Trendbrochure mbo groen gediplomeerden Groen in perspectief. KBA, april 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Trendbrochure mbo groen gediplomeerden ------ Groen in perspectief. KBA, april 2015"

Transcriptie

1 Trendbrochure mbo groen gediplomeerden Groen in perspectief KBA, april 2015

2 Inleiding Sinds 2010 voert KBA in nauw overleg met ROA, AOC Raad en Aequor, en op initiatief van het ministerie van EZ, loopbaanonderzoek onder gediplomeerden mbo-groen uit. Het loopbaanonderzoek start met het karakteriseren van de positie - op de arbeidsmarkt of in vervolgonderwijs - van een afstudeercohort ongeveer anderhalf jaar na diplomering, dat wil zeggen de intredepositie. In vervolgmetingen wordt van de individuen uit het betreffende afstudeercohort de positie in verdere fasen van hun loopbaan vastgesteld, inclusief ontwikkelingen daarin. Zie ook Bij het analyseren van intredeposities worden vergelijkingen getrokken a) tussen verschillende afstudeercohorten mbo-groen en b) tussen afstudeercohorten mbo-groen en afstudeercohorten van het totale mbo. Dit levert belangrijke inzichten op. Bijvoorbeeld dat de intredewerkloosheid van mbo-groen in 2010 lager is dan van mbo-totaal, maar in de daaropvolgende jaren sterk is gestegen en inmiddels hoger is dan de (eveneens sterk gestegen) intredewerkloosheid van mbo-totaal. Deze trendbrochure gaat verder in op de ontwikkeling van de intredewerkloosheid over de afgelopen twintig jaar, laat zien hoe mbo-groen het doet in vergelijking met mbo-sectoren (zoals mboeconomie, mbo-techniek en mbo-zorg) 1, behandelt kwalitatieve aspecten van de aansluiting tussen het mbo in de verschillende sectoren en de arbeidsmarkt, én geeft een beeld van de loopbaanontwikkeling na verloop van tijd. De brochure focust respectievelijk in op de volgende kernthema s: werken of doorstuderen na diplomering; doorstuderen na diplomering: mbo of hbo; werkloosheid en flexibele contracten; intredesegmenten en mobiliteit op de arbeidsmarkt; aansluiting tussen opleiding en functie; tevredenheid over de gevolgde opleiding. 1 Referentiegegevens over de intredeposities zijn afkomstig uit de bve monitor van ROA. In deze trendbrochure zijn een aantal kerngegevens opgenomen over de loopbanen van gediplomeerden mbo-groen tot drieënhalf jaar na afstuderen. Tot op heden ontbreken gegevens over de verdere loopbaan van gediplomeerden uit andere mbo-sectoren. 1

3 1. Werken of doorstuderen na diplomering Na afronding van de opleiding gaat de grootste groep mbo gediplomeerden werken: gemiddeld tot 60 procent in de afgelopen zeven jaar. Gediplomeerden mbo-groen kiezen vaker voor werk in plaats van doorstuderen dan mbo gediplomeerden van andere mbo-sectoren. Meer dan 30 procent van alle mbo gediplomeerden studeert door, in een voltijd-, dan wel in een deeltijd- of duale opleiding. Gediplomeerden mbo-groen studeren relatief het minst vaak door, gediplomeerden mbo-economie relatief het vaakst. Een kleine groep werkt niet en studeert niet, maar doet iets anders. Zij zijn bewust of onbewust inactief (bijvoorbeeld huismoeders/-vaders en werklozen). In het hoofdstuk Arbeidsmarktperspectief gaan we nader in op de werkloosheid na diplomering.

4 2. Doorstuderen: mbo of hbo Een belangrijk deel van de mbo gediplomeerden studeert dus door. Daarvoor hebben zij verschillende redenen. Sommige mbo ers studeren door om bijvoorbeeld extra competenties te verwerven in een aansluitende opleiding op een hoger niveau. Andere mbo ers kiezen voor een nieuwe opleiding in een andere richting, bijvoorbeeld omdat zij elders betere perspectieven zien of omdat de vorige opleiding niet is bevallen. Onderstaande grafiek laat zien dat het aandeel doorstudeerders uit mbo-groen voor een deel afhangt van baankansen en verdringing op de arbeidsmarkt en de conjunctuur van de economie. Een vergelijkbaar patroon is ook zichtbaar bij gediplomeerden uit andere mbo-sectoren. De witte lijn geeft de conjunctuurgolven van de Nederlandse economie weer. 2 Het aantal doorstudeerders daalt in economische gunstige tijden (bijv en ) en stijgt in economisch moeilijke tijden (bijv , ). 2 Het is de conjunctuurindicator van De Nederlandse Bank (DNB). Deze is gebaseerd op de maandelijkse cijfers van de industriële productie in Nederland en geeft de gestandaardiseerde afwijking van de trend (witte gestippelde lijn) weer. 3

5 Sinds 2008 is het aantal doorstudeerders relatief hoog. De opleving van de economie rond 2010 heeft het aantal doorstudeerders slechts beperkt doen dalen. Wellicht zijn de baankansen voor schoolverlaters in de afgelopen jaren - ook tijdens de opleving - relatief gering geweest en/of speelden verdringingstendensen op de arbeidsmarkt. Mogelijk spelen ook andere factoren een rol, zoals (overheids)beleid gericht op stimulering van doorstuderen of een toenemend belang dat gediplomeerden hechten aan doorstuderen. Doorstuderen: mbo of hbo? Eerder hebben we gezien dat gediplomeerden mbo-groen het minst vaak van alle mbo gediplomeerden doorstuderen. Uit onderstaande figuur valt af te lezen dat doorstuderende gediplomeerden mbo-groen (van niveau 4) door de jaren heen minder vaak doorstuderen in het hbo en dus relatief vaker in het mbo dan de overige mbo gediplomeerden (grafiek van Groen ligt het laagst). In het volgende hoofdstuk wordt gekeken in welke mate de gediplomeerden succesvol zijn in het vinden van een baan en hoe vast die baan is.

