Luchtweg / benauwdheidsklachten bij kinderen.
|
|
- Gerarda Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1/11 Kindergeneeskunde Luchtweg / benauwdheidsklachten bij kinderen. Hoe is het vandaag met je benauwdheid? Heel Erg Erg Goed Heel Goed Inleiding In deze folder staat informatie over hoe u benauwdheidsklachten bij uw kind herkent en wat u daar aan kunt doen. Wij willen u zo goed mogelijk informeren over luchtwegklachten / astma: welke prikkels of uitlokkende factoren een benauwdheidsaanval bij uw kind kunnen uitlokken hoe u bij uw kind (d.m.v. lichaamssignalen) een benauwdheidsaanval zo goed mogelijk kunt herkennen wanneer u welke medicijnen geeft en hoeveel. Inhoudsopgave 1. Wat is benauwdheid 2. Wat is Astma 3. Wat zijn de uitlokkende prikkels & factoren 4. Lichaamssignalen herkennen 5. Welke medicatie wanneer 6. Medicatieschema bij beginnende benauwdheid (=blauwe puf) 7. Medicatieschema bij acute benauwdheid (= blauwe puf) 8. Afbouwschema Salbutamol (= blauwe puf) ná ziekenhuisopname 9. Controle 10. De kinderlongverpleegkundige van het SKB 11. Vragen?
2 2/11 1. Wat is benauwdheid Met gezonde longen gaat ademen vanzelf. Bij benauwdheid is er een gevoel van luchttekort. Dit kan een beangstigend gevoel zijn. Benauwdheid komt meestal door een verkoudheid of griep. Als uw kind regelmatig (ernstig) benauwd is, kan er sprake zijn van astma. 2. Wat is Astma Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. Kenmerkend zijn de aanvallen van benauwdheid, piepende ademhaling en/of hoesten. Dit komt omdat de spieren rond de luchtwegen verkrampen, de slijmvliezen opzwellen en in de luchtwegen slijmvorming kan ontstaan. De lucht komt er daardoor slechter doorheen. Dat maakt het ademhalen moeilijk. De diagnose astma is bij jonge kinderen niet goed vast te stellen omdat de longen nog niet uitgerijpt zijn. Jonge kinderen kunnen wel dezelfde klachten hebben als bij astma welke gepaard gaan met virusinfecties, we noemen dit peuterastma. Vaak gaan deze benauwdheidsklachten bij jonge kinderen weer over als de virusinfecties afnemen. Of uw kind astma heeft, is vast te stellen door een gesprek met de (kinder)arts, lichamelijk onderzoek en eventueel nog met een longfunctieonderzoek. Tijdens dit onderzoek moet uw kind o.a. hard uitblazen. Jonge kinderen kunnen dit meestal nog niet goed. Vanaf ongeveer zes jaar is astma duidelijk vast te stellen. Als bij uw kind de diagnose astma is gesteld, weet u dat dit chronisch is. De klachten zullen echter soms meer en soms minder optreden. 3. Wat zijn de uitlokkende prikkels & factoren Virale luchtweginfecties zoals een neusverkoudheid, zijn in 70 tot 80 % van de gevallen de veroorzaker van een benauwdheidsaanval, soms in combinatie met allergische of niet- allergische prikkels. Luchtweginfecties Griep en/ of verkoudheid Allergische prikkels Huisstofmijt Schimmels: o Schimmels/vocht in huis Hooikoorts: o Bomen/struiken o Gras o Onkruid o Bloemen Huisdieren: o Kat o Hond o Konijn o Cavia o Vogel, etc Overig: o Voedsel: o.a. noten o Geneesmiddelen
3 3/11 Niet allergische prikkels Bepaalde prikkelende stoffen in de lucht: o Sigarettenrook o Uitlaatgassen o Deodorant / haarlak / parfum o Schoonmaakmiddelen o Baklucht o Verflucht Weersomstandigheden, zoals: o Wind o Kou o Mist / vochtig weer Inspanning / emotionele prikkels, zoals: o Sporten o Stress o Verdriet 4. Lichaamssignalen herkennen Ieder kind geeft andere signalen af wanneer het benauwd is. Het is belangrijk te ontdekken welke signalen uw kind afgeeft als het benauwd is. U kunt dan op tijd maatregelen treffen. Houd er wel rekening mee dat de signalen per moment kunnen wisselen, ook in hevigheid. Hieronder staan lichaamssignalen beschreven die voortekenen kunnen zijn van benauwdheid bij uw kind. Bespreek samen met de kinderarts of kinderlongverpleegkundige welke signalen bij uw kind van toepassing zijn en kruis deze aan. Ademhaling piepende of brommende ademhaling ademhaling gaat sneller ademen gaat zwaarder Bij ernstige benauwdheid intrekkingen van de borstkas tussen de ribben en/of in de hals bij inademen Houding kromme rug (ineengedoken houding) uw kind spreekt met weinig woorden. Kan maar 1 of 2 woorden zeggen tussen twee ademteugen de neusgaten verwijden zich bij het inademen (neusvleugelen) opgetrokken schouders gespannen Neus verstopte neus snotteren zit vol (zowel verstopt als snotteren) Mogelijke signalen die ook met benauwdheid te maken kunnen hebben zijn: hoofdpijn keel zit dicht / pijn buikpijn / geen eetlust huid is droog / jeukt ogen tranen / jeuken of andere allergische klachten
