Hulp, steun en tegemoetkoming voor slachtoffers van seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen, pleeggezinnen, en RK-Kerk

Transcriptie

1 Regelingen en voorzieningen CODE Hulp, steun en tegemoetkoming voor slachtoffers van seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen, pleeggezinnen, en RK-Kerk bronnen Brief ministerie van VWS aan Lotgenotenorganisaties slachtoffers seksueel misbruik jeugdzorg en Rooms-katholieke Kerk over pakket hulp en steun, Factsheet Financiële regelingen slachtoffers seksueel misbruik in de jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen Brochure Slachtofferhulp Brochure Schadefonds geweldsmisdrijven Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen; Staatscourant 2013 nr d.d Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen Slachtoffers van seksueel misbruik in een jeugdzorginstelling of pleeggezin is groot onrecht aangedaan. De overheid erkent het leed dat hen daarmee is berokkend en neemt haar verantwoordelijkheid. De overheid en de jeugdzorginstellingen aangesloten bij Jeugdzorg Nederland bieden een pakket van hulp aan. Het gaat om slachtoffers in de periode van 1 januari 1945 tot en met 31 december Het pakket van hulp en steun is ook beschikbaar voor slachtoffers van seksueel misbruik in de Rooms-katholieke Kerk. Vanaf september kunnen deze slachtoffers een aanvraag indienen voor een financiële regeling. Naast de financiële regelingen zijn hulp en bijstand voor de slachtoffers mogelijk. Slachtoffers kunnen bij het indienen van hun aanvraag ondersteuning krijgen van Slachtofferhulp Nederland. Er zijn twee financiële regelingen: De 'tijdelijke regeling' voor slachtoffers die ten tijde van het misbruik minderjarig waren en niemand kunnen of willen aanspreken op de geleden schade; 'het statuut', gebaseerd op de mogelijke aansprakelijkheid van de overheid of een jeugdzorginstelling.

2 > Retouradres Postbus 20350, 2500 EJ DEN HAAG Lotgenotenorganisaties van slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugdzorg en de Rooms-katholieke Kerk Directoraat Generaal Volksgezondheid Directie Jeugd Bezoekadres: Rijnstraat XP Den Haag T F Kenmerk J Datum 29 juli 2013 Betreft Pakket hulp en steun, financiële regelingen Geachte heer/mevrouw, Bijlage(n) 6 Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief. Inleiding Met deze brief willen wij u verder informeren hoe wij vormgeven aan de door ons gevoelde verantwoordelijkheid om een breed pakket aan hulp en steun en de mogelijkheid van financiële tegemoetkoming te bieden aan slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen. Het pakket van hulp en steun is ook beschikbaar voor slachtoffers van seksueel misbruik in de Rooms-katholieke Kerk. Afgelopen periode is veelvuldig met uw organisatie en andere lotgenotenorganisaties overlegd over de financiële regelingen en over het pakket van hulp en steun. Wij stellen uw betrokkenheid en inzet zeer op prijs. Brede pakket hulp en steun In overleg met de lotgenotenorganisaties en andere betrokkenen zoals Jeugdzorg Nederland en Slachtofferhulp Nederland is samengewerkt om een totaalpakket aan hulp en steun te kunnen bieden aan slachtoffers. Voorop staat dat elk individueel slachtoffer zelf bepaalt van welke beschikbare diensten uit het dienstenpakket gebruik wordt gemaakt. De wensen van het slachtoffer staan daarbij centraal: is behoefte aan een individueel gesprek, aan professionele hulpverlening, aan gesprek met een groep lotgenoten, aan dialoog met de pleger/instelling, of (ook) aan een tegemoetkoming in de schade. Als een slachtoffer bepaalde diensten wenst die niet zijn opgenomen in het dienstenpakket, dan zullen Slachtofferhulp Nederland, de lotgenoten(organisaties) en andere betrokken organisaties zich inspannen indien enigszins mogelijk te verwijzen naar een organisatie die uitsluitsel kan geven of de gewenste dienst mogelijk is. Pagina 1 van 4

3 Alle betrokken organisaties weten slachtoffers goed naar elkaar over te dragen, om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de wensen van het individuele slachtoffer. Het eerste contact kan lopen via de Hulplijn Seksueel Misbruik of via de lotgenotenorganisaties 1 Directoraat Generaal Volksgezondheid Directie Jeugd Financiële regelingen Hoewel geld het leed niet ongedaan kan maken, kan een financiële tegemoetkoming mogelijk zorgen voor enige genoegdoening voor de slachtoffers. Daarom biedt de overheid twee regelingen aan die kunnen leiden tot een financiële tegemoetkoming. Inmiddels zijn beide regelingen vastgesteld en gepubliceerd. Dit zijn het Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen (het Statuut, zie bijlage 1) en de Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (de Tijdelijke regeling, zie bijlage 2). De jeugdzorginstellingen die lid zijn van Jeugdzorg Nederland hebben zich aangesloten bij het Statuut. Bijgaand treft u de regelingen aan. Deze regelingen zijn juridisch van aard en daarom voor niet- juristen niet altijd even makkelijk leesbaar. Het Rijk, Slachtofferhulp Nederland en het Schadefonds Geweldsmisdrijven hebben daarom, ieder vanuit haar eigen rol, voorlichtingsmateriaal ontwikkeld. In het bijgevoegde informatieblad van de Rijksoverheid (zie bijlage 3) worden de regelingen nader toegelicht. Slachtofferhulp Nederland kan helpen bij het maken van de keuze voor het doen van een aanvraag op basis van één van beide regelingen (zie bijlage 4, de folder van Slachtofferhulp Nederland). De aanvraag kan worden ingediend bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven (zie bijlage 5, de bijgevoegde folder van het Schadefonds Geweldsmisdrijven). Het Schadefonds Geweldmisdrijven heeft een, onafhankelijke, civiele raadkamer bij de Commissie ingesteld die de aanvragen van slachtoffers beoordeelt. Aanvragen voor beide regelingen kunnen vanaf 1 september in behandeling genomen worden. Verzoek tot verspreiden informatie Bij deze brief hebben we voorlichtingsmateriaal gevoegd waarmee u slachtoffers die zich bij u melden voor advies kunt voorlichten. Wij willen u verzoeken om deze informatie ook op uw website te plaatsen zodat de informatie op zoveel mogelijk plekken te vinden is voor slachtoffers die van het pakket hulp en steun of de financiële regelingen gebruik willen maken. Dossiers/archieven Het is belangrijk dat slachtoffers het dossier kunnen inzien dat destijds door hun jeugdzorgaanbieder of (een voorloper van) bureau jeugdzorg is aangelegd, uiteraard voor zover deze dossiers nog bestaan. Inmiddels heeft de staatssecretaris van VWS een brief gestuurd aan alle jeugdzorginstellingen, de bureaus jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming. In deze brief wordt ondermeer aangegeven dat, gezien het belang van het inzien van dossiers voor 1 Bij slachtoffers van seksueel misbruik in de Rooms-katholieke Kerk kan het eerste contact ook lopen via het Meldpunt Misbruik van de RKK. Pagina 2 van 4

