De verschuiving van zorgnaar zorgleefplan Ter ondersteuning voor de Handleiding voor zorginstellingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De verschuiving van zorgnaar zorgleefplan Ter ondersteuning voor de Handleiding voor zorginstellingen"

Transcriptie

1 De verschuiving van zorgnaar zorgleefplan Ter ondersteuning voor de Handleiding voor zorginstellingen R. Roskam S. Hofstra A. Slotman J. Peterson Mei, 2008

2 De verschuiving van zorg- naar zorgleefplan Ter ondersteuning voor de Handleiding voor zorginstellingen Medewerking werd verleend door: R. Roskam, S. Hofstra, A. Slotman, J. Peterson 2008 Alle rechten behouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van R. Roskam, S. Hofstra, A. Slotman, J. Peterson. Getracht is zo betrouwbaar mogelijk uitgave te verzorgen. Evenwel kan geen aansprakelijkheid aanvaard worden voor eventuele onjuistheden die in de tekst voorkomen. Slechts de tekst van de formele wet en de interpretatie daarvan in jurisprudentie zijn geldend. 2 -

3 De verschuiving van zorg- naar zorgleefplan Ter ondersteuning voor de Handleiding voor zorginstellingen Verpleegkundigen Seth Hofstra s VPV2C Ronald Roskam s VPV2J Alida Slotman s VPV2J Jacoba Peterson s VPV2C Studiestartjaar: 2006 Start Projectperiode: Einde Projectperiode: Verschijningsdatum Projectplan: Verschijningsdatum Kwaliteitsverslag: Module: Rol: Domein: Kerncompetentie: Werkveld: HCV-OVZb Ontwerper kwaliteitszorg om de kwaliteit van de zorg te bewaken en te waarborgen participeert de HBO-verpleegkundige in het ontwerpen van kwaliteitszorg op afdelingsniveau. GGZ/AGZ- Verpleeghuiszorg Opdrachtgever: Organisatie: Christelijke Hogeschool Windesheim Adres: Campus 2-6 Postcode/Plaats: 8017 CA Zwolle Telefoonnummer: Opleiding: Verpleegkunde Projectbegeleiding: Jos Stolwijk 3 -

4 4 -

5 Voorwoord Voor u ligt het onderzoeksverslag dat ten grondslag ligt voor Van zorgplan naar zorgleefplan: Handleiding voor instellingen. Dit verslag is gemaakt in opdracht van CHS Windesheim te Zwolle voor de opleiding Verpleegkunde. In dit verslag behandelen wij drie opeenstapelende onderwerpen: het zorgplan, het leefplan en het zorgleefplan. In de eerste aantal weken van het proces hebben wij ons vooral op het zorg- en het leefplan gefocust. Er was nog geen sprake van een zorgleefplan en wij waren hier niet van op de hoogte. Na de afgenomen interviews hebben wij daarom een wijziging aangebracht in ons plan. Wij hebben het hoofdstuk wat is een zorgleefplan? toegevoegd en wij hebben er daarmee voor gekozen om de handleiding niet over een leefplan te schrijven, maar over een zorgleefplan. Een zorgleefplan is recenter dan een leefplan en is een vervolgverhaal op het leefplan. In dit verslag wordt om deze reden in de eerste hoofdstukken niet gesproken over een zorgleefplan, deze start vanaf hoofdstuk 6 waarin het zorgleefplan centraal staat. Wij willen hierbij ook onze dank uitspreken voor de vele ondersteuning die wij hebben gekregen. Hierbij een dankwoord voor Annette Schipper van Actiz, Francis Bolle van V&VN en Paula van de Boogaart van, Manager Beleid en Innovatie Woonzorgconcern Ijsselheem en Clement Roorda Staffunctionaris Bestuurbureau Zorgcombinatie Zwolle voor de afgenomen interviews en de nodige informatie. Tot slot willen wij Jos Stolwijk van CHS Windesheim bedanken voor de nodige feedback en tussenevaluatie met betrekking tot het project. Iedereen, heel erg bedankt! Met vriendelijke groeten, Ronald Roskam Seth Hofstra Alida Slotman Jacoba Peterson 5 -

6 Inleiding Op dit moment zijn er in Nederland 3,5 miljoen mensen van 55 jaar en ouder. De prognose is dat dit aantal in 25 jaar zal groeien naar 6 miljoen (cijfers van Ministerie VWS). Een gevolg van deze groei is dat ook de vraag naar zorg zal groeien. Naast deze verwachte groei van het aantal ouderen is Nederland de afgelopen jaren ook individualistischer geworden. Een gevolg hiervan is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen, en zelf inspraak willen hebben in hoe hun leven gestructureerd wordt. Deze verschuiving heeft ervoor gezorgd dat er in de zorg een verschuiving heeft plaatsgevonden van aanbodgerichte zorg naar vraaggerichte zorg. De zorgsector moet zich hierop aanpassen. Om verantwoorde zorg te verlenen hebben landelijke verenigingen van zorgvragers, professionals en zorgaanbieders gezamenlijk geformuleerd wat zij daaronder verstaan. Het belangrijkste doel is dat de zorgvrager zelf bepaald wat kwaliteit van leven voor hem/ haar inhoudt en dat daarop de ondersteuning van professionals wordt vastgesteld. (BTSG, juni 2005) Een van de dingen die daardoor ondernomen wordt is het de invoering van het zorgleefplan. Voor de invoering van het zorgleefplan is geen voorschrift. Dit onderzoeksverslag heeft ten doel Het schrijven van een advies voor het overstappen van een zorgplan naar een leefplan. Dit doel is opgesteld om de volgende vragen te beantwoorden: - wat zijn redenen voor zorginstellingen om over te stappen van een zorgplan naar een leefplan; - en op welke wijze kunnen zorginstellingen de overstap van zorgplan naar zorgleefplan zo efficiënt mogelijk doen. Deze twee vragen hebben wij beantwoordt door middel van het opstellen van deelvragen. Voor de opgestelde deelvragen verwijzen wij u naar het projectplan. Het verslag kent dezelfde volgorde van de deelvragen. Allereerst oriënteren wij op het onderwerp door middel van de eerste vier hoofdstukken. In hoofdstuk 1 staat het zorgplan centraal. In dit hoofdstuk behandelen wij vragen zoals: Wat is een zorgplan? Hoe ziet deze eruit? Wat is het doel van een zorgplan? Wat is de functie van een zorgplan? En wat is de zorgvisie die hier bij hoort. Hoofdstuk 2 licht de voor- en nadelen van een zorgplan toe. Deze voor- en nadelen worden per sector toegelicht: AGZ, MGZ en GGZ. Daarnaast word er in aparte paragrafen de sectoren ouderenzorg en gehandicaptenzorg behandeld vanwege het feit dat dit de sectoren zijn die een belangrijke rol spelen in de verschuiving. In hoofdstuk 3 en 4 staat het leefplan centraal. In hoofdstuk 3 worden vragen beantwoordt zoals: Waarom een leefplan? Wat is het leefplan? Waaruit bestaat een leefplan? Wie stelt het leefplan op? In hoofdstuk 4 word dieper ingegaan op de voor- en nadelen van een leefplan. Eerst beschrijven wij voor- en nadelen in het algemeen, vervolgens specifieker tot zorgvrager, zorgverlener en zorginstelling. Hierna formuleren wij de optimale toestand waarin een leefplan terecht kan. In hoofdstuk 5 maken wij een vergelijking tussen al het voorgaande. Een vergelijking tussen het zorgen het leefplan. Wij kijken hier voornamelijk naar de opbouw en de visie. Aangezien de visie een belangrijke rol speelt word deze uitgebreid besproken. Vervolgens in hoofdstuk 6 staat het zorgleefplan centraal. Dit plan is een combinatie van het zorg- en het leefplan en het meest recente cliëntendossier dat er op dit moment is. Wij behandelen allereerst waarom het zorgleefplan ontstaan is en vervolgens hoe deze eruit zien en wat er veranderd is ten opzichte van het leefplan. Na hoofdstuk 6 nemen wij eerst de tijd voor een tussenconclusie. Hierin komen wij tot de conclusie dat wij verder zullen werken met het zorgleefplan. Hoofdstuk 7 en 8 zijn op het zorgleefplan gebaseerd. In hoofdstuk 7 kijken wij eerst naar het belang van de invoering van het zorgleefplan, vervolgens bekijken wij de gevolgen van de invoering van het zorgleefplan en tot slot behandelen wij in dit hoofdstuk welke belemmeringen er kunnen zijn bij het invoeren van een zorgleefplan. In hoofdstuk 8 bekijken wij de invoering van het zorgleefplan, wat is hierin wenselijk en welke mogelijkheden zijn er. Na hoofdstuk 8 volgt de conclusie over het gehele onderzoek. 6 -

7 In elk hoofdstuk geven wij een korte anekdote of inleiding weer die het hoofdstuk introduceert. Op het einde van elk hoofdstuk trekken wij kor een conclusie en vatten wij kort het hoofdstuk samen. De conclusie word gevolgd door een samenvatting en de literatuurlijst. Vervolgens beschrijven wij in bijlage 1 t/m 4 de interviews die afgenomen zijn met de betreffende personen. Voor meer info met betrekking tot het onderzoek verwijzen wij u naar het projectplan, deze is opvraagbaar bij een van teamleden. 7 -

8 Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Inleiding... 6 Inhoudsopgave... 8 H1 Wat is een Zorgplan? Doel en functie zorgplan De opbouw van een zorgplan Anamnese Diagnosticeren: De PES structuur De gewenste resultaten en de interventies Evaluatie Zorgvisie H2 Wat zijn de voor- en nadelen van een Zorgplan Zorgplan in de Algemene Gezondheids Zorg (AGZ) Zorgplan in de Maatschappelijke Gezondheids Zorg (MGZ) Zorgplan in de Geestelijke Gezondheids Zorg Zorgplan in de Ouderenzorg Zorgplan in de Gehandicaptenzorg Overige voor- en nadelen H3 Wat is een leefplan Waarom een leefplan? Wat is het leefplan? Waaruit bestaat een leefplan? Wie stelt het leefplan op? De wettelijke eisen en voorwaarden waaraan het leefplan aan moet voldoen: H4 Wat zijn de voor- en nadelen van een Leefplan De voor- en nadelen van het leefplan De voordelen die horen bij het leefplan De nadelen die horen bij het leefplan De verschillen tussen de diverse werkvelden m.b.t. het leefplan en waar het leefplan het beste tot zijn recht komt H5 Het Zorgplan vs. het Leefplan De opbouw vs. de opbouw Cliëntgericht vs. het centraal stellen van de cliënt Wilsbekwaam vs. wilsonbekwaam H6 Wat is het zorgleefplan? Tussenconclusie H7 Wat is het belang van de invoering van een zorgleefplan? Het Belang Gevolgen van het invoeren van een zorgleefplan Belemmeringen bij het invoeren van het zorgleefplan H8 Wat is wenselijk bij de invoering van een zorgleefplan Het invoeren van een zorgleefplan Mogelijkheden bij het invoeren van het zorgleefplan Conclusie Samenvatting: Literatuur Interview Tabelverklaringslijst: Bijlage 1: Interview met Annette Schipper Bijlage 2: Interview met Francis Bolle Bijlage 3: Interview met Paula van den Boogaart Bijlage 4: Interview met Clement Roorda

