Aangepast. Visie onderwijs en educatie Sliedrecht

Transcriptie

1 Aangepast Visie onderwijs en educatie Sliedrecht Sliedrecht, juni 2012

2 Voorwoord wethouder Hierbij bied ik u namens het gemeentebestuur de visie onderwijs en educatie Sliedrecht (verder kortweg onderwijsvisie) aan. Deze visie is samen met de Sliedrechtse scholen, de schoolbesturen en de gemeente tot stand gekomen. De visie is een uitwerking van de in het coalitieakkoord opgenomen uitgangspunten voor het onderwijs in Sliedrecht. Ieder kind heeft talent en Sliedrecht wil dat de Sliedrechtse jeugd dat talent zo goed mogelijk benut. Daarvoor moeten de gemeente Sliedrecht, de scholen én schoolbesturen en instellingen de juiste kaders en randvoorwaarden bieden. Wij willen allen dat onze jeugd kwalitatief goed onderwijs volgt, alle talent die zij bezit kan benutten en onderwijs volgt in haar eigen woonomgeving. Als wethouder onderwijs wil ik mijn waardering uitspreken voor de goede samenwerking tussen scholen, schoolbesturen en instellingen en vind ik het belangrijk dat hiervan sprake is, zowel nu als in de toekomst. De onderwijsvisie is van en voor het onderwijs en haar leerlingen. Samen met het onderwijsveld en het bedrijfsleven staat Sliedrecht voor een belangrijke opgave om een onderwijsvisie op te stellen die aansluit op de vraag wat voor onderwijsgemeente wij willen zijn en hoe we denken dat te gaan bereiken. Een visie die niet alleen inspeelt op de ontwikkelingen binnen het onderwijs, maar ook aansluiting zoekt bij de kansen en beperkingen op de arbeidsmarkt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de toenemende vergrijzing, de krimpende beroepsbevolking en het (toekomstig) tekort aan personeel in zorg, maritiem en techniek. De onderwijsvisie, zoals deze nu voor u ligt, staat dus niet op zichzelf. Regionale en landelijke afspraken en ontwikkelingen nopen de gemeente Sliedrecht haar eigen kijk op het onderwijs te geven. Wat voor alle partijen in ieder geval centraal staat is het behouden en versterken van het bestaande onderwijsaanbod. Wij hebben er voor gekozen om een dynamisch document op te stellen waar we samen met het onderwijsveld en andere belanghebbenden aan blijven werken. Tijdens de opiniërende bijeenkomst op 10 april zijn door de Sliedrechtse politiek veiligheid en brede schoolontwikkeling expliciet als prioriteit genoemd om op korte termijn op te pakken. Het college van de gemeente Sliedrecht gaat deze door de raad aangegeven prioriteiten als eerste uitwerken. Onze focus ligt daarbij op een aantrekkelijke woonomgeving met daarbij een breed onderwijsaanbod met goed opgeleid personeel in gezonde en goed bereikbare scholen. Een onderwijsaanbod dat inspeelt op ontwikkelingen in de maatschappij, de vraag vanuit de arbeidsmarkt en dat inspeelt op sectoren waar Sliedrecht sterk in is: zorg, maritiem en techniek. Met het onderwijsveld zal in het lokale onderwijsoverleg, LEA (lokale educatieve agenda), de uitwerking van de prioriteiten van de in deze nota genoemde ambities, verder worden besproken en uitgewerkt. Daarbij zal een planning worden opgesteld. De gemeente heeft hierbij vooral een faciliterende en stimulerende rol. Het onderwijsveld zal hierbij de resultaten moeten boeken. Nu in heel Nederland de economische ontwikkeling achterblijft, is het juist van belang om een bredere onderwijsvisie neer te leggen en de koppeling tussen onderwijs en arbeidsmarkt te maken. In Sliedrecht zie ik dat als kans om deze te versterken. Het talent van onze jeugd is het kapitaal van onze samenleving. Daar willen en moeten wij als gemeente in investeren. Want de jeugd is onze toekomst!! Wethouder Onderwijs Hans Tanis Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

3 Onderwijs- en educatievisie gemeente Sliedrecht Hoofdstukindeling Voorwoord wethouder Managementsamenvatting 3 1. Inleiding 9 2. Huidige situatie onderwijs Sliedrecht Onderwijshuisvesting Strategische/ onderwijs visie Inleiding Overleg onderwijs, gemeente, instellingen Lokale Educatieve Agenda Wet Oke VVE periode Kinderopvang en peuterspeelzalen Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) Basisonderwijs wegwerken taalachterstanden Ouderbetrokkenheid Onderwijs en Zorg Brede School Passend Onderwijs Voortgezet onderwijs Maatschappelijke stages Volwasseneducatie Vavo Leerlingenvervoer Voortijdig schoolverlaten Veilige school Arbeidsmarktbeleid Onderwijs arbeidsmarktbeleid Arbeidsmarktbeleid en onderwijs Onderwijs, sport en bewegen Gezonde School Cultuur en kunstzinnige vorming 41 Afkortingenlijst 42 Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

4 Samenvatting Visie onderwijs en educatie Sliedrecht Inleiding De nota visie onderwijs en educatie Sliedrecht beschrijft de wijze waarop de gemeente Sliedrecht haar ambities op het gebied van onderwijs de komende jaren wil realiseren. De visie is een uitwerking van de in het coalitieakkoord opgenomen uitgangspunten voor het onderwijs in Sliedrecht. Deze visienota is interactief tot stand gekomen waarbij nauw is samengewerkt met de Sliedrechtse scholen en overige relevante partijen. Vanwege de grote invloed van landelijke en regionale ontwikkelingen is de strategische onderwijsvisie, een dynamisch document. Met dynamisch wordt bedoeld dat de geformuleerde ambities en actiepunten binnen de nota, daar waar wenselijk en/of noodzakelijk door voortschrijdend inzicht of nieuwe ontwikkelingen, kan worden aangepast of verwijderd. Daarnaast is het mogelijk dat er ambities en actiepunten worden toegevoegd. Op deze manier kan het onderwijsbeleid in de gemeente Sliedrecht adequaat inspelen op toekomstige ontwikkelingen. Voorbeelden hiervan zijn: passend onderwijs, transitie en transformatie van de jeugdzorg, IQ-maatregel, Vroegschoolse Educatie, Regionaal Meld- en coördinatiepunt, invoering Wet Werken naar Vermogen en Voortijdige Schoolverlaters. De visie van gemeente Sliedrecht De gemeente Sliedrecht benoemt in de hierboven bedoelde nota de visie als volgt: ieder kind moet zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij. Om dit te bereiken wil de gemeente Sliedrecht enerzijds het opleidingsniveau van de Sliedrechtse kinderen verhogen. Anderzijds is er juist meer behoefte aan beroepsgericht onderwijs. Bij het realiseren van de visie en ambities zal de gemeente Sliedrecht samenwerken met onder meer het onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, zorg- en welzijnsinstellingen. Randvoorwaarden realisatie visie Om de visie te realiseren wil de gemeente de juiste randvoorwaarden creëren. Hierbij neemt de gemeente Sliedrecht bij het ontwikkelen van dit onderwijsbeleid de regierol op zich, biedt adviezen waar nodig aan partijen, stimuleert én faciliteert daar waar wenselijk en nodig is. De desbetreffende nota visie onderwijs en educatie Sliedrecht biedt een kader waarbinnen de samenwerking tussen partijen goed is weergeven en de doelen (ambities en acties) staan beschreven. De ambities en actiepunten op een rij: Zoals vermeld, benoemt de hierboven bedoelde nota bij de meest relevante onderwijsthema s en ambities. Per ambitie zijn actiepunten geformuleerd. De actiepunten dienen in samenspel met het onderwijs en overige betrokkenen opgepakt te worden, waarbij rekening wordt gehouden met de tijdens de informatieve bijeenkomst aangegeven prioritering. Een belangrijk platform hiervoor is onder meer de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). In dit overleg bespreken gemeente en onderwijs de vooraf bepaalde agendapunten. Deze punten hebben betrekking op onderwijs in de meest brede zin van het woord. De in deze nota benoemde ambities en actiepunten zullen vaste agendapunten vormen in het LEA overleg. Hieronder wordt per thema de ambities en actiepunten weergegeven. A. Onderwijshuisvesting Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil goede, veilige en gezonde schoolgebouwen binnen haar gemeente voor leerlingen en docenten Verdere ontwikkeling Brede school concept. De gemeente Sliedrecht wil in deze bestuursperiode een Integraal Huisvestingsplan opstellen waarin het huidige scholenbestand, de ruimtebehoefte van de scholen, alle Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