4 individuele slachtoffers, van de instellingen verwacht wordt dat zij volledige medewerking verlenen wanneer slachtoffers van seksueel misbruik een beroep doen op het inzagerecht voor een dossier. Daarbij staat aangegeven dat het Schadefonds Geweldsmisdrijven op grond van het Statuut informatie kan opvragen bij de instelling als zij meent dat dit noodzakelijk is om een beslissing te kunnen nemen op de aanvraag. Directoraat Generaal Volksgezondheid Directie Jeugd Wij verzoeken u ons te melden wanneer knelpunten ondervonden worden bij het inzien van dossiers, zodat bekeken kan worden hoe hieraan tegemoet kan worden gekomen. Slachtoffers kunnen natuurlijk rechtstreeks contact zoeken met hun jeugdzorgaanbieder met het verzoek inzage te krijgen in hun dossier. Afgesproken is dat het Schadefonds Geweldsmisdrijven Jeugdzorg-Nederland kan benaderen als niet duidelijk is welke instelling mogelijkerwijs het dossier in zijn bezit heeft. Jeugdzorg-Nederland gaat dan na welke organisatie benaderd kan worden met de vraag of er nog een archief bestaat. Vervolgens kan het slachtoffer dan wel het Schadefonds Geweldsmisdrijven deze instelling benaderen. Overigens geldt deze procedure ook voor het geval de instelling het dossier voor beheer heeft overgedragen naar een archief. Reglement archief Samson Er is een reglement opgesteld voor het archief van de commissie Samson dat begin dit jaar is overgebracht naar het geheim archief van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het reglement maakt inzichtelijk hoe de toegang tot het archief is geregeld (zie reglement archief, bijlage 6). Ten aanzien van de meldingen van slachtoffers geldt dat alleen het slachtoffer zelf toegang heeft tot zijn melding. Het slachtoffer kan op twee manieren zijn of haar melding opvragen uit het archief. 1. Het slachtoffer kan een schriftelijk verzoek richten aan het hoofd van de afdeling Juridische en Internationale Zaken van het ministerie van Veiligheid en Justitie. 2. Het slachtoffer kan het Schadefonds Geweldsmisdrijven, bij een beroep op de financiële regelingen, machtigen om de melding namens het slachtoffer op te vragen uit het archief. Deze optie is opgenomen in het aanvraagformulier van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. De meldingen worden na afloop van de financiële regelingen, na 1 januari 2016, geanonimiseerd. Indien een slachtoffer zijn of haar melding eerder geanonimiseerd wil hebben, of niet wil dat na 1 januari 2016 tot anonimiseren wordt overgegaan, dan kan een schriftelijk verzoek daartoe aan het hoofd van de afdeling Juridische en Internationale Zaken van het ministerie van Veiligheid en Justitie worden gericht. De melding is na het anonimiseren niet meer herleidbaar tot een persoon. Afsluiting Met de besluitvorming over de financiële regelingen en het pakket van steun en hulp wordt een belangrijke stap gezet. Uw betrokkenheid en inzet waren en zijn daarbij onontbeerlijk, dus nogmaals onze erkentelijkheid daarvoor. Nu deze kaders Pagina 3 van 4

5 helder zijn kunnen alle betrokkenen alle aandacht richten op waar het ons allemaal om gaat: zo goed mogelijk ondersteunen van slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugdzorg en de Rooms-katholieke Kerk. Directoraat Generaal Volksgezondheid Directie Jeugd Hoogachtend, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. M.J. van Rijn de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, F. Teeven Pagina 4 van 4

6 Financiële regelingen slachtoffers seksueel misbruik in de jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen Slachtoffers van seksueel misbruik in een jeugdzorginstelling of een pleeggezin is groot onrecht aangedaan. De overheid erkent het leed dat hen daarmee is berokkend en neemt haar verantwoordelijkheid. De overheid en de jeugdzorginstellingen aangesloten bij Jeugdzorg Nederland bieden een pakket van hulp aan. Hulp en regelingen Een goede toegang tot deze hulpverlening is van groot belang. Daarom is in oktober 2012 de Hulplijn Seksueel Misbruik geopend. Het nummer van de Hulplijn Seksueel Misbruik is Bij de Hulplijn Seksueel Misbruik krijgen bellers een medewerker aan de telefoon die met hen samen kijkt aan welke hulp of advies zij behoefte hebben. Dit op basis van hun verhaal of vraag. De medewerker van de Hulplijn Seksueel Misbruik zorgt ervoor dat ze bij de juiste instantie terechtkomen. Hoewel geld het leed niet ongedaan kan maken, kan een financiële tegemoetkoming mogelijk zorgen voor enige genoegdoening voor de slachtoffers. Daarom biedt de overheid twee regelingen aan die kunnen leiden tot een financiële tegemoetkoming. Dit zijn het Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (het Statuut) en de Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (de Tijdelijke regeling). De leden van Jeugdzorg Nederland hebben zich aangesloten bij het Statuut. * * Uitgezonderd: Flexus Jeugdplein Commissie Samson De commissie Samson heeft op 8 oktober 2012 haar rapport omringd door zorg, toch niet veilig gepresenteerd. Het betreft een onderzoek naar seksueel misbruik van door de overheid uit huis geplaatste kinderen van 1945 tot heden. De commissie doet in haar rapport geen uitspraken over financiële tegemoetkoming aan slachtoffers, maar adviseert wel om de tijdsrestrictie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven te laten vallen, zodat ook slachtoffers van voor 1 januari 1973 in aanmerking kunnen komen voor een tegemoetkoming. De minister van Veiligheid en Justitie heeft deze aanbeveling omarmd. De commissie Samson is eind 2012 opgeheven. Het gaat hierbij om regelingen met verschillende voorwaarden en uitkeringsbedragen. In dit informatieblad worden de regelingen nader toegelicht. Slachtofferhulp Nederland kan helpen bij het maken van de keuze voor het doen van een aanvraag op basis van één van beide regelingen. En u helpen bij het indienen van uw aanvraag. De aanvraag kan worden ingediend bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Het Schadefonds Geweldmisdrijven heeft een civiele raadkamer bij de Commissie ingesteld die de aanvragen van slachtoffers beoordeelt. De financiële regelingen toegelicht De regelingen zijn onderdeel van een pakket aan hulp en/of ondersteuning dat de overheid en Jeugdzorg Nederland aan slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen biedt. Het gaat om slachtoffers in de periode van 1 januari 1945 t/m 31 december Slachtoffers van seksueel misbruik na deze periode kunnen geen beroep doen op deze regelingen. Wel kunnen zij een aanvraag indienen bij Schadefonds Geweldsmisdrijven op basis van de reguliere procedure, aangifte doen bij de politie (en zich voegen in een strafproces dat daar eventueel uit volgt) en/of de beschuldigde persoon of instelling in kwestie civielrechtelijk aansprakelijk stellen. Daarnaast kunnen zij uiteraard gebruik maken van het hulpaanbod van Slachtofferhulp Nederland. De Tijdelijke regeling geldt voor slachtoffers die ten tijde van het seksueel misbruik in jeugdinstellingen en/of pleeggezinnen minderjarig waren en niemand aan kunnen of willen spreken op de geleden schade. Het Statuut is een regeling voor slachtoffers die ten tijde van het seksueel misbruik in jeugdinstellingen en/of pleeggezinnen minderjarig waren en is gebaseerd op de mogelijke aansprakelijkheid van de overheid, een jeugdinstelling, of de jeugdzorginstelling die het kind in een pleeggezin plaatste. In de tabel op de volgende pagina worden beide regelingen toegelicht. Informatieblad Financiële regelingen slachtoffers seksueel misbruik 1

