WATERBEHEERSPLAN VELUWE 2002 TOT2006. Weloverwogen met. water

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WATERBEHEERSPLAN VELUWE 2002 TOT2006. Weloverwogen met. water"

Transcriptie

1 Weloverwogen met water WATERBEHEERSPLAN VELUWE 2002 TOT2006

2 W ATERBEHEERSPLAN

3 Veluwe Denkend aan de Veluwe, zien wij sprengen en beken, fris stromend naar groene laagten gaan; kwelrijke gebieden en vruchtbare landbouwgrond in elkaar overgaan. En in deze unieke omgeving verzonken, de boerderijen, verspreid door het land watermolens, watervallen, dorpen, het Apeldoorns kanaal en dijken in een groots verband. De lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam in mistige nevel gesmoord, en in de nabijheid wordt de schelle roep van een ijsvogel, door de beekprik gevreesd, gehoord. (Een gebiedsgerichte benadering, vrij naar Hendrik Marsman ( ) pag. 3

4 W ATERBEHEERSPLAN

5 Voorwoord Waterschap Veluwe is verantwoordelijk voor de waterhuishouding, de waterkering en de zuivering van het afvalwater in ons beheersgebied. De omgeving waarin wij onze taken uitvoeren is continu in beweging. De economische groei en de toenemende behoefte aan wonen, werken, recreëren en aan infrastructuur zorgen ervoor dat onze omgeving in een relatief hoog tempo verandert. De hoogwaterproblemen op het eind van de vorige eeuw en de verwachte klimaatsverandering in de komende periode zorgen ervoor dat wij de inrichting van onze waterhuishouding in de komende periode zullen moeten herzien. Dat kunnen en willen wij niet alleen doen, maar in samenwerking met andere partijen. Een waterschap stelt eens in de vier jaar een beheersplan op waarin het aangeeft hoe het zijn taak in de komende periode wil gaan uitvoeren. In bijgaand beheersplan hebben wij dat gedaan voor de periode 2002 tot In onze Visie 2010 hebben wij opgeschreven dat wij verwachten als waterschap in 2010 in een netwerk van samenwerkende organisaties te werken. Dit waterbeheersplan betreft de eerste periode tot aan Ook in deze periode willen wij steeds meer samenwerken met andere partijen. Hierbij denken wij vooral aan de provincie, gemeenten, nutsbedrijven, terreinbeherende instanties e.d. In dit waterbeheersplan hebben wij ook al een aantal maatregelen opgenomen die volgens ons belangrijk zijn om de waterhuishouding te verbeteren, maar die wij slechts in nauwe samenspraak met anderen kunnen realiseren. Soms zelfs zullen de maatregelen volledig door anderen moeten worden gerealiseerd. Een goed voorbeeld van de toenemende samenwerking is de Startovereenkomst Waterbeleid 21e Eeuw, die in februari 2001 getekend is tussen het rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen. Ik ben ervan overtuigd dat samenwerking tussen organisaties in de toekomst steeds belangrijker zal worden en ik hoop dat dit waterbeheersplan daaraan zal bijdragen om zo te komen tot een inrichting van de waterhuishouding in ons beheersgebied waarbij een ieder het watergebruik heeft dat hij wenst. Gert Verwolf Dijkgraaf Waterschap Veluwe. pag. 5

6 W ATERBEHEERSPLAN Inhoudsopgave 1 Inleiding De betekenis van dit plan Hoe kwam dit waterbeheersplan tot stand Leeswijzer 7 2 Voor welk gebied geldt dit plan Watersysteem Waterketen 10 3 Onze visie op integraal waterbeheer De rol van Waterschap Veluwe nu en in de toekomst Onze leidende principes Een boeiende werkomgeving 14 4 Doelstellingen, maatregelen Beleidskaders en functies Watersysteem Waterketen Waterkering 35 5 Gebiedsgerichte uitwerking Inleiding Stroomgebieden 38 6 Instrumenten Vergunningverlening Handhaving Calamiteitenplan Financiële regelingen Actief grondbeleid Communicatie Monitoring en rapportage 60 7 Financiële consequenties 61 Bijlagen 63 pag. 6

7 1 Inleiding 1.1 De betekenis van dit plan Waterschap Veluwe zet iedere vier jaar zijn visie en de plannen voor de komende periode op papier. We vinden het belangrijk dat iedereen inzicht heeft in wat we doen.voor de komende periode is dat dit Waterbeheersplan Veluwe geworden. Daarin omschrijven we de plannen met de oppervlaktewateren binnen de grenzen van ons waterschap. Ook geven we aan wat we gaan doen met de dijken en rioolwaterzuiveringen die wij beheren. De Veluwe is geen eiland. Bij het schrijven van dit beheersplan hebben we dan ook rekening gehouden met de wettelijke verplichtingen en met de plannen van Europese, nationale en provinciale overheden voor het oppervlaktewater. Schoon water is belangrijk voor een goed milieu. En de waterstand is van belang voor bijvoorbeeld een gemeente die een nieuwe woonwijk voorbereidt. Daarom zijn ook plannen op het terrein van de ruimtelijke ordening en het milieubeleid meegenomen. Waterschap Veluwe mag aan de in dit beheersplan geformuleerde doelstellingen worden gehouden. Alleen met zwaarwegende argumenten mogen we er van afwijken. Het plan vormt tevens de basis voor nog te nemen besluiten van Waterschap Veluwe. Maar voorop staat dat het plan geïnteresseerde lezers informatie geeft over het beleid in de periode Hoe kwam dit waterbeheersplan tot stand Water is voor iedereen van belang. Dat geldt ook voor het beheer van dat water. Bij het schrijven van dit waterbeheersplan wilden we zoveel mogelijk reacties horen. We legden de plannen voor aan de groepen die vertegenwoordigd zijn binnen het bestuur van het waterschap, aan andere overheden en aan diverse belangengroepen die actief zijn in ons werkgebied. Het waterschap hoopt met deze inspraakrondes het draagvlak voor dit waterbeheersplan en voor de concrete maatregelen die daaruit voortvloeien, te hebben verhoogd. Burgers en overige belanghebbenden kregen de gelegenheid schriftelijk, digitaal en tijdens inspraakavonden te reageren. 1.3 Leeswijzer We hebben ons best gedaan van dit waterbeheersplan een voor iedereen lezenswaardige nota te maken. In het volgende hoofdstuk geven we aan voor welk gebied dit plan geldt en in hoofdstuk 3 staat onze visie op onze taak als waterbeheerder. In hoofdstuk 4 zijn de doelstellingen opgenomen. We omschrijven de stand van zaken, de lange termijn doelstelling (het streefbeeld) en voor de korte termijn de voorgenomen maatregelen voor de planperiode In hoofdstuk 5 zijn de doelstellingen nogmaals, nu per stroomgebied, gegroepeerd. Hoofdstuk 6 geeft aan welke instrumenten we zullen gaan inzetten. In hoofdstuk 7 zijn de financiële consequenties van dit waterbeheersplan opgenomen. pag. 7

8 W ATERBEHEERSPLAN Harderwijk Hierden Hulshorst Zwolle Noordeind Elburg Wezep Hattemerbroek Hattem Oostendorp Hooge Enk Oldebroek Wapenveld Doornspijk 't Harde Hoorn Vorchten Nunspeet Heerde Veessen Epe Oene Vierhouten Emst Putten Ermelo Speuld Elspeet Uddel Vaassen De Vecht Terwolde Deventer Garderen Hoog-Soeren Apeldoorn Teuge Twello Wilp Wilp-Achterhoek Posterenk Bussloo Lieren Beekbergen Klarenbeek Voorst Empe De Hoven Zutphen Hoenderloo Loenen Hall Eerbeek Brummen Laag-Soeren Spankeren Leuvenheim pag. 8

9 2 Voor welk gebied geldt dit plan? Waterschap Veluwe heeft een oppervlakte van ongeveer ha. Het gebied wordt begrensd door de IJssel, door de randmeren en door een lijn die ruwweg loopt van Putten naar Dieren/Brummen. Daarbinnen liggen de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Nunspeet, Oldebroek, Putten en Voorst. Daarnaast vallen ook delen van de gemeenten Rozendaal, Barneveld, Nijkerk, Rheden, alsmede delen van Deventer, Zutphen, Olst/Wijhe (ten westen van de IJssel), binnen het gebied van Waterschap Veluwe. In het beheersgebied wonen ruim mensen. 2.1 Watersysteem Waterhuishoudkundig systeem Water, waterbodems, oevers, de in en om het water levende dieren en planten, maar ook sluizen, stuwen en gemalen maken samen deel uit van het waterhuishoudkundig systeem. Bepalend voor het waterhuishoudkundigsysteem Veluwe is het hoog gelegen Veluws natuurgebied, met naar de IJssel en de Randmeren toe lager gelegen gronden. Een dwarsdoorsnede van dit gebied lijkt veel op de doorsnede van een omgekeerd soepbord. Hoog ligt de Veluwse stuwwal, met een enorme voorraad schoon grondwater. Dat grondwater stroomt in de richting van de randen van de Veluwe. Daar vind je ook de meeste sprengen en beken, die uitmonden in de IJssel of de randmeren. (Een kaart van dit watersysteem vindt u als bijlage 4.) Door het oostelijke deel van het waterschap loopt, van noord naar zuid, het Apeldoorns Kanaal. Daar komen ook weer sprengen en beken op uit. Sommige sprengen, zoals de Vrijenbergspreng, zijn zelfs speciaal gegraven om het Apeldoorns Kanaal van water te voorzien. De polders langs de noordwestzijde van de Veluwe en in de IJsselvallei vormen een ander karakteristiek gebied. Kenmerkend is daar het systeem van rechte sloten en weteringen. Voor de polders en de IJsselvallei zijn de waterstanden geregeld in een peilbesluit. Als dat echt nodig is kunnen we zelfs water uit de randmeren of de IJssel in laten om het waterpeil te handhaven. Daarnaast beheert Waterschap Veluwe nog het water in steden en dorpen, zoals bijvoorbeeld stadsgrachten, vijvers en singels. Al deze wateren samen maken deel uit van het waterhuishoudkundig systeem. Langs de IJssel beheert Waterschap Veluwe 70 kilometer dijk en langs de randmeren nog eens 12 kilometer De waarde van het water De vele sprengen en beken zijn uniek voor de Veluwe, vooral voor de oostkant. Ze hebben een grote ecologische, cultuurhistorische, recreatieve en landschappelijke waarde. De meeste sprengen zijn in de 16e en 17e eeuw gegraven om met waterkracht papier, koper-, koren- en oliemolens aan te drijven. Tegenwoordig gebruiken enkele wasserijen het schone beekwater. In en om de sprengen vinden we veel bijzondere planten- en diersoorten die schoon en stromend water nodig hebben. De beken op de Noord-Veluwe worden hoofdzakelijk gevoed met kwelwater. Een belangrijke uitzondering vormt de Hierdensebeek. Dit is een echte laaglandbeek, die wordt gevoed met regenwater. Een groot aantal sprengen, beken en vennen rekenen we tot de waardevolle natuur. De gronden op de Veluwe worden gebruikt als natuurgebied, voor de landbouw en voor stedelijke bebouwing. In de polders gaat het voornamelijk om landbouw. Dit stelt minder zware eisen aan de waterkwaliteit. pag. 9

