1. Inleiding Doelstelling Vraagstelling Tekortkomingen van het onderzoek 25

Transcriptie

1 Ondrzok uitgvord in opdracht van: Fysiothrapi Cntrum Zuidwold Door: Drs. Irn Kloostrman Oktobr, 2006

2 Voorwoord Dit ondrzok is gdaan in opdracht van Fysiothrapi Cntrum Zuidwold. Ongvr 1 jaar gldn hbbn zij n Phystrac tracti apparaat aangschaft tr bhandling van ht carpaal tunnl syndroom. Gdurnd dit jaar zijn r bij all patiëntn di in bhandling warn voor ht carpaal tunnl syndroom mt ht Phystrac tractiapparaat vragnlijstn afgnomn n krachtmtingn gdaan tr valuati van d bhandling. Om n indruk t krijgn van d rst ffctn van dz bhandlingn binnn d praktijk, bn ik gvraagd dz vragnlijstn t analysrn. Omdat d vragnlijstn in rst instanti tr valuati van d individul bhandlingn zijn afgnomn n nit voor n wtnschapplijk ondrzoksdol, zijn z nit volgns strak omlijnd richtlijnn afgnomn. Er kunnn dus gn dfinitiv wtnschapplijk conclusis aan vrbondn wordn. D dolstlling vanuit Fysiothrapi Cntrum Zuidwold is dan ook om n indruk t krijgn van d ffctn van dz bhandlingn tot nu to n vntul factorn di hirvan op invlod zijn, voor d ign praktijk, nit voor wtnschapplijk publicati. Ht vrslag is daarom ook in dit kadr gschrvn, gricht aan d mdwrkrs van Fysiothrapi Cntrum Zuidwold. Ik wil bij dz graag Ay yin Ang, Rinir Havinga, Brt Huizing, Mariann Kombrink, Rol Schomakr, n Ingrid Schomakr bdankn voor ht gvn van d opdracht tot dit ondrzok aan mij, di ik mt vl plzir gdaan hb, voor d hulp n d intrss in d rsultatn. Drs. Irn Kloostrman Winsum, sptmbr

3 Samnvatting Ongvr 1 jaar gldn hft Fysiothrapi Cntrum Zuidwold n Phystrac tracti apparaat aangschaft tr bhandling van ht carpaal tunnl syndroom. Bij all patiëntn di in ht afglopn jaar bhandld zijn mt ht Phystrac tracti apparaat aan ht carpaal tunnl syndroom zijn vragnlijstn (Lvin, 1993; nd. Vrsi) afgnomn n krachtmtingn gdaan tr valuati van d bhandling. Om t bpaln wat ht ffct van dz bhandlingn in ht afglopn jaar zijn gwst, wrd dit ondrzok uitgvord. D dolstllingn van dit ondrzok zijn: ht bpaln van ht ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat bij carpaal tunnl syndroom n inzicht vrschaffn in moglijk factorn di van invlod zijn op ht uitindlijk ffct n d duur van d bhandling. D vraagstllingn di hirbij zijn bantwoord, zijn opgdld in vir vrschillnd ondrdln. D ffctn wordn bpaald door middl van d klachtnscor, d functionl scor n d spirkracht van d linkr n rchtr hand. D klachtnscor n functionl scors komn uit d Ndrlands vrsi van d vragnlijst: a slf- administrd Qustionnair for th Assssmnt of Svrity of Symptoms and Functional Status in Carpal Tunnl Syndrom (Lvin, 1993). Ht rst ondrdl van dit ondrzok bstaat uit ht bpaln van ht algmn ffct van d bhandling op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts. Ht twd n drd ondrdl, prsoonsknmrkn n fysiothraputisch ondrzoks- n anamns uitkomstn, gvn antwoord op d vraag naar of r factorn zijn di invlod hbbn op ht ffct van d bhandling. Patiëntn willn graag wtn wat d vrwachting van d bhandlingn is. Door antwoord t gvn op dz vraagstllingn kunnn btr vrwachtingn naar d individul patiënt uitgsprokn wordn. D prsoonsknmrkn di gbruikt wordn zijn gslacht n lftijd, d fysiothraputisch ondrzoks- n anamns uitkomstn zijn wl of gn EMG ghad, ht wl of nit dragn van n brac, uitkomst van d tstn Tinl n Phaln n d klachtnduur. Ht laatst ondrdl omvat d duur van d bhandling (ht aantal bhandlingn). Hirbij is r gkkn naar d invlod van ht aantal bhandlingn op ht uitindlijk ffct van d bhandling n naar d invlod van lftijd n klachtnduur op ht aantal bhandlingn. Volgns d informati foldr van d Phystrac tracti bhandlingn wordt aanggvn dat d duur van d bhandling voor mild gvalln van CTS bhandlingn is. Bij rnstig gvalln zou dit mr dan 12 bhandlingn zijn. Intrssant is om t bpaln of dit ovrn komt mt d rvaringn in Fysiothrapi Cntrum Zuidwold. Uit d rsultatn van dit ondrzok kan gconcludrd wordn dat d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat n vrbtring van d klachtnscor, functionl scor n van d spirkracht links n rchts gft. D bhandling hft dus ffct. Mt btrkking tot d factorn di invlod hbbn op ht ffct van d bhandling kan gconcludrd wordn dat vrouwn n grotr vrbtring hbbn na d bhandling mt btrkking tot d klachtn (pijn, tintlingn d) dan mannn. Patiëntn di voorafgaand aan d bhandlingn n positiv tst van Phaln hbbn, hbbn grotr functionl vrbtringn (mbt activititn) door d tracti bhandling dan patiëntn di n ngativ tst van Phaln hbbn voorafgaand aan d bhandling. 2

4 Vrdr hbbn patiëntn mt mindr dan n jaar klachtn voorafgaand aan d bhandling d grootst vrbtring van d klachtn (pijn, tintlingn d), patiëntn mt mr dan 5 jaar klachtn hbbn d minst vrbtring van d klachtn door d tractibhandling. D factorn di gn invlod hbbn op ht ffct van d bhandling zijn lftijd, wl of gn EMG, ht wl of nit dragn van n brac n d uitkomst van d tst van Tinl. Voor wat btrft d bhandlduur kan gconcludrd wordn dat ht aantal bhandlingn n grot invlod hft op ht ffct van d bhandlingn. Bij patiëntn mt mr dan 12 bhandlingn is d grootst vrbtring van klachtn (pijn, tintlingn, d) n spirkracht links n rchts na d bhandlingn zichtbaar, patiëntn di mindr dan 10 bhandlingn hbbn ghad, hbbn ht klinst ffct. Hiruit blijkt dat minimaal 12 bhandlingn nodig zijn om ht grootst ffct t brikn. Tot slot blijkt nog uit dit ondrzok dat lftijd n d duur van d bstaand klachtn nit van invlod zijn op ht totaal aantal bhandlingn di nodig zijn. Oudrn n jongrn hbbn dus vnvl bhandlingn nodig, nt als mnsn di kortdurnd n langdurig al klachtn hbbn. 3