7 Voor wie? Mogelijke aansprakelijkheid instelling Geldigheid regelingen Verband tussen schade en misdrijf Confrontatie met beschuldigde (Steun-)bewijs naast verklaring van de aanvrager Hoogte tegemoetkoming Duur procedure Hulp bij indienen aanvraag De Tijdelijke regeling Voor minderjarige slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugd- en pleegzorg in de periode 1945 t/m 31 december 2012 die geen aanspraak kunnen/willen doen op de regeling Statuut Afhandeling Civiele Vorderingen. Bijvoorbeeld omdat zij niemand aan kunnen of willen spreken op de geleden schade. Niet van toepassing 1 september 2013 t/m 31 december Indiening van een aanvraag is mogelijk vanaf juli Op 1 september 2013 start het Schadefonds Geweldsmisdrijven de inhoudelijke behandeling. Betreft een tegemoetkoming in de geleden schade, waarbij het causale verband tussen de schade en het seksueel misbruik niet aannemelijk gemaakt hoeft te worden. De beschuldigde persoon blijft tijdens de procedure buiten beeld. Er wordt alleen gekeken naar het slachtofferschap. Denk hierbij onder meer aan een verklaring van een ander slachtoffer of getuige, medische informatie of een aangifte. De hoogte van de tegemoetkoming is vergelijkbaar met de tegemoetkoming op grond van de reguliere Wet Schadefonds geweldsmisdrijven. De hoogte wordt bepaald aan de hand van schalen en daarbij behorende bedragen, welke oplopen naar aard en ernst van het seksueel misbruik. De bedragen liggen tussen de en euro. In deze bedragen zijn kosten zoals medische kosten en immateriële schade reeds meegenomen. Gemiddeld drie maanden afhankelijk van complexiteit van de zaak. Per september 2013 ondersteunt Slachtofferhulp Nederland slachtoffers bij het voorbereiden en indienen van een aanvraag. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven is vanaf juli 2013 beschikbaar om vragen over de regelingen en het indienen van een aanvraag te beantwoorden. Het Statuut Voor minderjarige slachtoffers van misbruik binnen de jeugden pleegzorg in de periode 1945 t/m 31 december 2012, waarbij de instelling in kwestie mogelijk aansprakelijk kan worden gehouden voor het misbruik. Er kan geen beroep op het Statuut worden gedaan indien: de instelling geen Rijksinstelling was ten tijde van het misbruik. de instelling of diens rechtsvoorganger waar het misbruik plaatsvond niet is aangesloten bij Jeugdzorg Nederland In boven genoemde gevallen kan mogelijk wel aanspraak gemaakt worden op de Tijdelijke regeling. Toekenning is in beginsel mogelijk als het gaat om misbruik door een medewerker van de instelling, of door een medewerker welke verantwoordelijk was voor de plaatsing van het kind in een pleeggezin. Toekenning bij misbruik door een groepsgenoot of door een persoon binnen de directe kring van het pleeggezin is in beginsel mogelijk. Randvoorwaarde is dat de medewerker van de instelling of de persoon die verantwoordelijk was voor de plaatsing in het pleeggezin, op de hoogte was en niet heeft opgetreden. 1 september 2013 t/m 31 december Indiening van een aanvraag is mogelijk vanaf juli Op 1 september 2013 start het Schadefonds Geweldsmisdrijven de inhoudelijke behandeling. Het causaal verband tussen seksueel misbruik en geleden schade hoeft in beginsel niet te worden aangetoond. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven beoordeelt op basis van de aannemelijkheid van de aard en omvang van het misbruik voor welke categorie van tegemoetkoming het slachtoffer in aanmerking komt. Alleen bij de hoogste uitkeringscategorie (zie hoogte tegemoetkoming ) speelt causaal verband een rol. De beschuldigde persoon of vertegenwoordiger is nadrukkelijk in beeld (hoor en wederhoor). Denk hierbij onder meer aan een verklaring van een ander slachtoffer of getuige, medische informatie of een aangifte. De hoogte van de uitkeringen zijn vergelijkbaar met de uitkeringen op grond van de regeling van de Rooms-Katholieke Kerk, ingesteld naar aanleiding het onderzoek van de commissie Deetman. De hoogte wordt bepaald aan de hand van tegemoetkomingscategorieën, waarbinnen het SGM een ruime beoordelingsvrijheid heeft. Er wordt maximaal euro toegewezen. In deze bedragen zijn kosten zoals medische kosten en immateriële schade reeds meegenomen. Langer vanwege mogelijk hoor en wederhoor. Per september 2013 ondersteunt Slachtofferhulp Nederland slachtoffers bij het voorbereiden en indienen van een aanvraag. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven is vanaf juli 2013 beschikbaar om vragen over de regelingen en het indienen van een aanvraag te beantwoorden. Informatieblad Financiële regelingen slachtoffers seksueel misbruik 2

8 Geen tegemoetkoming Het is mogelijk dat een slachtoffer niet in aanmerking komt voor, of geen aanspraak wil maken op een tegemoetkoming op basis van één van de regelingen. In dat geval kan een slachtoffer gebruik maken van ander hulpaanbod. Zie hiervoor de informatiefolder van Slachtofferhulp Nederland of kijk op Inwerkingtreding en aanvragen tegemoetkoming De Tijdelijke regeling is gepubliceerd in de Staatscourant. Beide regelingen treden op 1 september 2013 in werking. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven voert de regelingen uit. Het aanvraagformulier is gepubliceerd op de site van het Schadefonds Geweldsmisdrijven ( De looptijd van de regelingen is twee en een half jaar, waardoor er ruim de tijd is voor een slachtoffer om de aanvraag zorgvuldig voor te bereiden. De Hulplijn Seksueel Misbruik kan slachtoffers een informatiepakket toesturen en doorgeleiden naar een medewerker van Slachtofferhulp Nederland die vanaf maandag 2 september slachtoffers kan ondersteunen bij de aanvraag. Dit omdat vanaf deze datum de schaderegelingen in werking treden. Daarnaast kan Slachtofferhulp Nederland slachtoffers op dit moment reeds doorgeleiden naar hulp zoals contact met lotgenoten, in contact komen met de instelling/beschuldigde of specialistische hulp. Meer informatie Voor vragen over het hulpaanbod kunt u terecht bij de Hulplijn Seksueel Misbruik. Telefoon (ma-vr lokaal tarief ). Informatie over de uitvoering van de regelingen en het hulpaanbod vindt u op en op de sites van de Hulplijn Seksueel Misbruik ( Slachtofferhulp Nederland ( en het Schadefonds Geweldsmisdrijven ( Alle ministeries hebben gezamenlijk een internetsite, Met het contactformulier op deze site kunt u uw vraag stellen. Op de site vindt u ook informatie en informatiebladen of brochures over veel andere onderwerpen. U kunt ook bellen naar Informatie Rijksoverheid. Het telefoonnummer is 1400 (lokaal tarief ). U kunt bellen van maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur uur. Dit informatieblad is een uitgave van het ministerie van Veiligheid en Justitie Directie Voorlichting Postbus dp Den Haag Juli 2013 j Informatieblad Financiële regelingen slachtoffers seksueel misbruik 3

9 Contact Hulplijn Seksueel Misbruik De ondersteuning van Slachtofferhulp Nederland is bereikbaar via de Hulplijn Seksueel Misbruik. U kunt de Hulplijn Seksueel Misbruik bereiken via: (lokaal tarief). Op vindt u uitgebreide informatie over de financiële regelingen. Slachtofferhulp Nederland Heeft u hulp nodig bij uw aanvraag voor één van deze financiële regelingen, dan kunt u contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland via: (lokaal tarief). Voor meer informatie ga naar: Informatie Kijk voor meer informatie op en Slachtofferhulp Nederland Slachtofferhulp Nederland biedt juridische, praktische en emotionele hulp aan slachtoffers van een misdrijf, calamiteit of verkeersongeluk. Daarnaast is Slachtofferhulp Nederland er voor nabestaanden, getuigen en andere betrokkenen. De landelijke organisatie telt ruim 75 bureaus. Jaarlijks ontvangen ruim mensen kosteloos hulp. Tekst: Slachtofferhulp Nederland, Utrecht Vormgeving: Carta - communicatie & grafisch ontwerp, Utrecht Druk: Prezco, Diemen juli 2013 Seksueel misbruik in een jeugdzorginstelling of pleeggezin Hulp bij het indienen van een aanvraag voor de financiële regelingen van de overheid en (lokaal tarief) jeugdzorginstellingen. Slachtofferhulp Nederland werkt volgens een privacy- en klachtenreglement.

