Op stap met Jefke. (kleuters) TERF
|
|
- Louisa Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 (kleuters) TERF
2 1 Inhoud 2 Voorwoord Doelen op stap met Jefke Lesdoelen ontwikkelingsdoelen leerplandoelen Werkwijze op stap met Jefke Voorbereiding vooraf door de leerkracht Bezoek de begraafplaats van je gemeente/dorp Werkboekje voor de kleuters Inleiding tot het project Bezoek aan de begraafplaats Verwerking van het bezoek aan de begraafplaats Bespreking van de gevonden zaken op de begraafplaats Community (+naam en locatie van de site)... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4.4 Extra mogelijkheden om rond te werken Zelf graf ontwerpen Begraafplaats opfleuren Voorwerp met extra waarde Bronnen
3 2 Voorwoord Beste leerkracht, Bewust kozen we voor funerair erfgoed, aangezien dit erfgoed meestal links blijft liggen. We willen het zeer graag wat meer daglicht geven. Funerair erfgoed is niet echt populair te noemen, nochtans is de begraafplaats of naar de begraafplaats gaan een terugkerend thema in de klas, ieder jaar rond begin november. Dit project wil hier op inspelen. Maar dan met een knipoog naar erfgoed. Een opsomming van wie waar begraven ligt is natuurlijk niet aan de orde. We kozen als doelgroep de allerkleinsten uit: kleuter en leerlingen van de onderbouw. Omdat deze groepen veelal uit de boot vallen als er projecten worden uitgewerkt. Dit project ook voor de allerkleinsten begrijpbaar maken is geen evidentie, maar precies omdat het een uitdaging is wilden we het project ook voor deze doelgroep ontwikkelen. We wensen jullie heel veel plezier toe, op stap met jullie leerlingen. Graag bedanken we de enthousiaste, gemotiveerde mensen die we bereid vonden om mee te denken rond dit project, namelijk: mevr. Kries Wyffels, mevr. An Verstraete en mevr. Siegelinde Snauwaart. In deze groep was zowel directie, juf van het 3 e kleuter en een juf van het 3 e leerjaar vertegenwoordigd. Het was tof om terug naar de start van mijn schoolloopbaan te keren, namelijk De vrije basisschool Beveren bedankt hiervoor! Op kan je terecht om digitaal symboliek, grafmonumenten en dergelijke uit de TERF regio van de verschillende begraafplaatsen te ontdekken. Succes, Sofie Viaene educatief medewerker Erfgoedcel TERF Polenplein Roeselare 051/ Met dank aan: Vrije basisschool Beveren Oorspronkelijk een casestudy in opdracht van KATHO/PHO 3
4 3 Doelen op stap met Jefke 3.1 Lesdoelen De kleuters 1) brengen respect op voor de monumenten op een begraafplaats 2) weten hoe ze zich op een begraafplaats moeten gedragen 3) kunnen enkele symbolen op een graf terugvinden 4) kunnen verslag uitbrengen van hun bevindingen 5) kunnen samenwerken 6) weten welke soorten graven ze zouden kunnen terug vinden op een begraafplaats 7) ondervinden dat graven uit verschillende soorten materiaal gemaakt zijn 8) kunnen met een eenvoudig fototoestel werken 9) weten hoe een plattegrond van een begraafplaats wordt opgebouwd 3.2 ontwikkelingsdoelen 3.3 leerplandoelen 1. WO0.3 en WO8.14g 2. WO Le WO WO WO2.2b 7. WO WO MK5 en WO9.9 4 Werkwijze op stap met Jefke 4.1 Voorbereiding vooraf door de leerkracht Bezoek de begraafplaats van je gemeente/dorp Bekijk samen met je collega s die ook meewerken aan het project wat jouw begraafplaats te bieden heeft. Welke interessante graven zijn er te vinden? Liggen er ook bekende mensen uit jouw streek begraven? Kan je hier iets meer over vertellen? Welke symboliek komt sterk naar voor? Zorg dat je weet wanneer de begraafplaats open is voor het publiek (spreek eventueel af met de verantwoordelijke) Werkboekje voor de kleuters Bekijk de begraafplaats door de ogen van het kind met de vragenbundel dat je leerling krijgt. Zo zie je al meteen welke zaken moeilijk of gemakkelijk liggen voor jouw begraafplaats. Kopieer het boekje volgens het aantal kleuters van je klas (of klassen als je met meerdere leerkrachten samenwerkt) Inleiding tot het project Bespreek kort voordat er naar de begraafplaats wordt gegaan, wat een begraafplaats precies is. Hoe zien zij dat? Gaan de kleuters daar regelmatig naar toe? Waarom wel? Waarom niet? Wie van de kleuters gaat er graag naar een begraafplaats? Wie helemaal niet? Wanneer gaan de mensen naar een begraafplaats? Wat doe je daar dan? Dit kan eventueel aan de hand van een woordspin op het bord. 4
