Blackboard bij de HG Huidige omgeving Performance audit door Blackboard Beheer in toekomst Hanzehogeschool Groningen Geschiedenis van Bb bij de Hanzehogeschool Begonnen in 2001 Van Novell naar

Nadere informatie

MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS

MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS Voor een aantal producten zijn er sinds het uitkomen van nieuwe versies, wijzigingen in de licentieregels. Dit geldt voor SQL Server (zie

Nadere informatie

SPACE ProAccess 3.0. Voor nadere toelichting kan contact opgenomen worden met SALTO.

SPACE ProAccess 3.0. Voor nadere toelichting kan contact opgenomen worden met SALTO. SPACE ProAccess 3.0 SALTO voorziet de partner van een document dat als checklist dient voor een juiste voorbereiding van de SALTO Web Software en de vereisten van het netwerk. Dit document is bedoeld voor

Nadere informatie

ASSISTANCE SOFTWARE INSTALLATIE-EISEN ASSISTANCE SOFTWARE FOR MICROSOFT DYNAMICS. Author : AV. Datum : 30 augustus 2013 Versie : 6 Status : Definitief

ASSISTANCE SOFTWARE INSTALLATIE-EISEN ASSISTANCE SOFTWARE FOR MICROSOFT DYNAMICS. Author : AV. Datum : 30 augustus 2013 Versie : 6 Status : Definitief ASSISTANCE SOFTWARE INSTALLATIE-EISEN ASSISTANCE SOFTWARE FOR MICROSOFT DYNAMICS Author : AV Datum : 30 augustus 2013 Versie : 6 Status : Definitief INHOUD INTRODUCTIE... 1 1. WERKSTATIONS... 2 1.1 GEBRUIKERS

Nadere informatie

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK.

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Cloud werkplek Wat is het? De cloudwerkplek van Hupra is een Windows 8.1. desktop die altijd en overal via het internet toegankelijk is.

Nadere informatie

HAN4.x technisch document

HAN4.x technisch document HAN4.x technisch document Inhoudsopgave 1. Principe achter HAN (Hidden Automatic Navigator)... 3 2. HAN4.x specifieke zaken en systeemeisen... 6 2.1 HAN4.x server systeemeisen... 6 2.2 HAN cliënt systeemeisen...

Nadere informatie

Hyper-V vsesx in het datacenter

Hyper-V vsesx in het datacenter Hyper-V vsesx in het datacenter Gabrie van Zanten Logica 2008. All rights reserved Intro Welke hypervisor voor het datacenter? Wat moet een hypervisor bieden? Vergelijk tussen Hyper-V en ESX No. 2 Welke

Nadere informatie

Infrastructuur en platformen

Infrastructuur en platformen Infrastructuur en platformen Het Configuratie Management Team (CMT) binnen Centric volgt de ontwikkelingen op het terrein van infrastructuur en platformen. Bij elke ontwikkeling zal bepaald worden of dit

Nadere informatie

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Geavanceerde computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2008-2009 Universiteit Gent Virtuele machines Motivatie Interfaces Virtualisatie: inleiding

Nadere informatie

Virtueel of Fysiek. Uitdagingen bij migratie naar Windows 7

Virtueel of Fysiek. Uitdagingen bij migratie naar Windows 7 Het jaar 2011/2012 staat voor veel organisaties in het teken van Windows 7. De overstap van Windows XP naar Windows 7 lijkt in eerste instantie eenvoudig te zijn maar blijkt in de praktijk toch complex.

Nadere informatie

Installatie Remote Backup

Installatie Remote Backup Juni 2015 Versie 1.2 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Remote Backup... 3 Kenmerken... 3 Beperkingen... 3 Gebruik op meerdere systemen... 3 Systeemeisen... 4 Support... 4 Installatie...

