griffie aandeelhoudende gemeenten HVC Betreft: introductie HVC nieuwe gemeenteraden Datum: 22 februari 2018 Geachte griffie,

Transcriptie

1 Aan: griffie aandeelhoudende gemeenten HVC Betreft: introductie HVC nieuwe gemeenteraden Datum: 22 februari 2018 Geachte griffie, Als bestuur van de aandeelhoudende gemeente heeft de gemeenteraad een belangrijke rol voor de NV HVC en hoewel bestuur continu is, is het niet vanzelfsprekend dat een nieuwgekozen raadslid ook bekend is met het palet aan activiteiten dat HVC voor haar aandeelhoudende gemeenten en waterschappen uitvoert. Ten behoeve van een eerste introductie van de nieuwe raadsleden in het dossier HVC sturen we u bij deze een korte reader met het verzoek deze te voegen in uw raadsinformatiesysteem. De reader geeft een compacte schets van het bedrijf HVC en de organisatievorm met aandeelhoudende gemeenten en zoomt vervolgens kort in op de specifieke activiteiten van HVC in uw gemeente. Het kwartaalbericht HVC dat de raad medio april wordt toegezonden pakt vervolgens de reguliere informatiestroom op met de toelichting op het jaarresultaat 2017 en de agenda voor de AV van 24 mei Begin januari stuurden we u het verzoek om in de raadsagenda de data te reserveren van het HVC introductiecongres op respectievelijk 17 mei (locatie afvalenergiecentrale Dordrecht) en 18 mei (locatie afvalenergiecentrale Alkmaar). Het congres wordt gehouden op locatie zodat theorie (zin en onzin van kunststofscheiding, doelstellingen van het Landelijk Afvalbeleid Plan) en praktijk (rondleidingen door de afvalenergiecentrale, de bodemas-wasinstallatie en de sorteerhal voor grof huishoudelijk afval) snel bij elkaar gebracht kunnen worden. Een gedetailleerd programma met verzoek om aanmelding sturen we uw gemeenteraad begin april toe. Tenslotte wil ik u verzoeken om in uw raadsintroductieprogramma aandacht te schenken aan de beleidsambities op het gebied van Grondstoffen en Energietransitie. Beide dossiers hebben in de komende bestuursperiode grote impact voor de inwoners in uw gemeente. Grondstoffen met de afvalscheidingsdoelstelling van 75% resulterend in maximaal 100 kg restafval per inwoner/jaar en Energietransitie met de regierol voor gemeenten op Van Gas Los. HVC verzorgt voor uw raad op beide dossiers graag een informatiebijeenkomst. Mocht u naar aanleiding van dit verzoek behoefte hebben aan nadere toelichting, dan kunt u contact opnemen met HVC aandeelhouderszaken, Eljo Vos, e.vos@hvcgroep.nl, of Wiebe Bosma, w.bosma@hvcgroep.nl. Met vriendelijke groet, HVC E.Vos-Brandjes Manager aandeelhouderszaken

2 Informatie voor (nieuwe) raadsleden Gemeente Purmerend Maart 2018 HVC HVC is in 1991 opgericht voor het thermisch verwerken van huishoudelijk en bedrijfsafval uit een groot deel van Noord- Holland ten noorden van het Noordzeekanaal. Uitgangspunt hierbij was het realiseren van een zo hoog mogelijk milieurendement (minimale emissies) tegen acceptabele kosten. Vanuit het nutsprincipe geldt dat voor de verwerkingstarieven uitgegaan wordt van kostprijs+ In ruim 25 jaar tijd heeft HVC zich sterk ontwikkeld. Het bedrijf is eigendom van 46 gemeenten (in de provincies Noord- en Zuid- Holland, Flevoland en Friesland) en 6 waterschappen. HVC telt ca. 900 medewerkers bij een jaarlijkse omzet van ruim 300 miljoen euro. Voor wat betreft het takenpakket is er sinds de oprichting sprake van een veranderende focus van afval naar duurzame energie en grondstoffen met op dit moment activiteiten op het gebied van: inzamelen van huishoudelijk afval en recycling; verwerken van niet recyclebare afvalstromen in afvalenergiecentrales, een verbrandingsinstallatie voor zuiveringsslib en een biomassa-energiecentrale; productie van groen gas en compost; productie en distributie van warmte; productie van duurzame elektriciteit uit zon en wind; levering van energie (elektriciteit, gas en warmte) aan particulieren, aandeelhouders en bedrijven. Afval- en energiebeleid in landelijk kader Het landelijk afvalbeleid staat in het teken van de circulaire economie; in het afval aanwezige grondstoffen moeten zoveel mogelijk als secundaire grondstof worden ingezet in productieprocessen. Het uitputten van (eindige) primaire grondstoffen wordt daarmee voorkomen. Kwantitatief zijn voor huishoudelijk afval de volgende doelstellingen vastgelegd: In 2020 wordt huishoudelijk afval voor minimaal 75% gescheiden; De hoeveelheid huishoudelijk restafval per persoon bedraagt in 2020 maximaal 100 kg. min 75% max 100kg stellingen. Een gemeente heeft hierop invloed bijvoorbeeld door beleidskeuzes te maken in de manier van inzamelen of voorlichting van burgers. Het landelijk energiebeleid staat in het kader van de noodzakelijk forse reductie van de CO 2 -emissies om daarmee de afspraken gemaakt in het klimaatakkoord van Parijs te behalen. Deze reductie moet worden bereikt door het realiseren van een forse energiebesparing en het verhogen van het aandeel duurzaam geproduceerde energie. Om de inzet van aardgas te beperken, en daarmee (o.a.) de risico s op aardbevingen in Groningen door het winnen van aardgas te reduceren, wordt onder de noemer Van gas los sterk ingezet op het op grote schaal loskoppelen van woningen van het aardgasnet. Van gemeenten wordt door de rijksoverheid een sterke regierol verwacht om op lokale niveau het beste alternatief voor aardgas te bepalen en te laten ontwikkelen. Met een landelijk scheidingspercentage van ca. 53% en ruim 200 kg restafval per persoon betekent dit dat er landelijk gezien nog forse stappen gezet moeten worden om de doelstellingen te realiseren. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inzameling van het huishoudelijk afval. Daarmee zijn ze een belangrijke partij in het realiseren van deze Rijksdoel- Pagina 1 HVC Bericht Informatie voor (nieuwe) raadsleden Maart 2018

3 Informatie voor (nieuwe) raadsleden Gemeente Purmerend Inspanningen en resultaten van HVC ten behoeve van uw gemeente HVC rapporteert over haar inspanningen en resultaten ten behoeve van uw gemeente onder andere door middel van de zogenaamde jaarverslagbrief. De jaarverslagbrief over 2016 is als bijlage bijgevoegd. De jaarverslagbrief over 2017 wordt in mei 2018 aan de portefeuillehouder toegestuurd. Voor de gemeente Purmerend is de inzet o.a.: Inzet HVC algemeen HVC wil als toonaangevend het bereiken van de doelstellingen. nutsbedrijf haar gemeenten, waterschappen en inwoners koploper maken en houden Naast een toename van de productie van duurzame energie als het gaat om het hergebruiken van grondstoffen en het door HVC moet de komende verduurzamen van de energiehuishouding. verduurzamen van de energie- warmtetransitie leiden tot het huishouding van gemeenten. De focus op het gebied van Het vervangen van het gebruik grondstoffen ligt op reductie van aardgas door duurzame van de hoeveelheid restafval warmte: van aard-gas los in door het optimaal scheiden Naast het realiseren van aan de bron. Hierdoor wordt concrete projecten, is de inzet de best mogelijke kwaliteit van kennis en kunde door herbruikbare deelstromen (zoals HVC voor het formuleren van gft, papier en karton en