5 huisvestingsplannen voor renovatie, vervangende nieuwbouw en uitbreiding van de schoolgebouwen binnen de gemeente Sliedrecht en het lokale beleid rond onderwijshuisvesting wordt opgenomen. Daarbij dienen ook de actuele ontwikkelingen als brede school en buitenschoolse opvang te worden betrokken. Consequenties Wet Oke bespreken met onderwijsveld binnen de Lokale Educatieve Agenda. opstellen uitwerkingsnota Brede Scholen Sliedrecht door het college. B. Lokale educatieve agenda Ambitie: De samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en overige partners verder versterken om de integrale onderwijsbeleid verder vorm te geven. Wij stellen voor om in Sliedrecht naast het bestaande lokaal onderwijs overleg ook een strategisch overleg: de Lokale Educatieve Agenda met de schoolbesturen, peuterspeelzalen en kinderopvangorganisaties te voeren over de in categorie 2 genoemde onderwerpen. Dit overleg komt 4 x per jaar bijeen. De schoolbesturen, instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzalen en de gemeente zijn verantwoordelijk voor het aandragen, voorbereiden en uitvoeren van de agendapunten. Afspraken worden meetbaar en afrekenbaar vastgelegd in de LEA. C. Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE) Ambitie: Sliedrecht streeft naar een deelname van 90% van de doelgroeppeuters aan VVEprogramma s in peuterspeelzalen en/of kinderdagverblijven in Om dit te bereiken staan gemeente en partners de onderstaande aanpak in de komende jaren voor: actieve benadering ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus. versterken doorgaande lijn van VVS- naar (vroeg-) schools aanbod programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal/ kinderopvang en primair onderwijs borgen van overdrachtprocedures tussen voor- en vroegschool stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid D. Voor en Vroegschoolse educatie (VVE) Ambitie: Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan een VVE-programma en de resultaten die met het VVE-programma worden behaald moet in de komende jaren omhoog. De gemeente zal vanuit de regierol de samenwerking tussen relevantie partijen verder versterken. Om deelname aan en de resultaten van VVE te vergroten stellen wij voor dat de komende jaren ingezet wordt op: actiever benaderen ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus versterken doorgaande lijn van VVE naar (vroeg-) schools aanbod integraal programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal, kinderopvang en primair onderwijs borgen van overdrachtprocedures tussen VVE en vroegschool door warme overdracht peuters van psz/kov naar basisschool intensievere samenwerking peuterspeelzalen/kinderdagverblijven en samenwerkende basisscholen invoeren integraal kindvolgsysteem ontwikkelen monitoring VVE stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid VVE VVE-stuurgroep activeren deskundigheidsbevordering Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

6 E. Basisonderwijs Ambitie: In nauwe samenwerking met schoolbesturen en ouders wil de gemeente Sliedrecht het algemene opleidingsniveau van haar inwoners omhoog brengen. Om deze ambitie te realiseren worden in de komende jaren de volgende acties uitgevoerd: Via het VVE-beleid wordt hierop vanaf de peuterleeftijd en de groepen 1 en 2 geïnvesteerd. Met de schoolbesturen worden afspraken gemaakt om tot een hogere cito-score/ verwijzing van de basisschoolleerlingen naar het voortgezet onderwijs te komen. met de schoolbesturen de dialoog starten over excellente leerlingen Met de schoolbesturen en VVE instellingen worden afspraken gemaakt over opbrengstgericht werken en de bijbehorende financiële middelen. F. Wegwerken Taalachterstand Ambitie: De Gemeente Sliedrecht heeft samen met de schoolbesturen de ambitie om de taalachterstand aantoonbaar te verminderen door het bevorderen en stimuleren van taalontwikkeling bij risicoleerlingen. Acties bestuursperiode : De gemeente Sliedrecht wil samen met de schoolbesturen deze bestuursperiode afstemmen welke andere mogelijkheden er binnen Sliedrecht zijn om: taalachterstanden weg te werken, leerprestaties te verhogen en talentontwikkeling te stimuleren via extra leertijd G. Ouderbetrokkenheid Ambitie: De gemeente Sliedrecht staat een actieve rol voor de ouders bij de scholen voor. Acties Om de actieve ouderrol te stimuleren zullen de scholen door de gemeente worden geïnformeerd over het aanbod taalcursussen, opvoedondersteuning, het CJG, brede school. De gemeente Sliedrecht zal met de schoolbesturen nagaan wat de scholen nodig hebben om de ouderbetrokkenheid op de scholen te vergroten. Scholen zullen aan ouders begrijpelijke en objectieve informatie geven over de leerprestaties en ontwikkeling van hun kinderen. H. Onderwijs en Zorg Ambitie: Ook voor zorgleerlingen moeten leerlijnen soepel doorlopen als zij van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs gaan, of van het voortgezet onderwijs naar het middelbaar beroepsonderwijs. Ook wordt gewerkt aan goede aansluiting tussen onderwijs- en (jeugd)zorginstellingen. Acties In het veranderingsproces van de komende jaren wil de gemeente Sliedrecht, waar mogelijk haar partners en zeker het onderwijs, betrekken bij het gezamenlijk ontwikkelen en realiseren van de gewenste ondersteuning vanuit het CJG aan het onderwijs, ook voor de time out/reboundvoorziening. verdere ontwikkeling van de zorgadviesteams. I. Brede school Ambitie: Met betrekking tot de Brede School is het om te beginnen de ambitie van de gemeente Sliedrecht om zoveel mogelijk peuterspeelzalen/kinderopvang te koppelen aan basisscholen. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