5 Suggestie: Breng enkele foto s mee, die op de een of andere manier verwijzen naar een begraafplaats. De kleuters kiezen er die 5 foto s samen uit die hen het meest aan een begraafplaats doet denken. De leerkracht toont eerst een voorbeeld. Bijvoorbeeld: De leerkracht kiest een foto met mooie bloemen. Ik kies deze foto omdat er bij het graf van mijn oma altijd hele mooie bloemen staan. Als de bloemen verwelkt zijn, worden ze van het graf gehaald. Ik wil dat bij alle mensen bloemen op het graf staan. De leerkracht laat ondertussen de leerlingen aan bod. Welke foto zouden jullie gekozen hebben? Waarom? Ze verantwoorden de keuze van hun foto. Waarom kiezen ze deze foto en niet een andere. Waaraan denken ze bij de foto? Wat voel je bij de foto? Waar zou je deze foto kunnen nemen?, De andere leerlingen van de klas kunnen ook hun mening rond de foto vertellen. De foto s worden daarna op een groot (eventueel gekleurd) blad gekleefd. 4.2 Bezoek aan de begraafplaats Geef elke leerling een boekje om in te vullen. Overloop eventueel op voorhand kort het boekje. Zorg ervoor dat de kleuters zeker de symbolen begrijpen, voor je met de groep vertrekt. Laat de kleuters de opdrachten uitvoeren en bespreek achteraf in de klas. Het is vooral de bedoeling dat ze zelf ontdekken en ervaren. We kozen ervoor om de kleuters eerst de begraafplaats te laten verkennen voordat ze meer info krijgen over de symboliek en andere info die ze verkrijgen/ontdekken op de begraafplaats. Dit om de kleuters zelf al heel wat te laten ervaren voordat de theorie er aan komt. Dit zal het voor het lesmoment zelf ook gemakkelijker maken, want ze weten waarover er gepraat wordt. Gebruik zeker de foto s die de kleuters namen om de symboliek die op de begraafplaats aanwezig is concreet voor te stellen. 4.3 Verwerking van het bezoek aan de begraafplaats Bespreking van de gevonden zaken op de begraafplaats Geluiden op de begraafplaats Bespreek wat de kleuters hoorden op de begraafplaats, zijn er verschillen? Gelijkenissen? Wat valt er allemaal (extra) te horen dan bv op de speelplaats. Je kan deze opdracht herhalen op de speelplaats, wat horen ze daar? 5
6 Soorten rustplaatsen Welke soorten rustplaatsen vonden zij terug? Werden ze allemaal gevonden? Eventueel bekijken van de foto s in de klas Info en symboliek Welke symbolen zijn jullie tegen het lijf gelopen? Welke heb je gefotografeerd? Wat sprak jullie aan? Wat heb je ervan onthouden? Er is meer informatie inbegrepen, dit kan als aanvulling dienen. (zie achtergrond voor de leerkracht ) uiteraard wordt dit op het niveau van de kleuters verteld Soorten materiaal Extra: Voorzie een zakje met verschillende soorten gesteenten in. De leerlingen voelen aan verschillende soorten gesteenten. Ze zoeken de grafzerken waar het gesteente voorkomt Het vinden van de weg op de begraafplaats Leg indien nodig uit waarom de wegen op de begraafplaats aangeduid zijn, vergelijk met de straat en het huisnummer dat de kleuters nu al kennen van hun huis. Vertel dat het systeem van werken dezelfde is op een begraafplaats. 6
7 Zien De kleuters kijken door een kijkvenster (voorbeeld, zie bijlage). Hierbij bespreken en tekenen ze wat hen aanspreekt Oudste graf Vraag aan de kleuters wat er dan gebeurde met de mensen die eerder gestorven zijn. Wat is er met hun graf gebeurd? Of was er nog geen begraafplaats? Extra achtergrond info: (nog meer is te vinden in het bundeltje apart) Begraafplaatsen na 1800 Een blik op het ontstaan van de begraafplaatsen De aanleg van de buitenbegraafplaatsen, na 1800, had zo zijn redenen. Vooral de nood aan hygiëne speelde een grote rol. Het waren vooral Jozef II en Napoleon die deze buitenbegraafplaatsen lieten aanleggen. Dit door grote bevolkingsgroei in de 19de en 20ste eeuw. Vooral de steden kende een enorme bevolkingsgroei. Op die manier waren de binnenstadse kerkhoven snel vol. Op vele plaatsen zelfs