verpakkingsafval (pmd)) verkregen. en in het ondersteunen van (het beleidsmatige onderbouwing Uitsluitend voor gebieden verwerven van draagvlak voor) waar bronscheiding (nog) niet planvorming door de aandeelhouders als kerntaak van HVC mogelijk is (waaronder sterk verstedelijkte gebieden) kan bestempeld. nascheiding een rol spelen in HVC verwerkt voor de gemeente Purmerend het brandbare huishoudelijk restafval, het grof huishoudelijk restafval en het gft. Het grof huishoudelijk restafval wordt gesorteerd bij Sortiva (recyclebedrijf waarvan HVC 50% aandelen heeft). Herbruikbare stromen worden gerecycled terwijl de restafvalfractie wordt verwerkt in de afvalenergiecentrale. HVC bundelt herbruikbare brongescheiden afvalstromen waardoor zowel vanuit milieukundig als economisch oogpunt optimale resultaten worden bereikt. Voor uw gemeente gaat het hierbij om het verpakkingsafval (pmd). HVC deelt haar jaarlijkse duurzame energieproductie toe aan de aandeelhouders op basis van input (waaronder aangeleverde tonnen restafval, b-hout, gft) en aantal aandelen. Voor de gemeente Purmerend kwam deze toedeling over 2016 uit op het elektriciteitsverbruik van huishoudens. Aandeelhouders van HVC staan pro rata op basis van het aantal aandelen garant voor de leningen van HVC. Hiervoor ontvangt de gemeente Purmerend als aandeelhouder van HVC een garantstellingsprovisie die in bedroeg. Voorlichting en communicatie zijn belangrijke instrumenten om ambities en doelstellingen op het gebied van het nut van gescheiden inzameling en duurzame energie te realiseren. HVC geeft hier invulling aan o.a. door gerichte communicatie projecten, rondleidingen en educatie (waaronder een lespakket voor basisscholen). Pagina 2 HVC Bericht Informatie voor (nieuwe) raadsleden Maart 2018

4 Overzicht diensten en producten HVC 2016 Gemeente Purmerend Afval en grondstoffen Verwerking groente-, fruit- en tuinafval (gft) en huishoudelijk restafval In 2016 heeft de gemeente Purmerend de volgende hoeveelheden huishoudelijk en gft-afval aangeleverd: ton huishoudelijk fijn restafval (hiervan wordt elektriciteit en warmte gemaakt terwijl uit de bodemas vrij toepasbare bouwstoffen en metalen worden teruggewonnen); ton gft (hiervan wordt groen gas en compost gemaakt); ton huishoudelijk grof restafval (hiervan worden de herbruikbare stromen bij Sortiva eruit gehaald). 1 Dienstverlening: bundelen, verwerken en verkopen waardevolle grondstoffen Door het bundelen van afvalstromen en het gezamenlijk (laten) verwerken met dezelfde stromen van andere gemeenten via HVC, zijn de verwerkingskosten lager en de eventuele opbrengsten hoger. Voor de gemeente Purmerend gaat het hierbij onder andere om 743 ton verpakkingsafval (plastic, blik en pak). Sortering en verkoop grof huishoudelijk restafval Het sorteren van grof huishoudelijk restafval en binnenkort ook restafval uit hoogbouw (appartementen, flats en binnensteden) uit het hele verzorgingsgebied Noord-Holland en Flevoland gebeurt in Alkmaar op de locatie Sortiva, naast de afvalenergiecentrale in de Boekelermeer. Herbruikbare reststromen worden verkocht, residu wordt in de afvalenergiecentrale ingezet. Opwerking bodemassen tot vervanger voor zand en grind in wegenbouw De nieuwe bodemas-wasinstallatie in Alkmaar kan de bodemassen die overblijven na verbranding van restafval van zowel de afvalenergiecentrale in Alkmaar als die in Dordrecht upcyclen als vervanger voor zand en grind voor de infrastructuur en de bouwstoffenmarkt. In totaal gaat het om circa ton/jaar (vergund is ton/jaar). Dit resulteert in