Werkstuk Aardrijkskunde Alphen aan den Rijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Aardrijkskunde Alphen aan den Rijn"

Transcriptie

1 Werkstuk Aardrijkskunde Alphen aan den Rijn Werkstuk door een scholier 2078 woorden 7 oktober ,9 49 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Alphen aan den rijn Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik zelf in Alphen aan den Rijn woon en daarom wilden ik wel wat meer van de stad zelf weten. Ik wilde ook weten wanneer Alphen aan den Rijn ontstond en hoe Alphen verder ontwikkeld is. De hoofdstukken 1 De Romeinen 2 De Rijn 3 Bedrijven langs de Rijn 4 Winkelcentra 5 Archeon 6 Avifauna 1 de Romeinen Driehonderd jaar na Christus werd Alphen opgesticht door de Romeinen. De mensen wisten vroeger nog niet zeker of dit zo was, maar nu hebben de mensen genoeg bewijzen. Waar de Alphense brug nu staat stond vroeger een castellum. Een castellum is een plek waar de Romeinse soldaten zaten. En in de Julianastraat waar Hoogvliet staat zijn resten van een herberg gevonden. Aan de Julianastraat groeven archeologen steunpalen van een Romeins woonhuis op. Dat was in Aan de Noordkant van de rivier de Rijn woonden de Germaanse mensen. Zij mochten zich niet binnen 30 kilometer van de rivier laten zien. En dat werd streng in de gaten gehouden. En daardoor konden ze hun schepen niet vervoeren. Maar gelukkig waren er genoeg kleine slootjes om hun schepen wel te kunnen vervoeren. Ze hadden natuurlijk een brug nodig om in de schepen te stappen. Want de schepen waren vrij hoog. De brug stond ongeveer op de plek waar nu de Alphense brug staat. Met die brug verbonden ze Alpen met Aarlanderveen. De brug was natuurlijk niet zo stevig en mooi als dat ze nu zijn. Er lagen pontons, dat zijn een soort drijvende planken. Dat deden ze omdat ze in de gaten werden gehouden, omdat zij zich niet binnen 30 kilometer Pagina 1 van 5