9 H1 Wat is een Zorgplan? Stel je voor: je bent een man of vrouw van middelbare leeftijd. Je houdt er van om lekker ruig te doen en veel uitdagingen aan te gaan. Op een dag word je door je beste kameraad uitgedaagd om je nieuwe auto met 200 km/h uit te proberen. Je doet dit en je komt erachter dat het toch niet zo n goed idee is. Je belandt in het ziekenhuis met een gebroken been en een diepe snee waarbij je veel bloed hebt verloren. De eerste dag maak je nog niet veel mee van het ziekenhuis, je bent nog wat duf van de pijnmedicatie. Als je weer bij de positieven bent merk je dat een verpleegkundige regelmatig in een map kijkt aan het eind van je bed. In die map staat wat er gebeurd is en waarom je in het ziekenhuis ligt, dat weet je wel. Maar waarom kijken ze zo vaak in die map?staat er nog zoveel meer in? Een verpleegkundige zegt dat het een zorgplan heet. Een zorgplan? Wat is een zorgplan? Een plan voor de zorg? In dit hoofdstuk gaan wij verder op deze vragen in. Allereerst worden het doel en de functie van een zorgplan toegelicht. Deze wordt gevolgd door de opbouw van een zorgplan en de zorgvisie die hierbij komt kijken. 1.1 Doel en functie zorgplan Quiro (2005) geeft de volgende definitie van een zorgplan: (een zorgplan) Stelt zich ten doel om te bouwen aan betere zorg, zodat patiënten beter met hun ziekte kunnen omgaan. Bocken (2006) zegt: Het is een verantwoordingsdocument naar de buitenwereld: men legt er verantwoordelijkheid mee af aan de inspectie en de overheid. Een zorgplan is niet alleen voor de gezondheidszorg ontwikkeld, maar word ook gebruikt op bijvoorbeeld basisscholen (Bocken, 2006). In de gezondheidszorg kom je per zorgvrager een zorgplan tegen. Het is bij wet verplicht dat een zorginstelling er één maakt voor elke zorgvrager. Een zorgplan is er om het proces van de gegeven zorg te laten zien. In dit zorgplan staat de rapportage, diagnosen en interventies van meerdere disciplines. In de regel heeft elke discipline een eigen deel o.a. de arts, de psycholoog, de fysiotherapeut en de verpleegkundige. Het doel van een zorgplan wordt door Terlouw (1999) omschreven als: - Het zorgplan dwingt een ieder tot systematisch en doelgericht werken. Dit doel wordt als belangrijk ervaren zodat er helderheid in het proces is. Het doelgericht werken is noodzakelijk, omdat een zorgvrager en een zorgverlener een punt nodig hebben om naar toe te werken. Hierbij word veel gebruik gemaakt van protocollen en behandelingsmethodiek. - Het zorgplan legt verantwoordelijkheden vast. In het zorgplan wordt duidelijk gesteld wie wat doet voor de zorgvrager. Hierbij wordt antwoord gegeven op vragen zoals: Wie is verantwoordelijk voor de gegeven zorg? Wat moet er gedaan worden voor de zorgvrager? Welke verantwoordelijkheden heeft de zorgvager zelf? - Het zorgplan is een middel om verantwoording af te leggen aan anderen. Het is belangrijk dat het gehele proces op papier staat. In de voortgangsrapportage van een zorgplan wordt beschreven hoe het proces verloopt. De disciplines leggen op dit punt hun verantwoordelijkheden vast met betrekking tot hun acties. Een zorgverlener smeert bijvoorbeeld zinkzalf als anti-decubitus middel bij een zorgvrager. Hierbij is de zorgverlener verplicht om de handeling te beargumenteren in de rapportage. In dit geval smeert de zorgverlener de zalf ter preventie van decubitus. - Het zorgplan is een instrument om de kwaliteit van zorg te bewaken. Dit is veruit het belangrijkste punt uit de kwaliteitswet. Een doel van een zorgplan is om de kwaliteit van handelen van de disciplines te waarborgen. Elke zorgvrager wil graag goed geholpen worden, door een inzichtelijk en systematisch proces word dit bevorderd. Daarnaast zegt het ministerie van VWS het volgende in de kwaliteitswet zorginstellingen: - Verantwoorde zorg: Dat wil zeggen van goed niveau, die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en patiëntgericht is. (MinVWS, 1996). Hiermee willen ze aangeven dat kwaliteit gewaarborgd dient te worden en dat er doelmatig gewerkt moet worden. 1.2 De opbouw van een zorgplan Een zorgplan omvat meerdere disciplines en heeft een diverse opbouw. Zo is er voor elke discipline een voortgangrapportage aanwezig. Voor verpleegkundigen, psychologen en andere artsen bestaat er een gelijkwaardige opbouw. Deze opbouw bestaat uit de volgende onderwerpen (De Jong et al, 2004). - Anamnese - Verpleegproblemen of diagnosen (P) 9 -

10 - Oorzaak of etiologie (E) - Signalen of symptomen (S) - De gewenste resultaten - Interventies - Evaluatie Deze opbouw hanteert een chronologische volgorde. Deze volgorde wordt in de volgende paragrafen toegelicht Anamnese De anamnese is een gesprek met de zorgvrager of met familie over de zorgvrager, respectievelijk auto- en heteroanamnese genoemd. In deze anamnese wordt er gelet op een aantal punten van het menselijk welzijn (De Jong et al, 2004). Men kijkt hierbij naar de fysieke-, psychische-, sociale- en spirituele toestand van de mens. De anamnese in een ziekenhuis of een verpleeghuis wordt in de regelmaat afgenomen door een verpleegkundige. De verpleegkundige is er om mogelijke problemen in de punten van het menselijk welzijn op te sporen. De verpleegkundige zal deze punten benoemen in het zorgplan en deze overleggen met de desbetreffende disciplines. De disciplines zullen aan de hand van het signalement van de verpleegkundige een zorgproces binnen hun werkveld opstarten Diagnosticeren: De PES structuur. De PES structuur staat voor: Probleem, Etiologie en Symptomen. Deze structuur is direct in lijn van de anamnese en heeft een onderling verband. Het probleem wordt ook wel de diagnose genoemd en word door een arts, een verpleegkundige of een andere discipline gesteld. De diagnosen worden gesteld uit observatie en de anamnese. Bij een observatie kan een zorgverlener symptomen tegenkomen. Symptomen die horen bij een bepaalde diagnose. Door deze twee kan er gekeken worden wat de oorzaak is. Zo word het onderlinge verband zichtbaar. In een zorgplan komt de PES altijd voor. Een voorbeeld hiervan is hieronder te zien. In dit voorbeeld wordt de P met de letters S en A aangegeven, in het betreffende verpleegplan is gebruikt gemaakt van SAMPC methode. Dit is een methode om de diagnosen te categoriseren naar het: Somatisch aandachtsgebied, Algemene levensverrichtingen, Maatschappelijk aandachtsgebied, Psychisch aandachtsgebied en het Communicatief aandachtsgebied. S 3 : Volledige urine-incontinentie E = Bewustzijnverlaging Dementieel Syndroom Chronische Lymfatische Leukemie (CLL) S = Ongecontroleerde lozing van uitscheiding Laat uitscheiding lopen A 1 : Totaal zelfzorgtekort E = Cognitieve beperkingen (o.a. door Dementieel Syndroom) Lichamelijke beperkingen en verminderde motoriek (o.a. door CLL) S = Kan zichzelf niet wassen. Kan zichzelf geen kleding aantrekken. Kan zichzelf niet van eten voorzien. Heeft beperkingen in de toiletgang. Kan geen huishouding voeren. Tabel 1: Diagnosen volgens de PES (Roskam, 2006) De gewenste resultaten en de interventies Vanuit de diagnose kan de discipline aan de slag. Bij bijvoorbeeld een depressie wil de psycholoog bereiken dat de zorgvrager hiermee om kan gaan, bij een amputatie wil de arts bereiken dat de zorgvrager zonder een ledemaat leert te leven, een fysiotherapeut wil bereiken dat iemand bijvoorbeeld weer kan lopen. Deze voorbeelden kunnen als gewenste resultaten beschouwd worden. De resultaten worden ook wel doelstellingen genoemd. De resultaten moeten wel specifiek beschreven worden. Een doelstelling kan geformuleerd worden aan de hand van de START- of de RUMBA methode. Deze methoden beschrijven hoe specifiek het doel moet zijn: Voor wie is het doel bedoeld, van wie krijgt deze persoon hulp, wat wil de persoon bereiken, wanneer wil deze persoon dit bereikt hebben en is dit realistisch. Naast dit doel worden de interventies gesteld. Bij de interventies wordt beschreven hoe men het doel wil bereiken. De interventies geven aan op welke wijze het doel bereikt moet worden. 10 -

11 Hieronder een voorbeeld van doelen en interventies. Ook hier is er gebruik gemaakt van de SAMPC. o.a. in kader van Diagnose A 1 en S 4 : Doel 1: Mevrouw haar huid ziet er intact en goed verzorgt uit. Interventies: - De verpleegkundige geeft mevrouw om 08:00, 12:00, 16:00, 20:00 en 04:00 wisselligging - De verpleegkundige verzorgt mogelijke decubitus plekken - De verpleegkundige smeert mevrouw één keer per 3 dagen in met body lotion - De verpleegkundige voert de gemaakte afspraken met dochter Vertrouwelijk uit. Dit lijstje hangt achter het bed aan de muur In kader van S 1,S 3, A 1 Doel 2: Mevrouw ziet er netjes en verzorgd uit. Interventies: - De verpleegkundige stimuleert mevrouw tot het zoveel mogelijk helpen bij ADL (er moet wel snelheid inzitten i.v.m. het symptoom vermoeidheid van CLL) - De verpleegkundige neemt de ADL over Tabel 2: Doelen en Interventies (Roskam, 2006) Evaluatie Na elk proces, waar dan ook dient er geëvalueerd te worden. In de zorg is dit voornamelijk voor een stukje reflectie. Hoe deden de zorgverleners het werk? Is de kwaliteit voldoende? Vond de zorgvrager het de verleende zorg prettig? Wat kan er beter de volgende keer. Dit is ook wettelijke verplicht gesteld om de waarborging van de kwaliteit te bevorderen. 1.3 Zorgvisie In de regel is een zorgplan cliëntgericht. De zorgvrager staat centraal en er word veel voor hem gedaan. De zorgvrager krijgt een kamer, de zorg wordt volledig voor hem of haar geregeld. De zorgverleners observeren en noteren de informatie in het zorgplan. Zij overleggen het met de arts en bellen de nodige disciplines die nodig zijn voor de zorg. Wat is nu de eigen inbreng van een zorgvrager in het proces? Kunnen zij hun mening wel uiten? Volgens BTSG (1995) zijn er een aantal kenmerken die staan voor cliëntgerichte zorg. Dit zijn de belangrijksten: - Er word aandacht besteed aan de psychische en aan de sociale aspecten. - De zorgvrager participeert en is medeverantwoordelijk voor zijn zorgproces. - De beleving en de situatie van de zorgvrager staan hoog in het vaandel. - Per zorgvrager is er een zorgverlener die verantwoordelijk is voor de gehele zorg. In een zorgplan staat een zorgvrager centraal. In de jaren 90 was dit nog anders. In die tijd was het zorgplan taakgericht. Hierbij speelden de volgende kenmerken een rol. - Er word vooral aandacht besteed aan lichamelijke aspecten en de zorgvrager is een object die verzorgd word - De medische handelingen staan voorop. - Er is een centrale werkverdeling waarin de taken verdeeld worden. Zo neemt vaak de ene zorgverlener het douchen voor zijn rekening, terwijl een andere zorgverlener bij iedereen de wonden verschoont. Taakgerichtheid kan ook gedefinieerd worden als: Kort gezegd houd dit in dat het werk verdeeld werd naar gelang de deskundigheid van de medewerkers (De Jong et al, 2003) Zo zie je dat een zorgplan een chronologische opbouw heeft. Anamnese, diagnose volgens de PESstructuur, resultaten en interventies opstellen, gevolgd door de evaluatie. Het zorgplan heeft als doelen het bewaren van de kwaliteit van zorg, het vastleggen van verantwoordelijkheden en het systematisch en doelgerichte werken. Daarnaast kenmerkt een zorgplan zich door het cliëntgerichte karakter, er word aandacht besteed aan psychische- en sociale aspecten en de zorgvrager is medeverantwoordelijk voor zijn zorgproces. Toch is de zorgverlener in de regel de persoon die de verantwoording aflegt. In het volgende hoofdstuk bespreken wij de voor- en nadelen van een zorgplan. 11 -