10 W ATERBEHEERSPLAN 2.2 Waterketen Een waterketen geeft de opeenvolgende stappen in het watergebruik. Dat begint bij het oppompen en het voor gebruik geschikt maken. Vervolgens onderscheiden we het transport, het gebruik, het transport van het afvalwater, het verwerken ervan en tenslotte het lozen van het gezuiverde afvalwater (effluent). Drinkwaterbedrijven zijn verantwoordelijk voor het oppompen en leveren van water aan huishoudens en bedrijven. Ook industrie en landbouw pompen water op om het ergens in het productieproces te gebruiken. Het rioolbeheer is een gemeentelijke taak. Transporteren en zuiveren van het afvalwater zijn taken van het waterschap. Naast huishoudelijk en industrieel afvalwater bestaat het rioolwater uit regenwater. Binnen het beheersgebied van Waterschap Veluwe zijn ca. 40 gemalen aanwezig, die via 150 km leiding het afvalwater naar de 8 rioolwaterzuiveringen transporteren. Gedetailleerde informatie hierover vindt u in tabel 2.1 en op de kaart afvalwatersysteem (bijlage 5). Tabel 2.1.Aangesloten kernen en lozingspunten. R.w.z.i. Aangesloten kernen Lozingspunt Apeldoorn Apeldoorn, Emst, Hoenderloo, Hoog Soeren, Vaasen, Wenum-Wiesel, Beekbergen, Loenen, Oosterhuizen. IJssel Brummen Brummen, Eerbeek, Hall, Leuvenheim, de Hoven(Zutphen). IJssel Elburg Doornspijk, Elburg, Elspeet, t Harde, Hooge Enk, Hulshorst, Nunspeet, Uddel,Vierhouten. Drontermeer Epe Epe, Oene. de Grift(via Dorpsbeek) Harderwijk Ermelo, Harderwijk, Hierden, Kootwijkerbroek, Putten, Stroe, Garderen. Veluwemeer Hattem Hattem, Hattemmerbroek, Oldebroek, Oosterwolde, Wezep. IJssel Heerde Heerde, Veessen, Vorchten, Wapenveld. IJssel Terwolde Appen, Empe, Gietelo, de Hoven(Deventer), Klarenbeek, Posterenk, Teuge, Terwolde, Twello, Voorst, Wilp. IJssel Bij het zuiveren van afvalwater blijft zuiveringsslib over. Om de hoeveelheid zuiveringsslib te minimaliseren wordt het slib zoveel mogelijk vergist. Bij de vergisting ontstaat biogas. Dat gebruiken we onder andere voor energieopwekking. Het vergiste slib gaat naar de VARTECH-installatie. Vanzelfsprekend is er een relatie tussen het watersysteem en de waterketen. De waterketen onttrekt water aan het watersysteem om het er na gebruik en zuivering weer in terug te brengen.verschillende bedrijven en organisaties hebben een taak in dit samenspel. In de planperiode kijken we naar een betere samenwerking met gemeenten, nutsbedrijven en mogelijke andere partners. Illustratie: Unie van Waterschappen pag. 10

11 3 Onze visie op integraal waterbeheer 3.1 De rol van Waterschap Veluwe nu en in de toekomst Waterschap Veluwe is verantwoordelijk voor de waterhuishouding en waterkering in de breedste zin van het woord. De prioriteiten in ons waterbeheer liggen bij dijkbeheer en een op de functie afgestemde waterhuishouding (waterkwantiteit en waterkwaliteit). Het waterschap wil dat de gebruikers (mens, plant en dier) de juiste hoeveelheid water van goede kwaliteit op de juiste plek krijgen en dat ze beschermd worden tegen overstromingen. De ecologie van een watersysteem beschouwen wij als een onderdeel van de waterhuishouding. Water heeft echter ook een belevingswaarde vanuit andere belangen: natuur, cultuurhistorie, landschap, recreatie. Met name in stedelijk gebied speelt de beleving van water door de burger een belangrijke rol. Wij nemen die belevingswaarden mee bij de inrichting en het beheer van de waterhuishouding en watersystemen. De omgeving waarin wij onze taken vormgeven is continu in beweging. De economisch groei, de toenemende behoefte aan wonen, werken en infrastructuur (ook in het landelijk gebied), de afname van de oppervlakte agrarisch gebied en de vraag naar rust en ruimte voor natuur en recreëren zorgen dat onze omgeving in een relatief hoog tempo verandert. Het belang van goed waterbeheer moet bij al deze veranderingen vroegtijdig worden ingebracht. Dit doen wij aan de hand van leidende principes, waaraan handelingen van onszelf en van derden worden getoetst. Deze leidende principes zijn eenduidig geformuleerd en bieden voor een langere periode een stevig fundament voor het beleid. Het betreft: - de watersysteembenadering; - de waterketenbenadering; - veiligheid; - water als mede-ordenend principe in de ruimtelijke ordening; - niet afwentelen; - ecologisch gezonde water- en (natte) landnatuur, ook in de stad. 3.2 Onze leidende principes De watersysteembenadering Ons beheersgebied is opgedeeld in 8 stroomgebieden, zie bijlage 4. Binnen deze stroomgebieden is er een interne samenhang binnen de waterhuishouding (het oppervlaktewater en het grondwater) en een externe samenhang met de ruimtelijke inrichting en het milieu. Zo heeft bijvoorbeeld de aanleg van een bedrijventerrein invloed op de waterafvoer en de waterkwaliteit en bepaalt de aanleg van een watergang of de gewenste grondwaterstand gerealiseerd kan worden. Deze benadering waarin de samenhang tussen de waterhuishouding en de omgeving centraal staat, wordt de watersysteembenadering genoemd. De mens beïnvloedt met zijn handelen het watersysteem. De natuurlijke processen zijn daardoor op veel plaatsen veranderd. Het huidige watersysteem vertoont op sommige plekken problemen die voortkomen uit de beïnvloeding door de mens. In de planperiode richten we daar nadrukkelijk onze aandacht op. Het is onze taak te zorgen dat het gebruik van het watersysteem ook voor toekomstige generaties mogelijk blijft tegen aanvaardbare kosten. Waterschap Veluwe zal steeds aangeven welke mogelijkheden het watersysteem biedt voor de diverse gebruiksvormen en wat de gevolgen van bepaalde keuzes zijn. De watersysteem- en stroomgebiedseigenschappen zijn daarbij het uitgangspunt. Door rekening te houden met de diverse functies die water kan hebben, kunnen kosten worden bespaard. Per stroomgebied stellen we visies op. Als basis voor deze visies zullen watersysteemanalyses worden uitgevoerd. Deze analyses en visies gebruiken we om voor het hele gebied in de planperiode het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime in kaart te brengen. Zo wordt duidelijk welke functies naast elkaar mogelijk zijn. Afstemming op de ruimtelijke ordening wordt vergemakkelijkt. Op sommige locaties zijn ingrepen nodig om bepaalde functies mogelijk te maken. Hierbij houden wij rekening met de natuurlijke dynamiek van systemen. Ook de risico's die bepaalde systemen of maatregelen meebrengen, gaan wij in de planperiode nadrukkelijker in beeld brengen. Binnen het watersysteem zijn grond- en oppervlaktewater onlosmakelijk met elkaar verbonden. Waterschap Veluwe ziet zichzelf in de toekomst als dé watersysteembeheerder. Dat betekent dat op termijn het grondwaterbeheer bij het waterschap komt. Waterschap Veluwe gaat de rol die het kan spelen bij grondwaterbeheer in de planperiode verder vorm geven. Wij willen de mogelijkheden die de waterhuishouding biedt gebruiken om de hoeveelheid en de kwaliteit van de grondwatervoorraad te verbeteren. Daarvoor kunnen anti-verdrogingsmaatregelen nodig zijn, zoals bijvoorbeeld het in de bodem infiltreren van oppervlaktewater, het dempen van sloten of het beperken van de afvoer. pag. 11

12 W ATERBEHEERSPLAN De waterketenbenadering De waterketenbenadering heeft betrekking op alle aspecten van waterwinning, gebruik en lozing. Populair gezegd betreft de waterketen al het water in een pijp en/of bak; van winning tot het moment dat het ergens op het watersysteem wordt geloosd. Waterketens staan dan ook niet los van het watersysteem maar haken op allerlei momenten daarop aan. Dit stelt eisen aan de waterketen. In samenwerking met gemeenten voeren we optimalisatiestudies uit. We kijken hierbij naar een optimale inhoud van het geheel van rioleringssystemen, afvalwatertransportsysteem en zuiveringsinstallatie. Uitgangspunt is dat de maatschappelijke kosten minimaal worden gehouden, bij een gelijkblijvend milieurendement. We kiezen voor een brongerichte benadering, zodat zoveel mogelijk water binnen het watersysteem blijft. Belangrijk hierbij is het afkoppelen (of nietaankoppelen) van regenwater, waarmee afvoer van dit regenwater via het afvalwatersysteem wordt voorkomen. Ook zullen we de mogelijkheden onderzoeken om op termijn effluent nuttig toe te passen binnen ons watersysteem. Dan is wel een verdere kwaliteitsverbetering nodig. Om dit te bereiken kan Waterschap Veluwe zwaardere eisen stellen aan de effluentkwaliteit van zijn eigen rioolwaterzuiveringsinstallaties. Samen met de waterwinnende bedrijven (waterleidingmaatschappijen, industrieën en landbouw) gaan we ook andere oplossingen zoeken om de verdroging te compenseren. Bijvoorbeeld door het infiltreren van oppervlaktewater. Voor het Apeldoorns Kanaal is hiermee een begin gemaakt, bij de Klaarbeek te Epe is dit al gerealiseerd. In het bebouwd gebied komen de watersysteem- en waterketenbenadering zeer nadrukkelijk bij elkaar. De stedelijke wateren vormen samen met onder meer de groene structuren de verbinding met het ommeland. Stedelijke wateren zijn onderdeel van regionale watersystemen en op allerlei manieren haakt de waterketen in het bebouwd gebied hierop aan. De verwevenheid van watersysteem en waterketen en de vraag van burgers naar aantrekkelijk ingerichte oevers of veilige en ecologisch gezonde oppervlaktewateren, onderstrepen het belang van een visie op stadswateren Veiligheid Eén van de belangrijkste taken van Waterschap Veluwe is de zorg voor voldoende bescherming van ons beheersgebied tegen hoog water. Als zich een hoogwatersituatie voordoet, willen we die bij voorkeur niet afwentelen op andere gebieden of grote buitenwateren. De verwachting is dat door klimaatveranderingen en verstedelijking de rivierafvoeren toenemen en de zeespiegel rijst. Daarnaast zal de bodemdaling in het westen en in het noorden van ons land doorzetten. Nu de noodzakelijk geachte dijkversterkingen zijn afgerond, wil Waterschap Veluwe actief en creatief mee zoeken naar oplossingen voor de veiligheid op lange termijn, binnen en buiten ons gebied. Met technische hulpmiddelen kan veel, maar wij willen inzichtelijk maken wat de consequenties daarvan zijn voor het karakter van het gehele watersysteem. Wij kiezen voor duurzame, natuurlijk functionerende watersystemen met veerkracht. Rekening houdend met de natuurlijke dynamiek, zal het water weer ruimte moeten krijgen. We moeten aansluiting zoeken bij natuurlijke processen. De strijd tègen het water moet worden omgevormd tot het ruimte geven áán het water Water als mede-ordenend principe in de ruimtelijke ordening Waterschap Veluwe wil aan het water zelf nog meer ruimte bieden. Water is door de jaren heen steeds meer in een keurslijf gedrongen. Om dit probleem op te lossen is een andere benadering nodig. Belangrijk hierbij is dat wij een visie hebben waar we met het watersysteem naartoe willen. De reeds eerder genoemde watervisies die wij per stroomgebied gaan opstellen zijn hierbij richtinggevend. Deze watervisies zullen wij vervolgens veel nadrukkelijker inbrengen in het overleg met gemeenten. Wij willen reeds in een vroeg stadium pro-actief met gemeenten meedenken bij het opstellen van ontwikkelingsschetsen en structuurvisies. Daarnaast zullen wij in overleg met provincie en gemeenten de watertoets uitwerken. Met dit instrument moet een goede inrichting van het watersysteem in de toekomst gewaarborgd worden. De afgelopen jaren bood Waterschap Veluwe het water al meer ruimte bij beekherstelprojecten en stedelijke uitbreidingsplannen (retenties, bergingsvijvers ed.). Het gaat hier om de opvang van pag. 12