Nadere informatie

Personalia. Woonplaats: Katwijk aan Zee Geboortejaar: 1989 Nationaliteit: Nederlandse Rijbewijs: B. Eigenschappen

Personalia. Woonplaats: Katwijk aan Zee Geboortejaar: 1989 Nationaliteit: Nederlandse Rijbewijs: B. Eigenschappen Personalia Naam: Arie Woonplaats: Katwijk aan Zee Geboortejaar: 1989 Nationaliteit: Nederlandse Rijbewijs: B Eigenschappen Gedreven Pro-actief Teamplayer Sociaal Zelfstandig Opleidingen MBO Niveau 4 Periode:

Nadere informatie

Resusci Anne Skills Station

Resusci Anne Skills Station MicroSim Frequently Asked Questions 1 Resusci Anne Skills Station Resusci_anne_skills-station_installation-guide_sp7012_NL.indd 1 24/01/08 13:06:06 2 Resusci_anne_skills-station_installation-guide_sp7012_NL.indd

Nadere informatie

Geracc.Net Pre-requirements

Geracc.Net Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Wordpress aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 7 november 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet.

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Wordpress aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 7 november 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet. SURFconext Cookbook Het koppelen van Wordpress aan SURFconext Auteur(s): Frank Niesten Versie: 1.0 Datum: 7 november 2013 Radboudkwartier 273 3511 CK Utrecht Postbus 19035 3501 DA Utrecht 030-2 305 305

Nadere informatie

Actian PSQL v12 server installatiegids

Actian PSQL v12 server installatiegids Actian PSQL v12 server installatiegids Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Actian PSQL installeren...1 1.1 Om te beginnen...1 1.2 Systeemeisen...1 1.2.1 Server...1 1.2.2 Client...2 1.3 Installatie...3 1.3.1 Installatie

Nadere informatie

Ondersteunde platformen voor Crystal Reports XI ====================================== (c) 2004 Business Objects

Ondersteunde platformen voor Crystal Reports XI ====================================== (c) 2004 Business Objects Ondersteunde platformen voor Crystal Reports XI ====================================== (c) 2004 Business Objects De volgende platforms worden ondersteund op het moment dat versie XI wordt uitgebracht.

Nadere informatie

INSTALLATIE NIS UPDATE Q3-2014-03 Q3-2014-03

INSTALLATIE NIS UPDATE Q3-2014-03 Q3-2014-03 INSTALLATIE NIS UPDATE Q3-2014-03 Q3-2014-03 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze handleiding met zeer veel zorg is samengesteld, aanvaardt Van Brug Software B.V. geen aansprakelijkheid voor enige schade

Nadere informatie

Xampp Web Development omgeving opzetten onder Windows.

Xampp Web Development omgeving opzetten onder Windows. Xampp Web Development omgeving opzetten onder Windows. Inhoudsopgave 1. Lees dit eerst... 2 2. Inleiding... 2 3. Installatie Xampp... 3 1.1 Installatie Xampp Launcher... 7 1.2 Controle geïnstalleerde bestanden...

Nadere informatie

ChainWise server randvoorwaarden

ChainWise server randvoorwaarden ChainWise server randvoorwaarden Product ChainWise Bedrijfssoftware Datum 8-6-2018 Alle rechten voorbehouden aan ChainWise Niets in deze uitgave mag worden gebruikt in welke vorm dan ook zonder schriftelijke

Nadere informatie

vcloud getting started

vcloud getting started vcloud getting started Previder vdc Versie: 1.0 2013 11 22 [11:48] Versie: 1.0 Pagina 1 van 10 Inhoudsopgave 1 Getting started... 3 1.1 Inleiding... 3 1.1.1 Standaard omgeving met NAT routing... 3 1.1.2

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding Installatiehandleiding TiSM- PC 10, 25, 100 en PRO Behorende bij TiSM Release 11.1 R e v i s i e 1 1 1 0 28 De producten van Triple Eye zijn onderhevig aan veranderingen welke zonder voorafgaande aankondiging

Nadere informatie

OpenText RightFax. Intuitive Business Intelligence. Whitepaper. BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax

OpenText RightFax. Intuitive Business Intelligence. Whitepaper. BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax OpenText RightFax Intuitive Business Intelligence Whitepaper BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax Beschrijving van de oplossing, functionaliteit & implementatie Inhoud 1 Introductie 2 Kenmerken