10 Bent u slachtoffer van seksueel misbruik in een pleeggezin of jeugdzorginstelling? Heeft het misbruik plaatsgevonden in de periode tussen 1 januari 1945 en 31 december 2012? Dan kunt u een aanvraag indienen voor de financiële regelingen die de overheid en jeugdzorginstellingen voor u beschikbaar hebben gesteld. Slachtofferhulp Nederland kan u hierbij ondersteunen. In deze folder leest u wat Slachtofferhulp Nederland voor u kan betekenen. Seksueel misbruik Het seksueel misbruik in uw jeugd kan uw leven nog steeds behoorlijk beïnvloeden. Als kind kan het zijn dat u uw verhaal niet kwijt kon, omdat u destijds wellicht bang was, niet geloofd werd of omdat u nog te jong was om het misbruik te begrijpen. De gevolgen van het seksueel misbruik kunnen u in veel zaken belemmerd hebben in uw leven, zoals studie, werk of relaties. Het is goed mogelijk dat u last heeft van psychische problemen, zoals posttraumatische stress en angsten. Ook kunt u met lichamelijke klachten te maken hebben, zoals vermoeidheid en hoofdpijn. De financiële regelingen Een financiële tegemoetkoming kan het leed dat u is aangedaan niet ongedaan maken of wegnemen. Het kan u echter wel helpen om de geleden schade op immaterieel en materieel gebied enigszins te herstellen. De overheid en de jeugdzorginstellingen hebben daarom voor u de volgende financiële regelingen op gesteld, waarvoor u een aanvraag kunt indienen : de Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (de Tijdelijke regeling), en het Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (het Statuut). De regelingen gaan vanaf 1 september 2013 in. U kunt tot en met 31 december 2015 uw aanvraag indienen. De uitvoering van de financiële regelingen ligt bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Wellicht heeft u hierover al contact gehad met de Hulplijn Seksueel Misbruik en is aan u uitgelegd dat Slachtofferhulp Nederland u onder andere kan helpen bij het indienen van uw aanvraag voor één van deze financiële regelingen. Slachtofferhulp Nederland helpt u kosteloos. Het volledige pakket aan beschikbare hulp is hieronder voor u op een rij gezet. De ondersteuning Praktische ondersteuning De medewerkers van Slachtofferhulp Nederland worden speciaal getraind om u ondersteuning te kunnen bieden bij het indienen van uw aanvraag en staan vanaf maandag 2 september 2013 klaar om u hierbij te helpen. Zij kunnen u informeren over de financiële regelingen, u helpen met het invullen van de formulieren en u begeleiden in het traject van uw aanvraag. Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan bijvoorbeeld met u meegaan voor ondersteuning tijdens een eventuele hoorzitting. Emotionele ondersteuning Het kan zijn dat u behoefte heeft aan emotionele ondersteuning. Het is goed mogelijk dat het proces van de financiële regelingen emoties met zich meebrengen, zoals boosheid, onzekerheid, angsten enzovoort. Het kan ook zijn dat u bang bent niet geloofd te worden of dat u niet in aanmerking komt voor één van deze financiële regelingen. Wellicht heeft u behoefte om met een hulpverlener te praten over wat u is over komen, omdat u uw verhaal kwijt wilt. Dat zijn hele normale reacties waarmee u te maken kunt krijgen. Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan u hierbij op emotioneel gebied ondersteunen. Lotgenotencontact Door in contact te komen met lotgenoten vindt u (h)erkenning en steun. Het kan u goed doen om uw ervaringen te delen met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Bij Slachtofferhulp Nederland zijn er lotgenotengroepen voor slachtoffers van seksueel misbruik in de jeugd- of pleegzorg. Tijdens deze lotgenotenbijeenkomsten kunnen slachtoffers advies en tips uitwisselen en elkaar ondersteunen. De lotgenotengroepen bestaan uit 6-8 personen die onder begeleiding van een medewerker van Slachtofferhulp Nederland ongeveer tien keer bij elkaar komen. Afhankelijk van de aanmeldingen is het steeds mogelijk nieuwe groepen te starten. Herstelbemiddeling Wellicht heeft u vragen over het seksueel misbruik. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Voelen deze mensen zich schuldig? Wat wordt er gedaan om herhaling te voor komen? Het kan u bij de verwerking helpen om over deze of andere vragen in contact te komen met de pleger of de instelling die verantwoordelijk was voor uw veiligheid toen het misbruik plaatsvond. In dit contact kunt u ook laten weten wat de gevolgen van het seksueel misbruik voor u waren. Dit kan in de vorm van een gesprek of een briefwisseling plaatsvinden en u wordt daarbij begeleid door een professionele en onafhankelijke bemiddelaar van de organisatie Slachtoffer in Beeld (SiB). De bemiddelaar bereidt de bemiddeling zorgvuldig met alle betrokkenen voor en begeleidt het hele proces. De medewerkers van de Hulplijn Seksueel Misbruik kunnen u in contact brengen met SiB of u kunt zelf meer informatie vinden op Gespecialiseerde hulpverlening Heeft u behoefte aan meer ondersteuning dan Slachtofferhulp Nederland u kan bieden? In onderling overleg bespreken we de vormen van gespecialiseerde hulp die beschikbaar zijn en hoe u daarvan gebruik kunt maken. Lotgenotenorganisaties Een aantal lotgenotenorganisaties zoals KLOKK ( Nederland Heelt ( en SKIP ( biedt slachtoffers steun bij het verkrijgen van erkenning, genoegdoening en herstel. Zij bieden (individueel) lotgenotencontact aan en kunnen u ondersteunen bij het vinden van steunbewijs. U kunt rechtstreeks contact met hen opnemen, of via de Hulplijn Seksueel Misbruik. Voor wie? De regelingen gelden voor slachtoffers in de periode van 1 januari 1945 tot en met 31 december Bent u vóór 1 januari 1945 of ná 31 december 2012 slachtoffer geworden van seksueel misbruik in een jeugdzorginstelling of een pleeggezin, dan kunt u geen beroep doen op deze regelingen. U kunt in dit geval uw zaak aan de civiele rechter voorleggen en gebruikmaken van het hulpaanbod van Slachtofferhulp Nederland.

11 Financiële tegemoetkoming voor slachtoffers seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen Het Schadefonds Geweldsmisdrijven geeft aan slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel een financiële tegemoetkoming, en erkent daarmee het onrecht dat hen is aangedaan. Zo draagt het Schadefonds bij aan herstel van vertrouwen. Slachtoffers van seksueel misbruik in een jeugdzorginstelling of een pleeggezin lijden vaak erg onder de gevolgen van het misbruik. De overheid en de jeugdzorginstellingen hebben hun verantwoordelijkheid genomen en bieden een hulppakket aan. Onderdeel van dit hulppakket zijn twee regelingen voor een financiële tegemoetkoming in de geleden schade. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven voert deze regelingen uit. In deze folder leest u meer over deze regelingen en de uitvoering door het Schadefonds.