13 extreme afvoer in de beek- en poldersystemen. In de afgelopen planperiode startten wij samen met de omliggende waterschappen een studie naar de geschikte en minder geschikte locaties binnen ons beheersgebied voor verschillende vormen van grondgebruik. Het resultaat is beschreven in de Blauwdruk voor Oost-Nederland. Deze studie zal uitgewerkt gaan worden naar waterkansenkaarten. Het beheer van de dijken richt zich op het instandhouden van het waterkerend vermogen, met bijzondere aandacht voor het ontwikkelen van natuurwaarden. Het waterschap wil nadrukkelijk betrokken zijn bij de uitwerking van de beleidslijn Ruimte voor de rivier Niet afwentelen Het leidend principe "niet afwentelen" betekent voor ons dat oplossen van een (water)probleem voor de één niet een nieuw probleem mag creëren voor de ander. Dit geldt voor zowel de waterkwantiteit, de waterkwaliteit als het kostenaspect. Vasthouden, bergen en dan pas lozen Eén van de belangrijkste adviezen van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw in haar rapport Waterbeleid 21e eeuw, is de strategie van vasthouden en bergen en later pas lozen van(regen)water. Dit houdt in dat we het water in eerste instantie zoveel mogelijk bovenstrooms vasthouden in bodem- en oppervlaktewater, vervolgens waar nodig (tijdelijk) bergen in retentiegebieden en pas daarna afvoeren naar elders. De invulling van dit leidende principe is steeds gebiedsafhankelijk. In de planperiode willen wij ons hier nadrukkelijk over buigen. Wij gaan daarbij uit van de natuurlijke processen en de veerkracht van een watersysteem. Dit met het doel duurzaam om te gaan met het systeem. Voor het bovenstrooms vasthouden van water valt te denken aan het verondiepen én het verbreden van waterlopen, flexibel peilbeheer, afkoppelen van verharde oppervlakken en laten meanderen van watergangen. Door het onderhoud meer te differentiëren streven we, uitgaande van aanvaardbare risico's, naar meer natuur in en langs de watergangen. Schoonhouden in plaats van achteraf zuiveren Het schoonhouden van regenwater, grondwater en oppervlaktewater heeft prioriteit. Aangepast materiaalgebruik en aanpassen van bijvoorbeeld werk-, teelt- en productiewijze kunnen voorkomen dat verontreinigingen in het water terechtkomen. Maatregelen om schone en vuile waterstromen te scheiden zijn nog niet optimaal doorgevoerd, daardoor zijn we nu nog veel geld kwijt voor het zuiveren. Wij vinden het erg belangrijk dat schoon water schoon blijft. Met het voorkomen van verontreiniging en het schoonhouden van water geven wij invulling aan het voorzorgprincipe. Dit betekent onder meer dat het ingezette beleid en de maatregelen voor de aanpak van diffuse bronnen worden voortgezet en dat puntlozers aandacht blijven krijgen. Een optimale verdeling van water, maar niet tegen elke prijs Een optimale verdeling van het water is nu en in de toekomst een belangrijke taak voor het waterschap. De toegekende gebruiksfuncties aan gebieden en watergangen zijn bepalend voor de te realiseren oppervlaktewaterpeilen en grondwaterstanden. Wij vinden daarbij ook dat de eisen die een bepaalde functie aan het watersysteem stelt tegen een acceptabele inspanning gerealiseerd moeten kunnen worden. Het is niet gewenst dat we bepaalde functies met veel kunst en vliegwerk moeten realiseren. Wat een acceptabele inspanning is zullen we per geval met de betrokken partijen moeten beoordelen. In de planperiode brengen wij per gebruiksfunctie de gewenste grond- en oppervlaktewatersituatie in beeld. De kennis die hierdoor ontstaat, biedt inzicht in de inspanning die nodig is om die situatie ter plaatse te bewerkstelligen Ecologisch gezonde water- en (natte) landnatuur; ook in de stad Er is sprake van ecologisch gezonde water- en (natte) landnatuur als de omstandigheden voor plant en dier zo zijn dat deze zich er kunnen handhaven of zich er na een verstoring opnieuw kunnen vestigen. Binnen ons gebied is veel waardevolle water- en (natte) landnatuur aanwezig. We willen deze natuurwaarden behouden, ontwikkelen en versterken en daartoe samen met derden de gewenste grond- en oppervlaktewatersituatie realiseren. Water heeft ook een belangrijke belevingswaarde. In stedelijk gebied spelen wij hierop in door samen met de gemeenten de watergangen, waar mogelijk, op een aantrekkelijke wijze in te richten en het beheer en onderhoud mede af te stemmen op de aanwezige natuurwaarden. Echter, nog niet overal voldoet de kwaliteit van waterbodem of oppervlaktewater aan de daarvoor geldende normen. Dit geldt zowel voor het landelijke als het stedelijke gebied. pag. 13

14 W ATERBEHEERSPLAN 3.3 Een boeiende werkomgeving Zoals inmiddels duidelijk mag zijn, is de Veluwe een geweldig gebied om creatief aan nieuwe mogelijkheden te werken. Hierbij is goed (samen)werken van groot belang. Waterschap Veluwe werkt samen met bijvoorbeeld gemeenten, andere waterschappen, provincie, drinkwaterbedrijven, bedrijfsorganisaties, natuurbeheerders en andere maatschappelijke organisaties. In de komende periode willen wij onze rol gaan verleggen van reactieve naar duidelijk pro-actieve partner. Wij zijn een organisatie die geraadpleegd wordt door andere partijen, om haar kennis van het functioneren van de regionale watersystemen. Waterschap Veluwe wil heel nadrukkelijk een spin in het waterweb zijn. In de planperiode willen wij nadrukkelijk bij de allereerste stadia van ruimtelijk schetsontwerp en planvorming worden betrokken. Ons motto 'Weloverwogen met water' blijft ook voor de komende periode van groot belang. Wij zullen voortdurend prioriteiten moeten stellen op grond van strategische ontwikkelingen binnen en buiten onze organisatie. Een open overlegstructuur en maatschappelijk draagvlak zijn daarbij van groot belang. Dit speelt zowel in het landelijke als in het stedelijke gebied. Waterschap Veluwe geeft aan het stedelijk waterbeheer speciale aandacht. Het gaat hierbij niet alleen om het beheer en onderhoud van het stadswater. Waterschap Veluwe streeft ernaar dat gemeenten in de ruimtelijke ordening vroegtijdig rekening houden met het oppervlaktewater als belangrijk element. Wij zullen daarvoor de mogelijkheden en beperkingen aangeven. In het landelijk gebied zullen diverse landinrichtingsprojecten worden uitgevoerd in de planperiode. Waterschap Veluwe zal ook daarbij voor een stroomgebiedsgerichte aanpak kiezen. Al de genoemde ontwikkelingen maken de uitbreiding gewenst van kennis op het gebied van grondwater, ecohydrologie, ruimtelijke ordening en de onderlinge samenhangen binnen integraal waterbeheer. Daarnaast zijn samenwerken en een heldere presentatie van waterzaken de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden, een tendens die zich in de planperiode nog voortzet. In- en externe communicatie spelen bij de twee laatstgenoemde aspecten een grote rol. Communicatie is niet alleen een taak van de gelijknamige afdeling, maar is de afgelopen jaren voor een groot deel van de medewerkers van het waterschap van essentieel belang geworden. Heldere contacten met de ingelanden en met andere organisaties zijn op alle niveaus van de organisatie gewenst. pag. 14

15 4 Doelstellingen, maatregelen 4.1 Beleidskaders en functies Inbreng vanuit andere beleid De invulling van de waterschapstaken wordt sterk beïnvloed vanuit Europa, het Rijk en de provincie. Hun inbreng ligt besloten in diverse beleidsnota s. De belangrijkste zijn: de Europese Kaderrichtlijn Water. Deze richtlijn verwoordt het streven binnen de Europese Unie naar ecologisch goed functionerende watersystemen. De stroomgebiedbenadering is daarvoor de basis. Ons waterschap maakt deel uit van het stroomgebied van de Rijn. De hoofdlijnen in deze Kaderrichtlijn zijn: behoeden voor verdere achteruitgang, beschermen en verbeteren van aquatische en terrestrische ecosystemen en wetlands; bevorderen van duurzaam watergebruik door de beschikbare waterbronnen voor de lange termijn te beschermen; bijdragen aan het afzwakken van de gevolgen van overstromingen en perioden van droogte. "4e Nota Waterhuishouding" van het rijk. Deze nota is vastgesteld in 1998 en heeft als planperiode Naast een verdere uitwerking en verdieping van de watersysteembenadering wordt in deze nota voor vier thema s specifieke aandacht gevraagd: veiligheid, verdroging, emissies en waterbodems. "Anders omgaan met water". Dit is het kabinetsbesluit inzake het advies "Waterbeleid voor de 21e eeuw" van de commissie Waterbeheer 21e eeuw. Men wil water meer ruimte bieden en waterproblemen niet benedenstrooms afwentelen. Men kiest de strategie: vasthouden bergen afvoeren. Om dit te realiseren is een "Startovereenkomst Waterbeleid 21e eeuw" getekend tussen het rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen. Hierin is de voorbereidingen van een bestuursakkoord tussen genoemde partijen in 2002 vastgelegd. Het bestuursakkoord moet een pakket concrete maatregelen bevatten om de gewenste inrichting te realiseren. "Wateragenda " van de provincie. Het waterhuishoudingsplan is met vier jaar verlengd. Evaluatie van dit plan en de nieuwe beleidsontwikkelingen leiden tot acties waaraan de provincie in de komende jaren wil werken: de wateragenda. De voor het waterschap belangrijkste agendapunten zijn: aanpak wateroverlast in regionale watersystemen, water als ordenend principe (G.G.O.R./Watertoets), diffuse bronnen, verdrogingsbestrijding, wateren met specifieke ecologische doelstellingen en de waterketenbenadering. "Water is overal". Deze notitie van de Unie van Waterschappen is een uitwerking van de Unie-rapporten "Water centraal" en "Samenwerken in de keten". De toenemende relatie tussen waterbeheer en andere beleidsterreinen vraagt om een nadere taakafbakening voor de waterschappen op een aantal belangrijke onderwerpen. De Unie werkt dit in deze notitie uit voor de relatie water ruimtelijke ordening, het grondwaterbeheer, het stedelijk waterbeheer en het waterketenbeheer. De inhoud van de hiervoor genoemde nota s is meegenomen in de voornemens van Waterschap Veluwe in dit waterbeheersplan Het waterbeheer is sterk in ontwikkeling. Naast de genoemde nota s zijn er meer verschenen. We wilden hier geen volledige opsomming geven. Wel zijn die nota s geselecteerd die het meest relevant zijn voor onze voornemens. Goed waterbeheer staat niet op zich zelf. Er zijn nadrukkelijke relaties met het ruimtelijke ordeningsbeleid en ander omgevingsbeleid. Deze relaties zijn waar mogelijk ook al meegenomen in de hiervoor genoemde waternota s. Bij de uitvoering van zijn taken zal Waterschap Veluwe binnen het beheersgebied in nauw overleg met met name gemeenten, GLTO en terreinbeheerders voor een goede afstemming op gebiedsniveau zorgen. pag. 15