4 4/11 Zodra de bij uw kind bekende lichaamssignalen van beginnende benauwdheid optreden, start u meteen met het toedienen van Salbutamol volgens het medicatieschema bij beginnende benauwdheid, zie hoofdstuk 6 in de folder. Zodra acuut meerdere heftige lichaamssignalen optreden bij uw kind, start u met het toedienen van Salbutamol volgens het medicatieschema bij acute benauwdheid, zie hoofdstuk 7 in deze folder. 5. Welke inhalatie medicatie wanneer Kortwerkende luchtwegverwijders (blauwe puf) Salbutamol, Ventolin, Airomir, Bricanyl Werking: geven verwijding van de luchtwegen en daardoor meer lucht werken snel, na 5 à 10 minuten werking houdt 4-6 uur aan Gebruik: bij benauwdheid vóór inspanning (als er sprake is van inspanningsklachten) indien uw kind een poederinhalator (bijv. Diskus of Turbuhaler) gebruikt, is het advies om (in overleg met uw behandelend arts, kinderlongverpleegkundige) bij acute ernstige benauwdheid een dosisaerosol met voorzetkamer te gebruiken, aangezien dit laatste minder moeite kost om te inhaleren. Bijwerkingen kunnen zijn: Cariës (tandbederf), trillen van de handen, onrust, hyperactiviteit, hartkloppingen, versnelde hartslag. Ontstekingsremmers (rode/bruine puf) Flixotide, Qvar, Pulmicort etc. Ook wel inhalatiecorticosteroïden of luchtwegbeschermers genoemd Werking: voorkomt ontsteking in de luchtwegen of vermindert dit vermindert de prikkelbaarheid van de luchtwegen voorkomt voor een belangrijk deel beschadigingen van de luchtwegen werking treedt op na 3 tot 4 weken bij dagelijks gebruik Gebruik: twee keer per dag, s morgens en s avonds op vaste tijdstippen tenzij anders afgesproken dagelijks gebruiken als onderhoudsmedicatie blijven gebruiken, ook als er géén klachten zijn (klachten blijven namelijk weg omdat de medicijnen dagelijks gebruikt worden) Bijwerkingen kunnen zijn: Cariës, schimmelinfectie in/om de mond, heesheid.
5 5/11 Attentie Bij gelijktijdig gebruik van zowel luchtwegverwijders als ontstekingsremmers: eerst luchtwegverwijders (blauwe puf) inhaleren en pas daarna de ontstekingsremmers (rood/bruine puf) inhaleren. Langwerkende luchtwegverwijders Serevent, Foradil, Atimos etc. Werking: zorgen voor een langdurige verwijding van de luchtwegen werken tot circa 12 uur Gebruik: twee keer per dag, op vaste tijdstippen, volgens voorschrift vaak in combinatie met ontstekingsremmers (rood/bruine puf) (evt. als combinatiemedicijn) Combinatiemedicijnen (paarse puf) Seretide (combinatie van Flixotide en Serevent), Symbicort (combinatie van Pulmicort en Oxis), Foster (combinatie van Beclometason en Oxis), Flutiform. Werking: Bevatten zowel een ontstekingsremmer als een luchtwegverwijder Gebruik: twee keer per dag, op vaste tijdstippen, volgens voorschrift Bijwerkingen kunnen zijn: Cariës, schimmelinfectie in/om de mond, heesheid. De medicatie kan op verschillende manieren worden gebruikt. Hiervoor krijgt u instructies door de kinderlongverpleegkundige. Bijwerkingen voorkomen Ter voorkoming van bijwerkingen is het belangrijk ná het puffen: goed de mond te spoelen een slok water te drinken iets te eten de tanden te poetsen
6 6/11 6. Medicatieschema bij beginnende benauwdheid, (=blauwe puf) Salbutamol - zo - nodig - schema. U start met dit medicatieschema als uw kind bekende lichaamssignalen afgeeft die het voorteken zijn van benauwdheid. Start met 2 blauwe pufs Afname klachten na min? Start acuut schema (volgende pagina) Om de 3 uur 2 pufs (gedurende 24 uur) en s nachts alleen als Uw kind wakker is. m contact op met huisarts. 4 x daags 2 pufs (gedurende 24 uur) en s nachts alleen als Uw kind wakker is. m contact op met huisarts. 2 x daags 2 pufs (gedurende 24 uur). m contact op met huisarts. Daarna: stop (en eventueel zo nodig geven). Tenzij anders afgesproken. Attentie bij gebruik van een voorzetkamer: Voor 2 pufs geldt: eerst 1 puf (dan 5-10x in en uit ademen), daarna opnieuw schudden en dan pas de tweede puf (en weer 5-10x in en uit ademen).
7 7/11 Voorzetkamer met mondkap Voorzetkamer met mondstuk Attentie bij gebruik van een voorzetkamer: Voor 2 pufs geldt: eerst 1 puf (dan 5-10x in en uit ademen), daarna opnieuw schudden en dan pas de tweede puf (en weer 5-10x in en uit ademen).