5 Inhoudsopgav 1. Inliding Dolstlling Vraagstlling 5 2. Achtrgrond vragnlijstn 7 3. Mthod Ht mtinstrumnt D ondrzokspopulati 3.2 Analysrn van d data 8 4. Rsultatn Knmrkn van d ondrzokspopulati Stoprdnn D ffctn D hoofdffctn D intracti- ffctn Conclusi n discussi Tkortkomingn van ht ondrzok Aanbvlingn 25 Litratuurlijst 4

6 1. Inliding 1.1 Dolstlling 1. Ht ffct bpaln van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat bij carpaal tunnl syndroom op d klachtnscor, functionl scor n d spirkracht. 2. Inzicht vrschaffn in moglijk factorn di van invlod zijn op ht uitindlijk ffct of d duur van d bhandlingn. 1.2 Vraagstlling Algmn vraagstlling Hft d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat ffct op d klachtn bhornd bij n CTS op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts n wat is d invlod van gslacht, lftijd, EMG, brac, tst van Tinl, tst van phaln, duur van d klachtn n aantal bhandlingn hirop? Dlvraagstllingn Algmn: 1. Hft d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat ffct op d klachtn bhornd bij n carpaal tunnlsyndroom op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts? Prsoonsknmrkn 2. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn vrschillnd lftijdscatgoriën op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? 3. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mannn n vrouwn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Fysiothraputisch ondrzoks- n anamns uitkomstn 4. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mnsn di wl n EMG hbbn gdaan n mnsn di gn EMG hbbn gdaan voorafgaand aan d bhandlrks op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? 5. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mnsn di n brac dragn n mnsn di gn brac dragn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? 6. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht tussn mnsn di n positiv tst van Tinl haddn voorafgaand aan d bhandling tn opzicht van d mnsn di n ngativ tst van Tinl haddn? 7. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht tussn mnsn di n positiv tst van 5

7 Phaln haddn voorafgaand aan d bhandling tn opzicht van d mnsn di n ngativ tst van Phaln haddn? 8. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn d vrschillnd catgoriën duur van d bstaand klachtn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Aantal bhandlingn 9. Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn d vrschillnd catgoriën aantal bhandlingn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? 10. Hft lftijd invlod op ht totaal aantal bhandlingn mt ht Phystrac tracti apparaat bij CTS? 11. Hft d duur van d klachtn invlod op ht totaal aantal bhandlingn mt ht Phystrac tracti apparaat bij CTS? 6

8 2. Achtrgrond vragnlijst In 1993 ontwikkldn Lvin t all. D amrikaans vrsi van d in dit ondrzok gbruikt vragnlijst voor carpaal tunnl syndroom: a slf- administrd Qustionnair for th Assssmnt of Svrity of Symptoms and Functional Status in Carpal Tunnl Syndrom. Tot dan to wrd ht succs van n oprati van ht carpal tunnlsyndroom voornamlijk gmtn door middl van nuromusculair vrbtring n andr fysik mtingn, trwijl patiëntn mr waard hchtn aan ht vrmindrn van d symptomn n ht vrbtrn van functis. Dit wrd ook wl gmtn, maar mt mtingn di nit gstandaardisrd, btrouwbaar, valid n gvolig voor klinisch vrandringn warn. Daarbij wrdn dz mtingn vaak uitgvord door d chirurg di ook d oprati uit had gvord, waardoor r n obsrvr bias kon ontstaan. Lvin hft daarom n ondrzok opgzt om n scoringsinstrumnt (vragnlijst) t ontwikkln voor carpaal tunnl syndroom waarm d vrschillnd klachtn n functionl problmn gëvalurd kunnn wordn n di btrouwbaar, valid, intrn consistnt n gvolig voor klinisch vrandringn is. Bij ht opstlln van d vragnlijst is r ovrlg gwst mt handchirurgn, rumatologn n patiëntn. Op basis hirvan zijn r 6 duidlijk symptomn voor d valuati van carpaal tunnl syndroom gïdntificrd: pijn, tintlingn, doofhid, krachtsvrmindring, nachtlijk symptomn n problmn bij functionl vaardighdn in ht algmn. Dz symptomn zijn vastglgd in ht rst dl van d vragnlijst, bstaand uit 11 vragn, waarbij d rnst van dz klachtn aanggvn kunnn wordn op n 5- puntschaal; 1 btknt gn klachtn, 5 btknt zr rnstig klachtn. Hiruit ontstaat d klachtnscor, d gmiddld scor van dz 11 vragn. Vrdr zijn r 12 functionl activititn vastglgd, di vaak aangdaan zijn bij CTS. Na n pilot studi zijn r 4 activititn vrwijdrd (rijdn, typn, sport n ht wrkn mt grdschap). Uit d ovrgblvn 8 activititn is ht twd dl van d vragnlijst ontstaan, d functionl scor. Hirbij kunnn patiëntn aangvn op n 5- puntschaal in wlk mat zij moit hbbn mt d bschrvn activitit in ht daglijks lvn. D functionl scor is ook wr n gmiddld scor van d 8 itms. Als r vragn nit wordn bantwoord, wordn dz nit m brknd in d gmiddld scor. Zo ontstond r n vragnlijst waarin d klachtn n functionl problmn van patiëntn mt n carpaal tunnl syndroom vastglgd kunnn wordn. D ontwikkld schaln blkn btrouwbaar (parson s corrlati cofficint: r =.91 voor d klachtnscor n r =.93 voor d functionl scor), intrn consistnt (Cronbach alpha.89 voor d klachtnscor n.91 voor d functionl scor) n gvolig voor klinisch vrandringn (ffct siz klachtnscor: 1.4, functionl scor: 0.82) zijn. In dit ondrzok zal d Ndrlands vrsi van bovnstaand bschrvn vragnlijst gbruikt wordn, ovrgnomn uit n ondrzok van Hofnagl (1997) n uit n pilot studi van TIGRA Utrcht. Of d Ndrlands vrtaling ook valid n btrouwbaar is, wordt bij bid ondrzokn nit aanggvn. 7

9 3. Mthod 3.1 Ht mtinstrumnt D vragnlijst di wordt gbruikt voor ht mtn van d klachtnscor n functionl scor is d Ndrlands vrtaling van d qustionnair for th Assssmnt of Svrity of Symptoms and Functional Status in Carpal Tunnl Syndrom ( Lvin, 1993). Aan dz vragnlijst zijn n aantal algmn vragn mt btrkking tot prsoonsggvns, ht fysiothraputisch ondrzok n diffrntiël diagnostik togvogd. D vragnlijst mt btrkking tot d klachtnscor n functionl scor zijn altijd voorafgaand aan d bhandlrks n mstal rond ht ind van d bhandlrks afgnomn. Vrdr is d spirkracht van bid handn bpaald mt n pinchgripp dynamomtr, voor lk bhandling. 3.2 D ondrzokspopulati D ondrzokspopulati bstaat uit all patiëntn di ht afglopn jaar zijn bhandld voor carpaal tunnlsyndroom mt ht Phystrac tracti apparaat bij Fysiothrapi Cntrum Zuidwold, waarbij d vragnlijstn zijn afgnomn n d krachtmtingn zijn gdaan. 3.3 Analysrn van d data Vrwrking van d ggvns D brkningn van vrschilln tussn voor n na d bhandlrks zijn uitgvord mt d klachtnscor n d functionl scor n d spirkracht links n rchts. D klachtnscor is brknd door ht gmiddld t nmn van d rst 11 vragn op d vragnlijst, d functionl scor is brknd door ht gmiddld t nmn van d laatst 8 vragn (of mindr, indin dz nit warn ingvuld). Bid catgoriën bstaan uit n 5- puntschaal, waarbij 1 punt wordt vrkrgn als r gn problmn zijn, n 5 puntn bij zr rnstig problmn. D spirkracht voorafgaand aan d bhandlrks is bpaald door ht gmiddld t nmn van d rst 3 mtingn, omdat d rst mting vaak t laag lijkt. D spirkracht na d bhandlrks is bpaald door ht gmiddld t nmn van d laatst dri mtingn. Dit omdat d spirkracht volgns d patiëntn zlf rg afhanklijk is van ht tijdstip van d dag n d patiëntn vaak nit op vast tijdn wrdn bhandld Statisch vrwrking van d ggvns. Om d ffctn n vrschilln tussn ffctn bij vrschillnd gropn t kunnn aantonn is r gbruik gmaakt van statistisch analysmthodn in ht statistikprogramma SPSS 13.0 (Huizingh, 2005). D afhanklijk variabln in dit ondrzok zijn d klachtnscor, d functionl scor, d spirkracht links n d spirkracht rchts. D onafhanklijk variabln zijn lftijd, gslacht, EMG, brac, tst van Phaln, tst van Tinl, duur van d klachtn n aantal bhandlingn. Dz variabln zijn afhanklijk van d vraagstlling n pr afhanklijk variabl ingvord in d varianti- analys voor hrhaald mtingn (GLM rpatd masurs), di wordt gbruikt voor n stkprof mt gpaard waarnming. Dz mt vntul vrschilln in gmiddld tstscors op tw of mr mtmomntn. D GLM rpatd masurs is n analys di kan wordn gbruikt als d afhanklijk variabln gropsgmiddldn hbbn minstns op intrval mtnivau. Andr voorwaard voor dz analys is dat d gropsgmiddldn normaal vrdld zijn n dat d variantis in vrschillnd gropn glijk 8

10 zijn. Vrdr is r in d GLM analys sprak van n significant vrschil wannr d kans dat ht gvondn vrschil brust op toval klinr is dan 5%. D rdn dat all rsultatn nit in 1 analys wordn vrwrkt maar pr vraagstlling zal wordn ingvord, is dat d mrdrhid van d vragnlijstn nit volldig zijn ingvuld. Op di manir kunnn r mr rsultatn van d profprsonn wordn gbruikt n wordt d analys nit bprkt tot alln d profprsonn di d vragnlijstn hlmaal volldig hbbn ingvuld (dit zijn r 10 van d 78!). Bij d vrwrking van d rsultatn staat stds vrmld om hovl profprsonn ht in di analys gaat. D rsultatn zulln pr hoofdffct n intracti ffct wordn bsprokn. Alln d intracti- ffctn di blangrijk zijn voor ht bantwoordn van d vraagstllingn zulln bsprokn wordn. Tot slot zal d invlod van lftijd n d klachtnduur op ht aantal bhandlingn, voor ht bantwoordn van d laatst tw vraagstllingn, nog mt n univariat GLM analys wordn uitgvord. Bij d tst of btwn subjcts factor kunnn d hoofdffctn van lftijd n klachtnduur op ht aantal bhandlingn wordn afglzn. 9

11 4. Rsultatn 4.1 Knmrkn van d ondrzokspopulati Aantal profprsonn Aan dit ondrzok hbbn in totaal 86 profprsonn dlgnomn, waarbij van 78 d ggvns uitindlijk zijn gbruikt. Er zijn n aantal profprsonn wgglatn omdat dz na d intak of 1 bhandling zijn gstopt. D ggvns zulln zoals in d mthod is bsprokn pr vraagstlling pr afhanklijk variabl wordn vrwrkt, daarom is voor lk analys n andr aantal profprsonn mgnomn. Om hovl profprsonn ht gaat staat bij lk analys vrmld. Lftijd D gmiddld lftijd van d 78 profprsonn is 54,38 jaar (SD = 13,42 jr), d mdiaan ligt bij 56 jaar. D jongst profprsoon was 25 jaar, d oudst 86. In ondrstaand tabl wordt d lftijdsvrdling wrggvn (zoals ingdld in d lftijdscatgoriën bij d analyss). Lftijd N % < 40 jaar jaar >60 jaar Totaal Klachtnhand, aantal injctis, oprati. Van d 78 profprsonn, haddn 54 klachtn aan bid handn (=69.2%), 10 links (12.7%) n 14 rchts (17,9%). 15 van dz profprsonn hbbn 1 of mrdr injctis ghad (19,2%), d ovrig 63 nit (80,8%). In totaal hbbn 22 profprsonn n oprati ondrgaan voorafgaand aan d bhandling (28,2%). Gmiddld was dit 7 maandn gldn (SD 2,16 jr). Van d 22 profprsonn di n oprati hbbn ondrgaan, warn r dri di aan bid handn n oprati hbbn ghad (3,8%), 10 alln links (12,8%) n 9 alln rchts (11,5%). D ovrig 56 profprsonn hbbn gn oprati ghad. Aantal jaar klachtn Gmiddld hbbn d profprsonn 4 jaar n 1 maand klachtn op ht momnt dat z voor d tractibhandling komn (SD 5,22). D mdiaan ligt bij 2 jaar klachtn tot d intak. D minimal klachtnduur tot ht momnt van d intak binnn d grop van 78 profprsonn is 1 maand, maximaal is dit 25 jaar klachtn. In ondrstaand grafik is d klachtnduur ggroprd samngvat: Duur klachtn N % <1 jr jr >5 jr Totaal Uitkomst fysiothraputisch ondrzok In ondrstaand tabl zijn d rsultatn van ht fysiothraputisch ondrzok van d 78 profprsonn samngvat. 10