16 W ATERBEHEERSPLAN Werken aan de waterhuishouding Het Waterhuishoudingsplan van de provincie Gelderland en de actualisering hiervan in de Wateragenda geven algemene doelstellingen die vertaald worden in functies voor (delen van) onze watersystemen. Hierbij gelden een basisniveau voor het hele gebied en specifieke functies voor delen van het gebied of de watergangen. Voor elke functie wordt nader omschreven waaraan het systeem moet voldoen. Voor het waterschap zijn deze functies belangrijke uitgangspunten. Het basisniveau Voor het basisniveau zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: bereiken van een optimaal grond- en oppervlaktewaterregime voor alle functies in het gebied; beperken van de overstromingskans bij hoge afvoeren tot een aanvaardbaar risico; realiseren van de minimumkwaliteit en op termijn de streefwaarden voor oppervlaktewater en waterbodems volgens de 4e Nota Waterhuishouding; ontwikkelen en behouden van goede leefomstandigheden in en langs het water voor algemene planten- en dierensoorten. Functie I Water voor Landbouw Het belang van de landbouw staat hierbij voorop. De doelstellingen zijn: afstemmen van de waterhuishouding op de gewenste grondwaterstand voor het landbouwkundig gebruik door minimaliseren van wateroverlast en vochttekorten; het zo mogelijk beschikbaar stellen van water voor bijvoorbeeld beregening. Verder zijn inrichting en beheer gericht op de natuur: veilig stellen/verbeteren van verspreid liggende natuur; veilig stellen/verbeteren van verspreid liggende, waardevolle wateren; behouden van waardevolle weidevogelgebieden; ontwikkelen van ecologische verbindingszones. Wateraardbei bij de Klaarbeek We onderscheiden daarnaast zes specifieke gebiedsfuncties. Van functie I naar functie V neemt het natuurbelang toe en het landbouwbelang af. Functie II Water voor landbouw en niet-kwelafhankelijke landnatuur De inrichting en het beheer van het watersysteem zijn primair gericht op de natuur. Aan de bij functie I genoemde doelstellingen is toegevoegd een anti-verdrogingsdoelstelling. Verdroogde gebieden worden beschermd tegen verdere verdroging. Daarnaast richten inrichting en beheer zich op de landbouw. Daarbij wordt de waterhuishouding afgestemd op een zo groot mogelijk deel van de landbouwgronden. pag. 16

17 Functie III Water voor landbouw en kwelafhankelijke landnatuur Ten opzicht van functie II is hier de anti-verdrogingsdoelstelling uitgebreid. Bij de kwelafhankelijke natuur wordt het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime mede bepaald door de stroming en de kwaliteit van het kwelwater. Waardevol weidevogelgebied De inrichting en het beheer zijn gericht op de bescherming van weidevogels. Dit kan betekenen dat in een gebied met functie I bijvoorbeeld de grondwaterstanden verhoogd moeten worden. Dit stemmen we af met de landbouw. Functie IV Water voor landbouw en kwelafhankelijke land- en waternatuur Aanvullend op Functie III wordt gewerkt aan extra mogelijkheden voor migratie van fauna in de watergang en een betere waterkwaliteit. Functie V Water voor land- en waternatuur van het hoogste ecologische niveau De inrichting en het beheer van het waterhuishoudkundig systeem zijn gericht op: het bereiken van het voor de natuur gewenste grond- en oppervlaktewatersysteem; het uitsluiten van stoffen die het water kunnen verontreinigen; het veilig stellen en ontwikkelen van de land- en waternatuur van het hoogste ecologische niveau. Functie VI Water voor stedelijk gebied De inrichting en het beheer van het watersysteem is gericht op: het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime; de belevingswaarde van water; duurzaam ecologisch functioneren van het watersysteem. Daarnaast onderscheidt het waterhuishoudingsplan: Wateren van het hoogste ecologische niveau (HEN-wateren); Binnen het beheersgebied van Waterschap Veluwe vindt u 38 beken met de functie HEN-water. De inrichting en het beheer van deze wateren richten zich op: veiligstellen en ontwikkelen van de waternatuur van het hoogste ecologisch niveau; behouden en herstellen van karakteristieke wateren en oeverzones en van karakteristieke waternatuur. Wateren met specifieke ecologische doelstellingen; Deze wateren komen voor binnen de gebieden met functie I, II of III en hebben actueel of potentieel een hogere ecologische waarde dan hun omgeving. De inrichting en het beheer richten zich op bescherming van deze wateren door: afstemmen van het peilbeheer op de aanwezige gebiedsfuncties; behouden en mogelijk versterken van karakteristieke vormen van water en oevers. Ecologische verbindingszones In de Nota Groene Connecties van de provincie Gelderland staan voorstellen voor de Ecologische verbindingszones, die de gebieden van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) met elkaar moeten verbinden. Het waterschap fungeert hierbij als trekker voor de zones langs watergangen. Zwemwater In ons beheersgebied kennen zes locaties de functie zwemwater. Zwemwater moet veilig zijn, er worden met name strengere bacteriologische eisen aan gesteld. Beekprik Relatie functiedoelstellingen en beheersproducten waterschap Uit de hiervoor genoemde externe nota s zijn voor Waterschap Veluwe concrete doelstellingen af te leiden voor het waterbeheer, watersysteem en de waterketen. De waterschappen in Nederland hebben hun activiteiten ingedeeld in verschillende thema s. In het vervolg van dit hoofdstuk worden onze voornemens beschreven conform deze indeling. Maatregelen voor de doelstelling veiligheid zijn met name verwoord bij beheer en onderhoud, beekherstel, ecologische verbindingszones (meervoudig ruimtegebruik), herprofileren/baggeren en landinrichting. Maatregelen voor de doelstelling gewenste grond- en oppervlaktewaterregime komen terug bij verdroging, landinrichting en handhaving waterpeil. Natuurmaatregelen bij beekherstel, verdroging en ecologische verbindingszones en natte natuur. Verbeteren van de waterkwaliteit zal vooral plaatsvinden door maatregelen zoals verwoordt bij diffuse bronnen en door het inzetten van de instrumenten vergunningverlening en handhaving. De ecologische kwaliteit van het watersysteem zal verbeteren door de waterkwaliteitsmaatregelen in combinatie met inrichtingsmaatregelen. Die zijn verwoord bij beheer en onderhoud, beekherstel en ecologische verbindingszones. Doelstellingen ten aanzien van stedelijk waterbeheer, rioleringsbeleid en aanpak waterbodems komen terug bij de gelijknamige thema s. Intensiveren van de samenwerking met andere partijen en van de samenhang tussen waterbeheer en ruimtelijke ordening is aan de orde bij de planvorming en uitvoering van maatregelen. Deze aspecten komen bij alle thema s voor. pag. 17

18 W ATERBEHEERSPLAN 4.2 Watersysteem Planvorming Waar we naar toe willen zijn gezonde en veerkrachtige watersystemen, die hun waarde voor de toekomst behouden. In de vorige paragrafen omschreven we de verschillende eisen die aan het watersysteem gesteld kunnen worden, onze visie en de ambities van Waterschap Veluwe. In deze uitgebreide paragraaf 4.2. vindt u per beleidsterrein de voorgenomen doelen en mijlpalen beschreven. Vooruitlopend op het in werking treden van dit waterbeheersplan zullen wij in 2001 voor ons gehele beheersgebied een watervisie opstellen. Hierin zullen globaal de functies en de inrichting van onze watersystemen worden beschreven, zoals Waterschap Veluwe die zou willen zien. Dit zal in 2001 ingebracht worden in het op te stellen Reconstructieplan (zie hiervoor ook Landelijk Gebied) en in het op te stellen Bestuursakkoord Waterbeleid 21e Eeuw. Deze visie zal vervolgens verder uitgewerkt worden tot visies per stroomgebied. Daarbij geven we aan hoe we de strategie bergen, vasthouden, afvoeren denken te realiseren, hoe de nieuwe normering wateroverlast in ons gebied wordt ontwikkeld en hoe het gewenst grondwater- en oppervlaktewaterregime wordt uitgewerkt. Kortom, planvorming voor een totale herbeoordeling van ons watersysteem gebaseerd op de inzichten voor de 21e eeuw. Mede op basis van deze stroomgebiedsvisies worden de concrete maatregelen uitgewerkt. Uitgangspunt hierbij is, dat deze gebiedsgerichte benadering ertoe zal leiden dat meerdere problemen integraal kunnen worden aangepakt. Het maken van plannen zal natuurlijk in overleg met de andere partijen in ons beheersgebied plaatsvinden Beheer en onderhoud van watergangen Het hoofddoel bij beheer en onderhoud van watergangen en kunstwerken is het waarborgen van een goede waterhuishouding die aansluit bij de functie van de watergangen en van het aangrenzende gebied. De watergangen zijn afhankelijk van hun belang onderverdeeld in A-, B- en C-watergangen. Het waterschap onderhoudt de kilometer A-watergangen zelf, B- en C-watergangen moeten de aangrenzende grondeigenaren onderhouden Stand van zaken Voor het beheer maken we gebruik van de Keur en de legger. De Keur is een juridisch instrument, dat door het waterschap opgestelde regelgeving bevat. In de legger zijn de afmetingen van watergangen en kunstwerken, zoals bijvoorbeeld duikers en bruggen opgenomen. Ook bepaalt de legger wie het onderhoud moet verrichten. Maaionderhoud is een belangrijke activiteit om de watergang in een goede staat te houden. Langs sprengen en beken vind je vaak kwetsbare en waardevolle vegetaties en fauna, die waar nodig handmatig worden onderhouden. De overige A-watergangen worden machinaal onderhouden. Ook daarbij hebben we natuurlijk aandacht voor de dieren en planten langs de watergangen. Het beheer van de B-watergangen wordt gecontroleerd tijdens de schouw. Er zijn mogelijkheden de natuur langs de watergangen meer kansen te bieden zonder afbreuk te doen aan de aan- en/of afvoercapaciteit die behoort bij de functie. Die mogelijkheden zijn: minder intensief maaien van de oevers; later maaien van de oevers in verband met het broedseizoen van vogels; selectief maaien, zodat drijvende waterplanten en waardevolle oevervegetaties gespaard blijven; actief verwijderen van ongewenste watervegetaties; maaisel afvoeren om op kansrijke plaatsen schralere oevers te krijgen met een meer gevarieerde, bloemrijke vegetatie. Aandachtspunten bij het onderhoud van watergangen zijn onder andere: later en minder maaien kan leiden tot meer verspreiding van ongewenste kruiden en een te groot volume per maaibeurt; het deponeren van maaisel op oevers en onderhoudspaden leidt tot verrijking en verruiging; de onderhoudspaden zijn, voor zover aanwezig, te smal om met standaardmaterieel maaisel af te voeren; de breedte van de watergangen is vaak onvoldoende om minder intensief of selectief onderhoud toe te passen; afvoeren in stedelijk gebied. pag. 18