circa 80% vrij toepasbare bouwstoffen en circa 11% herbruikbare ferro en non-ferro stromen. De (technische) mogelijkheden voor het verwerken van bodemassen van derden worden momenteel onderzocht. Duurzame energie Duurzame energieproductie HVC zet de door u aangeleverde niet-herbruikbare afvalstromen maximaal om in elektriciteit, groen gas of warmte. Daarnaast heeft u als gemeente via HVC geïnvesteerd in installaties voor het opwekken van duurzame energie: wind op zee, wind op land en zonneprojecten. De door HVC geproduceerde duurzame energie op basis van de door u aangeleverde afvalstromen én uw aandeelhouderschap bedraagt, omgerekend naar elektriciteit, 32 GWh. Deze hoeveelheid komt overeen met het gemiddelde elektriciteitsverbruik van huishoudens. Duurzame energieprojecten HVC ondersteunt gemeenten en waterschappen in het formuleren en realiseren van duurzame energiedoelstellingen. We stellen onder meer monitoringsrapporten op en we adviseren over de mogelijkheden voor het verduurzamen van de energievraag. De afgelopen jaren hebben we dat bijvoorbeeld gedaan door het ontwikkelen van zon- of windprojecten op gebouwen en/of terreinen van gemeenten of waterschappen. Voor de gemeente Purmerend heeft HVC SDE+ aangevraagd voor een zon-op-dak project. De projectaanbesteding hiervoor is gestart. Duurzame energielevering Via lokale warmtenetten levert HVC warmte aan bedrijven en particulieren. Via deze warmtenetten voorziet HVC tot nu toe in totaal woningequivalenten (huishoudens en bedrijven) van warmte. Het koppelen van de bio-energiecentrale in Alkmaar eind 2017/begin 2018 aan het HVC-warmtenet in Alkmaar, maakt dit warmtenet dat levert aan woonhuisequivalenten in Alkmaar, Heiloo, Heerhugowaard en Langedijk tot het duurzaamste in Nederland. 1 Op grond van de ballotageovereenkomst zijn de aandeelhouders verplicht om het verbrandbare afval en het gft-afval voor verwerking aan HVC aan te bieden

5 HVC werkt aan de gestage uitbreiding van de warmtenetten in Alkmaar en Dordrecht en het aantal daarop aangesloten klanten. HVC besteedt veel aandacht aan het voorbereiden van de omgeving met o.a. informatiebijeenkomsten, brieven aan bewoners en persoonlijk contact met bewoners. We beogen hiermee inwoners zo goed mogelijk te informeren en voor te bereiden op wat er gaat gebeuren en proberen de overlast zo veel mogelijk te beperken. HVC levert elektriciteit aan particulieren, bedrijven en gemeenten en waterschappen. Sinds begin 2016 kunnen particulieren energie afnemen. We doen dit onder het label HVC KringloopEnergie. Eind 2016 waren circa inwoners uit het verzorgingsgebied van HVC klant bij HVC KringloopEnergie. Ook veel gemeenten en waterschappen nemen elektriciteit af van HVC. De gemeente Purmerend heeft in kwh van HVC afgenomen. Economie, werkgelegenheid en financiën HVC behoort met een omzet van 329 miljoen over 2016 en 959 werknemers tot de categorie regionaal relevante bedrijven. Met 278 medewerkers op de locatie Alkmaar draagt HVC bij aan de economie van de regio. Een deel van de werkzaamheden bij HVC wordt ingevuld door werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt. In totaal gaat het hierbij om 18 personen. Het positieve resultaat van 7,6 miljoen over 2016 is ruim boven de meerjarenraming die aan de aandeelhouders is gepresenteerd. Ook de omvang van de gegarandeerde leningen blijft onder het met de aandeelhouders afgesproken plafond. De garantstelling levert de aandeelhouders jaarlijks een garantstellingsprovisie op van 1% van het totaal aan gegarandeerde leningen. Voor de