Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7

Transcriptie

1 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7 Samenvatting door een scholier 463 woorden 4 januari 00 6,4 38 keer beoordeeld Vak M&O M&O Hoofdstuk 4 4. Aanbieders van Geld ) Institutionele beleggers en Spaarders ) Ondernemingen 3) Overheid Institutionele beleggers en spaarders Institutionele beleggers zijn instellingen die grote sommen geld te beleggen hebben als uitvloeisel van hun hoofdtaak. Voorbeelden: - pensioenfonds - levensverzekeringsmaatschappij - Pensioenfonds: Een pensioenfonds geeft iemand op 65-jarige leeftijd een pensioen. De persoon heeft jaren lang een gedeelte van zijn loon aan de maatschappij afgestaan, premie - Levensverzekeringsmaatschappij: Bij een levensverzekerins- maatschappij kun je je tegen betaling van een premie verzekeren van een periodieke uitkering vanaf een bepaalde leeftijd. Ook is het mogelijk dat nabestaanden een uitkering krijgen als de persoon sterft. Institutionele beleggers verstrekken vaak geld in de vorm van een onderhandse lening. ( de geldgever en nemer treden dan rechtstreeks in contact met elkaar. Er wordt geen gebruik gemaakt van de bank > kostenvoordeel Obligatie lening: Een grote lening opgesplitst in kleinere delen, bv 3000 mensen steken elk 000,- in een onderneming. Prospectus: Boekje met informatie over een bedrijf voor beleggers, zij kunnen via de bank obligaties kopen. Pagina van

2 Spaarders Particulieren: Zij brengen geld naar de bank. De bank leent dit geld dan weer uit Mensen met groot vermogen: Zij doen aan ondernemend sparen ofwel beleggen. Ze nemen deel in het aandelen kapitaal van een NV. De vergoeding is het dividend, winst/verlies. Bij het verkopen kan hij ook koerswinst maken, de koopprijs is lager dan de verkoopprijs. > risico is te verkleinen door geld te storten op een rekening bij een beleggingsmaatschappij. Ondernemingen Ondernemingen beschikken soms tijdelijk over veel geld dat niet in het productie proces is vast gelegd. 3 Overheid Hoewel de laatste tijd de overheid veel leent, beschikt zij af en toe over overtollige middelen. ( ook gemeenten, waterschappen, sociale fondsen ) 4.3 De vragers van geld ) consumenten ) ondernemingen 3) overheid Consumenten Wanneer consumenten geen (spaar)geld meer hebben, maar wel grote uitgaven willen doen, dan zullen ze een persoonlijke lening of aan kopen op afbetaling moeten doen. Ook hebben velen een hypothecaire lening genomen. Ondernemingen De ondernemingen zijn voor financiering van de productiemiddelen aangewezen op: - eigen vermogen ( winst / aandelenkapitaal ) - vreemd vermogen ( leningen ) 3 Overheid Wanneer de overheid uitgaven moet doen waarvoor de overheidsontvangsten ontoereikend zijn, zal de overheid geld moeten gaan lenen. Voor een nieuwe autoweg sluit men bijvoorbeeld een obligatielening af waarvan de looptijd overeenkomt met de levensduur van de weg. 4.4 Geld en Kapitaalmarkt Pagina van

3 Vermogensmarkt: De vermogensmarkt is het geheel van vraag naar en aanbod van vermogen ( geld ); ) de geldmarkt; de markt waar kortstondig tijdelijk vermogen wordt verhandeld, is kort krediet ) de kapitaalmarkt; de markt voor permanent (aandelen) vermogen en langdurig tijdelijk vermogen (looptijd langer dan jaar), is lang krediet de Geldmarkt Kredieten: rekening-courantkrediet, leverancierskrediet en afnemerskrediet rekening-courantkrediet; een schuld van een particulier of een onderneming aan een bank tot een afgesproken maximum prijs. leverancierskrediet; de verkoper levert eerst de goederen of diensten en pas enige tijd later betaalt de koper. afnemerskrediet; de koper betaalt eerst en pas daarna moet de verkoper aan zijn verplichtingen voldoen. de Kapitaalmarkt Kredieten: aandelen, obligaties, onderhandse leningen en hypotheken openbare markt Kapitaalmarkt onderhandse markt Openbare Markt: Op de openbare markt worden waardepapieren verhandeld die d.m.v. een emissie (uitgifte) zijn geplaatst en via effecten beursen kunnen worden gekocht en verkocht. (aandelen en obligaties) Onderhandse Markt: Op de onderhandse markt komen partijen samen. (onderhandse leningen maar ook hypothecaire leningen) Marktmechanisme: een evenwicht tussen vraag en aanbod Wanneer men niet bij een bank wil lenen verlaagd de bank het interestpercentage. Wanneer de bank niet genoeg geld heeft om uit te lenen verhoog de bank het interestpercentage. 4.5 De Amsterdamse Effectenbeurs Effecten: waardepapieren die kunnen worden gekocht en verkocht, zoals aandelen en obligaties Effectenbeurs: de plaats waar de aankoop- en verkooporders van effecten worden uitgevoerd Januari 997 > Amsterdam Exchanges Alleen leden van de vereniging van effectenhandel mogen in de beurszaal. Pagina 3 van