6 3. Werkloosheid en flexibele contracten Werkloosheid Aan de hand van de intredewerkloosheid en het aandeel tijdelijke aanstellingen van functies wordt het arbeidsmarktperspectief van het groene mbo in dit hoofdstuk in historisch perspectief geplaatst en vergeleken met de mbo-sectoren techniek, economie en zorg & welzijn. Bovenstaand figuur laat tegengestelde bewegingen zien tussen de intredewerkloosheid en de economische conjunctuur. De werkloosheid anderhalf jaar na diplomering is laag tijdens een hoogconjunctuur en hoog tijdens een laagconjunctuur. De conjuncturele opleving rond 2010 blijkt - net als bij het percentage doorstudeerders in het vorige hoofdstuk - geen effect te sorteren op de intredewerkloosheid van mbo gediplomeerden: die blijft stijgen. Het loopbaanonderzoek heeft laten zien dat de werkloosheid onder gediplomeerden mbo-groen in 2010 onder het mbo-gemiddelde ligt en in 2013 er boven. Bovenstaand figuur maakt duidelijk dat de intredewerkloosheid van mbo ers groen door de jaren heen gemiddeld genomen vergelijkbaar is met die van techniek en zorg & welzijn, en sinds 2001 structureel onder die van economie ligt. 5

7 In de volgende figuur is ingezoomd op de intredewerkloosheid van gediplomeerden mbo-groen in de periode (groene lijn). Daarbij zijn de werkloosheidspercentages drieënhalf jaar na diplomering voor drie cohorten toegevoegd (d.m.v. de witte lijnen). Zowel de groene als de witte lijnen stijgen sinds 2010: de economische crisis treft zowel pas afgestudeerden als de groep die iets langer geleden is afgestudeerd. Gezien de grofweg parallel lopende witte en groene lijn sinds 2010 lijkt de crisis beide groepen in ongeveer dezelfde mate te treffen, de kortelings en de al wat langer afgestudeerden. Tijdelijke aanstellingen Men zou wellicht verwachten dat de groep die langer geleden is afgestudeerd meer gespaard blijft van de gevolgen van de crisis in vergelijking met nieuwe intreders op de arbeidsmarkt. Toch blijkt dat niet zo te zijn. Dat heeft wellicht te maken met de mogelijkheid bij werkgevers om tijdelijke dienstverbanden niet te verlengen. Het volgende gedeelte geeft weer dat het aandeel tijdelijke dienstverbanden onder intreders omvangrijk is en stijgt in economisch moeilijke tijden.

8 Bovenstaande figuur toont dat werkgevers tijdens een laagconjunctuur vaker tijdelijke aanstellingen aanbieden aan nieuwe werknemers. De gekleurde lijnen lopen echter niet precies synchroon met de conjunctuurgolven: de reactie van werkgevers lijkt met enige vertraging op de economische situatie te komen. Tussen 1996 en 2013 heeft gemiddeld 34 procent van alle mbo gediplomeerden een tijdelijke aanstelling bij de intredefunctie. Gediplomeerden mbo-groen zitten doorgaans onder dit gemiddelde en in de laatste 10 jaar hebben zij ten opzichte van overige mbo gediplomeerden het laagste aandeel tijdelijke aanstellingen en dus het hoogste aandeel vaste aanstellingen. Het aandeel tijdelijke aanstellingen is in de laatste 20 jaar het hoogst bij gediplomeerden mbo-economie, en bedraagt in de laatste 10 jaar 40 tot 50 procent. 7

9 Er zijn beperkingen aan het aantal en de duur van tijdelijke aanstellingen die een werkgever aangaat met een werknemer. In 2014 mag een werkgever zijn werknemer achtereenvolgens drie tijdelijke aanstellingen aanbieden met een totale duur van maximaal drie jaar. Vanaf 1 juli 2015 zijn dat er maximaal drie in een periode van twee jaar. Onder meer gezien deze beperkingen zou het logisch zijn dat het aandeel tijdelijke aanstellingen in verdere fases van de loopbaan afneemt. Dat blijkt in het geval van de gediplomeerden mbo-groen ook zo te zijn, zoals bovenstaande figuur laat zien. Alleen bij het laatste cohort gediplomeerden mbo-groen neemt het aandeel tijdelijke aanstellingen (licht) toe.

10 4. Intredesegmenten & mobiliteit op de arbeidsmarkt Het groene mbo biedt heden ten dage een breed palet aan opleidingen in de groene opleidingsrichtingen: Voeding, Dier, Plant, Natuur, groene ruimte en milieu, Bloem, groene detailhandel en vormgeving en AKA. Gediplomeerden van mbogroen, die gaan werken, komen hoofdzakelijk in de vier afgebeelde sectoren terecht. Duidelijk is dat het belang van de traditionele sector Landbouw/bosbouw/visserij voor starters op de arbeidsmarkt de laatste 20 jaar sterk is afgenomen. Gediplomeerden van mbo-groen blijken uit eigen beweging of noodgedwongen zeer mobiel in de eerste drie à vier jaren van hun loopbaan op de arbeidsmarkt: circa 30 procent wisselt van sector, circa 40 procent van branche. Op geaggregeerd niveau laten cijfers nauwelijks of geen verschillen zien, op het niveau van individuele loopbanen dus te meer. Tabel 1 Verandering van sector en branche tussen 1,5 jr. en 3,5 jr. na afstuderen (afstudeercohorten 2009 en 2010 tezamen) Werkzaam in dezelfde branche (en sector) 59% Verandering van branche binnen dezelfde sector 11% Verandering van sector (en branche) 31% Totaal 100% 9

11 5. Aansluiting tussen opleiding en functie Belangrijke aspecten van de kwalitatieve aansluiting tussen mbo-opleiding en de functie waarin men werkzaam is zijn de mate waarin het functieniveau overeenkomt met het opleidingsniveau ( verticale match ) en de mate waarin de inhoud van de functie overeenkomt met de opleidingsrichting ( horizontale match ). Verticale match De verticale match (percentage van de gediplomeerden met een intredefunctie op minimaal het gelijke niveau als de gevolgde mbo-opleiding) beweegt enigszins mee met de conjunctuurgolven. In economisch goede tijden vinden meer gediplomeerden een baan op niveau en in slechtere tijden juist minder. Gediplomeerden mbo-groen vinden structureel minder vaak een baan op hun niveau dan de overige mbo gediplomeerden. In de periode bedraagt de verticale match voor gediplomeerden mbo-groen circa 55 procent. Uit het intredeonderzoek is bekend dat de verticale match het laagst is bij gediplomeerden mbo-groen van niveau 1. Het in het groene mbo relatief grotere aandeel niveau-1-deelnemers (9% versus 1-2% in overige mbo-sectoren) verklaart in ieder geval voor een deel de lagere verticale match voor groen als geheel.

