Dak- en thuislozenopvang Vlaardingen. Nulmeting 2007

Transcriptie

1

2

3 G.H. van der Wilt en W.H.M. van der Zanden Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) 16 mei 2008 In opdracht van de gemeente Vlaardingen

4 Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: G.H. van der Wilt en W.H.M. van der Zanden Project: Prijs: 15,- Adres: Goudsesingel 78, 3011 KD Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Telefax: (010) Website: 2

5 INHOUD Samenvattende beschouwing 5 1 Inleiding Onderzoeksvragen en opzet Respons Leeswijzer 11 2 Resultaten vragenlijst huishoudens Achtergrondkenmerken Respondenten over hun buurt Tevredenheid over de buurt Belangrijkste buurtproblemen Veiligheid Ontwikkeling van de buurt Oordeel over de buurt Verhuisgeneigdheid De opvangvoorziening voor dak- en thuislozen Informatie over de opvangvoorziening De invloed van de opvangvoorziening 20 3 Resultaten vragenlijst bedrijven Achtergrond bedrijven Bedrijven over de buurt Belangrijkste buurtproblemen Veiligheid Ontwikkeling van de buurt De opvangvoorziening voor dak- en thuislozen Informatie over de opvangvoorziening De invloed van de opvangvoorziening 24 4 Interviews sleutelpersonen Beschrijving van de buurt Oordeel over de buurt Komst van de dak- en thuislozenopvang 27 5 Analyse registraties 31 Bijlagen 5.1 Gegevens politie Rotterdam-Rijnmond Mate van mobiliteit Transacties op de koopmarkt Ontwikkeling WOZ-waarde koopwoningen 38 3

6 4

7 Samenvattende beschouwing In opdracht van de gemeente Vlaardingen heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) eind 2007 een nulmeting gehouden in een deel van de Vettenoordse Polder, waar, naar verwachting, in 2009 een opvangvoorziening voor dak- en thuislozen zal openen in het voormalig GAK-gebouw aan de Nijverheidsstraat. Deze nulmeting beschrijft de situatie zoals die is en wordt ervaren in het onderzoeksgebied vóór de komst van de opvangvoorziening. Door ditzelfde onderzoek circa twee jaar na opening van de opvangvoorziening te herhalen, kan worden beoordeeld welke invloed de voorziening heeft op de veiligheid en de leefbaarheid in de directe omgeving. Bewoners over hun buurt en over de opvangvoorziening De inwoners van het deel van de Vettenoordse Polder waar de opvangvoorziening voor daken thuislozen zal komen, zijn wisselend tevreden over hun buurt. Een ruime meerderheid vindt het niet vervelend om in de buurt te wonen en op de vraag of ze hun buurt prettig vinden om in te wonen antwoordt 70% dat ze de buurt als (zeer) prettig ervaren. De sociale kwaliteit van de buurt scoort echter maar een 5,5. De grootste problemen in de buurt die voor overlast zorgen zijn vooral van fysieke aard: er zijn verkeers- en parkeerproblemen, er ligt afval en rotzooi op straat en er is veel achterstallig onderhoud in de buitenruimte. Door deze problemen scoort de netheid in de buurt maar een krappe voldoende en krijgt de parkeergelegenheid in de buurt een dikke onvoldoende. Op de vraag of men zich wel eens onveilig voelt antwoordt iets meer dan één op de drie respondenten bevestigend. Een groot deel daarvan voelt zich soms tot vaak onveilig in de eigen buurt. Groepen jongeren en slecht verlichte plekken, beide ook in de top-10 van belangrijkste buurtproblemen, zijn de voornaamste redenen waarom men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Over de (toekomstige) ontwikkeling van de buurt is men overwegend negatief. Over het afgelopen jaar vindt nog geen 10% dat de buurt vooruit is gegaan en in de komende jaren ziet nog geen 5% de buurt vooruit gaan. Deze negatieve insteek komt volgens de respondenten voort uit grote culturele verschillen binnen de buurt en een negatieve ontwikkeling van de mentaliteit van veel mensen, maar de belangrijkste reden voor de negatieve beleving en verwachting van de eigen buurt is de geplande komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen. De heersende opvatting onder de bewoners van het onderzoeksgebied is dat de opvangvoorziening voor overlast zal gaan zorgen en een negatieve uitwerking zal hebben op de leefbaarheid in hun buurt, waar de sociale kwaliteit toch al onder druk staat. Bedrijven over de buurt en over de opvangvoorziening De meeste bedrijven zijn positief over de buurt waarin ze zijn gevestigd. Concrete plannen om met het bedrijf uit de buurt te gaan verhuizen zijn er dan ook niet. Criminaliteit, verkeers- en parkeerproblemen, achterstallig onderhoud van de buitenruimte, slechte verlichte plekken en een eenzijdigheid aan bedrijven worden als belangrijkste buurtproblemen gezien. Deze aspecten zorgen bij sommige respondenten ook wel eens voor een onveilig gevoel. Net als de bewoners zijn de respondenten van de bedrijven vrij negatief over de ontwikkeling van de buurt in het afgelopen jaar en voor de komende jaren: slechts een enkele respondent 5