19 Lange termijn Bij het lange termijn onderhoudsbeleid willen we, rekening houdend met aanvaardbare risico s, voldoen aan de waterhuishoudkundige eisen die behoren bij de functie van de watergang en omgeving. De belangrijkste uitgangspunten hierbij zijn: afstemmen van het onderhoud op de gebruiksfuncties van de watergang en de omgeving; minimaal ingrijpen in de natuurlijke processen om de natuurwaarden te beschermen en te versterken; doelmatig en efficiënt werken. Wat willen we in de planperiode bereiken: onderhoudsplannen voor het (maai)onderhoud in alle stroomgebieden; waterplannen voor het stedelijk water, opgesteld in overleg met de gemeenten; bij het herprofileren en baggeren van watergangen deze natuurvriendelijker inrichting en zo mogelijk zo inrichten dat water beter wordt vastgehouden; migreerbaar maken van watergangen, daar waar dat effect heeft of de watergang onderdeel is van een ecologische verbindingszone Planperiode In de planperiode werken we voor elk stroomgebied het maaionderhoud verder uit. Richtinggevend zijn hierbij de streefbeelden die behoren bij de functies, typen en doelstellingen van de watergangen en hun omgeving. Voor het stedelijk gebied overleggen we met de betreffende gemeenten. Hierbij zal bijzondere aandacht worden besteed aan het ontwikkelen van natuur- en belevingswaarde. Gemaal Veluwe,Wapenveld pag. 19

20 W ATERBEHEERSPLAN Beekherstel Bij beekherstel gaat het om beken en sprengen met een hogere ecologische doelstelling. Die beken en sprengen willen we maximaal tot ontwikkeling laten komen, rekening houdend met de hydrologische, ecologische, economische, cultuurhistorische, landschappelijke en recreatieve belangen Stand van zaken Samen met rijk en provincie is een beekherstelprogramma opgesteld voor de oostflank van de Veluwe tussen het Apeldoorns Kanaal en het Veluwemassief. Later zijn de waardevolle beken aan de noordzijde van de Veluwe daaraan toegevoegd. Ten zuiden van Apeldoorn kruisen een aantal beken het Apeldoorns Kanaal, waarna ze doorlopen naar de IJssel. Deze beken worden in het kader van de ruilverkaveling Brummen-Voorst hersteld en natuurvriendelijk ingericht. Rijk en provincie betalen mee aan deze maatregelen. Inmiddels zijn voor een tiental gebieden beheers- en onderhoudsplannen opgesteld en zijn de bijbehorende maatregelen uitgevoerd. We bestuderen de gevolgen van de uitgevoerde maatregelen door monitoring. Waar nodig vindt aangepast beheer plaats (bijvoorbeeld handmatig onderhoud i.p.v. machinaal). Gronden die voor beekherstel nodig zijn worden op basis van vrijwilligheid verworven van de eigenaren. Kansen voor beekherstel liggen er ook in het stedelijk gebied door het weer zichtbaar maken van beken. Dit gebeurde bijvoorbeeld met de Winkewijert in Apeldoorn. Belangrijke aandachtspunten bij beekherstel zijn: verontreinigde waterbodems en oevermaterialen. Het beekherstel en de sanering van de aangetroffen verontreinigingen worden dan op elkaar afgestemd; de medewerking om gronden af te staan. Deze wordt geringer, wat vertragend kan werken. Nadrukkelijk zal worden gezocht naar alternatieven zoals het sluiten van beheersovereenkomsten en het voeren van actieve grondpolitiek (zie ook het hoofdstuk 6 Instrumenten); conflicterende belangen, zoals: - herstel waterafvoer versus verdrogingsbestrijding; - cultuurhistorie versus ecologie/migreerbaar maken; - ecologische inrichting/vernatting versus landbouwkundig gebruik; - natuurlijke inrichting versus recreatieve druk; - realisatie natuur versus grondprijzen; - milieuhygiënische kwaliteit versus cultuurhistorie. maaiboot voor onderhoud watergangen pag. 20

21 Lange termijn Samen met rijk en provincie is het beekherstelprogramma opgesteld. Voor nog 16 waardevolle beken en sprengen moeten voor 2010 beheers- en onderhoudsplannen zijn opgesteld en uitgevoerd. In overleg met gemeenten, willen wij de herstelde beken en sprengen een "beschermde status" geven in gemeentelijke bestemmingsplannen Planperiode In de planperiode zullen wij: 10 beheers- en onderhoudsplannen opstellen voor (clusters van) beken en sprengen; 7 beheers- en onderhoudsplannen uitvoeren voor (clusters van) beken en sprengen; door monitoring de effecten van de uitvoering van beheers- en onderhoudsplannen evalueren. De resultaten nemen we mee in de nog resterende beekherstelplannen; de beekherstelplannen samen oppakken met eventueel verontreinigde waterbodem en oevers; in samenwerking met gemeenten beekgedeelten in stedelijk gebied weer zichtbaar maken. In hoofdstuk 5 kunt u zien welke (clusters van) beken en sprengen in de planperiode in uw omgeving aangepakt zullen gaan worden Verdroging en droogteschade De grondwaterstanden zijn de afgelopen decennia gedaald. Dat komt onder andere door wateronttrekkingen, hydrologische ingrepen, cultuurtechnische maatregelen en stedelijke ontwikkelingen. We spreken van verdroging als door te lage grondwaterstanden, vermindering van kwelstromen of het droogvallen van watergangen schade optreedt aan de natte land- en waternatuur in natuurgebieden. De verdrogingsbestrijding is daarom primair gericht op het bereiken van het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime (G.G.O.R.) Stand van zaken In 1997 tekende Waterschap Veluwe samen met andere partijen die bij verdrogingsbestrijding een belangrijke rol spelen, de intentieverklaring verdrogingsbestrijding. In 2000 was voor 18% van het verdroogde gebied een verdrogingsbestrijdingsproject uitgevoerd of in uitvoering en was de voorbereiding voor 32% van het verdroogde areaal opgestart. Er zijn geen nieuwe plannen vastgesteld. De tussendoelen zijn gerealiseerd, maar nog in geen enkele situatie wordt de doelstelling volledig bereikt. Specifiek op verdrogingsbestrijding gericht, zijn de volgende projecten uitgevoerd of in uitvoering: Kortebroek te Vaassen; Veldbeek/Appelsche Maalschap; project onttrekking Klaarbeek en infiltratie bij Epe; project onttrekking water uit Apeldoorns Kanaal bij Eerbeek en infiltratie. Het waterschap streeft tevens naar het voorkomen van verdroging door onder andere intensievere betrokkenheid bij het opstellen van bestemmingsplannen, integratie van verdrogingsproblematiek bij vergunningverlening en het opstellen van peilbesluiten. Met een subsidieregeling stimuleert het waterschap het afkoppelen van verhard oppervlak van de riolering. Dit ontlast de r.w.z.i. s, terwijl de infiltratie van regenwater bijdraagt aan de verdrogingsbestrijding. Recent is bij de provincie de verdrogingskaart aangepast en is een natuurdoeltypenkaart opgesteld. Aandachtspunten bij de verdrogingsbestrijding zijn: vaststellen van het gewenste grond- en oppervlaktewaterregime. Dit is nog niet altijd bekend. Door gewijzigd ruimtelijk gebruik is de historische grond- en oppervlaktewatersituatie veelal niet maatgevend. toepassen van "de ladder van Weersink", die uitgaat van de trits: - voorkomen van schade; - ondervangen van schade door technische maatregelen of kavelruil; - financieel compenseren indien vernattingsschade niet te voorkomen is. Het creëren van draagvlak voor de vernattingsschaderegeling is nodig om medewerking van betrokkenen te verkrijgen. Aanpassingen die ten koste gaan van de effectiviteit van een project, worden vermeden. pag. 21

Verdroging: tegen gaan van verdroging in het algemeen door beperken van verharding, ruimte voor infiltratie, hydrologisch neutraal ontwikkelen etc.

Verdroging: tegen gaan van verdroging in het algemeen door beperken van verharding, ruimte voor infiltratie, hydrologisch neutraal ontwikkelen etc. WATERTOETSPROCES Globale checklist waterbelangen in de ruimtelijke ordening Bij het watertoetsproces let het waterschap op alle wateraspecten. Doorgaans krijgen het voorkomen van wateroverlast en de zorg

Nadere informatie

UITGANGSPUNTEN NOTITIE. Plan: Algemene projectgegevens:

UITGANGSPUNTEN NOTITIE. Plan: Algemene projectgegevens: UITGANGSPUNTEN NOTITIE Plan: Algemene projectgegevens: Projectomschrijving: 8 woningen Holtenweg Vries Oppervlakte plangebied: 2185 m2 Toename verharding in plangebied: 400 m2 Kaartlagen geraakt: Ja Aanvrager

Nadere informatie

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d

E u r o p e e s w a t e r b e l e i d N a t i o n a a l W a t e r b e l e i d B i j l a g e 1 : Beleidskader water Europees waterbeleid Kaderrichtlijn Water (KRW) De kaderrichtlijn Water richt zich op de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwater en grondwater.