12 Gediplomeerden mbo-zorg & welzijn hebben structureel de hoogste verticale match. Deze bedraagt gemiddeld 78 procent tussen 1996 en Voor gediplomeerden mbo-techniek en mbo-economie bedraagt de gemiddelde verticale match respectievelijk 64 en 62 procent. In de volgende figuur is ingezoomd op de verticale match van gediplomeerden mbogroen voor de periode Voor drie afstudeercohorten is met de witte lijnen weergegeven hoe de verticale match zich ontwikkelt tussen de meetmomenten anderhalf en drieënhalf jaar na diplomering. De verticale match is drieënhalf jaar na diplomering aanzienlijk hoger in vergelijking met die anderhalf jaar na diplomering. Het ligt weliswaar in de lijn der verwachting dat het gemiddelde functieniveau, en daarmee de verticale match, in de tussenliggende twee jaren steeds hoger komt te liggen, maar de sterke stijging is opmerkelijk. Nadere analyse wijst uit dat de toename geldt voor gediplomeerden mbo-groen van alle vier opleidingsniveaus, en dat de stijging veruit het sterkst is voor gediplomeerden mbo-1. Zoals gezegd is de verticale match voor gediplomeerden mbo-1 bij de intrede verhoudingsgewijs veel lager. De verhoudingsgewijs sterke stijging in de verticale match van 11

13 de gediplomeerden mbo-1 duidt op een inhaalslag. Eerder onderzoek naar vaardigheden die van belang zijn voor de arbeidsmarktpositie van laagopgeleiden (Den Boer e.a., 1998) 3 laat zien dat werkgevers bij de intrede vooral de werkhouding en motivatie van laagopgeleiden belangrijk vinden. De vaktechnische bekwaamheid en zelfstandigheid in de functie worden in de jaren na intrede steeds belangrijker, en worden voor een belangrijk deel tijdens de beroepsuitoefening verworven. Den Boer concludeert dat de ontwikkeling op de werkplek en de schoolbaarheid (vermogen en bereidheid om te leren) van doorslaggevende betekenis zijn voor handhaving. De inhaalslag van gediplomeerden mbo-1 duidt op een sterk handhaafperspectief dat het groene mbo hen biedt. Het verhoudingsgewijs lage intredeperspectief van gediplomeerden mbo-1 zou verklaard kunnen worden doordat werkgevers hen niet direct inzetten naar hun capaciteiten. Omdat het antwoorden van beroepsbeoefenaren zelf betreft, is het ook mogelijk dat de gediplomeerden het gevoel hebben niet optimaal ingezet te worden naar hun capaciteiten. Daarbij speelt mee dat de overgrote meerderheid van mbo groen gediplomeerden op niveau 1 ouder is dan 23 (dus mogelijk al de nodige werkervaring heeft) en zijn vaardigheden hoger inschaalt dan de vaardigheden die zijn functie vereist. Hoewel vergelijkbare cijfers over de gediplomeerden van andere mbo-sectoren niet voorliggen, kan - gezien het relatief kleine aandeel niveau-1-gediplomeerden bij de andere mbo-sectoren - worden aangenomen dat de stijging in de verticale match voor gediplomeerden van de andere mbo-sectoren minder sterk is dan van mbo-groen. Horizontale match De economische conjunctuur lijkt niet of nauwelijks invloed te hebben op de per mbosector geaggregeerde horizontale match (percentage van de gediplomeerden met een functie in dezelfde of verwante richting in relatie tot de gevolgde mbo-opleiding). De horizontale match is per mbo-sector bezien redelijk stabiel. Er zijn wel schommelingen waarneembaar, maar deze bevinden zich door de jaren heen in een kleine bandbreedte. 3 Den Boer, P., J. Frietman, B. Hövels (1998), Vaardigheden met perspectief? Een onderzoek naar vaardigheden die van belang zijn voor de arbeidsmarktpositie van laagopgeleiden, OSA-werkdocument W158, januari 1998

14 De horizontale match van gediplomeerden mbo-groen schommelt tussen 1996 en 2013 rond de 60 procent. Dat is gemiddeld hoger dan de horizontale match van gediplomeerden mbo-economie (56%), maar lager dan die van mbo-techniek (73%) en mbo-zorg & welzijn (79%). De gemiddelde horizontale match van alle mbo gediplomeerden in de periode bedraagt 68 procent. Ook voor de horizontale match van gediplomeerden mbo-groen is ingezoomd op de periode , waarbij voor drie afstudeercohorten met de witte lijnen is weergegeven hoe de horizontale match zich ontwikkelt tussen de meetmomenten anderhalf en drieënhalf jaar na diplomering. Bij het eerste en derde cohort is de horizontale match drieënhalf jaar na diplomering hoger dan anderhalf jaar na diplomering en bij het tweede cohort lager. Bij dat tweede cohort is dat niet het geval, maar is de horizontale match 3,5 jaar na diplomering echter wel hoger dan de horizontale match van de nieuwe intreders op dat moment: de witte lijn bevindt zich in 2013 boven de groene lijn. Op basis van deze drie cohorten lijkt het zo te zijn dat gediplomeerden mbo-groen in een latere fase van de loopbaan vaker dan aan het begin werkzaam zijn in een richting die gelijk of verwant is aan die van de gevolgde opleiding. 13

15

16 6. Tevredenheid over de gevolgde opleiding Als graadmeter voor de (on)tevredenheid van deelnemers over de door hen gevolgde mbo-opleiding is gekeken naar het aandeel gediplomeerden dat achteraf bezien spijt heeft van de keuze voor de opleiding. Afgemeten aan de spijt achteraf voor de keuze van de opleiding zijn gediplomeerden mbo-groen door de jaren heen overall iets minder tevreden over de gevolgde opleiding dan de gemiddelde mbo gediplomeerde. Gediplomeerden mbo-economie hebben gemiddeld genomen het vaakst spijt achteraf. In het onderstaande is dezelfde figuur herhaald, met daaronder de intredewerkloosheid van mbo gediplomeerden uit de vier mbo-sectoren. De golfbewegingen vertonen een behoorlijk gelijke tred. Spijt achteraf lijkt verband te houden met intredewerkloosheid. Een hogere intredewerkloosheid gaat gepaard met een hogere spijt voor de keuze van de opleiding. 15