8 vindt dat de buurt er op vooruit is gegaan of denkt dat de buurt er nog op vooruit zal gaan. En evenals de bewoners denken de respondenten van de bedrijven in meerderheid dat de komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen voor overlast in de buurt zal gaan zorgen en de leefbaarheid aan zal tasten. Daarnaast denken de meeste respondenten ook dat de komst van de opvangvoorziening een negatieve invloed zal hebben op de bedrijfsvoering. Sleutelpersonen over de buurt en over de opvangvoorziening De sleutelpersonen waar mee gesproken is omschrijven de buurt als sociaal kwetsbaar, nauwelijks betrokken en moeilijk te mobiliseren. Een laag opleidingsniveau en veel lagere inkomens liggen hier aan ten grondslag. Het woningenbestand in de buurt is aardig in tweeën gedeeld: voor de helft (goedkope) huurwoningen en voor de helft koopwoningen. Een deel van de woningvoorraad in het onderzoeksgebied wordt gekenmerkt als kwalitatief slecht. Er zijn signalen dat, mits er genoeg aandacht aan bepaalde gebieden besteed wordt, de verloedering serieus tegengegaan kan worden en het klimaat in de buurt opgekrikt kan worden. De leefbaarheid in de buurt verschilt van straat tot straat: in de ene straat zitten bewoners s zomers gezellig met elkaar buiten, in de andere straat is regelmatig overlast van junks die tot s avonds laat herrie maken. Problemen die de leefbaarheid onder druk zetten zijn gebrekkig onderhoud aan de buitenruimte, hondenpoep op straat en groepen jongeren. Over de veiligheid lopen de meningen uiteen. Volgens de één voelt men zich redelijk veilig in de buurt en durft men gewoon s avonds laat de hond uit te laten, volgens de ander is het veiligheidsgevoel in de Vettenoordse Polder het laagste van heel Vlaardingen en is de buurt één van de meest kwetsbare gebieden binnen de gemeentegrenzen. De geïnterviewden hebben verschillende verwachtingen als het gaat om de komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen. De verwachtingen variëren van helemaal geen problemen tot een dubbeltje op z n kant. Waar de geïnterviewden het wel over eens zijn is dat er bij de inrichting van de opvangvoorziening goed gelet moet worden op de looprichting van en naar het pand. Dit kan al van grote invloed zijn: moeten de cliënten hun pasjes ophalen bij het gemeentehuis, dan zal men meer door de buurt heen gaan zwerven dan als de pasjes worden uitgegeven vlakbij de opvangvoorziening. Ook met de openingstijden moet rekening gehouden worden, zodat deze niet samenvallen met bijvoorbeeld de schooltijden. Daarnaast zal de buurt vooral goed schoon en heel gehouden moeten worden en zal er voldoende toezicht moeten zijn. Objectieve registraties over de buurt Voor een objectief beeld over de buurt is gebruik gemaakt van een viertal harde gegevens: gegevens van de politie Rotterdam-Rijnmond over aangiften en meldingen, gegevens uit de gemeentelijke basisadministratie (GBA) en het CBS over verhuizingen uit de buurt, gegevens van NVM makelaars over transacties op de koopmarkt en gegevens van gemeentebelastingen Vlaardingen over de WOZ-waarde van koopwoningen. De gegevens van de politie Rotterdam-Rijnmond schetsen een goed beeld van de situatie in het onderzoeksgebied wat betreft het aantal aangiften en meldingen, vóór de komst van de opvangvoorziening. Uit de gegevens blijkt dat, zowel in het onderzoeksgebied als in heel Vlaardingen het aantal geweldsdelicten, het aantal vernielingen, het aantal diefstallen overig en het aantal overlastmeldingen in de jaren 2005 tot en met 2007 vrij stabiel is gebleven. Er is wel sprake van pieken en dalen in de aantallen, maar daarin is geen vast patroon te 6

9 ontdekken. Het totaal aantal aangiften in het onderzoeksgebied is ongeveer gelijk gebleven; in heel Vlaardingen is dat aantal met ongeveer 400 gedaald in drie jaar tijd. Het aantal drugsgerelateerde meldingen in het onderzoeksgebied is minimaal: het gaat om maximaal 2 meldingen per kwartaal. In heel Vlaardingen is het aantal drugsgerelateerde meldingen de afgelopen drie jaar licht afgenomen. Over heel 2006 genomen is het mobiliteitscijfer van het onderzoeksgebied hoger dan het mobiliteitscijfer van heel Vlaardingen. Per inwoners zijn er in het onderzoeksgebied 19 personen meer verhuisd dan in heel Vlaardingen. De gemiddelde verkoopprijs van meergezinswoningen 1 is in het onderzoeksgebied in de periode van 2004 tot en met het derde kwartaal van 2007 met bijna 10% meer gestegen dan de gemiddelde verkoopprijs van meergezinswoningen in overig Vlaardingen. Dit heeft er waarschijnlijk wel voor gezorgd dat ook de gemiddelde looptijd (de tijd in dagen tussen het moment dat de woning voor het eerst wordt aangeboden en het moment dat de woning wordt verkocht) in het onderzoeksgebied veel sterker is gestegen dan de gemiddelde looptijd in overig Vlaardingen. Behalve de gemiddelde verkoopprijs laat ook de ontwikkeling van de gemiddelde WOZ-waarde een sterkere stijging zien in het onderzoeksgebied dan in overig Vlaardingen. Het verschil is ruim 3%. Vergeleken met de hele NVM-regio Rotterdam is de gemiddelde WOZ-waarde in het onderzoeksgebied in de periode tussen 2003 en 2005 meer dan twee keer zo hard gestegen en in vergelijking met heel Nederland ruim anderhalf keer zo hard. 1 Elke woning die samen met andere woonruimten c.q. bedrijfsruimten een geheel pand vormt. Hieronder vallen flats, galerij-, portiek-, beneden- en bovenwoningen, appartementen en woningen boven bedrijfsruimten, voorzover deze zijn voorzien van een buiten de bedrijfsruimte gelegen toegangsdeur (Bron: CBS) 7

10 8

11 1 Inleiding Naar verwachting zal in 2009 het voormalig GAK-gebouw aan de Nijverheidsstraat in Vlaardingen in gebruik worden genomen voor de opvang van dak- en thuislozen uit de regio Nieuw Waterweg Noord (NWN: Schiedam, Vlaardingen en Maassluis). De opvang zal ruimte gaan bieden aan de begeleiding en verzorging van maximaal 60 personen, in de vorm van een sociaal pension voor maximaal 30 personen en een nachtopvangvoorziening voor eveneens maximaal 30 personen. Een convenant 1 is opgesteld waarin de globale afspraken over de toekomstige opvangvoorziening zijn vastgelegd. Onderdeel van het convenant is onder andere een nulmeting voorafgaand aan de opening van de voorziening en een evaluatie na de opening daarvan. De gemeente Vlaardingen heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) gevraagd de nulmeting uit te voeren. In november en december 2007 is het veldwerk uitgevoerd, zijn de interviews gehouden en de overige gegevens voor de nulmeting verzameld. 1.1 Onderzoeksvragen en opzet Het gebied waarbinnen de nulmeting plaats heeft gevonden, maakt deel uit van de wijk Vettenoordse Polder (VOP). Het schriftelijke deel van het onderzoek is gehouden in de volgende (delen van) straten 2 (zie ook het kaartje): Nijverheidsstraat 1 e, 2 e en 3 e Industriestraat Mercuriusstraat Van Beethovensingel Wagnerstraat Bachstraat Sweelinckstraat Mendelssohnplein Chopinstraat Parallelweg 1 Convenant voorziening dak- en thuislozen regio Nieuwe Waterweg Noord in het voormalige GAK-gebouw aan de Nijverheidsstraat 26 (januari 2007). 2 Vastgelegd in de notitie Specificatie Nulmeting rondom GAK-gebouw, Vlaardingen van december