gemeente Purmerend met 102 aandelen betekende dit in 2016 een bedrag van Communicatie Voorlichting en communicatie zijn belangrijke instrumenten om ambities en doelstellingen op het gebied van het nut van gescheiden inzameling en duurzame energie te realiseren. HVC organiseert dagelijks op werkdagen voor geïnteresseerden rondleidingen door de afvalenergiecentrales, de vergistingsinstallatie, enkele afvalbrengstations en incidenteel ook in de sorteerinstallatie van Sortiva en bij een (nieuwe) windmolen. In 2016 organiseerde HVC in het kader van het 25-jarig bestaan rondleidingen in het weekend van 2 en 3 juli op de vestigingen in Alkmaar, Middenmeer en Dordrecht. Geïnteresseerden konden zich via de website inschrijven en dan zien hoe energie wordt opgewekt uit restafval. In Middenmeer kon men een kijkje nemen bij de vergistingsinstallatie, waar van gft-afval groen gas en compost wordt gemaakt. In Alkmaar heeft HVC tijdens deze kijkdagen 245 bezoekers ontvangen. Speciale programma s voor groepen 8 basisschool Speciaal voor de leerlingen van groep 8 heeft HVC de educatiepakketten Watt n Zooi (inclusief rondleiding in afvalenergiecentrale en vergistingsinstallatie) en De Milieuinspecteur (inclusief rondleiding op een afvalbrengstation) ontwikkeld. Doel is leerlingen bij te brengen afval goed te scheiden en te laten zien wat we hiervan maken. Daarnaast vertellen we dat we duurzame energie produceren uit biomassa, wind en zon. Basisscholen van HVC-gemeenten worden jaarlijks uitgenodigd om gebruik te maken van een rondleiding met bijbehorend educatiepakket. Het educatiepakket bestaat uit een leerlingenmagazine, docentenhandleiding en een excursie naar een vestiging van HVC. In 2016 hebben 268 leerlingen uit de gemeente Purmerend een bezoek gebracht aan de afvalenergiecentrale in Alkmaar. Afvalscheidingsproject met inwoners: HVC is op 1 april 2016 met deelnemers gestart met het project Dit project was gericht op het stimuleren van afvalpreventie en -scheiding. De deelnemers hebben laten zien dat de landelijke doelstellingen 100 kg restafval per persoon op jaarbasis - zonder extra faciliteiten kunnen worden gerealiseerd. Het project is afgesloten met eindbijeenkomsten met een presentatie van de resultaten en een bezoek aan de installatie. Vanuit de gemeente Purmerend hebben geen inwoners aan dit HVC-project meegedaan. De gemeente Purmerend heeft in de periode 12 september 2016 t/m 20 januari 2017 zelf een project uitgevoerd.

6 Milieueffecten Met name de grootschalige installaties zoals de afvalenergiecentrales, gft-verwerkingsinstallaties en warmtekrachtcentrales hebben impact op de omgeving. De maximaal toelaatbare impact op de omgeving is bepaald door voorschriften in de milieuvergunningen op het gebied van emissies, geluidsproductie, stofverspreiding, afvalwaterbehandeling, etc. Het toezicht op het naleven van in deze vergunningen vastgelegde eisen vindt plaats door de lokale bevoegde gezagen. De mogelijke effecten van de emissies van de afvalenergiecentrale in Alkmaar worden jaarlijks nu ruim 25 jaar - bepaald door middel van biomonitoring uitgevoerd door Plant Research International (PRI), een onderdeel van Wageningen UR. Doel van dit programma is enerzijds het vroegtijdig signaleren van effecten op de kwaliteit van agrarische producten en gewassen en anderzijds na te gaan of de achtergrondbelasting toeneemt als gevolg van de HVC-emissie. De resultaten van de onderzoeken laten zien dat de emissies van de installatie geen invloed hebben op de kwaliteit van de landbouwproducten in de omgeving.