Nadere informatie

1) Gaat het om een ruimtelijk plan dat uitsluitend een functiewijziging van bestaande bebouwing inhoudt? nee

1) Gaat het om een ruimtelijk plan dat uitsluitend een functiewijziging van bestaande bebouwing inhoudt? nee datum 16-5-2013 dossiercode 20130516-34-6989 Tekenen: Heeft u een beperkingsgebied geraakt? Welke gemeente omvat het grootste deel van het door u getekende plangebied? Winsum Vragen: 1) Gaat het om een

Nadere informatie

Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen

Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen B i j l a g e 2 : G e l d e n d w a t e r b e l e i d Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen Inhoudsopgave Vigerend beleid voor ruimtelijke onderbouwingen 1 Inhoudsopgave 1 1 Europees Waterbeleid

Nadere informatie

AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW FOLDERS

AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW FOLDERS AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW FOLDERS Postcode Provincie Gemeente Plaats Wijk Aantal 3841 Gelderland Harderwijk Harderwijk Centrum/Friese Gracht/Zeebuurt 2.563 3842 Gelderland Harderwijk Harderwijk

Nadere informatie

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water"

Projectnummer 111769 Bedrijventerrein Smilde aspect Water Memo Ter attentie van Gemeente Midden-Drenthe Datum 4 december 2012 Opgesteld door Maarten van Vierssen Projectnummer 111769 Onderwerp Bedrijventerrein Smilde aspect Water" In deze memo zijn de watertoetsen

Nadere informatie

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009. Memo Ter attentie van Project management Den Dekker B.V. Datum 03 januari 2013 Distributie Projectnummer 111850-01 Onderwerp Parkeerterrein Jumbo Heythuysen Geachte heer Bosman, 1 WATERBELEID Het streven

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F:

COLOFON. bk ruimte&milieu, Adviseurs in omgevingsrecht. Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: F: pagina 2 van 11 COLOFON, Adviseurs in omgevingsrecht Postbus 2111, 1990 AC Velserbroek T: 088 321 25 20 F: 088 321 25 29 Postbus 5011, 2900 EA Capelle aan den IJssel T: 088 321 25 10 F: 088 321 25 19 Niets

Nadere informatie

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens.

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens. Samenvatting van de watertoets De toets is uitgevoerd op een ruimtelijke ontwikkeling in het beheergebied van het waterschap Regge en Dinkel. Voor algemene informatie over de watertoets van Regge en Dinkel

Nadere informatie

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren Water in Tiel Waterbeleid Tiel en Waterschap Rivierenland Water en Nederland zijn onafscheidelijk. Eigenlijk geldt hetzelfde voor water en Tiel, met de ligging langs de Waal, het Amsterdam Rijnkanaal en

Nadere informatie

Klimaatopgave landelijk gebied

Klimaatopgave landelijk gebied Klimaatopgave in beeld 13 oktober 2016, Hoogeveen Algemene info Klimaatopgave landelijk gebied Bert Hendriks Beleidsadviseur hydrologie 275.500 ha 580.000 inwoners 543 medewerkers 22 gemeenten 4.479 km

Nadere informatie

Code: 20101103-39-2671 Datum: 2010-11-03

Code: 20101103-39-2671 Datum: 2010-11-03 Bijlage 1: Digitale Watertoets Waterschap Hollandse Delta, d.d. 3 november 2010 Code: 20101103-39-2671 Datum: 2010-11-03 Deze uitgangspuntennotitie bevat de waterhuishoudkundige streefbeelden, strategieen

Nadere informatie

: gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe)

: gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe) ogo MEMO Aan Van Kopie Dossier Project Betreft : gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe) : BA7950-100-100 : Bedrijventerrein Wapenveld Noord : Watertoetsnotitie

Nadere informatie

Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps

Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps Presentatie Waterschap De Dommel bij: Volkstuindersvereniging Bladel c.a. Door: Toon Kemps Inhoud presentatie Even voorstellen Waterschappen algemeen Video Vragen Project Beemdstraat Bladel Afsluiting

Nadere informatie

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure)

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure) datum 14-9-2015 dossiercode 20150914-63-11571 Samenvatting watertoets (korte procedure) In dit document vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens op de website www.dewatertoets.nl. De toets

Nadere informatie

Bijlage bij de toelichting

Bijlage bij de toelichting Bijlage bij de toelichting Inhoudsopgave Bijlagen bij toelichting 5 Bijlage 1 Watertoets 7 blad 3 van 8 blad 4 van 8 Bijlage 1 Watertoets Thema Doelstelling Realisatie Veiligheid/waterkering Wateroverlast

Nadere informatie

10.1 10.0. Naar een nieuw 9.90. Schoonebeekerdiep 9.80 9.70. Denk mee, schets mee 9.60 9.50 9.40 9.30 9.20 9.10 9.00

10.1 10.0. Naar een nieuw 9.90. Schoonebeekerdiep 9.80 9.70. Denk mee, schets mee 9.60 9.50 9.40 9.30 9.20 9.10 9.00 Naar een nieuw Schoonebeekerdiep Denk mee, schets mee Waterschap Velt en Vecht wil graag een natuurlijker Schoonebeekerdiep dat meer water kan opvangen. Langs de beek blijft landbouw de belangrijkste bestemming.

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Resultaten watertoets

BIJLAGE 2. Resultaten watertoets BIJLAGE 2 Resultaten watertoets Watertoets Ter voorbereiding van het actualiseringstraject van de bestemmingsplannen is een Plantoets Omgevingsaspecten 8) uitgevoerd. In het kader van deze plantoets heeft

Nadere informatie

Rapportage watertoets

Rapportage watertoets BIJLAGE 1 Rapportage watertoets Waterparagraaf Herinvulling locatie aan de Wjitteringswei te Aldeboarn projectnr. 176812 revisie D0 augustus 2008 Opdrachtgever Dr. S. Weidenaar It Rak 1 8406 EX Tijnje

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Projectplan verdrogingsbestrijding Empese en Tondense Heide D e f i n i t i e f

Projectplan verdrogingsbestrijding Empese en Tondense Heide D e f i n i t i e f Projectplan verdrogingsbestrijding Empese en Tondense Heide D e f i n i t i e f 26 juni 2013 1 1 Projectbeschrijving 1.1 Wat wordt aangelegd of gewijzigd? Zowel binnen als buiten het natuurgebied Empese

Nadere informatie

MEMO. Sweerts de Landasstraat 50 6814 DG Arnhem 026 35 23 125 arnhem@buro-sro.nl www.buro-sro.nl. - Gemeente Gemert-Bakel

MEMO. Sweerts de Landasstraat 50 6814 DG Arnhem 026 35 23 125 arnhem@buro-sro.nl www.buro-sro.nl. - Gemeente Gemert-Bakel MEMO Aan: - Gemeente Gemert-Bakel Van: - Buro SRO Datum: - 20-11-2012 Onderwerp: - Watermemo De Hoef 16 Gemert Sweerts de Landasstraat 50 6814 DG Arnhem 026 35 23 125 arnhem@buro-sro.nl www.buro-sro.nl

Nadere informatie

Wateradvies voor ruimtelijke plannen met een klein waterbelang (korte procedure)

Wateradvies voor ruimtelijke plannen met een klein waterbelang (korte procedure) Notitie Contactpersoon Paul Lammers Datum 10 maart 2016 Kenmerk N002-1233768PTL-evp-V01-NL Watertoets Paleis t Loo Inleiding Eén van de milieuthema s die in het bestemmingsplan voor Paleis t Loo en het

Nadere informatie

Voorstel. Aan algemeen bestuur 25 november 2010

Voorstel. Aan algemeen bestuur 25 november 2010 Voorstel Aan algemeen bestuur 25 november 2010 Portefeuillehouder W. van der Hoek Datum 11 november 2010 Thema Goede kwaliteit oppervlaktewater en Opgemaakt door Planvorming waterbodem Docbasenummer 210606

Nadere informatie

NOT a 12 september 2013 Water Bij elke ruimtelijke ontwikkeling is het opstellen van een waterparagraaf verplicht gesteld, mede in relatie

NOT a 12 september 2013 Water Bij elke ruimtelijke ontwikkeling is het opstellen van een waterparagraaf verplicht gesteld, mede in relatie NOT01-0252596-01a 12 september 2013 Water Bij elke ruimtelijke ontwikkeling is het opstellen van een waterparagraaf verplicht gesteld, mede in relatie tot de watertoets. In deze notitie wordt verwoord

Nadere informatie

2 november 2009 C M.J.C. Kerkhof Jonkman. Team stedelijk water

2 november 2009 C M.J.C. Kerkhof Jonkman. Team stedelijk water WATERPARAGRAAF Onderwerp: Rentray Rekken Apeldoorn, Projectnummer: 2 november 2009 C01031.200803 Opgesteld door: M.J.C. Kerkhof Jonkman Gecontroleerd door: M. Swenne ARCADIS NEDERLAND BV Het Rietveld 59a

Nadere informatie

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Bergen van water in de buurt 3 1.2 Schoon oppervlaktewater in de wijk 4 1.3 Wat u kunt doen 5 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 7 2.1 Van regenton 8 2.2 naar tuinbeek

Nadere informatie

Code: Datum: Samenvatting van de watertoets

Code: Datum: Samenvatting van de watertoets Code: 20120223-5-4281 Datum: 2012-02-23 Samenvatting van de watertoets De toets is uitgevoerd op een ruimtelijke ontwikkeling in het beheergebied van het waterschap Regge en Dinkel. Voor algemene informatie

Nadere informatie

ONDERZOEK DUURZAME WATERHUISHOUDING ACHTERSTRAAT VUGHT

ONDERZOEK DUURZAME WATERHUISHOUDING ACHTERSTRAAT VUGHT ONDERZOEK DUURZAME WATERHUISHOUDING ACHTERSTRAAT VUGHT Beleid Kaderrichtlijn Water De Kaderrichtlijn water is een Europese richtlijn die moet leiden tot een verbetering van de kwaliteit van het oppervlakte-

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

datum dossiercode STANDAARD WATERPARAGRAAF Plan: Legalisatie damwanden Garmpoleiland

datum dossiercode STANDAARD WATERPARAGRAAF Plan: Legalisatie damwanden Garmpoleiland datum 14-9-2018 dossiercode 20180913-34-18746 STANDAARD WATERPARAGRAAF Plan: Legalisatie damwanden Garmpoleiland Algemene projectgegevens: Projectomschrijving: Legalisatie damwanden Garmpoleiland Oppervlakte

Nadere informatie

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015

Bestuursrapportage 2014 waterschap Vechtstromen Versie 24 november 2015 Bestuursrapportage 204 Vechtstromen Versie 24 november 205 Deze rapportage bevat een overzicht op hoofdlijnen van de voortgang van de uitvoering van het waterbeleid en dient als basis voor jaarlijks bestuurlijk

Nadere informatie

Memo. Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN

Memo. Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN Memo Plaats en datum Referentienummer Kenmerk Houten, 20 juli 2011 PN 307938 Aan Macéka Vastgoed t.a.v. De heer M.M. Boerse Amsterdamsestraatweg 41 Postbus 560 3740 AN Baarn Kopie aan Van Ir. J.W. Bronkhorst

Nadere informatie

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Integraal Waterplan Haarlem Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Inhoud presentatie 1. Enkele begrippen 2. Waterplan Haarlem Aanleiding en doel Gerealiseerde maatregelen Actualisatie Geplande maatregelen

Nadere informatie

Notitie. 1. Beleidskader Water

Notitie. 1. Beleidskader Water Notitie Ingenieursbureau Bezoekadres: Galvanistraat 15 Postadres: Postbus 6633 3002 AP Rotterdam Website: www.gw.rotterdam.nl Van: ir. A.H. Markus Kamer: 06.40 Europoint III Telefoon: (010) 4893361 Fax:

Nadere informatie

Datum 14 december Herstel Meander Lunterse Beek Scherpenzeel. Het college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Vallei en Veluwe

Datum 14 december Herstel Meander Lunterse Beek Scherpenzeel. Het college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Vallei en Veluwe PROJECTPLAN WATERWET Datum 14 december 2015 Projectnummer P205508 Onderwerp Herstel Meander Lunterse Beek Scherpenzeel Het college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Vallei en Veluwe besluit het

Nadere informatie

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,

Nadere informatie

: Schoon en gezond water in Noord Nederland. Adviesnota 2007 Kaderrichtlijn Water/Water Beheer 21 e eeuw.