12 In de nulmeting staan de beleving, verwachtingen en feiten ten aanzien van de veiligheid en leefbaarheid in het onderzoeksgebied centraal. Het onderzoek is in drie delen opgesplitst. Ten eerste een schriftelijke vragenlijst onder alle huishoudens (n=782) in het onderzoeksgebied. Deze vragenlijst bestaat uit een blok vragen en stellingen met betrekking tot de buurt en een blok vragen met betrekking tot de komst van de opvangvoorziening. Tegelijkertijd is er ook een schriftelijke vragenlijst uitgezet onder alle bedrijven (n=36) die zijn gevestigd in het onderzoeksgebied. Deze vragenlijst bestaat uit een blok vragen en stellingen over het bedrijf en de buurt waarin het bedrijf gevestigd is en een blok vragen over de komst van de opvangvoorziening. Het veldwerk voor beide onderzoeksdelen heeft de hele maand november en de eerste week van december gelopen. Het tweede deel van het onderzoek bestaat uit interviews met sleutelpersonen. Deze interviews dienen ter aanvulling en nuancering van de diverse uitkomsten van het schriftelijke onderzoek. Het derde deel van het onderzoek bestaat uit de analyse van verschillende registraties in en over het onderzoeksgebied. Het gaat om de volgende registraties: 1. Aangiften (van delicten) en meldingen (van overlast) bij de politie. Aan de hand van de gegevens van de politie wordt gekeken naar de huidige stand van zaken, de trend van de afgelopen periode (per kwartaal) en een eventuele afwijking in het onderzoeksgebied ten opzichte van het Vlaardings gemiddelde. 2. Het aantal verhuizingen uit de buurt. Aan de hand van cijfers over verhuizingen uit de gemeentelijke basisadministratie (GBA) wordt gekeken naar de mobiliteit van huishoudens uit het onderzoeksgebied. Dit wordt vergeleken met Vlaardingen als geheel om te kijken of er in het onderzoeksgebied sprake is van afwijkingen. 3. Transacties op de koopmarkt. Uit de gegevens van NVM makelaars over transacties van koopwoningen wordt afgeleid hoeveel woningen in een bepaalde periode zijn verkocht, hoe de prijs zich heeft ontwikkeld en hoe lang huizen in het onderzoeksgebied te koop hebben gestaan en welke ontwikkeling in deze looptijd is waar te nemen. Dit wordt vergeleken met de rest van Vlaardingen om eventuele afwijkingen aan te kunnen tonen. 4. WOZ-waarde van koopwoningen. Op basis van gegevens van gemeentebelastingen Vlaardingen wordt gekeken naar de waardeontwikkeling van koopwoningen in het onderzoeksgebied. Dit wordt vergeleken met de waardeontwikkeling van koopwoningen in de rest van Vlaardingen om te kijken of er in het onderzoeksgebied sprake is van een afwijkende ontwikkeling. Het onderzoek is dusdanig opgezet dat herhaling na verloop van tijd mogelijk is. 1.2 Respons Voor het schriftelijke deel van dit onderzoek is gebruik gemaakt van een begeleidende brief van de gemeente bij de vragenlijst en, onder de huishoudens, één rappel met een begeleidende brief en een nieuw exemplaar van de vragenlijst. Na afsluiting van de veldwerkperiode zijn in totaal 301 ingevulde vragenlijsten van huishoudens binnengekomen, 10

13 wat neerkomt op een respons van 38,5%. Gezien de huidige trend van steeds lagere responspercentages is dit geen slechte uitkomst. Zeker niet in vergelijking met een soortgelijk onderzoek 4 dat enkele jaren geleden in Rotterdam is uitgevoerd en waar de respons uiteindelijk neerkwam op slechts 24%. Van de bedrijven zijn in totaal 23 ingevulde vragenlijsten binnengekomen, wat neerkomt op een respons van 63,9%. De interviews zijn gehouden in de maand december. In totaal is gesproken met vijf personen, die door de gemeente Vlaardingen zijn aangewezen vanwege hun professionele betrokkenheid bij de VOP-wijk. 1.3 Leeswijzer Deze nulmeting is als volgt opgebouwd. In het tweede hoofdstuk worden de resultaten van het schriftelijke veldwerk onder de huishoudens uit het onderzoeksgebied besproken. Het derde hoofdstuk behandeld de resultaten van het schriftelijke veldwerk onder de bedrijven in het onderzoeksgebied. In het vierde hoofdstuk wordt ingegaan op de interviews. Het beeld dat uit de interviews naar voren is gekomen zal worden gebruikt ter aanvulling en nuancering op de resultaten uit het tweede en derde hoofdstuk. In hoofdstuk vijf tenslotte worden de verschillende registraties geanalyseerd en waar mogelijk gekoppeld aan resultaten uit de voorafgaande hoofdstukken. Dit rapport kent tevens een aantal bijlagen. In de eerste bijlage staan de vragenlijsten voor de huishoudens en de bedrijven in het onderzoeksgebied. In bijlagen twee en drie staan de rechte tellingen, behorende bij de vragenlijsten. In bijlage vier staat een tabel met daarin de cijfers behorende bij de figuren over het aantal aangiften en meldingen van de politie Rotterdam- Rijnmond. 4 Nulmeting Leefbaarheid opvang Pijnackerstaat Oude Noorden (november 2005). 11

14 12

15 2 Resultaten vragenlijst huishoudens In dit hoofdstuk worden de resultaten van de schriftelijke vragenlijst onder huishoudens in het onderzoeksgebied besproken. Allereerst wordt ingegaan op de buurt waarin men woont: hoe tevreden is men over de buurt, wat zijn de belangrijkste buurtproblemen en voelt men zich wel eens onveilig in de buurt. Ook wordt gekeken naar de verhuisgeneigdheid van de respondenten. Vervolgens komen de vragen met betrekking tot de opvangvoorziening aan bod: weet men van de waarschijnlijke komst ervan, vindt men dat de gemeente de omwonenden voldoende informeert en denkt men dat de voorziening invloed zal hebben op de buurt. 2.1 Achtergrondkenmerken Van alle respondenten is 52% tussen de 25 en 44 jaar oud. Nog eens 25% is tussen de 45 en 64 jaar oud. 17% van de respondenten is 65 jaar of ouder en de overige 5% is jonger dan 25 jaar. De verhouding mannen / vrouwen is zo goed als gelijk: 49% om 51%. Onder de respondenten bevinden zich vooral mensen die al vrij lang in de buurt wonen: 24% tussen de 5 en 10 jaar en 51% al 10 jaar of langer. Precies een kwart van de respondenten woont tot maximaal 5 jaar in de buurt; het grootste deel daarvan in ieder geval al meer dan twee jaar. Tabel 2.1 Achtergrondkenmerken respondenten aantal % Leeftijd -t/m 24 jaar 16 5% -25 t/m 44 jaar % -45 t/m 64 jaar 76 25% -65 jaar en ouder 52 17% totaal % Geslacht -man % -vrouw % totaal % Woonduur -minder dan 2 jaar 26 9% -tussen 2 en 5 jaar 49 16% -tussen 5 en 10 jaar 71 24% -10 jaar of langer % totaal % 2.2 Respondenten over hun buurt Met betrekking tot de eigen buurt is de respondenten een aantal vragen gesteld. Hieronder worden achtereenvolgens behandeld: de mate van tevredenheid over de buurt, de 13