8 8/11 7. Medicatieschema bij acute benauwdheid(= blauwe puf) Salbutamol acuut schema. Zodra acuut meerdere heftige lichaamssignalen optreden bij uw kind, start u met het toedienen van Salbutamol volgens onderstaand schema. Om de 15 minuten 2 blauwe pufs a 15 minuten. Herhaal dit maximaal 3 x. m contact op met huisarts. Om het uur 2 pufs. Herhaal dit maximaal 3 x. m contact op met huisarts. Om de 3 uur 2 pufs, gedurende 24 uur ( s nachts alleen als Uw kind wakker is). m contact op met huisarts. 4 x daags 2 pufs, gedurende 24 uur ( s nachts alleen als Uw kind wakker is). m contact op met huisarts. 2 x daags 2 pufs, gedurende 24 uur ( s nachts alleen als Uw kind wakker is). m contact op met huisarts. Stop (eventueel zo nodig geven), tenzij anders afgesproken
9 9/11 8. Afbouwschema Salbutamol (= blauwe puf) ná ziekenhuisopname Dag 1&2: 4 x daags 2 pufs: +/ Dag 3&4: 3 x daags 2 pufs: +/ Dag 5&6: 2 x daags 2 pufs: +/ Vanaf dag 7 Stop Salbutamol. Attentie: Voor alle dagen geldt: als uw kind wakker is mag u uw kind ook eventueel s nachts bij klachten 2 pufs Salbutamol geven. Vanaf dag 7 hoeft u dit medicijn alleen nog te puffen bij uw kind, indien hij of zij opnieuw klachten heeft. Wees hierbij alert op lichaamssignalen en uitlokkende prikkels! Heeft u het gevoel dat uw kind onvoldoende opknapt? m dan contact op met uw huisarts. Meer informatie Informatie over astma (bij kinderen) kunt u lezen op de website van het Longfonds: Informatie met gebruiksaanwijzingen en instructiefilmpjes van uw inhalator: 9. Controle Als uw kind weer naar huis gaat, krijgt u een afspraak mee voor controle bij de kinderarts en kinderlongverpleegkundige. Mogelijk blijft uw kind een langere tijd onder controle bij de kinderarts en/of kinderlongverpleegkundige. Wij verzoeken u bij iedere controle de pufjes en voorzetkamer die uw kind gebruikt, mee te brengen. U krijgt minimaal twee afspraken met de kinderlongverpleegkundige. Of daarna nog een afspraak nodig is hangt af van de noodzaak en uw eigen behoefte of die van uw kind. Ook is telefonisch overleg mogelijk. Praktische tips ter voorbereiding op uw afspraak bij de kinderarts en / of kinderlongverpleegkundige: Om zo goed mogelijk voorbereid op de afspraak te komen, is het belangrijk dat u aan de volgende zaken denkt: Als uw kind inhalatiemedicijnen of andere medicatie heeft, wilt u deze dan meenemen naar uw afspraak. Heeft u of uw kind al vragen over astma of luchtwegproblemen dan kunt u deze thuis opschrijven en meenemen naar uw afspraak. Meenemen van het individuele zorgplan
10 10/11 10 De kinderlongverpleegkundige van het SKB De kinderlongverpleegkundige is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in astma en luchtwegproblemen bij kinderen. De klachten die hierbij kunnen optreden, zijn bijvoorbeeld hoesten en kortademigheid. De behandeling bij astma en luchtwegproblemen kan ingrijpend zijn. Steun kan daarom belangrijk zijn voor u en uw kind. De kinderlongverpleegkundige kan u deze steun bieden. Zij kan u: Uitleg geven over het ziektebeeld Vertellen in welke omstandigheden de klachten ontstaan of blijven bestaan Informeren over wat u moet doen bij een benauwdheidsaanval Vertellen hoe de medicijnen werken en hoe de inhalator moet worden gebruikt Informeren over de maatregelen die u kunt nemen in uw huishouden Adviseren hoe u kunt omgaan met reacties uit uw omgeving Adviseren of verwijzen naar instanties als u wilt stoppen met roken Ondersteuning geven bij opvoedingsvragen Over al deze onderwerpen en natuurlijk uw eigen vragen kan de kinderlongverpleegkundige met u praten. Daarnaast heeft de kinderlongverpleegkundige regelmatig contact met de kinderarts of indien nodig met een andere specialist. 11. Vragen Heeft u nog vragen of behoefte aan meer informatie, neemt u dan gerust contact op met de polikliniek Vrouw/kind of de Kinderlongverpleegkundige. U kunt de polikliniek Vrouw/kind bereiken van maandag tot en met vrijdag van en van uur op telefoonnummer Via de secretaresses van de polikliniek is ook een afspraak te plannen bij de Kinderlongverpleegkundige. Uiteraard kunt u ook contact opnemen met uw huisarts. Toestemming voor een behandeling door kind en/of ouders Volgens de WGBO (Wet Geneeskundige Behandelovereenkomst) mag een behandeling alleen worden uitgevoerd als daar toestemming voor is gegeven door kind en/of ouders. Wie deze toestemming geeft is afhankelijk van de leeftijd van het kind. Om toestemming te kunnen geven moet een kind of jongere en zijn/haar ouders de informatie van de behandelaar krijgen. Deze bespreekt in begrijpelijke taal: het doel en de aard van het onderzoek of behandeling de te verwachten resultaten de mogelijke risico s eventueel alternatieve behandelingen. Kinderen jonger dan twaalf jaar aan jou èn aan je ouders moet worden verteld wat er aan de hand is en wat er aan kan worden gedaan het zijn je ouders die toestemming moeten geven voor een onderzoek of behandeling. Jongeren van twaalf tot en met vijftien jaar zowel jijzelf als je ouders hebben recht op informatie zowel jijzelf als je ouders mogen in je medisch dossier kijken zowel jijzelf als je ouders moeten toestemming geven voor een onderzoek of behandeling
11 11/11 wanneer jij en je ouders van mening verschillen, geeft jouw mening meestal de doorslag. De behandelaar moet dan wel zeker weten dat je alle informatie goed hebt begrepen. Jongeren van zestien en zeventien jaar Vanaf 16 jaar is de beslissing aan jou: alleen jij hebt recht op informatie; alleen jij beslist of je een behandeling wilt of niet; alleen jij mag je medisch dossier inzien. Als je dat fijn vindt, mogen je ouders ook geïnformeerd worden en meebeslissen. Meer over toestemming en informeren Naast rechten, heb je als patiënt ook plichten. Je moet de zorgverlener altijd voldoende informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen. Meer informatie over deze rechten en plichten voor ouders, patiënten en hulpverleners vind je op: (van Stichting Kind en Ziekenhuis) En in de folder De rechten en plichten van de patiënt, verkrijgbaar op de afdeling en bij Patiënteninformatie in de centrale hal. Geheimhouding en recht op privacy Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen, hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u schriftelijk toestemming geeft, mogen zij gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij de behandeling van uw kind betrokken zijn, mogen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor de behandeling van uw kind nodig is. Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundige en verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat anderen dat kunnen zien. Een vertrouwelijk gesprek met een zorgverlener dient in een aparte ruimte gevoerd te worden. Wij doen ons best om deze afspraken na te komen. Meer informatie staat in de folder De rechten en plichten van de patiënt verkrijgbaar op de afdeling. Tot slot Wij zouden het op prijs stellen, als u uw ervaringen wilt delen op de volgende website: Adresgegevens SKB Streekziekenhuis koningin Beatrix Bezoekadres: Beatrixpark BN Winterswijk Postadres: Postbus GG Winterswijk T F info@skbwinterswijk.nl Website foldernummer: kin 689 versie juni 2015
Luchtweg / benauwdheidsklachten bij kinderen.
1/10 Kindergeneeskunde Luchtweg / benauwdheidsklachten bij kinderen. Hoe is het vandaag met je benauwdheid? Heel Erg Erg Goed Heel Goed Inleiding In deze folder staat informatie over hoe u benauwdheidsklachten
Nadere informatieBenauwdheidsklachten bij kinderen
Benauwdheidsklachten bij kinderen Informatie voor ouders en/of verzorgers In deze folder staat meer informatie over hoe u benauwdheidsklachten bij uw kind herkent en wat kunt u daar aan kunt doen. Neem
Nadere informatieBenauwdheidsklachten bij kinderen
Kindergeneeskunde Benauwdheidsklachten bij kinderen i Patiënteninformatie Thuis en nu? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind heeft in het ziekenhuis gelegen in verband met ernstige benauwdheidsklachten.
Nadere informatieBenauwdheidsklachten bij kinderen
Benauwdheidsklachten bij kinderen Informatie voor ouders en/of verzorgers In deze folder staat meer informatie over hoe u benauwdheidsklachten bij uw kind herkent en wat u daaraan kunt doen. Neem altijd
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen
Benauwdheid bij kinderen Actieplan Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u hoe benauwdheid kan ontstaan en hoe u benauwdheidsklachten bij uw
Nadere informatieAstma medicatie voor kinderen
Astma medicatie voor kinderen Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave De volgende inhalatiemedicatie wordt gebruikt bij kinderen met astma 3 Inhalatietechniek 5 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir
Nadere informatieAstma medicatie voor kinderen
Astma medicatie voor kinderen Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave De volgende medicatie wordt gebruikt bij kinderen met astma 3 Combinatiemedicijnen 4 Inhalatietechniek 4 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir
Nadere informatieOnderzoek naar allergie voor koemelk
1/5 Kindergeneeskunde Onderzoek naar allergie voor koemelk Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die kunnen wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u meer over deze allergie en over
Nadere informatieAstma behandelplan. Kindergeneeskunde. mca.nl
Astma behandelplan Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Telefonisch spreekuur 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100
Nadere informatieAstma behandelplan Kindergeneeskunde.
Astma behandelplan Kindergeneeskunde www.nwz.nl Inhoud Uw vragen 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100 mcg na opname
Nadere informatieAstma behandelplan Kindergeneeskunde.
Astma behandelplan Kindergeneeskunde www.nwz.nl Inhoud Uw vragen 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100 mcg na opname
Nadere informatieAstmamedicijnwijzer & behandelplan voor kinderen
Astmamedicijnwijzer & behandelplan voor kinderen Deze astmamedicijnwijzer en behandelplan is van: Naam: Geboortedatum: Behandelend kinderarts: 0 R. Dekkers 0 G.J.M. Janssen 0 M.J. Koenen-Jacobs 0 P.W.T.
Nadere informatiePersoonlijk zorgplan voor kinderen met astma
Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma Inhoudsopgave Zorgplan van...5 Wat te doen bij benauwdheid?...6 Algemene tips... 10 Hoe werken de medicijnen... 11 Afbouwschema salbutamol (ventolin en airomir)...
Nadere informatieHeeft uw kind het benauwd? Zeven aandachtspunten die kunnen helpen
Heeft uw kind het benauwd? Zeven aandachtspunten die kunnen helpen Albert Schweitzer ziekenhuis Oktober 2013 Pavo 1050 Inleiding Als uw kind het plotseling benauwd krijgt, is het belangrijk dat u geen
Nadere informatieHet Pufff... boekje. Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl
Het Pufff... boekje Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus 90 052 Postbus 7777 5600 PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven Deze informatie
Nadere informatieMedicijngebruik bij kinderen met astma
Medicijngebruik bij kinderen met astma Afdeling kindergeneeskunde Vooraf Bijna alle kinderen met astma gebruiken medicijnen, meestal inhalatiemiddelen. In de praktijk blijken veel kinderen hun medicijnen
Nadere informatieIndividueel zorgplan voor kinderen met longproblemen
Individueel zorgplan voor kinderen met longproblemen Het individueel zorgplan is een persoonlijk actieplan dat u als ouder samen met de kinderarts/kinderlongverpleegkundige en uw kind invult. In het plan
Nadere informatieluchtwegproblemen kinderen
luchtwegproblemen bij kinderen 1 Luchtwegproblemen bij kinderen Informatie voor ouders van een kind met luchtwegproblemen Wat verstaan we onder luchtwegproblemen? Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling
Nadere informatieAstma bij jongeren. Mijn actie- & medicatieplan
Astma bij jongeren Mijn actie- & medicatieplan Dit plan gaat over hoe je het beste met je astma kunt omgaan. Je hebt niet altijd evenveel last van je astma. Dit boekje helpt je om zelf je medicijnen aan
Nadere informatieINHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige
INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en
Nadere informatieInhaleren met de Aerochamber, met masker
Inhaleren met de Aerochamber, met masker voor kinderen van 0 tot ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat uw kind problemen heeft met de luchtwegen. Uw kind krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer,
Nadere informatieAstma. Individueel actie- en medicatieplan
Astma Individueel actie- en medicatieplan Dit plan gaat over hoe u het beste met uw astma om kunt gaan. U heeft niet altijd evenveel last van uw astma. Het is daarom fijn als u zelf uw medicijnen kunt
Nadere informatieInhaleren met de Aerochamber met masker
Inhaleren met de Aerochamber met masker voor kinderen van 0 tot ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat uw kind problemen heeft met de luchtwegen. Uw kind krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer,
Nadere informatieInhaleren met de Aerochamber met mondstuk
Inhaleren met de Aerochamber met mondstuk voor kinderen vanaf ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat je problemen hebt met je luchtwegen. Je krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer, de Aerochamber.
Nadere informatieBENAUWDHEID BIJ KINDEREN
BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit wordt astma genoemd of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen ons voorstellen
Nadere informatieRöntgenonderzoek van de dikke darm bij kinderen
1/5 Medisch beeldvormende technieken Röntgenonderzoek van de dikke darm bij kinderen Inleiding Bij dit onderzoek maken wij door contrastmiddel en röntgenfoto s de dikke darm zichtbaar. Uw kind krijgt contrastmiddel
Nadere informatieAllergiewijzer Allergovit
1/5 Keel-, neus- en oorheelkunde (KNO) Allergiewijzer Allergovit Allergiewijzer van Prikkuur met Inleiding U bent met uw arts overeengekomen dat een prikkuur voor u een oplossing kan zijn voor uw hooikoorts
Nadere informatieLongfunctieonderzoek bij kinderen
Longfunctieonderzoek bij kinderen Binnenkort komt uw kind in het ziekenhuis voor een longfunctieonderzoek. Waarschijnlijk heeft de kinderarts u al het een en ander verteld over het onderzoek dat bij uw
Nadere informatieBodybox bij kinderen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Bodybox bij kinderen In overleg met je kinderarts heb je besloten dat je binnenkort een Bodyboxonderzoek ondergaat. In deze folder lees je wat je bij dit onderzoek kunt verwachten en hoe je je moet voorbereiden.
Nadere informatieBENAUWDHEID BIJ KINDEREN
BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit kan astma genoemd worden of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen
Nadere informatieBenauwdheid kun je zien, horen en voelen!! Wat kunt u zelf doen als uw kind plotseling ernstig benauwd is? Informatie voor ouders/verzorgers
Benauwdheid kun je zien, horen en voelen!! Wat kunt u zelf doen als uw kind plotseling ernstig benauwd is? Informatie voor ouders/verzorgers Wanneer uw kind benauwd wordt, is het belangrijk dat u zo goed
Nadere informatieBuisjeswijzer. Keel- neus- en oorheelkunde
1/5 Keel- neus- en oorheelkunde Buisjeswijzer Inleiding Uw kind heeft een trommelvliesbuisje laten plaatsen. In deze brochure krijgt u praktische adviezen aangeboden. Informatie over de ingreep zelf kunt
Nadere informatieHuilbaby. Kindergeneeskunde
1/5 Kindergeneeskunde Huilbaby Inleiding Uw kindje is op de kinderafdeling opgenomen in verband met aanhoudend huilgedrag. In deze folder vindt u informatie over de behandeling tijdens de opname. Doel
Nadere informatieAstma en COPD VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER
Astma en COPD WAT ZIJN DE KLACHTEN MEDICIJNEN OM UW KLACHTEN TE VERMINDEREN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN OP RECEPT VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?
Nadere informatieBenauwdheid kun je zien, horen en voelen!! Wat kunt u zelf doen als uw kind plotseling ernstig benauwd is? Informatie voor ouders/verzorgers
Benauwdheid kun je zien, horen en voelen!! Wat kunt u zelf doen als uw kind plotseling ernstig benauwd is? Informatie voor ouders/verzorgers Wanneer uw kind benauwd wordt, is het belangrijk dat u zo goed
Nadere informatieLongfunctieonderzoek op de polikliniek kindergeneeskunde. Informatie voor ouders en/of verzorgers
Longfunctieonderzoek op de polikliniek kindergeneeskunde Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave Inleiding... 1 Voorbereiding thuis... 1 Longfunctieonderzoek... 2 Onderzoeken... 2 Spirometrie
Nadere informatieLongfunctieonderzoek op de longfunctieafdeling. Informatie voor ouders en/of verzorgers
Longfunctieonderzoek op de longfunctieafdeling Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave Informatie voor ouders... 1 1. Inleiding... 1 2. Longfunctieonderzoek... 1 3. Voorbereiding... 1 4.
Nadere informatieWat staat er in deze folder
Astma Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 3 Astma 3 Je longen 4 Wat is astma? 5 Hoe ontstaat astma? 8 Symptomen 9 Soorten astma 10 Medicijnen 11 Wat kun je zelf doen? 16 Leven met astma 18
Nadere informatieLongfunctieonderzoeken
Longfunctieonderzoeken Bij kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2013 pavo 0977 Inleiding De kinderarts heeft je al verteld dat je binnenkort een longfunctieonderzoek krijgt. In deze folder vertellen
Nadere informatieAllergiewijzer Alutard
1/5 Keel-, neus- en oorheelkunde (KNO) Allergiewijzer Alutard Allergiewijzer van Subcutane immunotherapie (hyposensibilisatie) met Inleiding U bent met uw arts overeengekomen dat hyposensibilisatie voor
Nadere informatieLongfunctieonderzoeken. Bij kinderen
Longfunctieonderzoeken Bij kinderen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De kinderarts heeft je al verteld dat je binnenkort een longfunctieonderzoek krijgt. In deze
Nadere informatieIn deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn.
Wat is peuterastma? In deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Peuterastma is een ziekte waarbij kinderen jonger dan vier jaar in perioden, vooral
Nadere informatieCircumcisie (besnijdenis) bij een kind
1/5 Urologie Circumcisie (besnijdenis) bij een kind Inleiding Uw zoon wordt behandeld omdat de voorhuid van de penis te nauw is. Bij een vernauwing van de voorhuid van de penis (phimosis) kan de voorhuid
Nadere informatieLongfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING
Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING INLEIDING U bent ingestuurd voor een histaminedrempel bepaling. In deze folder leest u wat dit onderzoek inhoudt en wat er van u verwacht wordt. VOORBEREIDING THUIS
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. De astma check-up KINDEREN
KINDERGENEESKUNDE De astma check-up KINDEREN U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken u om 10
Nadere informatieInhaleren moet je leren Droog oefenen Geneesmiddelen op maat
In Nederland heeft één op de tien mensen last van een chronische aandoening aan de luchtwegen. Dit kan astma zijn, chronische bronchitis of emfyseem. Voor astma, chronische bronchitis en emfyseem samen
Nadere informatieLongfunctie onderzoek bij kinderen
Longfunctie onderzoek bij kinderen 2 Met deze folder geven we je informatie over longfunctie. Ook leggen we uit waarom je een longfunctieonderzoek krijgt en wat er precies gaat gebeuren. Wat is een longfunctieonderzoek?
Nadere informatieHoe werken jouw longen als je je inspant Inspanningsprovocatietest
UMC Utrecht Locatie WKZ Lundlaan 6 3584 EA Utrecht Tel 088 75 555 55 www.umcutrecht.nl www.hetwkz.nl Hoe werken jouw longen als je je inspant Inspanningsprovocatietest Wilhelmina Kinderziekenhuis Onder
Nadere informatieCOPD. Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan
COPD Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan U heeft dit plan ontvangen zodat u zelf actie kunt onder- nemen zodra uw COPD klachten verergeren, verbeteren of plotseling toenemen. COPD
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. Behandeling van een astma-aanval bij uw kind
KINDERGENEESKUNDE Astma-aanval Behandeling van een astma-aanval bij uw kind De arts heeft bij uw kind astma vastgesteld of uw kind is al bekend met astma. In deze folder wordt uitgelegd wat astma is en
Nadere informatieIn de verschillende paragrafen van deze brochure komen de volgende onderwerpen aan bod:
Kinderen en astma Inleiding In deze brochure willen we u uitleg geven over astma, de werking van de luchtwegen, klachten, onderzoeken, oorzaken van astma en de behandeling met medicatie. In de verschillende
Nadere informatieU kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per
Astma Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per e-mail: patienteninformatiewkz@umcutrecht.nl Wat staat er
Nadere informatieInhaleren met de Turbuhaler
Inhaleren met de Turbuhaler poederinhalator voor kinderen vanaf ± 7 jaar De arts heeft vastgesteld dat je problemen hebt met jouw luchtwegen. Je krijgt daarvoor medicijnen in de vorm van poeder. Deze poeder
Nadere informatieToetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring
Toetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring Stellingen 1. Als de benauwdheidsklachten minder worden, kan de onderhoudsmedicatie gestopt worden. Eens/ oneens Deze gedachte is een reden waarom veel
Nadere informatieLongfunctie-onderzoek bij kinderen
KINDERGENEESKUNDE Longfunctie-onderzoek bij kinderen Flow volume KINDEREN U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak
Nadere informatieLongfunctieonderzoek bij kinderen (aankruisen wat van toepassing is) Flowvolume onderzoek/spirogram. Histamineprovocatietest
Informatie Longfunctieonderzoek bij kinderen Longfunctieonderzoek bij kinderen (aankruisen wat van toepassing is) Flowvolume onderzoek/spirogram Reversibiliteit Bodybox Inspanningstest Histamineprovocatietest
Nadere informatieNL/SPI-141419 ASTMA Wat is
Wat is ASTMA Astma Als u deze brochure leest, is dat waarschijnlijk omdat u een vermoeden heeft van astma, net de diagnose heeft gekregen of iemand in uw omgeving heeft astma. En daar wilt u graag iets
Nadere informatieAllergie kind: Provocatietest bij kinderen
Allergie kind: Provocatietest bij kinderen Algemeen Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie (overgevoeligheid) voor voedsel (bijvoorbeeld koemelkeiwit of pinda's) of medicijnen
Nadere informatieCOPD- en Astmacontroleboekje van:
De Astma apotheken en COPD van Zorggroep Uw behandelplan Almere Inhoudsopgave Waarom dit boekje 1 Controleafspraak voor astma / COPD 4, 6, 8, 10 Doelen voor de controle de volgende keer 5, 7, 9, 11 Andere
Nadere informatieIn deze folder informeren wij u over wat astma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn.
Wat is astma? In deze folder informeren wij u over wat astma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Wat is astma? Astma is een chronische ziekte van de luchtwegen. Chronisch wil zeggen: langdurig.
Nadere informatieScheelzien. Oogheelkunde
1/5 Oogheelkunde Scheelzien Inleiding Scheelzien betekent dat twee ogen niet meer samen op één punt gericht staan. Er zijn verschillende manieren van scheel kijken. Zo kan het afwijkende oog naar binnen
Nadere informatieHoe werken jouw longen als je je inspant Inspanningsprovocatietest
Wilhelmina Kinderziekenhuis Hoe werken jouw longen als je je inspant Inspanningsprovocatietest Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 De inspanningsprovocatietest
Nadere informatieNoodmedicatie of aanvalsmedicatie
Beste ouder In deze folder geven we u meer info over de verschillende medicatie voor de luchtwegen. We geven ook een overzicht van de verschillende inhalatoren. De dienst kinderziekten Noodmedicatie of
Nadere informatieLongfunctie-onderzoek bij kinderen
KINDERGENEESKUNDE Longfunctie-onderzoek bij kinderen Flow volume KINDEREN U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak
Nadere informatieInhaleren via de Babyhaler
Inhaleren via de Babyhaler De arts heeft bij uw kind luchtwegklachten vastgesteld. De behandeling van deze klachten vindt plaats door inhalatie van medicijnen via een Babyhaler. Hierdoor kunnen klachten
Nadere informatieStaaroperatie (Cataract)
Oogheelkunde Staaroperatie (Cataract) Inleiding In overleg met uw behandelend oogarts ondergaat u binnenkort een staaroperatie. In deze brochure vindt u uitleg over staar en de gang van zaken voor, tijdens
Nadere informatieHistamineprovocatietest. Polikliniek longziekten
Histamineprovocatietest Polikliniek longziekten Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en de verpleeghuizen Leythenrode en Oudshoorn) zijn sinds 1
Nadere informatieBeademing en ontwennen van de beademing
Intensive- en Cardio Care Beademing en ontwennen van de beademing Inleiding U hebt een familielid of naaste die volledig of gedeeltelijk ondersteund wordt in de ademhaling. Wat dit voor de patiënt en voor
Nadere informatieVerrichtingen longziekten
Verrichtingen longziekten Wat voor onderzoeken kunnen er gedaan worden als u last heeft van uw longen De longarts kan verschillende onderzoeken bij u laten doen. In deze folder leest u welke onderzoeken
Nadere informatieAstmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar
Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten, zoals een piepende ademhaling met
Nadere informatieHoestpoli. Uw bezoek aan de hoestpoli. Afspraakbevestiging. Welke voorbereidingen zijn nodig?
Hoestpoli De hoestpoli is voor mensen met chronische hoest. U heeft een chronische hoest als u langer dan drie weken hoest. Chronische hoest kan uitputtend zijn en er voor zorgen dat u niet normaal kunt
Nadere informatieAfdeling Longgeneeskunde. Informatie over astma
Afdeling Longgeneeskunde Informatie over astma Algemeen Bij astma is er sprake van een chronische ontsteking van de luchtwegen. Hierdoor kunnen de luchtwegen zich vernauwen. Dit kan tot de volgende klachten
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar
Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Kinderen met astmatische klachten... 1 3. Oorzaken piepende ademhaling... 1 4. Risicofactoren astma... 2 5. Twee soorten piep-
Nadere informatieHistamine-provocatie test
Histamine-provocatie test Test die de prikkelbaarheid van de luchtwegen meet Let op: voor deze test mag bepaalde longmedicatie niet gebruikt worden, zie folder. Binnenkort komt u voor een longfunctieonderzoek
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar
KINDERGENEESKUNDE Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar KINDEREN Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten,
Nadere informatieAstma-aanval De longen Wat is astma?
Astma-aanval De arts heeft bij uw kind astma vastgesteld, of uw kind is al bekend met astma. In deze folder wordt uitgelegd wat astma is. Ook kunt u lezen waar de behandeling uit kan bestaan. Tenslotte
Nadere informatieCOPD is een verzamelnaam voor onder meer de longziekten chronische bronchitis en longemfyseem.