: Schoon en gezond water in Noord Nederland. Adviesnota 2007 Kaderrichtlijn Water/Water Beheer 21 e eeuw. Nummer Onderwerp : B-3.01.2008 : Schoon en gezond water in Noord Nederland. Adviesnota 2007 Kaderrichtlijn Water/Water Beheer 21 e eeuw. Korte inhoud : Voorgesteld wordt: 1. In te stemmen met de verwoorde

Nadere informatie

Verdrogingsbestrijding Vossenbroek

Verdrogingsbestrijding Vossenbroek Projectplan Waterwet (definitief besluit) Datum 08-09-2014 Projectnummer P2200C Onderwerp Verdrogingsbestrijding Vossenbroek Het college van dijkgraaf en heemraden van Waterschap Vallei en Veluwe besluit

Nadere informatie

Toelichting. beleid dempen sloten. (landelijk gebied)

Toelichting. beleid dempen sloten. (landelijk gebied) Bijlage 4 Toelichting beleid dempen sloten (landelijk gebied) Inleiding Doel van het dempingenbeleid is het waarborgen van de bestaande goede wateraanvoer en waterafvoer in het landelijk gebied en het

Nadere informatie

Opbouw. Het belang van natuurvriendelijke oevers. EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Waterbeleid. Doel KRW voor oevers. EU Kaderrichtlijn Water Maatregelen

Opbouw. Het belang van natuurvriendelijke oevers. EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Waterbeleid. Doel KRW voor oevers. EU Kaderrichtlijn Water Maatregelen Het belang van natuurvriendelijke oevers Christa Groshart Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Opbouw Beleid en Maatregelen Verwachtingen Knelpunten KRW innovatie-onderzoek Waterbeleid Europese

Nadere informatie

Erläuterung Maßnahmen pro Teilgebiet

Erläuterung Maßnahmen pro Teilgebiet Anlage P Erläuterung Maßnahmen pro Teilgebiet Rijn-Noord Tijdvak 2010-2015 Art. 11-3g aanpakken riooloverstorten m3 30 30 verminderen belasting RWZI stuks 6 6 afkoppelen verhard oppervlak ha 61 28 89 saneren

Nadere informatie

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7 Memo nummer water 1 datum 15 juli 2013 aan Arno Derks Croonen van Arjan van Beek Oranjewoud kopie Ruud van Hoek Oranjewoud project Haalbaarheidsstudie Prodrive Ekkersrijt gemeente Son projectnummer 252510

Nadere informatie

Samen werken aan waterkwaliteit. Voor schoon, voldoende en veilig water

Samen werken aan waterkwaliteit. Voor schoon, voldoende en veilig water Samen werken aan waterkwaliteit Voor schoon, voldoende en veilig water D D Maatregelenkaart KRW E E N Z D E Leeuwarden Groningen E E W A IJSSELMEER Z Alkmaar KETELMEER ZWARTE WATER MARKER MEER NOORDZEEKANAAL

Nadere informatie

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen.

In de beslisnota wordt aan u gevraagd in te stemmen met de vastgestelde doelen en maatregelen. Nummer Onderwerp : B-3.11.2008 : Beslisnota Kaderrichtlijn Water Korte inhoud : Water Beheer 21 e eeuw, 2008, Schoon en gezond water in Noord-Nederland 1. Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water in

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie

Waterkwaliteit verbeteren!

Waterkwaliteit verbeteren! Waterkwaliteit verbeteren! Erwin Rebergen Beheerder grond- en oppervlaktewater 6 juni 2013 1 Onderwerpen Waarom spant zich in om de waterkwaliteit te verbeteren? Wat willen we bereiken? Hoe willen we een

Nadere informatie

Het waterschap en Grondwater. Bewonersavond 24 maart 2016

Het waterschap en Grondwater. Bewonersavond 24 maart 2016 Het waterschap en Grondwater Bewonersavond 24 maart 2016 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Verantwoordelijk voor: übescherming tegen overstroming; üpeilbeheer in oppervlaktewater ükwaliteit

Nadere informatie

NOTITIE WATER. Aanleiding. Opdrachtgever GEM Benedenveer BV io Contactpersoon De heer J. Luykx Werknummer 1407G489 Datum 27 februari 2015

NOTITIE WATER. Aanleiding. Opdrachtgever GEM Benedenveer BV io Contactpersoon De heer J. Luykx Werknummer 1407G489 Datum 27 februari 2015 NOTITIE WATER Project Plaats Sliedrecht Opdrachtgever GEM Benedenveer BV io Contactpersoon De heer J. Luykx Werknummer 1407G489 Datum 27 februari 2015 Aanleiding Het voornemen is om op een braakliggend

Nadere informatie

Natuurvriendelijke oevers. Droge voeten, schoon water

Natuurvriendelijke oevers. Droge voeten, schoon water Natuurvriendelijke oevers Droge voeten, schoon water VOOR WIE IS DEZE FOLDER BESTEMD? Deze folder is bestemd voor eigenaren van oevers die in aanmerking komen om hun oever natuurvriendelijk in te richten.

Nadere informatie

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Kaarten Waterbelangen DM: 303052 1 Wateropgaven 2015 / 2027 Kaart 1. Gebieden met een WB21 wateropgave In 2005 is een studie wateropgave uitgevoerd (conform

Nadere informatie

Notitie. Watertoets Westkanaalweg Ter Aar. 1 Inleiding. 1.1 Aanleiding. 1.2 Procedure

Notitie. Watertoets Westkanaalweg Ter Aar. 1 Inleiding. 1.1 Aanleiding. 1.2 Procedure Notitie Contactpersoon mw. ing. M. (Megan) Bijl Datum 22 september 2008 Kenmerk N001-4586492MBY-efm-V01-NL 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Matrix Bouw is voornemens langs de Westkanaalweg in Ter Aar woningen,

Nadere informatie

ONDERZOEK RUIMTELIJKE KWALITEIT Zoektocht Drinkwater Twente. 2e ontwerpatelier. locaties: Goor Lochemseberg Daarle Vriezenveen Sallandse Heuvelrug

ONDERZOEK RUIMTELIJKE KWALITEIT Zoektocht Drinkwater Twente. 2e ontwerpatelier. locaties: Goor Lochemseberg Daarle Vriezenveen Sallandse Heuvelrug ONDERZOEK RUIMTELIJKE KWALITEIT Zoektocht Drinkwater Twente 2e ontwerpatelier locaties: Goor Lochemseberg Daarle Vriezenveen Sallandse Heuvelrug 5 locatiesin beeld Proces Principes waterwinning Bestaande

Nadere informatie

Vragen: Gaat het plan uitsluitend over functiewijziging van bestaande bebouwing zonder fysieke aanpassingen van de bebouwing en de ruimte?

Vragen: Gaat het plan uitsluitend over functiewijziging van bestaande bebouwing zonder fysieke aanpassingen van de bebouwing en de ruimte? datum 24-7-2014 dossiercode 20140724-9-9338 Samenvatting In deze paragraaf worden puntgewijs de resultaten van de toetsing samengevat. Tekenen: Heeft u een toetslaag geraakt? In welke gemeente ligt uw

Nadere informatie

Zolang situaties voor primaire keringen nog niet op orde zijn een pakket beheermaatregelen opstellen voor situaties met hoogwater.

Zolang situaties voor primaire keringen nog niet op orde zijn een pakket beheermaatregelen opstellen voor situaties met hoogwater. WBP programma WBP Maatregelen 2016-2021 Veiligheid Uitvoeren en beheren: Toetsen van primaire keringen en kunstwerken; vanaf 2017 toetsen op basis van nieuwe risiconormen en met gebruik van nieuw wettelijk

Nadere informatie

Toelichting Watertoets

Toelichting Watertoets Toelichting Watertoets Zorgboerderij Schoolstraat te Dongen projectnr. 203471 revisie 00 21 januari 2010 Opdrachtgever Vieya T.a.v. de heer J.W. Revet Postbus 134 5100 AC Dongen datum vrijgave beschrijving

Nadere informatie

Waterhuishouding bouwkavel Merwededijk, sectie F 4137, Gorinchem

Waterhuishouding bouwkavel Merwededijk, sectie F 4137, Gorinchem Waterhuishouding bouwkavel Merwededijk, sectie F 4137, Gorinchem Status: definitief Datum: 23 februari 2012 INHOUDSOPGAVE 1. Waterhuishouding... 3 1.1 Beleid Waterschap Rivierenland... 3 1.2 Veiligheid...

Nadere informatie

Informatieve presentatie Waterplan Land van Cuijk

Informatieve presentatie Waterplan Land van Cuijk Waterplan Land van Cuijk 1 Inhoud Waterplan land van Cuijk: 1. Waarom het 2. Wat is het 3. Totstandkoming 4. Communicatie over 5. Uitvoeringsprogramma 6. Vragen 2 1 Raad gemeente Heeft u nog iets te kiezen?

