Beleidsregels voor het innemen van standplaatsen en venten in de gemeente Diemen

Transcriptie

1 Toelichting op de nota straathandel Beleidsregels voor het innemen van standplaatsen en venten in de gemeente Diemen Uitwerking van de beleidsregels Uitwerking nota straathandel augustus

2 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding...3 Aanleiding voor het opstellen van deze nota Straathandel Doel van de nota Uitgangssituatie oktober 2006 standplaatsen en venters Juridisch kader Huishouding van de Gemeente Algemene plaatselijke verordening Diemen Weigeringsgronden Uitzonderingen vent- en standplaatsverbod Overige wetgeving Standplaatsen Reikwijdte standplaatsenbeleid Concurrentieverhoudingen geen uitgangspunt standplaatsenbeleid Weigeringsgronden Beleidsregels standplaatsen Inleiding Uitwerking weigeringsgronden in beleidsregels Situatie vóór vaststelling van deze nota Overzicht aangewezen locaties Brancheverdeling Voorschriften ten behoeve van de beleidsregel mobiliteit Situatie na vaststelling van deze nota Wachtlijst Evenementen Aanvullende voorschriften standplaatsvergunningen Eisen aan vergunninghouder en de aanvraag Persoonlijk innemen standplaats en vervanging Eisen aan aanvrager en aanvraag Geldigheid vergunning Indiening aanvraag Venten Reikwijdte ventbeleid Concurrentieverhoudingen geen uitgangspunt ventbeleid Artikel Algemene Plaatselijke Verordening Weigeringsgronden Beleidsregels ventvergunningen (jaarventvergunningen en seizoensventvergunningen) Voorschriften venten Tijdelijke standplaats- en ventvergunningen Tabel overzicht aanvullende beleidsregels tijdelijke standplaats- en ventvergunningen Nadere toelichting locaties tijdelijke standplaatsvergunningen Aanvullende overige zaken Vergoedingen, kosten Handhaving Handhavingsinstrumenten Sanctiebeleid APV Invoering nieuw beleid Bijlagen situatietekeningen mogelijkheden in te nemen standplaatsen...49 Uitwerking nota straathandel augustus

3 1.1 Inleiding Het te koop aanbieden van zaken zoals bloemen, vis, kaas, friet, ijs, loempia s en dergelijke op straten en pleinen vanuit een verkoopwagen of kraam is niet weg te denken uit het Hollandse straatbeeld. Het verlevendigt de openbare ruimte terwijl deze activiteiten tevens, naast de reguliere weekmarkt, een aanvulling kunnen vormen op het reguliere assortiment in de supermarkt en de winkel. In vergelijking met de detailhandel vanuit winkels, kunnen ondernemers die vanuit een standplaats verkopen op een economisch aantrekkelijkere wijze werken; zonder al te hoge investeringen en vaste lasten kunnen zij direct hun koopwaar aan de man brengen. Op deze wijze krijgen nieuwe ondernemers een kans op bestaan. De schaduwzijde is dat er door deze lage drempel een wildgroei aan standplaatsen kan ontstaan. Dat kan leiden tot ongewenste situaties zoals parkeerproblematiek, overlast ervaren door omwonenden (parkeren, stank van bakken e.d.) en verkeersonveilige situaties. Ook kan het innemen van een standplaats het uiterlijk aanzien van de omgeving aantasten. De belangrijkste doelstelling van het standplaatsenbeleid is om duidelijkheid te scheppen over de locaties waar wel een standplaats en waar geen standplaats kan worden ingenomen. Aanleiding voor het opstellen van deze nota Het voor de vaststelling van deze nota gehanteerde gemeentelijke standplaatsen- en ventbeleid dateert uit 1984 en is niet meer actueel, onder meer als gevolg van de inwerkingtreding van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en terzake bestaande jurisprudentie. Ook regelt het bestaande beleid niet alle vormen van straathandel, terwijl uit de praktijk blijkt dat het wenselijk is om dit wel te doen Straathandel De term straathandel is een verzamelnaam voor een aantal vormen van handel. Onderscheiden worden de markten, het venten en het innemen van een standplaats. Op markten is de Marktverordening gemeente Diemen 2001 van toepassing. Dit onderwerp wordt dan ook niet in deze nota behandeld. Uitwerking nota straathandel augustus

4 Van oorsprong was straathandel bedoeld om startende ondernemers en mensen die moeite hadden op reguliere wijze hun inkomen te verwerven een inkomen te verschaffen. Voor een goed begrip is het noodzakelijk het onderscheid tussen venten en verkoop vanaf een standplaats te verduidelijken. Onder venten met goederen wordt verstaan: de uitoefening van kleinhandel, waarbij de goederen aan willekeurige voorbijgangers worden aangeboden, dan wel het huisaan-huis aanbieden van goederen. Onder het innemen van een standplaats wordt verstaan: het te koop aanbieden van goederen vanaf een zekere plaats in de openbare ruimte, al dan niet gebruikmakend van fysieke hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een kraam. Het onderscheid tussen venten en het innemen van een standplaats betreft het feit dat venters zich voortdurend dienen voort te bewegen bij het aanbieden van hun waren, terwijl de standplaatshouders dit vanaf een vaste plek doen Doel van de nota Voor het beleidskader, zoals dat in deze nota zal worden gecreëerd, worden de volgende doelen gesteld. Deze nota dient: - inzicht te verschaffen in de huidige situatie; - duidelijkheid te verschaffen middels beleidsregels ten aanzien van straathandel in de gemeente Diemen; - de huidige procedures en handelingen zowel te vereenvoudigen als zoveel mogelijk te standaardiseren, in het belang van zowel de aanvrager als de gemeente Diemen. Uitwerking nota straathandel augustus