overvol. Men begon op die manier te beseffen dat men om hygiënische redenen niet langer meer kon begraven binnen de stadsmuren en op de kerkhoven rond de kerk. Toen kwamen de eerste begraafplaatsen. Niet langer rond de kerk gevestigd en buiten de bebouwde kom aangelegd. Buiten de stadsmuren begraven In 1787 werd er in Madrid beslist dat begraafplaatsen buiten de stadmuren moesten worden aangelegd. Zo werd in Italië het begraven in kerken verboden rond het jaar Engeland bleef langer dan de landen op het continent in kerken en steden begraven. In de Nederlanden ging de verhuizing naar de buitenbegraafplaatsen minder vlot. Het was bij bevel van Napoleon dat de doden begraven diende te worden buiten de stad. Toch verliep dit niet goed. Na vertrek van Napoleon leefde de oude gewoonten van de uitvaartcultuur weer op in de Nederlanden. Willem I Het duurde tot 1829, toen Willem I bij Koninklijk Besluit, besloot dat de steden en dorpen die meer dan duizend inwoners telden, minstens één begraafplaats diende te hebben buiten de bebouwde kom. Nieuwe begraafplaatsen mochten enkel worden aangelegd buiten de bebouwde kom. Daarom werd er niet minder rond en in de kerk begraven. De Kerk zag hun inkomsten van het begraven in en rond de kerk niet graag verdwijnen. De angst om het verlies van de impact op de bevolking wanneer zij een belangrijk onderdeel van de lijkbezorging uit handen zou moeten geven, was nog groter. De Koninklijke familie wordt nog altijd begraven in een kerk Vandaag de dag kan men nog steeds begraven in bepaalde kerken. Dit is mogelijk voor onze bisschoppen en Koninklijke familie. In Laken hebben ze een crypte aangebouwd aan de kerk. Toch verdwenen de kerkhoven, rond de kerk, het meest in de 20ste eeuw. Vooral op plattelandsgemeenten bleef men lang rond de kerk begraven. Stinkend rijk Arme mensen kregen buiten een plekje op het kerkhof, rijke mensen binnen in de kerk onder de vloer. Omdat de afdichting van de graven niet optimaal was, kwam de geur van het ontbindende lichaam de kerk binnen. Dit was tijdens de kerkdienst of mis te ruiken, en werd dan weggewerkt met wierook. 7
8 Beroep Welke beroepen werden door de kleuters gevonden? Herkenden ze vlug het beroep? Foto in medaillon Hebben de kleuters dit gevonden? Was het gemakkelijk om iets te zoeken? (zie achtergrond voor de leerkracht pg 5) Standaard Uitgeverij - Merho Evaluatie door de kleuters Wat vonden de kleuters van het geheel? Welke gevoelens hadden ze vooral tijdens het beleven/uitwerken van het project? Ze kleuren het gezichtje in. 4.4 Extra mogelijkheden om rond te werken Zelf graf ontwerpen Ontwerp een graf voor Miel Popster. Bedenk wat er zeker op een graf aanwezig moet zijn. Wat zullen de fans van Miel Popster op zijn graf nalaten? Alles kan en mag op de begraafplaats voor de popsterren, wees creatief! Vergelijk eventueel met een bekend figuur voor hen, Bumba, K3 Standaard Uitgeverij - Merho 8
9 4.4.2 Begraafplaats opfleuren Dit in analogie met het zelf een graf ontwerpen. Bedenk hoe het gehele begraafplaats er zal uit zien, hoe staan de graven tegen over elkaar? Wie ligt waar? Hoe vind je de weg terug op dit begraafplaats De kleuters zijn vrij om er op los te fantaseren Voorwerp met extra waarde Wat is jouw ding? Waarom is dat ding zo belangrijk? Stel dat je dat ding zou moeten begraven, hoe zou je de zerk dan bewerken, versieren? Wat zou je er op zetten? Wat doe je met een huisdier dat sterft? Het gaat dan niet meer over een voorwerp, maar over een levend wezen, maakt dat voor de kleuters een verschil? 5 Werkboekje van de leerlingen Zie apart boekje dat ook downloadbaar is op de site. 6 Bronnen eigen foto s Kiekeboe, Merho, operatie griezel Kiekeboe, Merho, de kus van Mona 7 Bijlage Kijkvenster: kan afgedrukt worden per groepje, best op stevig papier en/of op karton. Knip mij uit! 9
Op stap met Jef TERF
TERF 1 Inhoud 2 Voorwoord... 3 3 Doelen op stap met Jef... 4 3.1 Lesdoelen... 4 3.2 leerplandoelen... 4 4 Werkwijze op stap met Jef... 4 4.1 Voorbereiding vooraf door de leerkracht.... 4 4.1.1 Bezoek de
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieAANBOD KLEUTERONDERWIJS
