SAMENVATTING Klacht over beetpakken van leerling, schorsing, niet toelaten tot schoolkamp en over machtsmisbruik door bestuur; PO

Transcriptie

1 SAMENVATTING Klacht over beetpakken van leerling, schorsing, niet toelaten tot schoolkamp en over machtsmisbruik door bestuur; PO Ouders klagen erover dat de leerkracht hun zoon heeft vastgepakt. In het basisonderwijs doen zich situaties voor waarbij de leerkracht de leerling fysiek aanraakt of beetpakt: bijvoorbeeld bij het op de stoel helpen in de lagere groepen, bij schrijfonderwijs, of bij uitvoering van een veilige gymles, troosten, behoeden voor onveilige situaties, etc. Dergelijk functioneel contact is vanzelfsprekend en is niet klachtwaardig. De Commissie verstaat de klacht zo, dat deze niet gericht is op dit functioneel fysiek contact maar op regulerend fysiek optreden, zoals het meenemen van een leerling aan de arm, de klas uit, wanneer deze niet meer aanspreekbaar is of het tegenhouden van een leerling wanneer deze dreigt weg te lopen van school. Bij de beoordeling hiervan is het uitgangspunt dat fysiek optreden, mits proportioneel, is toegestaan indien de veiligheid van de leerling zelf, die van medeleerlingen of van het personeel van de school in het geding is. Het weglopen van een leerling behoeft een basisschool niet lijdzaam te accepteren, zeker niet wanneer de leerling boos en derhalve verondersteld verkeersonveilig is. Bij de beklaagde incidenten was steeds de veiligheid in het gedrang. Klacht ongegrond. De leerling is door school twee dagen geschorst. De school heeft geen inhoud gegeven aan de beleidsregels geldend voor schorsing en heeft de ouders niet gehoord. Klacht op dit onderdeel gegrond. De school besloot klagers' zoon niet mee te laten gaan op schoolkamp, omdat zijn en andermans veiligheid niet gegarandeerd zouden kunnen worden indien hij bij ongewenst gedrag niet aangeraakt zou mogen worden. Deze maatregel is te zwaar en te weinig oplossingsgericht geweest. Klacht op dit onderdeel gegrond. Niet gebleken is dat de bestuurder steken heeft laten vallen. Hij heeft veel energie gestoken in de behandeling van de gehele zaak. Voor het gestelde machtsmisbruik zijn geen aanwijzingen gevonden en de stelling van klagers op dit onderdeel is niet in het bijzonder onderbouwd en door verweerder weersproken. Klacht op dit onderdeel ongegrond. inzake de klacht van: ADVIES de heer A en mevrouw B te C, ouders van D, leerling van openbare basisschool E te C, alsmede mevrouw F, stiefmoeder van D en echtgenote van de heer A, klagers tegen 1. mevrouw G, directeur van obs E te C 2. de heer H, bestuurder van I te C, het bevoegd gezag van obs E, verweerders gemachtigde: de heer mr. J Pagina 1 van 5

2 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij klaagschrift met bijlagen van 28 februari 2013, via doorzending door het bevoegd gezag bij de Commissie ingekomen op 22 maart 2013 en aangevuld d.d. 14, 28 mei, 5 en 8 juni 2013 hebben klagers op grond van de voor de school geldende klachtenregeling een klacht tegen verweerders ingediend met de volgende inhoud: Klagers klagen erover dat hun zoon D 1. verschillende keren op school is beetgepakt om hem te corrigeren en 2. dat de directeur van de school deze voorvallen miskent. 3. Voorts klagen klagers erover dat D vanwege zijn reactie op het beetpakken voor twee dagen is geschorst. 4. Verder mag D niet mee op schoolkamp omdat de directeur beweert dat men zijn veiligheid niet kan garanderen. 5. Ten slotte klagen klagers erover dat de directeur en de bestuurder van het bevoegd gezag dit conflict niet in redelijk overleg met hen hebben opgelost, maar in plaats daarvan vanuit een machtsopstelling hebben gereageerd. Als gevolg van een en ander is D inmiddels ziek thuis. Bij ontvangst van het klaagschrift bleek de klacht in behandeling te zijn bij het bevoegd gezag. De Commissie heeft die procedure afgewacht en de behandeling tot nader order opgeschort. Klager heeft per van 14 mei 2013 de Commissie verzocht de behandeling van de klacht ter hand te nemen en heeft daarbij een nadere onderbouwing van het klaagschrift verstrekt. Op 30 mei 2013 heeft de Commissie verweerders verzocht voor 21 juni 2013 een verweerschrift in te dienen. Op 4 juni 2013 heeft de Commissie van verweerder de schoolgids ontvangen. Verweerders hebben op 20 juni 2013 het verweerschrift ingediend. Alle stukken zijn over en weer in afschrift aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats op 26 juni 2013 te Utrecht. Klagers waren ter zitting aanwezig. Verweerders waren ter zitting aanwezig en werden bijgestaan door hun gemachtigde. Onder handhaving van hun standpunten hebben partijen een nadere toelichting gegeven. Hetgeen in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven. 2. DE FEITEN D A is geboren op 2 december Hij volgt basisonderwijs op E sedert groep 3 en zat in schooljaar in groep 7. Na zijn inschrijving is D twee keer uit- en ingeschreven geweest in verband met een vertrek naar het buitenland. De ouders van D zijn gescheiden, beiden onderhouden het contact met de school. Op 18 oktober 2012 heeft zich een incident voorgedaan rond D waarna hij is vastgepakt door de directeur die hem naar haar kantoor bracht. Naar aanleiding van dit voorval is vanuit de school met de stiefmoeder van D overleg gevoerd. Op dinsdag 26 februari 2013 heeft er in de klas rond D een incident plaatsgevonden, hij is daarna weggelopen van school. Naar aanleiding van dit voorval hebben klager en D op 28 februari 2013 een gesprek gehad met de directeur, verweerster. Op 17 mei 2013 heeft zich een incident voorgedaan rond D toen zijn groep terug kwam van muziekles en naar de schoolbus liep, waarbij hij is vastgepakt door een begeleidende ouder. Op 24 mei 2013 hebben de school en het bestuur besloten dat D niet mee kan op een meerdaagse schoolreis. Pagina 2 van 5

3 3. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE 1. Klagers zijn van mening dat in het basisonderwijs het fysiek aanraken of beetpakken van een leerling niet is toegestaan. Dit standpunt deelt de Commissie niet. In het basisonderwijs doen zich tal van situaties voor waarbij de leerkracht de leerling fysiek aanraakt of beetpakt: bijvoorbeeld bij het op de stoel helpen in de lagere groepen, bij schrijfonderwijs, of bij uitvoering van een veilige gymles, troosten, behoeden voor onveilige situaties, etcetera. Dergelijk functioneel contact acht de Commissie vanzelfsprekend en is niet klachtwaardig. De Commissie verstaat de klacht zo, dat deze niet gericht is op dit functioneel fysiek contact maar op regulerend fysiek optreden, zoals het meenemen van een leerling aan de arm, de klas uit, wanneer deze niet meer aanspreekbaar is of het tegenhouden van een leerling wanneer deze dreigt weg te lopen van school. Bij de beoordeling hiervan hanteert de Commissie het uitgangspunt dat fysiek optreden, mits proportioneel, is toegestaan indien de veiligheid van de leerling zelf, die van medeleerlingen of van het personeel van de school in het geding is. Het weglopen van een leerling behoeft een basisschool niet lijdzaam te accepteren, zeker niet wanneer de leerling boos en derhalve verondersteld verkeersonveilig is. Bij de behandeling van de klacht zijn drie gevallen aan de orde gekomen waarbij, zoals gesteld, D bij zijn arm is meegenomen. Verweerders hebben in alle gevallen erop gewezen dat het veiligheidsaspect in het gedrang kwam en het aanraken van D, of het meenemen aan de arm vereist was. Uit die onderbouwing is de Commissie gebleken dat er bij de besproken incidenten uit het oogpunt van veiligheid voldoende gronden bestonden voor school om in te grijpen en zaken op dat moment niet op hun beloop te laten. Klagers, gehoord D, hebben een andere visie op feiten en omstandigheden. Daaruit is echter niet naar voren gekomen dat het optreden van de school disproportioneel is geweest. Gezien bovenstaande is de klacht over het aanraken en beetpakken van D ongegrond. 2. Uit de stukken en de behandeling ter zitting is de Commissie gebleken dat de school bij het incident van oktober 2012 direct en door middel van verschillende personen heeft getracht om met D in gesprek te raken. Na het incident van 26 februari 2013 zijn klagers door de leerkracht opgebeld en heeft de directeur overleg aangeboden tussen de leerkracht, D en klagers. Na de besproken incidenten heeft er steeds overleg plaatsgevonden tussen de school en klagers. Naar het oordeel van de Commissie heeft de school daarbij in communicatieve zin voldoende aandacht gehad voor D en zijn ouders, alsmede voor hun visie en opvattingen, zodat de klacht op dit onderdeel ongegrond is. School en klagers hebben een gedeelde verantwoordelijkheid voor de opvoeding van D. Om een zinvolle invulling aan deze verantwoordelijkheid te kunnen geven zullen de visie op opvoeding van school en ouders in belangrijke mate overeen moeten stemmen. De Commissie is gebleken dat partijen elkaar op dit punt vanaf oktober 2012 steeds minder hebben kunnen vinden. Voor het welslagen van herstel is van beide zijden open en constructieve communicatie nodig. Van de zijde van de school voert de directeur hierin de regie. De Commissie heeft vastgesteld dat de school in de communicatie met klagers handelingsverlegen is geraakt door hun opvatting dat leerkrachten D onder geen beding mogen aanraken, hij onder schooltijd zijn ouders telefonisch mag raadplegen en zij het toestaan dat hij van school wegloopt. Deze opvattingen en de communicatieve wijze waarop klagers hieraan vasthouden verdragen zich onvoldoende met de pedagogisch-didactische - en veiligheidsuitgangspunten van de school. Het is voor de school welhaast onmogelijk geworden om een oplossing te vinden voor de gerezen problematiek. Voor succesvol herstel van de relatie is nodig dat de wensen van klagers in overeenstemming zijn met de structuur, het beleid en de uitgangspunten van de school waaraan zij hun zoon toevertrouwen. 3. Na het incident van 26 februari 2013 zijn klager, zijn echtgenote en D op 28 februari voor overleg op school geweest bij de directeur en adjunct-directeur. Naar het oordeel van de Commissie heeft dit gesprek de opmaat gevormd voor het indienen van een klacht. Klagers werden direct geconfronteerd Pagina 3 van 5

4 met het standpunt van de school dat een time-out van twee dagen voor D zou gaan gelden (waarbij hij dus niet op school mocht komen) en dat hij een excuusbrief diende te schrijven. Voor het standpunt van verweerders dat D niet geschorst zou zijn geweest bestaat derhalve geen grond. Feitelijk is immers sprake geweest van een schorsing. Dit laat overigens onverlet dat het gedrag van D voor de school aanleiding mocht zijn voor het opleggen van een sanctie. Ter zitting heeft het bevoegd gezag toegelicht dat het beleid is, niet langer dan een gehele dag te schorsen, en alvorens te schorsen eerst de ouders en zo mogelijk de leerling te horen. De Commissie stelt vast dat aan deze beleidsregels geen inhoud is gegeven. Klagers zijn niet gehoord en hebben zich ook niet gehoord gevoeld. Het is gebruik dat bij een schorsing, langer dan een dag, de inspectie op de hoogte wordt gesteld en een dergelijke sanctie schriftelijk wordt bevestigd aan de ouders (zoals volgens artikel 40a van de Wet op het Primair met ingang van 1 augustus 2014 ook is vereist). De klacht is op dit onderdeel gegrond en geeft de Commissie aanleiding tot het doen van een aanbeveling. 4. Verweerder heeft besloten D niet mee te laten gaan op schoolkamp, omdat zijn en andermans veiligheid niet gegarandeerd zouden kunnen worden indien hij bij ongewenst gedrag niet aangeraakt zou mogen worden. De Commissie acht deze maatregel te zwaar en is van oordeel dat, gezien het belang dat aan deelname van het schoolkamp dient te worden toegekend, de school oplossingsgerichter, denkend in alternatieven, voorwaarden en omstandigheden, de kwestie had behoren te benaderen en te snel is vervallen in het uiterste middel door D niet mee te nemen. Zo is ter zitting gebleken dat de moeder van D graag bereid was geweest als begeleider te fungeren tijdens het schoolkamp, maar dat dergelijke alternatieven in het geheel niet zijn overwogen. De klacht is daarom op dit onderdeel gegrond. 5. De Commissie is niet gebleken dat de bestuurder van het bevoegd gezag steken heeft laten vallen. Naar haar oordeel heeft hij veel energie gestoken in de behandeling van de gehele zaak. De Commissie heeft geen aanwijzingen voor het gestelde machtsmisbruik, welke stelling naar haar oordeel door klagers niet in het bijzonder is onderbouwd en door verweerder is weersproken. Op dit onderdeel is de klacht ongegrond. 4. OORDEEL VAN DE COMMISSIE De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht op de onderdelen 1, 2 en 5 ongegrond is en op de onderdelen 3 en 4 gegrond is. 5. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie beveelt het bevoegd gezag van obs E aan de procedure van schorsing van leerlingen in overeenstemming te brengen met de wetgeving die hierover van kracht wordt en daarbij met name oog te hebben voor de communicatie met de ouders en leerling alsmede het recht van hoor en wederhoor. Pagina 4 van 5

5 Aldus gedaan te Utrecht op 4 september 2013 door mr. dr. H.G. Warmelink, voorzitter, drs. W.D. Hajonides van der Meulen en drs. C.T.M. Jaartsveld, leden, in aanwezigheid van mr. J.J. van Beek, waarnemend secretaris. mr. dr. H.G. Warmelink voorzitter mr. S.J.F. Schellens secretaris Pagina 5 van 5