7 Het college stelt in deze bestuursperiode in samenspraak met het onderwijsveld een notitie op voor de uitwerking van een breed gedragen Brede Schoolconcept aan de hand van de onder Brede School genoemde punten. De gemeente Sliedrecht onderzoekt de mogelijkheden om in deze bestuursperiode een brede school te kunnen realiseren in de wijk Baanhoek-West. J. Passend Onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht heeft de ambitie om samen met schoolbesturen een sluitend systeem te ontwerpen voor de noodzakelijke aansluiting tussen de zorg in en zorg om de school. Gemeenten zijn daarbij verantwoordelijk voor de jeugdzorg en het preventief jeugdbeleid; het onderwijs voor het Passend Onderwijs. De gemeente Sliedrecht zal in overleg met de schoolbesturen het thema Passend Onderwijs en de consequenties daarvan voor Sliedrecht bespreken via de Lokale Educatieve Agenda en in regioverband binnen De Drechtsteden. K. Voortgezet onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil dat het algemene opleidingsniveau van de Sliedrechtse leerlingen omhoog gaat. De gemeente wil daarbij het VMBO-onderwijs versterken en een betere aansluiting van het VMBO op het MBO. Om het percentage leerlingen dat naar VMBO-T, HAVO en VWO gaat te verhogen wil de gemeente Sliedrecht het opbrengstgericht werken bespreken met de schoolbesturen. De overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs zal moeten verbeteren. Het imago van het beroepsonderwijs verbeteren. Gemeente heeft hierin een stimulerende rol. De 9-jarige opleiding Zorg en Techniek stimuleren i.s.m. VMBO het Griendencollege. Verbeteren aansluiting VMBO-MBO. L. Leer- en praktijkstages Ambitie: Jongeren interesseren voor techniek, maritiem en zorg door inzet van beroepsgerichte stages in deze branches Verdere bekendheid van de maatschappelijke stage onder maatschappelijke instellingen, vrijwilligersorganisaties en verenigingen Verbreding van de vacatures (praktijkstages) naar sectoren techniek, maritiem of zorg In 2013 meten/evalueren van de bekendheid en tevredenheid over de wijze waarop in onze gemeente de maatschappelijke stages georganiseerd zijn. M. Leerlingenvervoer Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft een kwalitatief goed, veilig en efficiënt leerlingenvervoer na, voor zowel leerlingen als ouders. Maatwerk per leerling binnen de gestelde kaders is hierbij uitgangspunt. De gemeente wil het leerlingenvervoer verbeteren door gebruik te maken van de ervaringen met het kind en de deskundigheid die aanwezig is op de school van het kind contact met de ouders, scholen en vervoerder te onderhouden de afspraken over de communicatie met vervoerder, scholen en ouders vast te leggen. De consequenties van het invoeren van een Persoonsgebonden Budget (PGB) in het leerlingenvervoer onderzoeken. Hierbij dient nader onderzocht te worden hoe het PGB vorm en inhoud kan krijgen, welke (on)mogelijkheden er gelden en welke Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

8 organisatorische, financiële, juridische en bestuurlijke consequenties hieraan zijn verbonden. N. Voortijdig schoolverlaten Ambitie: Het percentage voortijdig schoolverlaters onder de 2 % houden. Acties: - in regionaal verband actief blijven inzetten op bestrijden voortijdig schoolverlaten - nagaan verdeling vsv scholen voortgezet onderwijs en MBO O. Veilige scholen Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft naar fysieke en sociaal veilige scholen voor zowel de leerlingen als docenten. Actie : - Sociale en fysieke veiligheid opnemen als bespreekpunt in het LEA. P. Arbeidsmarktbeleid en onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil een betere aansluiting tussen vraag en aanbod van de arbeidsmarkt en het onderwijsaanbod. De focus ligt daarbij op de sectoren maritiem, zorg en techniek. Actie : De gemeente Sliedrecht zal zich in de regio hard maken voor de behoefte aan onderwijs t.b.v. de zorgsector in samenwerking met de aanwezige zorginstellingen en het MBO en HBO. Stimuleren VMBO (het Griendencollege) en het ROC Da VinciCollege om ook een 9 jarige doorlopende leerlijn / opleiding in de sector zorg te realiseren, samen met een HBO instelling. Q. Onderwijs Sport en Bewegen Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil voldoende sport en bewegingsaanbod voor, op en na schooltijd zodat kinderen een gezonde, vitale en actieve basis meekrijgen wat bijdraagt aan zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling. In Sliedrecht wil men de huidige aanpak op het gebied van bewegen en sporten intensiveren en gaan inzetten op drie verbeterpunten: projectsubsidies. Deze zijn tijdelijk van karakter. Met het stoppen van het projectgeld, verdwijnt ook het project. Succesvolle projecten moeten daarom geïmplementeerd en opgeschaald worden. meer aansluiting qua beleid tussen onderwijs, sport en bewegen en bij de doelstellingen van het onderwijs zelf. betere samenwerking tussen sectoren op alle niveaus. R. De Gezonde school Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft gezondheidsbevordering op scholen na ten behoeve van gezonde leerlingen in een gezonde schoolomgeving. Agenderen van de Gezonde School in het LEA en samen met de schoolbesturen een specifiek gezondheidsthema kiezen waarop gedurende een schooljaar zal worden ingezet. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

9 S. Cultuur en kunstzinnige vorming Ambitie: De gemeente Sliedrecht stimuleert cultuureducatie en -participatie via scholen. Voorgesteld wordt Cultuurparticipatie en -educatie te agenderen in het LEA en te stimuleren dat scholen deelnemen aan het programma cultuurparticipatie. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