12 Voor wie? De regelingen zijn voor slachtoffers van seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen in de periode van 1 januari 1945 tot en met 31 december 2012, die ten tijde van het misbruik minderjarig waren. Twee regelingen Er zijn twee regelingen voor tegemoetkoming in de geleden schade. De Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen en het Statuut voor de buitengerechtelijke afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen. De Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik De Tijdelijke regeling is bedoeld voor slachtoffers die niemand kunnen of willen aanspreken op de geleden schade. De beschuldigde persoon blijft bij deze regeling geheel buiten beeld. Het Schadefonds kijkt alleen naar het slachtofferschap. U moet enig steunbewijs leveren van het misbruik. Voorbeelden van steunbewijs zijn bewijs van plaatsing in de instelling of het pleeggezin, een aangifte of melding bij politie, verklaringen van getuigen en medische informatie. Het Schadefonds stelt de hoogte van de uitkering vast aan de hand van de aard en ernst van het misbruik. Dit zijn vaste bedragen, die variëren van tot euro. De uitkering is een tegemoetkoming in de schade van het slachtoffer. Statuut afhandeling van civiele vorderingen tot schadevergoeding seksueel misbruik Bij het Statuut stelt u de instelling of de pleegzorgorganisatie onder wiens verantwoordelijkheid het misbruik heeft plaatsgevonden, aansprakelijk. Een vertegenwoordiger van de instelling of pleegzorgorganisatie en eventueel ook de beschuldigde zelf, hebben ook een rol in deze regeling. Alle partijen, u als slachtoffer, de instelling of pleegzorgorganisatie en de beschuldigde, krijgen bij deze regeling de kans om hun verhaal te vertellen. Bij het Statuut moet u meer bewijs leveren van het misbruik dan bij de Tijdelijke regeling. Het Schadefonds kijkt bij deze regeling naast het slachtofferschap ook naar de aansprakelijkheid van de overheid of de jeugd- of pleegzorginstelling. Bij misbruik door een groepsgenoot of door een persoon binnen de directe kring van het pleeggezin is ook een toekenning mogelijk. Dan moet de instelling wel op de hoogte zijn geweest van het misbruik en daar niet adequaat op hebben gereageerd. De uitkeringen zijn over het algemeen hoger dan bij de Tijdelijke regeling. Voor de behandeling van een aanvraag voor het Statuut is meer tijd nodig dan bij de Tijdelijke regeling omdat beide partijen de gelegenheid krijgen om hun verhaal te doen. Bepaalde nabestaanden van het slachtoffer kunnen ook een beroep doen op het Statuut. Dit zijn de echtgenoot, geregistreerd partner of kinderen die erfgenaam zijn van een slachtoffer dat is overleden, of de partner met wie het overleden slachtoffer bij leven een gemeenschappelijke huishouding voerde en die tevens erfgenaam is. Welke regeling kiezen? U kunt zelf kiezen welke regeling u wilt aanspreken. Verschillen tussen de twee regelingen zitten vooral in de bewijslast, de rol van de beschuldigde en de hoogte van de bedragen. Wilt u niets meer met de beschuldigde te maken hebben? Bestaat de instelling waar het misbruik heeft plaatsgevonden niet meer en is er geen rechtsopvolger van de instelling? Dan kunt u het beste een beroep doen op de Tijdelijke regeling. Heeft u weinig ondersteunend bewijs van wat u is overkomen? Dan ligt de Tijdelijke regeling ook het meest voor de hand. Wilt u en kunt u iemand aansprakelijk stellen voor het misbruik en uw schade? Heeft u veel ondersteunend bewijs, zoals een aangifte, medische informatie en getuigenverklaringen? Dan kunt u ook een beroep doen op het Statuut. Vindt u het lastig om een keuze te maken? Slachtofferhulp Nederland helpt u hier graag mee. Deze hulp is vanaf maandag 2 september 2013 beschikbaar. Aanvraagprocedure Wilt u aanspraak maken op een financiële tegemoetkoming? Dan dient u het aanvraagformulier voor de betreffende regeling in te vullen. Dit kan op papier, maar ook digitaal. De digitale versie van het aanvraagformulier vindt u op de website van het Schadefonds.

13 Beide regelingen hebben een eigen aanvraagformulier. Op het formulier staat aangegeven welke documenten het Schadefonds nodig heeft om een beslissing te kunnen nemen op uw aanvraag. Een kopie van uw identiteitsbewijs is altijd nodig. Daarnaast is het handig om direct steunbewijs mee te sturen, zoals een kopie van het bewijs van plaatsing, een kopie van aangifte of melding bij de politie, getuigenverklaringen of een kopie van medische informatie. Heeft u moeite met het invullen van het aanvraagformulier? Met vragen kunt u terecht bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Slachtofferhulp Nederland kan u vanaf maandag 2 september 2013 ondersteunen bij uw aanvraag. U kunt uw aanvraag tot en met 31 december 2015 indienen. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven neemt aanvragen vanaf maandag 2 september 2013 inhoudelijk in behandeling. Steunbewijs Het kan zijn dat u weinig of geen van de documenten die als steunbewijs kunnen dienen in uw bezit heeft. U kunt deze dan opvragen bij de betreffende organisatie. Vindt u het vervelend om de instelling waar het misbruik heeft plaatsgevonden te moeten aanschrijven? Of weet u niet wie u moet aanschrijven omdat de instelling niet meer bestaat? Bij de Tijdelijke regeling kan het Schadefonds Geweldsmisdrijven dit ook voor u doen. Bij het Statuut kan dit in beperkte mate. Een verklaring van een lotgenoot die in dezelfde instelling door dezelfde dader is misbruikt, kan ook steunbewijs zijn. Er zijn verschillende lotgenotenorganisaties die slachtoffers helpen om met elkaar in contact te komen voor steunbewijs, zoals KLOKK, Nederland Heelt en SKIP. De Hulplijn Seksueel Misbruik kan u met deze organisaties in contact brengen. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven kijkt bij uw aanvraag ook naar aanvragen van andere slachtoffers, om te bepalen in hoeverre deze als steunbewijs voor uw aanvraag kunnen dienen. Om een aanvraag van een slachtoffer als steunbewijs te kunnen gebruiken voor een andere aanvraag, is toestemming van het slachtoffer nodig. Hiervoor is een machtiging op het aanvraagformulier opgenomen. Bij de Tijdelijke regeling kan het voorkomen dat het Schadefonds uw aanvraag, ook na een afwijzing, opnieuw in behandeling neemt, omdat door andere aanvragen nieuw steunbewijs is gevonden. Beschikt u niet over een kopie van uw melding, dan kunt u het Schadefonds machtigen uw melding op te vragen uit het archief. Hiervoor vult u de machtiging in op het aanvraagformulier. U kunt er natuurlijk ook voor kiezen de vragen opnieuw te beantwoorden. U kunt door het invullen van de vragen uw melding ook nog aanvullen. Om in aanmerking te komen voor een financiële tegemoetkoming, is het niet nodig om een melding bij de commissie Samson te hebben gedaan. Beoordeling en beslissing Als u een aanvraag indient bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven, dan ontvangt u een ontvangstbevestiging. Het Schadefonds controleert of uw aanvraag compleet is. Is dat niet het geval, dan krijgt u daar bericht van. Wanneer wij uw aanvraag in behandeling nemen, dan neemt een medewerker telefonisch contact met u op. Dit telefonisch contact is niet verplicht, u kunt altijd aangeven daar geen prijs op te stellen. De medewerker van het Schadefonds legt u in het telefonische gesprek uit wat u van het Schadefonds kan verwachten. Ook kijkt de medewerker samen met u naar mogelijk steunbewijs dat nog opgevraagd kan worden. Daarna kijkt het Schadefonds inhoudelijk naar uw aanvraag. De onafhankelijke Commissie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven neemt de beslissing op uw aanvraag. U ontvangt de beslissing op uw aanvraag per brief. Ook neemt een medewerker telefonisch contact met u op om de beslissing toe te lichten. Melding bij commissie Samson Wellicht heeft u bij de commissie Samson een melding gedaan van het seksuele misbruik en uw verhaal verteld. Als u zelf beschikt over een kopie van uw melding bij de commissie Samson, dan kunt u deze meesturen met uw aanvraag. U hoeft dan niet meer de vragen op het aanvraagformulier over wat er gebeurd is, in te vullen.

14 Statuut: hoorzitting Voor het Statuut nodigt het Schadefonds u uit voor een hoorzitting. Tijdens de hoorzitting mag u uw verhaal vertellen. De beschuldigde of de vertegenwoordiger krijgt de gelegenheid om daarop te reageren. Twee leden van de Commissie zijn bij de hoorzitting aanwezig om naar uw verhaal te luisteren en eventueel vragen ter verduidelijking te stellen. Op verzoek kan het Schadefonds de hoorzitting in twee delen plannen. Het Schadefonds nodigt u dan op een ander moment uit dan de beschuldigde en/of de instelling. Afwijzing Het kan voorkomen dat u niet in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming. U ontvangt dan een afwijzing op uw aanvraag. Dit betekent echter niet dat het Schadefonds uw verhaal niet gelooft of uw slachtofferschap ontkent. U kunt altijd gebruik (blijven) maken van het hulppakket dat de overheid aan slachtoffers biedt. Bezwaar en beroep Bent u het niet eens met de beslissing van het Schadefonds Geweldsmisdrijven op uw aanvraag? Bij de Tijdelijke regeling kunt u daartegen in bezwaar en beroep. Hoe dit gaat, staat uitgelegd in de brief met de beslissing op uw aanvraag die u zal ontvangen als u een aanvraag indient. Bij het Statuut is bezwaar en beroep niet mogelijk. De weg naar een civiele procedure staat open. Vragen? Heeft u vragen? Dan kunt u terecht bij: Schadefonds Geweldsmisdrijven / info@schadefonds.nl / Hulplijn Seksueel Misbruik De Hulplijn Seksueel Misbruik kan u in contact brengen met een medewerker van Slachtofferhulp Nederland, die u vanaf 2 september 2013 kan helpen met het maken van een keuze voor welke regeling u een aanvraag indient, en u kan ondersteunen met het invullen van het aanvraagformulier. Daarnaast kan Slachtofferhulp Nederland u doorgeleiden naar passende hulp zoals contact met lotgenoten en specialistische hulp. U kunt de Hulplijn bereiken via: (maandag t/m vrijdag van 09:00 tot 17:00 uur, lokaal tarief). Slachtofferhulp Nederland Commissie Samson De commissie Samson heeft op 8 oktober 2012 haar rapport omringd door zorg, toch niet veilig gepresenteerd. Het betreft een onderzoek naar seksueel misbruik van door de overheid uit huis geplaatste kinderen van 1945 tot heden. De commissie doet in haar rapport geen uitspraken over financiële tegemoetkoming aan slachtoffers, maar adviseert wel om de tijdsrestrictie van het Schadefonds Geweldsmisdrijven te laten vallen, zodat ook slachtoffers van voor 1 januari 1973 in aanmerking kunnen komen voor een tegemoetkoming. De minister van Veiligheid en Justitie heeft deze aanbeveling omarmd. De commissie Samson is eind 2012 opgeheven. Schadefonds Geweldsmisdrijven Postbus DX Rijswijk Tel (070) Fax (070) info@schadefonds.nl Webstie Juli 2013

15 STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Nr juli 2013 Tijdelijke regeling van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 11 juli 2013, nr , houdende regels over het doen van uitkeringen in verband met seksueel misbruik van minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen (Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen) De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport; Overwegende dat met het Schadefonds geweldsmisdrijven overeenstemming is bereikt over deze regeling; Besluit: Artikel 1 In deze regeling wordt verstaan onder: a. de commissie: de commissie, bedoeld in artikel 8 van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven; b. slachtoffer: natuurlijke persoon die als minderjarige in het kader van zijn verblijf in een instelling of pleeggezin slachtoffer is geworden van seksueel misbruik; c. seksueel misbruik: alle seksuele handelingen of seksueel getinte handelingen of uitlatingen tegen de wil van een minderjarige waardoor de lichamelijke of geestelijke integriteit van deze minderjarige is geschonden; d. minderjarige: persoon jonger dan 18 jaar, dan wel, indien het misbruik voor 1 januari 1988 heeft plaatsgevonden, jonger dan 21 jaar; e. instelling: aanbieder van residentiële jeugdhulpverlening, residentiële hulpverlening ten behoeve van de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen of jeugdbescherming; f. pleeggezin: het huishouden van (een) pleegouder(s) waarin een minderjarige ten tijde van het seksueel misbruik in het kader van een maatregel van jeugdbescherming dan wel op basis van plaatsing in het vrijwillig kader, door en onder verantwoordelijkheid van een rechtspersoonlijkheid bezittende zorgaanbieder als bedoeld in artikel 18, eerste lid, van de Wet op de jeugdzorg of diens rechtsvoorganger, dan wel door en onder verantwoordelijkheid van een stichting die een bureau jeugdzorg als bedoeld in artikel 4, eerste lid, van de Wet op de jeugdzorg in stand houdt of diens rechtsvoorganger is geplaatst. Artikel 2 1. Op aanvraag kan de commissie een uitkering doen aan een slachtoffer dat tussen 1945 en 2013 seksueel is misbruikt in een instelling in Nederland of in een pleeggezin in Nederland. 2. De aanvraag kan tot en met 31 december 2015 bij de commissie worden ingediend, met gebruikmaking van een door de commissie vastgesteld formulier. Artikel 3 1. De commissie kan tot uitkering van een geldbedrag overgaan, indien het voldoende aannemelijk is dat: a. seksueel misbruik heeft plaatsgevonden; b. het slachtoffer ten tijde van het seksueel misbruik minderjarig was en was geplaatst in een instelling of pleeggezin, en; c. het seksueel misbruik gepaard ging met een geweldsaspect. 2. Artikel 6, eerste tot en met derde lid, van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven is van overeenkomstige toepassing. 3. De commissie kan aan daarvoor in aanmerking komende autoriteiten, colleges, ambtenaren en andere personen de inlichtingen vragen die zij ter vervulling van haar taak nodig acht. 1 Staatscourant 2013 nr juli 2013

16 4. De commissie kan getuigen en deskundigen oproepen. Het slachtoffer is bevoegd bij de ondervraging van de getuigen en deskundigen aanwezig te zijn. Hij wordt daartoe van de voorgenomen ondervraging in kennis gesteld. 5. Artikel 11, eerste volzin, van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven en de regels, bedoeld in de tweede volzin van dat artikel, zijn van overeenkomstige toepassing. Artikel 4 1. De hoogte van de uitkering is gelijk aan het bedrag dat in de bijlage bij deze regeling wordt genoemd bij de schaal die naar het oordeel van de commissie past bij het seksueel misbruik. 2. De commissie stelt beleidsregels vast omtrent de toepassing van het eerste lid. 3. Artikel 1 van de Regeling maximumbedragen uitkeringen schadefonds geweldsmisdrijven is van overeenkomstige toepassing. Artikel 5 1. De commissie kan bij de beoordeling van een aanvraag afwijken van deze regeling, indien toepassing ervan zou leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard. 2. De commissie kan niet afwijken van artikel 4, derde lid. Artikel 6 De Minister van Veiligheid en Justitie verstrekt de commissie jaarlijks een subsidie voor de kosten van de uitvoering van deze regeling, voor zover niet op andere wijze in de vergoeding van deze kosten kan worden voorzien. Titel 4.2 van de Algemene wet bestuursrecht is van overeenkomstige toepassing. Artikel 7 De commissie kan een reglement opstellen voor haar werkzaamheden en de inrichting daarvan. Artikel 8 Deze regeling blijft van toepassing op een aanvraag die is ingediend voor 1 januari Artikel 9 Deze regeling treedt in werking met ingang van 1 september 2013 en vervalt met ingang van 1 januari Artikel 10 Deze regeling wordt aangehaald als: Tijdelijke regeling uitkeringen seksueel misbruik minderjarigen in instellingen en pleeggezinnen. Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, F. Teeven. 2 Staatscourant 2013 nr juli 2013

17 BIJLAGE Schaal Omschrijving categorie Bij de schaal behorend bedrag 1 Seksueel misbruik zonder fysiek contact. Seksueel misbruik met fysiek contact, zonder seksueel binnendringen. 2 Seksueel misbruik met fysiek contact, zonder seksueel binnendringen, naar de aard ernstiger dan schaal 1. 3 Seksueel misbruik met fysiek contact, zonder seksueel binnendringen, naar de aard ernstiger dan schaal 2. Seksueel misbruik met seksueel binnendringen. 4 - Seksueel misbruik met fysiek contact, zonder seksueel binnendringen, onder verzwarende omstandigheden. Seksueel misbruik met seksueel binnendringen, naar de aard ernstiger dan schaal Seksueel misbruik met seksueel binnendringen, naar de aard ernstiger dan schaal Seksueel misbruik met seksueel binnendringen, onder verzwarende omstandigheden Seksueel misbruik met seksueel binnendringen, onder zeer ernstige omstandigheden Seksueel misbruik, met seksueel binnendringen, onder uitzonderlijke omstandigheden Staatscourant 2013 nr juli 2013