AANBOD KLEUTERONDERWIJS NOOIT MEER OORLOG EMMA EN EMIEL GETUIGEN Dit fotoverhaal is bedoeld als een kennismaking met de ander, 100 jaar geleden, met WOI op de achtergrond. Emma en Emiel staan voor 2 kinderen
Nadere informatie- ontdekken dat stilte en rust helpen om een gepaste uitdrukking te vinden voor gevoelens.
Tuin van Heden 2 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieSoorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6
Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieMOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars boeien.
DOELGROEP: basisschool THEMA: spreekbeurt MOEILIJKHEIDSGRAAD: -**- ALS IK EEN... WAS... Een spreekbeurt geven, vraagt veel voorbereiding. Je moet immers vlot kunnen vertellen en je moet je luisteraars
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieSAMEN DELEN. een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie
SAMEN DELEN een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie INHOUD LESBRIEF 1. Introductie 2. De SAMEN DELEN Lesinhoud 3. De SAMEN DELEN Quizzz 4. Het SAMEN DELEN Diploma 5. De SAMEN DELEN Activiteiten
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE: LETTERS MET JE LIJF
LEERKRACHTGEDEELTE: LETTERS MET JE LIJF Omschrijving van de activiteit De leerlingen geven elkaar mondelinge instructies om met hun lichaam letters en korte woordjes te vormen; andere leerlingen moeten
Nadere informatieLiefde, voor iedereen gelijk?
Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatieDe laatste wens van Maarten Ouwehand
De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief
Nadere informatieHoe vind ik het juiste boek voor mijn kind?
Hoe vind ik het juiste boek voor mijn kind? De AVI-niveaus zijn veranderd. Wat nu? Informatie voor ouders 2013 Lieven Coppens Versie VL 1.2 Nieuw, maar niet slechter! De leesniveaus op de boekjes worden
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieDe spreekbeurt. In welke groepen wordt een spreekbeurt gehouden? De spreekbeurt wordt gehouden in de groepen 5 t/m 8.
De spreekbeurt mei 2011. Wat is een spreekbeurt? Onder een spreekbeurt verstaan we een vertelbeurt voor de klas. De leerling leert in het openbaar voor een groep te durven spreken over een bepaald onderwerp.
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieWerkblad 3: Gravenfeest China
1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieLESBRIEF BIJ DE VOORSTELLING LATER ALS IK DOOD BEN
LESBRIEF BIJ DE VOORSTELLING LATER ALS IK DOOD BEN LESBRIEF NA HET ZIEN VAN DE VOORSTELLING De voorstelling behoeft geen extra aandacht vooraf en spreekt voor zich. Mocht het zijn dat kinderen uit de klas
Nadere informatieWereldgodsdiensten. Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum. Naam:
Wereldgodsdiensten Project Levensbeschouwing 2 e klas St. Nicolaaslyceum Naam: Inhoudsopgave Inleiding Schema Beoordeling Deel 1 Test jezelf! Deel 2 Kies je onderwerp en aan de slag! Deel 3 Het ervaren
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieJouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!
Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieDe kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.
Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieSOLLICITATIEGESPREK? GEBRUIK DEZE 30 HANDIGE ZINNETJES
E-blog SOLLICITATIEGESPREK? GEBRUIK DEZE 30 HANDIGE ZINNETJES In loopbaan De voorbereiding op het sollicitatiegesprek is het halve werk. Helemaal als je weet welke vragen er op je afgevuurd worden tijdens
Nadere informatieEen spreekbeurt houden
Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng?We hebben nu al een beetje geoefend met een boekbespreking, maar voor veel kinderen is praten met
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieLesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8
Lesbrief bij Ik weet je te vinden van Netty van Kaathoven voor groep 6, 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieOPA EN OMA DE OMA VAN OMA
Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en
Nadere informatieSCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?
Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige
Nadere informatiekopieerblad leerling naar een verhaal d at u m :.. /.. /...
kopieerblad leerling Op zoek naar een verhaal N a a m : V o o r n a a m : d at u m :.. /.. /.... 2 Stap 1: Welk verhaal ga je schrijven? Heb je zelf een migratieverhaal? Ga je op zoek naar het verhaal
Nadere informatieHoe maak je een werkstuk?
Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieStudielessen voor kinderen van 4-7 jaar
NAAM Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar voorjaar 2005 Geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen Geschreven voor kleine studiegroepen in de levend Evangelie Gemeente Gebruikte
Nadere informatieDit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015
Dit ben ik Naam: juf Alma van den Bergh School: o.b.s. de Torenuil Groep: 7a Datum: juni 2015 Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Hoofdstuk 1: Mijn stamboom blz. 3 Hoofdstuk 2: Mijn tijdlijn blz. 5 Hoofdstuk
Nadere informatieWORKSHOP CREATIEF SCHRIJVEN: POËZIE
WORKSHOP CREATIEF SCHRIJVEN: POËZIE TIMING DOELEN STRATEGIE LEERSTOF - LEERINHOUD MEDIA 5 I. SFEERSCHEPPING: een vel en een vel. 1 Opdracht: neem een vel papier. De leerkracht legt uit dat het de volgende
Nadere informatieOpdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.
D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede
Nadere informatieEen spreekbeurt houden
Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng? Voor veel kinderen is praten met de groep als publiek wel lastig. De een maakt zich er drukker
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieInstructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt
Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieDAT VERDIENT EEN BLOEMETJE!
1B DAT VERDIENT EEN BLOEMETJE! - Tuinbouw - "ik hoor en ik vergeet, ik zie en ik onthoud, maar ik doe en ik begrijp" Naam:... Klas:... 1 Probleem Binnen enkele weken is het weer infodag en de directie
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieDe leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.
LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders
Nadere informatieLESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase
HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO Hoofdfase LESBESCHRIJVING Jongere kind - Oudere kind Semester 1-2 - 3-4 - 5* Student: Linda Ouwendijk Studentnummer: 0813937 Paboklas: 2F Datum: 19-01-2010 Stageschool + BRIN:
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieBasisschool de Triangel. Het houden van een spreekbeurt.
Basisschool de Triangel Het houden van een spreekbeurt. 1 INHOUDSOPGAVE SPREEKBEURT GROEP 5 1 GROEP 6 5 GROEP 7 EN 8 9 2 HOE BEREID IK MIJN SPREEKBEURT VOOR? SPREEKBEURT IN GROEP 5 Wat is een spreekbeurt?
Nadere informatieAls ik later dood ben...
Als ik later dood ben... Veel mensen praten niet graag over de dood en over wat er daarna gaat gebeuren. Alleen het idee al vinden ze eng, griezelig of zelfs luguber. Maar waarom eigenlijk? De dood hoort
Nadere informatieDe Stilte danst Alice
Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging
Nadere informatieSTAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE
STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE Naam: Klas: Bedrijf: Stageperiode: Maak een inhoudsopgave zoals hieronder is afgebeeld. Indien nodig je eigen onderdelen tussen voegen en uiteindelijk de inhoudsopgave
Nadere informatieEen nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering
Een nieuwe bank Lesvoorbereiding Crisis graad 2 Voorzie speelgoed - geld, echte kleine muntstukken of print het blad met de centen. Op elk blad staan 100 centen in rijen van 10. Zo kan je gemakkelijk het
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatieFormeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.
Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * website * voorlezen Antoniusschool Groep 7/8 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding:
Nadere informatieEerst je eigen toekomst bedenken, voordat je samen een toekomst bedenkt. Aantrekkelijk voelen Pak je echte wens
Trainen en coachen Psycholoog Mirella Brok Skype Tilburg Made Den Bosch psycholoog@psycholoogmirellabrok.nl 06 1771 2728 KvK 51743256 Lid Nederlandse Beroepvereniging voor Toegepaste Psychologie Opwarmoefening
Nadere informatieFeedback aan leerkrachten
Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieEvaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015
Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieUITDAGING 5: Justine helpt de buren
Dit werkblaadje is van... UITDAGING 5: Justine helpt de buren Solidariteit in je eigen omgeving Individuele oefening Heb jij al eens iemand geholpen? Schrijf op wat je deed om die persoon te helpen. Voorbeeld:
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieHandleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk
Handleiding voor: * spreekbeurt * nieuwskring * leeskring * werkstuk Antoniusschool Groep 5/6 Let op: deze heb je het hele schooljaar nodig! Hoe maak je een spreekbeurt? Mijn voorbereiding: 1. Je kiest
Nadere informatieDag van Respect & Twinning
Dag van Respect & Twinning In contact met een klas aan de andere kant van de wereld De Dag van Respect heeft in samenwerking met Cordaid Kinderstem, een lesprogramma ontwikkeld om vorm en inhoud te geven
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieTijdsplanning werkstuk groep 5
Naam: Groep 5 Tijdsplanning werkstuk groep 5 Wat wanneer Aan de juf het onderwerp van maandag 21 januari 2013 mijn werkstuk doorgeven inleveren opdracht 1 maandag 28 januari 2013 inleveren opdracht 2 donderdag
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieTuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode
Tuin van Heden 1 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieJuf Sabine en juf Maaike
Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal
Nadere informatieTakenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie. Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk?
Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie Naam : Wat is de bedoeling? Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk? Er is een misdaad gepleegd! Een dief heeft de computer
Nadere informatieWat een vreemde bromfiets!
Wat een vreemde bromfiets! Waarom rijden er nu geen paarden meer met karren? Reed er vroeger een tram in ons dorp?! Met die bus zou ik ook wel eens willen rijden! 1. Voetgangers baas! Opdracht Lees het
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieRECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING
RECHT OP ANDERS ZIJN DOELSTELLING Kinderen leren wat discriminatie inhoudt Discrimineren gebeurt overal ter wereld Iedereen heeft het recht om gelijk behandeld te worden MATERIAAL Spelregels Pionnen (zie
Nadere informatieThema 4: Mijn sport is top!
Thema 4: Mijn sport is top! 3 Onze wereld is een wereld van verschil. Geen twee mensen zijn gelijk. Samenleven in diversiteit is de uitdagende maar verrijkende opdracht. Zo groeit, voorbij de kleuren,
Nadere informatieQUESTI OPSTARTGIDS ALGEMENE INSTELLINGEN EN LVS
01 - WELKOM BIJ QUESTI Welkom bij Questi. Alvorens je opstart, willen we je graag attent maken op enkele zaken. Voor je op de knop inloggen klikt, bekijk je best even de algemene filmpjes onder de knop
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieMaak van je kind een maker!
Maak van je kind een maker! En word er zelf ook één. Zes regels waarmee dat waarschijnlijk best wel lukt. 1 Welkom In dit boekje vertellen we over maken. Het is speciaal gemaakt voor ouders die samen met
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieZand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering
Zand erover verzoeningsviering voor de tweede graad Zand erover Verzoeningsviering voor de tweede graad Vooraf in de klas Wat heb je nodig? - twee grote bladen papier, schrijf op het eerste blad het kernwoord
Nadere informatie8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan
Nadere informatieVoordoen (modelen, hardop denken)
Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet. Het voordoen (modelen) van het schrijven van
Nadere informatieChina. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les
China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep
Nadere informatieWhat s up Zuiderzeeland? maatschappijleer/geschiedenis praktische opdracht
What s up Zuiderzeeland? Maatschappijleer/ geschiedenis praktische opdracht, 4hv Naam: Klas: Geschiedenis Chronologie In dit onderdeel ga je zelf met je groepje op onderzoek. Je hebt geleerd dat de geschiedenis
Nadere informatieGroep 7/8 Rechten van het kind
Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen
Nadere informatieDe aarde viert feest
Landbouw graad 1 Lesvoorbereiding De aarde viert feest Zoek een mooi potje, vul het met (bos)grond en versier het. Print en knip de vriendenkaartjes 1 keer uit. Print de vriendenverhalen 1 keer uit. Print
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieVerschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten
Verschillen in geloven Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft Verschillen in geloven is een themaboekje uit de serie Zijsprong. Deze serie hoort bij het bewaarmagazine Spring, opvoeden en geloven
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatie