SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE"

Transcriptie

1 SPECIALIST LEREN: PROFIEL REKENEN EN DYSCALCULIE Algemeen Leraren hebben de taak passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen als een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt, of het huiswerk niet maakt of leert? Wat te doen als een leerling teksten niet vlot leest of begrijpt, grote moeite heeft met rekenkundige bewerkingen, de uitspraak van het Engels, steeds dezelfde spellingfouten maakt of dyslectisch is? Voor elk leergebied en voor elke fase van het leren zijn specialistische kennis en vaardigheden noodzakelijk om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te kunnen begeleiden. De opleiding tot Specialist Leren biedt nieuwe kennis en inzichten die u kunt toepassen in uw onderwijssetting voor de ontwikkeling en het leren van uw leerlingen. De opleiding tot Specialist leren binnen de masteropleiding Special Educational Needs kent drie profielen: Remedial Teaching Lezen en dyslexie Rekenen en dyscalculie In deze factsheet staat het profiel rekenen en dyscalculie centraal. Het onderwijs heeft de taak om belemmeringen en kansen van het rekenonderwijs binnen de school in kaart te brengen. Dan kunnen er passende maatregelen genomen worden op school-, groeps- en leerlingniveau. Een duidelijke rekenvisie is een noodzakelijke voorwaarde voor een stimulerend rekenklimaat voor alle leerlingen. Elke leerling krijgt dan de kans om met zijn reken- en wiskundemogelijkheden binnen de maatschappij zo optimaal mogelijk te functioneren en functioneel gecijferd te worden. Het in kaart brengen van de specifieke rekenwiskunde situatie binnen de school en het initiëren en begeleiden van vernieuwingen op dit terrein is een taak voor de rekenspecialist. In het werken met leerlingen en collega s gaat het vooral om de vormgeving van de rekenwiskunde aanpak volgens de drie sporen en het stappenplan zoals beschreven in het Protocol Ernstige Rekenwiskunde-problemen en dyscalculie. Hierin komen tevens de uitgangspunten van handelingsgericht werken (Pameijer, van Beukering & de Lange, 2009) tot uiting. Voor wie Deze opleiding is bedoeld voor leraren en coördinatoren die zich verder willen professionaliseren op het gebied van het onderwijs aan leerlingen met speciale onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. Onze studenten zijn werkzaam in: Basisonderwijs, speciaal basisonderwijs Speciaal onderwijs/ de regionale expertisecentra Praktijkonderwijs, leerwegondersteunend onderwijs, vmbo, mbo, voortgezet onderwijs Bureau voor remedial teaching De opbouw De opleiding in jaar 1 Onderwijseenheden Studiepunten (European credits) Digitaal portfolio PraktijkGericht Onderzoek 10 Orthopedagogiek 5 Taalontwikkeling primair onderwijs 5 Geletterdheid: stellen en spellen - voortgezet onderwijs Geletterdheid: lezen - primair onderwijs 5 Geletterdheid: lezen en dyslexie - voortgezet onderwijs Interventies gedragsproblemen Gecijferdheid 5 Totaal 30

2 De opleiding in jaar 2 Onderwijseenheden Studiepunten (European credits) Digitaal portfolio PraktijkGericht Onderzoek 10 Rekenproblemen en dyscalculie 5 Rekenbeleid en Onderwijsbehoeften 5 Interventies gecijferdheid 5 Keuzeperiode 5 Totaal 30 Een beschrijving van de onderwijseenheden Digitaal Portfolio U werkt vanaf het begin van de opleiding met een digitaal, ontwikkelingsgericht portfolio (Winvision). Dit is een digitale map waarin u gedurende uw opleiding uw studiemateriaal verzamelt en zo uw ontwikkeling tot Master Special Educational Needs beschrijft en verantwoordt. Praktijkgericht Onderzoek U wordt uitgedaagd om uw professionele ontwikkeling te versterken en te verdiepen door een praktijkgericht onderzoek op te zetten en uit te voeren. Het praktijkgericht onderzoek (PGO) richt zich op de verheldering van een aspect of onderdeel van uw dagelijkse onderwijspraktijk dat u als problematisch, onduidelijk, of vatbaar voor verbetering, definieert. In het eerste jaar van uw studie zult u vooral bezig zijn met het verwerven van onderzoeksvaardigheden en het opstellen van een onderzoeksplan. In het tweede jaar zult u het onderzoek daadwerkelijk gaan uitvoeren. Orthopedagogiek Dit thema vormt de de start van de opleiding. Het is bedoeld om een kader voor de tweejarige studie te maken. U bestudeert wat verstaan kan worden onder orthopedagogiek en de verschillende stromingen en opvattingen daarover van de afgelopen eeuw. De orthopedagogiek is de wetenschap die zich richt op leerlingen in problematische onderwijs-, leer- en opvoedingssituaties. Orthopedagogiek is een handelingswetenschap, die opvoeders en leraren perspectief biedt om hun handelingsverlegenheid op te heffen en weer perspectief te bieden aan de betrokkenen. U bestudeert de meest recente publicaties op het gebied van handelingsgericht werken en passend onderwijs en u gaat na hoe handelingsgericht u werkt in uw onderwijssetting en wat handelingsgerichter zou kunnen (Pameijer, van Beukering & de Lange, 2009). U bestudeert theorie en praktijktoepassingen over de oplossingsgerichte benadering (Cauffman & van Dijk, 2009) in het onderwijs en gaat in gesprek met leerlingen en collega s. U bestudeert een onderwerp uit de sociale psychologie en de psychologie van het leren. In dit thema wordt u uitgedaagd uw impliciete ideeën over orthopedagogisch denken en handelen te expliciteren. Uw handelen in de praktijk dient immers theorie geleid te zijn. Taalontwikkeling Het taalonderwijs is gebaseerd op het goed doorlopen van de fasen van de taalverwerving in de moedertaal en in het Nederlands als tweede taal. Een goede woordenschatontwikkeling is hierbij van cruciaal belang. Dit thema focust op het onderwerp taalontwikkeling, de tussendoelen mondelinge communicatie, de doorlopende leerlijnen en referentieniveaus van taal en de ontwikkeling van taal als basis van functionele geletterdheid. U bestudeert hoe u de woordenschatontwikkeling kunt stimuleren. Specifieke aandacht is er voor de rol die interactief taalonderwijs hierbij speelt en de rol van media en ict. Daarnaast komen ook onderwerpen als gebruikstaal, schooltaal, vaktaal en meertaligheid aan de orde. Stagnerende taalontwikkeling tijdig signaleren kan veel lees- en spellingproblemen voorkomen. Naast afstemmen en samenwerken met collega s en ouders is ook de samenwerking met de logopedist hierbij essentieel.

3 Geletterdheid: stellen en spellen voortgezet onderwijs Teksten schrijven zonder spelfouten is zelfs met de computer met spellingcorrector niet voor elke leerling weggelegd. In dit thema leert u spellingproblemen bij leerlingen te signaleren, te diagnosticeren en de gegevens te verwerken in een handelingsplan. Om leerlingen met problemen tijdig te signaleren en te begeleiden moet u gedegen kennis verwerven van het orthografische systeem van het Nederlands en van het spellingproces. Keuzeonderwerp is een analyse van het spellingonderwijs op uw school en het opstellen van een verbeterplan. Geletterdheid: lezen - primair onderwijs Vrijwel alle leerlingen kunnen vlot leren lezen. Onderzoek leert ons dat de leraar hierin een cruciale rol vervult. Zo heeft hij onder andere hoge verwachtingen van de leerlingen, werkt doelgericht, creëert een stimulerende leesomgeving, heeft leesinhoudelijke kennis, kent zijn leesmethode goed, verzorgt effectieve instructie inclusief verlengde instructie, roostert voldoende tijd in voor alle leerlingen en extra tijd voor de risicoleerlingen, signaleert risicoleerlingen vroegtijdig en weet de toetsresultaten te interpreteren en hieraan consequenties te verbinden voor zijn handelen in de klas. Wanneer alle inspanningen hebben geleid tot het gewenste resultaat is het zaak om de verworven leesvaardigheid van de leerlingen in de bovenbouw van het primair onderwijs en in het voortgezet onderwijs te onderhouden. Deze basale voorwaarden op schoolniveau vormen het uitgangspunt van dit thema dat vooral focust op het proces van het lezen; beginnend, aanvankelijk en voortgezet lezen. U ontwikkelt competenties om risicoleerlingen op het gebied van lezen en spellen te signaleren, te onderzoeken en te begeleiden volgens de protocollen leesproblemen en dyslexie ( en in het kader van het Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling (PDDB). Naast aandacht voor de leerlijnen en tussendoelen geletterdheid en het monitoren van de taal-leesontwikkeling is er ook aandacht voor de leesomgeving, de leescirkel en de rol van de leraar die model staat als goede en gemotiveerde lezer. Geletterdheid: lezen en dyslexie voortgezet onderwijs Binnen dit thema ontwikkelt u competenties om leesproblemen te signaleren en te diagnosticeren met behulp van toetsen en observaties, onder meer uit de protocollen leesproblemen en dyslexie voor het voortgezet onderwijs ( Kennis van het leesproces, de rol van functionele geletterdheid en de aard van leesproblemen zijn noodzakelijk. Zowel voor het thema Stellen en spellen als voor het thema Lezen en dyslexie zijn de uitgangspunten dat u diverse mogelijkheden kent voor signalering en toetsing, zodat u schriftelijk werk kwantitatief en kwalitatief kunt analyseren. Wanneer de signalering onvoldoende houvast biedt voor het opstellen van een handelingsplan, is een procesonderzoek nodig om de benodigde informatie te verkrijgen. Goede gespreksvaardigheden zijn daarbij essentieel. U leert met behulp van een gemaakte video-opname te reflecteren op uw communicatie met de leerling. Vervolgens maakt u in samenspraak met de leerling een handelingsplan dat is afgestemd op de hulpvraag van de leerling. Waar nodig begeleidt u collega-docenten om in de vaklessen aan te sluiten bij de instructiebehoeftes van de casusleerling. U bestudeert daartoe publicaties over taalgericht vakonderwijs. Interventies bij gedragsproblemen Binnen dit thema is het model van handelingsgericht werken het theoretische kader voor de omgang met gedragsproblemen. Handelingsgericht werken houdt in dat een leraar een verantwoord stappenplan doelbewust en planmatig doorloopt met als doel (probleem-) gedrag van leerlingen te beïnvloeden. U krijgt handvatten aangereikt waarmee u meer mogelijkheden krijgt om op een adequate wijze met probleemgedrag om te gaan. Het hanteren van interventies bij probleemgedrag wordt vanuit een viertal theoretische benaderingen uitgewerkt: de gedragstherapeutische, de interactionele, de cognitieve en oplossingsgerichte benadering. Nadat probleemgedrag is gesignaleerd, wordt het gedrag van het kind binnen de context van de schoolsituatie geobserveerd en geanalyseerd. De uitgangspunten van de functionele analyse worden hierbij als leidraad gehanteerd. Vervolgens wordt, aan de hand van gedragsinterventies, een plan ontwikkeld waarmee individueel of groepsgewijs gewerkt kan worden. Het kind wordt nadrukkelijk betrokken bij de afstemming van de doelen van het gedragsveranderingsplan. De leerling wordt gezien als een actieve deelnemer aan het opvoedingsproces. Voor welke interventie er ook gekozen wordt om probleemgedrag aan te pakken, de rol van de leraar kan hierbij niet buiten schot blijven. Er zijn veel materialen en middelen op de markt die als interventie bij probleemgedrag ingezet kunnen worden. Om tot een verantwoorde keuze te komen, wordt er vanuit een tweetal invalshoeken naar de materialen gekeken: theoretisch uitgangspunten en aangetoonde effectiviteit (evidence-based) enerzijds en praktische inzet en haalbaarheid anderzijds.

4 Gecijferdheid Vrijwel alle leerlingen kunnen leren rekenen. Hierbij vervult de leraar een grote rol. Dit thema richt zich zowel op de speciale onderwijsbehoeften van leerlingen op groepsniveau als op individueel niveau. Dit thema begint met een inleiding in de ontwikkeling van gecijferdheid en de leerlijnen en de tussendoelen die u daarbij per leerjaar kunt volgen voor het rekenwiskundeonderwijs (aan de hand van de TAL-brochures en de tussendoelen van het SLO). Vanzelfsprekend worden de referentieniveaus rekenen-wiskunde uitgebreid besproken. Onderwerpen die uitgediept worden zijn onder andere: de telontwikkeling, getalbegrip en automatisering. U bestudeert hoe u groepsplannen op kunt stellen (handelingsgericht werken op groepsniveau), hoe u deze evalueert en nieuwe doelen kunt stellen. U bestudeert onderzoeksgegevens en literatuur over de recente werkwijzen binnen de didactiek (o.a. interactie, oplossingsstrategieën, werken vanuit contexten en modellen) van het rekenwiskunde onderwijs en reflecteert op de waarde daarvan voor leerlingen in uw eigen setting. Door het voeren van diagnostische rekengesprekken met kinderen (handelingsgericht werken op individueel niveau) en diagnostisch onderwijzen krijgt u zicht op de specifieke onderwijsbehoeften. U stemt hierbij af op strategieën die leerlingen hanteren bij (beginnende) gecijferdheid en maakt kennis met een aantal differentiatiemodellen, instructievormen, materialen en hulpprogramma s. Daarbij leert u gecijferde leeromgevingen ontwerpen, waarin uw leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. In het eerste jaar kan een keuze gemaakt worden voor de u itwerking van interventies op groepsniveau of interventies op individueel niveau. Rekenproblemen en dyscalculie Vanuit aangeboden recente literatuur maakt u zich theoretische concepten binnen het rekengebied eigen. Op basis daarvan ontwikkelt u een visie op rekenonderwijs, die u kunt vergelijken met de rekenvisie binnen de school. Daarnaast bestudeert u het in 2011 te verschijnen Protocol Ernstige Rekenwiskunde-problemen en dyscalculie. Ernstige rekenwiskunde-problemen en dyscalculie komen uitgebreid aan bod. De consequenties voor het handelen op individueel, groeps- en schoolniveau worden bestudeerd. Rekenbeleid en Onderwijsbehoeften Vanuit een opgebouwde rekenwiskunde-visie komen de volgende onderwerpen binnen het rekenbeleid aan de orde: Interpreteren van de uitslagen van het leerlingontwikkelingvolgsysteem op school-, groeps- en leerlingniveau Opzetten van rekenwiskunde groepsplannen; Begeleiden bij het (leren) differentiëren binnen het rekenonderwijs in de groepen; Diagnostisch onderwijzen binnen de groep, bijv. met Diagnosticeren en plannen in de onderbouw (Cito, 2009); Organisatie van de remedial teaching binnen de school; Organisatie van het rekenonderwijs op VMBO en MBO Interventies gecijferdheid Als de rekenontwikkeling bij de leerling niet vanzelfsprekend verloopt, is het zaak om onderzoek en begeleiding te coördineren. De rekenspecialist verdiept zich inhoudelijk in de rekenproblematiek. U werkt samen met alle betrokkenen en adviseert om een optimale rekenontwikkeling voor de leerling mogelijk te maken en geeft vorm aan specifieke interventies op groepsniveau of individueel niveau. In dit thema verdiept en verbreedt u uw kennis over evidence based rekeninterventies en de toepassing ervan. Het is mogelijk dat u, als rekenspecialist, een handelingsgericht diagnostisch onderzoek uitvoert. Keuzeperiode U kunt aan de hand van eigen leervragen vorm en inhoud geven aan uw keuzeruimte. Door de keuzeruimte kunt u het programma nog meer afstemmen op de specifieke eisen van het competentieprofiel van de door u gekozen specialisatie. Eindkwalificaties In de opleiding Master Special Educational Needs werkt u aan eindkwalificaties in drie domeinen: A. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken met en voor leerlingen, met aandacht voor: Leer-en leefomgeving, begeleiding van leerlingen, de leraar als persoon B. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het werken in en voor de organisatie, met aandacht voor: Schoolontwikkeling, begeleiding van collega s, kenniscirculatie, de leraar als participant in de verandering C. Eindkwalificaties die betrekking hebben op het professioneel handelen en beroepsontwikkeling, met aandacht voor: Onderzoekende houding, maatschappelijk besef, reflectie en ontwikkeling

5 Bronnen U maakt gebruikt van recente praktijkwetenschappelijke bronnen met betrekking tot het rekenwiskunde onderwijs. Daarbij zullen de publicaties van de Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-WiskundeOnderwijs ( niet ontbreken, waaronder het Protocol Ernstige Rekenwiskunde-problemen en Dyscalculie (webpublicatie gereed in januari 2011, gedrukte versie februari 2011). Ook de publicaties van het Freudenthal Instituut ( zijn richtinggevend voor uw studie en uw professionele handelen in uw onderwijssetting. Binnen de thema s zijn specifieke artikelen en boeken aanbevolen. Daarnaast gaat u zelf op zoek naar relevante en recente publicaties van zowel nationale als internationale herkomst. Prestaties In dit profiel specialiseert u zich in het handelingsgericht werken en oplossingsgericht omgaan met verschillen tussen leerlingen in de ontwikkeling van gecijferdheid. Ook krijgt u bij de diverse thema s steeds de gelegenheid om cases uit uw eigen praktijksituatie in te brengen en nader te onderzoeken. U sluit elk thema af met een prestatie waaruit blijkt dat u in staat bent theorie en praktijk met elkaar te verbinden, zoals een onderzoeksverslag, een toets met meerkeuzevragen, een literatuurstudie met een praktijktoepassing, een verslag van een door u uitgevoerde interventie, maar ook presentaties voor uw schoolteam of leerteam behoren tot de mogelijkheden. Beroepsontwikkeling U sluit dit profiel af met het internationaal erkende diploma Master Special Educational Needs. U kunt als specialist rekenen en dyscalculie functioneren als leerlingbegeleider van leerlingen met een stagnerende rekenwiskundeontwikkeling of als kenniscoördinator rekenwiskunde binnen uw onderwijssetting. Als er aan het profiel Rekenen en Dyscalculie een eerste opleidingsjaar jaar remedial teaching of leerproblemen is voorafgegaan, is uw MasterSEN diploma voldoende basis voor de opleidingseisen voor een registratieaanvraag als remedial teacher bij de Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers (LBRT). Voorwaarde daarbij is dat ook Taal of Geletterdheid deel uit maakt van uw Master-SEN opleiding. Voor de registratievoorwaarden zie Mocht het laatste niet op u van toepassing zijn, neem dan contact op met de studieleider om een individueel traject samen te stellen. Sleutelwoorden Rekenspecialist, dyscalculie, gecijferdheid, Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers (LBRT), handelingsgericht werken, oplossingsgericht denken en handelen. Meer info Bezoek onze informatiebijeenkomsten of neem contact op met de regiokantoren. Kijk voor meer informatie op

Organisatie Deze opleiding bestaat uit 8 thema s en een praktijkgericht onderzoek:

Organisatie Deze opleiding bestaat uit 8 thema s en een praktijkgericht onderzoek: Ben jij die pas afgestudeerde leerkracht die zich verder wil professionaliseren in het werken met en voor kinderen met specifieke hulpvragen? Misschien is de opleiding Master Special Educational Needs

Nadere informatie

Specialisatie jonge kinderen

Specialisatie jonge kinderen Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook aan de jonge kinderen, zij gedragen zich anders en leren op een andere manier dan oudere kinderen. Dit vraagt van

Nadere informatie

Specialisatie VO/MBO. Beschrijving van de onderwijseenheden

Specialisatie VO/MBO. Beschrijving van de onderwijseenheden Jongeren op weg naar de volwassenheid maken een boeiende en soms ook verwarrende levensfase door. Je bent nog geen volwassene maar je wordt wel geacht je te gedragen naar de regels die de maatschappij

Nadere informatie

GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB

GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB GESPECIALISEERD LERAAR/BEGELEIDER VSO-VO-MB Algemeen De tweejarige opleiding richt zich op leraren/begeleiders die werkzaam zijn in het mbo, vo en vso. De opleiding heeft de volgende uitgangspunten: Het

Nadere informatie

Een beschrijving van de onderwijseenheden

Een beschrijving van de onderwijseenheden SPECIALIST LEREN Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen wanneer een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt, het huiswerk

Nadere informatie

De opbouw* *De volgorde van deze mastermodules kan binnen het rooster gewijzigd worden.

De opbouw* *De volgorde van deze mastermodules kan binnen het rooster gewijzigd worden. SPECIALIST LEREN Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen wanneer een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt, het huiswerk

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. De Stelberg

Protocol Dyscalculie. De Stelberg Protocol Dyscalculie De Stelberg Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek

Nadere informatie

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut

ERWD. Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut ERWD Rekenpiloot 16 december 2011 Freudenthal Instituut Leidende vragen Wat houdt ERWD in en hoe herken je het? Protocol ERWD Wat kun je zelf doen in de rekenles? Welke hulmiddelen zijn er in de rekenles?

Nadere informatie

SPECIALIST GEDRAG. De opbouw*

SPECIALIST GEDRAG. De opbouw* SPECIALIST GEDRAG Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. In veel gevallen levert dit geen problemen op. Echter: als leerlingen lastig, ongehoorzaam, druk,

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie

Protocol Dyscalculie Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 4 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 5 Externe diagnostiek 6 Stappenplan

Nadere informatie

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC

Erkenning: Stichting Post HBO. Omvang: 252 SBU, 9 EC Taalexpert De post-hbo opleiding Taalexpert heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs op expertniveau. Alle

Nadere informatie

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut

Cursus rekendidactiek. Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 6 26 februari 2013 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Rekenen uit de krant Huiswerk Zwakke rekenaars Bekijk samenvatting van het protocol ERWD voor

Nadere informatie

Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag

Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag Naar een Lucas Master SEN! Specialisatie gedag regio Zuidwest-Nederland 2013-2014 thema 1 Orthopedagogiek thema 2 Communicatie thema 3 Gedragsontwikkeling 2014-2015 Praktijk Gericht Onderzoek thema 4 Probleemgedrag

Nadere informatie

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen

PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat

Nadere informatie

www.masterplandyscalculie.nl

www.masterplandyscalculie.nl In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.

Nadere informatie

Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie

Dyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie Dyscalculie én meer Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie Vier hoofdlijnen in het proces van leren rekenen 1,2,3 4,5,6 1,2,3 4,5,6 2 3,4,5,6 2 3,4,5,6

Nadere informatie

Protocol leesproblemen en dyslexie

Protocol leesproblemen en dyslexie 1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en

Nadere informatie

PROTOCOL DYSCALCULIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding

PROTOCOL DYSCALCULIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding 1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van rekenproblemen of dyscalculie. Dit protocol maakt onderdeel

Nadere informatie

Plan passend rekenonderwijs. Invoering ERWD-protocol. Trivium

Plan passend rekenonderwijs. Invoering ERWD-protocol. Trivium Plan passend rekenonderwijs Invoering ERWD-protocol Trivium 2016-2021 Inhoud Inleiding...2 1. Traject 1 - Rekencoördinatoren...3 1.1. Aanstellen van rekencoördinatoren...3 1.2. Opleiden van rekencoördinatoren...3

Nadere informatie

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam

Nadere informatie

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Handelingsgericht werken met taal

Handelingsgericht werken met taal Handelingsgericht werken met taal De leergang Handelingsgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs

Nadere informatie

Protocol ernstige rekenhulpvragen en/ of dyscalculie

Protocol ernstige rekenhulpvragen en/ of dyscalculie Protocol ernstige rekenhulpvragen en/ of dyscalculie Inleiding Dit beleid is geschreven vanuit de visie van t Speel-Kwartier. Dit beleid ondersteunt ons bij het bereiken van ons onderwijskundig doel; Kinderen

Nadere informatie

Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent

Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent www.masterplandyslexie.nl Protocol Dyslexie VO Vakkaternen Interventieprogramma s Toetsen en Interventies in het VO. Technische maatjes

Nadere informatie

Nieuw! : Kies je eigen programma

Nieuw! : Kies je eigen programma Informatiebijeenkomst 2015 Lucas Onderwijs Master Sen opleiding Nieuw! : Kies je eigen programma Lucas Onderwijs & het Seminarium voor Orthopedagiek regio Zuidwest-Nederland Seminarium: Innovatief opleiden!

Nadere informatie

www.masterplandyscalculie.nl

www.masterplandyscalculie.nl In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een student met ernstige rekenwiskunde-problemen.

Nadere informatie

www.masterplandyscalculie.nl

www.masterplandyscalculie.nl In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor intern begeleiders, rekencoördinatoren en reken specialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: Datum besproken in Team CBS Het Bastion 17-09-2013 (MT) Datum advies MR 02-12-2013 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk. Lunteren maart 2016 Ine van de Sluis

Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk. Lunteren maart 2016 Ine van de Sluis Het protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie: Van plank naar praktijk Lunteren 2016 23 maart 2016 Ine van de Sluis Stijgen en Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag. 2. Is het antwoord

Nadere informatie

Protocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL

Protocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL DYSCALCULIE PROTOCOL 1 Inhoud Wat is dyscalculie?... 2 Vermoeden dyscalculie... 2 Signalering... 3 Stappenplan onderzoek en begeleiding... 4 Vergoeding... 5 Dyscalculieverklaring... 5 Wat is dyscalculie?

Nadere informatie

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt. Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.2014 Inleiding Rekenen moet, ook in het VO, een aparte plek krijgen.

Nadere informatie

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR

VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist

Nadere informatie

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie

Protocol Dyscalculie Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding 2 Visie en uitgangspunten 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie? 4 Leren rekenen en rekenproblemen 5 Drie pijlers 5 Interne diagnostiek 6 Externe diagnostiek 7 Stappenplan

Nadere informatie

MBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1

MBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1 3 - MBO 5 en 7 juni 2012 Programma 2 Protocol 3 - MBO MBO Mieke van Groenestijn Kenniscentrum Educatie Hogeschool Utrecht 3 Uitgangspunten 3 Opet 3-MBO: - deel 1: rekenbeleid (inclusief visie en stappenplan)

Nadere informatie

Programma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1

Programma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1 -presentatie 17-5-2011 Programma Programma Inleiding Hoofdlijnen Handelingsmodel Werken met het handelingsmodel Fasen Motto Ernstige RW-problemen en Dyscalculie Motto 1 Passend begint bij goed Ernstige

Nadere informatie

4 Checklist rekenen 4

4 Checklist rekenen 4 4 Checklist rekenen Protocol ERWD mbo 4.1 Rekenbeleid De mbo-instelling heeft in haar instellingsbeleid een visie vastgelegd op rekenonderwijs en de wijze waarop het rekenen wordt ingevuld, georganiseerd

Nadere informatie

het lerarenregister komt eraan

het lerarenregister komt eraan Lucas Onderwijs Master Sen 2015 2017 nieuw aanbod met nieuwe mogelijkheden Beste collega, regio Zuidwest-Nederland Passend onderwijs is van start gegaan en we bouwen actief door aan onze ontwikkeling.

Nadere informatie

Stappenplan groep 1-2

Stappenplan groep 1-2 Stappenplan Protocol E rnstige R eken W iskunde-problemen en D yscalculie (ERWD) Stappenplan groep 1-2 Moment Actie Uitwerking Stap 0 Aanvang, september Beginsituatie vastleggen met behulp van Bosos groep

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie

Protocol Dyscalculie Protocol Dyscalculie Inhoud Inleiding... 2 Signaleren... 3 Interventies... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op rekenuitval door de leerkracht... 4 Handelingsgerichte interventies gericht op rekenuitval

Nadere informatie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) 36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin

Nadere informatie

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod. De weg vrij voor talent

Professionaliseringsaanbod. De weg vrij voor talent Professionaliseringsaanbod De weg vrij voor talent RID Academie Sinds 1989 is het RID (Regionaal Instituut voor Dyslexie) specialist in onderzoek naar en behandeling van dyslexie. Sinds een aantal jaren

Nadere informatie

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011)

Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Protocol ERWD voor VO en MBO - Mieke van Groenestijn en Jaap Vedder MBO-bijeenkomsten Rotterdam, Assen, Eindhoven (oktober 2011) Bijgestelde inhoudsopgave protocol ERWD n.a.v. MBO-bijeenkomst 8 sept 2011

Nadere informatie

Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting)

Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 0 Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 1 Inhoud Inleiding 2 Onderscheid tussen ernstige reken-wiskunde problemen en dyscalculie 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie

Nadere informatie

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014

Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: Kennedyschool Datum besproken in Team 24-11-2014 Datum advies MR 25-11-2014 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

6. Ondersteuning voor de leerlingen

6. Ondersteuning voor de leerlingen 6. Ondersteuning voor de leerlingen 6.1 Passend onderwijs SWV Unita Op 1 augustus 2014 gaat de wet Passend Onderwijs van kracht. Deze wet regelt de samenwerking tussen het regulier en het speciaal basisonderwijs

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Betreft: HBO-Masteropleidingen Special Educational Needs (SEN), opleidingsjaar 2009-2010

Betreft: HBO-Masteropleidingen Special Educational Needs (SEN), opleidingsjaar 2009-2010 Cruquius, 28 mei 2009 Betreft: HBO-Masteropleidingen Special Educational Needs (SEN), opleidingsjaar 2009-2010 Geachte collega s, Eerder heeft u bericht ontvangen over de samenwerking tussen Drielanden

Nadere informatie

Protocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie.

Protocol Ernstige rekenproblemen. Dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Signalering, ondersteuning en begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en dyscalculie. Vestiging Gunning op de Daaf Geluk Protocol Ernstige rekenproblemen en Dyscalculie P. Maradiaga-Schenke

Nadere informatie

:Monique Hoeijmakers Datum :

:Monique Hoeijmakers Datum : Onderwerp :beleid ERWD Auteurs :Monique Hoeijmakers Datum :10-04-2017 Inhoud van de notitie besproken met :werkgroep ERWD IB, GMR-afvaardiging onderwijs Financiële consequenties Personele consequenties

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'DE TOUWLADDER'

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'DE TOUWLADDER' RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'DE TOUWLADDER' School : basisschool 'De Touwladder' Plaats : Kaatsheuvel BRIN-nummer : 18KV Onderzoeksnummer : 94509 Datum schoolbezoek : 19 juni 2007 Datum

Nadere informatie

Met de referentieniveaus naar schoolsucces

Met de referentieniveaus naar schoolsucces Met de referentieniveaus naar schoolsucces Zo stuurt u op taal- en rekenresultaten Corine Ballering René van Drunen 31 Bijlage 4 Rol van de interne begeleider in effectief rekenonderwijs (basisonderwijs)

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: De Singel Datum besproken in Team 21 april 2015 Datum advies MR 19 mei 2015 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG

Bijlage 3 BEOORDELINGSFORMULIER EINDPRODUCT PDG Bijlage 3 SFORMULIER EINDPRODUCT PDG Naam deelnemer: Gabriëlle Copini Beoordelaar: Ella ten Barge ROC/AOC: Friesland College Paraaf beoordelaar: Eindproduct (aankruisen) in beeld/lesgeven op pad/ecursie

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

Dr. Mieke van Groenestijn 1

Dr. Mieke van Groenestijn 1 ; Conferentie Steunpunt Protocol vo Protocol - VO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,9 december 2013 Rekenen in vo Probleemoplossend

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen

Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag 1. Inleiding Arjan Clijsen, Noëlle Pameijer & Ad Kappen Wat is de samenhang tussen handelingsgericht werken (HGW) en opbrengstgericht werken (OGW)?

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie

Taalonderwijs aan dyslectische kinderen

Taalonderwijs aan dyslectische kinderen Taalonderwijs aan dyslectische kinderen De leergang Taalonderwijs aan dyslectische kinderen heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied

Nadere informatie

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD Plaats : Hijken BRIN-nummer : 18TJ Onderzoeksnummer : 118979 Conceptrapport verzonden op : 26 april Datum schoolbezoek

Nadere informatie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie IselingeAcademie post-hbo, masters en teamscholing Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie 2019-2020 Iselinge Academie Iselinge Academie realiseert samen met Iselinge Hogeschool

Nadere informatie

Ernstige RekenWiskunde-probl

Ernstige RekenWiskunde-probl 2 4 39 3 7 5 6 7 8 3 n en Dyscalculie Protocol Reken Ernstige RekenWiskunde-probl iskunde-problemen en Dyscalculi en Dyscalculie Ernstige Reken Ernstige Reken BAO SBO SO pro Mieke van Groenestijn Ceciel

Nadere informatie

Dr. Mieke van Groenestijn 1

Dr. Mieke van Groenestijn 1 Protocol Protocol PO - VO (-MBO) Mieke Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,2 april 2013 Rekenen Probleemoplossend werken Rekenvaardigheid

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ''T STOOFJE'

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ''T STOOFJE' RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ''T STOOFJE' School : basisschool ''t Stoofje' Plaats : Ouwerkerk BRIN-nummer : 10BL Onderzoeksnummer : 94512 Datum schoolbezoek : 14 juni 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: Montessorischool ZieZo Datum besproken in Team 18-09-2013 Datum advies MR 03-12-2013 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Vondel

RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Vondel RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Vondel Plaats : Roosendaal BRIN-nummer : 17CI Onderzoeksnummer : 122667 Datum schoolbezoek : 16 Rapport vastgesteld te Breda

Nadere informatie

Ook een rivier begint met de eerste druppel

Ook een rivier begint met de eerste druppel Ook een rivier begint met de eerste druppel Update Afstemmingsdocument Ernstige lees- en/of spellingproblemen en/of dyslexie Onderwijs aan leerlingen van 4 tot 18 jaar op Walcheren juni 2011 Inleiding

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Naam school: Julianaschool Fijnaart Datum besproken in Team 1-10-13 Datum advies MR 12-2013 A. ALGEMEEN: Om vanuit een gezamenlijk kader te werken aan basiszorg, basisondersteuning

Nadere informatie

Locatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA

Locatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Koningsschool Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning wij kinderen kunnen bieden die op

Nadere informatie

Diagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan?

Diagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan? Welkom Diagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan? Presentatie door 11 december 2013 Mariska van der Vliet Aan het einde van de workshop weet/kunt u: rekenproblemen signaleren welke stappen u

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER School : basisschool Albert Schweitzer Plaats : Emmeloord BRIN-nummer : 08JS Onderzoeksnummer : 94651 Datum schoolbezoek : 4 juni 2007 Datum

Nadere informatie

Empowerment bij Rekengesprekken

Empowerment bij Rekengesprekken Pagina 1 Empowerment bij Rekengesprekken Pedagogisch-didactische fijn-afstemming bij leerlingen met Rekenproblemen in het Primair Onderwijs van 9 12 jaar. Want je denkt pas als je praat. Denken in je eentje

Nadere informatie

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid!

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid! Opleiding tot REKENEXPERT PO Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid! Een co-creatie van Kock onderwijsadvies en OnderwijsMens B.V. K un jij niet wachten om het rekenonderwijs voor de kinderen

Nadere informatie

Wiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs

Wiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 22 (2005) nr. 1 & 2 53 Oratie, uitgesproken op 11 maart 2005, bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Professionalisering in het bijzonder in het onderwijs

Nadere informatie

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

Heikamperweg AZ Asten-Heusden Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ BASISSCHOOL MISTE CORLE Plaats : Winterswijk BRIN-nummer : 18ZG Onderzoek uitgevoerd op : 3 november 2009 Rapport vastgesteld te Zwolle op 30 maart 2010 HB 2811938/9

Nadere informatie

Basisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie

Basisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie Basisondersteuning op orde Rekenproblemen en Dyscalculie Inhoudsopgave: Waarom pagina 3 Wie en wanneer pagina 4 Wat pagina 4 Werkwijze: Stap 1 Intake pagina 4 Stap 2 Verzamelen pagina 5 Stap 3 Analyse

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Toetsen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Wat betekent dit voor het meten van de 21ste eeuwse taalvaardigheden? We hebben

Nadere informatie

Cursus Rekencoördinatoren

Cursus Rekencoördinatoren Cursus Rekencoördinatoren ROC Albeda College 24 november 2011 Bijeenkomst 3 Monica Wijers, Vincent Jonker, Freudenthal Instituut Een boek http://www.volgens-bartjens.nl/ DE KRANT Zie ook: Nieuwsrekenen.nl

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS

SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS Dr. Kees Vernooy (CPS) Den Haag, 15 juni 2006 Michelangelo Het grootste gevaar voor de meeste van ons is niet dat ons doel te hoog is en we het daardoor niet zullen

Nadere informatie

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid!

REKENEXPERT PO. Opleiding tot. Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid! Opleiding tot REKENEXPERT PO Voor het lerende kind in een lerend team, met beleid! Een co-creatie van Kock onderwijsadvies en OnderwijsMens B.V. K un jij niet wachten om het rekenonderwijs voor de kinderen

Nadere informatie

analyse van de opbrengsten.

analyse van de opbrengsten. analyse van de opbrengsten. Borging 6 Analyse 1 5 ACT 2 Bijstellen STUDY PLAN Doelstellingen en resultaten Monitoren 4 DO Uitproberen van de verbetertheorie Planning 3 Wie: Handeling; wanneer Plan Analyse,

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer :

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer : RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI School : Panta Rhei Plaats : Almere BRIN-nummer : 12QK Onderzoeksnummer : 112991 Datum schoolbezoek : 15 mei 2009 Datum vaststelling

Nadere informatie

Dyscalculieprotocol Het volgen van - en begeleiding bij

Dyscalculieprotocol Het volgen van - en begeleiding bij Dyscalculieprotocol 2017-2018 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier fasen vanuit het protocol ERWD

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Begeleiden van collega's Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OSOAL-BEG-12 1.2 Cursusnaam Begeleiden van collega's 1.3 Cursusnaam in Engels

Nadere informatie

Opbrengstgericht taalonderwijs

Opbrengstgericht taalonderwijs Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs

Nadere informatie

Toezicht op taal/lezen en hulp aan zwakke leerlingen

Toezicht op taal/lezen en hulp aan zwakke leerlingen Toezicht op taal/lezen en hulp aan zwakke leerlingen Presentatie mini-seminar Dedicon 3 oktober 2013 Herman Franssen Inspecteur primair onderwijs INLEIDING Context van inspectieonderzoeken taal/lezen in

Nadere informatie

Een beschrijving van de opleiding en de onderwijseenheden

Een beschrijving van de opleiding en de onderwijseenheden SPECIALIST GEDRAG Algemeen Leraren staan voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. In veel gevallen levert dit geen problemen op. Als leerlingen, leraren en ouders opvallend gedrag

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind?

Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning

Nadere informatie

Definitieve versie 1 mei 2015

Definitieve versie 1 mei 2015 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel De Fontein Algemene gegevens School De Fontein BRIN 04FI Locatieleider Mw. L. v.d. Wel Adres Hoyledestraat 23, 3036 LP Rotterdam Telefoon 010-4659366 E-mail

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL DEN DIJK School : Basisschool Den Dijk Plaats : Odiliapeel BRIN-nummer : 05YW Onderzoeksnummer : 95105 Datum schoolbezoek : 23 augustus 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

Een leerwerkplaats voor lerarenopleiders

Een leerwerkplaats voor lerarenopleiders Tekst: Bob Schoorel Een leerwerkplaats voor lerarenopleiders Windesheim in Zwolle gaat aan de slag met de leerwerkplaats Handelingsgericht Werken (HGW). De leerwerkplaats HGW is een concept waarbij professionals

Nadere informatie

Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016

Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Hoe leer ik kinderen rekenen in groep 3 en 4? Weekschema PABWJ314X1 2015-2016 Cursusdoelen 1. De student heeft kennis van getalfuncties, inzicht in de telrij, (structuur van) getallen en getalrelaties

Nadere informatie

4?^ ' \/ Lr- Ö RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BERG EN BOS. Basisschool Berg en Bos Apeldoorn 17NG 94718

4?^ ' \/ Lr- Ö RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BERG EN BOS. Basisschool Berg en Bos Apeldoorn 17NG 94718 4?^ ' \/ Lr- Ö RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BERG EN BOS QLIOOO Z^ School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Basisschool Berg en Bos Apeldoorn 17NG 94718 Datum schoolbezoek Datum vaststelling

Nadere informatie