12 H2 Wat zijn de voor- en nadelen van een Zorgplan Je ligt nog steeds in het ziekenhuis. Het gaat een stuk beter, de wond en de breuk genezen volgens de arts goed. Toch voel je je nog steeds niet erg prettig bij het zorgplan. Je bent nu een stuk beter op de hoogte: je weet wat een zorgplan is, je weet hoe een zorgplan in elkaar zit en je begrijpt hoe deze gemaakt wordt. Dit hele zorgplangedoe heeft je aan het denken gezet. Waarom bestaat er eigenlijk een zorgplan? Wat staat er centraal in een zorgplan? Wat zijn de voordelen hiervan? Nog belangrijker, wat zijn de nadelen van een zorgplan? Wij beschrijven de voor- en nadelen eerst per sector om een breed beeld te geven van het zorgplan. Daarna beschrijven wij overige voor- en nadelen. Zoals eerder genoemd staat in een zorgplan de zorgvrager centraal en omvat het zorgplan het geheel van het proces aan de zorg die geleverd word. Een zorgplan is multidisciplinair en beschrijft alle informatie over de zorg. Een zorgplan is wettelijk verplicht en elke zorgvrager heeft recht tot inzage in deze. Een zorgplan is een complex geheel van de zorg dat in elke sector (AGZ, GGZ etc) verschillende voor en nadelen heeft. 2.1 Zorgplan in de Algemene Gezondheids Zorg (AGZ) In het algemeen ziekenhuis zijn de interventies binnen het zorgplan het meest belangrijk De interventies laten zien wat de zorgverleners precies moeten doen. Het voordeel hiervan is dat de zorgverlener zich keurig aan het behalen van de doelen houdt. Een nadeel kan zijn is dat er alleen naar deze doelen en interventies gekeken. Soms is er meer aan de hand dan alleen de beschreven doelen. Omdat je in de AGZ vooral te maken hebt met somatische aandoeningen is het taak aan de zorgverlener om verder te kijken dan alleen de somatische problematiek, verder dan enkel het zorgplan. Door de verschuiving van taak- naar cliëntgerichtheid (Schijndel, 1995) besteden zorgverleners al meer aandacht voor de zorgvrager zelf. 2.2 Zorgplan in de Maatschappelijke Gezondheids Zorg (MGZ) In de thuis- en verpleeghuiszorg werkt het zorgplan hetzelfde als in de AGZ. Vooraf de zorg wordt er in het dossier gekeken wat er moet gebeuren. Volgens Bolle (2008) is er een flink stuk discipline vereist dat dit ook gebeurt. Sinds 1 januari is de MGZ overgestapt van het zorgplan naar het zorgleefplan, wettelijk moet dit nog geregeld worden. 2.3 Zorgplan in de Geestelijke Gezondheids Zorg In de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is volgens De Jong et al (2003) gebleken dat doelstellingen erg belangrijk zijn. Veel mensen hebben een doel nodig om naar toe te streven. Het zorgplan is hiervoor erg geschikt. Het grote voordeel van een zorgplan is dat doelen erg concreet omschreven worden. Wie voert wat, waar, wanneer en hoe uit. In de GGZ dienen deze doelen als richtlijn voor de zorgvrager om naar toe te leven. Een nadeel daarentegen is dat de zorgvrager het allemaal zelf lijkt te moeten doen. Bij veel doelstellingen is het zo dat de zorgvrager deze zelf zal moeten behalen. Er worden interventies gesteld waarbij de zorgverlener als ondersteuning dient tot het behalen van het doel. Verder uit de rol van een zorgverlener zich in het voeren van gesprekken, het uitzetten en toedienen van medicatie, voor structurering van dag, voor het maken van afspraken, etc. Vanuit veel psychiatrische instellingen hoor je kreten dat alles voor hen geregeld wordt (Klumpen, 2006), de zorgvrager geeft aan dat zij maar weinig te zeggen heeft. Het grote nadeel van een zorgplan in de psychiatrie is dat alles beschreven staat zoals het moet gebeuren. De zorgvrager heeft vooral in de geestelijke gezondheidszorg vaak maar weinig te zeggen en moet zich houden aan het opgestelde zorgplan. In de regel wordt een zorgplan met de zorgvrager opgesteld, maar gaat het ook volgens de richtlijnen van de zorginstelling. 2.4 Zorgplan in de Ouderenzorg Een zorgplan in de ouderenzorg is er vaak een die voor een langere tijd bruikbaar is. In de ouderenzorg heb je over het algemeen te maken met een somatische afdeling, een afdeling psychogeriatrie (PG) en soms ook een afdeling revalidatie. De somatische- en revalidatie afdelingen zijn afdelingen waar zorgvragers verblijven voor een kortere periode. De PG afdeling is in de meeste gevallen een afdeling waar zorgvragers langer blijven, vaak tot hun laatste dagen. Hierdoor heb je op 12 -

13 een PG afdeling een iets ander zorgplan als op de somatische- of revalidatie afdeling. Op de PG afdeling heb je te maken met een zorgplan dat bruikbaar is voor een langere periode. Decubitus is een diagnose die veel voorkomt in termen van aanwezigheid of preventief werken. Op een PG afdeling heeft de bewoner vaak een degeneratieve stoornis als dementie. Hierbij word snel de zorgvrager zelf vergeten. Door de dementie heeft de zorgvrager soms irreële of onmogelijke wensen. Het is voor zorgverleners erg lastig om met de zorgvrager een zorgplan op te stellen. 2.5 Zorgplan in de Gehandicaptenzorg Bolle (2008) verwacht dat per 1 januari 2009 ook de gehandicaptenzorg zal overstappen naar het zorgleefplan. Tot die tijd werkt de gehandicaptenzorg met het zorgplan. Over de gehandicaptenzorg valt te zeggen dat het meer gericht is op het welzijn van de zorgvrager, dan op het symptoomgerichte werken dat centraal staat in een zorgplan. In een zorgplan wordt er een diagnose gesteld. Centraal staat dat men de diagnose geneest, of dat de zorgvrager met de diagnose leert te leven. Vanwege het chronische karakter van de diagnose van een verstandelijke gehandicapte zal een leefplan volgens Bolle (2008) in deze sector beter tot zijn recht komen. Op dit moment heeft de sector gehandicaptenzorg nog niet te maken met een zorgleefplan. Dit heeft ook als reden dat de gehandicaptenzorg voornamelijk één-op-één werkt. Dit wil zeggen dat er één zorgverlener per zorgvrager is. 2.6 Overige voor- en nadelen Naast de hierboven genoemde voor- en nadelen heeft het zorgplan nog een paar voordelen. Zo heeft het zorgplan het voordeel dat alle informatie beschikbaar is. De verschillende disciplines zijn allemaal verplicht om hun informatie in het zorgplan te vermelden. In de voortgangsrapportage wordt het gehele proces omschreven. De omschrijving is gericht op hoe het met de doelen gaat. Het voordeel hiervan is dat het gehele proces met betrekking tot de doelstelling omschreven is. Een ander voordeel is dat in een zorgplan concreet beschreven staat welke diagnosen er zijn gesteld en hoe men hier op is gekomen. Het zorgplan heeft ook een aantal nadelen. Zo is de voortgangsrapportage vaak doelgericht. In de rapportage worden over het algemeen alleen de dingen vermeld die ten gunste of ten ongunste zijn voor het behalen van de doelen (De Jong, 2002). Zo heeft bijvoorbeeld een begrafenis volgens het holisme invloed op het genezen van een botbreuk, omdat de persoon zich dan niet druk meer maakt om de breuk, waardoor hij de breuk mogelijk minder belast. Daarnaast worden interventies gezien als verpleegkundige interventies. In de meeste gevallen staan de interventies beschreven vanuit het verpleegkundig oogpunt: De verpleegkundige stimuleert mevrouw tot ; De verpleegkundige verzorgt de wond ; de verpleegkundige smeert 3x daags zinkzalf op de (Roskam, 2006). In de GGZ worden de doelen meer bij de zorgvrager neergelegd. Toch zie je hier ook dat interventies voornamelijk vanuit verpleegkundig oogpunt beschreven wordt. Een volgend nadeel is de opbouw van het zorgplan. Het zorgplan wordt gemaakt door een zorgverlener in samenwerking met een zorgvrager. In een zorgplan wordt alle zorg omschreven die er plaats vind of zal vinden om beter te worden, of met een aandoening leren om te gaan. Het zorgplan beschrijft naast een levensverhaal over het algemeen alleen de zorg. Er word niets anders vermeld, wat vindt de zorgvrager nu eigenlijk belangrijk? Hoe brengt deze de dag eigenlijk door? (Verbeek, 2005) Zo zie je dat het zorgplan in verschillende sectoren verschillend word gebruikt. In de AGZ en GGZ zijn doelen erg belangrijk, vanwege het doelgerichte karakter. Toch zijn er veel mensen in de GGZ niet met dit karakter eens. Ook de ouderenzorg gebruikt het zorgplan. Hier voert de medische diagnose de boventoon, terwijl de persoon eigen zijn leven afmaakt op de afdeling. Daarnaast lijkt het zorgplan een grote informatieve bron te zijn, maar één die vooral betrekking heeft op de medische diagnose. 13 -