16 belangrijkste problemen in de buurt, veiligheid in de buurt, de ontwikkeling van de buurt en het oordeel over een tiental buurtkenmerken Tevredenheid over de buurt Op de vraag of de respondenten de buurt waarin ze wonen prettig vinden om in te wonen, antwoordt 70% van de respondenten de buurt als (zeer) prettig om in te wonen te ervaren. 24% antwoordt neutraal; zij vinden de buurt niet prettig, maar ook niet onprettig om in te wonen. De overige 6% vindt de buurt (zeer) onprettig om in te wonen. Behalve de vraag of ze hun buurt prettig vinden om in te wonen is de respondenten ook een zevental stellingen voorgelegd over hun buurt (tabel 2.2). Tabel 2.2 Stellingen over de buurt (helemaal) eens neutraal (helemaal) oneens Het is vervelend om in deze buurt te wonen 6% 19% 75% De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks 31% 28% 41% Als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen 23% 20% 57% Als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen 38% 43% 19% Ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is 31% 40% 28% Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen 46% 37% 17% De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om 51% 38% 11% Dat de respondenten hun buurt prettig vinden om in te wonen wordt nog eens onderschreven door de eerste stelling: 75% van de respondenten is het er (helemaal) mee oneens dat het vervelend is om in de buurt waar ze wonen te wonen. Ook met de twee andere negatief geformuleerde stellingen ( de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks en als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen ) zijn de percentages respondenten die het (helemaal) met de stellingen oneens zijn hoger dan de percentages die het (helemaal) met de stellingen eens zijn. Wel zijn bij deze twee stellingen de verschillen kleiner dan bij de eerste stelling. Zo vindt 31% dat de mensen in de buurt elkaar nauwelijks kennen en wil bijna een kwart uit de buurt verhuizen, mocht de mogelijkheid daartoe zich voordoen. In vergelijking met heel Vlaardingen, waar respectievelijk 91%, 48% en 72% het (helemaal) oneens is met deze drie stellingen 1, is men in het onderzoeksgebied iets negatiever over de buurt. Bij de positief geformuleerde stellingen is het verschil tussen het percentage respondenten dat het (helemaal) met de stelling eens is en het percentage respondenten dat neutraal heeft geantwoord gering; de meningen over deze stellingen zijn duidelijk verdeeld. Het negatiefst is men over de stelling dat er veel saamhorigheid in de buurt is (28% (helemaal) oneens), het positiefste is men over de stelling dat de mensen in de buurt op een prettige manier met elkaar omgaan (51% (helemaal) eens). 1 Kernpublicatie WoON2006 gemeente Vlaardingen, pp

17 Wanneer de antwoorden op de stellingen met betrekking tot de sociale kwaliteit van de woonomgeving worden omgezet in een rapportcijfer, dan komt daar een 5,5 gemiddeld uit, een erg krappe voldoende Belangrijkste buurtproblemen De respondenten is gevraagd wat zij zien als de belangrijkste problemen in de buurt die aangepakt moeten worden. Veruit het meest genoemd zijn verkeers- en parkeerproblemen. Onder verkeersproblemen vallen onveilige situaties door fietsers op de stoep en racende auto s door de wijk; onder parkeerproblemen vallen het enorme tekort aan parkeerplaatsen (vooral s avonds) en asociaal/gevaarlijk geparkeerde auto s. Op de tweede plek komen afval en rotzooi op straat, vaak genoemd in een combinatie met vandalisme. Ook achterstallig onderhoud van de buitenruimte wordt vaak genoemd als probleem dat aangepakt moet worden. In paragraaf wordt hier verder op ingegaan. De komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen is het op drie na meest genoemde probleem, wat volgens de respondenten aangepakt zou moeten worden. Dit is genoemd door 14% van de respondenten. Tabel 2.3 Wat zijn volgens u de belangrijkste problemen die in uw buurt aangepakt moeten worden? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd Verkeers- en parkeerproblemen 164 Afval en rotzooi op straat (door vandalisme) 81 Achterstallig onderhoud van de buitenruimte (openbaar groen, losse stoeptegels, etc.) 66 De komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen 44 Groepen rondhangende jongeren, overlast veroorzaakt door de jeugd 34 Criminaliteit en gevoelens van onveiligheid (meer surveilleren) 24 Onvoldoende (speel-)voorzieningen voor de jeugd 23 Slecht verlichte en donkere plekken 22 De bevolkingssamenstelling (te veel verschillende culturen bij elkaar) 19 Hondenpoep op straat 15 Achterstallig onderhoud van de woningen en portieken 12 Overlast veroorzaakt door zwervers en dealers 9 Overige problemen (stank- en geluidsoverlast, leegstand, luchtkwaliteit) 44 Totaal aantal antwoorden Veiligheid Iets meer dan één op de drie respondenten zegt zich wel eens onveilig te voelen. Van die groep heeft 14% vaak onveiligheidsgevoelens in de eigen buurt, 66% soms, 16% zelden en 3% nooit. Groepen jongeren worden door bijna de helft van de respondenten die zich wel eens onveilig voelen in de buurt genoemd als reden. Ook slecht verlichte / donkere plekken worden door veel respondenten genoemd. Tussen de 20- en 25% noemt (ook) vernielingen, zwervers / alcoholisten, gevaarlijke kruispunten / verkeerssituatie(s) en criminaliteit als reden waardoor 15

18 men zich onveilig voelt. Onder de noemer anders worden vooral antwoorden gegeven die al voor gecodeerd stonden, zoals buren / omwonenden, verkeerssituatie(s), en slecht verlichte / donkere plekken. Ook wordt in deze categorie genoemd: luchtverontreiniging, de komst van de dak- en thuislozenopvang, inbraak / oplichting en overlast door horeca. Zie ook tabel 2.4. Tabel 2.4 Waardoor voelt u zich onveilig in de eigen buurt? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd % Groepen jongeren 58 47% Slecht verlichte / donkere plekken 46 37% Vernielingen 31 25% Zwervers / alcoholisten 30 24% Gevaarlijke kruispunten / verkeerssituatie(s) 28 23% Criminaliteit 27 22% Stille / afgelegen plekken 22 18% Drugsgebruikers 21 17% Groenvoorzieningen / dichte bebossing / etc % Buren / omwonenden 16 13% Graffiti 4 3% Anders 23 19% Totaal aantal antwoorden Ontwikkeling van de buurt De respondenten is ook gevraagd hoe ze denken over de ontwikkeling van hun buurt; gevraagd is zowel naar de beleving over het afgelopen jaar als naar de verwachting voor de komende jaren. De resultaten hiervan zijn niet al te rooskleurig: over het afgelopen jaar vindt meer dan één op de drie respondenten dat de buurt achteruit is gegaan, tegenover slechts één op de vijftien respondenten die vindt dat de buurt er op vooruit is gegaan. De overige respondenten vinden dat de buurt zich in het afgelopen jaar niet heeft ontwikkeld maar gelijk is gebleven. De verwachting voor de komende jaren is nog negatiever: twee op de drie respondenten denkt dat de buurt er in de komende jaren op achteruit zal gaan, terwijl nog minder dan één op de twintig respondenten denkt dat de buurt zich in positieve zin zal ontwikkelen. De overige respondenten denken dat de buurt gelijk zal blijven. Zie tabel 2.5 voor een overzicht. Tabel 2.5 Beleving en verwachting van de buurtontwikkeling Vooruit gegaan Gelijk gebleven Achteruit gegaan Totaal Ontwikkeling buurt afgelopen jaar 7% 59% 35% 100% Gaat vooruit Blijft gelijk Gaat achteruit Totaal Ontwikkeling buurt komende jaren 4% 31% 65% 100% De antwoorden op de vraag waarom men denkt dat de buurt er in de komende jaren op achteruit zal gaan laten weinig aan de verbeelding over: een overgrote meerderheid van de respondenten noemt daarvoor namelijk de komst van de dak- en thuislozenopvang. Op grote 16

19 afstand volgen vooral redenen die ook zijn genoemd als belangrijkste problemen in de buurt: te veel verschillende culturen, de veranderende mentaliteit van de mensen (egoïstischer), overlast door jeugd en groepen jongeren, verloedering van de buurt door slecht onderhoud en vervuiling, slecht onderhoud van de woningen, leegstand en overlast door het verkeer Oordeel over de buurt Over het onderhoud van de openbare ruimte in de buurt zijn de meeste respondenten matig tevreden, zoals blijkt uit tabel 2.6 en eerder is gebleken uit tabel 2.3. Alleen het onderhoud van het groen in de buurt wordt door meer respondenten als goed dan matig beoordeeld, hoewel ook één op de vijf respondenten van mening is dat het onderhoud van groen in de buurt juist slecht is. Over de snelheid waarmee schade of achterstallig onderhoud op straat wordt hersteld bestaat de meeste onvrede: 25% vindt dit goed, maar 47% vindt dit matig en 19% zelfs slecht. Tabel 2.6 Wat vindt u van? goed matig slecht weet niet Het onderhoud van het straatmeubilair (verlichting, banken, hekjes) in uw buurt 35% 44% 18% 3% De snelheid waarmee schade of achterstallig onderhoud op straat wordt hersteld 25% 47% 19% 9% De kwaliteit van het onderhoud en herstel van de schade op straat 34% 40% 16% 9% Het onderhoud van groen in uw buurt 47% 32% 19% 2% De respondenten is vervolgens gevraagd een rapportcijfer tussen de 1 en 10 te geven voor een tiental kenmerken van de buurt. Zoals in de figuur te zien is scoren negen van de tien kenmerken binnen een marge van 1 punt; al die negen kenmerken scoren (net) een voldoende. De parkeergelegenheid in de buurt krijgt als enige een onvoldoende. Gezien het voorgaande is dat laatste niet verassend: het verkeer (waaronder parkeerproblemen) wordt gezien als belangrijkste buurtprobleem, als reden voor gevoelens van onveiligheid, als reden waarom men verwacht dat de buurt er in de komende jaren op achteruit zal gaan en zelfs als reden om te gaan verhuizen (volgende paragraaf). Figuur 2.1 Rapportcijfer kenmerken buurt tevredenheid over de buren uw eigen straat de buurt in zijn geheel veiligheid in de buurt groenvoorzieningen horecavoorzieningen in de buurt speelruimte voor kinderen rust en ruimte schoonheid / netheid buurt parkeergelegenheid in de buurt 4,4 6,9 6,8 6,6 6,6 6,6 6,4 6,2 5,9 5,9 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 17

20 2.3 Verhuisgeneigdheid Op de vraag of men van plan is binnen twee jaar te gaan verhuizen, antwoordt 48% dat niet van plan te zijn. Wel verhuisgeneigd is 46%, waarvan 5% binnenkort gaat verhuizen, 16% van plan zegt te zijn binnen twee jaar te gaan verhuizen en 25% misschien binnen twee jaar gaat verhuizen. De laatste 7% zegt niet te weten of ze van plan zijn binnen twee jaar te gaan verhuizen. In 2006 was de verhuisgeneigdheid onder alle inwoners van Vlaardingen 26% 2. In vergelijking daarmee is de verhuisgeneigdheid in het onderzoeksgebied relatief hoog. De drie meest genoemde redenen om (wellicht) binnen twee jaar te gaan verhuizen hebben te maken met de woning en met de woonomgeving (tabel 2.7). Ook veranderingen in het huishouden worden veel genoemd. De komst van de opvangvoorziening wordt ook als reden genoemd om (wellicht) binnen twee jaar te gaan verhuizen. Tabel 2.7 Waarom wilt u (wellicht) binnen twee jaar verhuizen? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer % genoemd Vanwege de woning (te groot / te klein / etc.) 63 44% Door overlast in de buurt / woonomgeving 53 37% Voor minder parkeerdruk (auto kwijt kunnen in de buurt) 49 35% Vanwege veranderingen in het huishouden (samenwonen / scheiden / gezinsuitbreiding) 42 30% Voor mijn gezondheid 23 16% Vanwege de komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen 18 13% Ik wil dichter bij familie / vrienden / kennissen wonen 9 6% Voor studie of werk 7 5% Er wonen hier teveel verschillende culturen door elkaar 6 4% Ik ga emigreren 2 1% Voor een betere bereikbaarheid (openbaar vervoer / uitvalswegen) 2 1% Totaal aantal gegeven antwoorden De opvangvoorziening voor dak- en thuislozen Voordat de respondenten een aantal vragen is voorgelegd over de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen is ze gevraagd of ze vinden dat de gemeente Vlaardingen voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. De meningen hierover zijn duidelijk verdeeld: 34% vindt van wel, 36% vindt van niet en 30% heeft daar geen mening over Informatie over de opvangvoorziening Na een korte introducerende tekst is gevraagd of men bekend is met het voornemen van de gemeente om de dak- en thuislozenopvang in 2009 te openen en zo ja, hoe ze daar over zijn geïnformeerd. 2 Kernpublicatie WoON2006 gemeente Vlaardingen, p

21 Dat 93% van de respondenten al wist dat de gemeente Vlaardingen voornemens is om een opvangvoorziening voor dak- en thuislozen te openen mag geen verassing heten. Dat is eerder het feit dat 7% blijkbaar nog niet op de hoogte was van dit voornemen, hoewel het al enkele jaren bekend is en er (met vlagen) erg veel om te doen is (geweest). De respondenten die al wel op de hoogte waren van het voornemen van de gemeente, zijn daarover op verschillende manieren geïnformeerd, zoals blijkt uit tabel 2.8: 70% is geïnformeerd middels een brief van de gemeente, bijna 50% via het huis-aan-huisblad en bijna 40% informeel. De website is door slechts 6 respondenten genoemd. Ook het verdere bezoek aan de website valt tegen: in een jaar tijd is deze slechts 71 keer bezocht. Tabel 2.8 Hoe bent u geïnformeerd over de mogelijke komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd % Via een brief van de gemeente % Via het huis-aan-huisblad Groot Vlaardingen % Informeel (van buren / vrienden) 97 37% Via één van de informatieavonden 48 18% Via de website 6 2% Anders 15 6% Totaal aantal gegeven antwoorden 482 De helft van de respondenten die iets hebben ingevuld bij anders, noemt brieven en posters van een actiegroep. De klankbordgroep, die bestaat uit bewoners en ondernemers, is door 2 respondenten genoemd als informatiebron. Iets meer dan de helft van alle respondenten is bekend met het bestaan van de klankbordgroep, die samen met de gemeente en de regiopolitie afspraken heeft gemaakt over de toekomstige opvangvoorziening. Er van uitgaande dat respondenten die bij deze vraag weet niet / geen antwoord hebben ingevuld ook niets van de klankbordgroep afweten, is de groep respondenten die de klankbordgroep niet kent ongeveer even groot als de groep respondenten die de klankbordgroep wel kent (47% om 53%). Van alle respondenten die al bekend waren met het voornemen van de gemeente Vlaardingen om een opvangvoorziening voor dak- en thuislozen te openen vindt 62% dat ze voldoende door de gemeente zijn geïnformeerd. Hoewel veel respondenten op de één of andere manier zijn geïnformeerd door de gemeente, vindt toch nog 38% dat men niet voldoende is geïnformeerd. De meeste daarvan vinden dat ze te laat zijn geïnformeerd en laten dat ook duidelijk merken: alleen een mededeling, besluit stond al vast moest zo lang mogelijk geheim blijven we werden geïnformeerd toen alles al in kannen en kruiken was 19

22 Ook klagen respondenten over een gebrek aan duidelijke, meer praktische informatie. Daarbij gaat het om zaken als waarom in deze buurt, hoe wordt het opgezet, wie is verantwoordelijk als er iets misgaat, hoeveel personen komen er etc. Tenslotte klaagt men er over, dat er naar de bewoners niet wordt geluisterd; er zou volgens een aantal mensen een gebrek aan dialoog zijn De invloed van de opvangvoorziening Het overgrote deel van de respondenten denkt dat de komst van de opvangvoorziening (misschien) voor overlast in de buurt zal gaan zorgen: 70% is daar zeker van, 24% houdt nog een slag om de arm. De overige 5% denkt niet dat de opvangvoorziening voor overlast in de buurt zal gaan zorgen. Precies hetzelfde beeld is terug te zien op de vraag of men denkt dat de opvangvoorziening invloed zal hebben op de leefbaarheid in de buurt: 70% is daar zeker van, 25% weet dat nog niet en 5% denkt dat de opvangvoorziening geen invloed zal hebben op de leefbaarheid in de buurt. Gezien het hoge percentage dat verwacht dat de opvangvoorziening voor overlast zal zorgen, kan er hier vanuit worden gezien dat de invloed op de leefbaarheid die men verwacht niet positief zal zijn. 20

23 3 Resultaten vragenlijst bedrijven In dit hoofdstuk worden de resultaten van de schriftelijke vragenlijst onder de bedrijven in het onderzoeksgebied besproken. Na kort naar de achtergrond van de bedrijven te hebben gekeken, wordt net als in het vorige hoofdstuk ingegaan op de buurt: hoe vindt men de buurt om in te werken, wat vindt men van het onderhoud van de buitenruimte en wat zijn de belangrijkste problemen in de buurt. Vervolgens komen de vragen met betrekking tot de opvangvoorziening aan bod: behalve de vragen die hierover ook aan de huishoudens zijn gesteld is ook gevraagd of men denkt dat de komst van de opvangvoorziening van invloed zal zijn op de bedrijfsvoering. Gezien het kleine aantal bedrijven dat is gevestigd in het onderzoeksgebied zijn de resultaten vooral indicatief. 3.1 Achtergrond bedrijven Van de 23 bedrijven uit het onderzoeksgebied die de vragenlijst hebben ingevuld, zijn er 18 al tien jaar of langer in de buurt gevestigd. Eén bedrijf is minder dan twee jaar in de buurt gevestigd, één tussen de twee en vijf jaar en drie tussen de vijf en tien jaar. Van de 23 bedrijven bestaan er 14 uit minder dan vijf personen; vier daarvan bestaan slechts uit één persoon. Van de overige negen bedrijven hebben er drie meer dan 20 personeelsleden. Plannen om binnen twee jaar te verhuizen zijn er niet. In ieder geval niet concreet: vijf bedrijven geven aan misschien binnen twee jaar te gaan verhuizen. Allen geven de mogelijke komst van de dak- en thuislozenopvang op als reden voor een eventuele verhuizing. 3.2 Bedrijven over de buurt De meeste respondenten vinden de buurt waar hun bedrijf gevestigd is een zeer prettige (4) of prettige (14) buurt om in te werken. Vier respondenten zijn neutraal over de buurt waarin ze werken en één respondent vindt de buurt onprettig om in te werken. Volgens deze respondent zijn er echter geen plannen om binnen twee jaar met het bedrijf uit de buurt te gaan verhuizen. Over de kwaliteit en het onderhoud van de buitenruimte zijn de meningen verdeeld: iets meer respondenten vinden het onderhoud van het straatmeubilair en de kwaliteit van het onderhoud en herstel van schade op straat slecht dan goed. Wat betreft de snelheid waarmee schade en achterstallig onderhoud op straat wordt hersteld en het onderhoud van groen zijn er evenveel respondenten die dit goed dan wel slecht vinden. Tabel 3.1 Wat vindt u van? (absolute aantallen) goed matig slecht weet niet Het onderhoud van het straatmeubilair (verlichting, banken, hekjes) in uw buurt De snelheid waarmee schade of achterstallig onderhoud op straat wordt hersteld De kwaliteit van het onderhoud en herstel van de schade op straat Het onderhoud van groen in uw buurt

24 3.2.1 Belangrijkste buurtproblemen Criminaliteit en onveiligheid worden als belangrijkste problemen in de buurt genoemd. Er wordt in die context geopperd om vaker te gaan surveilleren in de buurt. Verkeers- en parkeerproblemen, achterstallig onderhoud van de buitenruimte, slecht verlichte en donkere plekken en de eenzijdigheid van de bedrijven / de aanwezigheid van malafide bedrijven worden ook als belangrijke buurtproblemen gezien. De komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen wordt maar door twee respondenten genoemd (tabel 3.2). Tabel 3.2 Wat zijn volgens u de belangrijkste problemen die in uw buurt aangepakt moeten worden? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd Criminaliteit en gevoelens van onveiligheid (meer surveilleren) 8 Verkeers- en parkeerproblemen 6 Achterstallig onderhoud van de buitenruimte (openbaar groen, losse stoeptegels, etc.) 6 Slecht verlichte / donkere plekken 6 Eenzijdigheid bedrijven / malafide bedrijfen 6 De komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen 2 Achterstallig onderhoud van de woningen / bedrijfspanden 2 Afval en rotzooi op straat (door vandalisme) 1 Overlast veroorzaakt door dealers / drugsgebruikers 1 Groepen rondhangende jongeren, overlast veroorzaakt door de jeugd 1 Verloedering van de buurt 1 Overig 1 Totaal aantal antwoorden Veiligheid Net als de huishoudens is ook de respondenten van de bedrijven een aantal vragen voorgelegd over veiligheid. Van de respondenten is er niemand die zich voor, tijdens of na het werk vaak onveilig voelt in de buurt. Wel geven negen respondenten aan zich soms onveilig te voelen. Van de overige 14 respondenten voelen er zes zich zelden onveilig en acht nooit. De redenen die voor de gevoelens van onveiligheid worden opgegeven zijn vooral slecht verlichte / donkere en stille / afgelegen plekken. Ook vernielingen en criminaliteit zorgen voor gevoelens van onveiligheid (tabel 3.3). Tabel 3.3 Waardoor voelt u zich onveilig in de eigen buurt? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd Slecht verlichte / donkere plekken 8 Stille / afgelegen plekken 6 Vernielingen 5 Criminaliteit 5 Gevaarlijke kruispunten / verkeerssituatie(s) 4 22