10 1. Inleiding Dit is de eerste lokale onderwijsbeleidsnota van de gemeente Sliedrecht. Dit betekent dat wij in deze nota eerst op hoofdlijnen de huidige stand van zaken van het onderwijsveld in beeld brengen. Aan de hand van de resultaten daarvan en de ontwikkelingen en trends wordt de ambitie en visie met betrekking tot het lokale onderwijsbeleid geformuleerd. De behoefte om een onderwijsvisie op te stellen heeft vooral te maken met de veranderende rol van de gemeente en het onderwijs in het lokaal sociale beleid. De gemeente heeft en krijgt steeds meer verantwoordelijkheden als het gaat om de jeugd (WMO, CJG, Jeugdzorg, etc.). Het onderwijs is hierbij een belangrijke partner. Verder moet er de komende jaren in iedere gemeente bezuinigd worden; simpel gezegd er moet méér met minder geld. Vanuit de sturingsfilosofie van vertrouwen en verantwoordelijkheid, die het rijk hanteert maar ook lokaal van toepassing kan zijn, wordt vertrouwd op de kracht van de samenleving, van onze inwoners en maatschappelijke instanties, bv scholen, die uitvoering geven aan opvoedings- en ontwikkelingstaken voor de jeugd. De schoolbesturen zijn verantwoordelijkheid voor goed onderwijs op hun scholen. Als gemeente willen wij inzetten op samenwerking met partners in en rond het onderwijs, met als doel gezamenlijk de kwaliteit van het onderwijs verhogen en daarmee de talenten en ontwikkelingskansen van kinderen vergroten. 1.1 Achtergrond De gemeente Sliedrecht is strategisch gelegen aan de A15 en de Beneden Merwede als vaarverbinding, tussen de wereldhaven Rotterdam, de Randstad en het Europese achterland. Sliedrecht kent een veelzijdige werkgelegenheid: water- en scheepbouw, zorg, detailhandel en zakelijke dienstverlening. Het werkloosheidscijfer van Sliedrecht behoort tot de laagste van Nederland. Dit biedt vele kansen. Sliedrecht beschikt verder over een breed voorzieningenniveau. In combinatie met de ligging aan het nationaal park De Biesbosch, de Alblasserwaard en de aanwezigheid van de goede trein- en waterbusverbinding zijn alle basisvoorwaarden aanwezig voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat met een uitstekend onderwijsaanbod. De gemeente Sliedrecht telt zo n inwoners en maakt deel uit van de Drechtsteden, een regio met inwoners. Prognoses geven aan dat Sliedrecht qua inwonertal in de komende jaren licht zal dalen. Prognosecijfers bevolkingsopbouw Sliedrecht en Drechtsteden, (Bron: CBS Statline) Period e Sliedrecht totale bevolking Sliedrecht 0-19 jaar Sliedrecht 20 t/m 64 jaar Sliedrecht Jaar Drechts teden jaar Sliedrecht Drechtste den 80 jaar 80 jaar en ouder en ouder ,5% 60,9% 11,6% 11,6% 4,0% 4,0% ,3% 57,4% 13,7% 13,8% 4,6% 4,5% ,8% 56,7% 14,8% 15,1% 4,7% 4,8% ,5% 55,6% 15,7% 16,3% 5,2% 5,4% In de komende jaren zal het aantal ouderen toenemen tot ruim 20% van de totale bevolking. Het aantal jongeren zal in dezelfde periode dalen. De rol van de gemeente Sliedrecht op het gebied van onderwijs was in het verleden vooral gericht op onderwijshuisvesting. Maar de regierol van de gemeente met betrekking tot het beleidsveld onderwijs bestaat uit meer dan alleen schoolgebouwen. De rollen van het onderwijs en de gemeente zijn door allerlei ontwikkelingen in het lokale sociale beleid de laatste jaren veranderd. De gemeente heeft steeds meer verantwoordelijkheid gekregen als het gaat om samenhang in voorzieningen en beleid en de sociale infrastructuur rondom jeugd. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

11 De gemeente ziet het onderwijsveld daarbij als een gelijkwaardige samenwerkingspartner en als een spilfunctie in de buurt/ maatschappij. Daarnaast is de rol van de gemeente en het onderwijs in de regio veranderd. Buiten schaalvergroting, schooluitval en voortijdig schoolverlaten worden steeds meer onderwerpen in regionaal verband gezamenlijk opgepakt. Er is in Sliedrecht de afgelopen jaren een brede basis gelegd voor goed onderwijs. In Sliedrecht zijn de vrije schoolkeuze, de eigen identiteit en autonomie van het onderwijs belangrijk. Deze eerste onderwijsvisie bouwt voort op deze vanuit de praktijk ontstane basis. Daarom is het van belang om de huidige situatie met betrekking tot het onderwijs en flankerende velden (w.o. jeugd, sport, gezondheidszorg, veiligheid) in beeld te hebben voordat er een onderwijsvisie wordt opgesteld met ambities en prioriteiten. Op 20 maart 2012 is er een interactieve en informatieve raadsbijeenkomst georganiseerd voor raadsleden, het onderwijsveld en de voor het onderwijs van belang zijnde flankerende velden. De uitkomsten en prioritering die hieruit naar voren zijn gekomen, sluiten aan bij de in deze visie opgenomen prioriteiten en actiepunten. Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de huidige situatie met betrekking tot het onderwijs in Sliedrecht in kaart gebracht. Hoofdstuk 3 gaat over de hoofdlijnen van de onderwijshuisvesting. De onderwijsvisie en de lokale educatieve agenda in de gemeente Sliedrecht worden in hoofdstuk 4 besproken. Hoofdstuk 5 beschrijft het VVE deel en in hoofdstuk 6 wordt het basisonderwijs besproken. Hoofdstuk 7 betreft de visie op de brede school in Sliedrecht. De ontwikkelingen over het passend onderwijs worden in hoofdstuk 8 beschreven. Het voortgezet onderwijs en de volwasseneneducatie treft u aan in hoofdstuk 9. Hoofdstuk 10 gaat over het leerlingenvervoer. Voortijdig schoolverlaten en de veilige school komen in hoofdstuk 11 aan bod. Hoofdstuk 12 gaat in op het arbeidsmarktbeleid en hoofdstuk 13 gaat over onderwijs, sport en bewegen. We ronden af met hoofdstuk 14 waarin het gaat over de gezonde school. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

12 2. Huidige situatie onderwijs Sliedrecht Over het algemeen gaat het goed met het onderwijs en haar leerlingen in Sliedrecht. De resultaten van de onderwijsmonitor, de landelijke benchmark en de oordelen van de onderwijsinspectie laten dit zien. 80 % van de peuters in Sliedrecht gaat naar een vorm van kinderopvang of een peuterspeelzaal. Basisonderwijs Het reguliere basisonderwijs (bao) is bedoeld voor kinderen van 4 tot 13 jaar, oftewel groep 1 t/m 8. Het basisonderwijs kan gevolgd worden vanaf 4 jaar, echter pas vanaf de vijfde verjaardag is het kind leerplichtig. Sliedrecht heeft binnen haar gemeente: - 6 basisscholen (Roald Dahl is dislocatie van obs De Wilgen), - 1 speciale basisschool De Akker ( ) - 1 school voor speciaal onderwijs (ZML Bleijburgh, cluster3-school) en - 2 scholen voor voortgezet onderwijs (Griendencollege en Praktijkschool De Sprong). Met een gemiddelde van 281 leerlingen per vestiging zijn de Sliedrechtse basisscholen groter dan gemiddeld in Nederland (219 lln). Het gemiddelde opleidingsniveau in Sliedrecht is sinds 2003/2004 gelijk gebleven en ligt onder dat van de Drechtsteden en het landelijk gemiddelde. De invloed van de aantallen van bewoners van zorginstellingen voor verstandelijk beperkten is hierin nihil. Prognose Het leerlingenaantal in Sliedrecht zal in de komende jaren nog enigszins stijgen, waarna een lichte daling wordt verwacht. De stijging van het leerlingenaantal hangt grotendeels samen met de geplande nieuwbouw in de wijk Baanhoek West. In deze wijk wordt in de komende jaren tot een totaal van zo n 950 woningen gebouwd. In de overzichten zijn de leerlingenaantallen (peildatum ) weergegeven onder Bron; pronexus april 2011 De stijging van het aantal leerlingen zal ook deels in het voortgezet onderwijs merkbaar zijn. Deels, omdat in Sliedrecht alleen het VMBO, als onderwijsaanbod beschikbaar is. Voor HAVO, VWO, MBO, HBO en universitair onderwijs moet onze jeugd naar een andere gemeente. VVE In Sliedrecht maakt 80 % van alle peuters gebruik van een peuterspeelzaal of kinderopvang. Het Rijk wil dat de VVE educatie op de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wordt voortgezet als vroegschoolse educatie in groepen 1 en 2 van de basisschool om m.n. taalachterstanden weg te werken. 15% van de Sliedrechtse kinderen in het basisonderwijs wordt aangemerkt als achterstandsleerling. Dit ligt iets boven het landelijk gemiddelde (13%). 8% van de 2 en 3 jarigen (46 kinderen) volgt een VVE programma via de peuterspeelzalen. In de groepen 1 en 2 van de basisschool volgt 91% van de doelgroep vroegschoolse educatie. Feitelijk volgen alle leerlingen van de onderbouw van het basisonderwijs het aangeboden VVEprogramma. Speciaal basisonderwijs Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