17

18 7. Beschouwing In 2010 is, in opdracht van het ministerie van EZ, het loopbaanonderzoek onder gediplomeerden mbo-groen door KBA opgestart. Inmiddels zijn in het loopbaanonderzoek de intredeposities van vier opeenvolgende afstudeercohorten geanalyseerd, met 2009 als eerste afstudeercohort. De vergelijking tussen vier cohorten biedt relevante inzichten. Voor een beter begrip van de resultaten is een beeld nodig over een langere periode. De trendbrochure levert dat beeld voor een geselecteerd aantal thema s. Het percentage gediplomeerden dat doorstudeert is een mooi voorbeeld. In het laatste intredeonderzoek 4 wordt geconcludeerd dat het aandeel doorstuderende gediplomeerden mbo-groen in de periode niet is gestegen, ondanks de crisis en de verwachting dat meer gediplomeerden hun toetreding tot de arbeidsmarkt uitstellen en starten met een vervolgopleiding. Over een langere periode bezien blijkt het percentage doorstudeerders wel degelijk te stijgen in economisch slechtere tijden. Het percentage doorstudeerders is dan ook hoog vanaf 2008, het begin van de crisis. Het blijkt de laatste jaren zelfs historisch hoog te zijn. Reden waarom dit percentage sinds 2010 niet (nog verder) is gestegen. Om de intredeposities van gediplomeerden mbo-groen in perspectief te plaatsen zijn deze vergeleken met die van mbo-totaal. De vergelijking toont dat mbo-groen op een aantal punten minder goed scoort dan mbo-totaal. Het arbeidsmarktperspectief van mbo-groen loopt in recente jaren terug en is tegenwoordig minder goed dan dat van mbo-totaal: hogere werkloosheid en een minder goede aansluiting tussen opleiding en intredefunctie. Om de resultaten in een nog beter perspectief te plaatsen is in deze brochure de vergelijking getrokken met de individuele mbo-sectoren (over een lange periode). Dat leidt tot nuancering van de uitkomst dat gediplomeerden mbo-groen een minder goed arbeidsmarktperspectief hebben. De intredewerkloosheid is historisch gezien namelijk vergelijkbaar met die van gediplomeerden mbo-techniek en mbo-zorg & welzijn en lager dan die van mbo-economie. Het beeld over de relatief minder goede aansluiting tussen opleiding en functie naar zowel richting (horizontaal) als niveau (verticaal) blijft wel staan. De horizontale match is (beduidend) minder 4 Jager, A. e.a. Intredeposities van mbo ers-groen in Ontwikkeling in intredeposities van mbo groen gediplomeerden anderhalf jaar na diplomering. Nijmegen: KBA. 17

19 goed dan voor de mbo-sectoren techniek en zorg & welzijn en ongeveer gelijk aan die voor economie. De verticale match in het groen is al minstens 10 jaar het laagste van de vier mbo-sectoren. Zoals eerder gezegd hoort daar de kanttekening bij dat de verhoudingsgewijs lagere verticale match in ieder geval voor een deel te verklaren is door het relatief grote aandeel niveau-1-gediplomeerden van het groene mbo. Het loopbaanonderzoek onder gediplomeerden mbo-groen volgt cohorten ook na de intredepositie. Vooralsnog zijn voor drie cohorten de loopbanen tot drieënhalf jaar na diplomering in beeld gebracht. Dat levert een aantal inzichten op. Allereerst blijkt de arbeidsmobiliteit onder gediplomeerden mbo-groen in de eerste jaren na diplomering hoog te zijn. Voorts blijkt de economische crisis het zowel voor intreders als voor mbo gediplomeerden in een iets latere fase van hun loopbaan moeilijk te maken om een baan te vinden, dan wel te houden. De werkloosheid stijgt de afgelopen jaren in beide gevallen. Ten derde sluiten de functies qua richting en niveau drieënhalf jaar na diplomering beduidend beter aan op de gevolgde opleiding dan twee jaar daarvoor. Voor de mbo groen gediplomeerden op niveau 1 laat het loopbaanonderzoek, aan de hand van de sterke toename van de verticale match bij deze groep in de jaren na intrede, zien dat het groene mbo haar deelnemers op niveau 1 een goed handhaafperspectief op de arbeidsmarkt biedt. In de loop der jaren is een veelheid aan rijke informatie verzameld over de intrede en loopbanen van (mbo) gediplomeerden. Door middel van secundaire analyses kan ingezoomd worden op specifieke interessante vraagstukken die aan het licht zijn gekomen en die hier nog niet of onvoldoende zijn beantwoord. Enkele voorbeelden. - Hoe heeft het groene mbo zich door de jaren ontwikkeld qua populatie deelnemers (bijv. volwassen bbl-ers en deelnemers mbo-1) en qua opleidingsaanbod (verbreding/vergrijzing)? Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de aansluiting van het groene mbo met de arbeidsmarkt? - Deze trendbrochure laat zien dat de economische conjunctuur nauwelijks invloed heeft op de (per mbo-sector geaggregeerde) horizontale match. Houdt deze conclusie ook stand als op het niveau van branche/opleidingsrichting wordt gekeken? KBA streeft ernaar om in 2015 vraagstukken zoals hierboven vermeld op te pakken en in trendbrochures of factsheets te rapporteren.

