Vervangt NEN-EN 473:1999 Ontw.; NEN-EN 473:1993; NEN-EN 473:1993/C1:1994; NPR-CR 12459:1997. Nederlandse norm. NEN-EN 473 (nl)

Transcriptie

1 Vervangt NEN-EN 473:1999 Ontw.; NEN-EN 473:1993; NEN-EN 473:1993/C1:1994; NPR-CR 12459:1997 Nederlandse norm Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. NEN-EN 473 (nl) Niet-destructief onderzoek - Kwalificatie en certificatie van personeel voor niet-destructief onderzoek - Algemene principes Non destructive testing - Qualification and certification of NDT personnel - General principles ICS november 2000

2 NEN-EN 473 Nederlands voorwoord Dit document bevat de vertaling in het Nederlands van de Europese norm. De Europese norm heeft de status van Nederlandse norm. Voor de in deze norm vermelde normatieve verwijzingen bestaan in Nederland de volgende equivalenten: vermelde norm Nederlandse norm titel EN 45013: Normcommissie "Niet-destructief onderzoek" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 E U R O P E S E N O R M EN 473 E U R O P Ä I S C H E N O R M E U R O P E A N S T A N D A R D N O R M E E U R O P É E N N E oktober 2000 ICS: Vervangt EN 473:2003 Nederlandse versie Niet-destructief onderzoek Kwalificatie en certificatie van personeel voor niet-destructief onderzoek Algemene principes Zerstörungsfreie Prüfung Qualifizierung und Zertifizierung von Personal der zerstörungsfreien Prüfung Allgemeine Grundlagen Non destructive testing Qualification and certification of NDT personnel General principles Essais non destructifs Qualification et certification du personnel END Principes généraux Deze norm is de Nederlandse versie van de Europese norm. Hij is vertaald door NEN. Hij heeft dezelfde status als de officiële versies. Deze Europese norm is door de CEN aangenomen op 17 september De CEN-leden zijn verplicht zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC, waarin is vastgelegd onder welke voorwaarden aan deze Europese norm, zonder veranderingen, de status van nationale norm moet worden gegeven. Bijgewerkte lijsten van en bibliografische gegevens betreffende zulke nationale normen kunnen op aanvraag worden verkregen bij het centrale secretariaat en bij elk CEN-lid. Deze Europese norm bestaat in drie officiële versies (Duits, Engels en Frans). Een versie in een andere taal, die onder verantwoordelijkheid van een CEN-lid in zijn landstaal is gemaakt en die is aangemeld bij het centrale secretariaat, heeft dezelfde status als de officiële versies. Leden van de CEN zijn de nationale normalisatie-organisaties van België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. CEN Europese Commissie voor Normalisatie Europäisches Komitee für Normung European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Centraal Secretariaat: Rue de Stassart 36, B-1050 Brussel 2000 Auteursrechten voorbehouden aan de CEN-leden. Ref. nr. nl

4 (blanco) 2

5 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Methoden en symbolen Algemene beginselen Toelating voor de certificatie Kwalificatie-examen Certificatie Verlenging Hercertificatie Dossiers Overgangsperiode...26 Bijlage A (informatief) Sectoren...27 Bijlage B (normatief) Minimumaantal en soort proefstukken voor het praktijkexamen op niveaus 1 en Bijlage C (normatief) Gestructureerd puntensysteem voor hercertificatie op niveau Bijlage D (informatief) Richtlijn over de inhoud van basisrapporten van proefstukken (om onvolkomenheden aan te geven die de kandidaat moet rapporteren ten einde te worden gecertificeerd)...32 Bijlage ZA (informatief) Hoofdstukken van deze Europese norm die betrekking hebben op fundamentele eisen of andere voorzieningen van richtlijnen van de EU...35 Bibliografie

6 Voorwoord Deze Europese norm is opgesteld door Technische Commissie CEN/TC 138 " Non-destructive testing", waarvan het secretariaat door AFNOR wordt gevoerd. Aan deze Europese norm moet uiterlijk in april 2001 de status van nationale norm worden gegeven, door publicatie van een identieke tekst of door bekrachtiging, en strijdige nationale normen moeten uiterlijk in april 2001 worden ingetrokken. Deze Europese norm vervangt EN 473:1993. Deze Europese norm is opgesteld onder een door de Europese Commissie en de Europese Vrijhandelsorganisatie aan de CEN verleend mandaat en steunt fundamentele eisen van de richtlijn(en) van de EU. Voor relatie met richtlijn(en) van de EU, zie de informatieve bijlage ZA, die een integraal deel van deze norm is. De bijlagen A en D zijn informatief; de bijlagen B en C zijn informatief. Volgens het huishoudelijk reglement van de CEN/CENELEC zijn de normalisatie-instituten van de volgende landen verplicht deze Europese norm in te voeren: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. 4

7 Niet-destructief onderzoek Kwalificatie en certificatie van personeel voor niet-destructief onderzoek Algemene principes 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze Europese norm geeft een systeem voor de kwalificatie en certificatie van personeel dat industrieel nietdestructief onderzoek (NDO) uitvoert. De term 'industrieel' betekent uitsluiting van medische toepassingen. OPMERKING Waar woorden specifiek voor het geslacht, zoals zijn, haar, hij of zij in deze norm voorkomen, is het andere geslacht ook van toepassing. Indien certificatie van NDO-personeel in productnormen, regelgevingen, codes of specificaties wordt gedefinieerd, wordt aanbevolen om het personeel volgens deze EN 473 te certificeren. De certificatie omvat vaardigheid in een of meer van de volgende methoden: a) onderzoek met akoestische emissie; b) wervelstroomonderzoek; c) beproeving op lekdichtheid (uitgezonderd onderzoek met hydraulische druk); d) magnetisch onderzoek; e) penetrant onderzoek; f) radiografisch onderzoek; g) ultrasoon onderzoek; h) visueel onderzoek (direct onderzoek zonder visuele hulpmiddelen en visueel onderzoek uitgevoerd tijdens de toepassing van andere NDO-methoden zijn uitgesloten). Het in deze norm beschreven systeem kan ook worden toegepast op andere NDO-methoden mits een goedgekeurd certificatieprogramma bestaat. 2 Normatieve verwijzingen Deze Europese norm bevat door gedateerde of ongedateerde verwijzing bepalingen uit andere publicaties. Deze normatieve verwijzingen zijn op passende plaatsen in de tekst aangehaald en de publicaties zijn hierna opgesomd. Bij gedateerde verwijzingen zijn latere wijzigingen of herzieningen van een van deze publicaties slechts van toepassing op deze Europese norm, indien deze door wijziging of herziening daarin zijn verwerkt. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van de publicatie waarnaar is verwezen van toepassing. EN 45013:1989 General criteria for certification bodies operating certification of personnel 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze Europese norm gelden de volgende termen en definities: 3.1 kwalificatie bewijs van opleiding, vakkennis, bekwaamheid en ervaring alsook van fysieke geschiktheid waardoor NDOpersoneel in staat is om NDO-taken op juiste wijze uit te voeren 5

8 3.2 certificatie procedure die wordt gebruikt om de kwalificatie van NDO-personeel aan te tonen voor een methode en een niveau en in een sector, en die leidt tot de uitgifte van een certificaat. Certificatie omvat niet uitvoeringsmachtiging 3.3 certificatie-instelling instelling die de procedures uitvoert voor de certificatie van NDO-personeel volgens de eisen van deze norm en die aan de eisen van EN voldoet 3.4 aangewezen kwalificerende instelling instelling, onafhankelijk van enig overheersend belang, die van de certificatie-instelling de bevoegdheid heeft gekregen om examens voor te bereiden en uit te voeren om NDO-personeel te kwalificeren. OPMERKING De aangewezen kwalificerende instelling vertegenwoordigt een van de elementen van het systeem dat door de certificatie-instelling wordt beheerst. 3.5 examencentrum centrum dat door de certificatie-instelling is gemachtigd voor het afnemen van kwalificatie-examens. OPMERKING Het examencentrum vertegenwoordigt een van de elementen van het systeem dat door de certificatieinstelling wordt beheerst. 3.6 examinator persoon die is gecertificeerd op niveau 3 in de methode die hij moet examineren en die door de certificatieinstelling is gemachtigd om NDO-kwalificatie-examens af te nemen, toezicht te houden en te waarderen 3.7 certificaat document, uitgegeven volgens de regels van het certificatiesysteem zoals gedefinieerd in deze norm, dat aangeeft dat er voldoende vertrouwen is gegarandeerd dat de genoemde persoon bekwaam is om de NDOtaken gedefinieerd op het certificaat uit te voeren 3.8 NDO-kandidaat persoon die wil worden gekwalificeerd en gecertificeerd en die werkt onder toezicht van geschikt gekwalificeerd personeel en zodoende passende ervaring opdoet om te worden gekwalificeerd (zie 3.24) 3.9 werkgever onderneming waarvoor de kandidaat op een geregelde basis werkt; een werkgever kan tegelijkertijd ook een kandidaat zijn 3.10 uitvoeringsmachtiging schriftelijke verklaring uitgegeven door de werkgever, gebaseerd op de bekwaamheid van de persoon zoals gespecificeerd door het certificaat. Ter aanvulling van het certificaat moeten onder andere de specifieke vakkennis, bekwaamheid en fysiek vermogen voor een specifieke taak worden vastgesteld 3.11 NDO-methode aangewend fysisch beginsel bij niet-destructief materiaalonderzoek (bijvoorbeeld: ultrasoononderzoeksmethode) 6

9 3.12 NDO-techniek specifieke manier om een NDO-methode te gebruiken (bijvoorbeeld: ultrasoon immersieonderzoek) 3.13 NDO-procedure schriftelijke beschrijving van alle essentiële parameters en voorzorgsmaatregelen die in acht moeten worden genomen indien een NDO-techniek bij een specifiek onderzoek, volgens een norm, code of specificatie wordt toegepast. Een NDO-procedure kan de toepassing van meer dan een NDO-methode of -techniek met zich meebrengen 3.14 NDO-instructie schriftelijke beschrijving van de precieze stappen die moeten worden gevolgd bij onderzoek volgens een norm, code, vastgestelde specificatie of NDO-procedure 3.15 specificatie document dat eisen vaststelt [ISO 8402:1994] 3.16 sector bepaalde sector van een industrie of technologie waar speciale NDO-toepassingen worden gebruikt die specifieke productgerelateerde kennis, bekwaamheid, uitrusting of opleiding vereisen. Een sector kan als een product (gelaste producten, gietstukken,...) of als een industrie (luchtvaart, beproeving tijdens een servicebeurt,...) worden geïnterpreteerd (zie bijlage A) 3.17 examenvraag met meerkeuzemogelijkheid verwoording van een vraag die aanleiding geeft tot vier mogelijke antwoorden, waarvan slechts één de juiste is en de overige drie onjuist of onvolledig zijn 3.18 kwalificatie-examen examen, afgenomen door de certificatie-instelling of de aangewezen kwalificerende instelling, die de algemene, specifieke en praktische kennis en de bekwaamheid van de kandidaat beoordeelt 3.19 algemeen examen examen betreffende de beginselen van een NDO-methode 3.20 specifiek examen examen betreffende onderzoekstechnieken die worden toegepast in een bepaalde sector, kennis van het product dat wordt beproefd, en van normen, codes, specificaties en aanvaardbaarheidscriteria 3.21 (a) praktisch examen (niveaus 1 en 2) examen van vaardigheden uit de praktijk, waarbij de kandidaat aantoont dat hij met de beproevingsapparatuur bekend is en dat hij in staat is deze te bedienen 3.21 (b) praktisch examen (niveau 3) examen waarbij de kandidaat op niveau 3 aantoont in staat te zijn een of meer NDO-procedures op te stellen 7

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN- nl Niet-destructief onderzoek - Kwalificatie en certificatie van personeel voor niet-destructief onderzoek - Algemene principes T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview