Velt en Vecht

Transcriptie

1 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 1 van 11 Nota internationale samenwerking Uitgave Waçerschap Velt en Vecht, 7 september 2012

2 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 2 van 11 Nota internationale samenwerking lnhoudsonqave 1 I n Ie i d i ng 2 2 Kader en aanleiding herziening beleid internationale samenwerking 3 3 lnternationale samenwerking 2008 tm Interne en externe ontwikkelingen 8 5 Beleid tot aan de fusie: volgend, samen met anderen 10

3 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 3 van 11 1 I n I e i d i n g ln het najaar van 2004 is de eerste nota Buitenland van Velt en Vecht vastgesteld. In deze nota werd geconcludeerd dat Velt en Vecht zich tot dat moment in beperkte mate had gefocust op het buitenland. Doelstellingen die in die nota werden geformuleerd waren: 1 toewerken naar een meer gestructureerde en actievere internationale samenwerki ng i n het stroomgebied van de Vecht; 2 actiever opstellen met betrekking tot (het invloed uitoefenen op) de Europese regelgevi ng ; 3 actiever deelnemen aan internationale activiteiten (uitwisselen van kennisl; 4 actiever deelnemen aan ontwikkelingssamenwerking (bijdragen aan de millenniumdoelen' en ken nis brengen). Overigens moet vermeld worden dat het onderscheid tussen doelstelling 3 en 4 met name in de hoofddoelstelling zit. Ook bij doelstelling 4 doen medewerkers zeker kennis en vaardigheden op, door te werken aan vergelijkbare problemen in een veel minder ontwikkelde context. Echter, bij doelstelling 4 is dat niet een hoofddoel, maar een neveneffect. Na vier jaar bleek dat de eerste twee genoemde doelstellingen fl ink opgepakt waren en onderdeel waren geworden van het werk. In de nota die in 2008 volgde werd enerzijds het bestaande beleid vastgelegd en anderzijds een richting gegeven aan het buitenlandbeleid voor de vier volgende jaren, met name op de terreinen ontwikkelingshul p en internationale samenwerking. Nu, weer vier jaar verder, mogen we concluderen dat we ook op de laatste twee genoemde punten niet hebben stilgezeten. In hoofdstuk 3 wordt een korte samenvatting gegeven van de initiatieven die ontplooid zijn. De interne en externe ontwikkelingen die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden worden kort besproken in hoofdstuk 4 en de beleidslijn voor het vervolg richting de fusie met Regge en Dinkel is opgenomen in hoofdstuk 5. De acht doelen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, van armoedebestrijding die in bereikt moeten zijn. Deze doelen zijn opgesteld door de VN. Velt en Vecht draagt direct bij aan de realisatie van millenniumdoel 7: Halvering van aantal mensen zonder drinkwater, waardoor het leefmilieu blijvend gezond wordt.

4 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 4 van 11 2 Kader en aanleiding herziening beleid internationale samenwerking Kader Internationale samenwerking (doelstelling I tot en met 3, zoals genoemd in de inleiding), is benoemd als bestuurlijke randvoorwaarde in het programma Besturen van water. Specifiek wordt daarin benoemd 'kennis uitwisselen met het buitenland'. Daarnaast wordt doelstelling 4, bijdragen aan de millenniumdoelen, specifiek genoemd als onderdeel van 'Maatschappel ijk Verantwoord Ondernemen' (MVO) dat ook als bestuurlijke randvoorwaarde in hetzelfde programma is opgenomen. Alle vier doelstellingen Ieveren, als belangrijk neveneffect, een bijdrage aan de doelstelling uit het programma besturen van water 'Wij zijn een aantrekkelijk werkgever'. Het werken aan internationale projecten helpt medewerkers en bestuurders bij het opdoen van internationale contacten, ervaring en kennis. Ervaring Ieert dat buitenlandactiviteiten inspirerend zijn voor de medewerkers en bestuurders. De bestuurlijke randvoorwaarden uit het programma Besturen van Water zijn ondersteunend aan de beleidspiramides Waterveiligheid, Waterkwaliteit, Aantrekkelijk water en Zuiveren van water. Daarmee is internationale samenwerking een bestuurlijke randvoorwaarde bij alles wat Velt en Vecht doet. Dat komt ook tot uiting in de huidige visie van Velt en Vecht, die begint met 'Door water zijn wij verbonden met de Ieefomgeving''z. Als overheidsorganisatie staat een waterschap middenin de samenleving en heeft het een verantwoordelijkheid die verder gaat dan het hier en nu. Duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid is onderdeel van ons dagelijks werk. Zoals ook genoemd in het beleîdskader MVO, betekent dit concreet dat Velt en Vecht bijdraagt aan de belangen van de drie P's (people, planet, profit) en van daaruit ook een internationale verantwoordelijkheid invult. Aanleiding De eerste reden om te komen tot een herziening van het beleid internationale samenwerking is dat het huidige beleid daaromtrent, en daarmee ook de fi nanciële dekking ervan tot eind loopt. Daarnaast zijn er allerlei interne ontwikkelingen die de organisatie onlangs heeft gemaakt zoals het werken met de piramides, onze doel matigheidsopgave door het wegvallen van het dividend van de NWB, de piketpalendiscussie met daaruit voortvloeiend de nieuwe koers op het gebied van internationale samenwerking en het toewerken naar een fusie met Regge en Dinkel. 2 De volledige visie is als volgt: Door water zijn wij verbonden met de Ieefomgeving Ons beheer creëert veiligheid, schoonheid en verrassing, Wij staan voor de ontwikkeling van stad en streek, de organisatie en onszelf, Partnerschap, ondernem ingszin en helder handelen drijven ons.

5 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 5 van 11 3 Internationale samenwerking 2008 tm Doelstelling I en 2 Deze beide doelstellingen (samenwerking met Duitsland en invloed uitoefenen in Brussel) worden beschouwd als onderdeel van het dagelijks werk. Deze vorm van internationale samenwerking is opgenomen in de verschillende uitvoeringsprogramma's en projecten (programma inrichten en beheren van water). Doelstelling 3 t w...1* q...*. â,! t '. ;.% û '. V..' 3* ' ù :. :..6 A.,-.. '... t'.,....., z..,..., ' '' ê. #* of ' X. # -... jj'o +*.@* =..,....,,.....,......,,...,....,.....'' l F... Voor doelstelling 3, door internationale samenwerking kennis uitwisselen met vergelijkbare waterpartners in het buitenland, hebben we aangesloten bij een initiatief dat al Iiep in Overijssel : een samenwerking tussen de provincie Overijssel en de vijf Overijsselse waterschappen met de Roemeense provincie Teleorman. In deze samenwerking zijn door de waterschappen verschillende activiteiten uitgevoerd waarbij Velt en Vecht met name gewerkt heeft aan burgerparticipatie bij het opstellen van een waterbeheerplan voor een van de rivieren in het gebied. Daarbij is met de burgers gekeken naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van een natuurlijk riviersysteem. Daarvoor zijn in een aantal bijeenkomsten gehouden met bewoners en andere belanghebbenden in het gebied. Gezamenlijk hebben we een waterbeheerplan geschreven en een aantal eenvoudig te realiseren maatregelen uitgevoerd. Daarnaast is er een handleiding burgerparticipatie geschreven. De kleinschalige maatregelen worden dankzij een bijdrage van de provincie k Overijssel in uitgevoerd. De betrokkenheid van Velt en Vecht eindigt eind : ! Ook Flow in het Vechtdal, de uîtwisseling van kennis op het gebied van grensoverschrijdend samenwerken met Duitsland, Zuid-Afrika/Mozambique/ Swaziland is een voorbeeld van internationale samenwerking als onderdeel van het huidige werk, die past onder doelstelling 3. De uitwisseling met Zuid-Afrika/ Mozam bique/swaziland wordt in samenwerking met waterschap Groot Salland gedaan. Kennis en ervaring die is opgedaan heeft onder andere bijgedragen aan het tot stand komen van de Vechtvisie. Eén van de resultaten van Flow in het Vechtdal is het boek en de website om kennis over grensoverschrijdend samenwerken uit te wisselen. Flow in het Vechtdal wordt gedekt uit een projectbudget en staat financieel dus Ios van het buitenlandbudget'. Het programma Ioopt nog tot

6 j Velt en Vecht Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 6 van 11 Doelstelling 4: Onder doelstelling 4, kennis brengen, bijdrage aan millenniumdoelen, zijn in de periode 2008/ twee projecten opgestart in Ethiopië en Tanzania. We hebben daarbij aangesloten bij projecten die uitgevoerd werden door ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties als AMREF Flying Doctors (Tanzania) en RAIN Foundation (Ethiopië). Daarnaast hebben we in deze projecten nadrukkelijk de samenwerking gezocht met Nederlandse partijen zoals waterschappen Hunze en Aa's en Hollandse Delta, gemeente Hardenberg en wateruniversiteit UNESCO-IHE. Dankzij deze twee projecten in Tanzania en Ethiopië hebben ongeveer mensen toegang gekregen tot schoon drinkwater en verbeterde sanitatiefaciliteiten. Het watervoorziening- en sanitatieproject in Tanzania. '. ' e... (.., à, ', L ' ' ' I 1 +<.; ' -ï e -# ' ' - ' J /.. Y'!... î:.#... :.jm ' *..C..., û.., '.= 1.>.. k :.... E h ' ' '.. : ; 'n.-' L -. û<=. -.. j 1* *' l D' P** '. ' '.. '... '.. $......ç. ' -. 'i.., Ar :.. :...:.... J.. Flying Doctors gedaan en is technisch in afgerond. Dat wil zeggen dat we de afgelopen jaren Iatrines hebben opgeleverd en in 40 dorpen ruim mensen van schoon drinkwater hebben voorzien. Zonnepanelen zorgen ervoor dat het schone drinkwater opgepompt wordt en gedistribueerd naar de dorpen. hebben we samen met AMREF Opgerichte watercomités zorgen ervoor dat er geld betaald word voor het opgepompte water, zodat het watervoorzieningssysteem onderhouden kan worden, en eventueel vervangen indien nodig. Met name dat Iaatste onderdeel is belangrijk om er voor te zorgen dat die mensen die nu drinkwater hebben, dat in de toekomst ook hebben. Enige ondersteuning op het gebied van watergovernance en financieel beheer is belangrijk. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door de komende twee jaar de Iokale overheid te ondersteunen met een training of cursus op dat gebied voor de 40 dorpen in het projectgebied. Velt en Vecht houdt nog :. twee jaar een beperkt budget beschikbaar om deze ondersteuning te bieden.

7 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 7 van 11 Het project in Ethiopië richt zich ook op watervoorziening en sanitatie in het Iandelijk gebied, echter hier is de focus van Velt en Vecht meer gericht op het versterken van de Iokale capaciteit van de wateroverheden. Technisch is er al veel kennis in het gebied aanwezig. Met name op het gebied van governance, (datalbeheer en onderhoud en financiële duurzaamheid zijn er verbeteringen in het waterbeheer, sanitatie en drinkwatervoorziening mogelijk. De Iokale wateroverheden worden versterkt door 3 trainees op te Ieiden op deze onderdelen. Ook zijn er trainingen op het gebied van waterkwaliteit georganiseerd en wordt er in samenwerking met een Iokale universiteit onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om bedrijvigheid op watergebied te stimuleren. AI deze activiteiten richten zich met name op de bestaande (drinklwater structuren. Door een bijdrage van de stichting uit Hardenberg worden daarnaast 3 nieuwe zanddammen aangelegd waardoor ook extra mensen toegang tot drinkwater krijgen. We doen dit project samen met de waterschappen Hollandse Delta en Hunze en Aa's. Velt en Vecht heeft van het NWB-fonds voor en een bijdrage van ruim ç aangevraagd en toegezegd gekregen voor de initiatieven in Ethiopië. Daarmee worden vrijwel alle personele kosten die Velt en Vecht maakt (reis, verblijf en investering in uren) vergoed. De inhoudelijke en financiële bijdrage van Velt en Vecht eindigt eind Het project Ioopt nog tot halverwege lnhoudelijke begeleiding namens de waterschappen is gegarandeerd door de Ethiopische projectmedewerker die vanaf het begin betrokken geweest is bij het project te stationeren bij de uitvoerende stichting in Ethiopië. Daarnaast Ioopt er een inîtiatief vanuit verschillende Nederlandse waterschappen om een programma aanpak op te zetten om beter regie te voeren op de verschillende waterprojecten die ' spelen in Ethiopië. Dit initiatief wordt voorlopig getrokken door waterschap Zuiderzeeland. I L td r echt en swaziland. swaziland staat aan het begin van een verdergaande decentralisatie van 1)

8 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 8 van 11 het waterbeheer met de oprichting van de Incomati River Basin Authority. De regionale waterbestu urders zijn daarbij op zoek naar een partner met ervaring op het gebied van waterbestuur (watergovernance), om dit op een goede manier vorm te geven. Velt en Vecht is gevraagd om deze kennis te Ieveren. In is daartoe een intentieverklaring ondertekend. lncomati River Basin Authority Ievert zelf de benodigde financiële dekking. Beide buurlanden, Zuid-Afrika en Mozam bique zijn focuslanden van de Unie van Waterschappen. Swaziland werkt grensoverschrijdend samen met beide Ianden. Waterschap Groot Salland zal de samenwerking met Swaziland gaan trekken! en klopt bij Velt en Vecht aan op die momenten dat er expertise nodig is. Velt en Vecht stelt deze beschikbaar mits de benodigde inzet financieel gedekt wordt door externe partijen zoals NWB-fonds.

9 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 9 van 11 4 Interne en externe ontwikkelingen De afgelopen jaren zijn vrijwel alle waterschappen internationaal actief geworden. Hiermee werd gaandeweg ook het aantal Ianden waar waterschappen actief zijn groter. Om te voorkomen dat de veelheid en verscheidenheid aan initiatieven resulteerde in verlies aan slagkracht, heeft de Unie van Waterschappen in het initiatief tot Iandenfocus en krachtenbundeling genomen. Dit heeft geresulteerd in een Iijst van 1 4 Ianden waar we ons als waterschappen op richten en waar we als gezamenlijke waterschappen de krachten bundelen. De Iijst bevat onder andere Ianden als Ethiopië, Roemenië, Zuid-Afrika, waar Velt en Vecht al actief was. De Iijst met focuslanden is inmiddels goedgekeurd door CINTERS. Het aanbrengen van focus door de Unie van Waterschappen ging gelijk op met het aanbrengen van focus op Rijksniveau in lnternationale Samenwerking. Het Rijk heeft zowel op Ianden als op thema's focus aangebracht. Het uitgangspunt daarbij is dat Nederland zich op het gebied van Internationale Samenwerking moet richten op de onderwerpen waar Nederland goed in is. Hiertoe zijn de thema's water en voedselzekerheid gekozen. Het is duidelijk dat waterschappen op beide thema's belangrijke expertise in huis hebben. Er wordt door het Rijk dan ook nadrukkelijk de samenwerking met waterschappen gezocht. Het NWB-fonds, het fonds dat specifiek gericht is op het financieel ondersteunen van waterschapsinitiatieven in het buitenland heeft ook aangegeven dat financiering vanuit het NWB-fonds meer kans maakt bij projecten van de focuslijst van de Unie van Waterschappen. Buiten de focuslanden om maakt een project alleen kans als meerdere waterschappen samenwerken in dat project. Een bijdrage van het NWB-fonds kan betekenen dat reis- en verblijfskosten en ook de uren vergoed worden vanuit het fonds. Het spreekt voor zich dat samenwerking met het NWB-fonds in een internationaal project de benodigde personeelskosten daardoor enorm kan drukken. Velt en Vecht heeft daar inmiddels ervaring mee opgedaan bij het project in Ethiopië. Daarnaast zijn er allerlei interne ontwikkelingen die de organisatie onlangs heeft gemaakt zoals het werken met de piramides, onze doelmatigheidsopgave door het wegvallen van het dividend van de NWB, de piketpalendiscussie met daaruit voortvloeiend de nieuwe koers op het gebied van internationale samenwerking en het toewerken naar een fusie met Regge en Dinkel. Dit heeft geresulteerd in een veranderde taakopvatting op met name doelstelling 4 (bijdrage mil Ienniumdoelen). Tijdens de jaarlijkse piketpalendiscussie van het Algemeen Bestuur zijn ook de piketpalen van internationale samenwerking behandeld. Met het oog op de bezuinigingen is gekozen om van een Ieidende rol op doelstelling 4 te gaan naar een volgende rol. Dit houdt in dat onze medewerkers op aanvraag door andere partijen beschikbaar zijn voor inzet van kennis in internationale projecten waar de focus Iigt op In de Commissie Internationale zaken (CINTER) van de Unie van Waterschappen zitten 25 dijkgraven of DB Ieden van de waterschappen die internationaal beleid in hun portefeuille hebben. De commissie vormt de spil in het bepalen van gezamenlijke standpunten op het gebied van internationaal beleid. Zij is hierin ook besluitvormend. Op enkele onde erpen is zij adviserend richting het Bestuur en de Ledenvergadering.

10 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 10 van 11 kennis brengen, mits daar externe beschikbaar is. Ook de financiering financiering door bijvoorbeeld het NWB-fonds voor voor doelstelling 4 is fors naar beneden gesteld. Velt en Vecht werkt richting een fusie met waterschap Regge en Dinkel. Regge en Dinkel werkt op dit moment aan twee internationale projecten, in Ghana en Vietnam. Beide projecten passen onder doelstelling 3 en 4. Een snelle vergelijking tussen de beleidsopvatting van Regge en Dinkel op het gebied van internationale samenwerking Ieert dat deze veel overeenkomsten vertoond met de beleidsopvatting zoals Velt en Vecht die heeft vanaf

11 Scan nummer 2 van 2 - Scanpagina 11 van 11 5 Beleid tot aan de fusie: volgend, samen met anderen Kennis uitwisselen met het buitenland (doelstellingen 1 tot en met 3) is meer en meer onderdeel van ons dagelijkse werk geworden. Op het gebied van kennis uitwisselen gaan we meer toe naar uitwisseling op thema's, en niet zozeer op Ianden. Deze Iijn hebben we de afgelopen jaren al Iangzaamaan ingezet door in onze samenwerking met Roemenië te kiezen voor een specifiek thema dat voor onszelf interessant is. In de toekomst betekent dat, dat we geen langdurige samenwerking aangaan (met bijvoorbeeld Roemenië) om kennis uit te wisselen, maar op thema onze partners kiezen (zoals bij Flow in het Vechtdal). Kansen voor nieuwe thema's zitten bijvoorbeeld op innovatie (bijv. energie en nutriënten uit afvalwater), gevolgen van kli maatveranderingen in stedelijk gebied en integ raal, grensoverschrijdend waterbeheer, vooral in voorwaardenscheppende zin (de vijf bouwstenen voor goed waterbestuur die in de waterschapspraktijk zijn ontwikkeld4). Voor doelstelling 4, kennis brengen en bijdragen aan de millenniumdoelen is, zoals beschreven, het afgelopen jaar door de Unie van Waterschappen het initiatief opgenomen om de krachten op het gebied van internationale samenwerking te bundelen. Het is dan ook niet meer dan Iogisch om ons daar ook op te richten. Velt en Vecht gaat zich tot aan de fusie volgend opstellen in projecten binnen deze focus van de unie van waterschappen, waar andere waterschappen betrokken zijn en de Ieiding nemen. Onze medewerkers zijn op aanvraag door de andere partijen beschikbaar voor inzet van kennis in deze projecten, alleen als daar externe financiering door bijvoorbeeld het NWB-fonds voor beschikbaar is. Financiering Zoals geformuleerd door het AB tijdens de piketpalendiscussie in het voorjaar van wordt van de tot beschikbare budgetten alleen een structureel budget ten behoeve van de verdubbeling voor stichting Msele en Iidmaatschappen Aqua for AII & NWP gehandhaafd, dit wordt echter naar beneden gesteld tot ç Hieruit kan ook de nazorgfase voor het project in Tanzania betaald worden. Aan het einde van vervalt het jaarlijkse budget dat uit de Mvo-reserve gefinancierd werd (En voor reis- verblijfkosten en urencompensatie). 4 vijftal basisprincipes voor 'good water governance': 1. een duidelijke bestuurlijke organisatie van het waterbeheer', 2. een wettelijk verankerd stelsel van waterrecht', een adeq uaat financieringsstelsel', 4. een planmatige aanpak; 5. de betrokkenheid van belangengroepen. (uit: 'bouwstenen voor een goede governance', Havekes, 201 1, Water Governance Centre)