12 D VAS pijnschaal is alln voorafgaand aan d bhandling afgnomn bij 40 profprsonn. D gmiddld scor hirvan is 5.8 (SD= 2.8), mt n mdiaan bij 6.0. Tabl 1: Uitslag van ht fysiothraputisch ondrzok Tst N % TOCS (Tst van Roos) Positif Ngatif Nit gtst Crvical (discogn) problmn Positif Ngatif Nit gtst Pronator trs syndroom Positif 0 0 Ngatif Nit gtst Atrofi m. opponns pollicis Positif Ngatif Nit gtst Tst van Tinl Positif Ngatif Nit gtst Tst van Phaln Positif Ngatif Nit gtst Totaal aantal bhandlingn, tracti kracht n opbouw D tractikracht di in d rst bhandling gmiddld wrd gbruikt, is 4 kg, mt n minimum van 2 kg n n maximum van 6 kg. D uitindlijk tractikracht di wrd brikt, is gmiddld 8 kg, mt n mimimum van 2kg n n maximum van 10 kg. Ht aantal bhandlingn dat wrd ondrgaan tot ht brikn van dz tractikracht is 5 (minimaal 1 bhandling, maximaal 18). Ht totaal aantal bhandlingn dat gmiddld wrd ondrgaan door 78 profprsonn is 13,12 (SD 5.35); mdiaan bij 14. Ht minimaal aantal bhandlingn is 2, maximaal 34. In ondrstaand grafik wordt ht aantal bhandlingn ggroprd wrggvn, zoals dz zulln wordn gbruikt in d analyss. Totaal aantal bhandlingn N % < > Totaal

13 Kngtalln op d gmiddld klachtn- n functionl scors n spirkrachtn. In d tablln 2 n 3 zijn d gmiddldn n standdaarddviatis op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts wrggvn. (D blauw gklurd vakjs gvn significant vrschilln wr, dit wordt bsprokn bij d intracti ffctn). Tabl 2: gmiddldn n standaarddviatis op d klachtnscor n functionl scor Klachtnscor Functionl scor Voor Na N Voor Na N Gm SD Gm SD Gm SD Gm SD EMG Ja N Totaal Brac Ja N Totaal Gslacht Man Vrouw Totaal Lftijd < > Totaal Tinl Pos Ng Totaal Phaln Pos Ng Totaal Duur < klachtn > Totaal Aant. Bh. < > Totaal

14 Tabl 3: gmiddldn n standaarddviatis op d spirkracht links n rchts. Spirkracht links Spirkracht rchts Voor Na N Voor Na Gm SD Gm SD Gm SD Gm SD N EMG Ja N Totaal Brac Ja N Totaal Gslacht Man Vrouw Totaal Lftijd < > Totaal Tinl Pos Ng Totaal Phaln Pos Ng Totaal Duur < klachtn > Totaal Aant. Bh. < > Totaal

15 4. 2 Stoprdnn Bij 18 profprsonn is d bhandling vrogtijdig bëindigd. Ondrstaand wordn d rdnn hirvan bschrvn n vntul nvnpathologin van dz patiëntn. Gn ffct Er warn 9 profprsonn waarbij d bhandlingn gn ffct haddn.4 van dz profprsonn haddn n nvnpathologi, dat warn achtrnvolgns: polsfractuur 99, uitgbrid bld, gn duidlijk CTS, MRI LSWK: fors rotati LWK n linkr schoudr PHS, RA. Tonam klachtn Bij 3 patiëntn was r n duidlijk tonam van d klachtn. Bij 2 van dz patiëntn is vooraf gn duidlijk CTS vastgstld; n van hn had daarbij DM, d andr n whiplash. Bij d 3 profprsoon kon gn oorzaak wordn gvondn voor tonam van d klachtn. Vrdr warn r 2 profprsonn waarbij 1 hand god op d bhandling ragrd trwijl d andr nit god ragrd. 1 van dz prsonn had aan d hand di nit god ragrd op d bhandling hyprasthsi, di ovrigns wl wat is afgnomn. D andr prsoon krg pijnschutn in d nit god ragrnd hand. Dz prsoon had als nvnpathologi DM. Wisslnd, momnt afhanklijk vrrgrd klachtn 2 profprsonn vondn ht ffct van d bhandling rg wisslnd, afhanklijk van ht momnt namn d klachtn rg to of af. Bid prsonn haddn n nvnpathologi; nl ruma psoriatica n fibromyalgi. In ovrlg zijn bid prsonn vrogtijdig mt d bhandling gstopt. Ovrig 1 profprsoon hft d bhandling vrogtijdig bëindigd omdat d klachtn na d bvalling ovr warn. En andr profprsoon hft in d loop van d bhandlrks n EMG ondrzok ghad, di ngatif was, dus gn CTS. Dz bhandling is daarom bëindigd. 2 patiëntn vondn zlf dat ondanks dat d klachtn nit warn vrdwnn d bhandling wl bëindigd kon wordn om ht rst vn aan t zin. DM, RA, fibromyalgi, arthros Bovnstaand aandoningn kunnn n rdn zijn om t stoppn mt d bhandling, in rdr ondrzokn wrdn sommig van dz aandoningn ook uitgslotn van ht ondrzok (Hofnagl 1997, ondrzok van TIGRA Utrcht). In dit ondrzok zijn gn xclusi critria gbruikt, daarom is ht intrssant om t kijkn of r ook profprsonn zijn mt dz nvnpathologin di wl baat bij d bhandling hbbn ghad. Ondrstaand staan d nvnpathologin gnotrd mt ht aantal profprsonn di d bhandling mt n positif rsultaat hbbn afgmaakt: - Ruma psoriatica: 1 - Arthros (in d vingrs): 1 - fibromyalgi: 3 - DM: 1 In dit ondrzok is dus d grop profprsonn mt d nvnpathologiën DM n n vorm van ruma di d bhandling nit bëindigdn grotr dan di d bhandling wl bëindigdn. 14

16 4.3 Ht ffct Voor ht vrwrkn van d ggvns is r gbruik gmaakt van d GLM rpatd masurs, nadat was gblkn dat r aan d voorwaardn voor ht gbruik van d GLM wrd voldaan; d afhanklijk variabln zijn normaal vrdld n r zijn glijk variantis in d gropn. D rsultatn van dz analyss zijn ondrstaand bschrvn Hoofdffctn In tabl 4 zijn d rsultatn van d analyss van d hoofdffctn op d klachtnscor, functionl scor n d spirkracht links n rchts na d bhandling tov voor d bhandling bschrvn. Hiruit blijkt dat all 4 d hoofdffctn significant zijn. Er is dus n vrschil tussn voor n na d bhandlrks bij all 4 d variabln. Om d richting van dit vrschil t bpaln, is tabl 5 togvogd, mt d gmiddldn van d scors van voor n na d bhandlrks. Hirin is t zin dat d gmiddld klachtnscor (voor: 2,85 n na: 1,57) n functionl scor (voor 2,52 n 1,65) zijn afgnomn na t bhandlrks tn opzicht van voor d bhandlrks. D gmiddld spirkracht links (voor: 24.58N n na: 28.26N) n rchts (voor: 24.18N n na: 27.81N) zijn tognomn na d bhandlingn tn opzicht van voor d bhandlingn. Tabl 4: D hoofdffctn mt btrkking tot d vragnlijstscors n spirkracht. Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor a Functionl scor a Spirkracht links a Spirkracht rchts a a Significant bij =.05 Tabl 5: D gmiddld scors op d vragnlijstn n d gmiddld spirkracht. Voor Na N gm SD gm SD Klachtn scor Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts Intracti ffctn Gslacht Tabl 6: D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n ht gslacht Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor a Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts a Significant bij =.05 15

17 In bovnstaand tabl valt af t lzn dat r n significant intracti- ffct is tussn gslacht n ht ffct van d bhandling (p=.05, F=.3956). D richting van dit ffct staat wrggvn in ondrstaand grafik n tabl. Hiruit blijkt dat ht ffct van d bhandling op d gmiddld klachtnscor grotr is bij vrouwn (1.35) dan bij mannn (0.79). Voor d functionl scor (p=.08, F=3.305), spirkracht links (p=.68, F=.172) n spirkracht rchts (p=.28, F= 1.178) zijn r gn significant intracti- ffctn gvondn tussn d gslachtn n ht ffct van d bhandling. Grafik 1:Rlati tussn ht ffct van d bhandling n ht gslacht op d gmiddld klachtnscor G m. K l a c h t n s c o r 3,00 2,75 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 Voor Na gslacht man vrouw Voor Na Effct Gslacht Gm SD Gm SD Gm N Man Vrouw Lftijd Tabl 7: D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n d lftijd Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts Uit bovnstaand tabl blijkt dat r gn significant intracti- ffctn zijn tussn d vrschillnd lftijdsgropn n ht ffct van d bhandlrks (klachtnscor p=.08, F= 1.33; functionl scor p=.44, F=.856; spirkracht links p=.14, F= 2.007; spirkracht rchts p=.18, F=1.757). EMG Tabl 8: D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n EMG Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts In bovnstaand tabl valt af t lzn dat r gn siginficant intracti- ffctn zijn tussn ht wl of nit n EMG hbbn ghad n ht ffct van d bhandlrks (klachtnscor p=.55, F=.385; functionl scor p=.81, F=.061; spirkracht links p=.10, F=2,777; spirkracht rchts p=.19, F=1,783). 16

18 Brac Tabl 9: D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n brac Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts In bovnstaand tabl valt af t lzn dat r gn significant intracti- ffctn zijn tussn ht wl of nit dragn van n brac n ht ffct van d bhandlrks (klachtnscor p=.08, F=.3.179; functionl scor p=.43, F=.627; spirkracht links p=.20, F=1.642; spirkracht rchts p=.59, F=.292). Tinl Tabl 10: D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n d tst van Tinl Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts In bovnstaand tabl valt af t lzn dat r gn significant intracti- ffctn zijn tussn d uitslag van d tst van Tinl n ht ffct van d bhandlrks (klachtnscor p=.14, F=2.435; functionl scor p=.76, F=.098, spirkracht links p=.63, F=.233; spirkracht rchts p=. 21, F=1,683) Phaln Tabl 11:D intracti- ffctn mbt d vragnlijstscors n spirkracht n d tst van Phaln Effct Wilks 7 F-waard Df Error df p-waard Klachtn scor Functionl scor a Spirkracht links Spirkracht rchts a Significant bij =.05 Voor d functionl scor is r n significant intracti- ffct gvondn (p=.001, F=16.183) tussn d uitslag van d tst van Phaln n ht ffct van d bhandling. In ondrstaand grafik n tabl is d richting van dit intracti- ffct zichtbaar. Hiruit blijkt dat ht ffct van d bhandling grotr is bij patiëntn mt n positiv tst van Phaln (1.17) dan n ngativ tst van Phaln (0.19) voorafgaand aan d bhandling. Mt btrkking tot d klachtnscor (p=. 74, F=.994), d spirkracht links (p=.67, F=.192) n spirkracht rchts (p=. 37, F=.825) bstaan r gn significant intracti- ffctn tussn d uitslag van d tst van Phaln n ht ffct van d bhandling, blijkt uit tabl

19 Grafik 2: rlati tussn ht ffct van d bhandling n d tst van Phaln op d gmiddld functionl scor G m. K l a c h t n s c o r 2,75 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 voor na ffct Tst v Phaln Gm SD Gm SD Gm N Positif Ngatif Tst van Phaln positif ngatif Voor Na Duur klachtn Tabl 12:D intracti-ffctn mbt vragnlijstscors n spirkracht n d duur vd klachtn Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor a Functionl scor Spirkracht links Spirkracht rchts a Significant bij =.05 Uit bovnstaand tabl 12 blijkt dat r gn significant intracti- ffctn bstaan tussn d duur van d klachtn n ht ffct van d bhandling op d functionl scor (p=.28, F=1.328), spirkracht links (p=.29, F=1,264) n spirkracht rchts (p=.18, F=1,778). Wl bstaat r n significant intracti- ffct tussn d duur van d klachtn n ht ffct van d bhandling op d klachtnscor (p=.02, F=4,559). D richting van dit ffct wordt wrggvn in ondrstaand grafik 3 n tabl. Ht grootst ffct van d bhandling is r patiëntn di mindr dan 1 jaar klachtn hbbn (1.60), dan voor patiëntn di voor 1-5 jaar klachtn hbbn (1.15) n ht klinst ffct is r voor patiëntn di mr dan 5 jaar klachtn hbbn 0.88) Grafik 3: rlati tussn duur van d bstaand klachtn n ht ffct van d bhandling op d klachtnscor. G m. K l a c h t n s c o r 3,20 3,00 2,80 2,60 2,40 2,20 2,00 1,80 1,60 1,40 voor na ffct Duur klachtn Gm SD Gm SD Gm N < 1jr jr >5 jr Duur klachtn <1 jaar klachtn 1-5 jaar klachtn >5 jaar klachtn Voor Na 18

20 Aantal bhandlingn Tabl 13:D intracti- ffctn mbt vragnlijstscors n spirkracht n aantal bhandlingn Effct Wilks 7 F-waard df Error df p-waard Klachtn scor a Functionl scor Spirkracht links a Spirkracht rchts a a Significant bij =.05 Mt btrkking tot ht aantal bhandlingn kan uit d tabl wordn afglzn dat alln gn significant intracti- ffct bstaat tussn ht aantal bhandlingn n d functionl scor (p=.27, F= 1,335). Voor d klachtnscor (p=.04, F=.877), spirkracht links (p=. 01, F=.861) n spirkracht rchts (p=.03, F=3.647) bstaan wl significant intracti ffctn tussn ht aantal bhandlingn n ht ffct van d bhandling. In d grafikn 4, 5 n 6 mt bijbhornd tablln wordn d richtingn van dz ffctn wrggvn. Hiruit blijkt dat ht ffct van d bhandling op d klachtnscor ht grootst is voor patiëntn di mr dan 12 bhandlingn hbbn ghad (1.44) n ht klinst voor patiëntn di mindr dan 10 bhandlingn hbbn ghad (0.82). D krachtstonam van d linkr- (4.83 tov 1.10) n d rchtr hand (4.70 tov 1.11) zijn ook ht grootst bij mr dan 12 bhandlingn n ht klinst bij mindr dan 10 bhandlingn. Grafik 4: rlati tussn ht aantal bhandlingn n ht ffct van d bhandlingn op d klachtnscor. G m. K l a c h t n s c o r 3,00 2,75 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 < Totaal aantal bhandlingn >12 voor na ffct Aantal bh. Gm SD Gm SD Gm N < > Voor Bh. Na Bh. 19

21 G m S p i r k r a c h t l i n k s G m S p i r k r a c h t R c h t s Grafik 5: rlati tussn ht aantal bhandlingn n ht ffct van d bhandlingn op d spirkracht links < Totaal aantal bhandlingn < Totaal aantal bhandlingn >12 Grafik 6: rlati tussn ht aantal bhandlingn n ht ffct van d bhandlingn op d spirkracht rchts >12 voor na ffct Aantal Gm SD Gm SD Gm N bh. < > voor Bhandling na Bhandling voor na ffct Aantal Gm SD Gm SD Gm N bh. < > Voor Bh. Na Bh. D invlod van lftijd n gslacht op ht aantal bhandlingn Zoals bschrvn in d mthodn wordn dz ffctn bpaald aan d hand van n andr analys dan hirvoor wrd gbruikt: n univariat analys (GLM univariat). Voor ht aantal bhandlingn is voldaan aan d voorwaardn voor normal vrdling n glijk variantis. Tabl 14: d hoofdffctn voor lftijd n klachtnduur op ht aantal bhandlingn Sum of Squars F-waard df p-waard Lftijd Klachtnduur Uit tabl 14 blijkt dat r gn significant ffctn zijn voor lftijd (p=.70; F=.149) n klachtnduur (p=.74; F=.110). 20

22 5.Conclusis n discussi Algmn Vraagstlling 1: Hft d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat ffct op d klachtn bhornd bij n carpaal tunnlsyndroom op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts? Voor ht bantwoordn van dz vraagstlling wordt r gkkn naar d hoofdffctn van klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts. Hiruit blijkt dat d klachtnscor n functionl scor voor d bhandlrks hogr zijn dan rna, n d spirkracht links n rchts zijn na d bhandlrks hogr dan rvoor. Dit btknt dat d klachtnscor n functionl scor vrbtrd zijn tn gvolg van d bhandlrks, d profprsonn hbbn dus mindr klachtn (pijn, tintlingn d) n mindr problmn mt functionl activititn na d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat. Vrdr is d spirkracht bij d linkr n/of rchtrhand tognomn na d bhandlrks. D profprsonn hbbn dus mr kracht tn gvolg van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat. D bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat bij carpaal tunnl syndroom hft dus ffct op ht vrmindrn van d klachtn, ht vrbtrn van d functionl activititn n ht vrbtrn van d spirkracht. Prsoonsknmrkn Vraagstlling 2: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn vrschillnd lftijdscatgoriën op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Uit ht intracti ffct voor lftijd blijkt dat r gn vrschilln in ht ffct van d bhandling tussn d dri lftijdscatgoriën zijn. Ht ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat is dus nit vrschillnd voor mnsn in d lftijdscatgori jongr dan 40, tussn d n oudr dan 60 jaar. Vraagstlling 3: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mannn n vrouwn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Bij ht intracti ffct van gslacht is zichtbaar dat vrouwn n grotr ffct van d bhandling hbbn op d klachtnscor dan mannn. Vrouwn hbbn dus n grotr vrbtring van d klachtn (pijn, tintlingn d) na d bhandlingn dan mannn. D klachtnscor is n subjctiv scor, dus ht gvondn grotr ffct van d bhandling bij vrouwn dan bij mannn zgt nit dat ht ffct van d bhandling bij vrouwn daadwrklijk grotr is, alln dat vrouwn ht ffct grotr rvarn. Voor d functionl scor n d spirkracht links n rchts zijn gn vrschilln gvondn in ht ffct van d bhandling tussn d mannn n vrouwn. Bij dz rsultatn tussn mannn n vrouwn mot d kanttkning gplaatst wordn dat d grop mannn in ht ondrzok hl vl klinr is dan d grop vrouwn, wat d rsultatn kan bïnvlodn. 21

23 Fysiothraputisch ondrzoks- n anamns uitkomstn Vraagstlling 4: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mnsn di wl n EMG hbbn gdaan n mnsn di gn EMG hbbn gdaan voorafgaand aan d bhandlrks op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Als r gkkn wordt naar ht intracti ffct van EMG, dan zijn r gn vrschilln gvondn in ht ffct van d bhandlrks tussn profprsonn di wl EMG n gn EMG hbbn ghad voorafgaand aan d bhandlrks op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts. Op basis van ht wl of nit hbbn gdaan van n EMG kunnn gn vrschillnd vrwachtingn van d bhandlrks gformulrd wordn voorafgaand aan d bhandling. Vraagstlling 5: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn mnsn di n brac dragn n mnsn di gn brac dragn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Om dz vraagstlling t kunnn bantwoordn mot naar ht intracti ffct van brac gkkn wordn. Hiruit blijkt dat r gn vrschil is tussn wl n nit brac dragrs op ht ffct van d bhandling op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht links n rchts. Ht wl of nit dragn van n brac is dus nit van invlod op ht ffct van d bhandling. Dus op basis van ht wl of nit dragn van n brac kunnn gn vrschillnd vrwachtingn van d bhandlrks wordn vrwacht voorafgaand aan d bhandling. Kantkning bij dz rsultatn is dat d gropsgroott van d profprsonn di wl n brac dragn vl klinr is dan d gropsgroott van d profprsonn di gn brac dragn. Dit zou d rsultatn kunnn bïnvlodn. Vraagstlling 6: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht tussn mnsn di n positiv tst van Tinl haddn voorafgaand aan d bhandling tn opzicht van d mnsn di n ngativ tst van Tinl haddn? Voor ht intracti ffct Tinl zijn gn vrschilln in ffct gvondn tussn profprsonn mt n positiv n n ngativ tst van Tinl voorafgaand aan d bhandling. En positiv tst van Tinl voorafgaand aan d bhandling btknt dus nit dat ht ffct van d bhandling andrs zal zijn dan imand mt n ngativ tst van Tinl voorafgaand aan d bhandling. Op basis van d tst van Tinl kunnn dus gn vrschillnd vrwachtingn gformulrd wordn ovr ht ffct van d bhandling. D vrwachtingn van ht ffct van d bhandlrks zijn glijk voor n positiv n ngativ uitslag van d tst van Tinl voorafgaand aan d bhandling. Vraagstlling 7: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht tussn mnsn di n positiv tst van Phaln haddn voorafgaand aan d bhandling tn opzicht van d mnsn di n ngativ tst van Phaln haddn? Om antwoord t krijgn op dz vraagstlling mot wordn gkkn bij ht intracti ffct Phaln. Hiruit blijkt dat profprsonn mt n positiv tst van Phaln n grotr ffct 22

24 van d bhandling rvarn op d functionl scor dan profprsonn mt n ngativ tst van Phaln voorafgaand aan d bhandling. Uit d grafik blijkt dat dit vrschil mt nam vroorzaakt wordt doordat profprsonn mt n positiv tst van Phaln voorafgaand aan d bhandling mr functionl problmn hbbn. Na d bhandling scorn z ongvr glijk op d functionl scor als profprsonn mt n ngativ tst van Phaln voorafgaand aan d bhandling. Op basis van n positiv tst van Phaln kan dus vrwacht wordn dat ht ffct van d bhandlrks grotr zal zijn op d functionl scor dan bij n ngativ tst van Phaln voorafgaand aan d bhandling. Mt btrkking tot d klachtnscor n spirkracht links n rchts zijn gn vrschilln gvondn in ffct van d bhandling tussn n positiv n ngativ tst van Phaln. Op basis hirvan kan dus vrwacht wordn dat mnsn mt n positiv n ngativ tst van Phaln voorafgaand aan d bhandling htzlfd ffct van d bhandling hbbn. Bij dz rsultatn mot r rkning m wordn ghoudn dat d ondrzocht gropn rg klin zijn, waardoor d statistisch powr van dz rsultatn ook klin is. Vraagstlling 8: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn d vrschillnd catgoriën duur van d bstaand klachtn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Als gkkn wordt naar ht intracti ffct klachtnduur dan blijkt dat profprsonn mt mindr dan 1 jaar klachtn ht grootst ffct van d bhandlrks hbbn op d klachtnscor, profprsonn mt mr dan 5 jaar klachtn hbbn hirop ht klinst ffct. Of dit vrschil ontstaat door n daadwrklijk vrschil in klachtn, of door n vrschil in rvarn klachtn, kan nit wordn bpaald. D klachtnscor is n subjctiv scor; ht kan dus zijn dat profprsonn di mr dan 5 jaar klachtn hbbn voorafgaand aan d bhandlsri d bstaand klachtn als mindr rg rvarn dan profprsonn di mindr dan 1 jaar klachtn hbbn, omdat z hir bijvoorbld al mr aan gwnd zijn of btr m hbbn lrn lvn, waardoor dzlfd klachtn als mindr rg wordn rvarn. Ht kan ook zijn dat klachtn di langr dan 5 jaar bstaan mindr god bhandld kunnn wordn mt bhulp van ht Phystrac tracti apparaat. Voor d functionl scor n spirkracht links n rchts zijn gn vrschilln gvondn in ffct van d bhandlrks tussn profprsonn di mindr dan 1 jaar klachtn hbbn, di 1-5 jaar klachtn hbbn n di mr dan 5 jaar klachtn hbbn. Op basis van d duur van d bstaand klachtn voorafgaand aan d bhandlrks kan dus vrwacht wordn dat profprsonn waarbij d klachtn mindr dan 1 jaar bstaan, ht grootst ffct van d bhandling op d klachtnscor hbbn n profprsonn mt mr dan 5 jaar klachtn ht klinst ffct. Op d functionl scor, spirkracht links n spirkracht rchts kunnn gn vrschilln vrwacht wordn op basis van d duur van d bstaand klachtn. Aantal bhandlingn Vraagstlling 9: Is r n vrschil in ffct van d bhandling mt ht Phystrac tracti apparaat tussn d vrschillnd catgoriën aantal bhandlingn op d klachtnscor, functionl scor n spirkracht? Voor ht intracti ffct aantal bhandlingn gldt dat r alln voor d functionl scor gn vrschilln zijn gvondn in ht ffct van d bhandlrks tussn d gropn mindr dan 10 bhandlingn, bhandlingn n mr dan 12 bhandlingn. 23

25 Voor d klachtnscor gldt dat d profprsonn mt mr dan 12 bhandlingn ht grootst ffct van d bhandling hbbn n profprsonn mt mindr dan 10 bhandlingn ht klinst ffct. Mt btrkking tot d spirkracht links n rchts gldt htzlfd; d spirkracht is ht mst tognomn bij d profprsonn mt mr dan 12 bhandlingn, ht minst bij profprsonn mt mindr dan 10 bhandlingn. In d informatifoldr ovr d bhandling mt ht Phystrac tractiapparaat wordt aanggvn dat bhandlingn nodig zijn voor mildr gvalln van CTS n mr bhandlingn voor d rnstigr gvalln. Uit d rsultatn van dit ondrzok blijkt dus dat r d grootst ffctn van d bhandlrks zijn bij mr dan 12 bhandlingn. Volgns d foldr zou dit dus d rnstigr gvalln motn btrffn. Dz patiëntn zoudn dan voorafgaand aan d bhandling n hogr klachtnscor n mindr spirkracht motn hbbn. In d grafikn 4, 5 n 6 is zichtbaar dat d klachtnscor bij d patiëntn mt mr dan 12 bhandlingn wl its hogr ligt, maar d spirkracht ligt voorafgaand aan d bhandling ook hogr. Dit wijst dus nit duidlijk op d rnstigr gvalln. Uit dit ondrzok blijkt dat mr dan 12 bhandlingn voor all patiëntn n grotr ffct oplvrt, nit alln voor d rnstigr gvalln. Vraagstlling 10: Hft lftijd invlod op ht totaal aantal bhandlingn mt ht Phystrac tracti apparaat bij CTS? Uit ht hoofdffct voor lftijd op ht totaal aantal bhandlingn blijkt dat r gn vrschil is in ht gmiddld aantal bhandlingn voor d lftijdsgropn jongr dan 40, n oudr dan 60 jaar. All lftijdsgropn hbbn dus gmiddld vnvl bhandlingn nodig, dus d lftijd is nit van invlod op ht totaal aantal bnodigd bhandlingn. Vraagstlling 11: Hft d duur van d klachtn invlod op ht totaal aantal bhandlingn mt ht Phystrac tracti apparaat bij CTS? Bij ht hoofdffct voor duur van d klachtn op ht totaal aantal bhandlingn is zichtbaar dat r gn vrschilln zijn tussn d profprsonn mt mindr dan 1 jaar, 1-5 jaar, mr dan 5 jaar klachtn op ht gmiddld aantal bnodigd bhandlingn. D dri gropn hbbn dus gmiddld allmaal vnvl bhandlingn nodig, dus d duur van d klachtn is nit van invlod op ht totaal aantal bnodigd bhandlingn. 24

26 6. Tkortkomingn ondrzok D vragnlijstn zijn wl consqunt voor ht bgin van d bhandlsri afgnomn, maar d twd afnam is vaak rgns tgn ht ind van d bhandling afgnomn tr valuati, om t bpaln of d bhandling nog voortgzt mot wordn of nit. D rsultatn zoals in ht ondrzok wrggvn als na d bhandling, zijn dit dus in d mst gvalln nit daadwrklijk aan ht ind van d bhandlrks afgnomn n nit strak omlijnt op dzlfd mtmomntn afgnomn. Voornamlijk bij d intracti ffctn zijn soms d vrhoudingn tussn d gropsgroottn rg schf. D GLM rpatd masurs corrigrt hir in bpaald mat wl voor, maar ht zou btr zijn als d gropsgroottn mr glijk zijn. D krachtmtingn lijkn rg momnt afhanklijk. Nu is d kracht vaak bij dzlfd profprsoon afgnomn op vrschillnd momntn van d dag, waardoor r vrschilln ontstaan ik kracht. Daarom is r gkozn voor n gmiddld kracht van d 1 3 n d laatst 3 bhandlingn. Dit kan n vrtknd bld gvn. 7. Aanbvlingn voor vrdr ondrzok - Vragnlijstn afnmn in idr gval voor- n na d bhandlrks. Evntul tussndoor tr valuati, maar hirvoor dan wl altijd n vast mtmomnt kizn. All mtmomntn notrn op 1 formulir is ht handigst voor invorn van d ggvns. - All ggvns altijd n duidlijk notrn, zodat d ondrzoksgropn voor all ggvns zo groot moglijk kunnn zijn. Zoals d uitkomstn van d CTS tstn, voorkurshand, VAS (voor n na d bhandling!) nvnpathologi, na hovl bhandlingn r gstopt is mt d brac. - Patiëntn zovl moglijk op vast tijdstippn plannn ivm ht mtn van d kracht. D kracht wl consqunt lk bhandling blijvn mtn, omdat dan n trnd zichtbaar is n makklijkr kan wordn gkozn voor bv n gmiddld kracht aan ht bgin n ind van d bhandling bij ht vrwrkn van d rsultatn. Mtingn di rg afwijkn valln dan ook mr op. - Inclusi n xclusi critria vastlggn om n zo homogn moglijk ondrzokspopulati t crërn. Hirvoor is ht blangrijk om d nvnpathologiën d zo god moglijk vast t lggn. (Inclusi critria bv rsultatn EMG, xclusi bv polsbruk of oprati aan d pols in ht vrldn, DM, zwangrschap, RA, arthros, crvical bldn). - Mocht d bhandling rdr wordn bëindigd, god d rdnn notrn om t bpaln of r andr factorn zijn di d bhandling bïnvlodn. En bij bv tonam van d klachtn, notrn wlk symptomn dan tonmn. - Bpaln of r nog activititn motn wordn togvogd aan d functionl vragnlijst. Bv fitsn n handwrkn wrdn in dit ondrzok rglmatig gnomd als vl voorkomnd functionl problmn. 25

27 Litratuur Hofnagls, W.A.J., J.G.F. van Klf, G.G.A. Mastnbrok, J.A. d Blok, A.J. Bruklman & M.C.T.F.M. d Krom. Oprativ bhandling wgns carpaltunnlsyndroom: ndoscopisch of klassik (opn)? En prospctif grandomisrd ondrzok. Ndrlands Tijdschrift Gnskund, 1997, 3, Lvin, D.W., B.P.Simmons, M.J.Koris, L.H. Daltroy, G.G.Hohl, A.H. Fossl & J.N. Katz. A Slf Administrd Qustionnair for th Assssmnt of Svrity of Symptoms and Functional Status in Carpal Tunnl Syndrom. Th Journal of Bon and Joint Surgry, Incorporatd, 1993, 75-A,