4 Effecten kopen > wendt je tot een lid van de vereniging (commissionairs of banken). Provisie > vergoeding Beurs: banken commissionairs hoekmansbedrijven Hoekman: tussenpersoon tussen banken en commissionairs. Is verantwoordelijk voor een ordelijk verloop en bij contact tussen commissionairs en banken moet een hoekman betrokken bij worden. De hoekman is verantwoordelijk voor bepaalde fondsen. Zo n groep fondsen noemen we een hoek. 5 Aandelenkapitaal: een permanent vermogen, een onderneming kan hier blijvend over beschikken Emitteren: uitgeven van aandelen Aandeel: een bewijs van deelname in het aandelenkapitaal Aandeel bestaat uit: ) mantel > naam van de NV, de nominale waarde, de plaats van vestiging, de maatschappelijke aandelenkapitaal, het nummer van het aandeel ) dividendblad > bevat een dividend bewijs, dividend is het gedeelte van de winst dat de aandeelhouder ontvangt Nominale waarde; de waarde die op het aandeel staat vermeld Koerswaarde; het bedrag waarvoor men het aandeel kopen kan Emissie: uitbreiding van het aantal aandelen Emissiekoers: prijs waarvoor het publiek of beleggers aandelen kunnen kopen. Koers ligt onder de beurskoers omdat emissies anders niet lukken ) het maatschappelijk aandelen kapitaal: het totaalbedrag dat men aan nominaal aandelenkapitaal nodig denkt te hebben ) het geplaatst aandelen kapitaal: het maatschappelijk aandelen kapitaal het bedrag van de niet uitgegeven aandelen Dividend uitkering is de laatste tijd laag. Het geld blijft in de onderneming en hierdoor worden de aandelen dus meer waard. Ook is de koerswinst belastingvrij (koerswinst is winst die men behaald bij het verkopen van een aandeel) Optieregeling: Directieleden hebben het recht om over een bepaald aantal jaren een aantal aandelen te kopen tegen een koers die nu wordt vastgesteld. Optie: Het recht om aandelen te kopen Tantième: werknemers ontvangen een deel van de winst Pagina 4 van

5 Leveranciers en Afnemers zijn ook blij wanneer het met een onderneming goed gaat. Dan hoeft de leverancier niet te vrezen dat hij niet betaald wordt en de afnemer is altijd voorzien van goederen. 5.3 Preferent aandelenkapitaal Preferente aandelen; aandelen die voorrang hebben boven gewone aandelen bij: ) winstuitkering ) zeggenschap 3) uitkering bij liquidatie winstuitkering ofwel winstpreferentie; de preferente aandeelhouders ontvangen het dividend bedrag waarop zij recht hennen, voordat de gewone aandeelhouders dividend wordt uitgekeerd. ( is er sprake van 8% preferent aandelenkapitaal van ,- dan hebben de houders recht op 8.000,-. Gewone aandeelhouders krijgen het percentage van de winst wat aan preferente aandeelhouders is uitgegeven) Dit is alleen handig wanneer de onderneming minder winst maakt want dan krijgen de preferente aandeelhouders veel meer winst dan normale aandeelhouders. Bij veel winst is dit omgedraaid. zeggenschap De preferente aandeelhouders mogen een bindende voordracht van personen voor de benoeming van een bestuurslid opstellen, waaruit de gewone aandeelhouders een keuze uitkunnen maken. >> Prioriteitsaandelen, deze aandelen zijn meestal in het bezit van de stichters van de onderneming. 3 liquidatie Bij gedwongen liquidatie krijgen eerst de verschaffers van vreemd vermogen hun geld aan de onderneming terug. Vervolgens krijgen de preferente aandeelhouders hun geld of een deel ervan terug en wat overblijft is voor de andere aandeelhouders. Nadelen voor een normale aandeelhouder t.o.v. een preferent aandeelhouder; ) Bij liquidatie ontvangen de preferent aandeelhouder eerst geld daarna de normale ) De gewone aandelen zijn duurder dan de preferent aandelen 3) De zeggenschap van een houder van gewone aandelen kan worden beperkt doordat preferente aandelen worden uitgegeven Voordelen NV bij normale aandelen ) opbrengst van normale aandelen is hoger dan die van preferente aandelen ) de houders van normale aandelen bemoeien zich niet of nauwelijks met het beleid. Zo kan de directie makkelijk besluiten het dividend te verlagen Nadelen NV bij normale aandelen ) wanneer het met een onderneming slecht gaat wil men alleen geld in de onderneming steken wanneer men preferente aandelen krijgt ) door het uitgeven van preferente aandelen is het lastiger om gewoon aandelenkapitaal aan te trekken Pagina 5 van

6 5.4 Prospectus: een gratis verkrijgbaar blad bij banken die bij emissie hun bemiddeling verlenen; het doel van de emissie het overzicht van bedrijfsresultaten van de afgelopen jaren en toekomstige verwachtingen de winstverdeling zoals deze in de statuten is vastgesteld de prijs waartegen de aandelen uitgegeven worden Emissie kosten: kosten van drukken van aandelen kosten van het maken van een prospectus provisie aan bank Aandelen plaatsen: - a pari > tegen de nominale waarde - boven pari > tegen een hogere emissie koers Het verschil tussen de nominale waarde en de emissie koers noemen we agio. OPGAVEN 8 83 Emissie koers > koers aandeel / nominale waarde Intrinsieke waarde: totale waarde van de onderneming > Intrinsieke waarde = bezittingen schulden Intrinsieke waarde = het eigen vermogen Door de uitgave van nieuwe aandelen stijgt de intrinsieke waarde van een onderneming. OPGAVEN 84 Reserves = eigenvermogen/intrinsieke waarde nominaal geplaatste aandelen kapitaal Maatschappelijke aandelenkapitaal = nominaal geplaatste aandelen kapitaal aandelen in portefeuille 5.5 Dividend Dividend: Winst van een onderneming, winstgerechtigden: aandeelhouders, dividend 5% belasting (moet NV/BV inhouden) commissarissen directieleden werknemers, tantième, - loonbelasting vennootschapsbetaling ( 35 % ) Dividend percentage over de nominale geplaatste aandelenkapitaal Dividend belasting wordt inhouden op het cash dividend en moet berekend worden met de totale dividend OPGAVEN Belasting wordt van totale dividend afgehouden Cashdividend: uitkering in contant Pagina 6 van

7 Stockdividend: uitkering in aandelen Dividend Percentage: Dividend bedrag voor de aftrek van dividend belasting / geplaatst aandelen kapitaal x 00 % Brutodividend: bedrag voor de dividend belasting Een onderneming keert liever uit in Stockdividend omdat: ) dan het geld in de onderneming blijft, er worden minder liquide middelen aan het bedrijf onttrokken. ) het eigen vermogen groeit waardoor het gemakkelijker wordt vreemd vermogen aan te trekken Aandeelhouder vindt stockdividend ook fijn omdat: ) het geld zo minder snel wordt uitgegeven ) hij het stockdividend als een extra voordeeltje ziet omdat de extra aandelen tegen een hogere waarde dan de nominale waarde kunnen worden verkocht Winstinhouding/Winstreservering: Het is gebruikelijk dat een ondernemer een deel van de winst van aandeelhouders in houdt. Aandeelhouders vinden dit wel goed want door deze investering de winsten in de toekomst kunnen groeien. 6. Hypothecaire Leningen Hypothecaire Lening: een geldlening op onderpand van ontroerend goed Onroerend goed: grond en gebouwen De nemer geeft de gever het recht van hypotheek: de geldgever krijgt het recht het onroerend goed te verkopen als je niet meer aan je verplichtingen voldoet. Soorten hypotheken: ) de lineaire hypotheek ) de spaarhypotheek 3) de annuïteitenhypotheek de Lineaire Hypotheek OPGAVEN Belasting voordeel: X % van interest A, schuldrest B, aflossing C, interest y % van A D, belastingvoordeel X % van C E, lasten per maand B + (C-D) / Pagina 7 van

8 lasten per maand: aflossingsbedrag + het deel van de interest Hoe hoger je inkomen hoe groter je voordeel bij belasting aftrek is Progressief: hoe hoger je inkomen hoe meer belasting je betaald Voordelen lineaire hypotheek: ) interest kosten worden snel lager ) de schuld wordt steeds kleiner Nadelen lineaire hypotheek: ) doordat de interestkosten steeds lager worden neemt ook het belasting voordeel steeds meer af ) de uitgaven wegens interest en aflossing zijn in de eerste jaren het hoogst, terwijl het inkomen dan nog niet zijn hoogste niveau heeft bereikt de Spaarhypotheek Spaarhypotheek: in de looptijd los je niet af maar spaar je je geld. Het geld wordt belegd zodat er na een x aantal jaar een y aantal uro s is. Voordelen Spaar hypotheek: ) groot fiscaal voordeel ) over de interest van het spaarbedrag hoeft geen belasting betaald te worden 3) de maandlasten blijven elk jaar even hoog, zodat je precies weet waar je aan toe bent Nadelen Spaar hypotheek: ) hoge interest lasten ) het percentage interest dat je vergoed krijgt is vaak lager dan het percentage dat je zelf betalen moet. 3 de Annuïteitenhypotheek Annuiteit: een periodiek gelijkblijvend bedrag aan interest en aflossing samen 4 de Obligatielening Obligatielening: Een geldlening die in kleine bedragen is opgesplitst Obligatie: een bewijs van deelneming aan een obligatie )( mantel, belangrijke gegevens )( Couponblad, coupons voor interestbetalingen, ook talon voor aanvraag nieuwe coupons Worden gesloten door: staat provincies gemeenten Obligatie lening aflossen: in een keer aan het einde van de looptijd in gedeelten gedurende een aantal jaar d.m.v. uitloting Pagina 8 van

9 inkopen van eigen obligaties Prospectus uitgeven met aankondiging van verkoop van obligaties. Uitgiftekoers; koers voor uitgave obligaties, is Tendersysteem Toonbankuitgifte; uitgave van obligaties 6.7 plaatsen van obligaties Obligaties kunnen worden geplaatst: tegen de nominale waarde: a pari boven de nominale waarde: boven pari beneden de nominale waarde: disagio Agio op obligaties: ontstaat doordat de interest op de obligaties hoger is dan marktrente op het moment van de plaatsing. OPGAVEN de Onderhandse lening Onderhandse lening: een lening op lange termijn die word verstrekt door geldgever. Worden vaak verstrekt door: institutionele beleggers zoals verzekeringen en pensioenfondsen voordelen: ) er kan onderhandeld worden over de leningsvoorwaarden ) er zijn geen emissiekosten 3) er zijn lagere administratie kosten t.o.v. de obligatieleningen 6.9 Leasing Leasing: het huren van bedrijfsuitrusting i.p.v. ze te kopen. Leasing ) operational leasing ) financial leasing operational leasing de lease overeenkomst kan tussentijds worden opgezegd zodat de lease periode kort kan zijn. Onderhoudskosten en verzekeringskosten zijn voor de verhuurder. financial leasing de lease kan niet worden opgezegd de leaseperiode duurt dan ook langer en onderhoudskosten en verzekeringskosten zijn voor de huurder zelf. Sale en lease back: wanneer iemand geld nodig heeft kan hij/zij iets van hem verkopen, iets anders kopen en het andere weer terug kopen. Pagina 9 van

10 6.0 Finciering van non profit 7. Functies van de banken Bank: een instelling die zich bezig houdt met het verlenen van kredieten die zij verschaft uit eigen middelen, uit van derden opgenomen gelden of door creatie. Uit eigen middelen: Aandelenkapitaal en Reserves Hiermee kan de bank haar verliezen opvangen, een hypotheek bank loopt minder risico want die heeft onroerend goed Uit middelen van derden: De bank moet afwachten wie bij haar geld komt storten Door creatie: Meer geld uitlenen dan dat ze zelf hebben Banken: )( algemene bank )( gespecialiseerde banken Algemene bank: verstrekken van kredieten aanbieden van spaarmogelijkheden het verrichten van betalingen bewaren van effecten effectenverkeer emissiebedrijf valutahandel Nadere toelichting ][ Aanbieden spaarmogelijkheden: ) deposito; geld staat voor bepaalde tijd vast ) direct opvraagbare tegoeden Interest: Variabel en Vast ][ Het bewaren van effecten: ) open bewaarneming: de bank verricht allerlei transacties en krijgt hiervoor provisie en bewaarloon ) gesloten bewaarneming: de bank bewaart de effecten alleen 7.3 Leveranciers en Afnemers krediet Leverancierskrediet; leverancier levert goederen die pas later door de afnemer hoeven te worden betaald Afnemerskrediet; afnemer betaald voor goederen die later worden geleverd Pagina 0 van

11 Leverancierskrediet ) het consumptief leveranciers krediet; krediet dat een leverancier verleent aan een consument, b.v. postorderbedrijven ) het productief leveranciers krediet; krediet dat een bedrijf verleent aan een ander bedrijf Redenen waarom men liever gebruik maakt van leverancierskrediet dan bankkrediet: kosten van leverancierskrediet zijn lager risico is voor de leverancier kleiner dan van de bank. De leverancier kan beter inschatten of een ondernemer een juiste keuze maakt Redenen om leverancierskrediet te vervangen door eigen vermogen: het leverancierskrediet is duurder dan eigen vermogen de leveranciers geven bij contante betaling vaak korting OPGAVEN 0 Afnemerskrediet Voorbeelden bij stuk productie waarbij een leverancier een product voor de afnemer maakt. Afnemerskrediet komt voor bij: dienstverlenende bedrijven; deze bedrijven verlenen diensten die bij wanbetalingen niet zouden kunnen worden terugbetaald. v.b. abonnementen, verzekeringen en transport speciale orders; het risico dat de leverancier met het vervaardigde blijft zitten is groot. v.b. auto opkopende handel; boeren ontvangen geld om hun teelt te financieren van hun afnemers. Nadeel; wanneer er ergens hogere prijzen voor het product door afnemers wordt betaald is wisselen niet mogelijk ook te verdelen in: consumptief afnemerskrediet; de consument vertrekt krediet aan de leverancier, zoals vooruitbetaling van tijdschriften en kranten productief afnemerskrediet; de kredietverlening tussen ondernemingen waarbij vooruitbetaling plaatsvindt 7.4 het rekening-courantkrediet Rekening-courant: een rekening die wordt gebruikt voor dagelijkse uitgaven en ontvangsten Kredietplafond: een afgesproken maximum voor de opnemer Dispositieruimte: ruimte tussen huidige bedrag op rekening en het kredietplafond Rekening-courant is erg duur. Je betaalt veel interest aan de bank. 7.5 Consumptief Krediet Consumptief Krediet: Krediet dat bestemd is voor particulieren die het gebruiken voor consumptieve Pagina van

12 doelstellingen doorlopend krediet; De consument mag een bepaald bedrag opnemen en dit in een bepaalde tijd terug betalen. Opnemen in delen mag en ook teruggestort geld mag worden opgenomen. Persoonlijke lening; De consument leent een bepaald bedrag bij de bank. De consument mag het bedrag in een keer opnemen. Afgeloste bedragen mogen niet meer worden opgenomen. Wil de consument toch meer geld lenen dan moet hij een nieuwe lening afsluiten. De financieringskosten bij dit krediet is wel erg hoog Koop en verkoop op afbetaling; betaling in termijnen, vaak bij duurzame consumptie goederen. Huurkoop; de verkoper blijft tot de laatste termijn eigenaar van het product. 8 >>> OPGAVEN 8. Procenten Brutowinst = verkoopprijs inkoopprijs Promille = / Enkelvoudige interest en samengestelde interest enkelvoudige interest; elke periode wordt de interest berekend over het oorspronkelijke bedrag samengestelde interest; de interest over een bepaalde periode wordt bij het oorspronkelijk geleende bedrag opgeteld, ook wel RENTE OP RENTE Pagina van