18 TOELICHTING Met deze regeling wordt tegemoetgekomen aan het dringende advies dat door de commissie-samson in haar rapport is opgenomen om voor slachtoffers van seksueel misbruik in instellingen en pleeggezinnen dat heeft plaatsgevonden vóór 1 januari 1973 ook een uitkering mogelijk te maken. Omdat in de Wet schadefonds geweldsmisdrijven (Wet SGM) de eis is opgenomen dat het geweldsmisdrijf na 1973 moet hebben plaatsgevonden, voorziet deze regeling in het vervallen van de tijdsrestrictie voor deze specifieke groep slachtoffers. Aanpassen van de Wet SGM zou tot het onwenselijke gevolg leiden dat sommige bepalingen van de Wet SGM slechts voor een bepaalde doelgroep zouden gelden. Bovendien is met de onderhavige regeling sprake van een tijdelijke regeling voor een heel specifieke groep van slachtoffers. Daarom is er voor gekozen om naast de Wet SGM een tijdelijke regeling vast te stellen die voor een groot deel overeenkomt met de Wet SGM. Behalve van de 1973-grens wordt in deze regeling ook afgeweken van de bepaling in de Wet SGM dat een aanvraag voor een uitkering moet worden ingediend binnen drie jaar na de dag waarop het misdrijf is gepleegd (artikel 7 Wet SGM). Daarnaast is er voor deze specifieke groep van slachtoffers nog een ander probleem: door het vaak grote tijdsverloop is het heel moeilijk om het seksueel misbruik objectief te bewijzen. Ook het aannemelijk maken dat bepaalde schade het directe gevolg is van het seksueel misbruik kan door het tijdsverloop op grote problemen stuiten. Met deze regeling wordt beoogd om waar dit mogelijk is voor deze doelgroep de bewijslast te verlagen. Het zal echter niet mogelijk zijn om voor alle gevallen een oplossing te bieden omdat ook in deze regeling een minimale eis van aannemelijkheid moet worden gehanteerd. De aannemelijkheidstoets die in het eerste lid van artikel 3 is neergelegd geeft de commissie discretionaire ruimte waardoor zij waar mogelijk rekening kan houden met de bewijsproblemen die het gevolg zijn van het tijdsverloop. Als ondergrens geldt in elk geval dat het persoonlijke verhaal van het slachtoffer moet worden ondersteund met ander bewijs. Alleen de verklaring van het slachtoffer zelf is, hoe indringend en geloofwaardig dit verhaal ook is, onvoldoende om een aanvraag te kunnen honoreren. Bij het zoeken naar steunbewijs staat het slachtoffer niet alleen. Van de zijde van de commissie zal actief worden meegezocht naar mogelijk steunbewijs, bijvoorbeeld in de vorm van meldingen van andere slachtoffers die hebben aangegeven dat hun melding daarvoor mag worden gebruikt. Als er bijvoorbeeld over een bepaalde instelling en de betreffende periode meerdere meldingen zijn van slachtoffers die inhoudelijk met elkaar overeenstemmen, kunnen die andere meldingen onder omstandigheden als steunbewijs worden aangemerkt. Dit neemt echter niet weg dat er rekening mee moet worden gehouden dat er ook aanvragen zullen zijn waarbij onvoldoende steunbewijs wordt gevonden. In die gevallen zal geen vergoeding kunnen worden toegekend. Maar dat laat onverlet dat ook voor deze slachtoffers hulp en ondersteuning beschikbaar zal zijn, bijvoorbeeld in de vorm van de hulplijn en lotgenotenbijeenkomsten. Eerder is al aangegeven dat er bij de beoordeling van aanvragen van deze groep van slachtoffers coulance zal worden betracht. Deze coulance is niet alleen terug te vinden in het ontbreken van de 1973-grens en van de aanvraagtermijn van 3 jaar. Die coulance blijkt ook uit de wijze waarop een aanvraag op aannemelijkheid wordt getoetst. Daarbij komt de commissie een ruime beoordelingsvrijheid toe. De aannemelijkheidstoets kan lichter zijn dan die van de civiele rechter bij een gerechtelijke aansprakelijkheidsprocedure, omdat de beoordeling van een aanvraag op grond van de onderhavige regeling geen procedure op tegenspraak is. Het besluit van de commissie is een eenzijdige rechtshandeling waarbij alleen rechtsgevolgen voor het betreffende slachtoffer ontstaan en niet voor derden. De persoon van de beschuldigde speelt derhalve, net als bij de Wet SGM, geen rol in deze procedure en het te nemen besluit zegt daarmee ook niets over de eventuele betrokkenheid en schuld van de beschuldigde. Bij deze lichtere aannemelijkheidstoets geldt echter, zoals hiervoor al aangegeven, wel een ondergrens. Voorts blijkt de coulance uit het feit dat bij de hoogte van de uitkering wordt uitgegaan van door de commissie vast te stellen vaste bedragen, waardoor het slachtoffer de hoogte van zijn of haar schade niet meer aannemelijk hoeft te maken en ook het causale verband tussen de schade en het seksueel misbruik niet hoeft aan te tonen. Tegen een besluit van de commissie op grond van deze regeling staat op grond van de Algemene wet bestuursrecht bezwaar en beroep open, net zoals (vanaf 1 januari 2012) tegen besluiten van de commissie op grond van de Wet SGM. 4 Staatscourant 2013 nr juli 2013

19 Artikelsgewijs Artikel 1 Bij de definitie van het begrip slachtoffer wordt aangegeven dat het misbruik dient te hebben plaatsgevonden binnen het kader van het verblijf in een instelling of pleeggezin. Daarmee wordt aangegeven dat seksueel misbruik dat in beginsel alle kinderen zou kunnen treffen, zoals binnen het verband van een school of sportuitoefening, buiten de reikwijdte van deze regeling valt. De geografische reikwijdte van deze regeling is, net zoals het onderzoek van de commissie-samson, beperkt tot het Europese grondgebied van Nederland. Met de definitie van seksueel misbruik wordt een ruime invulling gegeven aan dit begrip waaronder ook seksueel getinte uitlatingen vallen. Niet elke vorm van seksueel misbruik kan echter leiden tot een uitkering op grond van deze regeling. De Wet SGM stelt in artikel 3, eerste lid, aanhef en onder a en b als eis dat sprake moet zijn van een geweldsmisdrijf. Deze eis is niet overgenomen, maar wel is in artikel 3, eerste lid, onder c van de onderhavige regeling opgenomen dat sprake moet zijn van een geweldsaspect. Dat betekent dat niet iedere seksuele handeling of seksueel getinte uitlating kwalificeert als seksueel misbruik in de zin van deze regeling. De in de Wet SGM opgenomen aanvullende eis dat ook sprake moet zijn van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel is niet overgenomen. Voor deze groep van slachtoffers is het door het tijdsverloop en de vaak complexe problematiek waarmee zij destijds in hun nog jonge leven zijn geconfronteerd zeer moeilijk om nog aannemelijk te maken dat het ernstig letsel in causaal verband staat met dit geweldsdelict. Dit zou daarmee een te zware eis zijn, die niet past binnen de coulance die voor deze groep van slachtoffers is toegezegd. Het begrip instelling is gedefinieerd als de aanbieder van residentiële jeugdhulpverlening, residentiële hulpverlening ten behoeve van de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen of jeugdbescherming. Deze definitie is van belang voor de begrenzing van de reikwijdte van deze regeling. In de eerste plaats moet het gaan om jeugdhulpverlening, residentiële hulpverlening ten behoeve van de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen of jeugdbescherming. Hierdoor vallen bijvoorbeeld schippersinternaten en kostscholen niet onder deze regeling, aangezien daar geen sprake is van jeugdhulpverlening, hulpverlening ten behoeve van de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen of jeugdbescherming. In de tweede plaats moet het gaan om residentieel verblijf. Dat betekent dat jeugdzorg of jeugdbescherming die ambulant of als dagbehandeling wordt verleend, hier niet onder vallen. Artikel 2 In dit artikel is neergelegd dat deze regeling alleen geldt voor misbruik dat heeft plaatsgevonden na 1944 en vóór 1 januari Indien het misbruik na 2012 heeft plaatsgevonden, kan nog tot drie jaar na het misbruik een aanvraag op grond van de reguliere Wet SGM worden ingediend (zie artikel 7 Wet SGM). Belangrijkste grond voor de onderhavige regeling is het dringende advies van de commissie- Samson om iets te doen voor die slachtoffers waarbij het seksueel misbruik heeft plaatsgevonden vóór 1 januari 1973, omdat de Wet SGM daar niet op ziet. Ook het feit dat het in zeer veel van deze gevallen door het grote tijdsverloop uitermate moeilijk is geworden om nog bewijzen van het seksueel misbruik te kunnen vinden speelt bij de totstandkoming van deze regeling een rol. Betrokkenen zijn veelal overleden en archiefbescheiden zijn niet meer beschikbaar. Deze gronden gelden echter niet of veel minder voor recente gevallen van seksueel misbruik. Mede daarom is de onderhavige regeling tijdelijk. Om een goede en efficiënte beoordeling van aanvragen mogelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van een aanvraagformulier. Slachtoffers die een beroep willen doen op deze regeling krijgen hulp en bijstand bij het invullen van het formulier en bij het doorlopen van de aanvraagprocedure. Indien sprake is van een eerder door het SGM afgewezen aanvraag op grond van de Wet SGM, zal de commissie betrokkenen ambtshalve benaderen met de vraag of hun eerder afgewezen aanvraag tevens mag worden beschouwd als een aanvraag voor deze nieuwe regeling. Artikel 3 Ten aanzien van de eis van aannemelijkheid wordt verwezen naar hetgeen in het algemene deel van de toelichting daarover is opgemerkt. De eis dat het moet gaan om een instelling of pleeggezin in Nederland ziet op de vestigings- of woonplaats van de instelling of het pleeggezin. De voorwaarde dat sprake moet zijn van een geweldsaspect vloeit voort uit de definitie van het begrip seksueel misbruik waarin de eis zit besloten dat de seksuele handelingen tegen de wil van de 5 Staatscourant 2013 nr juli 2013

