Natuurwetgeving & Windenergie op land. Marieke Kaajan 15 juni 2016 NWEA Winddagen

Transcriptie

1 Natuurwetgeving & Windenergie op land Marieke Kaajan 15 juni 2016 NWEA Winddagen

2 Windenergie en natuur; kansen en bedreigingen 1. Aandachtspunten gebiedsbescherming (Natura 2000) Marieke Kaajan ENVIR Advocaten 2. Aandachtspunten soortenbescherming Harm Dotinga Vogelbescherming Nederland 3. Ecologie & Windparken Hein Prinsen Bureau Waardenburg 2

3 Windenergie en natuur; kansen en bedreigingen 1. Aandachtspunten gebiedsbescherming (Natura 2000) Van Natuurbeschermingswet naar Wet natuurbescherming; Actualiteiten jurisprudentie; Flexibiliteit bij ontwikkeling vs. gewenste zekerheid bij het bepalen van effecten; 2. Aandachtspunten soortenbescherming Van Flora- en faunawet naar Wet natuurbescherming; Actualiteiten jurisprudentie; 3. Ecologie Bepaling van effecten; Mogelijke mitigerende maatregelen; Hoe ver reiken de verplichtingen tot het voorkomen van effecten? 3

4 1. Van Natuurbeschermingswet naar Wet natuurbescherming (1) Gebiedsbescherming onder Wnb Beschermde natuurmonumenten en zogeheten complementaire doelen komen te vervallen; Straks nog alleen Natura 2000-gebieden; Aanvullend Natuurnetwerk Nederland (voorheen EHS) en aan te wijzen bijzondere gebieden en landschappen (maar toets dan niet via Wnb); Inhoudelijke toetsing van effecten blijft hetzelfde; GS van provincie waar het project wordt uitgevoerd, is bevoegd gezag (Minister van EZ in uitzonderingssituaties); Beroep in twee instanties (rechtbank en daarna ABRvS); Voorstel dat nu bij Tweede Kamer ligt: aanhaakverplichting uit Wnb niet in werking laten treden; samenhang tussen natuur- en omgevingsvergunning zou daardoor niet veranderen. 4

5 1. Van Natuurbeschermingswet naar Wet natuurbescherming (2) Gebiedsbescherming onder Wnb Toetsing van plannen is onveranderd; Ook vergunningplicht bij andere handelingen; Wnb biedt basis voor (generieke) programmatische aanpak; Programmatische aanpak stikstof wordt via lagere regelgeving (Besluit natuurbescherming resp. Regeling natuurbescherming gecontinueerd); NB: anders dan nu ontstaat er ook een vergunningplicht bij stikstofdepositie op alle Natura 2000-gebieden als bij een van deze gebieden de (wettelijke) grenswaarde niet wordt overschreden. Voorheen: voor het gebied waar geen overschrijding was, geen vergunningplicht. 5

6 1. Van Natuurbeschermingswet naar Wet natuurbescherming (3) Conclusie: Wnb leidt voor windparken wat betreft de gebiedsbescherming niet tot substantiële veranderingen die voor de praktijk echt bepalend zullen zijn. Timing: Wnb treedt naar verwachting op 1 januari 2017 in werking. Rond 2019 volledige integratie in de Omgevingswet. 6

7 1. Actualiteiten jurisprudentie; mitigatie, compensatie, instandhoudingsmaatregelen 1. Discussie over verschil tussen mitigatie compensatie en instandhoudingsmaatregelen lijkt te zijn beslecht: Mitigatie: (i) onlosmakelijk verbonden aan uitvoering van het project; (ii) ter voorkoming of beperking van een mogelijk negatief effect van een project; (iii) binnen een Natura 2000-gebied: uitgevoerd op locaties waar dit effect zich voor kan doen, maar (iv) dit hoeft niet op alle locaties waar een negatief effect kan optreden; (v) buiten een Natura 2000-gebied vanwege effecten buiten dit gebied; Beheer-/ instandhoudingsmaatregelen: (i) uitgevoerd onafhankelijk van uitvoering van het project; (ii) maken deel uit van de autonome, feitelijke ontwikkeling zodat (iii) niet relevant is op welke locatie in een Natura gebied de maatregelen worden verricht; Compensatie: alles wat niet mitigatie of beheer/instandhouding is, zoals (i) maatregelen buiten een Natura 2000-gebied vanwege een effect in het Natura 2000-gebied, (ii) maatregelen op een andere locatie in een Natura 2000-gebied dan waar het negatieve effect optreedt of (iii) maatregelen getroffen nadat negatieve effect optreedt. 7

8 1. Actualiteiten jurisprudentie: mitigatie en bestemmingsplan 2. Mitigatie bij bestemmingsplannen Aandacht voor het voldoende verzekeren van het uitvoeren van de mitigerende maatregelen; Bij ruimtelijke relevantie : mitigerende maatregel in planvoorschriften opnemen als voorwaarde voor het kunnen realiseren en exploiteren van een windpark (uitspraak inz. Windpark Den Tol wat betreft stilstandsvoorziening); Het kan dan ook bijv. gaan om periodiek te treffen maatregelen, volgens een in de passende beoordeling opgenomen planning; 8

9 1. Actualiteiten jurisprudentie: mitigatie vervolg Salderen is ook een vorm van mitigatie en kan dus worden meegenomen bij gebiedsbescherming. Maar let dan wel op jurisprudentie over bestaande rechten; voldoende samenhang met te beëindigen activiteit en nieuw windpark (via overeenkomst en in besluit voor nieuw park); verzekering dat effecten van de te beëindigen activiteit blijvend niet meer kunnen optreden (door intrekking vergunning bestaande activiteit). Als mitigatie noodzakelijk is voor de conclusie dat aantasting van de natuurlijke kenmerken is uitgesloten, dan is altijd een passende beoordeling vereist; bestaat er een vergunningplicht voor zover het gaat om een project; en/of moet een plan-mer wordt opgesteld voor zover het gaat om een (bestemmings)plan. 9

10 1. Flexibiliteit vs. vereiste zekerheid (1) Gebiedsbescherming vereist zekerheid dat aantasting van natuurlijke kenmerken niet optreedt; Bij onvoldoende zekerheid: ADC-toets (afwezigheid alternatieven, aanwezigheid dwingende redenen en verplichting tot compensatie); Hoe verhoudt deze zekerheid zich met de gewenste flexibiliteit in de praktijk, t.a.v.: Lay-out park; Keuze bepaalde windturbinetype; Inzetpatroon in combinatie met stilstandsvoorzieningen; Belangrijke vraag: hoe ver moet je gaan met het treffen van maatregelen? Toets: effect op de instandhoudingsdoelstellingen van een Natura 2000-gebied, of verder? 10

11 1. Flexibiliteit vs. vereiste zekerheid (2) Mogelijkheden voor flexibiliteit kunnen worden gevonden in: Veel vrijheid bij omschrijving project (dus: bijv. ranges, inrichtingsvariaties); Mits alle vormen van het project maar ecologisch zijn beschouwd en beoordeeld; En mits uiteindelijk maar voldoende duidelijk is wat voor park er gaat komen; Zijn de uitvoeringswijzen in de range alternatieven van elkaar? Leemtes in kennis kunnen ondervangen worden door monitorings- /onderzoeksverplichtingen (mits significante effecten tussentijds zijn uitgesloten). 11