2 mochten laten zien. En daarom hadden zie die pontons, want die konden ze als het nodig was zo weg halen. Acht kilometer verder lag een Romeinse stad. De overblijfselen van die stad zijn nog te zien op het terrein van de Hoge Burgh. Die stad noemden ze Nigrum Pellum oftewel zwarte hoogte. De twee castella waren verbonden door een Romeinse weg. Die weg liep hellemaal door naar Voorburg en Katwijk. In 1985 zijn er zelfs overblijfselen daar van gevonden. 2 De Rijn De Rijn stroomt van Utrecht naar Zuid-Holland. In de middeleeuwen vonden de mensen het moeilijk om droge voeten te houden, dat kwam door de Rijn. Vroeger was die vrij wild en daardoor was het land vaak nat. En daarom liet graaf Floris III van holland om ongeveer 1160 een dam in de Rijn aanleggen. Die dam heette de Suattingerdam. Maar de bisschop van Utrecht was het daar niet mee eens. Hij riep zijn vriend de Duitse keizer erbij. Deze man was de baas van ons woongebied.. De keizer besloot dat de dam in 1165 moest worden afgebroken. De graaf voldeed de opdracht maar half. Hij volgde het motto van zijn voorgangers: De lucht is blauw en de keizer is ver weg. Op de plek waar de dam heeft gelegen staat nu een beeld van de keizer uit Duitsland, met een strenge blik. Tot 1970 lag er een brug op de plek van de dam, want dat mocht wel. De tegenzin van de graaf tegen het Utrechtse water was wel begrijpelijk. De naam Aarlanderveen kan dat duidelijk maken. Aar betekent een oud- Germaanse benaming voor een waterloop. Het land eromheen zal Aarland geheten hebben en veen slaat op de grond vruchtbaar maken. In de dertiende eeuw mochten werkloze boeren zoons tegen betaling een stuk land kopen. De mensen die daar kwamen werken geven plaatsen zoals Nieuwkoop en Boskoop een naam. Die mensen worden kolonisten genoemd. De grond droogmaken was zwaar werk. Voor de akkers droogvielen waren er al heel wat ruggen en schoppen gebroken. De kolonisten groeven met houten schoppen slootjes tussen de weilanden. Dat deden ze zodat het water kon weglopen. Dat water kwam uiteindelijk uit op de Rijn. Zo ontstonden de eerste Nederlandse polders. In het begin verbouwden de boeren gerst en haver. Maar algauw begonnen de boeren met turfsteken. Dat was allang bekend bij de Germanen. Turfsteken is met een stuk turf dat is een stuk grond waar iets in zit waarmee je een vuurtje kan stoken. Daardoor ontstonden er gaten in de grond. En als het regende liepen de gaten vol. Ze legden die gaten weer droog. En omdat er gaten in de grond kwamen mochten de boeren geen turf meer steken. Dus moesten ze weer gerst en haver gaan verbouwen om geld te verdienen. Het droogleggen werd dit keer met molens gedaan. Vandaar dat we nu vier molens achter elkaar hebben staan. 3 Bedrijven langs de Rijn Begin 1800 waren er al heel veel bedrijven langs de Rijn. De Rijn was heel erg belangrijk voor de bedrijven. Want over de Rijn werden de grond- en brandstoffen vervoerd. De bakkerijen die stenen en pannen maakten hadden hun leven langs de Rijn te danken aan de grondstoffen die zei nodig hadden. Dat was rivierklei. Ook was er turf. Die steen en pannen bakkerijen gingen zo goed dat de Oudshoorn en Alphen in de achttiende eeuw het middelpunt van de steen en pannen bakkerijen werden benoemd. Nu vertel ik wat over verschillende bedrijven: Pagina 2 van 5

3 Betonfabriek- Heimanswetering Dit bedrijf werd in 1893 gebouwd in Alphen langs de Rijn. De fabriek is een van de oudste betonfabrieken in Nederland. In de eerste jaren dat dit bedrijf bestond maakte het vooral betontegels. Deze betonfabriek was de eerste fabriek in Nederland die drijfstenen en wantplaten maakten. Rust en werk Steenbakkerij Al in de achttiende eeuw was er hier in Alphen al een pan en steen bakkerij. Deze bakkerij werd vaak gekocht en verkocht. Hij is weer herbouwd want in de crisisjaren werd deze bakkerij gekocht en daarna door de kopers gesloopt. Nu is er in dat gebouw het restaurant van Avifauna gekomen. Pannenbakkerij- D. van Oord en Co. Aan het eind van de 19e eeuw werden de dakpannenbakkerijen in Alphen en Oudshoorn geteld het waren er 8. En van deze 8 is alleen die van Oord en Co overgebleven. Dit bedrijf is vaak verkocht. Kennelijk waren er betere plaatsen te vinden. In totaal is hij wel 5 keer verkocht. En voor een bakkerij is dat veel. Leerlooierij. Er was een man die van der Kloot heette, hij was altijd bezig met leerlooien. En daardoor kwam een van zijn zoons op het idee dat er een leerlooierij moest komen. En dat gebeurde dus. Het gebouw ontstond in In Alphen was ook een touwerij, daar werden onder andere dingen afgewerkt. De houden of kleden die zij in de looierrij maakten werden afgewerkt in die touwerij. De manier hoe ze het looien deden veranderden in En dus moest de leerlooierij worden uitgebreid. In die looierij konden zelfs zadels worden gemaakt. 4 winkelcentra In Alphen zijn heel supermarkten en straatjes met winkels. Ik vertel nu over wat er allemaal voor winkels en supermarkten zijn. Dit zijn twee straten waar bijna allemaal winkels staan. De Mandersloosstraat en de Hooftstraat zijn twee straatjes voor voetgangers. Aan deze straatjes ligt de Aarhof. De Aarhof is in de jaren zeventig gebouwd. Het is op de plek waar eerst een grote plantenkwekerij stond gebouwd. De straat waar de Aarhof staat heet de van Boetzelaerstraat. Die straat is genoemd naar een machtige ambachtsheer van vroeger. Ook is er nog het winkelcentrum Ridderhof en winkelcentrum Herenhof. En wat ook erg bekend is in Alphen is het station. Er zijn in Alphen heel veel winkelcentra, er zijn er wel zeven. Het nieuwste winkelcentrum is de Atlas. De Atlas staat in Kerk en Zanen. Er zijn in Alphen natuurlijk niet alleen winkels en supermarkten. Er doen namelijk heel veel Alphenaren aan sport. In 1924 kreeg Alphen het eerste zwembad. Het was een uitgegraven kuil en verder veel houten hokjes en een kantoortje. Dit lijkt maar iets simpels maar voor die tijd was dit al heel veel. Nu zijn er ook al veel betere zwembaden zoals: de Thermen en de Hoorn. 5 Archeon In Archeon zijn drie tijden uitgebeeld: de Prehistorie dat is ongeveer 6000 jaar voor Christus, de Romeinse Pagina 3 van 5

