Ben ik nou gek? Idealen in crisistijd Voordewind, J.
|
|
- Theophiel Abbink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Ben ik nou gek? Idealen in crisistijd Voordewind, J. ISBN NUR 740 Foto omslag: Ruben Timman Ontwerp omslag: Studio Redondo Opmaak binnenwerk: AmpsenDesign Foto s fotokatern: Ruben Timman De bijbelteksten in deze uitgave zijn, tenzij anders vermeld, ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, Nederlands Bijbelgenootschap UITGEVERIJ MEDEMA HEERENVEEN Alle rechten voorbehouden. Uitgeverij Medema is onderdeel van Uitgeversgroep Jongbloed te Heerenveen
3 Woord van dank Voorwoord Jan Pronk Waarom ik dit boek schrijf Inleiding / De aanloop naar de politiek Deel 1 / Geloof en politiek, kan dat samengaan? Hoort de Bijbel op het Binnenhof? Is een compromis bijbels? Een evangelicaal in de politiek? Deel 2 / Opkomen voor het leven Respect voor elkaar: hoe om te gaan met de islam? Respect voor het leven Respect voor Gods schepping Deel 3 / Opkomen voor jeugd en gezin Gezonde gezinnen Jeugdzorg: opvoeden is voorleven Deel 4 / Opkomen voor kwetsbaren De economie van het genoeg De meest kwetsbaren wereldwijd Bestaan er rechtvaardige oorlogen? Godsdienstvrijheid en mensenrechten
4 Deel 5 / Hoe nu verder? Vooruitblik Noten Personenregister Zakenregister
5 Willen jullie de begrafenis regelen voor Julio? werd in een telefoongesprek in het Portugees gevraagd. Het was de eerste dag van ons verblijf in Brazilië, begin juli Mijn vrouw en ik werkten als hulpverleners met straatkinderen. Het bleek dat Julio, een bekende van het opvanghuis, na het snuiven van lijm in slaap was gevallen op de spoorrails. Toen de trein kwam, kon hij niet snel genoeg wegkomen en werd geschept. De volgende dag stonden we met een aantal medewerkers aan het graf. Op het graf stond een klein ijzeren kruis geplaatst met een lang nummer erop. Familieleden konden we niet achterhalen. Weer een straatkind dat het niet had gered, waarbij ouders niet meer betrokken waren om liefde en aandacht te geven. Het maakte diepe indruk op me dat Julio s leven niet tot bloei kon komen. Het maakte me ook boos dat er zo weinig naar deze kinderen werd omgekeken in een land dat ook grote rijkdom kent. Door deze gebeurtenis, en ook door ons werk onder Koerdische vluchtelingen in Irak aan het einde van de eerste Golfoorlog (1991), nam ik me voor om me voortaan in te zetten voor hen die niet of nauwelijks voor zichzelf kunnen opkomen. In november 2006 werd ik voor het eerst verkozen tot Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. De jaren ervoor werkte ik voor de Nederlandse hulporganisatie Dorcas. Bij dit werk liep ik tegen 21
6 beperkingen van de hulpverlening aan. Ik zag dat veel hulpverlening verborgen politieke doelen heeft en dat er vaak sprake is van oneerlijke en ongelijke handelsrelaties. Dat motiveerde me om politiek actief te worden. Tijdens spreekbeurten als Tweede Kamerlid werd mij regelmatig gevraagd om aan met name jongeren en studenten uit te leggen waarom ik als christen politiek actief was. Nadat ik mijn verhaal verschillende keren had verteld, moedigde iemand me aan er eens een artikel over te schrijven. Een ander vroeg of ik het verhaal niet uitgebreider wilde opschrijven om mensen te inspireren ook sociaal en politiek actief te worden. Tijdens deze spreekbeurten bleek eveneens dat veel jongeren niet bijzonder geïnteresseerd waren in politiek. Jongeren zeggen vaak dat ze politiek saai vinden. Maar als ik vraag waarover ze zich zorgen maken, dan geven ze juist de onderwerpen aan waar de politiek zich dagelijks mee bezighoudt: hun (financiële) toekomst in deze tijden van economische crisis, criminaliteit en onveiligheid op straat, de ongelijkheid in de wereld, kinderarbeid en milieuvervuiling. Mijn reactie is dan: als jij je niet met de politiek bemoeit, weet dan dat de politiek zich wel met jou bemoeit. Maar wat voor verschil kun je als Tweede Kamerlid en als christen maken? Wat zijn de grenzen van de politiek? Kunnen geloof en politiek wel samengaan in een tijd waarin christenen een minderheid vormen? En is politiek bedrijven vanuit de Bijbel, een boek dat tweeduizend jaar geleden geschreven is, nog wel realistisch? Mogen christenen hun standpunten wel opleggen aan een niet-christelijke meerderheid? Word je niet gedwongen om vuile handen te maken en compromissen te sluiten? Dit alles waren ook vragen die mij gesteld werden. Kortom: wat is je missie als politicus, wat is de meerwaarde van christelijke politiek en wat zijn je idealen in tijden van crisis? 22
7 Goede vragen, die mij aanzetten om me steeds verder te verdiepen in dit onderwerp en anderen hierop te bevragen. Deze vragen vormden uiteindelijk ook het uitgangspunt voor het schrijven van dit boek. Allereerst beschrijf ik mijn persoonlijke motivatie om in de politiek actief te zijn en de problemen en uitdagingen waar we vandaag de dag voor staan. Aan sommige problemen zijn we in Nederland zo gewend geraakt, dat ik me regelmatig afvraag: ben ik nou gek? Vervolgens zal in het eerste deel de vraag aan de orde komen of de Bijbel wel thuishoort op het Binnenhof en of de combinatie geloof en politiek wel verantwoord is, zeker na de religieus geinspireerde terreuraanslagen in Amerika en de toegenomen angst voor de radicale islam. In het tweede, derde en vierde deel zal ik ingaan op drie thema s die mij motiveren om politiek actief te zijn: Opkomen voor het leven, voor elkaar en voor Gods schepping, met als dilemma: hoe ver reikt de zelfbeschikking van de mens? Opkomen voor het gezin als proeftuin voor de echte wereld, met als dilemma: hoe ver reikt de arm van de overheid in het gezin en de opvoeding? Opkomen voor stemlozen, zij die niet voor zichzelf kunnen opkomen, met als dilemma: bestaat er een rechtvaardige oorlog? In het laatste deel zal ik een aantal conclusies trekken en een vooruitblik geven. 23
8 Ik hoop dat je door het lezen van dit boek een beeld krijgt van de worsteling van een (christen-)politicus tussen idealen en werkelijkheid, tussen Bijbel en Binnenhof en tussen macht en onmacht. Mogelijk inspireert het je om sociaal en politiek betrokken te worden. Ik sta van harte open voor aanvullingen en opmerkingen naar aanleiding van dit boek. Joël Voordewind, Amsterdam
9 Op zonnige zaterdagmiddag 21 april 2012 lopen we als gezin even langs de winkels, als ik een berichtje krijg van mijn medewerker Shamir. Wilders heeft vroegtijdig het Catshuis verlaten en er dreigt een kabinetsval. Ik check het bericht op nu.nl en daar zie ik het bevestigd. Onvoorstelbaar maar waar. Omdat alleen de laatste details besproken moesten worden, ging ik er niet van uit dat dit nog zou gebeuren. Die ochtend ontving ik de drukproef van dit boek. Toen ik begon met schrijven kon ik niet voorzien dat het boek midden in de verkiezingscampagne zou uitkomen. Gelukkig hoefde ik niet veel van de tekst aan te passen. De kabinetsval betekende aan de ene kant vertraging van de crisisaanpak, wat Nederland 90 miljoen euro per dag kost, maar aan de andere kant ook nieuwe kansen om, met de steun van de oppositie, bij het pakket van bezuinigingen meer rekening te houden met kwetsbare groepen zoals chronische zieken, gehandicapten, ouderen en mensen met een laag inkomen. De lasten kunnen zo alsnog eerlijker verdeeld worden, zonder dat er nog meer bezuinigd zal gaan worden op de allerarmsten in de wereld (ontwikkelingshulp). Ook de taken en uitgaven van de overheid moeten herzien worden (zie hoofdstuk 9). Daartoe heeft de ChristenUnie een pakket van maatregelen voor hervormingen 25
10 opgesteld en de partij is bereid hier ook regeringsverantwoordelijkheid voor te nemen, zoals in het vorige kabinet (zie hoofdstuk 2). De val van dit kabinet deed me terugdenken aan de val van het vorige kabinet, ons kabinet. Crisis in de ministerraad over de missie in Uruzgan. Kom naar Den Haag, luidde toen het sms je, die vrijdagmiddag 19 februari 2010 van onze fractievoorzitter Arie Slob. Afghanistan was mijn onderwerp, omdat ik Buitenlandwoordvoerder van de Christen- Unie was. Dus stapte ik in Amsterdam in mijn auto en reed meteen naar Den Haag. Eerder waren de spanningen tussen de drie partijen flink opgelopen bij de aankoop van twee JSF-testvliegtuigen (straaljagers). Diezelfde week was er tot diep in de nacht nog gedebatteerd of de steun aan de Irak-oorlog terecht was of niet. Vandaag zou het kabinet zich gaan beraden hoe het verder moest met onze militaire missie in Uruzgan, Afghanistan. Al eerder hadden we debatten gevoerd over Uruzgan. Ook onze eigen Defensieminister Eimert van Middelkoop hield lange tijd de optie open om ermee door te gaan. Hij wilde Uruzgan niet in de steek laten en het werk daar afmaken totdat het overgedragen kon worden aan de Afghanen zelf. De ChristenUnie-fractie in de Tweede Kamer wilde de Uruzgan-missie niet nog een keer verlengen. Tenslotte hadden we de missie al een keer met twee jaar verlengd. Eimert zelf had eerder immers aangegeven dat het bij Defensie piepte en kraakte, en dat Nederland zo n soort missie als lead nation in zo n moeilijk gebied niet nog langer aankon. Ook al kon Nederland terugzien op goede resultaten, bij dit alles waren wel 25 Nederlandse militairen omgekomen. Ook waren er 26
11 150 militairen gewond geraakt, vooral door bermbommen en aanslagen. Elk bericht van een overleden militair kwam zeer hard bij mij aan. Hun dood zou een gat slaan in gezinnen en families, een verlies dat je nooit meer te boven komt. Ik vreesde de telefoontjes van Frans Godschalk, de politiek assistent van de minister, vooral als ik buiten kantooruren gebeld werd. Ik had immers persoonlijk ingestemd met de verlenging van de missie. Ook de circa tachtig burgerslachtoffers bij de Afghanen in de slag om Chora maakten diepe indruk op mij. Het ging hier om onschuldige mensen, inclusief kinderen, die bij de aanval van de taliban in het vuurgevecht met de Nederlanders omgekomen waren. Ik bezocht Kamp Holland in Torin Kowt (Afghanistan) twee keer en voelde hoe gevaarlijk het daar was als we de poort uit gingen. Het werd dan even stil in de Bushmaster, sommigen sloegen een kruisje. Overal moesten we zwaar beveiligd worden. Kruispunten werden volledig afgezet en beveiligd. Zodoende had ik sterk de overtuiging dat we als relatief klein land daar weg moesten. Dat er een einde moest komen aan deze gevaarlijke missie in het zuiden van Afghanistan, waar de meeste aanslagen werden gepleegd. We hadden meer dan ons aandeel geleverd. In een eerder debat in september 2009 over een eventuele tweede verlenging van de missie in Uruzgan (de eerste verlenging was in 2008) diende ik samen met PvdA-collega Martijn van Dam een motie in om eind 2010 te stoppen met de missie in Uruzgan. De spanning liep hoog op in het debat en met trillende stem las ik de motie voor in een bijna volle en tegelijkertijd doodstille vergaderzaal. Bij de stemming steunden bijna alle partijen (CDA, D66 en SGP uitgezonderd) de motie. Later bleek dat deze motie de val van het kabinet-balkenende IV zou inluiden. 27
Geef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR
Geef Gods beloften voor jou nooit op! MIRANDA TOLLENAAR Geef nooit op! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-630-5 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw De bijbelteksten in deze uitgave
Nadere informatieDit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks
Nadere informatievan de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.
Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van
Nadere informatieJezus en jij. Tekst: Willem de Vink. Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink
Jezus en jij Tekst: Willem de Vink Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink Vooraf Jezus en jij Minidagboek Vink, Willem de ISBN 978-90-8601-101-8 NUR 248, 707 Boekverzorging: Marian
Nadere informatieBS2009023484 Kamervragen over het uitdelen van korans in Afghanistan. Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de volgende vragen:
Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 8 januari 2010 Ons kenmerk Onderwerp
Nadere informatieStem dan ChristenUnie. André Rouvoet ChristenUnie
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 22 november. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks
Nadere informatieWat vindt de ChristenUnie belangrijk
Wat vindt de ChristenUnie belangrijk Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Tweede Kamer 2017-2021 Verkiezingsprogramma 2017-2021 Eenvoudige taal Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering.
Nadere informatieAndré Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs
Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook
Nadere informatie,!7IJ0I6-abbcbg! Zo ben jij! jij! Willem de Vink. tiener BIJBEL
Willem de Vink Wie ben jij? Mag de belangrijkste persoon die er bestaat dat zeggen? God de Vader ziet in jou zijn kind. Hij zegt dat jij net zo mooi, waardevol en geliefd bent als Jezus. Wow, zo ben jij!
Nadere informatieKijktip: NOS Rutte, Verhagen en Wilders over de val
Kijktip: NOS Rutte, Verhagen en Wilders over de val Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen bekijken drie filmpjes van de NOS, twee van 21 en één van 24 april. Daarna beantwoorden ze vragen over deze
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatiewie ben k? Ik ben... Samen aan de slag met de Ik ben teksten van Jezus
wie ben k? Ik ben... Samen aan de slag met de Ik ben teksten van Jezus COLOFON ISBN 9789033832932 NUR 224 WIE BEN IK? 2015 Ark Media Donauweg 4, 1043 AJ Amsterdam www.arkmedia.nl Geschreven door Nieske
Nadere informatieAlles is mogelijk! M i r A n d A T o l l e n A A r
Alles is mogelijk! Miranda Tollenaar Alles is mogelijk! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-659-6 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk De bijbelteksten in deze uitgave zijn, tenzij anders vermeld, ontleend
Nadere informatieIn gesprek met God. In gesprek met God. In gesprek met God. m n. Marlies Medema & Agnes Huizenga
Voelt bidden voor jou soms als het doen van een lange reeks verzoekjes aan God? Mis je inspiratie om met God in gesprek te gaan? Dit werkboekje geeft je handvatten om je gesprekken met God eens over een
Nadere informatieCaroline Penninga-de Lange Je kind in balans
Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:
Nadere informatieLeven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951
Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten
Nadere informatieSolidariteit zonder omwegen (Vrienden zonder grenzen) Werkdocument lesimpulsen Onderbouw
Solidariteit zonder omwegen (Vrienden zonder grenzen) Werkdocument lesimpulsen Onderbouw Lesimpuls 1 Materiaal: affiche Bespreken van de affiche aan de hand van frames of omkadering Wat zie je op de affiche?
Nadere informatieHij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te
Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen
Nadere informatieToespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1
Toespraak 4 mei 2010 dodenherdenking Ds. A.J. Haak 1 Beste mensen, De meimaand is een mooie maand. Mei betekent zon en voorjaar, het betekent weer buiten kunnen zitten. Maar de maand mei betekent ook denken
Nadere informatieOntmoetingskerk - Laren NH - 20 april 2014 - Pasen Mattheüs 28: 1-10
Ontmoetingskerk - Laren NH - 20 april 2014 - Pasen Mattheüs 28: 1-10 Zondagsnacht, terwijl soldaten op wacht staan bij het graf, komt er een luide stem uit de hemel. Ze zien hoe de hemelen zich openen
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieHet verhaal van William Booth
Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieLiederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk
Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet
Nadere informatieSpeech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014
Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Geachte heer de Wit, beste Jan, Een paar weken geleden kwam je mijn kamer in lopen met een mooie bos bloemen. Voor mij! Je kwam me vertellen
Nadere informatieEvelien Bos-de Greef en Ruben Vlot
Evelien Bos-de Greef en Ruben Vlot Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC ) draagt. Bij dit papier is het
Nadere informatieVerkiezingsprogramma ChristenUnie- SGP in begrijpelijke taal
Verkiezingsprogramma ChristenUnie- SGP in begrijpelijke taal Over een paar weken kiezen alle Brabanders een nieuw bestuur voor de provincie. Op 7 maart. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieDOPEN. Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t. Geloven = dopen
Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t DOPEN Geloven = dopen Op veel plekken in de bijbel wordt gesproken over dopen. Maar als je onbekend bent met dopen, waar moet je dan beginnen? We hopen dat
Nadere informatieDeze partijen doen mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in Naam van de partij. Vrijheid en Democratie VVD. Arbeid P.v.d.A.
Deze partijen doen mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017 Nummer op stembiljet Logo van de partij Naam van de partij 1 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie VVD 2 Partij van de Arbeid P.v.d.A.
Nadere informatieDe eerste liefde van God
De eerste liefde van God Trouwpreek over 1 Johannes 3:16 (ds. Jos Douma) gehouden in de trouwdienst van Jeroen en Marjoke Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is
Nadere informatieBelangen: Macht van de Eerste Kamer
Belangen: Macht van de Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm: Aan de hand van een werkblad ontdekken leerlingen dat de plannen van het kabinet waarschijnlijk wel door de Tweede Kamer komen, maar niet
Nadere informatieLES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116
LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat
Nadere informatieGELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN
WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De
Nadere informatie3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #
3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping
Nadere informatie8 februari: GZB-debatavond over De bedreigde kerk met Gert-Jan Segers en imam Yassin Elforkani
8 februari: GZB-debatavond over De bedreigde kerk met Gert-Jan Segers en imam Yassin Elforkani Op maandagavond 8 februari organiseert de GZB in de Bergkerk in Amersfoort een debatavond met als thema: De
Nadere informatieJEZUS IS MIJN SUPERHELD
JEZUS IS MIJN SUPERHELD NAAM Studielessen voor 8-12 jarigen Lessen zijn geschreven door Beryl Voorhoeve, Ilja Witte en Judith Maarsen Mei 2007Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling HET BOEK
Nadere informatie1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur
1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN
Nadere informatieLES 10. Sluipaanval. Doe Lees 1 Samuël 24.
LES Sluipaanval Ben je wel eens gepest? Is er iemand die altijd vervelend tegen jou doet? Heb je ooit geprobeerd om die persoon terug te pakken? (Zie 1 Samuël 24; Patriarchen en Profeten, blz. 603-615)
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door A. 2210 woorden 6 mei 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 1. Wat is politiek? Politiek:
Nadere informatieZand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering
Zand erover verzoeningsviering voor de tweede graad Zand erover Verzoeningsviering voor de tweede graad Vooraf in de klas Wat heb je nodig? - twee grote bladen papier, schrijf op het eerste blad het kernwoord
Nadere informatieJohannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons
Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps
Nadere informatieVOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven
Maakt geld gelukkig? VOORBEELD / CASUS Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 2 ½ uur. Voor de volledigheid hieronder eerst
Nadere informatieOnderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010
Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Ben je van plan om op 9 juni te gaan stemmen? Ja 698 83,1 Nee 39 4,6 Ik weet het nog niet 103 12,3 Stemgedrag PVV/ Wilders PvdA
Nadere informatieMirjam Ngoy-Verhage. om het vol te houden
Mirjam Ngoy-Verhage 10 PEPPERS om het vol te houden Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie op www.jesvoorjou.nl. Naast deze 10 peppers
Nadere informatierust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.
1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord
Nadere informatieInhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14
Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?
Nadere informatie5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Boekverslag door E. 2025 woorden 23 oktober 2014 5.9 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1: wat leer je bij maatschappijleer? Iets is een maatschappelijk probleem
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het
Nadere informatieeen goed jaar voor jou, voor mij en voor de hele buurt.
een goed jaar voor jou, voor mij en voor de hele buurt. Dames en Heren Beste vrienden Een gelukkig Nieuwjaar. Van harte Voor u, voor wie u dierbaar is, en voor ons allemaal. Een gelukkig Nieuwjaar. Een
Nadere informatie6 juni 2015. Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek
6 juni 2015 Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online
Nadere informatieOnderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid
Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online
Nadere informatieVan Jan Willem s tekentafel April 2011
Van Jan Willem s tekentafel April 2011 paasdagen Gezegende gewenst Op het werk Ons eigen kinderblad Deze zomer zal voor de eerste keer ons eigen kinderblad uitkomen. Hier ben ik sinds februari druk voor
Nadere informatieOpeningsgebeden INHOUD
Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus
Nadere informatieHet instappen in de Paranormale Wereld
Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieZondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55
Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieProjectrapportage noodhulp Syrie
Introductie Deze rapportage geeft een beeld van de voortgang en de resultaten van het noodhulpproject Syrië, waaraan de Generale Diaconale Commissie van de Hersteld Hervormde Kerk een bijdrage van 25.000,-
Nadere informatieWil jij minderen met social media?
Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.
Nadere informatiePreek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I
Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of
Nadere informatieKONING DAVID (DEEL 1)
Bijbel voor Kinderen presenteert KONING DAVID (DEEL 1) Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatienarratieve zorg Elder empowering the elderly
narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar
Nadere informatieMODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!
MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese
Nadere informatieKinderen zonder papieren
VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatiePreek van 1 februari 2015, Zondag van het werelddiaconaat gehouden in De Morgenster in Papendrecht door Piet van Die NIET ONDER DE DUIM
Preek van 1 februari 2015, Zondag van het werelddiaconaat gehouden in De Morgenster in Papendrecht door Piet van Die NIET ONDER DE DUIM Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd,
Nadere informatieEnkele vragen aan Kristin Harmel
Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt
Nadere informatieDE RIJKE MAN, DE ARME MAN
Bijbel voor Kinderen presenteert DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieStille tijd, ik vind het lastig. Ik
Voorwoord Stille tijd, ik vind het lastig. Ik heb meestal moeite om rust te vinden, me te concentreren, mezelf de tijd te gunnen. Dit dagboek is bedoeld om jou te helpen als je datzelfde probleem hebt.
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieHandreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool
Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 was de Levend evangelie Gemeente bezig met het onderwerp 40 DAGEN GEBED. Om gemeente breed
Nadere informatieKnallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?
Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.
Nadere informatieDodenherdenking. Beuningen, 4 mei 2015
Dodenherdenking Beuningen, 4 mei 2015 Voor het eerst in mijn leven bezocht ik twee weken geleden Auschwitz en Birkenau. Twee plekken in het zuiden van Polen waar de inktzwarte geschiedenis van Europa je
Nadere informatie4e zondag van Pasen - De Goede Herder.
4e zondag van Pasen - De Goede Herder. Het is één van de oerbeelden geworden van Jezus in de christelijke geloofstraditie. Elk jaar wordt deze derde zondag na Pasen er naar genoemd: zondag van de Goede
Nadere informatiejij Nu hier niet meer bent Mijn herinneringsboek
Als er iemand sterft, dan is dat vaak heel verdrietig. Je moet afscheid nemen van iemand die je goed kende en van wie je hield. In dit boekje lees je over wat er allemaal gebeurt als er iemand dood is
Nadere informatie02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)
BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan
Nadere informatieLieve gemeente, beste jongens en meisjes,
Lieve gemeente, beste jongens en meisjes, De preek gaat over: God was blij met Noach. Noach vond genade bij God. Noach was de Here God welgevallig. Dat merkte Noach (Gods knipoog), dat merkten de mensen
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieStrategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A
Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat
Nadere informatieVerder op weg met Jezus
Verder op weg met Jezus Heel goed besef ik de onafheid en de onvolmaaktheid van wat ik geschreven heb. Er is nog zoveel meer te vertellen over Jezus Christus. Er is nog zoveel meer over Hem te weten en
Nadere informatieNeem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.
Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van
Nadere informatieSusanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten
Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen
Nadere informatieActualiteit in de klas, voor mij is dat... Wereldburgerschap in de klas: Actua mijn nota s
Actualiteit in de klas, voor mij is dat... 6 Twee journaals vergelijken, mijn bevindingen. Datum van de berichtgeving: Wat ik ga vergelijken Bron journaal:... Bron journaal:... 1 Nieuwsinhouden: 2 Nieuwsinhouden:
Nadere informatieSpreekbeurt Dag. Oglaya Doua
Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp
Nadere informatieCONTACT MET GOD. Meer over bidden
CONTACT MET GOD Meer over bidden Nelleke Plomp CONTACT MET GOD Meer over bidden Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatieC. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse
C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil
Nadere informatieWaar wil je heengaan?
Waar wil je heengaan? Viering Oecumenische Basisgroep 3 maart 2013 Aansteken van de kaars Kaars, jij mag branden, Jij geeft ons je licht Jij bent een teken: God houdt ons in het zicht. Openingslied: Verborgen
Nadere informatieHC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Nadere informatie