5 2. Uitgangssituatie oktober 2006 standplaatsen en venters Standplaatsen In onderstaand overzicht is een indeling in typen standplaatshouders weergegeven. Nr. omschrijving Type locatie Aard vergunning 1 Standplaatshouders die voor 1 dag in de week Gebied rondom het Jaarvergunning een standplaats innemen winkelcentrum 2 Standplaatshouders die voor meerdere dagen Industrie- en Jaarvergunning een standplaats innemen kantorengebied 3 Standplaatshouders die seizoensgebonden werken Gebied rondom het winkelcentrum Vergunning voor bepaalde tijd 4 Standplaatshouders die 1 of enkele dagen een standplaats innemen Gebied rondom het winkelcentrum Vergunning voor bepaalde tijd Verder hebben wij te maken standplaatshouders die uit het verleden nog een schriftelijke toezegging voor onbepaalde tijd hebben (denk aan de wereldwinkel). Een schriftelijke toezegging heeft niet dezelfde juridische status als een vergunning. Slechts aan een vergunning kunnen voorschriften verbonden worden. Deze voorschriften zijn noodzakelijk om de veiligheid en bruikbaarheid van de openbare ruimte te kunnen garanderen. Voorts zijn er standplaatshouders die vanuit een bouwwerk handelen, zoals bijvoorbeeld een kiosk. Zij nemen gedurende lange tijd feitelijk met of zonder standplaatsvergunning, met al dan niet een bouwvergunning een standplaats in. Uitwerking nota straathandel augustus

6 Overzicht van alle verkoopgelegenheden die vóór vaststelling van deze nota als standplaats zijn aangemerkt (pijljaar 2006) Naam Branche Locatie Vergunning Openingstijden Dagen Verkoopmiddel Bouwwerk M2 1 Dammers Kaas Claas van Maarssenplein Ja u Zaterdag wagen Nee 37,5 2 Van Diermen Vis Claas van Maarssenplein Ja u Vrijdag wagen Nee 25 3 Vos Groente Claas van Maarssenplein Ja u Zaterdag Marktkraam (wordt Nee 52 vervoerd per vrachtwagen) 4 Huurman Snacks Rene Cassinlaan 3 Ja Niet in vergunning opgenomen Niet in vergunning opgenomen Kiosk Ja Heeft bouwvergunning 20 5 Van Dongen Snacks Visseringweg Ja Niet in vergunning opgenomen 6 Ulu Turkse snacks Bocht Nienoord/ Wildenborch (nabij hogeschool) 7 Bircan Turkse snacks Zilvermeeuwpad (nabij hogeschool) Niet in vergunning opgenomen Ja u Maandag t/m vrijdag Ja u Maandag t/m zaterdag 8 Troost Bloemen Rene Cassinlaan Ja Niet in vergunning opgenomen Niet in vergunning opgenomen Kiosk Ja Geen bouwvergunning wagen wagen Ja, wordt niet na sluiting verwijderd Ja, wordt niet na sluiting verwijderd Geen bouwvergunning Geen bouwvergunning Kiosk Ja Geen bouwvergunning 9 Steur Vis Kruidenhof Ja u vrijdag Wagen Nee Mooijer Vis Gruttoplein Ja u vrijdag Wagen Nee 12,5 11 Roele* Bloemen Hartveldseweg Nee Ma t/m zaterdag Kiosk Ja Heeft 15 bouwvergunning 12 Yvonne dienstverlening Claas van Maarssenplein Nee Donderdag? Grote bus Nee nb nagelstudio 13 Wereldwinkel Verkoop Voorplein winkelcentrum Nee Vrijdag & Grote bus Nee nb artikelen Zaterdag 14 J. van vis Hartveldseweg Nee Kiosk Ja Heeft 18 Leijenhorst bouwvergunning 15 Keuken van Diemen snacks Gruttoplein 2a Nee Kiosk Ja Heeft bouwvergunning 23 * volgens dossiers geen vergunning vanaf N.B. standplaatshouders op het Claas van Maarssenplein kunnen vanaf 2007 op dit plein geen standplaats innemen i.v.m. werkzaamheden centrumplan. Dammers, Van Diermen en Vos gaan naar het voorplein winkelcentrum. De snackbar aan de René Cassinlaan zal i.v.m. het centrumplan worden verplaatst, (tijdelijk, er wordt nog naar een alternatief gezocht, mogelijk binnen het nieuwe winkelcentrum). De bloemenkiosk van mevrouw Troost zal als gevolg van het centrumplan verdwijnen Uitwerking nota straathandel augustus