4 tijd dat is rond de eerste eeuw en de Middeleeuwen dat was ongeveer rond de veertiende eeuw. In Archeon staan 43 gebouwen, boerderijen en hutten. Die zijn allemaal herbouwd van hoe ze er vroeger echt uit zagen. Die gebouwen hebben dus ooit ergens in Nederland gestaan. Het oudste stadje is een jachtkamp uit de Prehistorie. Dit stadje werd in Friesland opgegraven. Er zijn ook boerderijen van 7400 jaar geleden. Dat is rond de tijd van de eerste boeren. De meeste van die boerderijen zijn gevonden in Zuid-Limburg. Er zijn zelfs boerderijen uit de Brons en IJzertijd gevonden. In Archeon is over de Romeinse tijd veel te vinden. Er is bijvoorbeeld een stad nagebouwd. Met gebouwen die je van binnen kan bekijken. Er is bijvoorbeeld een herberg en een badhuis, een tempel een pottenbakkershuis en een arena. Ook over de Middeleeuwen is er veel te vinden zoals een stadje met 15 huizen, een klooster en ook zijn er veel ambachtslieden zoals: de smid, schoenmaker, chirurgijn, valkenier en ook mensen die een instrument bespelen. Dit komt allemaal uit de jaren 900 tot Na de middeleeuwen dus na 1350 is er niks meer in Archeon. De Middeleeuwen is dus de laatste tijd in Archeon want er zijn nog steeds huizen die bewoont zijn uit de jaren na Ook zijn er Archeotolken dat zijn mensen die voor smid en andere ambachtslieden spelen. Zij kunnen je alles vertellen over vroeger. Ook kan je in Archeon zelf dingen doen zoals: boomstamkanovaren, stokbroden bakken en kaarsen maken. Voor scholen zijn er rondleidingen met een Archeotolk. In het Archeon kun je ook feestjes en bruiloften vieren. 6 Avifauna Avifauna ontstond in augustus Op de plek waar Avifauna nu staat was vroeger een stuk land. De heer Van den Brink was de eigenaar. Die mijnheer had een hele verzameling vogels. Hij vond het leuk om eens een open dag te houden, waarbij alle mensen uit Alphen naar de vogels konden kijken. De mensen vonden het zo leuk dat mijnheer Van den Brink besloot een vogelpark op te richten. Van den Brink was ook eigenaar van een zeer bekende hoedenspeciaalzaak. Nog geen jaar later werd het vogelpark Avifauna geopend. Dat was op 17 mei Waar het restaurant van Avifauna staat woonde de familie Van den Brink. Het hotel en de rederij waren er toen nog niet. Over de rederij vertel ik straks meer. Er zijn van vroeger maar een aantal dingen blijven staan. Dat zijn bijna alle bomen. Ook de vijver is er nog steeds. Er zijn zelfs een paar pelikanen die er al vanaf de eerste dag bij zijn. Er is veel te zien en te doen in Avifauna. De vogels komen uit allerlei landen zoals: Azië, Amerika maar ook uit Europa. Er zijn meer dan 3000 vogels in Avifauna. Je kan er ook dingen doen zoals kijken bij het voeren van de pinguïns of pelikanen. Of je kan de vogels zelf voeren in de Lori Landing. Het vogelpark is heel wat veranderd. De speeltuin werd uitgebreid in de jaren 50. En in de beginjaren 60 kwam de rederij. En in 1990 kwam er een hotel bij. Toen het vogelpark 50 jaar bestond, in 2000, hadden de bestuurders van Alphen aan den Rijn een masterplan bedacht. Een masterplan is een plan voor de toekomst van het centrum van Alphen aan den Rijn. Er kwamen in de loop van de tijd dus steeds meer dingen in Avifauna. Er is nu net een vogeldemonstratie en de Lorie Landing bijgekomen. Lorie Landing was het eerste plan. In 2000 werd Lorie Landing voor de proef geopend. Maar er kwamen een hoop mensen kijken en dus is Lorie Landing toen officieel geopend. De rederij van Avifauna Avifauna heeft al ruim 40 jaar een rederij. Een rederij is een soort bedrijf van boten. Avifauna heeft 4 schepen. Het kleinste schip heeft 72 zitplaatsen, en het grootste schip heeft er wel 150, deze boot is ook Pagina 4 van 5