14 H3 Wat is een leefplan Stel je voor: Je bent een 75 jarige man die door zijn lichamelijke beperkingen en het verlies van zijn vrouw niet meer voor zichzelf kan zorgen. Je belandt in het verpleeghuis Avondlicht, waar je aan een strak verzorgend regime bent onderworpen. Ze vertellen wanneer je uit bed en wanneer je naar bed moet. Verder bepalen ze aan welke activiteiten je mag deelnemen en welke niet. Je zou graag iets langer uitslapen en iets later erin, dit ben je immers zo gewend. Ook zou je de kaartclub willen bezoeken, dit is een vast onderdeel van je leven geworden, je vrienden zitten hier immers ook op. Je besluit een verzorgende aan te spreken, of er een mogelijkheid bestaat om je wensen in te willigen. De verzorgende vertelt dat er binnen de instelling geen mogelijkheden bestaan om aan je wensen te voldoen. De verzorgende mompelt bij haar vertrek nog een paar woorden we werken hier met een zorgplan niet met zo n leefplan. Een leefplan? Wat is dat eigenlijk? In dit hoofdstuk bekijken wij wat nu eigenlijk een leefplan is en waarom deze op dit moment erg actueel is. Daarnaast bekijken wij de opbouw van een leefplan en met wat voor doel deze is ontworpen. Wij sluiten dit hoofdstuk af met wie het leefplan opstelt en wat er wettelijk gezien bij komt kijken. 3.1 Waarom een leefplan? Waarom een leefplan, dat is wat we in dit hoofdstuk verder uitdiepen. Het leefplan is ontstaan door een verschuiving binnen de zorg naar meer vraaggerichte zorg. Hierbij ga je uit van de wensen en behoeften van de zorgvrager. Onder andere binnen de Regionale Instelling Beschermd Wonen (RIBW) instellingen wordt al gewerkt volgens dat soort principe, hier wordt samen met de begeleiding gekeken naar een aantal delen van het leven van de cliënt. De cliënt bepaalt hier zelf welke doelen hij/zij wil verwezenlijken en de begeleider biedt hulp aan in dit traject. Volgens de bewoners van het RIBW is dit ook erg belangrijk voor hun autonomie. (Dooren, 2003) Er is binnen deze maatschappij een groeiende vraag naar zorg op maat. De maatschappij verouderd wat tot gevolg heeft dat er meer chronische zieken en ouderen zijn die niet goed meer voor zichzelf kunnen zorgen en aangewezen zijn op zorg door anderen. Deze markt wordt steeds meer ontwikkeld, de zorgvrager neemt hierdoor geen genoegen meer met een leven achter de geraniums. Hij/zij weet wat er mogelijk is met een beperking en wil net als ieder ander het maximale uit het leven halen. De gemiddelde zorgvrager is mondiger dan een aantal jaren geleden en daardoor beter in staat aan te geven wat zijn/haar wensen zijn. Het leefplan is een ontwikkeling die inspeelt op de autonomie van de zorgvrager. In deze maatschappij is autonomie een steeds belangrijker wordende waarde. De financiële situatie van onze samenleving is zelden beter geweest dan nu en dat biedt perspectief voor de zorg rondom deze groep mensen. De zorgvrager en de zorgverlener zijn binnen het leefplan natuurlijk ook gebonden aan de uren die er worden geïndiceerd door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), maar dat hoeft niet een struikelblok te zijn. Als zorgverlener kun je in ieder geval invulling aan die uren geven in samenspraak met de zorgvrager, zodat zijn/haar wensen centraal staan in de zorg die hij/zij ontvangt. (Verbeek, 2005) 3.2 Wat is het leefplan? Wat een leefplan is volgens G. Verbeek, staat duidelijk in het boek van Zorgplan naar Leefplan. In haar boek staat een definitie, deze definitie luid als volgt: Een leefplan is praktisch hulpmiddel waarmee mensen in kaart brengen hoe hun persoonlijke situatie is op een aantal levensterreinen, welke behoeften zij hebben aan ondersteuning en welk (zorg) aanbod er nodig is om dit te realiseren. In een leefplan staan haalbare afspraken opgenomen waarmee de doelen van de cliënt worden gerealiseerd. Er is sprake van haalbaarheid in termen van: mogelijkheden voor de cliënt, tijd en beschikbare middelen. (Verbeek, 2005) Belangrijke kenmerken van het leefplan zijn: Het leefplan is opgesteld vanuit de zorgvrager (dus rekening houden met de behoeften van de zorgvrager). Het leefplan biedt ondersteuning aan zorgvragers bij het maken van keuzes. Binnen het leefplan is verzorging een herkenbaar onderdeel. Het leefplan is een belangrijk communicatiemiddel tussen de zorgvrager en de zorgverlener. 14 -

15 Er wordt binnen het leefplan duidelijk beschreven welke afspraken gemaakt zijn en wat de doelen zijn van die afspraken. Een leefplan is vraaggerichte zorg. Dit komt omdat er een samenspraak is tussen wat er voor een zorg geleverd kan worden en welke zorg de zorgvrager wenst. Dit is anders dan bij vraaggestuurde zorg. Hier zit de zorgvrager vrijwel volledig achter het stuur van de zorg. Hij of zij is zelf verantwoordelijk voor de zorg en de kwaliteit hiervan. Een leefplan heeft over het algemeen twee doelstellingen: Het eerste doel heeft betrekking op de zorgvrager; dit doel is om met hulp van de zorgverlener een zo eigen mogelijk leven te leiden. Hier staan de eigen wensen en behoeften van de zorgvrager centraal. Het tweede doel betreft de zorgverlener; het gaat hier om doormiddel van het leefplan duidelijk te krijgen welk zorgaanbod er gegeven moet worden om tegemoet te komen aan de wensen en behoeften van de zorgvrager. Het is hierbij voor de zorgverlener een uitdaging om zijn/haar diensten aan te doen sluiten op de het individuele leefplan van de zorgvrager. Een leefplan is niet altijd geschikt voor iedereen. Zo is er bij redelijk eenvoudig zorg of hulp wel duidelijk wat er moet gebeuren. Als je dan met een leefplan gaat werken, kost deze veel tijd en maakt het de zorg alleen maar moeilijker. Een voorbeeld van deze zorg is als iemand alleen tafeltje dekje moet krijgen, dan heeft het geen zin om alle delen van iemands leven uitvoerig te bespreken. In die gevallen volstaat een zorgplan prima. Een leefplan hoort bij te dragen aan de kwaliteit van leven voor de zorgvrager. Deze kwaliteit is subjectief. De zorgvrager bepaalt zelf wat kwaliteit is. Deze kwaliteit omvat de volgende vier delen: Lichaam, leefomstandigheden, participatie en mentaal welbevinden. (Verbeek, 2005) 3.3 Waaruit bestaat een leefplan? Een leefplan bestaat uit een aantal levensgebieden. De zorgvrager kan voor zichzelf bepalen welke levensgebieden hij of zij belangrijk vindt. De belangrijkste levensgebieden heeft G. Verbeek in een schijf van vijf gezet, hieronder ziet u die schijf van vijf: Deze schijf van vijf bestaat uit vijf levensgebieden, hieronder ziet u de gebieden met een korte uitleg erbij: Mijn persoonlijke leefstijl: Een persoonlijke leefstijl gaat over hoe iemand is en wat hij/zij belangrijk vindt in het leven. Welke normen en waarden heeft de zorgvrager? Voor mij belangrijke contacten: Dit gaat over alle contacten die van waarde worden gezien (familie, gezin, partner, buren, vrienden en anderen. Het gaat hier over hoe je contact wil, hoe je het wil onderhouden en welke gezinssituatie belangrijk wordt gevonden. Voor mij belangrijke activiteiten: Dit gaat over alle activiteiten die belangrijk Figuur 1: De schijf van vijf (Wijhe, 2006) worden gevonden. Denk hierbij aan hobby s en werk. Mijn omgeving: Hier gaat het over de woonomgeving waarin de zorgvrager verkeert. Wanneer voelt de zorgvrager zich het meest op zijn/haar gemak. Hoe moet het huis ingericht worden en welke hulpmiddelen moet de zorgvrager krijgen? Mijn gezondheid en zorg: Bij de gezondheid van de zorgvrager gaat het om wat hij/zij belangrijk vind binnen zijn/haar gezondheid. Dit kan variëren van doelen met betrekking tot gewichtsverbetering of tot het herstellen van een beperking door revalidatie. Bij zorg gaat het om welke zorg er geregeld moet worden en hoe dat het beste ingevuld kan worden. 15 -

16 Bij deze levensgebieden en de daarbij horende doelen is het belangrijk op welke termijn de doelen worden gesteld. Dit is afhankelijk van de aandoening die iemand heeft. Zo kan iemand die een ongeluk heeft gehad doelen stellen zover als zijn/haar revalidatie duurt. Iemand die een chronische aandoening heeft kan doelen stellen over meerdere jaren. De doelen moeten dus afgestemd zijn op de tijdsperiode waarin er zorg wordt verleend aan de zorgvrager. (Verbeek, 2005) 3.4 Wie stelt het leefplan op? Deze vraag is van belang om aan de slag te kunnen met het leefplan. Als iemand zelf het leefplan opstelt moet hij/zij andere stappen doorlopen dan als hij/zij kiest voor ondersteuning. Hieronder ziet u die stappen: Als de zorgvrager zelf een leefplan opstelt: Stap 1; Besluit moet ik wel of moet ik geen leefplan opstellen? (is het zinvol?) Stap 2; Welke wensen en behoeften heb ik ten aanzien van de levensgebieden? Stap 3; Welke doelen stel ik en welke acties moet ik ondernemen om deze doelen te bereiken? Stap 4; Welke afspraken maak ik en hoe ga ik dit in de praktijk brengen? Stap 5; Evaluatie van het leefplan (welke doelen heb ik gesteld en welke vorderingen maak ik, moet ik mijn plan bijstellen?). Als de zorgvrager ondersteuning krijgt in het opstellen van het leefplan: Stap 1; Kennismaking tussen de zorgvrager en degene die hem/haar ondersteunt (samen bepalen is het opstellen van een leefplan nuttig?) Stap 2; Welke wensen en behoeften heeft de zorgvrager ten aanzien van de levensgebieden? Stap 3; Samen de doelen bepalen en welke acties hiervoor nodig zijn. Stap 4; Welke afspraken maak ik en hoe ga ik dit in de praktijk brengen? Stap 5; Evaluatie van het leefplan (welke doelen heb ik gesteld en welke vorderingen maak ik, moet ik mijn plan bijstellen?) (Verbeek, 2005). Er zijn voor het opstellen van een leefplan verschillende werkvormen, een zorgvrager (en mogelijke ondersteuning) kan kiezen voor een werkvorm die hem/haar helpt de zorgvraag inzichtelijk te krijgen. Deze werkvormen variëren van een simpele vragenlijst tot een creatieve profielposter. 3.5 De wettelijke eisen en voorwaarden waaraan het leefplan aan moet voldoen: Het leefplan is net als een zorgplan gebonden aan de wettelijke kaders. Zo geldt ook voor een leefplan de WGBO als er sprake is van een behandeling. Verder is de informatie voorziening en privacy ook hier wettelijk vastgelegd. Er kan sprake zijn van een wilsonbekwaam iemand, dan kan de wet BOPZ van kracht worden. In dit behandelplan moet dan de eventuele middelen en maatregelen die kunnen worden gebruikt in het kader van dwang en drang. (Verbeek, 2005) De reden dat men een leefplan wil invoeren is simpel. Een leefplan gaat uit van zorg op maat. Binnen de maatschappij is hier een groeiende vraag naar. Het is belangrijk geworden om naar meer dan alleen de zorg te kijken. De zorgvrager vindt het leven naast de zorg ook belangrijk. Een leefplan is gaat uit van vraaggerichte zorg. Het leefplan biedt ondersteuning aan zorgvragers en is opgesteld vanuit de zorgvrager. Er word gekeken naar 5 domeinen waarin het waarin het welzijn van de zorgvrager aan de orde komt. Het leefplan is flexibeler dan het zorgplan en stimuleert de zorgverlener om naar mee mogelijkheden te kijken. Het leefplan vraagt ook een andere visie van de zorgverlener. De zorgverlener geeft het werk meer uit handen richting de zorgvrager. De zorgvrager bepaalt zelf wat en hoe het gebeurd, zolang dit reëel is. In het volgende hoofdstuk bekijken wij de voor- en de nadelen waar een leefplan mee te maken heeft. 16 -

17 H4 Wat zijn de voor- en nadelen van een Leefplan Stel je voor: Je verkeerd na twee jaar nog steeds in het verzorgingshuis Avondlicht. Ze hebben de naam inmiddels veranderd in verzorgingshuis de Zilvermeeuw. Die naam staat je beter aan, dan Avondlicht. Er in de tijd dat je er woont veel veranderd, de instelling is sinds kort overgestapt op het leefplan. Je weet inmiddels wat het is en je wensen die je had zijn inmiddels ingewilligd. Het was wel even wennen hoor, die zorgverleners die je al die vragen opeens stellen, maar het wend en je hebt eindelijk het idee dat er gekeken wordt vanuit je mogelijkheden en niet vanuit je onmogelijkheden. Het bevalt je wel dat leefplan, maar je vraagt je af welke voordelen en welke nadelen er aan het leefplan zitten. 4.1 De voor- en nadelen van het leefplan. Er kleven aan iedere nieuwe ontwikkeling zowel voor- als nadelen. Als de nadelen niet opwegen tegen de voordelen kan een nieuwe ontwikkeling zijn weg vinden naar de bestaande zorgpraktijk. In dit gedeelte gaan we in op die voor- en nadelen die aan het leefplan kleven. We hebben geprobeerd om ons te verdiepen in de diverse werkvelden van de zorg. Helaas hebben we niet veel informatie op kunnen doen over het leefplan in de verschillende settings (AGZ, MGZ en GGZ), naar onze mening komt dit, doordat het leefplan een nieuwe ontwikkeling is en daardoor minder beschreven is in diverse onderzoeken. We hebben aan het einde van dit hoofdstuk (gebaseerd op twee interviews) beschreven welke verschillen er tussen de diverse werkvelden zitten m.b.t. het leefplan en waar het leefplan het beste tot zijn recht komt. Hieronder hebben we weer gegeven welke voor- en nadelen er kunnen zijn voor de instelling, zorgvrager en de zorgverlener. 4.2 De voordelen die horen bij het leefplan. Het leefplan is een nieuwe ontwikkeling die inspeelt op de groeiende vraag naar vraaggerichte zorg. Deze ontwikkeling moet een verbetering zijn voor het oude zorgplan, anders zouden de instellingen het leefplan niet moeten invoeren. Om weer te geven welke voordelen er aan het leefplan zitten hebben we de voordelen hieronder op een rij gezet: De zorgvrager: - Past binnen de vraaggerichte zorgverlening en hierdoor kan de zorgvrager meer invloed krijgen hoe hij/zij de zorg wenst te ontvangen. - Er wordt meer rekening gehouden met de autonomie van de zorgvrager. - De zorgvrager is betrokken bij het opstellen, evalueren en bijstellen van het leefplan. - Er is voor meer delen van het leven van de zorgvrager aandacht ( onbekend) (G Verbeek e.a., 2005). De zorgverlener: - Alle afspraken staan in het leefplan omschreven, o.a. ook waarom de afspraak is gemaakt en wat de afspraak precies inhoudt. - Het zorgdossier is meer geordend door de verschillende domeinen. - In het leefplan staat ook informatie over het levensverhaal van de zorgvrager. (Verbeek, 2005) De instelling: - Overgang naar leefplan kan worden uitbesteedt aan een extern bedrijf, zoals Artemea. - Er moet meer multidisciplinair gewerkt worden, omdat de verschillende disciplines meer de wensen en behoeften van de patiënten op elkaar moeten afstemmen. ( onbekend) 4.3 De nadelen die horen bij het leefplan. Naast de vele voordelen die het leefplan heeft zijn er ook een aantal nadelen te noemen. In dit gedeelte van dit hoofdstuk gaan we hier verder op in. Hieronder ziet u de nadelen van het leefplan op een rijtje staan: De zorgvrager: - Moet wennen aan nieuwe manier van benaderen en moet meer nadenken over wat hij/zij wil. - Bij een minder wilsbekwame zorgvrager zou het kunnen dat het opstellen van een leefplan moeilijker is, omdat hij/zij minder goed de wensen kan uiten ten aanzien van de zorg. Je kunt als 17 -

18 zorgverlener dan naastbetrokkenen (familie, vertegenwoordiger) betrekken in het opstellen van deze doelen, maar dat wil niet zeggen dat zij altijd de wensen goed weergeven van de zorgvrager. Dit hoeft niet een nadeel te zijn, maar het kan wel een nadeel zijn als de zorgverlener alleen afgaat op de verbale adviezen van de naastbetrokkenen en niet kijkt bij de invulling van die wensen naar de non-verbale reacties van de zorgvrager (A. Schipper, 2008). - Het is moeilijk om een evenwicht te vinden in wat wenselijk en wat haalbaar is. De zorgverlener: - De zorgverleners moeten wennen aan een nieuwe manier van een plan opstellen. - De zorgverlener moet om kunnen gaan met de nieuwe machtsverhouding, eerder bepaalde de verzorging wat goed is voor de zorgvrager en met het leefplan heeft de zorgvrager de regie. - In het begin kost het leefplan meer tijd i.v.m. de inwerkfase die de werknemers nodig hebben om met het leefplan om te gaan. Denk hierbij aan scholing maar ook aan de omgang met nieuwe benaderingstechnieken. - Werknemers moeten omschakelen van het medisch denken naar het holistisch denken. Dus minder naar het geval en meer naar de gehele patiënt. (G. Verbeek e.a., 2005). De instelling: - Kosten om werknemers te trainen en te ondersteunen bij de overstap naar een leefplan. - Wijziging binnen de organisatie op instellingsniveau (een gewijzigde visie op zorg, en daarop afgestemd beleid), afdelingniveau (betekend dat met andere middelen moet gewerkt worden voor de rapportage en meer multidisciplinair afstemmen van zorg) en op uitvoerend niveau (verandering in omgang tussen zorgverlener en zorgvrager) (A. Schipper, 2008) - Succes van leefplan invoering is afhankelijk van de interne bereidheid tot verandering, knelpunten van de zorgvragers, inzet en capaciteit van managers ( De verschillen tussen de diverse werkvelden m.b.t. het leefplan en waar het leefplan het beste tot zijn recht komt. Er zitten verschillen tussen de werkvelden AGZ, MGZ en GGZ, dat wisten we al. We wisten alleen nog niet waarom in bepaalde delen van de gezondheidszorg het leefplan niet optimaal tot zijn recht komt. We hebben hieronder een kort stukje over de optimale omstandigheden voor het leefplan beschreven: De optimale omstandigheden voor het leefplan. Het leefplan komt optimaal tot zijn recht in instellingen waar op langere termijn doelen worden gesteld. Ook is het van belang dat er niet gewerkt wordt met een wisselend personeelsbestand. Er moet immers gewerkt worden met dezelfde mensen om zo de opgedane informatie over de zorgvrager optimaal tot zijn recht te laten komen. Je kunt dan pas op basis van vraaggerichte zorg werken. Er zijn ook instellingen die juist geen baat hebben bij het leefplan. Deze instellingen zijn te vinden in de AGZ. Hier kan het beste gewerkt worden met een zorgplan, omdat het hele proces gericht is op de genezing van de patiënt en niet op de rest van zijn leven. Als je hier het leefplan invoert frustreer je alleen het herstelproces (A. Schipper, 2008). Op dit moment zijn er proeven geweest in de ouderenzorg (verpleeghuizen en verzorgingshuizen) daar is gebleken dat het leefplan goed ontvangen wordt door de zorgvragers en zorgverleners (G. Verbeek e.a., 2005). Binnen de thuiszorg komt het leefplan nog niet tot zijn recht, dit heeft te maken met het wisselende personeelsbestand. De thuiszorg heeft te maken met meerdere zorgverleners die heel wisselend bij mensen over de vloer komen. Op deze manier kunnen de zorgverleners onvoldoende inspelen op een opgesteld leefplan. Binnen de gehandicaptenzorg zou het leefplan goed kunnen werken, alleen hebben ze hier nog geen proeven gedaan. Het zorgleefplan is echter al wel bezig met werkmappen voor de gehandicaptenzorg. (A. Schipper, 2008). 18 -

19 Het leefplan heeft een aantal voor- en nadelen. Een voordeel voor de zorgvrager is dat deze meer invloed kan hebben op de zorg, hij is meer betrokken bij de zorg en er word rekening gehouden met zijn autonomie. Voor de zorgverlener staan afspraken precies omschreven en zijn geordend in verschillende domeinen. Een instelling kan de overgang naar een leefplan uit besteden naar een extern bedrijf. Wel zal er meer multidisciplinair gewerkt moeten worden, om de behoeften beter op elkaar af te stemmen. Daartegenover staat de zorgvrager erg zal moeten wennen aan de nieuwe manier van benaderen. Een ander nadeel is dat minder-wilsbekwame zorgvrager hiermee moeite kunnen hebben, omdat zij de wens niet of minder kunnen uiten. Ook kan dit een ethische kwestie als gevolg hebben, wanneer is de zorgvrager wilsbekwaam. Daarnaast zal het veel tijd, energie en middelen kosten om een evenwicht te vinden in wat wenselijk en haalbaar is. De zorgverlener zal moeten wennen aan de nieuwe machtsverhouding en zal de tijd moeten uittrekken voor het leefplan. Er wordt van ze gevraagd om een andere manier van denken aan te nemen. De instelling zal geld uit moeten trekken en er zal veel gewijzigd moeten worden binnen de organisatie. Het leefplan komt optimaal tot zijn recht in sectoren met een chronisch- of lange termijn karakter, omdat het leefplan gefocust is op het welzijnsgedeelte die erg centraal staat in deze sectoren. In de AGZ kan het best gewerkt worden met zorgplannen vanwege het kortdurende- en sterk wisselende karakter. 19 -