7 Overzicht tijdelijke standplaatsen Naam Branche Locatie Openingstijden Dagen Verkoopmiddel M2 1 Bosch kerstbomen Voorplein Niet opgenomen 6 december Betreft stalling 40 winkelcentrum t/m 24 december Bon kerstbomen Gruttoplein Niet opgenomen 6 december t/m 24 december 200 Betreft stalling 40 3 Verwijk oliebollen Voorplein Winkelcentrum Niet opgenomen Half oktober, november, december Wagen 30 Voorts zijn er in het verleden standplaatsvergunningen verleend voor het innemen van een incidentele standplaats op willekeurige locaties, zoals de Diemer Omroep Stichting op Koninginnedag, Automark voor kentekens graveren en ruitreparatie, UPC, Van de Steege makelaars en de Scientology kerk. Deze laatste drie stonden op het voorplein van het winkelcentrum Diemerplein. Deze incidentele standplaatsen zijn allen voor 1 of enkele dagen verleend. Ventvergunningen In Diemen zijn twee vaste ventvergunningen verleend. Naam Branche Waar Tijden Dagen Verkoopmiddel 1 Pulvirenti ijs Heel u Maandag t/m zaterdag IJskar Diemen 2 Van den Hengel eieren Heel Diemen Niet opgenomen Maandag, donderdag en vrijdag Auto 3. Juridisch kader 3.1. Huishouding van de Gemeente De wettelijke grondslag voor het reguleren van de standplaatsen en venters is te vinden in artikel 108 van de Gemeentewet. Het artikel erkent de autonome bevoegdheid van het gemeentebestuur tot het stellen van regels en het bestuur inzake de huishouding van de gemeente. Het reguleren van de straathandel wordt tot de huishouding van de gemeente gerekend Algemene plaatselijke verordening Diemen 2006 In de Algemene plaatselijke verordening Diemen (APV) is gebruik gemaakt van de bevoegdheid op grond van de Gemeentewet regels te stellen ten aanzien van het venten en innemen van een standplaats. De artikelen (venten) en (standplaatsen) roepen een vergunningenstelsel in het leven. Het stelsel houdt in dat Aanvullende nota straathandel augustus

8 het zonder vergunning van het college verboden is te venten of een standplaats in te nemen Weigeringsgronden Zoals gezegd verbieden de artikelen en APV het venten en innemen van een standplaats zonder vergunning. Het vergunningenstelsel heeft tot doel de venten standplaatsenhandel te reguleren met het oog op verschillende belangen. Wanneer één van deze belangen in het geding is en het verbinden van voorschriften aan de vergunning geen soelaas biedt, kan een vergunning worden geweigerd. De volgende weigeringsgronden worden genoemd: in het belang van de openbare orde; in het belang van het voorkomen of beperken van overlast; in het belang van de verkeersvrijheid of veiligheid; wanneer als gevolg van bijzondere omstandigheden in de gemeente of in een deel van de gemeente redelijkerwijs te verwachten is dat door het verlenen van de vergunning een redelijk verzorgingsniveau voor de consument ter plaatse in gevaar komt; vanwege strijd met het door het college gehanteerde vent- en standplaatsenbeleid. Ten aanzien van het innemen van een standplaats gelden bovendien nog de volgende weigeringsgronden: in het belang van de bescherming van het uiterlijk aanzien van de omgeving; vanwege strijd met het geldend bestemmingsplan. Aanvullende nota straathandel augustus

9 3.4. Uitzonderingen vent- en standplaatsverbod Op het verbod tot venten dan wel innemen van een standplaats bestaat een aantal uitzonderingen, aangegeven in de betreffende APV-artikelen. Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de diverse uitzonderingen. Artikel 7, eerste lid van de Grondwet Artikel 7, eerste lid van de Grondwet garandeert de vrijheid van drukpers. Dit betekent dat voor het aanbieden van of venten met gedrukte stukken geen vergunning mag worden geëist. Overigens valt het aanbieden van gedrukte stukken niet altijd onder de vrijheid van drukpers. Het verspreiden van handelsreclame wordt bijvoorbeeld niet door het grondrecht beschermd. Afleveren van goederen Het afleveren aan de deur van elders eerder gekochte goederen valt niet onder het ventverbod. Het betreft dan niet de verkoop van goederen aan de deur maar slechts de levering van de reeds gekochte goederen. Markten Voor het vaststellen van regels ten aanzien van markten geldt een aparte regeling in de Gemeentewet, artikel 151. Op grond van dit artikel komt de bevoegdheid tot het besluiten tot het instellen, afschaffen of veranderen van jaarmarkten of gewone marktdagen toe aan de raad. De gemeenteraad van Diemen heeft gebruik gemaakt van deze bevoegdheid en een marktverordening in het leven geroepen. Snuffelmarkten Het verbod op het innemen van een standplaats zonder vergunning geldt niet ten aanzien van het innemen van een standplaats op een door de gemeente ingestelde snuffelmarkt. Daarvoor is een afzonderlijk artikel in de APV opgenomen (art ). Evenementen Wanneer tijdens een evenement een standplaats wordt ingenomen, is op grond van artikel deze gebonden aan een evenementenvergunning. De beoordeling van Aanvullende nota straathandel augustus

10 een aanvraag voor een standplaatsvergunning bij een evenement wordt losgekoppeld van deze nota, maar behandeld in de nota evenementen. Wet milieubeheer, Woningwet, Rijkswegenreglement Indien een hogere regeling van toepassing is op de gevallen die geregeld zijn in de APV, dan treedt de APV terug, behalve in het geval dat aan de APV een ander motief ten grondslag ligt dan in de hogere regelgeving. Dit doet zich bijvoorbeeld voor in het geval bij het beoordelen van een aanvraag om een reclamevergunning voor het plaatsen van reclame op de gevel van een bouwwerk. Hiervoor is zowel een APV vergunning als een bouwvergunning vereist. Verkeersveiligheidsaspecten spelen geen rol bij het al dan niet verlenen van een bouwvergunning, terwijl dit bij de beoordelen van een APV vergunning wel het geval is Overige wetgeving Naast de APV-bepalingen zijn op het venten en innemen van een standplaats de hierna genoemde regels van toepassing. Deze wettelijke regels stellen vanuit een ander motief eisen aan het uitoefenen van straathandel en gelden naast de regels die in de APV zijn opgenomen. Deze wettelijke bepalingen worden door andere instanties gehandhaafd (bijvoorbeeld politie en Kamer van Koophandel). Hieronder zijn deze wettelijke regelingen op een rij gezet: Vestigingswet bedrijven Voor enkele branches is het verplicht te beschikken over een diploma Vaktechniek en/of Bedrijfstechniek. Dit geldt onder meer voor het slagersbedrijf, het bakkersbedrijf, het poeliersbedrijf en het visverwerkingsbedrijf. Het beschikken over een standplaatsvergunning ontslaat de vergunninghouder niet van de plicht om aan de eisen van deze wet te voldoen. De Fiscale Opsporingsdienst-Economische Controle Dienst (FIOD/ECD) is belast met handhaving van deze regelgeving. Warenwet De Warenwet stelt regels met betrekking tot de hoedanigheid en aanduiding van waren. Daarnaast stelt de wet eisen aan de hygiëne en degelijkheid van producten. De Warenwet geldt ook voor het drijven van handel vanaf een standplaats, maar Aanvullende nota straathandel augustus

11 omdat dit type handel enkele specifieke kenmerken heeft is per 1 september 2004 de Hygiënecode Ambulante Handel Eten Drinkwaren uitgebracht. Deze code schrijft voor dat er een HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) registratie moet worden gevoerd. Door gebruik te maken van deze hygiënecode en de registratiemiddelen, voldoet men op eenvoudige wijze aan de minimale registratieverplichting. De registratieformulieren dienen één jaar te worden bewaard en moeten bij controle door de Voedsel- en Warenautoriteit kunnen worden overlegd. De (locatie) formulieren dienen dus altijd bij de verkoop aanwezig te zijn. De exploitant is verantwoordelijk voor het invullen van de verslagformulieren. De Voedsel- en Warenautoriteit handhaaft deze wet. Winkeltijdenwet en Vrijstellingsbesluit Winkeltijdenwet De bepalingen uit de winkeltijdenwet gelden ook voor standplaatsen (art. 2, lid 2 Winkeltijdenwet). Op basis van de Winkeltijdenwet mag een standplaats op werkdagen (maandag tot en met zaterdag) van 06:00 tot 22:00 uur worden ingenomen. Op zondagen worden conform het koopzondagenregime de tijden bepaald (van 12:00 tot 17:00 uur). Op grond van artikel 12 van het Vrijstellingsbesluit Winkeltijdenwet wordt voor het te koop aanbieden en verkopen van voor directe consumptie geschikte eetwaren en alcoholvrije dranken een uitzondering gemaakt. Controle en handhaving van de Winkeltijdenwet vindt in eerste instantie plaats door de politie. Zondagswet Het is verboden op Zondag zonder genoegzame reden de openbare rust door arbeid in beroep of bedrijf te verstoren. Wet Milieubeheer In de Wet Milieubeheer is een regeling getroffen ten aanzien van inrichtingen die hinder of overlast kunnen veroorzaken voor de omgeving. Deze bepalingen gelden ook voor standplaatshouders. Vooral aan mobiele verkoopinrichtingen van vis en snacks worden milieueisen gesteld. Deze eisen betreffen in hoofdzaak de gevolgen van het bakken. Het gaat dan om zaken als vetafscheiding van het afvalwater en voorkomen van stankoverlast. Dit wordt van geval tot geval beoordeeld, afhankelijk van de situatie ter plaatse. De standplaatshouder is verplicht om zelf voldoende Aanvullende nota straathandel augustus