25 Tabel 3.3 Waardoor voelt u zich onveilig in de eigen buurt? Vervolg pagina 22 Graffiti 2 Groepen jongeren 1 Zwervers / alcoholisten 1 Buren / omwonenden 1 Anders 2 Totaal aantal antwoorden Ontwikkeling van de buurt Wat betreft de ontwikkeling van de buurt zijn de respondenten van de bedrijven, net zoals de huishoudens, vrij negatief: 10 respondenten vinden dat de buurt er het afgelopen jaar op achteruit is gegaan, tegenover vier respondenten die vinden dat de buurt er op vooruit is gegaan. De overige negen zijn van mening dat de buurt gelijk is gebleven. De verwachting voor de komende jaren is nog pessimistischer: slechts 3 respondenten denken dat de buurt er in de komende jaren op vooruit zal gaan en maar liefst 16 respondenten denken dat de buurt er op achteruit zal gaan. Zie voor een overzicht de tabel hieronder. Tabel 3.4 Beleving en verwachting van de buurtontwikkeling (absolute aantallen) Vooruit gegaan Gelijk gebleven Achteruit gegaan Totaal Ontwikkeling buurt afgelopen jaar Gaat vooruit Blijft gelijk Gaat achteruit Totaal Ontwikkeling buurt komende jaren De voornaamste reden die men voor de verwachte achteruitgang van de buurt noemt, is de komst van de dak- en thuislozenopvang. Ook de eenzijdigheid van de bedrijven en de aanwezigheid van malafide bedrijven in de buurt wordt als mogelijke factor genoemd, net als gebrekkig onderhoud van de buitenruimte. 3.3 De opvangvoorziening voor dak- en thuislozen Van de 23 respondenten vinden er 11 dat de gemeente Vlaardingen niet voldoende doet om ondernemers bij veranderingen in de buurt te betrekken. Volgens zes respondenten doet de gemeente dat wel; de overige respondenten weten het niet Informatie over de opvangvoorziening Op twee na zijn alle respondenten bekend met het voornemen van de gemeente om in 2009 een opvangvoorziening voor dak- en thuislozen te openen. De volgorde van de meest genoemde manier waarop men geïnformeerd is, is dezelfde als bij de huishoudens. Meer dan tien respondenten zijn geïnformeerd middels een brief van de gemeente en/of het huis-aanhuisblad. 23

26 Informeel geïnformeerd zijn 8 respondenten en 4 respondenten hebben zich laten informeren via één van de informatieavonden. De website wordt maar één keer genoemd als informatiebron (tabel 3.5). Tabel 3.5 Hoe bent u geïnformeerd over de mogelijke komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen? (respondenten konden meerdere antwoorden geven) Aantal keer genoemd Via een brief van de gemeente 14 Via het huis-aan-huisblad Groot Vlaardingen 11 Informeel (van buren / vrienden) 8 Via één van de informatieavonden 4 Via de website 1 Anders 1 Totaal aantal gegeven antwoorden 39 Van het bestaan van de klankbordgroep weten de meeste respondenten. Niet alle respondenten vinden echter dat ze voldoende door de gemeente zijn ingelicht over de komst van de voorziening: 11 wel tegenover 10 niet. Op de vraag waarom niet wordt hetzelfde geantwoord als door de huishoudens: de zaak was al beslecht eer de gemeente ging informeren De invloed van de opvangvoorziening De meeste respondenten (15) denken dat de komst van de opvangvoorziening voor overlast in de buurt zal gaan zorgen. Zeven respondenten weten het niet en één denkt dat er geen overlast zal ontstaan. Invloed op de leefbaarheid zal de opvangvoorziening volgens 15 respondenten zeker hebben, de overige acht respondenten weten het niet. Tenslotte is ook nog gevraagd of men denkt dat de komst van de opvangvoorziening van invloed zal zijn op de bedrijfsvoering. Ook hier antwoorden 15 respondenten instemmend. Nog eens 3 respondenten denken dat dat misschien zo zal zijn en 5 respondenten denken dat de bedrijfsvoering niet zal lijden onder de komst van de opvangvoorziening. Degenen die denken dat de opvangvoorziening (misschien) van invloed zal zijn op de bedrijfsvoering, denken allemaal dat deze invloed negatief zal zijn. Als toelichting daarop wordt de aantrekkingskracht van de opvangvoorziening genoemd op drugsgebruikers, de verwachting voor meer auto-inbraken en een toenemende onveiligheid. 24

27 4 Interviews sleutelpersonen In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de meningen en verwachtingen van de geïnterviewde sleutelpersonen, die door hun werkzaamheden nauw betrokken zijn bij de VOPwijk. 4.1 Beschrijving van de buurt Sociale samenstelling De VOP-wijk wordt in de interviews beschreven als een buurt met bewoners uit veel verschillende culturen, die over het algemeen niet of nauwelijks met elkaar mengen. De buurt wordt getypeerd als sociaal kwetsbaar ; er wonen veel lager opgeleide mensen en als gevolg daarvan veel mensen met een lager inkomen. Er wordt gesteld dat de waarden en normen van vroeger, het elkaar ergens op aan kunnen of durven spreken, niet (meer) aanwezig zijn in de wijk. Deze factoren hebben er voor gezorgd dat de bewoners niet of nauwelijks betrokken zijn bij hun buurt en maar moeilijk te mobiliseren zijn. Als er buurtactiviteiten worden georganiseerd, moet er veel moeite worden gedaan om bewoners te stimuleren die te bezoeken. Fysieke samenstelling De verhouding tussen huur- en koopwoningen in de buurt is ongeveer gelijk. De staat van veel huurwoningen laat te wensen over. Het zijn voornamelijk oude, kleine, gehorige en goedkope huurwoningen. Het achtergebied van deze woningen is diffuus: deels bestaat dit uit gemeenschappelijke tuinen, deels uit grond van de gemeente. Deze ruimten worden nauwelijks functioneel gebruikt en onderhouden en er wordt veel afval gedumpt. Deze achtergebieden werden door de respondenten vaak genoemd als het ging om vervuiling, achterstallig onderhoud van de buitenruimte en slecht verlichte plekken. Ook een deel van de koopwoningen verkeert in slechte staat. Deze woningen zijn voornamelijk van particuliere verhuurders, die nu van hun bezit afwillen omdat er groot onderhoud nodig is. Meer naar het midden van de buurt, op het Mendelssohnplein, is de situatie anders. Hier staan vooral goed onderhouden koopwoningen. De ontwikkelingen op het Mendelssohnplein zijn hoopgevend voor de rest van de buurt. Door het opknappen van het plein en het openbaar groen is er iets in gang gezet waardoor het klimaat rondom het plein verbeterd is. De kunst is dat op andere plekken in de wijk ook te bewerkstelligen bepaalde delen van de wijk hebben veel aandacht nodig. Geef je die aandacht niet, dan kunnen ze afzakken, maar geef je die aandacht wel, dan kunnen het dus betere plekken worden Straatbeeld Behalve het achtergebied van de huurwoningen ogen ook enkele straten wat verpauperd. Er is weinig groen op straat, en het groen dat er is, is vervuild en onoverzichtelijk. Ook bij de vuilcontainers is overlast van vuil, wat volgens één van de geïnterviewden vooral is te wijten 25

28 aan gemakzuchtig handelen van mensen. Een andere reden die voor de vervuiling wordt gegeven heeft te maken met de sociale samenstelling van de buurt: mensen hebben het moeilijk om hun hoofd boven water te houden, ze houden geen ruimte over om hun tuintje bij te houden en afval netjes weg te gooien Toch zien sommige straten er sec best netjes uit, al wordt hier de enigszins cynische opmerking bij gemaakt dat dat vooral het geval is als de vuilniswagen net langs is geweest. Volgens één van de geïnterviewden behoren ook enkele junks/aandachtstypetjes tot het straatbeeld in de VOP-wijk. Ze stelen wel eens wat en zorgen wel eens voor geluidsoverlast op straat, maar het is niet zo dat ze de hele buurt onveilig maken en het straatbeeld overheersen. Wat scheelt is ook dat het inmiddels vertrouwde gezichten binnen de buurt zijn geworden 4.2 Oordeel over de buurt Leefbaarheid De leefbaarheid in de VOP-wijk is lastig te meten volgens één van de geïnterviewden. Het verschilt per straat. De Pieter Karel Drossaartstraat is de beruchtste straat in de buurt, maar s zomers zitten de bewoners wel buiten met elkaar te kletsen. Met name op de Van Beethovensingel is wel regelmatig overlast, vooral van junks die tot midden in de nacht veel lawaai maken. Ook de Parallelweg wordt genoemd als aandachtsgebied, maar tegelijkertijd wordt opgemerkt dat hier allemaal koopwoningen staan en de bewoners daarvan dus wel een baan en dus een inkomen moeten hebben. Uit een leefbaarheidsmonitor die in 2006 onder de huurders in de buurt is gehouden komen schoon en heel, hondenpoep op straat, parkeerproblematiek en groepen jongeren als belangrijkste leefbaarheidsproblemen naar voren. Ook bij de beantwoording van de vragenlijst zijn deze problemen veel genoemd. Veiligheid De bevindingen van de geïnterviewden over de veiligheid in de buurt spreken elkaar enigszins tegen. Enerzijds wordt er gezegd dat de mensen zich in de buurt redelijk veilig voelen en s avonds alleen de hond uitlaten, of dat men in ieder geval niet te horen krijgt dat men zich onveilig voelt. Anderzijds wordt gesteld dat de VOP-wijk qua veiligheidsgevoel het laagste scoort in heel Vlaardingen en dat het één van de meest kwetsbare gebieden is binnen de gemeentegrenzen. Dit wordt volgens één van de geïnterviewden (mede?) veroorzaakt door het sterk gestegen aantal mishandelingen en vernielingen. Vernielingen zijn door de bewoners wel genoemd als veroorzaker van onveiligheidsgevoelens, maar mishandelingen zijn als zodanig niet genoemd. Het zou echter kunnen dat het bij de genoemde mishandelingen gaat om incidenten waarbij mensen van buiten de buurt betrokken waren. Om de huurders een veilig gevoel te geven zorgt Waterweg Wonen (de corporatie met bezit in het onderzoeksgebied) voor politie-keurmerksloten en afgesloten portieken. 26

29 4.3 Komst van de dak- en thuislozenopvang Reactie van de bewoners Dat de (mogelijke) komst van de opvangvoorziening voor dak- en thuislozen in het voormalig GAK-gebouw aan de Nijverheidsstraat voor heel wat opschudding heeft gezorgd in de buurt staat buiten kijf. In de interviews klinken echter verschillende geluiden wat betreft de reacties van bewoners: de wijk staat op scherp als het gaat om de opvangvoorziening ( ) het is begrijpelijk dat bewoners zich afvragen hoe ze het in godsnaam in hun hoofd hebben gehaald om juist op deze plek zo n opvangvoorziening te openen. Er zijn al veel duistere en anonieme plekken in de wijk en dan haal je er ook nog eens zo n voorziening naar toe bewoners zijn onzeker en negatief over de komst van de opvangvoorziening: wat gaat er gebeuren? De negatieve reacties worden deels verklaard door verhouding tussen de bewoners en de gemeente: ( ) jullie hebben makkelijk praten, jullie wonen hier niet. Het is onze wijk, maar jullie praten er over Daarnaast leeft het gevoel dat niemand naar de bewoners luistert. De gemeente ziet de wijk niet, die houden zich liever bezig met bedrijven en andere wijken Daarnaast worden negatieve reacties toegeschreven aan de houding van (sommige) bewoners en een gebrek aan goede informatie: veel mensen baseren hun mening ook op verkeerde informatie of willen alleen de negatieve kanten horen, terwijl de positieve kanten (slaapplaatsen voor daklozen) niet gezien worden op de eerste avond dachten de bewoners dat er alleen de grootste criminelen zouden komen De gedachte dat alleen de grootste criminelen zouden komen is volgens één van de geïnterviewden veroorzaakt door slechts enkele bewoners, die op een bijeenkomst zijn gaan schreeuwen, waardoor het meteen heftiger werd gemaakt dan het in de praktijk is. En nadat iemand van het Leger des Heils vertelde dat het iedereen zou kunnen overkomen, veranderden sommige bewoners ook van gedachten. Behalve de negatieve reacties zijn er dus ook enkele positieve geluiden te horen: ( ) in een groot deel van de wijk leeft het niet erg met name in de Pieter Karel Drossaartstraat wonen wat socialere mensen, die vinden dat die mensen ook een dak boven hun hoofd moeten hebben ( ) verder is het heel wisselend 27