Nadere informatie

INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4 2014-Q4

INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4 2014-Q4 INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4 2014-Q4 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze handleiding met zeer veel zorg is samengesteld, aanvaardt Van Brug Software B.V. geen aansprakelijkheid voor enige schade

Nadere informatie

INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4-01 2014-Q4-01

INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4-01 2014-Q4-01 INSTALLATIE NIS UPDATE 2014-Q4-01 2014-Q4-01 2014 Van Brug Software B.V. Hoewel deze handleiding met zeer veel zorg is samengesteld, aanvaardt Van Brug Software B.V. geen aansprakelijkheid voor enige schade

Nadere informatie

Functionele beschrijving: Scannen naar Pro Management

Functionele beschrijving: Scannen naar Pro Management Functionele beschrijving: Scannen naar Pro Management Algemeen Met de KYOCERA scannen naar oplossing beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Pro Management. Met deze oplossing

Nadere informatie

Actian PSQL v12 server installatiegids

Actian PSQL v12 server installatiegids Actian PSQL v12 server installatiegids Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Actian PSQL installeren...1 Om te beginnen...1 Systeemeisen...1 Server...1 Client...2 Installatie...3 Installatie op server...3 Installatie

Nadere informatie

XAMPP Web Development omgeving opzetten onder Windows.

XAMPP Web Development omgeving opzetten onder Windows. XAMPP Web Development omgeving opzetten onder Windows. Inhoudsopgave 1. Lees dit eerst... 2 2. Inleiding... 2 1 Xampp downloaden... 2 2 Installatie Xampp 1.7.4 op externe harddisk... 3 3 XAMPP herconfiguren...

Nadere informatie

NSi Output Manager Veelgestelde vragen. Version 3.2

NSi Output Manager Veelgestelde vragen. Version 3.2 NSi Output Manager Veelgestelde vragen Version 3.2 I. Algemene productinformatie 1. Wat is nieuw in Output Manager 3.2? NSi Output Manager 3.2 bevat diverse verbeteringen aan serverzijde, waarbij de meest

Nadere informatie

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties In 2010 werden 7 Unix servers geconsolideerd naar een nieuwe Unix omgeving, waar gebruik gemaakt wordt van srp s (vergelijkbaar met zone, of container).

Nadere informatie

Absentie Presentie Server Migratie

Absentie Presentie Server Migratie Absentie Presentie Server Migratie Auteur A. Boerkamp Versie V1.2 Datum 11-08-2010 Status Voor Intern / Extern gebruik Pincash International, 3066GS Rotterdam, Anthonetta Kuijlstraat 43-45, 010-2868000

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

(Versie 1.5) THUISWERKPLEK INSTELLEN

(Versie 1.5) THUISWERKPLEK INSTELLEN (Versie 1.5) THUISWERKPLEK INSTELLEN Inhoud thuiswerkomgeving... 3 Installeren software op thuiswerkplek(eenmalig)... 5 Verbinding maken met de werkplek vanaf thuis... 9 Verbinding maken met de werkplek

Nadere informatie

Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden

Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden 12-12-2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Algemene aandachtspunten... 4 3 Voorbeeld methoden... 6 3.1 Ontsluiten via een (bestaande) telewerken oplossing

Nadere informatie

Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani

Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani any any any online Cloud Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Gezin biedt een

Nadere informatie

Professionele Direct Mail Software. Database Engine Ontwerpen & Printen Bestandsonderhoud Ontdubbelen Scripting Adrescorrectie Postale Sortering

Professionele Direct Mail Software. Database Engine Ontwerpen & Printen Bestandsonderhoud Ontdubbelen Scripting Adrescorrectie Postale Sortering Professionele Direct Mail Software Database Engine Ontwerpen & Printen Bestandsonderhoud Ontdubbelen Scripting Adrescorrectie Postale Sortering Een Compleet en Modulair Direct Mail Systeem FlexMail is

Nadere informatie

Linux voor S/390 (IBM z-series)

Linux voor S/390 (IBM z-series) LinuxFocus article number 328 http://linuxfocus.org Linux voor S/390 (IBM z-series) door Cüneyt Göksu Over de auteur: Database Specialist, werkt al meer dan 12 jaar met alle commerciële