13 Op 1 september 2011 is in Sliedrecht de speciale basisschool De Akker gestart met 91 leerlingen, waarvan zo n 30 kinderen uit Sliedrecht zelf komen. Deze kinderen zaten op een andere sbo-locatie in Barendrecht en kunnen nu in de eigen gemeente terecht. De overige kinderen uit Sliedrecht (60 leerlingen) die naar het speciaal basisonderwijs gaan, gaan naar sbo s buiten Sliedrecht. Speciaal onderwijs Voor kinderen met een beperking wordt er speciaal onderwijs aangeboden in de Drechtsteden (cluster 2, 3 en 4 scholen). Het speciaal onderwijs is in Nederland verdeeld in 4 clusters: Cluster 1: visuele beperking Cluster 2: auditief of communicatieve beperking Cluster 3: verstandelijke beperking Cluster 4: gedragsstoornis of psychiatrische problemen In totaal 72 kinderen uit Sliedrecht bezoeken het speciaal onderwijs. Van hen gaan de meesten, 32 leerlingen, naar de speciale school (ZML Bleijburgh, cluster 3) in Sliedrecht. Sliedrecht heeft een regiofunctie voor wat betreft het speciaal onderwijs. Er komen veel leerlingen van buiten Sliedrecht naar de scholen voor speciaal (voortgezet) onderwijs in Sliedrecht. Voortgezet onderwijs Sliedrecht kent 2 scholen voor voortgezet onderwijs: het Griendencollege (vmbo) en de Sprong (praktijkonderwijs). Twee op de tien jongeren uit Sliedrecht gaat in hun eigen gemeente naar het voortgezet onderwijs. De rest gaat vooral binnen de Drechtsteden naar school (44%); de meesten daarvan gaan naar Papendrecht (26%). Leerlingen uit Sliedrecht zitten, vergeleken met alle Nederlandse scholieren, vaker op het vmbo-bk en minder op het vmbo-t en vmbo-gl. Daarnaast komen veel kinderen van buiten Sliedrecht naar het speciaal onderwijs in Sliedrecht. Voortijdig schoolverlaten Het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (vsv) in het voortgezet onderwijs en het MBO heeft zowel landelijke als lokale prioriteit. Het ministerie van OCW heeft convenanten met betrekking tot voortijdig schoolverlaten met het voortgezet onderwijs en het MBO afgesloten. Alle leerlingen die zonder startkwalificatie 1 het onderwijs verlaten worden aangemerkt als vsv ers. Redenen waarom jongeren het onderwijs voortijd verlaten zijn onder meer: - Verkeerde keuze opleiding - Problemen op school - Persoonlijke problemen - De opleiding is te moeilijk - Financiële problemen - Snel geld verdienen/ geld lonkt Sliedrecht kende in schooljaar 2009/ nieuwe voortijdig schoolverlaters. Dit aantal ligt iets boven de doelstelling van maximaal 47 nieuwe vsv ers. Het merendeel van de vsv ers verlaat voortijdig het MBO. Het aandeel Sliedrechtse vsv-ers (2,8%) ligt iets lager dan dat van Nederland (2,9%) en onder dat van de Drechtsteden (4,0%). Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (VAVO) Het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) biedt leerlingen de kans om een diploma te halen voor vmbo-t, havo of vwo als zij op het reguliere onderwijs zijn gezakt of een verkeerd profiel op het reguliere onderwijs hebben gekozen voor een vervolgopleiding. De meeste leerlingen vallen onder de Rutte-regeling 2 (70%); ongeveer twee op de tien leerlingen worden door de regio Zuid-Holland Zuid gefinancierd vanuit het Participatiebudget (WEB/ Educatie-middelen); één op de tien leerlingen betaalt de opleiding zelf. 1 Startkwalificatie: minimaal HAVO-diploma of mbo-diploma vanaf niveau 2. 2 De Rutte-regeling is een maatregel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) vanaf tegen uitval van leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo). Leerlingen die zonder diploma het onderwijs dreigen te verlaten, krijgen op een andere school de kans alsnog een diploma of startkwalificatie te halen. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

14 Het totaal aantal vavo-leerlingen uit Sliedrecht bedroeg in leerlingen; in de schooljaren daarvoor lag dit aantal iets hoger. De landelijke trend laat echter een toename van het vavo zien. VAVO wordt gefinancierd vanuit Participatiebudget van drie sociale diensten in regio ZHZ en is een voorziening voor de gehele regio, gevestigd in Dordrecht op Leerpark. Het belang van VAVO voor het bestrijden van VSV, is groot! Middelbaar beroepsonderwijs De grootste MBO-opleiding in de Drechtsteden is het Da Vinci College (DVC) met ruim leerlingen; het Wellant College heeft zo n 600 leerlingen. Vanuit Sliedrecht bezoeken ruim 700 jongeren het MBO in de Drechtsteden of daarbuiten. Deze jongeren kiezen relatief vaak voor een beroepsbegeleidende leerweg-opleiding, waarbij men gemiddeld één dag in de week naar school gaat en de andere dagen werkt. De jongeren kiezen daarbij relatief vaak voor het domein techniek. Binnen de Drechtsteden wordt prioriteit gegeven aan de opleiding techniek en zorg en welzijn, omdat in deze sectoren in de toekomst tekorten op de arbeidsmarkt verwacht worden. De extra inspanningen vanuit de regio laten inmiddels een iets hogere deelname van leerlingen aan het domein techniek zien. Kinderen in Tel Via de media komen er regelmatig verontrustende berichten over onze jeugd. Aan de ene kant wordt gesteld dat de jeugd grenzeloos zou zijn, aan de andere kant wordt gesproken over de Einstein-generatie: jongeren zijn slimmer, sneller en socialer. Via Kinderen in Tel wordt jaarlijks gemonitord hoe het er nu werkelijk met de jeugd voor staat. Hiermee ontstaat een (kwantitatief) concreet en vergelijkend beeld van de leefsituatie van de jeugd via twaalf indicatoren in de gemeente(n). De algemene conclusie over de afgelopen jaren is dat er sprake is van een lichte verbetering van de leefsituatie van onze Sliedrechtse jeugd. Van de 431 gemeenten scoort Sliedrecht goed voor wat betreft de gezondheidszorg, zuigelingensterfte, jeugdwerkloosheid, kinderen die opgroeien in achterstandswijken. Relatief minder goed scoort Sliedrecht op het aantal kinderen dat met delict voor de rechter komt, aantal kinderen opgroeit in uitkeringsgezinnen, voortijdig schoolverlaten en tienermoeders. Sport en Bewegen De afgelopen jaren zijn veel initiatieven opgezet om jongeren meer te laten sporten en bewegen. Daarin is weliswaar vooruitgang geboekt, maar jongeren bewegen in zijn algemeenheid nog steeds onvoldoende. Landelijke cijfers geven aan dat 19% van de jongeren te weinig sport en 20% van de jongeren overgewicht heeft. Gemiddeld genomen haken jongeren vanaf 14 jaar af bij sportverenigingen. Lokale en regionale cijfers ontbreken echter. Regionaal wordt gepleit voor een handzaam en valide volgsysteem. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

