Vaklieden gevraagd: nu en straks! Toerusten en innoveren in Overijssel (middellange termijn-advies SER Overijssel)

Transcriptie

1 Vaklieden gevraagd: nu en straks! Toerusten en innoveren in Overijssel (middellange termijn-advies SER Overijssel) Door: Marc van der Meer (Tilburg Law School/ onafhankelijk adviseur S-BB) SER Overijssel Zwolle, 13 maart 2019 Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

2 Outline Werkwijze Het belang van Toerusten en investeringen Wat gebeurt er op het middenniveau van het mbo? 5 adviezen The rituals, pleasures and politics of cooperation Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

3 Werkwijze Zes vragen provinciale staten over mbo 2-3 Voorstudie ETIL Gesprekken bij 5 mbo-scholen Literatuurstudie: academisch zowel als praktijkervaringen Verkenning kwaliteitsagenda s mbo-scholen Bestuderen regionale HC-agenda s Twee besprekingen in september en december 2018 Tekst met systematisch antwoord op elk van de zes vragen Plus 5 aanbevelingen Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

4 WAAR DOEN WE HET VOOR? Denkoefening: Wat hebben mensen nodig om voldoende toegerust te zijn voor de veranderende arbeidsmarkt van de 21 e eeuw? Baan voor het leven bestaat veelal niet meer Transities: tussen banen, tussen werken, leren en verzorgen Nieuwe sociale risico s Bron:Judith van der Veer, Marc van der Meer, Anton Hemerijck, Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart 2019 Faculteit der Sociale Wetenschappen

5 DE TOERUSTINGSAGENDA VAN BEROEPSONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT Een pakket aan sociale investeringen: 1. Onderwijs als fundament ( stock ) kwalitatief hoogstaand basisonderwijs, voortgezet en beroepsonderwijs 2. Regelingen die transities versoepelen ( flow ) leerwerktrajecten, post-initiële om- en bijscholing; regelingen voor ouders, mantelzorgers (voor, tussen en naschools) 3. Een vangnet ( buffer ) sociale bescherming blijft cruciaal, maar samen met re-integratie op maat 5 Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart 2019

6 SER Brabant: Toerusten en innoveren veronderstelt wisselwerking tussen domeinen Arbeidsmarkt Huishoudens Onderwijs Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

7 Oplossingsrichtingen: 6 innovaties op de as tussen de domeinen Gezonde mobiliteit Versterkte participatie Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart Positieve leercultuur

8 Verdwijnt het middenniveau? Oxford study, Frey en Osborne: 47% banen weg in VS McKinsey: slechts 5% banen, maar wel bij 60% digitalisering. Soskice en Ibersen: Prosperity and democracy! Niet alleen in de technische maakindustrie zijn er vacatures: Bouw en installatiebranche Logistiek Agro-food Horeca & vrijetijdssector Kinderopvang: integrale kindcentra Lerarenagenda: lerarentekort, bevoegdheden, CAO Veiligheidssectoren: politie en defensie De zorgsectoren: VVT Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

9 Aanbeveling 1. Ontwikkel gegevens ten behoeve van loopbanen en beroepskeuze Arbeidsmarktdashboard Vertaling naar bedrijven: wat kunnen die ermee? Vertaling naar scholen: wat betekent dat voor de opleidingen? Evalueer wat je initieert! Hoeveel banen leveren de onzichtbare kampioenen/ gazellen nu eigenlijk op? Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

10 2. Versterk het imago van het beroepsonderwijs Deventer: Cleantech (circulaire economie) Zwolle: De nieuwe Hanze Twente: Vakmanschap is meesterschap Vakmensen gevraagd! Toerusten en innoveren Zonder ambachtseconomie geen kenniseconomie Geen energietransitie zonder innovatief vakmanschap Imago = functie (social media * wall of fame * icoonprojecten* nabuurschap) Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

11 3. Bevorder een systeem van leven lang ontwikkelen en loopbaanbegeleiding Aanbod én vraag Regionale toepassingen in modulair onderwijs op maat Bedrijfsscholen in verbinding met mbo Versterking beroepspraktijkvorming Rol centrumgemeentes Ergens goed in worden! Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

12 4. Versterk het lerend en professioneel vermogen van het mbo Vraag: breed of smal, doorlopende leerlijn Onderwijskundig leiderschap Zet de practoraten slim in! Benut de meertaligheid Investeer in digitale vaardigheden Trekkingsrechten voor onderwijsteams, in relatie met lerarenopleiding (N.Brabant, Amsterdam, Gelderland). Houd deze investeringen langere tijd vol! Het gras groeit niet sneller als je er harder aan trekt Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

13 5. Bevorder samenwerking in de beroepskolom en tussen sectoren in het regionale ecosysteem Hoe staat het ondertussen met het vmbo? Digitalisering speelt in alle domeinen een rol Wat kunnen we leren van de aanpak in de techniek? Laat de HC-agenda niet een speeltje zijn, zonder dat arbeidsmarkt, het leefmilieu en het onderwijs in de basis daadwerkelijk worden versterkt Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart

14 Richard Sennett: The rituals, pleasure and politics of cooperation (2012) 14 Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart 2019

15 Slot: Een lerend, zich vernieuwend systeem veronderstelt experimenteerruimte en systematisch terugkoppeling En ook: vakmensen en bewust vertrouwen Dank voor uw aandacht! Marcvandermeer.org Marc van der Meer SER Overijssel 13 maart