Thuis in. Palliatieve Zorg

Transcriptie

1 Thuis in Palliatieve Zorg

2 Inhoudstafel Inleiding 3 1 Financiële tegemoetkomingen Communicatie en mobiliteit 4 Sociaal tarief telefoon gsm 4 Mobiliteitshulpmiddelen 4 Openbaar vervoer 4 Tegemoetkoming in de reiskosten 5 Vrijstelling dragen van een veiligheidsgordel Inkomen 6 Tegemoetkomingen aan personen met een handicap 6 Verhoogde kinderbijslag 6 Vlaamse zorgverzekering 7 Behoefte aan andersmans hulp via RIZIV 7 Vermindering belastingen 7 Vermindering van de inkomstenbelasting 7 Vermindering van onroerende voorheffing 7 Vermindering erfbelasting Medicatie en verzorgingsmateriaal 8 Statuut palliatief patiënt 8 Statuut chronisch zieke of zorgforfait Statuut chronische aandoeningen 8 Chronische pijnpatiënten 9 Incontinentieforfait 9 Onbehandelbare incontinentieforfait 9 Autosondage 10 Pruik 10 Verbandmateriaal 10 Voeding 10 Zuurstof Tewerkstelling 11 Private tewerkstelling: Loopbaanonderbreking en tijdskrediet 11 Medische bijstand 11 Palliatief verlof 13 Openbare sector: Loopbaanonderbreking en tijdskrediet 14 Vrijstelling van tewerkstelling voor sociale of familiale redenen van werklozen 14 Familieplan voor zelfstandigen 14 2 Diensten en hulpverleners Zorgverleners en ondersteunende diensten in de thuissituatie 16 Huisarts 16 Thuisverpleging 16 Kinesitherapeut 16 Gezinszorg 16 Poetshulp 17 Klusjesdienst 17 Warme maaltijden aan huis 17 Uitleendienst hulpmiddelen 17 Oppas 17 Dienst Maatschappelijk Werk 17 Paramedische zorgverstrekkers 18 Niet-dringend ziekenvervoer 18 Apotheek 18 Ergo aan huis 18 Regionaal dienstencentrum Tijdelijke opvangmogelijkheden 19 Dagopvang 19 Nachtopvang 19 Kortverblijf 19 Herstelverblijf 19 Vakanties voor zieken Stichtingen en zelfhulpgroepen 19 Zin-, geloofs- en levensvragen 19 Kom op tegen Kanker 20 Stichting tegen Kanker 20 Vereniging voor gebruikers en mantelzorgers 20 Zelfhulpgroepen 20 LEIF (LevensEinde InformatieForum) 20 3 Palliatieve zorg Wat is palliatieve zorg? Federatie palliatieve zorg Vlaanderen Netwerken palliatieve zorg 21 4 Adressen diensten palliatieve zorg Andere 15 Diensten en voordelen van het ziekenfonds 15 Fonds voor Beroepsziekten 15 Diensten en voordelen van uw stad/gemeente 15 Juridisch advies 15

3 Inleiding Deze brochure is bedoeld voor iedereen die informatie wenst over palliatieve zorg. Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Die levenskwaliteit wil men verbeteren door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. De brochure geeft de financiële tegemoetkomingen, diensten en hulpverlening weer waar palliatieve patiënten mogelijks recht op hebben. Samen met de maatschappelijk werker van uw ziekenfonds of ziekenhuis kunt u dit document overlopen en de vakjes aankruisen waar u mogelijks voor in aanmerking komt. Deze informatiebrochure is ontstaan binnen de Netwerken palliatieve zorg De Mantel vzw en Westhoek-Oostende vzw in samenwerking met maatschappelijk werkers van sociale diensten van de ziekenfondsen en ziekenhuizen uit de regio. Wij hopen u met deze brochure wegwijs te maken in het kluwen van de financiële tegemoetkomingen, diensten en hulpverlening. Voor aanvraag van deze voorzieningen of bij verdere vragen neemt u best contact met de maatschappelijk werker van uw ziekenfonds of ziekenhuis waar u verzorgd wordt.

4 1 Financiële tegemoetkomingen 1.1 Communicatie en mobiliteit Sociaal tarief telefoon gsm Heel wat telecomoperatoren, ook van mobiele telefonie, zijn bij wet verplicht het sociaal telefoontarief aan te bieden. De belangrijkste voorwaarden zijn: genieten van verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds en erkend invalide zijn voor 66% of 65 jaar oud zijn Ook voor sommige gehoorgestoorden (d.i. minstens 70% gehoorverlies op het beste oor) en voor personen die een laryngectomie ondergaan hebben, bestaat het sociaal tarief. De aanvraag moet gebeuren aan de betrokken telecomoperator. Mobiliteitshulpmiddelen Rolwagens en andere mobiliteitshulpmiddelen. Indien aan de nodige voorwaarden voldaan is, kan het hulpmiddel zonder kosten toegekend worden. Bij het ziekenfonds kan u de informatie over de aanvraag bekomen. Openbaar vervoer De NMBS en De Lijn staan een aantal tariefverminderingen toe voor verschillende doelgroepen. Dit voorkeurtarief is er voor senioren vanaf 65 jaar, met daarnaast eventueel: reductie voor personen met verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds en hun personen ten laste kortingen voor kinderen kaart kosteloze begeleider voor wie een verminderde zelfredzaamheid heeft van 80% de nationale reductiekaart voor blinden en slechtzienden 4

5 De Lijn biedt gratis vervoer aan o.a.: Personen met een handicap Een handicap verwijst naar: - ingeschreven zijn bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) of - een tegemoetkoming van de FOD Sociale Zekerheid (Directie-Generaal Personen met een handicap) ontvangen of - door de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) gerechtigd zijn op bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen (BTOM). Personen met een kaart kosteloze begeleider FOD- Nationale verminderingskaart voor het openbaar vervoer voor personen met een visuele beperking De Lijn biedt vermindering aan o.a.: 65-plussers Personen met een verhoogde tegemoetkoming van het ziekenfonds Personen met een leefloon Personen met een inkomstengarantie voor ouderen Wat de NMBS betreft, kunt u deze verminderingen bekomen of aanvragen aan het loket van het station. Tegemoetkoming in de reiskosten bij radio- en chemotherapie en nierdialyse NMBS en De Lijn: integrale terugbetaling van ticket (tweede klasse) ander vervoer (auto): 0,25 euro per kilometer Patiënten die in een oncologisch centrum ambulant met radio- of chemotherapie worden behandeld en patiënten die op controle komen tijdens en na de behandeling, krijgen een tussenkomst van het ziekenfonds in het kader van de verplichte verzekering. Ook nierdialysepatiënten hebben recht op deze tussenkomst. De uitbetaling gebeurt door het ziekenfonds op basis van een attest van het ziekenhuis. Er zijn specifieke tussenkomsten voor ziekenvervoer: contacteer hiervoor uw ziekenfonds. Vrijstelling dragen van een veiligheidsgordel Op grond van een belangrijke medische indicatie kan deze toelating schriftelijk aangevraagd worden. Aanvraag richten aan de FOD Mobiliteit en Vervoer, Directie Verkeersveiligheid, City Atrium - Vooruitgangstraat Brussel Het aanvraagformulier kunt u opvragen bij de dienst Maatschappelijk Werk van uw ziekenfonds. 5

6 1.2 Inkomen Tegemoetkomingen aan personen met een handicap De FOD Sociale Zekerheid kan voor bepaalde patiënten, tegemoetkomingen of specifieke sociale voordelen toekennen. Deze hangen af van de graad van verminderde zelfredzaamheid en van het inkomen. Er zijn drie soorten tegemoetkomingen: Inkomensvervangende tegemoetkoming Integratietegemoetkoming Tegemoetkoming hulp aan bejaarden Deze tegemoetkomingen zijn vrijgesteld van belastingen. Mogelijke sociale voordelen: parkeerkaart, specifiek sociaal tarief gas en elektriciteit, vermindering kabeldistributie, vrijstelling heffing op afvalwater, vrijstelling verkeersbelasting en vermindering BTW, Alle informatie hierover kunt u bekomen bij de dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds of sociale dienst van het ziekenhuis. Het aanvraagformulier kan bekomen worden bij het sociaal huis van uw gemeente of de dienst Maatschappelijk Werk van uw ziekenfonds. Verhoogde kinderbijslag Er kan een verhoging van de kinderbijslag toegekend worden voor: kinderen van ouders die langdurig ziek (+6 mnd), werkloos of gepensioneerd zijn het bedrag is afhankelijk van het inkomen kinderen van alleenstaande ouders het bedrag is afhankelijk van het inkomen kinderen met een handicap het bedrag is afhankelijk van de ernst van de aandoening en de gevolgen ervan wezen het bedrag ligt vast per kind Aanvraag richten aan het kinderbijslagfonds dat uitbetaalt. 6

7 Vlaamse Zorgverzekering Dit is een maandelijkse tegemoetkoming (zie tarievenkaart als bijlage). De Vlaamse Zorgverzekering heeft als bedoeling tegemoet te komen in de niet-medische kosten van zeer zwaar zorgbehoevende personen thuis of in een woonzorgcentrum. De zorgverzekering kan aangevraagd worden bij de dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds. Hiervoor is een wachttijd van 3 maanden. Behoefte aan andersmans hulp via RIZIV Een forfaitaire tegemoetkoming voor leden die genieten van een ziekte-uitkering en die heel veel hulp van derden nodig hebben in het dagelijkse leven. Voor de arbeidsongeschikte werknemer of zelfstandige, ten vroegste vanaf de vierde maand ziekte-uitkering. De tegemoetkoming is aan te vragen bij: de adviserend geneesheer; de maatschappelijk werker van de dienst Maatschappelijk Werk. Vermindering van de inkomstenbelasting Het basisbedrag van de belastingvrije som wordt verhoogd. voor elke belastingplichtige die een handicap heeft van minstens 66% voor elke persoon ten laste met een handicap En moet aangevraagd worden vóór de leeftijd van 65 jaar. Bij vragen kunt u terecht bij uw plaatselijk belastingkantoor. Vermindering van onroerende voorheffing Is afhankelijk van het aantal kinderbijslaggerechtigde kinderen en het aantal personen met een handicap en het beschikken over een bescheiden woning. De handicap moet vastgesteld zijn voor de leeftijd van 65 jaar. Deze voordelen worden in principe automatisch toegekend (uitzondering: huurders moeten dit aanvragen met toestemming van de eigenaar). Bij vragen kunt u terecht bij uw plaatselijk belastingkantoor. 7

8 Vermindering erfbelasting Wie op 1 januari van het aanslagjaar als erfgenaam erkend is als invalide vóór de leeftijd van 65 jaar, heeft recht op een vermindering bij de berekening van de te betalen successierechten. Het attest kan bij het ziekenfonds worden verkregen. Let op: deze vermindering geldt enkel als de overledene zijn woonplaats in Vlaanderen had bij overlijden. 1.3 Medicatie en verzorgingsmateriaal Statuut palliatief patiënt Palliatief forfait Dat is een forfaitaire tegemoetkoming door de verplichte ziekteverzekering, in de kosten voor geneesmiddelen, hulpmiddelen en verzorgingsmiddelen. De premie kan eenmaal hernieuwd worden, na een periode van 1 maand (forfait : zie tarievenkaart in bijlage). Huisarts Bij een huisbezoek door de huisarts betaalt de patiënt het bedrag van het huisbezoek. De patiënt krijgt het volledige bedrag terugbetaald (ongeacht het aantal huisbezoeken) wanneer hij het statuut palliatief patiënt heeft gekregen. Opmerking: Je kan de huisarts vragen om de regeling derde betalende huisartsen. Dan wordt het honorarium rechtstreeks afgerekend tussen de huisarts en het ziekenfonds. Thuisverpleging De verpleegkundige kan een specifiek forfait rekenen voor de zorg. Dit is een all-in bedrag dat alle verpleegkundige zorg en begeleiding dekt. De patiënt betaalt hierop geen remgeld. Er kan meerdere keren per dag beroep worden gedaan op de thuisverpleegkundige, die tevens voorziet in nachtpermanentie. Kinesitherapeut Palliatieve kinsesitherapie wordt volledig terugbetaald. Opmerking: Patiënten die reeds een erkenning palliatief statuut hebben, kunnen geen aanvraag meer indienen voor tegemoetkoming voor een hulpmiddel bij het VAPH of voor een mobiliteitshulpmiddel bij het RIZIV. Palliatieve patiënten die thuis verzorgd worden, kunnen onder bepaalde voorwaarden het palliatief statuut aanvragen. De huisarts dient een officiële kennisgeving in bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Statuut chronisch zieke of zorgforfait Statuut chronische aandoeningen Deze erkenningen gebeuren automatisch. Meer info is te verkrijgen bij het ziekenfonds. 8

9 Chronische pijnpatiënten Chronische zieken krijgen een tegemoetkoming door de ziekteverzekering voor niet-terugbetaalde pijnstillers, zoals Dafalgan of Perdolan, ten belope van 20 procent. Bovendien wordt het remgeld opgenomen in de maximumfactuur. Kankerpatiënten, patiënten met chronische artritis of artrosepijn, patiënten met neurogene pijn van centrale of perifere oorsprong (zoals MS), patiënten met perifere vasculaire pijn of postchirurgische pijn en fibromyalgiepatiënten komen in aanmerking voor de maatregel. Zij moeten in behandeling zijn voor chronische pijn. De behandelende arts dient een aanvraag in bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Deze is een jaar geldig en is verlengbaar. De patiënt dient de machtiging bij de apotheker voor te leggen, net als een doktersvoorschrift. Incontinentieforfait Tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal. Tarief (zie tarievenkaart als bijlage) Voor de patiënten met een akkoord van de adviserend geneesheer, voor een verpleegkundig forfait B of C met score 3 of 4 voor incontinentie, gedurende doorlopende of onderbroken periode van minstens 4 maanden per jaar. Het forfait wordt niet uitbetaald indien men verblijft in een woonzorgcentrum, psychiatrisch verzorgingstehuis of beschut wonen. Indien er verpleging aan huis gaat, gebeurt de aanvraag automatisch. Is er geen thuisverpleging neem contact met de dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds. Bepaalde gemeentes voorzien in een tegemoetkoming voor huisvuilzakken en/of aankoop incontinentiemateriaal, voor personen met incontinentieproblemen. Onbehandelbare incontinentieforfait Tegemoetkoming in de kosten voor incontinentiemateriaal. Tarief (zie tarievenkaart als bijlage) Personen die lijden aan een onbehandelbare vorm van urinaire incontinentie en die geen recht hebben op het incontinentieforfait. Wie heeft geen recht op deze tegemoetkoming? Personen die reeds in aanmerking komen voor het bestaande incontinentieforfait Indien de persoon in een verzorgingsinrichting verblijft waarvoor reeds een tegemoetkoming door de verplichte verzekering verleend kan worden. Er is geen cumul toegestaan met een tegemoetkoming voor autosondage of incontinentiemateriaal zoals bedoeld in artikel 27 van de nomenclatuur. Het aanvraagformulier wordt ingevuld door de huisarts en moet bezorgd worden aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De goedkeuring geldt voor 3 jaar. Een jaarlijkse forfaitaire tegemoetkoming wordt toegekend indien minstens 12 maanden zijn verstreken sinds de vorige beslissing of toekenning. 9

10 Autosondage Een tegemoetkoming van 3 euro per sonde - maximum 4 sondes per dag, voor patiënten die zichzelf sonderen. De aanvraag gebeurt door de behandelende arts (specialist) aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De verlenging mag aangevraagd worden door de huisarts. Pruik Iemand die als gevolg van chemotherapie of bestraling van het hoofd volledig kaal wordt kan een tussenkomst via het ziekenfonds krijgen voor een pruik. De aanvraag hiervoor gebeurt bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. De hernieuwingstermijn bedraagt 2 jaar, te rekenen vanaf de datum van de vorige tegemoetkoming. Maximale tegemoetkoming van het ziekenfonds: zie tarievenkaart als bijlage. Verbandmateriaal Patiënten met een chronische wonde genieten een tegemoetkoming voor het gebruik van actieve verbanden. Dat zijn verbanden die een geneesmiddel bevatten. Patiënten, die minstens zes weken zijn behandeld en waarvan de wonde na deze behandeling onvoldoende is geheeld. De chronische wonde moet op een door het RIZIV opgemaakte lijst staan. De tegemoetkoming wordt enkel toegekend mits kennisgeving aan een adviserend geneesheer van het ziekenfonds (zie tarievenkaart als bijlage) en rechtstreeks verrekend door de apotheker. Het remgeld wordt opgenomen in de maximumfactuur. De kennisgeving is 3 maanden geldig en maximaal 3 keer verlengbaar. Voeding Aanvraag om tegemoetkoming voor enterale en parenterale voeding via sonde thuis. De patiënt dient te voldoen aan een aantal door de wet vastgelegde criteria. Er wordt altijd een aanvraag voor terugbetaling ingediend door de behandelende arts bij de adviserend geneesheer van het ziekenfonds met een medisch verslag. Afhankelijk van het type voeding wordt een dagforfait door het ziekenfonds betaald aan de patiënt. 10

11 Zuurstof Zuurstoftherapie is kosteloos, mits goedkeuring van de adviserend geneesheer. De mutualiteit betaalt ter compensatie van de elektriciteitskosten van de gebruikte apparatuur een vergoeding. Patiënten, met een palliatief statuut, die zuurstoftekort hebben. Er is hierbij geen toestemming van de adviserend geneesheer nodig. Het is voldoende dat de voorschrijvende arts derdebetalersregeling van toepassing vermeldt op het geneesmiddelenvoorschrift. 1.4 Tewerkstelling Tijdskrediet en loopbaanonderbreking zijn stelsels die werknemers de mogelijkheid geven om hun loopbaan tijdelijk stop te zetten of te verminderen. Private tewerkstelling: Loopbaanonderbreking en tijdskrediet Het verlenen van medische bijstand en palliatief zorgen kan zowel via het stelsel loopbaanonderbreking als tijdskrediet. Via dit stelsel kan u de loopbaan verminderen of onderbreken. Bij goedkeuring door RVA en mits aan de voorwaarden te voldoen, ontvangt u een vervangend inkomen. Medische bijstand Medische bijstand is bedoeld om een ernstig ziek gezinslid (tot de tweede graad) bij te staan of te verzorgen. Voor werknemers uit de privé-sector zijn er zowel in het stelsel loopbaanonderbreking als in het stelsel tijdkrediet mogelijkheden om medische bijstand te verlenen. De loopbaanonderbreking kan opgenomen worden in periodes van minstens één maand en mag maximaal drie maanden in beslag nemen. Bij een volledige loopbaanonderbreking kunnen de periodes oplopen tot maximaal 12 maanden, bij een gedeeltelijke onderbreking tot maximaal 24 maanden. Deze periodes worden verdubbeld (24 en 48 maanden) voor alleenstaande werknemers die één of meerdere kinderen ten laste hebben, als hun ernstig zieke kind niet ouder is dan 16 jaar. Voor de verzorging van een gehospitaliseerd minderjarig kind is er mogelijkheid om onderbreking voor 7 dagen te nemen maar dit enkel voltijds. In het tijdkrediet kan je tot 48 maanden de loopbaan onderbreken ongeacht voltijds, deeltijds of 1/5de. Dit in minimale periodes per aanvraag van drie maanden en een maximale periode van 6 maanden. U kan de periodes van tijdkrediet en loopbaanonderbreking cumuleren. Beide rechten staan los van elkaar. U doet de aanvraag via de aanvraagdocumenten van de RVA bij de werkgever (te vinden op ). De aanvraag wordt doorgestuurd naar de RVA. Bij de aanvraag voegt u een medisch attest van de geneesheer. U ontvangt een beslissing van de RVA. 11

12 Voorwaarden? Loopbaanonderbreking: Het recht op loopbaanonderbreking is een recht maar het kent twee beperkingen: In een onderneming met minder dan 10 werknemers is vermindering van arbeidsprestaties geen recht. In deze situatie is de toestemming van de werkgever vereist. In ondernemingen met minder dan 50 werknemers kan de werkgever het recht op medische bijstand om organisatorische redenen weigeren aan werknemers die al 6 maanden volledige onderbreking of 12 maanden vermindering van prestaties hebben gehad. De werkgever moet zijn weigering schriftelijk rechtvaardigen. Tijdskrediet: het recht op tijdkrediet is een recht maar kent volgende voorwaarden: In een onderneming met minder dan 10 werknemers is vermindering van arbeidsprestaties geen recht. In deze situatie is de toestemming van de werkgever vereist. In ondernemingen waar meer dan 5% van de werknemers in tijdkrediet zijn, kan dit uitgesteld worden. Ook uitstel omwille van organisatorische redenen kan. De werknemer moet de laatste 24 maanden bij de werkgever aan de slag zijn en in totaal een loopbaan als werknemer van 5 jaar hebben. Voor de voltijdse en deeltijdse onderbreking is een sectorale of ondernemings-cao nodig. Dit is niet het geval voor de 1/5de onderbreking. Bij volledige onderbreking is er geen tewerkstellingsvoorwaarde. Wie 1/2de wil minderen moet in de laatste 12 maanden voor de aanvraag minstens 3/4de van voltijdse functie gewerkt hebben. Wie wil minderen met 1/5de moet in de laatste 12 maanden voor de aanvraag voltijds gewerkt hebben. De werknemer is beschermd tegen ontslag tijdens de hele verlofperiode en in de drie daarop volgende maanden. Hij krijgt een uitkering van de RVA. In bepaalde gevallen vult de Vlaamse overheid die uitkering aan met een Vlaamse premie, de aanmoedigingspremie. De regeling is afhankelijk van de sector waarin je werkt. Voor de voorwaarden en procedure: Voor verdere vragen of info richt u zich het best naar uw vakbond of rechtstreeks naar de RVA. 12

13 Palliatief verlof Palliatief verlof is bedoeld om palliatieve zorg te verstrekken. Palliatieve zorg omvat elke vorm van hulp (medisch, sociaal, administratief, psychologisch). Het verlof is een vorm van een volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking voor het verlenen van die palliatieve zorg aan een ongeneeslijk zieke patiënt die zich in de terminale fase van een ziekte bevindt. De patiënt hoeft geen familielid te zijn. Een loopbaanonderbreking in het kader van palliatief verlof kan u bekomen voor een periode van 1 maand en is eventueel verlengbaar met maximum 1 maand. Als de patiënt overlijdt tijdens het verlof, dan kan de werknemer ervoor kiezen om in loopbaanonderbreking te blijven of het werk te hervatten. Het tijdskrediet omwille van het motief palliatieve zorg kan u bekomen voor een periode van 1 maand en eventueel verlengbaar met 1 maand. Dus maximaal 2 maanden per patiënt. Het recht blijft wel gelden voor een andere patiënt voor in totaal maximaal 48 maanden. U kan zowel in loopbaanonderbreking als in tijdkrediet voor beide systemen kiezen tussen een voltijdse, deeltijdse of 1/5de onderbreking. U doet de aanvraag via de aanvraagdocumenten van de RVA bij de werkgever (te vinden op ). De aanvraag wordt doorgestuurd naar de RVA. Bij de aanvraag voegt u een medisch attest van de geneesheer. U ontvangt een beslissing van de RVA. Voorwaarden? Loopbaanonderbreking: palliatief verlof is een recht Tijdskrediet: het recht op tijdkrediet is een recht maar kent volgende voorwaarden: In een onderneming met minder dan 10 werknemers is vermindering van arbeidsprestaties geen recht. In deze situatie is de toestemming van de werkgever vereist. In ondernemingen waar meer dan 5% van de werknemers in tijdkrediet zijn, kan dit uitgesteld worden. Ook uitstel omwille van organisatorische redenen kan. De werknemer moet de laatste 24 maanden bij de werkgever aan de slag zijn en in totaal een loopbaan als werknemer van 5 jaar hebben. Voor de voltijdse en deeltijdse onderbreking is een sectorale of ondernemings-cao nodig. Dit is niet het geval voor de 1/5de onderbreking. Bij volledige onderbreking is er geen tewerkstellingsvoorwaarde. Wie 1/2de wil minderen moet in de laatste 12 maanden voor de aanvraag minstens 3/4de van voltijdse functie gewerkt hebben. Wie wil minderen met 1/5de moet in de laatste 12 maanden voor de aanvraag voltijds gewerkt hebben. De werknemer is beschermd tegen ontslag tijdens de hele verlofperiode en in de drie daarop volgende maanden. Hij krijgt een uitkering van de RVA. In bepaalde gevallen vult de Vlaamse overheid die uitkering aan met een Vlaamse premie, de aanmoedigingspremie. De regeling is afhankelijk van de sector waarin u werkt. Voor de voorwaarden en procedure: Voor verdere vragen of info richt u zich het best naar uw vakbond of rechtstreeks naar de RVA. 13

14 Openbare sector: Loopbaanonderbreking en tijdskrediet Loopbaanonderbreking en tijdskrediet zijn ook mogelijk binnen de openbare sector. Hier worden de regels van de private sector grotendeels gevolgd. Deze geven werknemers bij de overheid de mogelijkheid om hun loopbaan tijdelijk stop te zetten of te verminderen. Je neemt hiervoor best contact op met de personeelsdienst. Vrijstelling van tewerkstelling voor sociale of familiale redenen van werklozen De vrijstelling biedt de mogelijkheid aan personen op volledige werkloosheid om een moeilijke sociale of familiale situatie op te vangen. De vrijstelling houdt in dat de werkloze werknemer niet meer hoeft ingeschreven te zijn als werkzoekende, zich niet meer beschikbaar moet maken voor de arbeidsmarkt en dat hij een passende dienstbetrekking mag weigeren. Deze vrijstelling kan worden verleend voor een ononderbroken duur van min. 6 maanden en max. 12 maanden. Deze kan verlengd worden tot een maximumperiode van 72 maanden. De situatie kan betrekking hebben op de werkloze zelf, de persoon waarmee hij samenwoont, zijn kinderen, ouders, broers en/of zussen, de persoon die ten laste is van de werkloze of zijn partner en op een persoon waarvan de werkloze voogd is. Familieplan voor zelfstandigen De beroepsactiviteiten moeten gedurende minstens vier weken onderbroken worden. Afhankelijk van de situatie, krijgt de zelfstandige een vrijstelling van sociale bijdragen of een vrijstelling van sociale bijdragen in combinatie met een uitkering. Belangrijk: het gaat om een beroepsactiviteit die hij zelf uitoefent. Iemand anders mag zijn zaken behartigen in afwachting dat hij zelf zijn taken weer opneemt. Onderbreekt hij zijn zelfstandige beroepsactiviteit om een ernstig ziek kind te verzorgen of bij te staan, dan kan hij gedurende één kwartaal een vrijstelling van sociale bijdragen verkrijgen. De vrijstelling van sociale bijdragen gedurende één kwartaal wordt ook verleend wanneer hij z n activiteiten onderbreekt om palliatieve zorg te verlenen aan zijn partner. Indien deze vrijstelling wordt toegekend, wordt ze aangevuld met een sociale uitkering gedurende maximaal 3 maanden. (zie tarievenkaart in bijlage) Bij ernstige ziekte van partner of kind kunnen zelfstandigen een beroep doen op het familieplan voor zelfstandigen. (Dit is te vergelijken met tijdskrediet voor werknemers.) Gebruik maken hiervan kan in twee situaties: bij een ernstige ziekte van het kind wanneer de partner of het kind terminaal ziek is. Wie een aanvraag wil indienen voor vrijstelling en/of een uitkering neemt hiervoor contact op met het sociaal verzekeringsfonds. Op bovenstaande kan slechts éénmaal beroep gedaan worden. 14

15 1.5 Andere Diensten en voordelen van het ziekenfonds Verschillende ziekenfondsen verlenen vanuit de aanvullende vrije verzekering bijzondere tussenkomsten zoals: tegemoetkomingen bij de aankoop van hulpmiddelen, incontinentiemateriaal, consultatie van bepaalde hulpverleners, gezinszorg, dagopvang, nachtopvang, kortverblijf, Het ziekenfonds kan hierover informatie verstrekken. Fonds voor Beroepsziekten Wie een beroepsziekte heeft, kan een schadeloosstelling krijgen van het Fonds voor Beroepsziekten. Een patiënt die een erkenning als beroepsziekte wil aanvragen, bespreekt het best zijn arbeidsloopbaan en de eventuele invloed hiervan op zijn ziekte met de adviserend geneesheer van het ziekenfonds, de arbeidsgeneesheer of de behandelende arts. Het Asbestfonds betaalt een schadeloosstelling aan personen die mesothelioom of asbestose hebben door blootstelling aan asbest in België en die aan de verdere voorwaarden voldoen. Diensten en voordelen van uw stad/gemeente Sommige steden/gemeentes bieden premies aan. Neem contact met de dienst welzijn of het sociaal huis van uw gemeente voor verdere inlichtingen: Juridisch advies Iedereen Voor gratis advies contacteert u het justitiehuis. Het eerste advies bij de notaris of advocaat is gratis. 15

16 2 Diensten en hulpverleners Meer info vindt u op Zorgverleners en ondersteunende diensten in de thuissituatie Huisarts De huisarts heeft een belangrijke taak bij het opstarten of opvolgen van een thuiszorgsituatie. Hij kent de patiënt of het gezin vaak al lang en kent ook de ziektegeschiedenis van de patiënt. Vanuit zijn positie heeft hij zowel oog voor de fysieke, de psychische als de sociale situatie van de patiënt en de andere gezinsleden. De huisarts heeft naast een medische taak vaak ook een belangrijke opdracht als doorverwijzer naar andere professionele diensten o.a. palliatieve thuiszorg. Tevens is hij vaak de bevoegde persoon om bepaalde aanvragen tot financiële tussenkomst te vervolledigen. Thuisverpleging Als er nood is aan verpleegkundige verzorging kan er beroep gedaan worden op een dienst thuisverpleging of een zelfstandige thuisverpleegkundige. De thuisverpleegkundige kan een hele waaier van opdrachten opnemen, zoals algemene verzorging, wondverzorging, het geven van inspuitingen, het plaatsen van lavementen, het toedienen van infusen of sondevoeding, de zorg bij blaassondes en stoma. De thuisverpleging gebeurt op basis van een voorschrift van de behandelende arts. De betaling van de verzorging gebeurt in de meeste situaties rechtstreeks door het ziekenfonds. Kinesitherapeut De kinesitherapeut verhoogt het comfort van de palliatieve patiënt via pijnstillende relaxatiemassages, ontspanningsoefeningen tegen kortademigheid en oefeningen gericht op het zo lang mogelijk autonoom blijven. Kinebehandelingen maken bij de patiënt heel wat emoties vrij die de kinesist moet opvangen en doorspelen naar de juiste hulpverlener binnen het netwerk. Hij reikt andere hulpverleners ook tips aan om de patiënt op de minst belastende manier te verplaatsen en te verzorgen. In de palliatieve kine zijn technische prestaties mogelijk zoals voetreflexologie, fasciatherapie, craniosacrale therapie en andere. Binnen de erkenning van het palliatief statuut wordt palliatieve kinesitherapie in de thuissituatie volledig terugbetaald. (zie p. 9) Gezinszorg De verzorgende/zorgkundige van een dienst gezinszorg voert allerlei huishoudelijke taken uit zoals onderhoud van de woning, was en strijk, bereiden van maaltijden, boodschappen. Ook kan ze verzorgende taken zoals hulp bij het toilet, bij het aan- en uitkleden en nietgespecialiseerde haar- en voetverzorging opnemen. Het is zorg op maat zowel naar de uit te voeren taken als naar dagen en uren waarop men aan huis komt. De kostprijs wordt bepaald op basis van het inkomen. De doelgroepen zijn personen en gezinnen die onvoldoende in staat zijn om zelf huishoudelijke taken en/of de persoonlijke verzorging op te nemen omwille van lichamelijke of geestelijke ongemakken of bijzondere sociale omstandigheden. 16

17 Poetshulp Wanneer hulp nodig is voor het onderhoud van de woning kan beroep worden gedaan op een poetsdienst. Info te bekomen bij het ziekenfonds, diensten voor gezinszorg, het sociaal huis van de gemeente, het OCMW of een dienstenchequesbedrijf. Dienstencheques hebben een vaste prijs. Voor poetshulp van erkende diensten aanvullende thuiszorg wordt de prijs bepaald op basis van het inkomen. Klusjesdienst Voor kleine klussen en herstellingen of tuinonderhoud is er een klusjesdienst. Warme maaltijden aan huis U kan een warme maaltijd bestellen bij verschillende aanbieders. Bekijk het lokale aanbod. Meestal is er ook de mogelijkheid om dieetvoeding te vragen. Uitleendienst hulpmiddelen Hulpmiddelen kunnen het verschil maken tussen een noodzakelijke opname of thuis verzorgd worden. Ze bepalen het comfort en de autonomie van de gebruiker en maken de verzorging beter haalbaar. Hulpmiddelen die u tijdelijk nodig hebt, kan u huren bij een uitleendienst: ziekenhuisbed, mobiliteitshulpmiddel, bedtafel, tillift, serumstaander, antidecubitusmateriaal, personenalarmtoestel, enz. De meeste ziekenfondsen hebben een dienst waar u hulpmiddelen en verzorgingsmateriaal zoals incontinentiemateriaal, diabetesmateriaal en stomamateriaal kan aankopen. Paramedisch geschoolde medewerkers geven er deskundig advies bv. over het gebruik van de hulpmiddelen en de mogelijke tussenkomsten, o.a. vanuit de ziekteverzekering. Er zijn ook apotheken, liga s of zelfhulpgroepen van bepaalde aandoeningen die uitleendiensten hebben. Oppas Een ziek of zorgbehoevend familielid verzorgen is een zinvolle maar zware opdracht. Oppasdiensten bieden oppas bij hulpbehoevende personen thuis en dit zowel dag als nacht. Een oppasser neemt even de zorg van de mantelzorger over en zorgt ervoor dat die met een gerust hart even weg kan. De taak van de oppasser is toezicht houden, gezelschap bieden, hulp bieden bij het nuttigen van een maaltijd en helpen bij toiletbezoek en verplaatsing. De oppas gebeurt tegen een vaste kostprijs. Dienst Maatschappelijk Werk De Dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds en de sociale dienst van het ziekenhuis informeert en geeft advies op maat over sociale voorzieningen en thuiszorgdiensten. De maatschappelijk werker helpt de thuisverzorgde persoon en zijn gezin om de thuiszorg vlot te laten verlopen. Indien nodig neemt de maatschappelijk werker initiatief tot overleg met hulpverleners, betrokkene en zijn familie. Informatie en advies, psychosociale en administratieve ondersteuning, zorgbegeleiding en organisatie van de thuiszorg behoren tot het takenpakket van de maatschappelijk werker. De hulpverlening is gratis. 17

18 Paramedische zorgverstrekkers In sommige situaties is het inschakelen van paramedische zorgverstrekkers aangewezen: logopedist: behandelt personen met problemen op gebied van taal, spraak, stem, motoriek van de mond, slikken en het gehoor diëtist: is een deskundige op vlak van voeding en dieet pedicure/podoloog: is een deskundige op het vlak van voetverzorging Informeer bij uw ziekenfonds. Niet-dringend ziekenvervoer Niet-dringend ziekenvervoer is aangepast vervoer voor bv. niet-dringende opname in of ontslag uit een ziekenhuis, radiotherapie, chemotherapie, nierdialyse enz. Informeer vooraf bij uw ziekenfonds voor welke terugbetaling u in aanmerking komt. Apotheek In principe moet elk geneesmiddel in de apotheek persoonlijk afgehaald worden. De apotheker kan in uitzonderlijke situaties, met name wanneer de patiënt zich niet kan verplaatsen geneesmiddelen of medische hulpmiddelen aan huis afleveren. In een palliatieve situatie kan u uw apotheker hiervoor aanspreken. Ergo aan huis De dienst Ergo aan huis helpt mensen om langer in de eigen woning te blijven wonen. Deze dienst biedt advies bij de aanpassing van de woning. Dit betekent dat er advies wordt gegeven over hulpmiddelen en aanpassingen aan de woning die het mogelijk maken om zo zelfstandig mogelijk te functioneren en zo lang mogelijk thuis verzorgd te worden. De dienst zorgt ook voor ergotherapeutische begeleiding, die de mogelijkheid biedt om dagdagelijkse handelingen samen te oefenen of het correct gebruiken van hulpmiddelen te trainen, dit zowel voor de persoon zelf als de mantelzorger. Bijvoorbeeld op een rugvriendelijke manier transfers uitvoeren of het gebruik van een hulpmiddel aanleren. Deze ondersteuning is gratis. Informeer bij uw ziekenfonds. Regionaal dienstencentrum Een Regionaal dienstencentrum richt zich in de eerste plaats tot gebruikers, mantelzorgers en vrijwilligers in de thuiszorg. De opdrachten zijn: advies verstrekken en informatie bezorgen bij alle vragen over thuiszorg zoals tegemoetkomingen, thuiszorgvoorzieningen binnen de regio cursussen en bijeenkomsten organiseren ergotherapie in de thuiszorg aanbieden hulpmiddelen ter beschikking stellen informatie en advies verlenen over aanpassing van de woning en over woningtechnologie vragen naar vrijwilligerszorg toeleiden naar een vrijwilliger de mobiliteit van de gebruikers ondersteunen het multidisciplinair overleg organiseren 18

19 2.2 Tijdelijke opvangmogelijkheden Dagopvang Zorgbehoevenden die thuis verzorgd worden kunnen overdag terecht in een dagverzorgingscentrum dat meestal verbonden is aan een woonzorgcentrum. De centra staan in voor medische verzorging, aangepaste maaltijden en animatie. De meeste centra voorzien eveneens vervoer. Nachtopvang Sommige woonzorgcentra bieden nachtopvang aan waarbij de zorgbehoevende persoon overdag in de thuissituatie verblijft en de nacht doorbrengt in een woonzorgcentrum. Soms wordt eveneens vervoer aangeboden. Kortverblijf Een aantal woonzorgcentra bieden de mogelijkheid om een zorgbehoevende persoon enkele dagen of weken op te nemen. Herstelverblijf Sommige ziekenfondsen bieden herstelmogelijkheden aan nadat de medische behandelingsfase achter de rug is. Omringd door aangepaste accommodatie en verzorging kan de patiënt terug op krachten komen. Vakanties voor zieken Sommige ziekenfondsen of verenigingen voorzien aangepaste vakanties in binnen- of buitenland. Deze vakanties zijn bedoeld voor personen met beperkingen of een langdurige ziekte en voor mensen met extra zorgbehoefte en hun familie. Vrijwilligers en professionelen staan in voor de verzorging en animatie. 2.3 Stichtingen en zelfhulpgroepen Zin-, geloofs- en levensvragen Wie ernstig ziek wordt, stelt vaak vragen naar zingeving en de zin van het leven. Voor meer oriëntatie rond dergelijke vragen kan men terecht bij het Netwerk palliatieve zorg van de regio, de bedienaars van de erediensten, de unie van vrijzinnige verenigingen en het UL team (Uitklaring Levenseindevragen). Kom op tegen Kanker Kom op tegen Kanker werkt via diverse kanalen: een tijdschrift Leven dat gratis verkrijgbaar is, nieuwsbrieven en andere publicaties, een forum, de website, onderzoeksprojecten, het initiatief van de dag tegen kanker enz. Voor kankerpatiënten met hoge ziektekosten die voor hen problematisch zijn, kan een aanvraag om financiële steun via het Kankerfonds worden ingediend. Het Kankerfonds van Kom op tegen Kanker kent steun toe op basis van voorwaarden als gezinsinkomen, maandelijkse kosten, verhouding tussen minimale op te leggen ziektekosten en inkomen enz. Deze aanvraag tot financiële steun gebeurt via een sociaal hulpverlener van een sociale instelling (ziekenfonds, OCMW, ziekenhuizen, thuiszorgdiensten enz.) Een patiënt kan dus zelf geen aanvraag indienen. Meer info op 19

20 Stichting tegen Kanker De Stichting tegen Kanker werkt via diverse kanalen zoals het aanbieden van informatie via brochures en folders (soorten kankers, behandelingen en preventie en opsporing), sociale dienstverlening, het organiseren van activiteiten voor de doelgroep van kankerpatiënten enz. Wanneer een patiënt het moeilijk heeft om de medische kosten te dragen kan hij, onder bepaalde voorwaarden, via een maatschappelijk werker of een professioneel gezondheidswerker een aanvraag voor financiële steun indienen. De tussenkomst wordt berekend op basis van het aanvraagdossier waarbij rekening gehouden wordt met de inkomsten van de patiënt en zijn gezin, met een forfaitair bedrag voor de maandelijkse uitgaven en met de medische uitgaven verbonden aan de ziekte gedurende een bepaalde periode. Meer info op Vereniging voor gebruikers en mantelzorgers Diverse ziekenfondsen hebben ook een vereniging voor gebruikers en mantelzorgers. Binnen dit kader kunnen mantelzorgers ervaringen en informatie uitwisselen om op die manier sterker te staan in het opnemen van de zorg. Het gevoel te kunnen delen met lotgenoten kan steun bieden. U kan zich hieromtrent informeren bij het ziekenfonds. Zelfhulpgroepen In Vlaanderen zijn 1250 zelfhulpgroepen actief. Ze verschillen naar problematiek, werkingsterrein en organisatiestructuur. Maar allemaal verenigen ze mensen met een gemeenschappelijk probleem. Trefpunt Zelfhulp vzw is het informatie- en ondersteuningscentrum voor zelfhulpgroepen in Vlaanderen. Het Trefpunt Zelfhulp biedt informatie over en naar zelfhulpgroepen en brengt tweejaarlijks een zelfhulpgids uit. LEIF (LevensEinde InformatieForum) Het LEIF-project is een open projectinitiatief en bestaat uit mensen en verenigingen die streven naar een menswaardig levenseinde voor iedereen waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat. LEIF wil een antwoord bieden op vragen omtrent het levenseinde. In West-Vlaanderen kunt u beroep doen op het UL-team. Meer info op en 20

21 3 Palliatieve zorg 3.1 Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard. (Definitie volgens WHO- 2002) Bij palliatieve zorg: is niet de genezing van de patiënt het doel, maar een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven; is de dood een normaal, natuurlijk proces, dat niet vertraagd of versneld wordt; is er aandacht voor lichamelijke én psychische klachten; worden de psychologische en spirituele aspecten in de zorg geïntegreerd benaderd; is er emotionele ondersteuning voor de patiënt en zijn naasten; is er begeleiding bij existentiële vragen; wordt, indien nodig, vanuit een team zorgverleners gewerkt, zodat aan alle noden van patiënten en naasten tegemoet gekomen kan worden, indien nodig ook na het overlijden van de patiënt (ondersteuning bij verliesverwerking). Palliatieve zorg kan vroeg in het ziekteverloop aan de orde zijn, in combinatie met therapieën die levensverlengend zijn (zoals chemotherapie en radiotherapie). Palliatieve zorg kan ook (medische) onderzoeken omvatten die nodig zijn om pijnlijke, klinische complicaties te begrijpen en te behandelen. 3.2 Federatie palliatieve zorg Vlaanderen De Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen is een expertisecentrum in de palliatieve zorg. De vereniging bestaat uit vertegenwoordigers van de 15 palliatieve netwerken in Vlaanderen en vertegenwoordigers van de diverse actoren binnen het palliatieve werkveld (thuiszorg, ziekenhuizen, woonzorgcentra enz). De kernopdrachten zijn o.a. vorming van deskundigen, registratie van de palliatieve zorg, wetenschappelijk onderzoek en bijdragen aan praktijkrichtlijnen en multidisciplinaire zorgtrajecten. 3.3 Netwerken palliatieve zorg Een netwerk palliatieve zorg staat in voor de uitbouw van de palliatieve zorgcultuur en dit in een welomschreven regio. Zo telt Vlaanderen 15 netwerken palliatieve zorg. Het netwerk bestaat uit vertegenwoordigers van thuiszorgdiensten, woonzorgcentra, ziekenhuizen, palliatieve eenheid. De taken zijn coördineren, advies verlenen, ondersteuning bieden, aanbieden van educatie, sensibiliseren en informeren op het vlak van palliatieve zorg in de regio waar het netwerk actief is. Zij wil dit palliatief gedachtegoed verspreiden zowel naar de bevolking als naar elke professionele zorgverlener. U kan er tevens terecht voor alle vragen rond levenseindezorg. 21

22 In West-Vlaanderen zijn er vier netwerken palliatieve zorg. Het netwerk palliatieve zorg wil in samenwerking met alle professionele hulpverleners, bestaande diensten en organisaties uit West-Vlaanderen, de uitbouw van goede en kwaliteitsvolle palliatieve zorg mogelijk maken en de continuïteit in de palliatieve zorgverlening bevorderen. Iedereen moet kunnen verblijven waar hij op dat ogenblik wenst verzorgd te worden en moet op elke plaats steeds eenzelfde palliatieve zorg krijgen. Zo kunt u beroep doen op de equipe van de palliatieve thuiszorg (de multidisciplinaire begeleidingsequipe voor palliatieve verzorging). Deze equipe biedt hulp bij het opvolgen van pijn- en symptoomcontrole, emotionele, psychosociale, spirituele, praktische bijstand voor mensen die thuis verzorgd wensen te worden. De hulpverlening is gratis en 24 uur op 24 uur bereikbaar en beschikbaar. Het eerste huisbezoek kan pas na goedkeuring door de huisarts. Alles gebeurt in onderling overleg en met respect voor de wensen van patiënt en familie. Het palliatief dagcentrum staat open voor mensen met een oncologische of andere ernstige levensbedreigende aandoening. Een dag in een dagcentrum is een adempauze voor iedereen die met ziek zijn te maken heeft. Het dagcentrum is een plaats waar mensen elkaar ontmoeten en even tot rust komen. U kunt er lezen, muziek beluisteren, tv kijken, rusten of deelnemen aan de activiteiten, die georganiseerd worden. In de loop van de dag is er ook tijd voor verzorging, bijvoorbeeld voor het nemen van een (bubbel)bad, een massage of een andere zorg. Tevens beschikt elk ziekenhuis over een palliatief supportteam. Dit team heeft een adviserende en ondersteunende rol bij de zorg van palliatieve patiënten die in het ziekenhuis verblijven. Het team is te raadplegen door de hulpverleners van de verschillende afdelingen, patiënten en hun families. Omdat het palliatief supportteam ondersteunend werkt, wordt continu met de verzorgingsequipe van de afdeling waar de patiënt is opgenomen overlegd. Wanneer patiënten niet meer thuis of op een gewone afdeling van een ziekenhuis kunnen worden verzorgd is er de palliatieve eenheid (PE). Op de palliatieve eenheid kunnen tevens patiënten met meer ingewikkelde pijn- of verzorgingsproblemen en/of complexe psychische en spirituele noden terecht. De PE is een afzonderlijke huiselijk aandoende verpleegeenheid gekoppeld aan het ziekenhuis, waar een professioneel team en vrijwilligers klaar staan ter ondersteuning van de patiënt en familie. Een woonzorgcentrum beschikt over een Coördinerend Raadgevend Arts en de referent verpleegkundige palliatieve zorg die er de palliatieve zorg uitbouwen. Samen met het verzorgend personeel en de huisarts heeft men tot doel om elke palliatieve bewoner met extra zorg en comfort te omringen zodat hij/zij thuis in het woonzorgcentrum kunnen verzorgd worden tot op het einde. Alle contactgegevens van deze diensten kunt u terugvinden op volgende pagina s. 22