20 Sinds 2010 voert KBA in nauw overleg met ROA, AOC Raad en Aequor, en op initiatief van het ministerie van EZ, loopbaanonderzoek onder gediplomeerden mbo-groen uit. Het loopbaanonderzoek start met het karakteriseren van de positie - op de arbeidsmarkt of in vervolgonderwijs - van een afstudeercohort ongeveer anderhalf jaar na diplomering, dat wil zeggen de intredepositie. In vervolgmetingen wordt de verdere loopbaan van de individuen uit het betreffende afstudeercohort gevolgd. Loopbaanonderzoek kan belangrijke toegevoegde waarde hebben en voorzien in informatiebehoeften van diverse actoren. Voor het arbeidsveld (brancheorganisaties, werkgevers) geeft het zicht op de instroom van nieuwe werknemers, zicht op de arbeidsmobiliteit van huidige werknemers en aanwijzingen om hen te binden aan de sector, en mogelijkheden om branchegerichte arbeidsmarktinformatie te genereren. Voor het onderwijs (mbo-instellingen) geeft loopbaanonderzoek aanwijzingen om de kwaliteitszorg te optimaliseren, de relatie met vervolgonderwijs te monitoren en te versterken, en om uitvoering te geven aan alumnibeleid. Voor de overheid (OCW/MBO Raad, EZ, SZW) biedt loopbaanonderzoek informatie omtrent macrodoelmatigheid en vereiste competenties in latere loopbaanfases. Naarmate loopbaanonderzoek vordert, ontstaat een steeds vollediger beeld van patronen in latere fases van de loopbaan en kunnen ontwikkelingen in beeld worden gebracht door cohorten met elkaar te vergelijken. Op dit moment is het nog niet mogelijk vergelijkingen te trekken met de verdere loopbaanfases van gediplomeerden van de andere mbo-sectoren. Voor de intredeposities is dat al wel mogelijk. Deze trendbrochure laat zien dat referentiegegevens meerwaarde geven aan resultaten. ROA en KBA nemen dan ook in 2015 het voortouw bij het uitwerken van een voorstel voor loopbaanonderzoek onder gediplomeerden van alle sectoren in het mbo. KBA Nijmegen, april 2015

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers Research Centre for Education and the Labour Market ROA Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Zorgplicht arbeidsmarktperspectief ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN. Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden. september 2016

Zorgplicht arbeidsmarktperspectief ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN. Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden. september 2016 ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden Auteurs Christoph Meng & Annelore Verhagen, Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) september 2016 Jaarlijks krijgen

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2017 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2015-2016 centraal. Eind 2017,

Nadere informatie

Intredeposities van mbo ers-groen in 2014

Intredeposities van mbo ers-groen in 2014 Annet Jager Erik Keppels Intredeposities van mbo ers-groen in 2014 en ontwikkelingen in intredeposities van mbo groen gediplomeerden anderhalf jaar na diplomering INTREDEPOSITIES VAN MBO'ERS-GROEN IN

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2016 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2014/2015 centraal. Eind 2016,

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2018 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2016-2017 centraal. Eind 2018,

Nadere informatie

Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden

Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden Een baan Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden... 2 Geen dip in baankansen voor wo-afgestudeerden... 3 Geen dip in kans op baan voor deeltijdstudenten... 4 Hbo bachelor

Nadere informatie

Hoveniers/groenvoorziening

Hoveniers/groenvoorziening Hoveniers/groenvoorziening Brancheontwikkelingen 2013 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de hoveniers/groenvoorziening. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen,

Nadere informatie

De hbo er aan het werk

De hbo er aan het werk De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies

Nadere informatie

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2011 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2011 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2011 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2012/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2014 Honderden Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2013 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2013 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2013 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/2 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Een vinger aan de pols: De HBO-Monitor als graadmeter van extern rendement van HBO-opleidingen

Een vinger aan de pols: De HBO-Monitor als graadmeter van extern rendement van HBO-opleidingen Een vinger aan de pols: De HBO-Monitor als graadmeter van extern rendement van HBO-opleidingen Jim Allen & Barbara Belfi Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) @HBOMonitor http://www.hbomonitor.nl

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. April 2015

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. April 2015 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo April 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2012 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2012 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2012 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2013/2 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013

céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013 céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013 céáíéå=éå=åáàñéêë 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs. HBO-Monitor 2007. G.W.M. Ramaekers

De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs. HBO-Monitor 2007. G.W.M. Ramaekers De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs HBO-Monitor 2007 G.W.M. Ramaekers Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Nadere informatie

Macrodoelmatigheid Creatieve Opleidingen MBO Noord-Holland 2014-2015 Jos Teunen GOC

Macrodoelmatigheid Creatieve Opleidingen MBO Noord-Holland 2014-2015 Jos Teunen GOC Macrodoelmatigheid Creatieve Opleidingen MBO Noord-Holland 2014-2015 Jos Teunen GOC Werkgelegenheidsontwikkeling In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de werkgelegenheid specifiek voor mbo ers

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 ROA Titel Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 Per Bles Christoph Meng ROA Fact Sheet ROA-F-2018/11 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. Juni 2016

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. Juni 2016 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Juni 2016 Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

De eerste baan is niet de beste

De eerste baan is niet de beste De eerste baan is niet de beste Auteur(s): Velden, R. van der (auteur) Welters, R. (auteur) Willems, E. (auteur) Wolbers, M. (auteur) Werkzaam bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA)

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2011

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2011 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2011 2 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Afgestudeerden

Nadere informatie

Melkveehouderij. Brancheontwikkelingen 2013. Kerngegevens

Melkveehouderij. Brancheontwikkelingen 2013. Kerngegevens Melkveehouderij Brancheontwikkelingen 2013 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de melkveehouderij. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen, vacatures

Nadere informatie

Aantal vestigingen: 3.364. Aantal werkzame personen: 21.003. 28% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen

Aantal vestigingen: 3.364. Aantal werkzame personen: 21.003. 28% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen Groene detailhandel Brancheontwikkelingen 2013 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de groene detailhandel. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen, vacatures

Nadere informatie

Loopbanen van mbo groen in kaart

Loopbanen van mbo groen in kaart Erik Keppels Annet Jager Ben Hövels Loopbanen van mbo groen in kaart Mbo groen gediplomeerden van 2009 drie à vier jaar na afstuderen LOOPBANEN VAN MBO GROEN IN KAART Loopbanen van mbo groen in kaart

Nadere informatie

MBO: Tevredenheid en aansluiting met vervolgonderwijs en arbeidsmarkt

MBO: Tevredenheid en aansluiting met vervolgonderwijs en arbeidsmarkt MBO: Tevredenheid en aansluiting met vervolgonderwijs en arbeidsmarkt Christoph Meng Esther Soudant Jesper van Thor ROA-R-2010/3 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit

Nadere informatie

Verwachte baanvindduren werkloze 45-plussers

Verwachte baanvindduren werkloze 45-plussers Sociaaleconomische trends 213 Verwachte baanvindduren werkloze 45-plussers Harry Bierings en Bart Loog juli 213, 2 CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Sociaaleconomische trends, juli 213, 2 1 De afgelopen