15 3. Onderwijshuisvesting De gemeente is verantwoordelijk voor huisvesting van het basis- en voortgezet onderwijs en voor een evenwichtige spreiding van het onderwijs over de gemeente. Een Integraal huisvestingsplan (IHP) is een basisdocument voor de onderwijshuisvesting. Hierin kan de gemeente haar visie en integrale planning geven op de onderwijshuisvesting binnen de gemeente voor de komende vijf tot tien jaar vanuit de gemeentelijke zorgplicht en ter voorkoming van mogelijke knelpunten (ruimtegebrek/ overschot, wachtlijsten, onverwachte financiële uitgaven). Het IHP geeft de onderwijshuisvesting van het primair, voortgezet en speciaal onderwijs binnen de gemeente aan. De gemeente Sliedrecht wil daarom in deze bestuursperiode een IHP voor het Sliedrechtse onderwijs opstellen. Hierin wordt meegenomen de mogelijke gevolgen van doordecentralisatie. Het college stelt vervolgens een meerjaren onderwijs huisvestingsprogramma (MOP) op en stelt jaarlijks een Programma vast. Dat Programma geeft inzicht in investeringsprojecten, grote of ingrijpende onderhoudswerkzaamheden e.d. die het daarop volgende jaar starten en uitgevoerd gaan worden en waarvan de kosten voor rekening van de gemeente komen. De gemeenteraad stelt daarvoor een onderwijshuisvestingsbudget beschikbaar en is verantwoordelijk voor het vaststellen van een verordening die de onderwijshuisvestingsmiddelen regelt. Leerlingen brengen veel tijd door in de schoolgebouwen. De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk dat de onderwijshuisvesting goed en veilig is voor leerlingen en docenten. Door het MOP is tijdig inzichtelijk welke onderhoudswerkzaamheden of investeringen gepleegd dienen te worden. Hierdoor blijven de schoolgebouwen in goede conditie. Het landelijke onderwijsbeleid heeft in relatie tot de onderwijshuisvesting niet stil gestaan. Met het aannemen van de motie Van Aartsen-Bos in augustus 2007, werden schoolbesturen verplicht om Buitenschoolse Opvang te regelen als ouders daarom vragen. Dit betekent dat bij het herijken van het Integraal Huisvestingsplan, de kinderopvang een steeds belangrijkere rol krijgt. Er zijn in Sliedrecht al een aantal scholen waar peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en/of kinderopvang in of bij het schoolgebouw zijn gerealiseerd. Eind 2010 is de wet Onderwijs, kansen door kwaliteit en educatie (OKE) van kracht geworden. Deze wet is van invloed op zowel kinderopvang, peuterspeelzalen als het primair onderwijs. Met name de integratie van peuterspeelzalen en kinderopvang in het onderwijs zal mogelijk ruimtelijke consequenties kunnen hebben. Dit onderwerp zal op de agenda van de Lokale Educatieve Agenda geplaatst worden. Vanuit het Rijk zijn op het gebied van onderwijshuisvesting en gezondheidszorg stappen ondernomen om het binnenklimaat in schoolgebouwen te verbeteren. Via de regeling verbetering binnenklimaat konden schoolbesturen plannen indienen om het binnenklimaat binnen hun schoolgebouwen te verbeteren en deze plannen samen met de gemeente bij het Rijk ingediend. Sliedrecht heeft van het Rijk financiële middelen ontvangen om de situatie per school te verbeteren. Deze maatregelen zijn inmiddels bij de betreffende scholen uitgevoerd. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht geschonken aan Brede Scholen. Sliedrecht heeft de ambitie om Brede Scholen binnen de gemeente te ontwikkelen, maar tot een inhoudelijke visie op deze brede scholen en eventuele keuzes daarvoor met betrekking tot de onderwijshuisvesting, is het tot nu toe nog niet gekomen. In dit visiedocument gaan wij in hoofdstuk 7 op hoofdlijnen van de brede school in. Uit de leerlingenprognoses 2010 blijkt dat het aantal leerlingen in Sliedrecht op termijn gaat dalen. Deze daling blijkt ook uit de ruimtebehoefte van het onderwijs. Dat biedt ook kansen. Het biedt mogelijkheden om vanuit de Brede School gedachte, andere partijen dan scholen gebruik te laten maken van leegstaande lokalen/ m2 in het schoolgebouw of schoolgebouwen daarop aan te passen. Dit element dient te worden meegenomen in een op te stellen uitwerkingsnotitie brede scholen Sliedrecht door het college. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

16 Ambitie A: De gemeente Sliedrecht wil goede, veilige en gezonde schoolgebouwen binnen haar gemeente voor leerlingen én docenten. Daarnaast heeft de gemeente Sliedrecht de ambitie de Brede Schoolontwikkeling verder te ontwikkelen. - De gemeente Sliedrecht wil in deze bestuursperiode een Integraal Huisvestingsplan opstellen waarin het huidige scholenbestand, de ruimtebehoefte van de scholen, alle huisvestingsplannen voor renovatie, vervangende nieuwbouw en uitbreiding van de schoolgebouwen binnen de gemeente Sliedrecht en het lokale beleid rond onderwijshuisvesting worden opgenomen. Daarbij dienen ook de actuele ontwikkelingen als brede school en buitenschoolse opvang te worden betrokken. - Consequenties Wet Oke bespreken met onderwijsveld binnen de Lokale Educatieve Agenda - het op korte termijn opstellen van een uitwerkingsnotitie Brede Scholen Sliedrecht door het college Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