20 minderjarige moet hebben plaatsgevonden. Dit is ook terug te vinden in de Wet SGM die alleen ziet op gevallen waarbij sprake is geweest van een geweldsmisdrijf. In het kader van de onderhavige regeling wordt niet uitgegaan van een geweldsmisdrijf, maar van een geweldsaspect. Bij de beoordeling of sprake is van een geweldsaspect heeft de commissie een ruime beoordelingsvrijheid. Het geweld zal niet altijd bestaan uit fysiek geweld. Ook als alleen sprake is van een grote mate van drang of dwang, kan aan deze eis zijn voldaan. Daarvan zal in elk geval sprake zijn als de pleger aanzienlijk ouder was dan het slachtoffer, bijvoorbeeld indien het slachtoffer destijds 11 jaar was, en de pleger 30 jaar. Indien echter sprake was van qua functie, leeftijd en fysieke kracht meer gelijkwaardige partijen, dan zal alleen het feit dat er seksuele handelingen zijn verricht en deze als ongewenst werden ervaren niet voldoende zijn om voor een uitkering in aanmerking te komen. Het eerste tot en met het derde lid van artikel 6 van de Wet SGM is van overeenkomstige toepassing verklaard. Hierdoor kan de commissie SGM rekening houden met andere vergoedingen die als gevolg van het misdrijf aan een slachtoffer zijn of kunnen worden betaald. Dit betekent concreet dat als een slachtoffer bijvoorbeeld reeds eerder een bedrag aan schadevergoeding van de betrokken instelling heeft ontvangen, de commissie SGM dit bedrag in mindering kan brengen op de hoogte van de tegemoetkoming waarvoor dit slachtoffer op grond van artikel 4 in aanmerking zou komen. Artikel 4 Door het grote tijdsverloop tussen het misbruik en de aanvraag zal het vaak zeer moeilijk zijn voor het slachtoffer om de hoogte van de schade en het causale verband tussen het seksueel misbruik en de schade aannemelijk te maken. Om voor de slachtoffers toch te kunnen voorzien in een substantiële tegemoetkoming en bewijsproblemen te voorkomen, wordt uitgegaan van de in de bijlage opgenomen indeling in schalen die oplopend zijn qua aard en ernst van het seksueel misbruik. De in de bijlage genoemde bedragen zijn all-in-bedragen waarvan de hoogte is bepaald op grond van bedragen die in de afgelopen periode door de commissie SGM zijn toegekend in andere zedenzaken. Bij de verdere invulling hiervan wordt een ruime beleidsvrijheid aan de commissie gelaten. De commissie beschikt over een grote mate van kennis en ervaring, die onder meer zijn weerslag heeft gevonden in de door de commissie opgestelde Letsellijst SGM. Uitgangspunt daarbij is dat voor deze groep van slachtoffers grosso modo wordt voorzien in een vergelijkbare uitkering als welke de afgelopen jaren door de commissie op grond van de Wet SGM is toegekend aan andere slachtoffers van seksuele geweldsmisdrijven. Op dit punt verschilt deze regeling van de civiele schaderegelingen van bijvoorbeeld de RKK en die van de Staat. De onderhavige regeling is net als de Wet SGM een vangnetregeling waarbij de overheid vanuit het algemeen belang zorgt voor een bestuursrechtelijk vangnet voor slachtoffers van geweldsmisdrijven die hun schade om welke reden dan ook niet op de dader kunnen verhalen. Bij een civiele schadevergoeding gaat het juist wel om het verhalen van de schade op de dader of de (mede) verantwoordelijke instelling. Daarbij worden op grond van het civiele schadevergoedingsrecht hogere eisen aan de bewijslast gesteld, maar komt in principe alle schade die aan de misbruik kan worden toegerekend voor vergoeding in aanmerking. Daarvan is met de onderhavige regeling, waarin wordt voorzien in een tegemoetkoming in de schade, geen sprake. Met de onderhavige regeling wordt op advies van de commissie-samson een met de Wet SGM vergelijkbaar bestuursrechtelijk vangnet geboden voor die slachtoffers die hun schade om welke reden dan ook juist niet op de dader of de betrokken instelling kunnen verhalen. Dat kan zijn omdat de dader is overleden en de instelling niet meer bestaat, maar dat kan ook het gevolg zijn van het feit dat het slachtoffer er niet in slaagt om de hoogte van de schade en het causale verband tussen deze schade en het misbruik nog aannemelijk te maken. In de civiele regeling die de Staat voor deze groep van slachtoffers heeft opgesteld wordt weliswaar op het punt van deze causaliteit ook coulance betracht, maar deze regeling geldt alleen voor die gevallen waarin de Staat aansprakelijk is. Voor de gevallen die daar niet onder vallen kan de onderhavige regeling op dit punt een vangnet bieden waardoor in elk geval voor een deel van de geleden schade een uitkering kan worden toegekend. Het derde lid verklaart artikel 1 van de Regeling maximumbedragen uitkeringen schadefonds geweldsmisdrijven van overeenkomstige toepassing. Dat betekent dat voor de onderhavige regeling dezelfde maxima gelden als voor de Wet SGM: maximaal voor vermogensschade en maximaal voor andere dan vermogensschade. De tabel in de bijlage bij artikel 4 gaat uit van forfaitaire all-in bedragen, waarin zowel materiële als immateriële schade verdisconteerd zijn. Omdat er in de onderhavige regeling sprake is van één all-in bedrag, is het maximale bedrag dat voor de hoogste schaal van de tabel geldt ook een optelsom van de beide maximumbedragen die op grond van artikel 1 van de Regeling maximumbedragen uitkeringen schadefonds geweldsmisdrijven gelden: Staatscourant 2013 nr juli 2013