20 H5 Het Zorgplan vs. het Leefplan Het zorgplan wordt al jaren gebruikt in de zorg (Verbeek, 2005). Het omschrijft het geheel aan zorg dat aan een zorgvrager gegeven word. Een leefplan is nieuw. Innovatiebedrijf Artemea heeft het leefplan geïntroduceerd in de zorgwereld. Waarom schakelt men over naar een leefplan? Wat is er mis met een zorgplan? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen een zorg- en een leefplan? Nog belangrijker, wat verandert er eigenlijk bij de invoering van een leefplan? Wij vergelijken stapsgewijs het zorg- en het verpleegplan met elkaar. Allereerst vergelijken wij de opbouw, gevolgd door een vergelijking tussen de cliëntgerichte visie en eindigend met een vergelijking over wilsbekwame mensen. 5.1 De opbouw vs. de opbouw Om de verschillen en de overeenkomsten in de opbouw bij een zorg- en een leefplan goed te kunnen bekijken zetten wij de opbouw van beiden naast elkaar in de volgende tabel: Het zorgplan Het leefplan Anamnese Anamnese Verpleegproblemen of diagnosen (P) Oorzaak of etiologie (E) Signalen of symptomen (S) De gewenste resultaten Leefplanblad - De persoonlijke leefstijl - De persoonlijke wensen - De ideale zorg volgens de zorgvrager - De belangrijke mensen voor de zorgvrager - De wijze waarop de zorgvrager zijn woonplaats onderhoud - De bezigheden van de zorgvrager Interventies Actiekaart - Persoonlijke leefstijl acties - Persoonlijke wensen acties - Ideale zorg acties - Belangrijke mensen acties - Onderhoud woonplaats acties - Bezigheden acties Evaluatie Evaluatie Tabel 3: Opbouw Zorg- en Leefplan In tabel 3 is duidelijk een belangrijke overeenkomst in opbouw te zien. Voor beide plannen word informatie ingewonnen door middel van een anamnese. De wijze van afname van een anamnese verschild per instelling en is dus niet specifiek te beschrijven onder het zorg- of leefplan. Na de anamnese worden er in een zorgplan diagnosen gesteld volgens de PES structuur. Deze PES structuur is in een leefplan niet aanwezig. Een leefplan slaat het stukje PES over. Er word niet zozeer een diagnose, met een oorzaak en een symptoom gesteld. Er word niet gekeken naar wat er medisch opgelost moet worden, maar naar de behoeften van de cliënt. Een leefplan gaat daarom direct door op het leefplanblad. Op dit leefplanblad worden de gewenste resultaten beschreven. Het verschil met het zorgplan hierin is dat in het zorgplan de resultaten volgens de arts beschreven worden, terwijl in een leefplan de resultaten volgens de zorgvrager beschreven worden. Bij een zorgplan zijn de gewenste resultaten gericht op het probleem. In een leefplan is dit anders, omdat er geen concreet probleem is. In een leefplan zijn de gewenste resultaten gericht op de levensgebieden die omschreven zijn de schijf van vijf. Het verschil is dat in een leefplan de zorgvrager zelf zijn resultaten naar zijn wens kan bepalen, in een zorgplan word de behoefte omschreven door een arts of verpleegkundige. 20 -

Methodisch werken met zorgleefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan

Methodisch werken met zorgleefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan Zorgleefplan, ondersteuningsplan en begeleidingsplan Methodisch werken met zorgleefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan Om goede zorg en/of ondersteuning te kunnen geven aan een cliënt is het werken

Nadere informatie

Foto: halfpoint. 123rf.com. methodisch werken

Foto: halfpoint. 123rf.com. methodisch werken 1 Foto: halfpoint. 123rf.com methodisch werken Methodisch werken 1 Als zorgprofessional doe je nooit zomaar iets. Je werkt volgens bepaalde methodes en procedures. In dit hoofdstuk leer je wat methodisch

Nadere informatie

DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE 9.2.3.5

DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE 9.2.3.5 DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE 9.2.3.5 Zorgleefplan brochure bronnen www.loc.nl, (LOC, zeggenschap in de zorg is de koepelorganisatie van de cliëntenraden van de sectoren verpleging en verzorging,

Nadere informatie

Organiseren van zorg Niveau 3

Organiseren van zorg Niveau 3 Antwoorden stellingen Organiseren van zorg Niveau 3 NU ZORG Editie 2014 Pagina 1 Hoofdstuk 1. Het zorgproces 1. De holistische mensvisie gaat uit van de hele mens. Lichamelijke, psychische en sociale aspecten

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke

Nadere informatie

Visie op zorgleefplan

Visie op zorgleefplan Algemeen Beleid, Management en Beheer Visie op zorgleefplan Zorggroep Rijnmond, BMB, BMB/OB/A 21, Visie op zorgleefplan, versie 1.0, maart 2010 Pagina 1 van 6 Inhoud 1. Waarom een zorgleefplan? 3 2. Vier

Nadere informatie

Plannen van zorg Niveau 4

Plannen van zorg Niveau 4 Antwoorden stellingen Plannen van zorg Niveau 4 NU ZORG Editie 2014 Pagina 1 Hoofdstuk 1. Wanneer wordt verpleegkundige zorg gegeven? 1. In de jaren zestig was professionele zorg erg duur, daarom werd

Nadere informatie

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Driekwart van de Nederlanders brengt de laatste fase van zijn leven door in een verpleeg- of verzorgingshuis, of met ondersteuning van thuiszorg. Verantwoorde zorg

Nadere informatie

34Vraaggericht werken

34Vraaggericht werken DC 34Vraaggericht werken 1Inleiding Vraag jij aan een cliënt wat zijn wensen en behoeften zijn of weet jij wat het beste is voor de cliënt? Denk jij dat je cliënt zelf weet wat goed voor hem is en daarover

Nadere informatie

E.M. Sesink Drs. J.A.M. Kerstens. Basisverpleegkunde. Niveau 4

E.M. Sesink Drs. J.A.M. Kerstens. Basisverpleegkunde. Niveau 4 E.M. Sesink Drs. J.A.M. Kerstens Basisverpleegkunde Niveau 4 V Voorwoord In de basisverpleegkunde wordt de basiszorg op systematische wijze uitgewerkt. Er is aandacht voor de verschillende rollen van de

Nadere informatie

Antwoorden stellingen. Afstemmen van zorg. NU ZORG Editie 2014. Pagina 1

Antwoorden stellingen. Afstemmen van zorg. NU ZORG Editie 2014. Pagina 1 Antwoorden stellingen Afstemmen van zorg NU ZORG Editie 2014 Pagina 1 Hoofdstuk 1. Coördinatie van zorg 1. Als verzorgende ben je niet verantwoordelijk voor de totale zorg rondom een zorgvrager. 2. Je

Nadere informatie

Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg

Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg Crebonummer 95530 en 95520 Opleiding Verzorgende IG Kwalificatieniveau 3 MBO Verpleegkundige Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL

Nadere informatie

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte

toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in

Nadere informatie

Nicolien van Halem Sjaak Groot. Planmatig zorg verlenen

Nicolien van Halem Sjaak Groot. Planmatig zorg verlenen Nicolien van Halem Sjaak Groot Planmatig zorg verlenen Nicolien van Halem Sjaak Groot Planmatig zorg verlenen Houten 2014 ISBN 978-90-368-0587-2 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

Nadere informatie

Wonen, Welzijn en Zorg in het Virtuele Zorghuis

Wonen, Welzijn en Zorg in het Virtuele Zorghuis Wonen, Welzijn en Zorg in het Virtuele Zorghuis Thieu Heijltjes, oud-huisarts Medisch en zorginhoudelijk secretaris van de SCZW 1 Zorg en Wonen veranderen Wat kan je als Client? Hou je de regie? Hoe blijf

Nadere informatie

Zorg in vrijheid. Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie. Versie 4

Zorg in vrijheid. Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie. Versie 4 Zorg in vrijheid Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie Versie 4 Inleiding Vrijheid is voor de meeste mensen in Nederland een gegeven. Toch komt het in zorginstellingen

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3

Nadere informatie

Cliëntdossier. Versie 2

Cliëntdossier. Versie 2 Cliëntdossier Versie 2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 ZORGLEVERINGSOVEREENKOMST... 3 3 AFSPRAKEN VASTLEGGEN... 3 4 SCHRIFTELIJKE WILSVERKLARING... 5 5 WAT BETEKENT HET CLIËNTDOSSIER IN DE PRAKTIJK?...

Nadere informatie

Revalideren. op de Patiënteneenheid Dwarslaesie

Revalideren. op de Patiënteneenheid Dwarslaesie Revalideren op de Patiënteneenheid Dwarslaesie Inleiding U revalideert in de Sint Maartenskliniek of u gaat binnenkort revalideren in de Sint Maartenskliniek op de Patiënteneenheid (PE) Dwarslaesie. Tijdens

Nadere informatie

Eigen Regie Maakt Zorg Beter

Eigen Regie Maakt Zorg Beter Eigen Regie Maakt Zorg Beter 31 maart 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Termen Zelfmanagement Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Deelnemer in plaats van afnemer Verbindende schakel

Nadere informatie

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling

> Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson. Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling > Zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Parkinson Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling 2 Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Verpleegkundige mbo. Werkversie 0.1. 1/12 Verpleegkundige mbo v0.1

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Verpleegkundige mbo. Werkversie 0.1. 1/12 Verpleegkundige mbo v0.1 Body of Knowledge Kwalificatiedossier Verpleegkundige mbo Werkversie 0.1 1/12 Verpleegkundige mbo v0.1 Inhoud 1 Verpleegkundige MBO basis... 3 1.1 Menselijk functioneren... 3 1.2 Methodisch handelen...