Nadere informatie

Hard- en softwarevereisten voor

Hard- en softwarevereisten voor Hard- en softwarevereisten voor Datum Maart 2017 Versie 1.37 LIS BV www.lisbv.nl Inhoud Inhoud 1. Operating systemen en databases... 3 2.1. Minimale eisen (maximaal 3 gebruikers)... 4 2.1.1. Werkplek met

Nadere informatie

Functionele beschrijving: Scannen naar Fidura-oplossing

Functionele beschrijving: Scannen naar Fidura-oplossing Functionele beschrijving: Scannen naar Fidura-oplossing Algemeen Met KYOCERA scannen naar Fidura beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Fidura. Met deze oplossing kunnen

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

FULL HOUSE INSTALLATIEPROCEDURE EN SYSTEEMEISEN Netwerkversie per oktober 2010

FULL HOUSE INSTALLATIEPROCEDURE EN SYSTEEMEISEN Netwerkversie per oktober 2010 FULL HOUSE INSTALLATIEPROCEDURE EN SYSTEEMEISEN Netwerkversie per oktober 2010 SAMENVATTING Een professioneel softwarepakket vraagt om een professionele installatie. Om te voorkomen dat op het moment van

Nadere informatie

TALIS. Systeemeisen Basis. Versie 3.0 Approved CREATED WITH

TALIS. Systeemeisen Basis. Versie 3.0 Approved CREATED WITH Systeemeisen Basis Versie 3.0 Approved Aangemaakt op: 28-7-2015 16:19:16 Auteur TANS CREATED WITH Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. 4 2.1 Stand-alone 4 2.2 server en werkstations 4 2.3 Remote 5 1. Inleiding

Nadere informatie

Opmerkingen kan je mailen naar: A. Kouters: A. Steijlen: Versie Datum Opmerkingen

Opmerkingen kan je mailen naar: A. Kouters: A. Steijlen: Versie Datum Opmerkingen Deze handleiding is met de nodige zorg samengesteld. Het kan echter voorkomen dat sommige zaken niet goed of onduidelijk zijn beschreven. Mocht je iets tegenkomen wat niet of slecht is beschreven horen

Nadere informatie

HANDBOEK LSM BASISPRINCIPES LSM

HANDBOEK LSM BASISPRINCIPES LSM Pagina 1 1.0 BASISPRINCIPES LSM 1.1. SYSTEEMEISEN VANAF LSM 3.1 SP1 (WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN) ALGEMEEN Lokale administratorrechten voor de installatie Communicatie: TCP/IP (NetBios actief), LAN (aanbevolen:

Nadere informatie

Neuron Stroomlijn 7.5

Neuron Stroomlijn 7.5 Neuron Stroomlijn 7.3 Systeemeisen Neuron Stroomlijn 7.5 Systeemeisen Systeemeisen Neuron Stroomlijn Vicrea Solutions BV Vanadiumweg 11K 3812 PX, Amersfoort 033-4604080 Introductie Inhoudsopgave In dit

Nadere informatie

Handleiding Reseller Controle Paneel

Handleiding Reseller Controle Paneel Handleiding Reseller Controle Paneel Inloggen Om in te loggen in het Controle Paneel kunt u de gebruikersnaam en wachtwoord gebruiken welke u van ons heeft ontvangen. Nieuw is dat u ook met uw social media

Nadere informatie

INHOUD VAN SERVICE CALLS

INHOUD VAN SERVICE CALLS INHOUD VAN SERVICE CALLS door Welke service zit wel/niet in het Swiftpage abonnement? De technische support door Swiftpage als onderdeel van een actief abonnement of supportplan is onderhevig aan de systeemgebonden

Nadere informatie

Scenario Advies SYSTEEMEISEN. November Versie 5.0

Scenario Advies SYSTEEMEISEN. November Versie 5.0 Scenario Advies SYSTEEMEISEN November 2016 Versie 5.0 Hoofdstuk 1, Inleiding Scenario Advies Inhoud 1 Inleiding Scenario Advies... 1 2 Netwerkomgeving... 1 2.1 Windows besturingssystemen... 1 2.1.1 Netwerk

Nadere informatie