INLEIDING. Beheerplan Openbare verlichting van 27

Transcriptie

1 INLEIDING Openbare verlichting speelt een belangrijke rol in onze moderne maatschappij. Toch zijn we ons hiervan nauwelijks bewust. De noodzaak van een goede openbare verlichting wordt pas duidelijk, wanneer deze, om wat voor reden dan ook, niet meer goed functioneert. Pas dan blijkt dat zonder openbare verlichting van veiligheid op straat geen sprake meer is. De gemeenschap profiteert van de verlichting maar draagt er ook de kosten voor. Het is daarom onze taak om beheer voor de openbare verlichting uit te stippelen. Openbare verlichting is echter meer dan licht en techniek alleen. Door de actuele thema s op het gebied van verkeersveiligheid, sociale veiligheid en kleine criminaliteit gaat de aandacht specifiek uit naar een betrouwbaar functionerende openbare verlichting. Tevens worden door de toenemende aandacht voor energie- en milieuaspecten de nieuwste technieken toegepast zodat bijgedragen wordt aan het beperken van de energie- en milieubelasting. In onderliggend stuk is het beheer beschreven met een operationeel plan en de financiële dekking, gebaseerd op de landelijke richtlijnen en met een pragmatische kijk als beheerder. Beheerplan Openbare verlichting van 27

2 Inhoudsopgave 1 SAMENVATTING FUNCTIES VAN DE OPENBARE VERLICHTING DOEL VAN DE OPENBARE VERLICHTING VERKEERSVEILIGHEID SOCIALE VEILIGHEID LEEFBAARHEID LANDELIJKE WET- EN REGELGEVING GEMEENTELIJKE BELEIDSUITGANGSPUNTEN INBRENG VAN DE BURGER AANBEVELINGEN NEDERLANDSE PRAKTIJKRICHTLIJN (NPR ) SCHAKELTIJDEN OPENBARE VERLICHTINGSINSTALLATIES POLITIEKEURMERK WELKE EN WAAR OPENBARE VERLICHTINGSINSTALLATIES ENERGIEBESPARING EN MILIEU ONDERHOUD MASTEN EN ARMATUREN REMPLACEREN VAN LAMPEN STORINGEN Prioriteiten en reactietijd VOORGESTELDE MAATREGELEN VERVANGINGSPROGRAMMA...9 BIJLAGEN Bijlage 1: Vertaling beleidsuitgangspunten naar functionele eisen per wegcategorie Bijlage 2: Analyse bestaand areaal Bijlage 3: Categorisering wegen Bijlage 4: Materialen openbare verlichting Bijlage 5: Operationeel vervangingsprogramma openbare verlichting (22). Beheerplan Openbare verlichting van 27

3 1 Samenvatting De gemeente Helmond heeft lichtmasten en armaturen in eigendom. Op welke wijze deze masten en armaturen met bijbehorende onderdelen in stand worden gehouden (beheer en onderhoud) wordt in dit beheerplan nader omschreven. Openbare verlichting is een belangrijk onderdeel voor het waarborgen van de verkeersveiligheid, sociale veiligheid en leefbaarheid gedurende de donkere periode van de dag. Dit wordt bereikt door het goed ontwerpen van verlichtingsplannen en een kwalitatief hoogwaardig onderhouds- en beheerniveau gedurende het gebruik van de openbare ruimte. De verlichting in de gemeente Helmond wordt ontworpen volgens de landelijke gehanteerde normen. Uitzonderingen hierop zijn specifiek aangewezen gebieden, waarbij een hogere verlichtingskwaliteit wenselijk is. Bijvoorbeeld straten of wijken waarbij het predicaat Politiekeurmerk Veilig Wonen wordt nagestreefd. Openbare verlichting kent vele voordelen. Nadelen zijn echter dat stroom benodigd is voor het laten branden van de lampen en het gegeven dat de materialen aan slijtage onderhevig zijn vanwege het gebruik en de invloed van het weer. Op een bepaald moment is de levensduur van een lichtmast bereikt waardoor deze moet worden vervangen. Om de jaarlijkse beheerlasten van de openbare verlichting zo laag mogelijk te houden, worden energiezuinige lampen toegepast en worden te vervangen armaturen voorzien van lichtniveaudimmers. Dit levert een beperking op van de energieconsumptie. Daarnaast is het van belang de levensduur van een verlichtingsobject zo lang mogelijk te maken. Om dit te bereiken worden duurzame materialen toegepast zoals aluminium masten etc. In dit beheerplan is de levensduur van een armatuur vastgesteld op 25 jaar en een mast op 50 jaar. Het primaire doel van de openbare verlichting is het verlichten van de openbare ruimte. Storingen aan het netwerk, het vervangen van defecte lampen en schade ten gevolge van aanrijdingen en vandalisme moeten zo snel mogelijk worden opgelost om de verlichtingskwaliteit in de openbare ruimte na te streven zoals deze bij de aanleg is beoogd. Defecte lampen leveren het grootste aandeel in de jaarlijks optredende storingen. Door het preventief vervangen van lampen (groepsgewijze lampenremplace) worden dit type storingen aanzienlijk gereduceerd. Een lamp heeft een gemiddelde levensduur van 4 jaar. Dit houdt in dat jaarlijks 25% van alle armaturen moeten worden voorzien van een nieuwe lamp. Daarnaast worden storingen opgelost met een bepaalde reactietijd afhankelijk van geprioriteerde gebieden. Voor het remplaceren van lampen, het oplossen van storingen en het schilderen van masten is jaarlijks een budget benodigd van ,00. Voor het vervangen van masten en armaturen is jaarlijks een budget benodigd van ,00. Voor het beheren en onderhouden van het totale areaal openbare verlichting is dus jaarlijks ,= benodigd. Deze middelen zijn beschikbaar in de jaarlijkse beheerbudgetten. Beheerplan Openbare verlichting van 27