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn

Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Eerste richtlijnen voor het omgaan met euthanasie vragen van cliënten en hun families die bij Geriant in behandeling zijn Praat erover: 1. Je hoeft niet alles te weten of te begrijpen over euthanasie bij

Nadere informatie

Model. Zorgleefplan. Verantwoorde zorg. Een korte handreiking voor gebruik

Model. Zorgleefplan. Verantwoorde zorg. Een korte handreiking voor gebruik Model Zorgleefplan Verantwoorde zorg Een korte handreiking voor gebruik De cliënt m Het zorgleefplan als instrument voor Verantwoorde zorg Het model Zorgleefplan Verantwoorde zorg is bestemd voor de medewerkers

Nadere informatie

Masterpiece Autonomie bij de geriatrische zorgvrager na invoering van het Baxtersysteem

Masterpiece Autonomie bij de geriatrische zorgvrager na invoering van het Baxtersysteem Masterpiece Autonomie bij de geriatrische zorgvrager na invoering van het Baxtersysteem Een beeld vormen en in kaart brengen van de autonomie bij de geriatrische zorgvrager na invoering van het Baxtersysteem

Nadere informatie

Relevante wet- en regelgeving die vandaag aan de orde komt in deze presentatie

Relevante wet- en regelgeving die vandaag aan de orde komt in deze presentatie Presentatie W&T thema Bopz op 9 mei 2016 Opzet: Korte uiteenzetting presentatie Goede zorg aan onze (psychogeriatrische) ouderen Persoonlijke kennistoets deelnemers Presentatie waarin antwoorden volgen

Nadere informatie

Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding

Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wanneer wordt onvrijwillige zorg toegepast? 4 3. De wetgeving 5 3.1 Wet bijzondere

Nadere informatie

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112 Beleid mantelzorg Herzieningsdatum 031112 Mantelzorgbeleid Cederhof Mantelzorg kan worden gedefinieerd als de extra zorg en begeleiding die mensen, vrijwillig, langdurig en onbetaald, verlenen aan personen

Nadere informatie

Multidisciplinair werken. Cliënt centraal: mijn leven, mijn zorgleefplan

Multidisciplinair werken. Cliënt centraal: mijn leven, mijn zorgleefplan Multidisciplinair werken Cliënt centraal: mijn leven, mijn zorgleefplan Wageningen, mei 2015 1. Inleiding 'Voor een leven met kleur.', dat is het motto van Zinzia. Het is de kern van wat Zinzia wil bieden

Nadere informatie

Dementie Inzicht. Omgaan met de veranderingen bij mensen met dementie

Dementie Inzicht. Omgaan met de veranderingen bij mensen met dementie Dementie Inzicht Omgaan met de veranderingen bij mensen met dementie Colofon 2015 SAAM Uitgeverij, Hillegom Auteurs M. A. van der Ploeg A. J. de Mooij Illustraties E. E. ten Haaf Vormgeving Design4Media,

Nadere informatie

BESCHUT WONEN MET INTENSIEVE BEGELEIDING EN UITGEBREIDE VERZORGING (voorheen ZZP 4) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION

BESCHUT WONEN MET INTENSIEVE BEGELEIDING EN UITGEBREIDE VERZORGING (voorheen ZZP 4) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION BESCHUT WONEN MET INTENSIEVE BEGELEIDING EN UITGEBREIDE VERZORGING (voorheen ZZP 4) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige zorgcentra van Proteion staan gastvrijheid

Nadere informatie

CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017

CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 Locatie: Debbeshoek Vragenlijst Verzorgingshuis en Verpleeghuis/Somatiek Vragenlijst Cliëntvertegenwoordigers PG Cliënten Vragenlijst Wonen met zorg Vragenlijst Thuiszorg

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag?

1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag? IK KRIJG DE VRAAG OM EEN PGB TE INDICEREN, WAT DOE IK? 1. Hoe stap ik het (her)indicatiegesprek in bij een cliënt met een gerichte PGB-vraag? Als verpleegkundige kom je nooit bij een cliënt om een PGB

Nadere informatie

Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk.

Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk. Wonen Thuis Expert WONEN THUIS EXPERT Alle medewerkers zijn professioneel en erg vriendelijk. De RSZK biedt zorg en diensten aan mensen die vanwege hun leeftijd, ziekte of een beperking in meer of mindere

Nadere informatie

Doelgroep De doelgroep voor de methode Meer Mens is onder te verdelen in drie hoofdgroepen. Dit sluit niet uit dat de methode niet van toepassing is

Doelgroep De doelgroep voor de methode Meer Mens is onder te verdelen in drie hoofdgroepen. Dit sluit niet uit dat de methode niet van toepassing is Inleiding In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en dienstverlening aangeboden aan mensen met een beperking. Hulpvragen van deze mensen variëren in aard en complexiteit. Deze vragen hebben betrekking

Nadere informatie

Vragenlijst Ervaren regie in de zorg

Vragenlijst Ervaren regie in de zorg Vragenlijst Ervaren regie in de zorg versie voor mondelinge afname Introductie Zwart = tekst interviewer Schuingedrukt = ter ondersteuning interviewer (niet hardop lezen) De vragen uit deze vragenlijst

Nadere informatie

Riwis Thuiszorg. gemeente Brummen

Riwis Thuiszorg. gemeente Brummen Riwis Thuiszorg gemeente Brummen Thuiszorg Riwis Zorg & Welzijn Zelfstandig wonen in een vertrouwde omgeving is voor ieder mens belangrijk. Een ziekte, thuiskomst vanuit een ziekenhuis of een lichamelijke

Nadere informatie

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September

Nadere informatie

04 Uw eigen leefplan! Colofon Tekst Artemea Vormgeving en produktie VaDéHa Communicatie bv, www.vadeha.nl

04 Uw eigen leefplan! Colofon Tekst Artemea Vormgeving en produktie VaDéHa Communicatie bv, www.vadeha.nl uw eigen leefplan uw eigen leefplan Deze uitgave is tot stand gekomen door samenwerking van LOC en Artemea. LOC is de cliëntenorganisatie voor verpleging, verzorging, thuiszorg. GGz, verslavingszorg,

Nadere informatie

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse

Nadere informatie

Bewegingsgerichte zorg Solis 25 juni 2015

Bewegingsgerichte zorg Solis 25 juni 2015 Bewegingsgerichte zorg Solis 25 juni 2015 Aangenaam: Angèle Jonker Verpleegkundige Sociaal Gerontoloog (dr) Stichting JonkersZorg Hoogwoud Auteur (les-)boeken www.jonkerszorg.nl Diverse projecten Visiegedreven

Nadere informatie

Identiteit, waardigheid en persoonlijke zorg

Identiteit, waardigheid en persoonlijke zorg Bijzondere begeleiding Identiteit, waardigheid en persoonlijke zorg Bijzondere begeleiding bij TriviumMeulenbeltZorg (TMZ) Veilig wonen met een complexe ondersteuningsvraag U kunt vertrouwen op een gespecialiseerd

Nadere informatie

Producten overzicht van Antroz antroposofische ouderenzorg. ten behoeve van de woon-/zorglocaties. Huize Valckenbosch en het Leendert Meeshuis

Producten overzicht van Antroz antroposofische ouderenzorg. ten behoeve van de woon-/zorglocaties. Huize Valckenbosch en het Leendert Meeshuis Producten overzicht van Antroz antroposofische ouderenzorg ten behoeve van de woon-/zorglocaties Huize Valckenbosch en het Leendert Meeshuis Een overzicht van de in 2010 geldende zorgzwaarte- pakketten

Nadere informatie

Ouderen, naasten en probleemgedrag

Ouderen, naasten en probleemgedrag Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken

Nadere informatie

Beroepsopdracht 4 De geriatrische zorgvrager

Beroepsopdracht 4 De geriatrische zorgvrager Beroepsopdracht 4 De geriatrische zorgvrager 1 Werkprocessen en competenties gericht op het verpleegplan 1.1 Stelt verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op. A: Beslissen en activiteiten initiëren

Nadere informatie

PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE

PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE De probleeminventarisatie is een overzicht van beperkingen en problemen op verschillende levensgebieden: lichamelijke gezondheid, emotioneel welbevinden,

Nadere informatie

ETHIEK TAKE HOME TOETS

ETHIEK TAKE HOME TOETS ETHIEK TAKE HOME TOETS Naam: Danissa Loocks Studentennummer: 500621916 Groep: LV12-2F1 Datum: 18 Januari 2013 Blok naam: 2.2 Naam opleiding : HBO- V Hoge School van Amsterdam Naam docent: Paul Vleugels

Nadere informatie

HERSTELGERICHTE BEHANDELING MET VERPLEGING EN VERZORGING (voorheen ZZP 9b) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION

HERSTELGERICHTE BEHANDELING MET VERPLEGING EN VERZORGING (voorheen ZZP 9b) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION HERSTELGERICHTE BEHANDELING MET VERPLEGING EN VERZORGING (voorheen ZZP 9b) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige zorgcentra van Proteion staan gastvrijheid en

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7)

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP BEGELEIDING (voorheen ZZP 7) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige

Nadere informatie

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson

> Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling. voor mensen met de ziekte van Parkinson > Wonen, (thuis)zorg en dagbehandeling voor mensen met de ziekte van Parkinson Inleiding Deze folder geeft informatie over het zorgaanbod van MeanderGroep voor cliënten met de ziekte van Parkinson. De

Nadere informatie

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Het ministerie van VWS heeft wee websites in het leven geroepen die hierover uitgebreid informatie geven www.dezorgverandertmee.nl en www.hoeverandertmijnzorg.nl

Nadere informatie

Signalering in de palliatieve fase

Signalering in de palliatieve fase 17 maart 2015 Signalering in de palliatieve fase Denk- en werkmethode voor verzorgenden Karin Willemse Gespecialiseerd wijkverpleegkundige Oncologie & Palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg NHN en

Nadere informatie

Het observatieplan. 1 Inleiding

Het observatieplan. 1 Inleiding DC 23 Het observatieplan 1 Inleiding bserveren kan je helpen bij het oplossen van problemen van een cliënt of in een groep. Het helpt je om juiste beslissingen te nemen. bserveren doe je niet zomaar. Je

Nadere informatie

Pakket 9 Verblijf met herstelgerichte verpleging en verzorging

Pakket 9 Verblijf met herstelgerichte verpleging en verzorging BESCHRIJVING VAN DE ZORGZWAARTEPAKKETTEN Pakket 9 Verblijf met herstelgerichte verpleging en verzorging Pakket 9 Verblijf met herstelgerichte verpleging en verzorging is voor mensen die een zware operatie

Nadere informatie

Wegwijzer naar de AWBZ

Wegwijzer naar de AWBZ Wegwijzer naar de AWBZ Kinderen met een psychiatrische stoornis hebben soms veel zorg nodig. Als dat bij uw kind het geval is, dan kunt u gebruikmaken van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Deze

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot dialyse verpleegkundige

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot dialyse verpleegkundige Eindtermen voor de vervolgopleiding tot dialyse verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot dialyse verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied van de dialyse

Nadere informatie

Verzorgende Ellen over het zorgleefplan

Verzorgende Ellen over het zorgleefplan 4 Hoofdstuk De zin van planmatig werken Verzorgende Ellen over het zorgleefplan Over het zorgleefplan ben ik enthousiast. Het geeft een bepaalde structuur aan de zorg voor de cliënt. Op vaste tijden kom

Nadere informatie

wat wil ik met mijn leven?

wat wil ik met mijn leven? wat wil ik met mijn leven? wat wil ik met mijn leven? Dit leefplan is gemaakt in samenwerking met de volgende cliëntenorganisaties, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, Landelijk Platform GGz, LOC Zeggenschap

Nadere informatie

Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen

Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen Deze notitie is bedoeld om meer inzicht te geven over de budgetten en vergoedingen die op zorgboerderijen betrekking kunnen hebben als het gaat om

Nadere informatie

Eindtermen vervolgopleiding intensive care verpleegkundige

Eindtermen vervolgopleiding intensive care verpleegkundige Eindtermen vervolgopleiding intensive care verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot intensive care verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied intensive