Nadere informatie

INVENTARIS VAN HET TECHNISCH ARCHIEF VAN HET POLDERDISTRICT VELUWE

INVENTARIS VAN HET TECHNISCH ARCHIEF VAN HET POLDERDISTRICT VELUWE Archief W02 INVENTARIS VAN HET TECHNISCH ARCHIEF VAN HET POLDERDISTRICT VELUWE 1894-1979 2 INHOUDSOPGAVE Blz. Inleiding 5 Inventaris 7 I. Algemeen 7 II. Verbeteringswerken 7 III. Lozing en zuivering van

Nadere informatie

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem Memo DM 1013497 Aan: Marktpartijen uitwerking plannen het Burgje, gemeente Bunnik Van: Beke Romp, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 13 januari 2016 Onderwerp: Notitie gebiedskenmerken (waterthema

Nadere informatie

BELEIDSREGEL DEMPEN SLOTEN WATERSCHAP HUNZE EN AA S

BELEIDSREGEL DEMPEN SLOTEN WATERSCHAP HUNZE EN AA S BELEIDSREGEL DEMPEN SLOTEN WATERSCHAP HUNZE EN AA S Algemeen Bestuur: 17 september 2003 Beleidsregels in de zin van de Algemene wet bestuursrecht De Algemene wet bestuursrecht geeft aan wat onder beleidsregels

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

Voorstel. Aan algemeen bestuur 1 maart 2011

Voorstel. Aan algemeen bestuur 1 maart 2011 Voorstel Aan algemeen bestuur 1 maart 2011 Portefeuillehouder A.H. Nooteboom Datum 16 februari 2011 Thema Herstel en behoud bijzondere natuur Opgemaakt door Projecten Docbasenummer 217283 Onderwerp Voortgang

Nadere informatie

Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal

Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal Inhoud presentatie Beekherstel Dommel door Eindhoven tot het Wilhelminakanaal 1. Aanleiding 2. Het gebied 3. Doel van het project 4. Ontwerpproces en uitdagingen 5. Voorbeelden Frank Gerritsen, projectmanager

Nadere informatie

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64 Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 64 Haarlem, 17 augustus 2004 Onderwerp: Agenda Provinciaal Waterplan Bijlagen: - ontwerpbesluit - procesplanning provinciaal waterplan - op weg naar een

Nadere informatie

Nota inspraak en overleg

Nota inspraak en overleg Nota inspraak en overleg Voorontwerp bestemmingsplan KRW Modderbeek Maart 2015 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Algemeen 1.2 Status nota inspraak en overleg 1.3 Reacties vooroverleg 1.4 Ingekomen

Nadere informatie

Waterschap De Dommel. Waterberging. De visie tot 2050 op hoofdpunten

Waterschap De Dommel. Waterberging. De visie tot 2050 op hoofdpunten Waterschap De Dommel Waterberging De visie tot 2050 op hoofdpunten Inhoud 2 De waterbergingsvisie van Waterschap De Dommel; doel, kader en status 4 Werknormen wat zijn dat? 5 Waterschap De Dommel kan niet

Nadere informatie

Bijlage 1 Archeologisch onderzoek

Bijlage 1 Archeologisch onderzoek Bijlagen Bijlage 1 Archeologisch onderzoek Bijlage 2 Waterinformatiedocument Waterschap Hunze en Aa s Ontvangen d.d.: 27 augustus 08 Documentnummer: 2008/3891 Raakvlak waterbeheer: ja

Nadere informatie

B-wateren en C-wateren

B-wateren en C-wateren Steenbokstraat 10 Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn [T] (055) 527 29 11 [F] (055) 527 27 04 [E] waterschap@veluwe.nl [I] www.veluwe.nl B-wateren en C-wateren beleidsregels Datum maart 2005 Opgemaakt door

Nadere informatie

Oplegnotitie waterhuishoudingsplan 2012 Bedrijvenpark A1 Bijlage 8b exploitatieplan

Oplegnotitie waterhuishoudingsplan 2012 Bedrijvenpark A1 Bijlage 8b exploitatieplan Oplegnotitie waterhuishoudingsplan 2012 Bedrijvenpark A1 Bijlage 8b exploitatieplan Gemeente Deventer Opdrachtgever ORB H.J. Laing Datum paraaf Projectleider ORB J.J. van der Woude Datum paraaf Gemeente

Nadere informatie

Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel

Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel Bijlage: Detailopmerkingen op waterhuishoudingsplan Pagina Opmerking Voorstel blz. 10, 4 e alinea blz. 10, 5 e alinea, laatste zin blz. 19, 5 e alinea blz. 21, 2 e alinea blz. 21, 3 e alinea blz. 22, onder

Nadere informatie

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet

ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet ONTWERP-PROJECTPLAN WATERWET ex art. 5.4 Waterwet Datum: 10 februari 2016 Kenmerk: 201600150 Onderwerp: ontwerp-projectplan voor de realisatie van maatregelen ten behoeve van het nieuwe peilgebied Nieuw-Lekkerland

Nadere informatie

Waterbericht van Anita, augustus tot oktober 2017.

Waterbericht van Anita, augustus tot oktober 2017. Waterbericht van Anita, augustus tot oktober 2017. Voor het Algemeen Bestuur van waterschap Aa en Maas bezocht ik onder andere 2 vergaderingen van de commissie Watersysteembeheer en een thema bijeenkomst

Nadere informatie

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom

Nadere informatie

AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW KRANTEN

AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW KRANTEN AANTALLEN EN VERSPREIDINGSGEBIED VAN UW KRANTEN Postcode Provincie Gemeente Plaats Wijk Aantal 3771 Gelderland Barneveld Barneveld Barneveld Noord 3.508 3772 Gelderland Barneveld Barneveld Barneveld Zuid

Nadere informatie

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma

Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Bijlage 8: Uitvoeringsprogramma Hoofdstuk Omschrijving acties Betrokken instanties Hoofdstuk 1 1.6.3 de Natuurwetgeving Het waterschap implementeert de Flora- en faunawet door de werkwijze uit de gedragscode

Nadere informatie

Waterparagraaf Bestemmingsplan Cruquiusgebied fase 1 te Amsterdam Oost

Waterparagraaf Bestemmingsplan Cruquiusgebied fase 1 te Amsterdam Oost Waterparagraaf Bestemmingsplan Cruquiusgebied fase 1 te Amsterdam Oost Algemeen Voor de ontwikkeling van het Cruquiusgebied fase 1 op een van de schiereilanden in het oostelijk havengebied te Amsterdam

Nadere informatie

Watertoets bestemmingsplan wijziging Crematorium Haarlo

Watertoets bestemmingsplan wijziging Crematorium Haarlo Keizer Karel V Singel 45 5654 NM Eindhoven Postbus 7613 5601 JP Eindhoven Telefoon 040 265 22 22 Fax 040 265 22 00 eindhoven@tebodin.nl www.tebodin.com www.tebodin.nl Opdrachtgever: Crematorium Haarlo

Nadere informatie

Almere 2.0. studieopdracht 3e jaar T&L (in teamverband)

Almere 2.0. studieopdracht 3e jaar T&L (in teamverband) Almere 2.0 studieopdracht 3e jaar T&L (in teamverband) Voor de derdejaarsopdracht Ecologie van de opleiding TenL stond de woningopgave van Almere centraal. Almere is in korte tijd uitgegroeid tot een stad

Nadere informatie

IJsselsprong Zutphen. Nota Ruimte budget 20 miljoen euro. Planoppervlak 160 hectare

IJsselsprong Zutphen. Nota Ruimte budget 20 miljoen euro. Planoppervlak 160 hectare Nota Ruimte budget 20 miljoen euro Planoppervlak 160 hectare IJsselsprong Zutphen Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Waterveiligheid als motor Bescherming tegen

Nadere informatie

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart Wijkoverleg Aalsmeer Oost maandag 6 maart Onderwerp voor vanavond 1. Het hoogheemraadschap van Rijnland 2. Watersystemen en onderhoud 3. KRW2 Westeinderplassen en Bovenlanden 4. Watergebiedsplan Aalsmeer

Nadere informatie

Bijlage IV Watertoets. Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014

Bijlage IV Watertoets. Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014 Bijlage IV Watertoets Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014 datum 14-6-2014 dossiercode 20140614-4-9150 Geachte heer / mevrouw R. Zuidema, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//.

Nadere informatie

Beleidsregels voor dempingen

Beleidsregels voor dempingen Beleidsregels voor dempingen Doel De notitie Ontheffingenbeleid keur Wetterskip Fryslân geeft inhoud aan de uitwerking van beleid en beleidsregels die toegepast worden bij de beoordeling van ontheffingsaanvragen

Nadere informatie

WATERPARAGRAAF SLAAKDAM 2A DE HEEN (STEENBERGEN)

WATERPARAGRAAF SLAAKDAM 2A DE HEEN (STEENBERGEN) 318827_1331028363790_waterparagraaf_slaakdam_2_S_BEM1201217_1.pdf *BEM1201217* BEM1201217 gemeente Steenbergen Behoort bij beschikking d.d 22-01-2013 nr.(s) MYZ12000090 Omgevingsmanager WATERPARAGRAAF

Nadere informatie

Uw waterschap in Lees verder >

Uw waterschap in Lees verder > Uw waterschap in 2013 Lees verder > We wonen en werken in een geweldig mooi stuk Nederland. U en ik en nog ruim een miljoen inwoners hebben ons thuis ergens tussen de IJssel, de Nederrijn, de Utrechtse

Nadere informatie

Water in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem

Water in beeld. Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Water in beeld Toestand en toekomst van het West-Brabantse watersysteem Waterschap Brabantse Delta zorgt zowel voor de aan- en afvoer van water als ook voor de kwaliteit ervan. Zo kunnen recreanten op

Nadere informatie

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel

Nadere informatie

Afsprakennotitie voor ruimtelijke plannen met mogelijk een groot waterbelang (normale procedure)

Afsprakennotitie voor ruimtelijke plannen met mogelijk een groot waterbelang (normale procedure) datum 17-6-2016 dossiercode 20160617-10-13192 Afsprakennotitie voor ruimtelijke plannen met mogelijk een groot waterbelang (normale procedure) Algemeen Sinds 1 november 2003 is voor alle ruimtelijke plannen

Nadere informatie

Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water.

Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water. Watersysteembeheer: (presentatie Anita 15 januari) Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water. Voldoende water: Stuwen, gemalen en waterinlaat, toegankelijkheid gebied d.m.v. waterlopen.

Nadere informatie

Nieuwe indeling van watergangen

Nieuwe indeling van watergangen Nieuwe indeling van watergangen Beter voorbereid op gevolgen van klimaatverandering verbindt met water Waarom een nieuwe indeling? Watergang in een andere categorie, wat nu? wil zijn voor het onderhoud

Nadere informatie

klimaatadaptatie: beheer en inrichting in nieuw perspectief

klimaatadaptatie: beheer en inrichting in nieuw perspectief klimaatadaptatie: beheer en inrichting in nieuw perspectief Klimaatverandering is al sterk Fig. 4.1 Klimatologisch gemiddelde neerslag in Nederland gedurende de tijd (van Boxel en Cammeraat, 1999a) Aansluiten

Nadere informatie

Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement.

Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement. Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement. OVERHEID & PUBLIEKE DIENSTEN www.hydrorock.com Overheden en watermanagement Watermanagement in stedelijke gebieden is zeer actueel. Klimaatverandering

Nadere informatie

Startbijeenkomst Waterplan Bunnik d.d. 21/12/2006

Startbijeenkomst Waterplan Bunnik d.d. 21/12/2006 Notitie Contactpersoon Koen Westrik en Annemarie Wolters Datum 27 februari 2007 d.d. 21/12/2006 Gemeente Bunnik gaat in nauwe samenwerking met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, waterleidingbedrijf

Nadere informatie

REGIONALE BESTUURSOVEREENKOMST STEDELIJK WATER FLEVOLAND

REGIONALE BESTUURSOVEREENKOMST STEDELIJK WATER FLEVOLAND REGIONALE BESTUURSOVEREENKOMST STEDELIJK WATER FLEVOLAND 30-6-2015 1 Ondergetekenden: 1. De gemeente Almere zetelende te Almere, krachtens mandaat van de burgemeester vertegenwoordigd door de heer A.P.

Nadere informatie

Bijlage 5, beleid. Bijlage 5, beleid

Bijlage 5, beleid. Bijlage 5, beleid Bijlage 5, beleid Bijlage 5, beleid 53 Bijlage 5 Beleid Inleiding In deze bijlage wordt een toelichting gegeven op het beleid en plannen die samen het kader vormen voor de waterhuishouding in het plangebied.

Nadere informatie