Nadere informatie

Loopbanen van mbo groen in kaart

Loopbanen van mbo groen in kaart Annet Jager Erik Keppels Loopbanen van mbo groen in kaart Mbo groen gediplomeerden van 2011 drie à vier jaar na afstuderen Loopbanen van mbo groen in kaart Mbo groen gediplomeerden van 2011 drie à vier

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999-4Middelbaar BeroepsOnderwijs ROA De cijfers in deze publicatie zijn gebaseerd op de jaarlijkse schoolverlatersonderzoeken van het Researchcentrum voor

Nadere informatie

Artikelen. Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in Ingrid Beckers en Birgit van Gils

Artikelen. Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in Ingrid Beckers en Birgit van Gils Minder dynamiek binnen de werkzame beroepsbevolking in 23 Ingrid Beckers en Birgit van Gils In 23 vonden ruim 9 duizend mensen een nieuwe baan. Dat is 13 procent van de werkzame beroepsbevolking. Het aandeel

Nadere informatie

Over de voedingsmiddelenindustrie

Over de voedingsmiddelenindustrie Voedingsmiddelenindustrie Brancheontwikkelingen 2012 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de voedingsmiddelenindustrie. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen,

Nadere informatie

Intredeposities van mbo ers-groen in 2011

Intredeposities van mbo ers-groen in 2011 Erik Keppels Annet Jager Ben Hövels Intredeposities van mbo ers-groen in 2011 Ontwikkeling in intredeposities van mbo groen gediplomeerden anderhalf jaar na diplomering INTREDEPOSITIES VAN MBO'ERS-GROEN

Nadere informatie

BLOEMENDETAILHANDEL. Aantal vestigingen: 4.479. Aantal werkzame personen: 14.280. 17% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen

BLOEMENDETAILHANDEL. Aantal vestigingen: 4.479. Aantal werkzame personen: 14.280. 17% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen BLOEMENDETAILHANDEL Brancheontwikkelingen 2013 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de bloemendetailhandel. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen, vacatures

Nadere informatie

Kwaliteit van gediplomeerde schoolverlaters van creatieve MBO-opleidingen

Kwaliteit van gediplomeerde schoolverlaters van creatieve MBO-opleidingen Kwaliteit van gediplomeerde schoolverlaters van creatieve MBO-opleidingen Johan Coenen Timo Huijgen Christoph Meng Ger Ramaekers ROA-R-2010/6 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA).

Nadere informatie

Rapportage Kunsten-Monitor 2014

Rapportage Kunsten-Monitor 2014 Rapportage Kunsten-Monitor 2014 Inleiding In 2014 heeft de AHK deelgenomen aan het jaarlijkse landelijke onderzoek onder recent afgestudeerden: de Kunsten-Monitor. Alle bachelor en master afgestudeerden

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 ROA Titel Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 Per Bles Christoph Meng ROA Fact Sheet ROA-F-2018/11 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and

Nadere informatie

en de studiekeuze van jongeren

en de studiekeuze van jongeren 5 Arbeidsmarkt en de studiekeuze van jongeren 5.1 Inleiding Voor een goed begrip van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is het aanbod van schoolverlaters van essentieel belang. De middellangetermijnprognoses

Nadere informatie

Gediplomeerden 2015 SOMA College

Gediplomeerden 2015 SOMA College Gediplomeerden 2015 SOMA College Samenvattende rapportage van de uitkomsten van het onderzoek onder gediplomeerden van het SOMA College Utrecht, september 2016 DUO Onderwijsonderzoek drs. Vincent van Grinsven

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Factsheet. Samenvatting

Factsheet. Samenvatting Afgestudeerden en uitvallers 2017 In deze factsheet staan de belangrijkste kengetallen en ontwikkelingen met betrekking tot uitval, studiewissel en studiesucces. Alle cijfers betreffen voltijd hbo-bachelorstudenten

Nadere informatie

Jonge werknemers en werkstress: een beknopte weergave van de feiten

Jonge werknemers en werkstress: een beknopte weergave van de feiten Jonge werknemers en werkstress: een beknopte weergave van de feiten Irene Houtman & Ernest de Vroome (TNO) In het kort: Onderzoek naar de ontwikkeling van burn-outklachten en verzuim door psychosociale

Nadere informatie

Aantal vestigingen: 3.451. Aantal werkzame personen: 20.921. 23% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen

Aantal vestigingen: 3.451. Aantal werkzame personen: 20.921. 23% van de bedrijven verwacht personeel aan te nemen Groene detailhandel Brancheontwikkelingen 2012 Deze factsheet bevat arbeidsmarktinformatie over de groene detailhandel. Onderwerpen die aan bod komen zijn: werkgelegenheid, trends en ontwikkelingen, vacatures

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aanmelding voor opleidingen tot vo docent steeds vroeger, pabo trekt steeds minder late aanmelders juni 2009 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie

Trendrapportage mbo groen gediplomeerden

Trendrapportage mbo groen gediplomeerden Trendrapportage mbo groen gediplomeerden Een zoektocht naar het kenmerkende van het groene mbo en de ontwikkelingen van het groene mbo sinds eind jaren negentig Tim Hilkens m.m.v. Erik Keppels Annet Jager

Nadere informatie

Aanbod van Arbeid 2016

Aanbod van Arbeid 2016 Aanbod van Arbeid 2016 Samenvatting Rapport over werken, zorgen en leren op een flexibele arbeidsmarkt. In het rapport wordt verslag gedaan van een langlopend onderzoek onder ca. 4500 werkenden en niet-werkenden

Nadere informatie

Intredeposities van mbo ers-groen in 2013

Intredeposities van mbo ers-groen in 2013 Annet Jager Erik Keppels Ben Hövels Intredeposities van mbo ers-groen in 2013 Ontwikkeling in intredeposities van mbo groen gediplomeerden anderhalf jaar na diplomering INTREDEPOSITIES VAN MBO'ERS-GROEN

Nadere informatie

Joost Meijer, Amsterdam, 2015

Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom

Nadere informatie

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs.