23 4 Adressen diensten palliatieve zorg Palliatieve zorg Adres Telefoonnummer adres Website ALGEMEEN: Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw Federatie palliatieve zorg Vlaanderen vzw Toekomststraat Vilvoorde Regio Midden-West-Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg De Mantel vzw Mandellaan 101, 8800 Roeselare Mandellaan 101 Palliatieve zorg thuis 8800 Roeselare Palliatieve zorgeenheid Het Anker Westlaan Roeselare PST St.-Jozefskliniek Roeselaarsestraat Izegem AZ Delta Campus Wilgenstraat Wilgenstraat Roeselare SDesmet@azdelta.be AZ Delta Campus Brugsesteenweg Brugsesteenweg Roeselare severine.pacquet@azdelta.be St.-Rembertlaan 21 PST St.-Rembertziekenhuis 8820 Roeselare Nathalie.gellinck@AzStRembert.be Krommewalstraat 11 PST St.-Andriesziekenhuis 8700 Tielt ann.messiaen@sintandriestielt.be Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Mandellaan Roeselare info@demantel.net 23

24 Regio Zuid-West-Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-West-Vlaanderen vzw Doorniksewijk 168, 8500 Kortrijk Doorniksewijk 168 Palliatieve zorg thuis 8500 Kortrijk Palliatieve zorgeenheid Ten Oever Reepkaai Kortrijk tenoever.oh@azgroeninge.be Loofstraat 43 PST AZ Groeninge 8500 Kortrijk heidi.vervaeke@azgroeninge.be PST AZ Delta Campus Menen Oude Leielaan Menen martine.sioen@azdelta.be PST O. L. Vrouw van Lourdes Ziekenhuis Waregem Vijfseweg Waregem mieke.himpens@ziekenhuiswaregem.be Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Doorniksewijk Kortrijk palnet.zwvl@yucom.be Regio Westhoek-Oostende vzw Netwerk Palliatieve Zorg Westhoek-Oostende Stovestraat 2A, 8600 Diksmuide Stovestraat 2A Palliatieve zorg thuis 8600 Diksmuide info@palliatieve.be Palliatieve eenheid AZ Damiaan Gouwelozestraat Oostende ze540@azdamiaan.be Palliatieve eenheid Jan Yperman Briekestraat Ieper ms4@yperman.net Gouwelozestraat 100 PST AZ Damiaan 8400 Oostende ze540@azdamiaan.be 24

25 PST AZ Sint-Jan campus Henri Serruys PST Jan Yperman PST Sint-Augustinus Complementair dagcentrum De Kust Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Palliatieve zorg thuis Palliatieve Dagcentrum Heidehuis Palliatieve Zorgeenheid De Vlinder PST AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV PST AZ Sint Lucas Kaïrostraat Oostende Briekestraat Ieper Ieperse Steenweg (V. Rabaey) 8630 Veurne (Soc. Dienst) Pater Pirelaan Oostende palliatief.dagcentrum@sho.be Stovestraat 2A 8600 Diksmuide info@palliatieve.be Regio Noord-West-Vlaanderen - Heidehuis vzw Palliatieve Zorg Noord-West-Vlaanderen Fazantendreef 11, 8200 Sint-Michiels-Brugge Fazantendreef Sint-Michiels info@heidehuis.be Fazantendreef Sint-Michiels info@heidehuis.be Spaanse Loskaai Brugge palliatievezorgdevlinderazbrugge.be Ruddershove Brugge dina.declerck@azbrugge.be St. Lucaslaan Assebroek Brugge pst@sintlucas.be 25

26 PST AZ Alma campus Sijsele PST Zeno Palliatieve zorg in de woonzorgcentra Zorghuis vzw Vzw OK Ontmoeting & Ontspanning Kanker Vlaamse Liga tegen Kanker Stichting tegen Kanker Trefpunt zelfhulp vzw LEIF = levenseinde informatieforum LEIF West-Vlaanderen Gentse Steenweg Sijsele Isabelle.janssens@azalma.be Graaf Jansdijk Knokke-Heist info@azzeno.be Fazantendreef Sint-Michiels info@heidehuis.be Regio-overschrijdende initiatieven Pater Pirelaan Oostende info@zorghuis.be Sint-Michielsstraat Roeselare Vzw.ok@telenet.be Koningsstraat Brussel Leuvensesteenweg Brussel E.Van Evenstraat Leuven (bezoekadres) Parkstraat 45 bus Leuven (postadres) trefpunt.zelfhulp@soc.kuleuven.be J. Vander Vekenstraat Wemmel Leiflijn@skynet.be Koningin Elisabethlaan Brugge

27 Netwerk palliatieve zorg Waasland Netwerk palliatieve zorg Gent-Eeklo Netwerk Levenseinde Palliatieve Hulpverlening Antwerpen Netwerk palliatieve zorgen regio Aalst-Dendermonde Palliatief Netwerk arrondissement Turnhout Palliatief Netwerk Mechelen PANAL Forum palliatieve zorg Brussel-Halle-Vilvoorde Netwerk palliatieve zorg Limburg Andere Netwerken Palliatieve Zorg in Vlaanderen Moerlandstraat St.-Niklaas Bilksken Lovendegem St.-Walburgastraat Oudenaarde info@hetlevenhelpen.be Huisartsgeneeskunde UA Gebouw E, Domein Fort VI Edegemsesteenweg Wilrijk martine.devlieger@ua.ac.be Sluisken Aalst palliatieve.thuiszorg.aalst@pandora.be Stationsstraat Turnhout pnat@pnat.be Willem Rosierstraat Mechelen pnm_griet@hotmail.com Waversebaan Heverlee palliatief.netwerk@skynet.be Vander Vekenstraat Wemmel netwerk.palliatieve.zorg@skynet.be A. Rodenbachstraat 29 bus Hasselt info@npzl.be

28 Deze brochure is een initiatief van het intermutualistisch overleg Diensten Maatschappelijk Werk De brochure is tot stand gekomen in samenwerking met: de NETWERK Mantel PALLIATIEVE ZORG MIDDEN WEST-VLAANDEREN Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-West-Vlaanderen V. Uitg.: Geert Vansteenkiste, Oude Burg 19, 8000 Brugge uitgiftedatum: juni 2015