12 maatregelen te nemen om zwerfvuil rond de standplaats te voorkomen. Deze voorschriften worden in de door de gemeente te verlenen vergunning opgenomen, voor zover deze voorschriften niet voortvloeien uit de Wet milieubeheer. Wet op de Ruimtelijke Ordening Omdat een standplaats in essentie een mobiel karakter heeft, zal er in beginsel geen definitieve planologische reservering plaatsvinden in de vorm van het vastleggen van een aparte bestemming op een bestemmingsplankaart. Woningwet Op grond van artikel 40 van de Woningwet is het verboden te bouwen zonder vergunning van college. Een standplaatshouder met een mobiele wagen die elke avond zijn standplaats ontruimt, heeft geen bouwvergunning nodig. Voor een bouwwerk is wel een bouwvergunning nodig. Een bouwaanvraag dient mede te worden getoetst aan het bestemmingsplan, volgens welke detailhandel op de betreffende locatie al dan niet kan zijn toegestaan. In een dergelijk geval is sprake van gevestigde detailhandel, treedt de APV terug en is geen standplaatsvergunning nodig. Handelsregisterwet 1996 Uit artikel 3 van deze wet blijkt dat een onderneming (standplaatshouder etc.) ingeschreven dient te zijn bij de Kamer van Koophandel. Alleen waar uitsluitend straathandel in de vorm van venten wordt uitgeoefend, geldt geen inschrijvingsplicht. Wet op de Bedrijfsorganisatie Eén van de bedrijfslichamen, zoals genoemd in deze wet, is het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, waarbij iedere ondernemer in de detailhandel (standplaatshouder, venter, etc.) verplicht aangesloten is en waarvoor hij een jaarlijkse heffing betaalt. De administratieve afhandeling van deze heffing wordt verzorgd door het Centraal Registratiekantoor (CRK) te Den Haag. Colportagewet Het verkopen van goederen huis-aan-huis is, naast de APV (venten), ook geregeld in de Colportagewet. Deze wet beschermt de consument tegen onbehoorlijke of Aanvullende nota straathandel augustus

13 agressieve praktijken van de verkoper. De gemeente heeft hiervoor geen primaire verantwoordelijkheid. 4. Standplaatsen Het innemen van een standplaats wordt geregeld in artikel van de Algemene plaatselijke verordening Gemeente Diemen 2006: Artikel Standplaatsen 1. Het is verboden zonder vergunning van het college op of aan de weg of aan een openbaar water dan wel op een andere - al dan niet met enige beperking - voor publiek toegankelijke en in de openlucht gelegen plaats: a. met een voertuig, een kraam, een tafel of enig ander middel een standplaats in te nemen of te hebben teneinde in de uitoefening van de handel goederen te koop aan te bieden dan wel diensten aan te bieden; b. anderszins goederen uit te stallen of uitgestald te hebben om deze te koop aan te bieden, te verkopen of te verstrekken aan publiek. 2. Het is de rechthebbende op een perceel verboden toe te staan, dat daarop zonder vergunning van het college standplaats wordt of is ingenomen of goederen worden of zijn uitgestald als bedoeld in het eerste lid. 3. Het in het eerste lid, onder b, gestelde verbod geldt niet ten aanzien van het uitgestald hebben van gedrukte of geschreven stukken waarin gedachten of gevoelens worden geopenbaard als bedoeld in artikel 7, eerste lid, van de Grondwet. 4. De in het eerste en tweede lid gestelde verboden gelden niet op de plaats die is aangewezen voor het houden van een markt, zulks gedurende de tijden dat de markt gehouden wordt, voor een evenement als bedoeld in artikel 2.2.1, of voor het organiseren van een markt als bedoeld in artikel Een vergunning kan worden geweigerd: a. in het belang van de openbare orde; b. in het belang van het voorkomen of beperken van overlast; c. indien de standplaats hetzij op zichzelf, hetzij in verband met de omgeving niet voldoet aan redelijke eisen van welstand; d. in het belang van de verkeersvrijheid of -veiligheid; e. wanneer als gevolg van bijzondere omstandigheden in de gemeente of in een deel der gemeente redelijkerwijs te verwachten is dat door het verlenen van de vergunning een redelijk verzorgingsniveau voor de consument ter plaatse in gevaar komt; f. vanwege de strijd met een geldend bestemmingsplan. 6. Het verbod in het eerste lid geldt niet voorzover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door de Wet beheer rijkswaterstaatswerken of het Provinciaal wegenreglement. 7. De weigeringsgrond van het vijfde lid, onder b, geldt niet voorzover in het daarin geregelde onderwerp wordt voorzien door de Wet milieubeheer. 8. De weigeringsgrond van het vijfde lid, onder c, geldt niet voor bouwwerken. 9. Het college houdt de beslissing op een aanvraag voor een standplaatsvergunning Aanvullende nota straathandel augustus

14 aan, indien de aanvraag een activiteit betreft waarvoor tevens een vergunning als bedoeld in artikel 8.1 van de Wet milieubeheer is vereist en indien geen toepassing kan worden gegeven aan het vijfde lid, tot de dag waarop de beslissing over de Wetmilieubeheervergunningaanvraag is genomen. De weigeringsgronden zijn opgesomd in het zesde lid van artikel APV. De in deze notitie opgenomen beleidsregels zijn vastgesteld op basis van de genoemde weigeringsgronden. 4.1 Reikwijdte standplaatsenbeleid In het beleid voor standplaatsen wordt onderscheid gemaakt tussen vaste standplaatsen die in principe elke week worden ingenomen en tijdelijke standplaatsen die incidenteel worden ingenomen (bijvoorbeeld seizoensgebonden). Wat is een vaste standplaats? Een vaste standplaats is het commercieel aanbieden van goederen en diensten gedurende één of meer vaste tijdstippen per week, vanaf een vaste standplaats voor een jaar (met verlengingsmogelijkheid). Met andere woorden, het gaat hier om een standplaats op een vaste locatie voor een langdurige periode. Een voorbeeld hiervan is het verkopen van vis of bloemen vanaf een vaste locatie gedurende één of meer jaren. Wat is een tijdelijke standplaats? Een tijdelijke standplaats is het commercieel aanbieden van goederen en diensten vanaf een vaste standplaats voor een beperkte periode, doch niet gedurende het hele jaar. Een voorbeeld hiervan is het verkopen van oliebollen in de periode november/december van het jaar en de kerstbomen. Onder een tijdelijke standplaats wordt ook verstaan het al dan niet commercieel aanbieden van goederen en diensten vanaf een willekeurige standplaats voor een incidentele periode. Met andere woorden, het gaat hier om een standplaats voor een beperkte periode, waarbij de locatie niet steeds dezelfde is. Voorbeelden hiervan zijn een dagstandplaats voor een ideële organisatie of voor het graveren van auto s. Aanvullende nota straathandel augustus

15 Vorengaande houdt in dat juridisch gezien het onmogelijk is om een standplaats te verlenen in een overdekt winkelcentrum. Artikel van de APV is in een dergelijk geval van toepassing (objectvergunning voor het plaatsen van een kraam of een tafel e.d.). 4.2 Concurrentieverhoudingen geen uitgangspunt standplaatsenbeleid Diverse malen is in de jurisprudentie uitgesproken dat de concurrentieverhoudingen tussen de verschillende ondernemers in een gemeente, geen onderwerp is dat met het vent- en standplaatsenbeleid mag worden gereguleerd. Dit betekent onder andere dat standsplaatsen niet geweerd kunnen worden om de winkeliers in een winkelcentrum tegen concurrentie te beschermen. Alleen indien het lokale voorzieningenniveau aantoonbaar in gevaar dreigt te komen zou een standplaats(en) (tijdelijk) geweerd kunnen worden. Hiervan is gelet op de terzake bestaande jurisprudentie niet gauw sprake Weigeringsgronden Lid 5 van artikel behandelt de gronden op basis waarvan een vergunning voor het innemen van een standplaats kunnen worden geweigerd. Openbare orde, verkeersvrijheid en -veiligheid Het innemen van een standplaats zal slechts sporadisch een gevaar opleveren voor de openbare orde. Deze weigeringsgrond wordt vaak gehanteerd in combinatie met de weigeringsgrond belang van de verkeersvrijheid of -veiligheid. Standplaatsen waar goederen te koop worden aangeboden, hebben in de praktijk een verkeersaantrekkend karakter of kunnen het zicht op de openbare weg belemmeren. Door deze verkeersaantrekkende werking ontstaan mogelijk ongewenste oversteekbewegingen door voetgangers en ontoelaatbaar fietsverkeer in voetgangersgebieden. Ook parkerende en geparkeerde auto s kunnen overlast veroorzaken. Uit jurisprudentie is gebleken dat beperking van een aantal standplaatsen in het belang van de verkeersveiligheid is toegestaan. Dit neemt niet weg dat iedere aanvraag op eigen omstandigheden en situatie beoordeeld moet worden (een afwijzing waarbij enkel naar het beleid wordt verwezen wordt door de Aanvullende nota straathandel augustus

16 rechter niet geaccepteerd ). Met andere woorden, de eventuele afwijzing moet te allen tijde goed gemotiveerd zijn. Voorkomen of beperken van overlast Meerdere standplaatsen op dezelfde locatie komt feitelijk neer op marktvorming en zal al gauw leiden tot overlast. Dit gegeven kan mede worden gebruikt bij het aanwijzen van de locaties waar een standplaats kan worden ingenomen. Bij veel belangstelling voor dezelfde locatie kunnen met behulp van deze weigeringsgrond de af te geven vergunningen over de week worden verspreid, zodat een concentratie van de in te nemen standplaatsen en derhalve het ontstaan van marktvorming wordt tegengegaan. Redelijke eisen van welstand Deze weigeringsgrond is van toepassing, als een verkoopmiddel op een zodanige plaats een standplaats inneemt, dat het straatbeeld ernstig verstoord wordt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer meerdere standplaatsen naast elkaar worden ingenomen en daardoor de architectonische eenheid in het gedrang komt. Ook het aanzien van monumentale gebouwen of waardevolle stedenbouwkundige verbanden kan met deze weigeringsgrond worden gewaarborgd. Redelijk verzorgingsniveau Ook als uit het onderzoek blijkt, dat er voldoende verkooppunten zijn, is dit op zichzelf onvoldoende reden om een vergunning te weigeren. Het bepalende element is het verzorgingsniveau van de consument en niet de concurrentiepositie van een gevestigde winkelier. Wel kunnen winkeliers in een nieuw op te zetten winkelcentrum worden beschermd tegen concurrentie van een standplaatshouder. De Afdeling Rechtspraak heeft aanvaard, dat nieuwe winkeliers gedurende een bepaalde aanloopperiode beschermd mogen worden, echter alleen in het belang van het opzetten van een voldoende voorzieningenniveau voor de consument. Indien in een bestaande winkelsituatie in een bepaalde branche een winkelier gevestigd is en deze wordt bedreigd door de concurrentie van een aspirant standplaatshouder, kan het verzorgingsniveau ter plaatse in het gedrang komen en kan de vergunning worden geweigerd. De winkelier moet dan wel (bijvoorbeeld aan de hand van zijn Aanvullende nota straathandel augustus

17 boekhouding) aantonen, dat de levensvatbaarheid van zijn bedrijf in gevaar komt. Dit laatste komt slechts in zeer uitzonderlijke situaties voor. Strijd met bestemmingsplan Wet op de Ruimtelijke Ordening: in artikel APV is aangegeven dat een vergunning voor het innemen van een standplaats geweigerd kan worden vanwege strijd met een geldend bestemmingsplan. Het college kan een aanvraag voor het innemen van een standplaats aanhouden totdat een verzoek om vrijstelling van de gebruiksvoorschriften van het bestemmingsplan is gevraagd en verkregen. De hierboven opgesomde weigeringsgronden worden in het volgende hoofdstuk in beleidsregels uitgewerkt. 5. Beleidsregels standplaatsen 5.1 Inleiding Doel van dit beleid is het voorzieningenniveau van de burger op een hoger niveau te brengen en te houden. Daarbij past een beleid dat voorziet in mogelijkheden voor het innemen van een standplaats. Op basis van een advies van de politie en een advies van de afdeling Ruimte & Infra van de gemeente (als bijlagen bij deze beleidsnotitie gevoegd), is een aantal voorbeeld locaties voor standplaatsen aangewezen. In dit hoofdstuk wordt hier nader op ingegaan. 5.2 Uitwerking weigeringsgronden in beleidsregels Een aanvraag om een standplaatsvergunning wordt beoordeeld aan de hand van de criteria, genoemd in onderstaande checklist. Hierin zijn de verschillende weigeringsgronden in concrete beleidsregels verwerkt. Beleidsregel Artikel lid 5 sub a 1 Brandveiligheid: op een afstand van minder dan vijf meter vanaf bebouwing mag geen standplaats worden ingenomen. Uitleg In het belang van de openbare orde Dit in verband met gevaar voor overslag van brand in het geval dat brand op de standplaats ontstaat. Mogelijkheden voor uitzonderingen op deze regel worden door de brandweer beoordeeld. Hier geldt onder meer de regel dat standplaatshouders die binnen 5 meter van een gebouw staan dienen aan te tonen dat ze een WBDBO (Weerstand tegen BrandDoorslag en BrandOverslag) hebben van ten minste 30 minuten. 2 De verkoop van alcoholhoudende Dit in verband met gevaar voor de openbare orde en/of overlast. Verkoop van alcoholhoudende dranken is alleen voorbehouden aan horecainrichtingen. Aanvullende nota straathandel augustus

18 Beleidsregel dranken is verboden. Artikel lid 5 sub b 3 Sociale veiligheid: in het belang van de sociale veiligheid dient de openbare ruimte open en controleerbaar te zijn. Uitleg In het belang van het voorkomen of beperken van overlast Een standplaats mag daarom niet op een zodanige locatie worden gesitueerd dat aan deze uitgangspunten afbreuk wordt gedaan. 4 Stankoverlast: er kan niet in de nabijheid van woonbebouwing of andere zogenaamde gevoelige gebouwen zoals een medisch centrum, niet gefrituurd, gebakken of gebraden worden. Artikel lid 5 sub c 5 De situering moet passen binnen het ruimtelijk (stedenbouwkundig) concept van de omgeving Uitzondering voor winkelcentra, er dient wel een zekere afstand van eventuele (woon)bebouwing gewaarborgd te worden om de overlast zoveel mogelijk te beperken (toetsing door team Milieu). Indien de standplaats hetzij op zichzelf, hetzij in verband met de omgeving niet voldoet aan redelijke eisen van welstand Geen standplaats kan ingenomen worden op groenstroken en natuurgebieden. 6 Aan het verkoopmiddel dient regelmatig onderhoud gepleegd te worden. Artikel lid 5 sub d 7 Het beperken van overlast, verkeersvrijheid- en veiligheid, het ordelijk en veilig verloop van de verkeersbewegingen: Verkoopmiddel dient mobiel te zijn. Door het verkoopmiddel mobiel te houden is de standplaatshouder gedwongen het nodige onderhoud aan zijn verkoopinrichting te plegen, waardoor mede een redelijk aanzien wordt gewaarborgd. In het belang van de verkeersvrijheid of -veiligheid Geen standplaats mag worden ingenomen op de volgende locaties: - langs in- en uitvalswegen; - langs wegen met vrijliggende fietspaden; - langs wegen die worden gebruikt door regionale en stadsbussen; - binnen een afstand van 15 meter van een kruispunt; - binnen een afstand van 15 meter van een voetgangersoversteekplaats; - op plaatsen met een hoge parkeerdruk; - op plaatsen waar het vrije uitzicht wordt belemmerd of op een andere wijze gevaar of hinder wordt veroorzaakt door het innemen van de standplaats. 8 Ongehinderde doorgang van het verkeer of verkeersveiligheid Een standplaats mag worden ingenomen op: - trottoirs en in voetgangersgebieden; - in parkeervakken; - op pleinen. Mits voldaan wordt aan de volgende criteria: kramen, karren en stallen mogen een vlotte voetgangersdoorstroom niet beletten. ook gehandicapten in rolstoelen, scootmobielen etc. dienen voldoende doorgang te behouden door de aanwezigheid van standplaatsen (minimaal 2,00 meter). standplaatsen mogen nooit verkeersgevaarlijke situaties opleveren doordat zij bijvoorbeeld het zicht op naderend verkeer ontnemen. bij de bepaling van de locaties voor standplaatsen wordt bovendien rekening gehouden met de toegankelijkheid voor hulpverleningsdiensten ingeval van calamiteiten. kabels, leidingen, rioolputten e.d. dienen bereikbaar te zijn ten behoeve van reparatie of onderhoud. Aanvullende nota straathandel augustus

19 Beleidsregel Uitleg op locaties waarvoor een herinrichting of andere wijziging van de situatie wordt voorbereid en de inname van een standplaats de voortgang van de wijzigingen zou kunnen belemmeren, wordt een aanvraag geweigerd; een aanvraag wordt aangehouden totdat herinrichting van een locatie voltooid is. Artikel lid 5 sub Aantasting verzorgingsniveau consumenten e 9 Een situatie waarbij het verzorgingsniveau voor de consument in gevaar is, komt in de gemeente Diemen vooralsnog niet voor. Als dit zich voordoet, dient de klagende winkelier dit met schriftelijke bewijzen aan te tonen. Artikel lid 5 sub f 10 Standplaatsen moeten passen binnen geldende bestemming 11 Verkoopmiddel mag geen bouwwerk in de zin van de Woningwet zijn* Vanwege strijd met een geldend bestemmingsplan In principe zijn alleen standplaatsen toegestaan op plaatsen waarop de bestemming detailhandel rust. Dit houdt in dat er praktisch nergens standplaatsen zijn toegestaan. Door standplaatsen toe te staan waarop de bestemming verkeersdoeleinden of gelijkwaardig rust, is dit alleszins verdedigbaar, omdat standplaatsen ook op en aan de weg ontstaan zijn en daar eigenlijk een onlosmakelijk verband mee vormen. Een standplaats heeft een mobiel karakter, daarom kan er geen sprake zijn van een vast bouwwerk. Het verkoopmiddel dient op wielen te staan om de mobiliteit te kunnen garanderen, zodat het gevaar van het ontstaan van permanente bouwwerken niet aanwezig is. Dit punt wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk is 5.6. *In de praktijk staan er in Diemen zes kiosken die in het verleden als standplaats zijn aangemerkt. Aangezien deze nota uitgaat van verkoopmiddelen die mobiel zijn, vallen deze kiosken niet onder het begrip standplaats in de zin van de APV en zijn ook niet in het hierna volgende maximumstelsel opgenomen. In hoofdstuk 12 wordt wel nader op deze bouwwerken ingegaan, met name in welk kader deze bouwwerken in het vervolg passen. 5.3 Situatie vóór vaststelling van deze nota Om een duidelijk inzicht te geven wat de situatie van de standplaatsen was voor vaststelling van deze nota, wordt onderstaand tabel weergegeven. Hierbij gaat het om standplaatsen die niet als bouwwerk in de zin van de Woningwet aan te merken zijn. Schema overzicht ingenomen (mobiele) standplaatsen peiljaar 2006 Locatie Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Claas van Maarssenplein Wilhelminaplantsoen, voorplein winkelcentrum Gruttoplein Yvonne nagelstudio? Vis Groente Kaas Wereldwinkel Wereldwinkel Vis Kruidenhof op drie Vis Aanvullende nota straathandel augustus

20 Locatie Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag parkeerplaatsen Kantorengebied II Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks Snacks 5.4 Overzicht aangewezen locaties Een aantal locaties is aan de hand van de eerdergenoemde beleidsregels reeds getoetst en voldoen hieraan. Indien een aanvrager een andere locatie aanvraagt, zal deze aan de hand van de beleidsregels worden getoetst. Een standplaats kan in ieder geval worden ingenomen op de volgende locaties (niet limitatief): Locatie Wilhelminaplantsoen, voorplein winkelcentrum Max. aantal standplaatsen 1 *Indeling kantorengebied AKKERLAND KRUIDENHOF SCHELPENHOEK SNIEP Winkelcentrum Gruttoplein 2 POLDERLAND VERRIJN STUART III STAMMERDIJK Kruidenhof op drie 1 parkeerplaatsen Kantorengebied I* 1 Kantorengebied II* 2 OSCH I BERGWIJKPARK WEST II BERGWIJKPARK OOST Industriegebied III* 2 Station Diemen-Zuid 1 Voor een gedetailleerde locatietekening wordt verwezen naar de bijlagen. Hierbij is ook de maximaal grootte van een standplaats aangegeven. De ruimte is veelal beperkt. Hier dient een aanvrager ook rekening mee te houden bij de keuze van een verkoopmiddel. Toelichting kleurenlegenda De standplaatshouders Dammers, Van Diermen en Vos hebben jarenlang een standplaats op het Claas van Maarssenplein ingenomen. Doordat het project Centrumplan wordt uitgevoerd is het niet meer mogelijk om op dit plein een standplaats in te nemen. Deze standplaatshouders kunnen een standplaats innemen op het trottoir voor de apotheek. De wereldwinkel heeft altijd op vrijdag en zaterdag een standplaats op het voorplein van het winkelcentrum ingenomen. De wereldwinkel is niet in het bezit van een officiële vergunning. Aanvullende nota straathandel augustus