4 2 Functies van de openbare verlichting 2.1 Doel van de openbare verlichting De activiteiten van de mens eindigen niet bij zonsondergang. Het is daarom belangrijk om in de openbare ruimtes ook s avonds en s nachts te zorgen dat de verkeersveiligheid, de sociale veiligheid en de leefbaarheid gehandhaafd blijven. Dit alles wordt mede mogelijk gemaakt door een goede kwaliteit van de openbare verlichting. 2.2 Verkeersveiligheid Veilig verkeer bij nacht is moeilijk zonder openbare verlichting te realiseren. De weg moet zodanig verlicht zijn dat de situatie in de rijrichting te overzien is. De verkeersdeelnemers moeten obstakels, het verloop van de weg en de aanwezigheid van zijwegen kunnen waarnemen, zodat gevaarlijke situaties voorkomen kunnen worden. Vooral bij ingewikkelde wegsituaties zoals kruispunten, verkeerspleinen, asverleggingen en rotondes is dit van groot belang. De eigen verlichting van auto s of fietsen verlicht slechts een klein weggedeelte en geeft pas in een laat stadium aan in welke richting de weg loopt en wat daar gebeurt. Het grootlicht van auto s kan dit bezwaar ondervangen, maar kan hoogst zelden worden gebruikt in verband met tegenliggers. Openbare verlichting vergroot aan de ene kant de verkeersveiligheid, aan de andere kant kunnen lichtmasten bij verkeersongevallen een gevaar zijn voor de weggebruikers. Bij materiaalkeuze en plaatsbepaling van de lichtpunten moet hiermee rekening worden gehouden. 2.3 Sociale veiligheid Een sociaal veilige omgeving is een omgeving waarin men zich kan bewegen, zonder direct gevoel voor dreiging of gevaar voor confrontatie met geweld. De wijze van inrichting van de openbare ruimte is voor een belangrijk deel bepalend voor de ervaring van het veiligheidsgevoel (geen donkere plekken door bijvoorbeeld bomen, struiken of te weinig openbare verlichting). Er zijn twee aspecten te onderscheiden m.b.t. sociale veiligheid: Objectieve onveiligheid: de criminaliteit die werkelijk plaatsvindt, zoals lastigvallen, inbraak enz. Subjectieve onveiligheid: de gevoelens van angst en onveiligheid die bij de mensen leven. Sociale veiligheid heeft te maken met alle (semi)-openbare ruimten waar mensen verblijven. Verlichting en sociale veiligheid staan in nauwe relatie tot elkaar. Bij duisternis is eerder sprake van vandalisme, openlijke bedreiging, geweld e.d. dan op klaarlichte dag. Openbare verlichting moet zorgen dat tegemoetkomende personen op redelijke afstand zijn te herkennen. Dit zal de sociale veiligheid ten goede komen. Het stelt wel specifieke eisen aan de openbare verlichtingsinstallatie. Deze eisen kunnen verschillen van de eisen die vanuit verkeersveiligheid worden gesteld. 2.4 Leefbaarheid Leefbaarheid heeft betrekking op herkenbaarheid, sfeer of het benadrukken van het bijzondere karakter van de openbare ruimte. Het bijzondere karakter van een ruimte kan met behulp van de openbare verlichting tot uitdrukking worden gebracht. Als voorbeeld kan gedacht worden aan het plaatsen van klassieke lantaarns in een monumentale of historische omgeving of aan plaatsing van eigentijds vormgegeven verlichting op een stedelijk plein of winkelcentrum. Bij de realisatie van een meer decoratief (sfeervol) georiënteerde verlichtingsinstallatie, zal de ter plaatse vereiste functionele verlichtingskwaliteit uitgangspunt blijven. Openbare verlichting kan sfeerverhogend werken door middel van een goed gekozen lichtkleur en ook de mate waarin de omgeving wordt meeverlicht kan de leefbaarheid van de openbare ruimte verbeteren. Beheerplan Openbare verlichting van 27

5 3 Landelijke wet- en regelgeving Op basis van de nieuwe versie van het Burgerlijk Wetboek is een gemeente aansprakelijk voor schade als de weg, inclusief de openbare verlichting, niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert. Onder het nieuwe recht is de schuldverantwoordelijkheid omgezet in een risicoaansprakelijkheid. Dat wil zeggen dat de weggebruiker niet meer de schuld van de wegbeheerder (de gemeente) hoeft aan te tonen maar slechts de gevaarlijke toestand van de weg (uitrusting) en het daardoor intreden van het gevaar. De nieuwe bepaling zal sneller aansprakelijkheid van de gemeente als wegbeheerder met zich mee brengen dan voordien het geval was. Wettelijk is nog niet vastgelegd aan welke kwaliteit de openbare verlichting moet voldoen, maar justitie hanteert op dit moment als enig houvast de Aanbevelingen voor Openbare Verlichting, uitgegeven door de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde, verder genoemd NSVV. Dit naslagwerk geeft, al naar gelang het gebruik en de kenmerken van de ruimte, aanbevelingen voor de verlichtingssterkte en de gelijkmatigheid van de openbare verlichting. Vanaf 1 mei 2002 is deel 1 van de NSVV vervangen door de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR ). Deze richtlijn is tot stand gekomen door samenwerking van de NSVV, normalisatie instituut NEN en de NOVEM. Deze richtlijn is geheel in overeenstemming met de Europese norm voor openbare verlichting, echter waar nodig aangepast aan de Nederlandse situatie. 4 Gemeentelijke beleidsuitgangspunten Op grond van zorgvuldige belangenafweging, waarbij aspecten als sociale veiligheid, verkeersveiligheid, kwaliteit, beleving van de openbare ruimte en financiën een rol spelen, wordt het hieronder beschreven beheerregiem gevoerd. 4.1 Inbreng van de burger Van groot belang is de inbreng van de burger. Zeker in woongebieden wordt een goede openbare verlichting meer en meer gezien als een belangrijke factor die bijdraagt tot een veilige woonomgeving, waarin het plezierig vertoeven is. De burger verlangt van de overheid dat zij afdoende zorgt voor sociale veiligheid en verkeersveiligheid. 4.2 Aanbevelingen Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR ) Binnen de bebouwde kommen worden wegen, straten, aanliggende voet- en fietspaden van openbare verlichting voorzien. Het verlichtingsniveau is, gerelateerd aan de normen van de NPR , afhankelijk van de functie van de weg. De normen van de NPR zijn niet wettelijk, maar wel algemeen gehanteerd in Nederland. Helmond gaat er dan ook pragmatisch mee om. 4.3 Schakeltijden openbare verlichtingsinstallaties De OV is als volgt geschakeld: AAN : 15 minuten na zonsondergang UIT : 15 minuten voor zonsopgang 4.4 Politiekeurmerk Eind 1994 startten de Politie Holland Midden, de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie en de stuurgroep ExperimentenVolkshuisvesting een regionaal experiment met het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Nieuwbouwwijken en bestaande wijken die aan bepaalde - in een handboek vastgestelde eisen voldoen, komen voor het keurmerk in aanmerking. De eisen zijn afgestemd op de praktijk van het inbreken. Maar ook de sociale veiligheid in de directe omgeving speelt een rol. Eisen voor verlichting maken uiteraard een belangrijk - en veel besproken - deel uit van het pakket. Sinds medio 1996 bestaat er een samenwerking tussen het Politiekeurmerk Veilig Wonen en de NSVV. Het politiekeurmerk is in eerste instantie bedoeld voor de directe woonomgeving. Particuliere openbare ruimtes vallen onder de verantwoordelijkheid van de betreffende eigenaar. De openbare verlichting maakt onderdeel uit van het politiekeurmerk. Per (nieuwbouw) project wordt afgewogen of het politiekeurmerk het uitgangspunt is. De financiën worden dan projectmatig bepaald. Beheerplan Openbare verlichting van 27

6 4.5 Welke en waar openbare verlichtingsinstallaties Lichtmasten worden in beginsel geplaatst op grond die eigendom is van de gemeente. Indien het nodig is om een lichtmast in particuliere grond te plaatsen, geldt een gedoogbeleid. Aangezien binnen de bebouwde kom wegen voorkomen met verschillende functies moet dit ook herkenbaar worden gemaakt met openbare verlichting. Bij de keuze van lampen evenals en de lichtpunthoogte kan onderscheid worden gemaakt in de verschillende functies van wegen. Er is onderscheid gemaakt in wegen als hoofdroute en nevenroute. Voor de openbare verlichting gelden de volgende beleidsuitgangspunten: Herkenbaarheid door kleurherkenning Alleen verkeersknelpunten zoals rotondes, kruispunten mét VRI en FOP s (FietsOversteekPlaatsen) voorzien van lampen met de kleur geel* (SON). In alle overige openbare ruimte wordt de kleur wit* toegepast. Beperking van de verschillende lampsoorten in een gebied. Dit vereenvoudigt het onderhoud en het beheer. Relatie afstand en masthoogte. Als algemene vuistregel kan worden gehanteerd dat de onderlinge afstand van de lichtmasten ongeveer gelijk is aan vijfmaal de masthoogte. Deze vuistregel is met name van belang voor het bepalen van meerjarenramingen. Op inrichtingsniveau is er echter altijd sprake van maatwerk. * Geel licht geef een rustiger beeld en silhouet herkenning, belangrijk voor de verkeersdeelnemer die niet wordt afgeleid van overbodige zaken. En wit licht geeft herkenning van kleuren en strakke contouren waardoor het sociale veiligheidsaspect wordt benadrukt. In bijlage 1 zijn bovengenoemde beleidsuitgangspunten vertaald naar functionele eisen per wegcategorie. In bijlage 3 is de overzichtskaart weergegeven van de wegcategorisering zoals deze momenteel geldt voor de gemeente Helmond. 4.6 Energiebesparing en milieu De gemeente stelt zich ten doel, met inachtname van bovenstaande punten, te trachten daar waar het mogelijk is energie te besparen. In het kader van de voorbeeldfunctie van de gemeente en van energie- en onderhoudskostenbesparing, zal een lichtniveau worden aangehouden met gebruikmaking van de meest efficiënte verlichtingsmiddelen (o.a. elektronische voorschakelapparaten en daar waar mogelijk met dimapparatuur of verlaging van de netspanning tot het nominaal benodigde spanningsniveau). Hierbij dienen de verkeersveiligheid, openbare orde, woonkwaliteit en leefbaarheid te worden gewaarborgd. Om een zo min mogelijke belasting van het milieu te bewerkstelligen dient er gebruik gemaakt te worden van milieuvriendelijke materialen en dienen energiezuinige lampen te worden toegepast. Gevaarlijke (voorheen chemische) producten moeten op de juiste wijze vernietigd worden, herwonnen of hergebruikt. In totaal heeft de Gemeente Helmond verlichtingsobjecten in beheer. De totale energieconsumptie openbare verlichting bij 4100 branduren bedraagt ca kwh op jaarbasis. Met het inachtnemen van onderstaande uitgangspunten voor beheer en onderhoud van de openbare verlichting, wordt een reductie van de energieconsumptie bereikt. Een exact getal wordt in 2008 uitgewerkt. Dan wordt aangegeven wat per project aan vervanging wordt bespaart op energie gebied. Overige uitgangpunten: Beperking van de milieubelasting door doelmatig verlichten (verlichten wat verlicht moet worden). Hoge lumen / watt verhouding van de lamp. Dit betekent dat de lichtstroom die de lamp produceert per afgenomen watt zo hoog mogelijk is. Hiermee wordt de energieconsumptie van een lamp beperkt voorbeelden zijn spaarlampen en overige energiezuinige lampen. Hoge levensduur van de toe te passen lampen. Hierdoor treedt een beperking in de beheerlast op vanwege minder lampvervangingen en minder degeneratie van armaturen. Toepassen van armaturen met lichtniveaudimmer. Door het verlichtingsniveau in de nachtperiode (23:30 tot 06:00) elektronisch te dimmen naar 60% van de lichtopbrengst, wordt per lichtpunt een energiebesparing van circa 50% gerealiseerd. Projectvoorbeelden hiervan zijn ondermeer de openbare verlichting in Straakven 2 e fase en Trompstraat e.o. (Helmond Oost). Beheerplan Openbare verlichting van 27

7 5 Onderhoud 5.1 Masten en armaturen Door de huidige technieken met betrekking op materiaal en conservering zoals aluminium en poedercoaten gaan masten 20 jaar langer mee dan vroeger. De afschrijvingstermijn (rekentechnisch) van masten is dan ook verhoogd van 30 naar 50 jaar. Van de bestaande masten is ook de afschrijvingstermijn verhoogd van 30 naar 50 jaar. De ervaring heeft geleerd dat masten aanzienlijk langer meegaan dan de 30 jaar die in het verleden is gehanteerd als levensduur bv Helmond-Noord. Voor de onderdelen van de OV zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd voor afschrijvingstermijnen en voor het uitvoeren van technisch onderhoud. Masten stalen geschilderde lichtmasten, levensduur 50 jaar; thermisch verzinkte masten, levensduur 50 jaar; thermisch verzinkte/gepoedercoate lichtmasten, levensduur 50 jaar; masthoogte afgestemd op armatuur-lampcombinatie en te verlichten ruimte; indien passend bij de beeldkwaliteit toepassen van aluminium masten; bij toepassing van poedercoating (gekleurde) masten bescherming van mastvoet toepassen; masten zo mogelijk multifunctioneel toepassen; stalen masten ouder dan 20 jaar om de 8 jaar in het werk schilderen; verkeersborden zoveel mogelijk aan masten bevestigen (beperking obstakels). Armaturen armaturen, levensduur 25 jaar; armatuur verlicht functioneel (lage verblindingsfactor, optiek afgestemd op de functie); armatuur is eenvoudig te reinigen en te onderhouden; armatuur vervuilt inwendig niet, óók niet na een lampvervanging; voorschakelapparatuur is energiezuinig; armatuur moet geschikt zijn voor dimming of hiervoor geschikt te maken zijn; gebruikte materialen zijn recyclebaar; het armatuur is bij voorkeur aan de buitenzijde zelfreinigend (vormkeuze). Decoratieve armaturen decoratieve armaturen, levensduur 15 jaar; aanlichting van gebouwen en objecten; sierverlichting; boomverlichting. Natuurlijk komt het vervangen (zeker de masten) niet op een jaar aan. Renovaties, herinrichting en herontwikkeling van de openbare ruimte leveren verschuivingen op binnen het vervangingsprogramma. Voor meer informatie over masten, armaturen en lampen wordt verwezen naar bijlage 2 en bijlage Remplaceren van lampen Lampen hebben een bepaalde levensduur. Het vervangen van lampen brengt kosten met zich. De afweging van lampenvervanging (remplace) die wordt gemaakt is: Een defecte lamp direct vervangen; geen groepsvervanging Uitgangspunt A. Bij de gemiddelde levensduur de lamp vervangen; groepsvervanging Uitgangspunt B. Uitgangspunt A: voordelen en nadelen Voordeel: Altijd 100% verlichting. Nadelen: De kosten per lamp zijn hoog. Elke dag met een hoogwerker en 2 man door Helmond rijden inclusief de nodige ambtelijke begeleiding; Klachten burgers. Beheerplan Openbare verlichting van 27

8 Uitgangspunt B: voordelen en nadelen Voordelen: Nagenoeg 100% verlichting. Door projectmatige aanpak wordt bespaard op arbeidsloon en inkoop van materialen. Dit is gunstiger dan remplaceren volgens uitgangspunt A. Aantal storingen en klachten van burgers nemen af Nadelen: De lampen geven nog licht als ze worden vervangen (circa 10% kapitaalvernietiging). De conclusie is dat uitgangspunt B qua verlichtingsambitie het meest wenselijk is. In de praktijk komt het erop neer dat om de 4 jaar de lampen worden vervangen. Uit de praktijk en opgave leverancier blijkt dat dit de minimale levensduur is van de huidige toegepaste lampen. Bij het remplaceren volgens uitgangspunt B wordt uiteraard in gevallen waarbij de zowel de sociale veiligheid als de verkeerveiligheid in het geding zijn, overgegaan tot directe vervanging van de lamp. 5.3 Storingen Prioriteiten en reactietijd Het te voeren beheer bestaat ondermeer uit het opvolgend op meldingen en inspecties herstellen van storingen en defecten en het herstellen van de gevolgen van vernielingen en aanrijdingen. De volgende prioriteiten worden gehanteerd voor het herstellen van storingen, defecten en de gevolgen van vernielingen en aanrijdingen. Prioriteit 1: direct herstel, eventueel door tijdelijke voorzieningen. Prioriteit 2: herstel binnen 10 dagen (tenzij de veiligheid in gevaar komt). De bovenstaande prioriteitsstelling wordt opgenomen in het bestek van de onderhoudsaannemer. De bijbehorende hersteltermijnen gaan in na melding aan de onderhoudsaannemer. Niet opgenomen zijn herstellingen aan het netwerk van Essent. Hiervoor geldt een maximale hersteltermijn van 10 dagen na melding. Dit omdat vaak het netwerk beschadigd is door graafwerkzaamheden of blikseminslag waardoor grote gedeelten van het netwerk buiten bedrijf zijn. Het herstel van aanrijdingschades en vernielingen is afhankelijk van de beschikbaarheid van materialen. Hiervoor geldt dat herstel zo snel mogelijk dient te worden uitgevoerd. Binnen de overeenkomst met de onderhoudsaannemer wordt deze termijn aangehouden. De volgende onderdelen van de openbare ruimte vallen onder prioriteit 1: kernwinkelgebied, centrum uitgaansgelegenheid gebieden met cameratoezicht Kasteeltuin gebieden met de aanduiding Politiekeurmerk buurtwinkelcentra omgeving bijzondere voorzieningen (Ziekenhuis, Bioscoop, hulpdiensten) schoolomgeving industriegebied met keurmerk veilig ondernemen De volgende onderdelen van de openbare ruimte vallen onder prioriteit 2: buitengebied oriëntatieverlichting landwegen hoofdverkeerswegen Beheerplan Openbare verlichting van 27

9 woongebieden zonder verhoogd criminaliteitsrisico fietspaden industriegebied zonder keurmerk veilig ondernemen 6 Voorgestelde maatregelen vervangingsprogramma Op basis van het areaal en de bijbehorende randvoorwaarden is een berekening uitgevoerd voor de jaarlijks benodigde vervangings- en onderhoudskosten van de openbare verlichting. Uit deze berekening valt te concluderen dat er jaarlijks ,= nodig is voor het vervangen van armaturen en masten. Daarnaast is jaarlijks een budget benodigd van ,= voor het remplaceren van lampen, oplossen van storingen en het schilderen van masten. De benodigde beheer- en onderhoudskosten kunnen worden gedekt uit de jaarlijks beschikbare budgetten. Een en ander door het aanwenden van een gedeelte van de impulsgelden en het budget van Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) voor beheer en onderhoud. Het budget Openbare Verlichting PKVW is beschikbaar via het investeringsprogramma dat loopt tot Vanaf 2012 is het noodzakelijk dat het benodigd vervangingsbudget voor de openbare verlichting wordt verhoogd met ,=. Naast uitbreiding en indexatie kan het benodigde budget de komende 20 jaar volstaan. Momenteel is de ontwikkeling van bv. LED-verlichting in de openbare verlichting in volle gang. Het is nu nog te vroeg om te zeggen wanneer LED verlichting in grote omvang toegepast kan worden in openbare verlichting. Het spreekt voor zich dat gedurende de looptijd van 20 jaar de beste prijs/kwaliteit/energieverbruik verhouding wordt toegepast. Het areaal, de huidige onderhoudsstaat en het budget tegen elkaar afgewogen heeft geresulteerd in een operationeel vervangingsprogramma over de periode 2008 t/m 2022 (zie bijlage 5). Daar waar mogelijk worden delen van het operationele vervangingsprogramma integraal uitgevoerd met andere in uitvoering komende werken. In de onderstaande tabellen (T5.1 T5.2 T5.3 T5.4 T5.5) is de onderbouwing weergegeven voor het jaarlijks benodigd beheerbudget met de daarbij behorende uitgangspunten voor de openbare verlichting in de gemeente Helmond. Indien er wordt afgeweken van de standaardmaterialen bv vanwege een hogere beeldkwaliteit worden de beheerkosten zowel positief als negatief in het totaal van de beheerlasten verdisconteerd. T5.1 Beschikbaar budget onderverdeeld naar de verschillende onderhoudsdisciplines van de Openbare Verlichting (opgenomen in de begroting) Beheer- en onderhouds-disciplines OV Jaarlijks Beschikbaar budget Vervangen masten en armaturen Oplossen storingen (Groeps) - remplace van lampen Schilderen masten Onderverdeling budget naar onderhoudsdiscipline Storingen ,00 60% storingen oplossen met remplace ,00 40 % overige storingen ,00 (Groeps)remplace ,00 Groepsremplace lampen ,00 Vervangen armaturen en masten ,00 Vervangen en schilderen masten ,00 Vervangen masten ,00 Schilderen masten ,00 Incidentele verbetering OV , ,00 Onveilige plekken , ,00 PKVW , , Vervangen masten en armaturen ,00 Oplossen storingen ,00 (Groeps) - remplace van lampen ,00 Schilderen van masten ,00 Beheerplan Openbare verlichting van 27

10 T5.2 Bepaling jaarlijks benodigde beheerlasten voor vervanging van armaturen en masten Typering verlichtingsobject Inclusief netwerkkosten aantal Investering per stuk Investering totaal Afschrijving in jaren Benodigd budget per jaar Mast klein , , ,00 Mast groot , , ,00 Mast groot dubbele uithouder , , ,00 Armatuur klein , , ,00 Armatuur - groot , , , Jaarlijks benodigd budget voor vervangen van armaturen en masten ,00 T5.3 Uitgangspunten te beheren areaal openbare verlichting aantal e.h. kosten voor het leveren en aanbrengen Areaal masten - totaal stuks Areaal armaturen totaal stuks Materialen Masten groot 9m = 10% van areaal 1900 stuks 600,00 Masten groot 9m dubbele uithouder = 10% van areaal 1900 stuks 800,00 Masten klein 4m = 80% van areaal stuks 320,00 Armaturen klein = 80% van areaal stuks 330,00 Armaturen groot = 20% van areaal 4400 stuks 500,00 Afschrijvingstermijnen Afschrijvingstermijn masten 50 jaar Afschrijvingstermijn armaturen 25 jaar Aansluitkosten netwerkbeheerder Netwerkkosten vervangen lokatie handhaven 100,00 Netwerkkosten vervangen lokatie wijzigen 400,00 Bij vervanging blijft 75% gehandhaafd en wordt 25% verplaatst. De 175,00 gemiddelde netwerkkosten per te vervangen verlichtingsobject is dan T5.4 Uitgangspunt lampenremplace preventief oplossen van storingen Gemiddelde levensduur per lamp 4 jaar Areaalgrootte lampen stuks Te vervangen lampen per jaar 25% van areaal Te vervangen lampen per jaar [25% van lampen (= areaalgrootte)] 5500 stuks Kosten per te vervangen lamp 35,00 Benodigd budget voor jaarlijkse lampenremplace [5500 stuks x 35,00] ,= T5.5 Uitgangspunt schilderwerk Masten schilderen voor garanderen levensduur van 50 jaar 2 maal Masten schilderen na eerste 20 jaar Hoeveelheid masten tussen de 20 en 50 jaar 9500 stuks Maximaal aantal schilderbeurten 2 Kosten voor het schilderen van een mast 80,00 Beheerplan Openbare verlichting van 27

11 Jaarlijks benodigd budget voor schilderwerk: (9500 masten x 2 schilderbeurten x 80,00) / 20 jaar ,00 Beheerplan Openbare verlichting van 27

12 Bijlage 1 Vertaling beleidsuitgangspunten naar functionele eisen per wegcategorie Tabel T1 Legenda tabellen: GOW-A/B Gebiedsontsluitingsweg ETW Erf toegangsweg Tabel T2 Buiten bebouwde kom Wegtype NPR PKV Dim uit orientatie markering W Stroomweg spitstijden Nvt Nacht kruispunten VOP, FOP, Bushaltes Nacht recht wegvak nvt Nacht bochten GOW-A spitstijden Nvt Nacht kruispunten VOP, FOP, Bushaltes Nacht recht wegvak GOW-B Avond Nacht nvt Erfontsluitingen, kruisingen ETW Avond Nacht nvt Erfontsluitingen, kruisingen nvt Nacht bochten Tabel T3 Binnen bebouwde kom Wegtype NPR PKVW dim uit orientatie markering GOW-A Spitstijde Nvt Nacht nvt nvt nvt n GOW-B avond nvt Nacht nvt nvt nvt ETW avond nvt Nacht nvt nvt nvt ETW PKVW Nvt nacht Nvt nvt nvt nvt ETW PKVW B Nvt Avond Nacht Tabel T4 Bijzondere verlichting Dagparkeren Avond aan ( tot 23:30) dan uit Nacht Avond normaal na 23:30 gedimd parkeren Winkelgebied PKVW ten behoeve van Keurmerk veilig ondernemen Uitgaansgebi Normaal PKVW Op uitgaansavonden extra licht bij sluitingstijd horeca en bij ed calamiteiten Aanlichting Door gebruik van energiezuinige componenten gedurende de hele donkere gebouwen en periode. De gebouwen en objecten dienen dan tevens als oriëntatie punt in de objecten nacht Tabel T5 Relatie afstanden lichtmasten en combinatie lichtmasten met bomen nvt nvt Beheerplan Openbare verlichting van 27

13 Bijlage 2: Analyse bestaand areaal Het te beheren areaal is in te delen naar de aanwezige kwaliteit op wijk- en buurtniveau. B2.1 Wijk 10 Centrum B2.1.1 Kern winkel- en horeca gebied Dit gebied omvat de Markt, Veestraat, Ameidestraat, Kerkstraat, Havenweg, Kasteel e.o. In het Kern winkelgebied en de directe omgeving is de staat van de openbare verlichting voor 85% op hoog niveau (nieuw en/of goed onderhouden). In dit gebied zijn ook de meeste bijzondere verlichte objecten te vinden zoals het Kasteel, beeldenroute en de Kanaalzone. Dit gebied is aan te merken als de huiskamer of het hart van Helmond. Daarom geldt voor wat betreft het onderhoudsregiem hier de allerhoogste prioriteit voor storingen en schades. Het gebied zal met de herinrichting nieuw centrum nog verder worden uitgebreid. B2.1.2 Centrum overig Kaart 2 Helmond Centrum (Binnenstad Oost = groen) De kwaliteit van de openbare verlichting in dit gebied is divers, wisselend tussen hoogwaardig en zwaar verouderd. Juist in het reconstructie gebied Binnenstad Oost is de verlichting verouderd en Beheerplan Openbare verlichting van 27

14 kwalitatief matig. Een klein deel van de hiervoor aangewezen straten is reeds van nieuwe verlichting voorzien. B2.2 Wijk 11 Helmond Oost Kaart 3 Helmond Oost (Blauw = uitgevoerd of in uitvoering, rood = gepland) In ca. 40% van deze wijk is de verlichting recentelijk vervangen of wordt op korte termijn vervangen (integraal met riool- en wegreconstructies). Afhankelijk van de termijn waarop grootschalig civiel onderhoud plaatsvindt zal worden besloten de integrale lijn door te zetten voor vervanging van de verlichting, dan wel de vervanging vooruitlopend uit te voeren. In de Bloemenbuurt heeft rioolvervanging 10 jaar geleden plaatsgevonden. De verlichting in deze buurt ís 40 jaar oud en de armaturen gedateerd. De vervanging is gepland voor 2017/2018. B2.3 Wijk 12 Helmond Noord Beheerplan Openbare verlichting van 27

15 Kaart 4 Helmond Noord (Blauw = op niveau of in uitvoering) Met uitzondering van een aantal gebiedjes heeft de technische staat van de verlichting en het verlichtingsniveau in Helmond Noord een achterstand. De verlichting dateert uit de jaren 60 en hebben niet het gewenste niveau. Grootschalige vervanging is gepland vanaf 2009 tot en met B2.4 Wijk 13 Helmond t Hout Kaart 5 Helmond t Hout (Blauw = op niveau of in uitvoering, roze= tijdelijke maatregel) Beheerplan Openbare verlichting van 27

16 Kaart 6 Helmond t Hout (Blauw = op niveau of in uitvoering) In de wijk Helmond t Hout zijn de meeste hoofdstructuren (Heeklaan, Geldropseweg en Hoofdstraat) op orde. Het buurtwinkelcentrum, stationsomgeving en de Apostelwijk zijn recentelijk vernieuwd, plan Akkers 1 e fase is recentelijk aangelegd, de 2 e fase volgt op korte termijn. De nieuwbouw Ashorst en omgeving Krollaan zijn nog relatief jong, hier dienen de armaturen wel binnen een 5-tal jaren te worden vervangen. Voor het overig deel stamt het grootste deel van de installaties openbare verlichting nog uit de Mierlose tijd en is 40 jaar oud. Vervanging staat gepland voor 2010 tot en met B2.5 Wijk 14 Helmond Brouwhuis Kaart 7 Helmond Brouwhuis (Blauw = op niveau of in uitvoering Deze wijk stamt, met uitzondering van de oude dorpskern, uit midden jaren 80. de inrichting van het nieuwe gedeelte van de wijk maakt het lastig om de openbare ruimte goed te verlichten. Van de hier gebruikte materialen zijn de meeste armaturen inmiddels aan vervanging toe, ze zijn 20 jaar oud. Voor de sociale veiligheid is het nodig om de oranje verlichting in de woongebieden te vervangen door wit licht. In 2007 is de volledig versleten verlichting in de oude dorpskern volledig vernieuwd, ook worden de armaturen in het winkelcentrum Brouwhorst vervangen. Vervanging van de armaturen is gepland voor 2014 tot en met Beheerplan Openbare verlichting van 27

17 Het plaatsen van nieuwe armaturen op deze masten geeft geen verbetering in de beeldkwaliteit van de woonomgeving. De masten zijn technisch nog in goede staat indien een verbetering gewenst is zullen ook de masten moeten worden uitgewisseld. Deze lage masten zijn namelijk gevoelig voor vandalisme. B2.6 Wijk 15 Helmond West Kaart 8 Helmond west (Blauw = op niveau of in uitvoering Door gebruik te maken van ondermeer de middelen uit het investeringsprogramma is de openbare verlichting in een groot deel van de wijk recent vervangen. De gebruikte materialen zijn van een hoge duurzaamheid en verbeterde beeldkwaliteit. Bewust zijn vervangingen vermeden in die delen van de wijk waar van uit de wijkvisie Helmond West grootschalige aanpassingen te verwachten zijn. Vanuit beheer is hiervoor budget gereserveerd. B2.7 Wijk 16 Helmond Warande Beheerplan Openbare verlichting van 27

18 Kaart 8 Helmond Warande (Blauw = op niveau of in uitvoering Ook in de wijk Warande zijn recentelijk grote delen van het areaal openbare verlichting recentelijk vervangen. Op korte en middellange termijn (2011 tot en met 2014) staan ook de nog resterende installaties voor vervanging gepland. B2.8 Wijk 17 Helmond Stiphout B2.8.1 Stiphout Wonen In de dorpskern dateert een groot deel van de verlichting nog uit de tijd dat Stiphout een zelfstandige gemeente was. Recentelijk zijn niet uitstelbare vervangingen uitgevoerd en is de Dorpstraat als verblijfsgebied voorzien van nieuwe verlichting. Een groot deel is van de masten dateert uit midden jaren 60 waarvan de mastvoet ernstig door corrosie is aangetast. De armaturen dateren uit de jaren 80. Deze masten en armaturen worden vervangen vanaf 2010 tot en met B2.8.2 Stiphout Industrie (Schooten) De verlichting in dit industriegebied eind 90 jaren aangelegd. Het verlichtingsprincipe is echter gedateerd. Als de levensduur van de armaturen is bereikt worden deze vervangen. Het Beheerplan Openbare verlichting van 27

19 opwaarderen van dit gebied naar het Keurmerk Veilig Ondernemen is te bereiken door armaturen te vervangen en beperkt masten bij te plaatsen. Het opwaarderen van de verlichting is gepland voor B2.9 Wijk 18 Helmond Rijpelberg Deze wijk is vergelijkbaar met de wijk Brouwhuis. De wijk dateert immers ook uit dezelfde bouwperiode. Ook hier zijn minstens alle armaturen toe aan vervanging. Op de inrichting wordt een visie ontwikkeld betreffende de vormgeving van de toekomstige openbare ruimte. Na zal duidelijk zijn welke ingrepen wenselijk zijn in de wijk. B2.10 Wijk 19 Helmond Dierdonk In de wijk Dierdonk zijn in 2005 en 2006 alle armaturen vervangen. Bij de eerstvolgende groepsremplace in 2010 worden de lampen vervangen. De daaropvolgende groepsremplace wordt vervolgens in 2014 uitgevoerd. In deze wijk geldt géén bijzonder regiem voor wat betreft enig keurmerk. B2.11 Wijk 21 Helmond Brandevoort De gehele wijk Brandevoort is voorzien van hoogwaardige verlichting op niveau van het Politie Keurmerk. In de 1 e fase heeft in 2006 de 1 e lampremplace plaatsgevonden. De eerstvolgende groepsremplace is gepland in De daaropvolgende groepsremplace wordt vervolgens in 2014 uitgevoerd. B2.12 Wijk 29 Industriegebied Zuid (Hoogeind, Varenschut en BZOB) De verlichting in dit industriegebied is wisselend in kwaliteit. Hoogeind is zwaar verouderd en BZOB relatief nieuw. Het verlichtingsprincipe is echter gedateerd en door de toepassing van het oranje SOX licht niet bruikbaar voor het Keurmerk Veilig Ondernemen. Het opwaarderen naar dit keurmerk is te bereiken door armaturen te vervangen en beperkt masten bij te plaatsen. In Hoogeind wordt door toepassing van gereviseerd materiaal het versleten materiaal vervangen en de licht- en beeldkwaliteit verbeterd. B Suytkade en Annabuurt De inrichting en de verlichting Suytkade is relatief nieuw en duurzaam hoog kwalitatief. De verlichting van de Annabuurt en de Spoorzone steekt hier schril tegen af, versleten installaties deze voldoet niet meer aan de huidige eisen. Vooruitlopend vervangen van de openbare verlichting op de beoogde uit te voeren reconstructies in dit gebied is niet verstandig. Vervanging is dan ook afhankelijk van de invulling van deze wijk in de toekomst. Voor 2009 tot en met 2013 is budget gereserveerd om te kunnen anticiperen op reconstructies. Beheerplan Openbare verlichting van 27

20 B Hoogeind B BZOB Beheerplan Openbare verlichting van 27

21 Bijlage 3 Categorisering wegen Beheerplan Openbare verlichting van 27

22 BIJLAGE 4 Materialen openbare verlichting Tabel B4.1. Wegcategorisering GOW-A Gebiedsontsluitingsweg 1 e categorie GOW-B Gebiedsontsluitingsweg 1 e categorie ETW-W Erf toegangsweg, erf ontsluitingsweg woongebied ETW-I Erf toegangsweg, erf ontsluitingsweg industrie PKT-W Parkeerterrein in woon en winkelgebied PKT-I Parkeerterrein industrie LW Landwegen en buitengebied Tabel B4.2. Lamptypen en lampkleuren In deze tabel zijn de meest voorkomende lamptypen weergegeven Lamptype lampkle ur dimbaar Levensduur uren Kosten Lumen Watt verhouding toepassing +/- Bewegwijzering en plafondarmaturen PL-L Icm evsa , Meeste armatuurtypen met liggende lamp PL-C Nee ,00 + Wandarmaturen- PL-T Icm evsa ( in ) Compact Fluorescent ie TL-D Icm evsa ,00-35,00-14,00-22,00 ++ Meeste armaturen met staande lamp Compact gasontladin gslamp CDM-T 820 Nee In opstellingen waar hoge lichtopbrengst met weinig armaturen is gewenst CDO ET/TT 830 Icm evsa , Geschikt voor alle toepassingen > 70W SON (Sodinette) Oranje/g eel Icm evsa ,00-70, Verkeerstoepassing (kruispunten en overgangslicht) CPO-T 830 Vanaf , Verkeerstoepassing, hoge lichtopbrengst bij hoger lichtpunt interval Lage druk Natrium Sox LED Monochroom oranje Naar keuze N ,00 200,00 Met stuurunit ,00 -- ******* Verkeerstoepassing stroomwegen; uitloopitem ivm kwiklast en hoge storingsuitval ++++ Aanlichting gebouwen en objecten, oriëntatieverlichting, na 2008 ook voor voetgangersgebied Beheerplan Openbare verlichting van 27

23 Tabel B4.3. Lamptypen per wegcategorie 840 = toe te passen lichtkleur X = toepasbare lamp met standaard lichtkleur - = lamp niet toepasbaar op deze wegcategorie Lamptype CFL CDO/CDM CPO HPS QL LED GOW-A - - x x - x GOW-B 830 x x - - x ETW-W 830 x x - - x ETW-I 840 x x - - x PKT-W 830 x x x PKT-I x x LW x 840 x B4.4. Armaturen De nieuw toe te passen armaturen moeten naast de geldende normen en voorschriften voldoen aan een aantal basiscriteria, te weten: functioneel voor het bestemde doel duurzaamheid lage milieubelasting in energie en afvalstromen dimbaar uitvoeren makkelijk te onderhouden vandalisme bestendigheid elektronisch gestuurd Onderstaand een overzicht van de in Helmond op grotere schaal toegepaste armaturen. De kleur van de armaturen is afhankelijk van het toepassingsgebied. Kegelarmatuur-R Jaren 80 ontwerp. Veel toegepast in vinex wijken en stadsontwikkeling. Simpel armatuur en goedkoop in aanschaf. Kwetsbaar voor vandalisme en na lampvervanging. Wordt niet meer nieuw aangeschaft, vrijgekomen armaturen reviseren en voorzien van dimregulator en long life PL-L lamp. Standaard armatuur voor: Vervanging bij schade Rijpelberg Bobek Neo klassiek ontwerp. Dit armatuur is de standaard in een aantal wijken in combinatie met conische aluminium mast. Door lichtpunthoogte en lampopstelling zeer geschikt voor woonwijken. Geschikt voor dimming. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Weinig lichtvervuiling door grote bovenkap, makkelijk servicebaar. Standaard armatuur voor: Stiphout Helmond-Noord Binnenstad wonen Helmond-Oost Helmond West Beheerplan Openbare verlichting van 27

24 Ampulla Kegelarmatuur met design uitstraling. Door lampopstelling geen verblinding van weggebruiker en geen lichtvervuiling. Geschikt voor dimming en makkelijk servicebaar. Aluminium bovenkap met grote kleurvastheid. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Standaard armatuur voor: Uitbreiding Houtse Akkers Helmond t Hout Brouwhuis CPS-R Lijkt op ampulla, allen andere lampopstelling (wel verblinding). Armatuur is veel gebruikt in jaren 80 in de binnenstad en hoogwaardiger inrichting in diverse wijken (plan akkers 1 e fase, Rijpelberg enz.) Wordt niet meer nieuw aangeschaft gezien de onderhoudskosten bij remplace, vrijgekomen armaturen mogelijk reviseren en voorzien van dimregulator en long life PL-L of PL-T lamp. Standaard verkeersarmatuur GAM Het algemeen toegepast armatuur aan de belangrijker wegen in de wijk Dierdonk. Een neo klassiek armatuur wat vooral goed past in wijken met een jaren 30 uitstraling. Het is een hangend armatuur aan een speciale uithouder op de masten. Door lampopstelling geen verblinding van weggebruiker en geen lichtvervuiling. Geschikt voor dimming en makkelijk servicebaar. Aluminium bovenkap met grote kleurvastheid. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Deze armaturen worden toegepast in: Dierdonk Combicentrum Mierloseweg MAK Het kleine broertje van het GAM armatuur Het algemeen toegepast armatuur aan de erfontsluitingswegen in de wijk Dierdonk. Een neo_klassiek armatuur wat vooral goed past in wijken met een jaren 30 uitstraling. Het is een hangend armatuur aan een speciale uithouder op de masten. Door lampopstelling geen verblinding van weggebruiker en geen lichtvervuiling. Geschikt voor dimming en makkelijk servicebaar. Aluminium bovenkap met grote kleurvastheid. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Deze armaturen worden toegepast in: Dierdonk Helmond West Oranjebuurt Helmond t Hout Slegersstraat en Burg. Krollaan ARC Koffer armatuur voor toepassing op hogere lichtmasten, met of zonder uithouder. Dit armatuur is sierlijker vormgegeven armatuur als de te doen gebruikelijke wegverlichtingsarmatruren. Dit armatuur wordt toegepast aan de hoofdwegenstructuur, wijkontsluitingswegen en voor verlichting van primaire fietspaden daar waar combimasten zijn geplaatst (hoofdrijbaan én fietspad). Geschikt voor dimming en makkelijk servicebaar, alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Beheerplan Openbare verlichting van 27

25 Hellux 013 Dit armatuur is vergelijkbaar met de GAM, een iets andere uitstraling. Wordt toegepast aan belangrijke wijkontsluitingswegen zoals de Dorpsstraat in Stiphout en de Cortenbachstraat in Helmond West Residium Een standaard kofferarmatuur voor fietspaden en buurtontsluitingswegen, vooral in de industriegebieden. Geschikt voor dimming en makkelijk servicebaar, alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar SRM-R Het betreft hier een op initiatief van de Gemeente Helmond gereviseerd SOX armatuur, nu echter voorzien van twee dimbare PL-L 55W lampen met lange levensduur. De keuze voor het reviseren van dit armatuur is de tijdloze vormgeving en de degelijkheid van de behuizing. Het reviseren van deze armaturen is een goedkoop en duurzaam alternatief voor nieuwe armaturen. Wordt toegepast voor de verwitting (vervanging SOX) aan de hoofdwegen in het industriegebied. Het armatuur is dimbaar uitgevoerd en alle gebruikte materialen zijn recyclebaar. Prestatie is boven verwachting goed, het armatuur geeft een energie- en onderhoudsbesparing ten opzichte van de oorspronkelijke SOX uitvoering. Door de hogere plaatsing van de spiegel in het armatuur is de lichtvervuiling en verblinding geminimaliseerd. SRS-R Het oorspronkelijke SRS armatuur verving in de 90-er jaren het SRM armatuur in het leveringsprogramma. Is niet zo degelijk maar wel in zeer grote hoeveelheden in de stad aanwezig. Ook hier geldt dat revisie en ombouw naar wit licht goedkoper is dan de aanschaf van nieuwe armaturen. Wordt toegepast in de erfontsluitingswegen industrie en buitengebied. hoogwaardig paaltop armatuur Metronomis-1 paaltop Een familie van armaturen. In de verschillende uitvoeringen bij elkaar passend in de omgeving. Is prijzig in aanschaf. Armatuur is uitgevoerd in duurzame materialen en standaard voorzien van hoogwaardige elektronische componenten. De beschikbaarheid van reserveonderdelen is een probleem. De verschillende uitvoeringen worden in hoogwaardige inrichtingen toegepast, zoals Brandevoort, Hoofdstraat Mierlo Hout en het Centrum. Alle types zijn geschikt voor dimming en voor lampvervanging goed servicebaar. Vervanging van defecte componenten kan eigenlijk alleen in een werkplaats. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Saturn-Magnum Een design armatuur toegepast in het plangebied Suytkade. Is prijzig in aanschaf. Lamp en componentvervanging is moeilijk. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. EWO Een speciaal indirect licht armatuur voor gebruik in besloten woongebieden en op pleinen. Techniek in verlichting is volledig afwijkend van de gebruikelijke systemen. Is een veelbelovend armatuur voor LED-toepassing. Alle gebruikte materialen zijn gemerkt recyclebaar. Wordt toegepast op binnenterreinen plangebied Suytkade. Beheerplan Openbare verlichting van 27

26 hoogwaardig verkeersarmatuur Milewide Een verkeersweg armatuur met design vormgeving. Klein van formaat voor de toepassingen. Is volledig recyclebaar en goed servicebaar. Wordt alleen toegepast aan de centrumring. In combinatie met lampen met hoge lichtopbrengst hoge prestaties in verlichting bij een groot interval. Modena Design armatuur gekozen voor toepassing aan de stadsontsluitingswegen. Is volledig recyclebaar en goed servicebaar. In combinatie met lampen met hoge lichtopbrengst hoge prestaties in verlichting bij een groot interval. Beheerplan Openbare verlichting van 27

27 B4.5. Masten De uitvoering van lichtmasten is bepalend voor de beeldkwaliteit en de duurzaamheid in gebruik. Voor de toe te passen masten gelden de volgende aanvullende criteria: In verband met vandalisme- en aanrijdingsgevoeligheid stalen cilindrische verjongde masten alleen bij hoogte vanaf 5 m 1 toepassen (met uitzondering van de gereviseerde 4 m 1 masten met 60 mm 1 bovenbuis). Onder 5 m 1 alleen conische masten toepassen. Geen nieuwe stalen masten zonder coating gebruiken Aluminium masten alleen in conische verzwaarde uitvoering. Stalen en aluminium masten > 6 m 1 moeten geschikt zijn voor meervoudige uithouders en voor montage van lichtreclame bakken Masten met meervoudige uithouder en lichtreclame bak zijn voorzien van een dubbel inspectieluik. De recentelijk geplaatste lichtmasten voldoen aan deze criteria. Beheerplan Openbare verlichting van 27