Nadere informatie

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont De toepassing van het ICF in een WZC Korte schets: WZC Hof van Egmont Gelegen in Mechelen 300 tal bewoners Verschillende afdeling Voor personen met dementie Gesloten afdeling Kleinschalig wonen Open afdeling

Nadere informatie

pagina 1 van 7 Vragenlijst Toestemming uitwisselen medische gegevens Invullen namens: NPCF - Nanda Beck Tekstgrootte: A A A Toestemming uitwisselen medische gegevens Inleiding Uw zorgverlener is verplicht

Nadere informatie

AANVRAAGFORMULIER PERSOONSGEBONDEN BUDGET VERPLEGING EN VERZORGING. DEEL 1: verpleegkundig- deel

AANVRAAGFORMULIER PERSOONSGEBONDEN BUDGET VERPLEGING EN VERZORGING. DEEL 1: verpleegkundig- deel AANVRAAGFORMULIER PERSOONSGEBONDEN BUDGET VERPLEGING EN VERZORGING DEEL 1: verpleegkundig- deel 1. Zorgverzekeraar (van persoon voor wie het pgb wordt aangevraagd) Dit formulier is voor: a.s.r. basis ziektekostenverzekeringen

Nadere informatie

Pakket 10 Beschermd verblijf met intensieve palliatiefterminale

Pakket 10 Beschermd verblijf met intensieve palliatiefterminale BESCHRIJVING VAN DE ZORGZWAARTEPAKKETTEN Pakket 10 Beschermd verblijf met intensieve palliatiefterminale zorg Pakket 10 Beschermd verblijf met intensieve palliatief-terminale zorg is voor mensen die een

Nadere informatie

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige Eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied kinderverpleegkundige

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

Interzorg en de wet Bopz

Interzorg en de wet Bopz Interzorg en de wet Bopz dicht bij jezelf Interzorg en de wet Bopz Interzorg Noord-Nederland heeft een aantal locaties met een afdeling voor cliënten met een psychogeriatrische aandoening (meestal dementie).

Nadere informatie

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige Eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied

Nadere informatie

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat? U wilt zorg die betaald wordt uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). U kunt daar altijd een aanvraag voor doen. Het CIZ (Centrum indicatiestelling zorg)

Nadere informatie

Take-home toets klinisch redeneren 2

Take-home toets klinisch redeneren 2 Take-home toets klinisch redeneren 2 Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 1F2 Datum: 23-01-2012 Deel 1: Casus Mevrouw Alberts is een 81 jarige weduwe. Haar man is 5 maanden geleden overleden

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET INTENSIEVE VERZORGING EN VERPLEGING (voorheen ZZP 6) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION

BESCHERMD WONEN MET INTENSIEVE VERZORGING EN VERPLEGING (voorheen ZZP 6) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION BESCHERMD WONEN MET INTENSIEVE VERZORGING EN VERPLEGING (voorheen ZZP 6) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige zorgcentra van Proteion staan gastvrijheid en

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg

Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg Recht op goede zorg Hoofdstuk 7 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op goede zorg In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is goede zorg? 2. Wat weegt zwaarder, goede zorg of

Nadere informatie

Nikki van der Meer. Stage eindverslag. Stage Cordaan Thuiszorg.

Nikki van der Meer. Stage eindverslag. Stage Cordaan Thuiszorg. Nikki van der Meer. Stage eindverslag Stage Cordaan Thuiszorg. Klas: lv13-4agz2 Student nummer: 500631386 Docentbegeleider: Marieke Vugts Werkbegeleider: Linda Pieterse Praktijkopleider: Evelien Rijkhoff

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13

Inhoud. Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 Inhoud Voorwoord 11 DEEL 1 HET BEROEP VAN DE MBO-VERPLEEGKUNDIGE 13 1 Waar gaat het om in de verpleging? 15 1.1 Oriëntatie op het beroep van mbo-verpleegkundige 15 1.1.1 Inhoud van het beroep 16 1.1.2

Nadere informatie

De juiste zorg, prettig bij u thuis

De juiste zorg, prettig bij u thuis De juiste zorg, prettig bij u thuis Veelzijdig in zorg Care: Persoonlijke Verzorging en Verpleging Vérian, veelzijdig in zorg Vérian biedt u een breed aanbod aan zorgdiensten, 24 uur per dag, 7 dagen in

Nadere informatie

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8)

BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8) BESCHERMD WONEN MET ZEER INTENSIEVE ZORG, VANWEGE SPECIFIEKE AANDOENINGEN, MET DE NADRUK OP VERZORGING/VERPLEGING (voorheen ZZP 8) GEBRUIKERSINFORMATIE ZORGPROFIELEN V&V PROTEION 1 2 Inleiding In de kleinschalige

Nadere informatie

met de wmo doet iedereen gewoon mee

met de wmo doet iedereen gewoon mee De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld Dit boekje met informatie over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) legt de belangrijkste onderdelen van de Wmo uit. Wilt u meer weten over

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid. Inleiding. Definitie. Doel. Beleid

Mantelzorgbeleid. Inleiding. Definitie. Doel. Beleid Mantelzorgbeleid Inleiding Een goede relatie tussen de zorgvrager, de mantelzorger en de medewerker(s) van Vlindervrije Zorg draagt bij aan het leveren van kwalitatief verantwoorde zorg. Kwaliteit van

Nadere informatie

Inschatting wilsbekwaamheid volgens KNMG richtlijn

Inschatting wilsbekwaamheid volgens KNMG richtlijn Naam patiënt:.. Geboortedatum patiënt:... Naam afnemer: Datum afname: Inschatting wilsbekwaamheid volgens KNMG richtlijn 1. Wilsbekwaamheid wordt altijd beoordeeld ter zake een bepaald onderzoek of bepaalde

Nadere informatie

Zorg na een ziekenhuisopname

Zorg na een ziekenhuisopname Zorg na een ziekenhuisopname Inhoudsopgave Inleiding... 1 Heeft u nog extra zorg nodig na uw ziekenhuis verblijf... 1 Als u naar huis gaat... 1 Thuiszorg... 1 Hulpmiddelen... 2 Medisch Specialistische

Nadere informatie

LA VERNA: SOMATISCHE ZORG Somatische zorg is zorg die u nodig heeft als gevolg van lichamelijke beperkingen. De zorg van LuciVer is erop gericht u, ondanks eventuele problemen en beperkingen, alle ruimte

Nadere informatie

CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017

CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 Locatie: Schuylenburgh Vragenlijst Verzorgingshuis en Verpleeghuis/Somatiek Vragenlijst Cliëntvertegenwoordigers PG Cliënten Vragenlijst Thuiszorg (+1 wonen met zorg)

Nadere informatie

Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl

Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Meer Mens Zorg voor kwaliteit van leven In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en

Nadere informatie

Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg

Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Ondersteunen bij persoonlijke basiszorg Crebonummer 95530 en 95520 Opleiding Verzorgende IG Kwalificatieniveau 3 MBO Verpleegkundige Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL

Nadere informatie

Hoe werk je met een zorgleefplan?

Hoe werk je met een zorgleefplan? Hoe werk je met een zorgleefplan? Slagen we erin de cliënt te ondersteunen te leven zoals hij dat wil? Artikel: 2008-003 Datum: 15-12-2008 Auteur: Merel van Uden In een zorgleefplan beschrijf je hoe de

Nadere informatie

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 3.4 Evalueert de zorgverlening Antwoordmodellen

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 3.4 Evalueert de zorgverlening Antwoordmodellen ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3 3.4 Evalueert de zorgverlening Antwoordmodellen Inhoudsopgave 1 Een zorg(leef)plan evalueren 5 1.1 Evalueren 5 Praktijk: Tandenpoetsen 5 Praktijk: Stoppen met roken 5 Kennisopdracht

Nadere informatie

Woord vooraf 2 e druk

Woord vooraf 2 e druk V Woord vooraf 2 e druk Verpleegkundig, zorgkundig en verzorgend Je zult merken dat in dit boek vaak het woord verpleegkundig gebruikt wordt. Dat is niet omdat verpleegkundig werk belangrijker zou zijn

Nadere informatie

Zorgzwaartepakket- en productenoverzicht. Stichting Antroz. Woonzorglocaties Huize Valckenbosch en Leendert Meeshuis

Zorgzwaartepakket- en productenoverzicht. Stichting Antroz. Woonzorglocaties Huize Valckenbosch en Leendert Meeshuis Zorgzwaartepakket- en productenoverzicht Stichting Antroz Woonzorglocaties Huize Valckenbosch en Leendert Meeshuis Een overzicht van de in 2012 geldende zorgzwaartepakketten en de vertaling ervan in standaard

Nadere informatie

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In

Nadere informatie

Zorg nodig omdat iemand niet voor zichzelf kan zorgen: ongeneeslijk ziek, het hebben van een handicap, psychisch, door ouderdom.

Zorg nodig omdat iemand niet voor zichzelf kan zorgen: ongeneeslijk ziek, het hebben van een handicap, psychisch, door ouderdom. SAMENVATTING 7.1 Waarom hebben mensen zorg nodig? Om gezond te worden en gezond te blijven. Zorg nodig omdat iemand niet voor zichzelf kan zorgen: ongeneeslijk ziek, het hebben van een handicap, psychisch,

Nadere informatie

Gedragsbeoordeling. Elke handeling wordt volgens de volgende criteria beoordeeld.

Gedragsbeoordeling. Elke handeling wordt volgens de volgende criteria beoordeeld. Examen 2, Deel 1. Verpleegtechnische vaardigheden bekwaam uitvoeren. Handleiding werkproces 1.3 Voert verpleegtechnische handelingen uit. Gedragsbeoordeling. Elke handeling wordt volgens de volgende criteria

Nadere informatie

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg

Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Hebt u langdurige zorg nodig? CZ zorgkantoor wijst u de weg Check www.ciz.nl of bel met het CIZ op 088 789 10 00 om te kijken of u zorg kunt krijgen die vergoed wordt vanuit de Wlz. Hoe komt u in aanmerking

Nadere informatie

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren 0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips

Nadere informatie

HOE U DE SAMENWERKING MET MANTELZORGERS VERBETERT

HOE U DE SAMENWERKING MET MANTELZORGERS VERBETERT HOE U DE SAMENWERKING MET MANTELZORGERS VERBETERT Tips voor professionals die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner 1 2

Nadere informatie

Begeleiden van een groep zorgvragers bij vrijetijdsbesteding

Begeleiden van een groep zorgvragers bij vrijetijdsbesteding OPDRACHTFORMULIER Begeleiden van een groep zorgvragers bij vrijetijdsbesteding Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opdrachten. Bespreek deze samen

Nadere informatie

Thuiszorg. Pieter van Foreest Zorg Thuis. Zo lang mogelijk Thuis...

Thuiszorg. Pieter van Foreest Zorg Thuis. Zo lang mogelijk Thuis... Thuiszorg Pieter van Foreest Zorg Thuis Zo lang mogelijk Thuis... Welkom bij Pieter van Foreest Wij willen u van harte welkom heten bij Pieter van Foreest. Iedereen wil het liefst zo lang mogelijk zelfstandig

Nadere informatie