1/7 Longgeneeskunde Zorgpad COPD 1. Zorgpad COPD Uw (huis)arts heeft u doorverwezen naar de longarts met verdenking voor COPD of aanvullende diagnostiek omdat u kortademig bent, benauwdheidklachten en/of
Nadere informatieBronchiolitis bij kinderen
Kindergeneeskunde Bronchiolitis bij kinderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind is opgenomen in het ziekenhuis omdat het een ontsteking van de kleine luchtwegen heeft. Lang niet
Nadere informatieLongfunctieonderzoek bij kinderen 1
Longfunctie Longfunctieonderzoek bij kinderen 1 Spirometrie,Flow/Volume Histamine provocatietest Loopbandonderzoek 1 In deze folder vindt u informatie over enkele onderzoeken. De voorop aangekruiste onderzoeken
Nadere informatieAstma en COPD. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Astma en COPD Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Astma 3 Oorzaken van astma 4 Symptomen 5 Risico s 5 Behandeling 6 Geneesmiddelen 7 COPD 9 Oorzaken
Nadere informatieLongfunctieonderzoeken bij kinderen
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Longfunctieonderzoeken bij kinderen z 1e afspraak Uw kind wordt verwacht op de longfunctieafdeling (nr. 19) voor één of meer
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische
Nadere informatieJe rechten bij de dokter vanaf 12 jaar Informatie voor tieners
Je rechten bij de dokter vanaf 12 jaar Informatie voor tieners Vrouw Moeder Kindcentrum In deze folder kun je lezen hoe het zit met jouw rechten en plichten in het ziekenhuis. Wie geeft bijvoorbeeld toestemming
Nadere informatieAstma bij kinderen Diagnose en behandeling
Thema: Astma bij kinderen Diagnose en behandeling dr. Janwillem Kocks Huisarts, Academische Huisartsenpraktijk Groningen Universitair Docent, afdeling Huisartsgeneeskunde UMCG 19-3-2015 2 19-3-2015 3 Piepen
Nadere informatieBenauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar
Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van klachten als een piepende ademhaling met benauwdheid,
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige De longverpleegkundige Van uw longarts heeft u de eerste informatie gekregen over uw aandoening en de klachten die daarmee gepaard gaan. Vervolgens heeft de longarts u verwezen naar
Nadere informatieVragenlijst Pulmocheck inspanningsastma
Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Beste ouders, Om een goed beeld te krijgen van de klachten van uw kind en de eventuele medicatie die het gebruikt, willen wij u vragen onderstaande vragenlijst in
Nadere informatieLongfunctieonderzoeken
Longfunctieonderzoeken In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over longfunctieonderzoeken die op de longpolikliniek (route 77) worden uitgevoerd. Leest u deze informatie
Nadere informatieInbakeren. Kindergeneeskunde
1/11 Kindergeneeskunde Inbakeren Inleiding Het inbakeren van kinderen bestaat uit het omwikkelen van kinderen met doeken. Het inbakeren geeft het kind bescherming en veiligheid, zoals het ook in de baarmoeder
Nadere informatieGroep B streptokokken en zwangerschap
1/5 Verloskunde Groep B streptokokken en zwangerschap Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangere vrouwen? 4. Hoeveel kans heeft een pasgeboren
Nadere informatieAstma / COPD-dienst Geldrop
Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,
Nadere informatieLongziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende
Nadere informatieInhaleren met de Novolizer
Inhaleren met de Novolizer Poederinhalator voor kinderen vanaf ± 7 jaar De arts heeft vastgesteld dat je problemen hebt met je luchtwegen. Je krijgt daarvoor medicijnen in poedervorm. Dit poeder zit in
Nadere informatiePulmocheck inspanningsastma. Kinderlongpoli
Pulmocheck inspanningsastma Kinderlongpoli Pulmocheck inspanningsastma. Inleiding Kortademigheidsklachten bij inspanning, sport en/of spel kunnen passen bij de diagnose inspanningsastma. Om u en uw huisarts
Nadere informatieGebruik van de Aerochamber. Kindergeneeskunde
Gebruik van de Aerochamber Kindergeneeskunde Beter voor elkaar 1 2 Inleiding Uw kind heeft van de kinderarts een Aerochamber gekregen om medicijnen te inhaleren. In deze folder wordt uitgelegd hoe de Aerochamber
Nadere informatieMetacholine-provocatie test. Test die de prikkelbaarheid van de luchtwegen meet
Metacholine-provocatie test Test die de prikkelbaarheid van de luchtwegen meet Binnenkort komt u voor een longfunctieonderzoek op de polikliniek longziekten B70. Een longfunctieonderzoek kan bestaan uit
Nadere informatieKinderlongverpleegkundige
Kinderlongverpleegkundige De kinderarts heeft uw kind verwezen naar de kinderlongverpleegkundige. Een kinderlongverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en/of benauwdheid
Nadere informatieHistamineprovocatietest
Histamineprovocatietest Wat is een histamine-provocatietest? Sommige mensen, bijvoorbeeld astmapatiënten, hebben last van overgevoelige luchtwegen die sterk reageren op bepaalde prikkels van buitenaf.
Nadere informatieHet verwijderen van de blindedarm (appendectomie) bij kinderen
1/6 Chirurgie Het verwijderen van de blindedarm (appendectomie) bij kinderen Inleiding Uw kind is met een blindedarmontsteking opgenomen op de kinderafdeling FO. In deze folder vindt u informatie over
Nadere informatie