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs. ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs april 2016 1

Nadere informatie

Mobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren

Mobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren Mobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren Versie 2 Datum 15 oktober 2018 Status Definitief Onze referentie 1427719 Colofon Directie Projectnaam Contactpersoon Kennis/DUO Mobiliteit leraren Ministerie

Nadere informatie

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4162, pagina 596, 31 juli 1998 (datum)

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4162, pagina 596, 31 juli 1998 (datum) Emancipatie en opleidingskeuze A uteur(s): Grip, A. de (auteur) Vlasblom, J.D. (auteur) Werkzaam bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. (auteur) Een

Nadere informatie

Van baan naar eigen baas

Van baan naar eigen baas M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Uitgevoerd door ABF Research in opdracht van SOM Aanleiding De arbeidsmarkt voor mbo-personeel is dynamisch. Nieuw personeel stroomt in en ander personeel

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2012 Feiten en cijfers 2 HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Ondanks de

Nadere informatie

Subsector pedagogische opleidingen

Subsector pedagogische opleidingen Samenvatting... 2 Gemiddeld in aantal en inschrijvingen... 2 Meeste instroom in hbo-... 3 Weinig uitval... 3 Relatief minder switchers... 3 Hoog rendement in hbo-bachelor en wo-master... 3 Accreditatie-uitkomsten:

Nadere informatie

Twente: (ook) op zoek naar vervanging Arbeidsmarktprognoses

Twente: (ook) op zoek naar vervanging Arbeidsmarktprognoses Twente: (ook) op zoek naar vervanging Arbeidsmarktprognoses 2017-2022 De groei van de economie vertaalt zich in aanhoudende vraag naar personeel en steeds meer krapte op de arbeidsmarkt. Recent opgestelde

Nadere informatie

De hbo er aan het werk

De hbo er aan het werk De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2010

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2010 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2010 1 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Inleiding

Nadere informatie

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s. Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en

Nadere informatie

Voortijdig schoolverlaters: een kwetsbare groep op de arbeidsmarkt

Voortijdig schoolverlaters: een kwetsbare groep op de arbeidsmarkt : een kwetsbare groep op de arbeidsmarkt Harry Bierings en Robert de Vries Direct nadat zij school hadden verlaten, maar ook nog vier jaar daarna, hebben voortijdig naar verhouding vaak geen baan. Als

Nadere informatie

BIJLAGEN. Jaarrapport integratie 2013

BIJLAGEN. Jaarrapport integratie 2013 Jaarrapport integratie 2013 Willem Huijnk Mérove Gijsberts Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlage bij hoofdstuk 2... 2 Bijlage bij hoofdstuk 3... 8 Bijlage bij hoofdstuk 4... 11 Bijlage bij hoofdstuk 5... 14 Bijlage

Nadere informatie

Rendement van mbo op de arbeidsmarkt. Frank Cörvers

Rendement van mbo op de arbeidsmarkt. Frank Cörvers Rendement van mbo op de arbeidsmarkt Frank Cörvers Inhoud Rendement (op de arbeidsmarkt) mbo techniek mbo podium- en evenemententechniek (PET) Herinrichting onderwijs vanuit arbeidsmarktoogpunt Conclusies

Nadere informatie

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 1999- ROA Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze uitgave mag op enige manier worden verveelvoudigd zonder voorafgaande

Nadere informatie

M200705. Werkgelegenheid bij startende bedrijven. drs. A. Bruins

M200705. Werkgelegenheid bij startende bedrijven. drs. A. Bruins M200705 Werkgelegenheid bij startende bedrijven drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2007 2 Werkgelegenheid bij startende bedrijven Van startende bedrijven wordt verwacht dat zij bijdragen aan nieuwe werkgelegenheid.

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. november 2009

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. november 2009 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo november 2009 1 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2008: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Inleiding

Nadere informatie

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen Subsector politicologie en bestuurskundige Samenvatting... 2 Weinig deeltijd... 2 Wo-instroom... 3 Weinig uitval iets toegenomen... 3 Veel switch... 3 Vier in herstel... 3 Veel studenten raden opleiding

Nadere informatie

Factsheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2014. Werkloosheid stijgt naar 24% Definities. Nummer 6 juni 2014

Factsheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2014. Werkloosheid stijgt naar 24% Definities. Nummer 6 juni 2014 Nummer 6 juni 2014 Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2014 Factsheet Ondanks eerste tekenen dat de economie weer aantrekt blijft de werkloosheid. Negen procent van de Amsterdamse beroepsbevolking is werkloos

Nadere informatie

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2016 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA

ROA Fact Sheet. Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2016 Feiten en cijfers. Research Centre for Education and the Labour Market ROA Research Centre for Education and the Labour Market ROA Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2016 Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2017/2 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Facts & Figures. Aansluiting arbeidsmarkt

Facts & Figures. Aansluiting arbeidsmarkt Facts & Figures Aansluiting arbeidsmarkt 1 De Nationale Alumni Enquête (NAE, voorheen WO-Monitor) wordt tweejaarlijks afgenomen onder de afgestudeerden van de ruim 800 masteropleidingen aan de Nederlandse

Nadere informatie

5.1 Wie is er werkloos?

5.1 Wie is er werkloos? 5.1 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

Intredeposities van mbo ers-groen in 2012

Intredeposities van mbo ers-groen in 2012 Erik Keppels Annet Jager Ben Hövels Intredeposities van mbo ers-groen in 2012 Ontwikkeling in intredeposities van mbo groen gediplomeerden anderhalf jaar na diplomering INTREDEPOSITIES VAN MBO'ERS-GROEN

Nadere informatie

5.2 Wie is er werkloos?

5.2 Wie is er werkloos? 5.2 Wie is er werkloos? Volgens het CBS behoren mensen tot de werkloze beroepsbevolking als ze een leeftijd hebben van 15 tot en met 64 jaar, minder dan 12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald

Nadere informatie

CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt

CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt Tussen maart en mei is het aantal mensen met een baan met gemiddeld 6 duizend per maand gestegen. De stijging is volledig aan vrouwen toe te schrijven. Het

Nadere informatie

De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen?