17 4. Strategische/ onderwijs visie 4.1 Inleiding Er is in Sliedrecht de afgelopen jaren een brede basis gelegd voor goed onderwijs. Uit de uitgevoerde stand van zaken blijkt dat het op zich goed gaat met het onderwijs en de jeugd in Sliedrecht. Maar, naar aanleiding van de uitkomsten van de onderwijsmonitor 2010, zijn er ook een aantal aandachtspunten te noemen: - 8 % van alle peuters van 2 en 3 jaar volgt een VVE programma via de peuterspeelzalen en kinderopvang; - De verwijzing naar het voortgezet onderwijs. Het is opmerkelijk dat een hoog percentage kinderen uit Sliedrecht het vmbo-bk volgt - Het gemiddelde opleidingsniveau in Sliedrecht is lager dan het landelijk gemiddelde; - Blijvende aandacht op het terrein van schooluitval in het beroepsonderwijs; - De verwachting van een tekort aan beroepskrachten in bepaalde sectoren (techniek, verzorging). Bij het realiseren van onze visie worden deze aandachtspunten meegenomen. De visie van de gemeente Sliedrecht luidt: Ieder kind moet zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij. Om deze visie te bereiken wil de gemeente Sliedrecht enerzijds het opleidingsniveau van de Sliedrechtse kinderen verhogen. Anderzijds is er juist meer behoeft aan beroepsgericht onderwijs. Bij het realiseren van deze visie en ambities zal de gemeente Sliedrecht samenwerken met onder meer het onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, welzijn- en zorginstellingen. Om deze ambitie te realiseren wil de gemeente ook de juiste randvoorwaarden creëren. Een belangrijk kader hiervoor vormt deze strategische onderwijsvisie. Het biedt ons een kader voor het verder ontwikkelen van beleid, het stevig oppakken van de regierol hierop, het adviseren, stimuleren en faciliteren van onze partners bij het uitvoeren van taken op het gebied van onderwijs. Uiteraard staan de vrije schoolkeuze van leerlingen en de eigen identiteit en autonomie van scholen niet ter discussie. De gemeente Sliedrecht hanteert bij het realiseren van haar onderwijsambities zoals verwoord in deze nota de volgende uitgangspunten: - Achterstanden van kinderen zo vroeg mogelijk tegengaan - Versterken van de ononderbroken (doorlopende) ontwikkelingslijn - Optimale samenwerking en afstemming tussen verschillende disciplines onderwijs, zorg, jeugd, gezondheidszorg, sport - Voldoende kwalitatief aanbod van voor- en vroegschoolse voorzieningen. Deze dienen financieel toegankelijk te zijn voor ouders - Versterken brede schoolontwikkeling - Tegengaan schooluitval - Betere aansluiting onderwijs arbeidsmarkt (aanhaken op regionaal programma O-A dat is vastgesteld met Drechtsteden), ook voor leerlingen VSO en de praktijkschool - Alle onderwijsniveaus versterken. De toerusting daarop moet verbeterd worden. De ambitie van de gemeente Sliedrecht met betrekking tot het onderwijs en de VVE periode is dat ieder kind zich zo goed mogelijk moet kunnen ontwikkelen op zijn/ haar niveau om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

18 4.2 Overleg onderwijs, gemeente en instellingen. In de afgelopen jaren heeft de gemeente door de decentralisatie van de onderwijshuisvesting en het lokaal onderwijsachterstandenbeleid meer taken en bevoegdheden gekregen. Daarnaast is de autonomie van de schoolbesturen vergroot door het verminderen van regels en de wijze van toezicht en verantwoording. Ook de rol van de gemeente op het gebied van (integraal) jeugdbeleid, gezondheidszorg en (toekomstige taak in) de jeugdzorg is in de afgelopen jaren steeds zwaarder geworden, door onder meer de invoering van WPG, WMO, Wajong, CJG en de nieuwe wet op de Jeugdzorg en de transitie daarvan. Het onderwijs speelt hier een belangrijke rol in. Gemeente en schoolbesturen komen elkaar dan ook op meerdere terreinen tegen. Ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid. Die veranderende rollen zijn van belang voor de verhouding gemeente schoolbestuur. De gemeente heeft een verantwoordelijkheid bij het creëren van randvoorwaarden op het terrein van de onderwijshuisvesting, het onderwijsachterstandenbeleid, leerplicht, schooluitval en de samenwerking tussen het onderwijs en instellingen. De scholen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit en de zorg van het onderwijs Lokale Educatieve Agenda De Lokale Educatieve Agenda is in 2006 als instrument geïntroduceerd om het lokaal onderwijsbeleid vorm en inhoud te geven na de wetswijzigingen in het onderwijs(achterstanden)beleid. Het is een instrument voor gemeenten, schoolbesturen en overige partners om in meer gelijkwaardige verhoudingen tot gezamenlijke afspraken te komen over het onderwijs- en jeugdbeleid. De Lokale Educatieve Agenda betekent een verbreding ten opzichte van het Educatieve Beraad en komt hiervoor in de plaats. Vanaf 1 augustus 2010 is de voormalige wet Onderwijsachterstandenbeleid overgegaan in de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE). De bedoeling van de Lokale Educatieve Agenda is dat de gemeente samen met de betrokken partners (in ieder geval schoolbesturen, kinderopvanginstellingen en peuterspeelzaalorganisaties) een lijst van onderwerpen bespreekt die op deze agenda gezet gaat worden en waarbij afspraken worden gemaakt over de uitvoering en verantwoording van deze thema's. Categorie 1 Categorie 2 Categorie 3 Eindverantwoordelijke Scholen In overleg tussen partners Gemeenten Uitvoering Scholen Gemeenten en scholen Gemeenten Beleidsthema's - Onderwijsprestaties - Taalbeleid - Ouderbetrokkenheid - Informatievoorziening aan ouders en leerlingen - Doorstroom PO VO - Wachtlijsten overgang PO en VO - Wachtlijsten speciaal onderwijs - Toegankelijkheid - Spreiding zorgleerlingen - Passend onderwijs - Brede school - Voor- en vroegschoolse educatie (zie wet OKE) - Peuterspeelzaalwerk - Kinderopvang - Opvang jeugdigen die buiten de boot dreigen te vallen - Vroegsignalering - Zorg in en om de school - Aansluiting onderwijs arbeidsmarkt - Voortijdig schoolverlaten - Spreiding achterstandsleerlingen, als overlegpunt - Onderwijsachterstanden, als overlegpunt - Leerplicht / schoolverzuim - RMC - Schakelklassen - Leerlingen-vervoer - Huisvesting - Veiligheid rond de school - Brede school - Spreiding jeugdvoorzieningen - Preventief lokaal jeugdbeleid, 5 functies, w.o. CJG/ JGZ Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

19 - Schoolmaatschappelijk werk - Afgestemd aanbod van verschillende scholen en schoolsoorten - Reboundvoorzieningen - Veiligheid in de school - Brede school De 2-de kolom is de romp van de Lokale Educatieve Agenda. Dit zijn de thema's waarover gemeenten en lokale partners het in ieder geval eens dienen te worden. Deze romp kan worden aangevuld met thema's uit categorie 1 en 3 die door de gemeente of lokale partners worden aangedragen. Voor Sliedrecht is daaraan Brede School als gezamenlijk thema toegevoegd. Ambitie B De samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en overige partners verder versterken om de integrale onderwijsbeleid verder vorm te geven. - Wij stellen voor om in Sliedrecht naast het bestaande lokaal onderwijs overleg ook een strategisch overleg: de Lokale Educatieve Agenda met de schoolbesturen, peuterspeelzalen en kinderopvangorganisaties te voeren over de in kolom 2 genoemde onderwerpen. - Dit overleg komt 4 x per jaar bijeen (vervangt niet het operationele BOS overleg; dat blijft en wordt/ blijft een noodzakelijk overleg). - De schoolbesturen, instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzalen en de gemeente zijn verantwoordelijk voor het aandragen, voorbereiden en uitvoeren van de agendapunten. - Afspraken worden meetbaar en afrekenbaar vastgelegd in de LEA Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE) In de wet OKE worden gemeenten, schoolbesturen, kinderopvanginstellingen en peuterspeelzalen verplicht om minimaal één keer per jaar gezamenlijk overleg te voeren. Een geschikte overlegvorm hiervoor is bijvoorbeeld de LEA. Artikel 167 en 167a van WPO vormen hiervoor de wettelijk basis. Het doel van wet OKE is om de taalontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren en de kwaliteitseisen van de peuterspeelzalen te verbeteren. - De eerste maatregel van de wet is een kwaliteitsimpuls voor peuterspeelzalen door de wet- en regelgeving over peuterspeelzalen te harmoniseren (dat wil zeggen: meer op één lijn te brengen) met de kinderdagverblijven. - De tweede maatregel is dat peuterspeelzalen financieel toegankelijk blijven. - Ten derde regelt de wet OKE dat gemeenten, een breder en beter aanbod van voorschoolse educatie aanbieden, zowel in peuterspeelzalen als in kinderdagverblijven De Wet Oke geeft enkele nieuwe spelregels voor het jaarlijks bestuurlijk overleg. Er moet over een aantal onderwerpen afspraken worden gemaakt, te weten: - De deelname aan Vees educatie - De resultaten van de Vroeg en voor schoolse activiteiten - De doorstroom naar het basisonderwijs. Verwacht wordt dat door de uitwerking van de wet in 2011, de kwaliteit van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen gewaarborgd is en dat zij d.m.v. een gespreid aanbod, een stimulerende omgeving bieden waar kinderen zich ten volle kunnen ontplooien. Ambitie C Sliedrecht streeft naar een deelname van 90 % van de doelgroeppeuters aan Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

20 VVE programma s in peuterspeelzalen en/of kinderdagverblijven in Om dit te bereiken staan gemeente en partners de onderstaande aanpak in de komende jaren voor: - Actieve benadering ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus - Versterken doorgaande lijn van VVE naar (vroeg-) schools aanbod - Programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal/ kinderopvang en primair onderwijs - Borgen van overdrachtprocedures tussen voor- en fröbelschool - Stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april

21 5. Voorschoolse periode 5.1 Kinderopvang en peuterspeelzalen In Sliedrecht maakt 80 % van de peuters gebruik van of een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Dat is een hoog percentage, vergeleken met andere gemeenten in de regio Drechtsteden en landelijke cijfers. Via peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wil de gemeente peuters goed voorbereiden op de basisschool, zodat zij beter omgaan met de overstap naar de basisschool. Vanaf 2007 zijn scholen naar aanleiding van de motie Van Aartsen/Bos, als ouders daarom vragen, verplicht ouders voor-, tussen- en naschoolse opvang te bieden. De scholen in Sliedrecht voldoen hieraan en bieden via het makelaarsmodel voor-, tussen- en naschoolse opvang via een professionele partij (kinderopvang/ gastouderbureau). In het raadsprogramma staat aangegeven dat bij het ontwikkelen en realiseren van brede scholen zo mogelijk rekening gehouden zal worden met het koppelen van een peuterspeelzaal aan een brede school. Op dit moment bestaat er een wachtlijst voor de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Sliedrecht. Bij de ontwikkeling van de Brede School in Baanhoek-West wordt rekening gehouden met uitbreiding van kinderopvang, buitenschoolse opvang en een peuterspeelzaal bij de basisschool. Ambitie Bij het ontwikkelen en realiseren van brede scholen zal rekening worden gehouden met het koppelen van een peuterspeelzaal en/of kinderopvang aan een brede school. 5.2 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Het VVE-beleid is bedoeld om taal-/ of ontwikkelingsachterstanden bij kinderen van 2 tot 6 jaar weg te werken. Want een eenmaal opgelopen achterstand in groep 3 van de basisschool, valt bijna niet meer weg te werken. Het is dan ook zaak om taal-/ en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen zo vroeg mogelijk te signaleren en actie te ondernemen door deze kinderen aan een VVE-programma te laten deelnemen. Voor- en vroegschoolse educatie houdt in dat kinderen van 2 tot 6 jaar meedoen aan educatieve programma s startend op de peuterspeelzaal/ kinderdagverblijf en doorlopen tot en met groep 2 van de basisschool. Een VVE-programma kent een gestructureerde didactische aanpak en neemt 4 dagdelen per week in beslag. De doelstelling van het VVE-beleid is om de ontwikkeling van kinderen uit autochtone en allochtone achterstandsgroepen zodanig te stimuleren dat hun kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière wordt vergroot. Aangezien vrijwel alle kinderen op het consultatiebureau komen, vindt in Sliedrecht screening plaats via het consultatiebureau. Tot de risico- of doelgroepkinderen behoren kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand of kinderen met ouders die een lage of zeer lage opleiding hebben (gewichtenregeling primair onderwijs). Doelgroepbepaling: Sliedrecht hanteert naast de gewichtenregeling van het primair onderwijs, een screening (zie bijlage als voorbeeld) van peuters via het consultatiebureau op eventuele taal- en/of ontwikkelingsachterstanden. Met de VVE-programma s investeert de gemeente Sliedrecht op een zo jong mogelijke leeftijd in het bieden van optimale kansen op een goede schoolloopbaan en toekomst van kinderen. De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk om te blijven investeren in het wegwerken van (eventuele) achterstanden op een zo jong mogelijke leeftijd van kinderen. De peuterspeelzalen worden gefinancierd via een gemeentelijke subsidie en een niet inkomensafhankelijke ouderbijdrage. Bij de groepen 1 en 2 van de basisschool verloopt de VVE-financiering via het ministerie direct naar de scholen op basis van de gewichtenregeling. Dat wil niet zeggen dat dit het daadwerkelijk aantal kinderen is dat het VVE-programma volgt. In Sliedrecht worden de VVE-programma s aangeboden aan alle leerlingen van de onderbouw. Aangepast voorstel na opiniërende bijeenkomst 10 april