De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen? De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen? Prof. dr. Didier Fouarge ROA, Maastricht University (www.roa.nl) d.fouarge@maastrichtuniversity.nl Dag van de Ad, Amersfoort,

Nadere informatie

Jongeren op de arbeidsmarkt

Jongeren op de arbeidsmarkt Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding

Nadere informatie

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017 Leer- en Innovatiecentrum Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg NOTITIE ons kenmerk IR21062018 contactpersoon Daniël Rijckborst datum 21-06-2018 telefoon 0610359505 onderwerp Factsheet Vereniging Hogescholen

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Loopbanen van mbo ers-groen

Loopbanen van mbo ers-groen Erik Keppels Annet Jager Ben Hövels Loopbanen van mbo ers-groen Een tweede verkennend onderzoek naar de positie van bol ers uit mbo-groen twaalf jaar en vijf à zes jaar na diplomering LOOPBANEN VAN MBO

Nadere informatie

Monitor schoolloopbanen voortgezet onderwijs

Monitor schoolloopbanen voortgezet onderwijs 1 Monitor schoolloopbanen voortgezet onderwijs Factsheet oktober 2014 In 2013 heeft O+S in opdracht van de Amsterdamse Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) voor het eerst onderzoek gedaan naar de

Nadere informatie

De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw

De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren Techniek, Economie & Handel, Zorg & Welzijn, en Landbouw Colofon Titel De deelname van dertigplussers in het mbo-onderwijs: de sectoren

Nadere informatie

Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract

Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract Flexibele Arbeidsrelaties: Vast versus Tijdelijk Contract Rapport van ILC Zorg voor later, Stichting Loonwijzer/WageIndicator, en Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Instituut voor Arbeids Studies (AIAS)

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aantal vooraanmeldingen voor 2 e graads opleiding stijgt, 1 e graads daalt en pabo blijft gelijk juni 2010 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar In de vorige nieuwsbrief in september is geprobeerd een antwoord te geven op de vraag: wat is de invloed van de economische situatie op de arbeidsmarkt? Het antwoord op deze vraag was niet geheel eenduidig.

Nadere informatie

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom

FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom FACTSHEET Verwante en niet-verwante doorstroom in de beroepskolom In het Nederlands onderwijsbestel moeten kinderen op jonge leeftijd belangrijke keuzes maken die de rest van hun loopbaan beïnvloedt. De

Nadere informatie

Arbeidsdeelname van paren

Arbeidsdeelname van paren Arbeidsdeelname van paren Johan van der Valk De combinatie van een voltijdbaan met een is het meest populair bij paren, met name bij paren boven de dertig. Ruim 4 procent van de paren combineerde in 24

Nadere informatie

Langdurige werkloosheid in Nederland

Langdurige werkloosheid in Nederland Langdurige werkloosheid in Nederland Robert de Vries In 25 waren er 483 duizend werklozen. Hiervan waren er 23 duizend 42 procent langdurig werkloos. Langdurige werkloosheid komt vooral voor bij ouderen.

Nadere informatie

Biologie, scheikunde en medische opleidingen

Biologie, scheikunde en medische opleidingen Biologie, scheikunde en medische opleidingen... 2 Wiskunde, natuurkunde en informatica... 2 Bouwkunde en civiele techniek... 3 Ontwerpopleidingen... 4 Techniek en maatschappij... 4 Biologie, scheikunde

Nadere informatie

Monitor Economie 2018

Monitor Economie 2018 Monitor Economie 2018 Economische kerncijfers van de MVSgemeenten Augustus 2018 Inhoudsopgave Economische ontwikkeling 3 Werkgelegenheid 5 Arbeidsparticipatie 10 Inkomen en uitkeringen 13 Armoede en schuldhulpverlening

Nadere informatie

Ontwikkelingen arbeidsmarkt: Uitzendbureau? Kans op werk!

Ontwikkelingen arbeidsmarkt: Uitzendbureau? Kans op werk! Ontwikkelingen arbeidsmarkt: Uitzendbureau? Kans op werk! UWV-congres Uitzendbranche Zwolle, 15 november 2012, Rob Witjes, Arbeidsmarktinformatie en -advies, UWV 1 Inhoud presentatie Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken

Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari

Nadere informatie

Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt

Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt 07 Arbeidsmarktmobiliteit geringer dan in voorgaande jaren Bijna miljoen mensen wisselen in 2008 van beroep of werkgever Afname werkzame door crisis

Nadere informatie

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant Regio Zuidoost-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Zuidoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Zuidoost-Brabant.

Nadere informatie

1 Inleiding: de metamorfose van de arbeidsmarkt

1 Inleiding: de metamorfose van de arbeidsmarkt 1 Inleiding: de metamorfose van de arbeidsmarkt 1.1 De beroepsbevolking in 1975 en 2003 11 1.2 De werkgelegenheid in 1975 en 2003 14 Halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw trok de gemiddelde Nederlandse

Nadere informatie

Het belang van begeleiding

Het belang van begeleiding Het belang van begeleiding Langdurig zieke werknemers 9 en 18 maanden na ziekmelding vergeleken Lone von Meyenfeldt Philip de Jong Carlien Schrijvershof Dit onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015

Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Peiling Flexibel werken in de techniek 2015 Inleiding Voor goede bedrijfsresultaten is het voor bedrijven van belang om te kunnen beschikken over voldoende goede,

Nadere informatie

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe, G. Waverijn

Nadere informatie

Analyse instroom

Analyse instroom Instroomontwikkeling 2016 2017 In 2016 was er een instroomtoename van 5,5% bij de hbo-bachelor- en ad-opleidingen, opgebouwd uit: Een toename van de directe doorstroom vanuit havo, mbo en vwo met 1,0%

Nadere informatie

LOOPBANEN VAN MBO ERS GROEN

LOOPBANEN VAN MBO ERS GROEN LOOPBANEN VAN MBO ERS GROEN Loopbanen van mbo ers groen Een verkennend onderzoek naar de positie van bol ers uit mbo-groen tien jaar en drie à vier jaar na diplomering Erik Keppels Annet Jager Ben Hövels

Nadere informatie

Zuidoost-Drentse arbeidsmarkt van zorg en welzijn Een regionaal arbeidsmarktonderzoek voor de zorg- en welzijnssector in Zuidoost- Drenthe

Zuidoost-Drentse arbeidsmarkt van zorg en welzijn Een regionaal arbeidsmarktonderzoek voor de zorg- en welzijnssector in Zuidoost- Drenthe Zuidoost-Drentse arbeidsmarkt van zorg en welzijn Een regionaal arbeidsmarktonderzoek voor de zorg- en welzijnssector in Zuidoost- Managementsamenvatting Arbeidsmarktinformatie is belangrijk voor de zorg-

Nadere informatie