5 geschikt voor rolstoelgebruikers. In de zomer varen deze schepen naar vogelpark Avifauna. Ook kun je voor 8 personen een soort roeiboot, maar dan met een motor huren. Hiermee kan je de Zuid-Hollandse plassen ontdekken. Ook is er iets nieuws gekomen en dat is de combikaart. Met de combikaart kun je naar het vogelpark gaan en daarna een rondtocht met de boot maken. Ook in de winter is het leuk om met de boot te gaan. Je ziet dan grote groepen vogels die overwinteren en het is hartstikke rustig. Nu vertel ik wat de schepen allemaal hebben: een centrale verwarming, een bar, een toilet en een geluidinstallatie. De enige meubels in een boot zijn stoelen en tafels zodat er bijvoorbeeld gedanst kan worden tijdens een feest. De haven is bij Avifauna. Pagina 5 van 5

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar

Nadere informatie

De Romeinen. Wie waren de Romeinen?

De Romeinen. Wie waren de Romeinen? De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als

Nadere informatie

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.

Inhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12. Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.

Nadere informatie

Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp.

Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp. namen 1 a OPDRACHTKAART HALLUM - ONDERZOEK Sint Maartenkerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp. Op deze kaart staan

Nadere informatie

Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen.

Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen. 5 Lastige woorden Blad Zand en klei Heide Een lage plant met paarse bloemen. Voedingsstoffen Voedsel dat planten nodig hebben om te groeien. Boomgaard Een stuk land met fruitbomen. Greppel Een kleine droge

Nadere informatie

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk!

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk! Romeinse cijfers Vroeger werd er overal in Romeinse cijfers gerekend. Deze cijfers zijn bedacht door de Romeinen in de Romeinse tijd. Er is geen symbool voor het getal 0. Ze vonden namelijk dat niks maar

Nadere informatie

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6 Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en

Nadere informatie

Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden

Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden opdrachtvel naam Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden Ben je eerder klaar met de vragen? Dan mag je beginnen met de woordzoeker op de laatste pagina. 1. Welk antwoord is goed?

Nadere informatie

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier

Holland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier Holland 1000 jaar geleden Meer weten? Klik hier de plaat Holland 1000 jaar geleden INHOUD Waar kijken we naar? Abdij van Egmond Huldtoneel Kerkje van Velsen Ridders over de Heerenweg Haarlem Rijnsburg

Nadere informatie

4.1 Leven van een slaaf

4.1 Leven van een slaaf Thema/ onderwerp: Verschillende soorten slaven 4.1 Leven van een slaaf Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen maken kennis met de verschillende soorten slaven en kunnen een dag van één

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Brandaan samenvatting groep 7

Brandaan samenvatting groep 7 Brandaan samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 1 Egypte Samenvatting De Nijl Egypte bestaat voor het grootste deel uit woestijn. Dwars door de woestijn stroomt de rivier de Nijl. Door de Nijl kende

Nadere informatie

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin.

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Opdracht 1 Deze opdracht maak je in een groepje van vier. Nodig: 1 vel A3-papier, zwarte en een rode stift Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Je doet het zo:

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Omschrijving. Bezienswaardigheden. fietsen langs de limes / fietsroute (43 km)

Omschrijving. Bezienswaardigheden. fietsen langs de limes / fietsroute (43 km) Omschrijving Deze fietsroute neemt u mee langs de Limes, de voorlmalige grens van het Romeinse rijk. Langs deze grens, die ruwweg de loop van de Oude Rijn volgt, bevonden zich de Romeinse forten en wachttorens

Nadere informatie

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST!

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! ietsroute Hoogland West OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! 5 4 6 3 2 1 Let op het verkeer en zet je fiets goed aan de kant! Mooi Hoogland-West! 1 Bolle akker locatie 1

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten. Meander groep 5 Thema 1 Onderweg Aardrijkskunde Waarom is een nieuwe wijk hier gebouwd en niet daar? Wat voor gebouwen staan er? Waarom staan ze juist op die plek? Huizen, boerderijen, fabrieken en kantoren

Nadere informatie

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC

Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.

Nadere informatie

BIJLAGE 1 BEELD met toelichting BOEREN IN DE IJZERTIJD

BIJLAGE 1 BEELD met toelichting BOEREN IN DE IJZERTIJD EDE VROEGER EN NU Geldersch Landschap & Kasteelen BIJLAGE 1 BEELD met toelichting voor groep 5 t/m 8 www.glk.nl 1.1 LEVEN ALS BOER IN DE IJZERTIJD Toelichting bij de praatplaten bij het lesprogramma 1.1

Nadere informatie

Een rondje Oude Dorp Nieuwerkerk aan den IJssel

Een rondje Oude Dorp Nieuwerkerk aan den IJssel Een rondje Oude Dorp Nieuwerkerk aan den IJssel Inleiding We beginnen in de Zuidplaspolder op de kruising van de Ringvaartlaan en het fietspad dat omhooggaat naar de Gele Brug en het Oude Dorp. Bij het

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de

Nadere informatie

FIETSPUZZELTOCHT. Delfgauw Oude Leede

FIETSPUZZELTOCHT. Delfgauw Oude Leede Deze fietspuzzeltocht gaat door de kernen Delfgauw en Oude Leede van de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Het puzzelen zit niet in het vinden van de juiste weg, die is duidelijk aangegeven, maar in het beantwoorden

Nadere informatie

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave:

6,8. Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave: Werkstuk door een scholier 1479 woorden 24 januari 2004 6,8 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave: 2. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Probleemstelling 5. Historische inleiding 6. Hoofdstukken

Nadere informatie

Vleuterweide. Voor kinderen van 4 t/m 8 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders.

Vleuterweide. Voor kinderen van 4 t/m 8 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders. Vleuterweide Voor kinderen van 4 t/m 8 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders. Neem een potlood mee en schrijf het goede antwoord op of omcirkel het. Deze

Nadere informatie

kloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES

kloosterhaar groep 5 & 6 Klooster Groot Galilea in Sibculo inhoud LES kloosterhaar Klooster Groot Galilea in Sibculo LES 2 < kloosterhaar Docentenhandreiking Klooster Groot Galilea in Sibculo < 1200 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

Nadere informatie

WERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels.

WERKBLAD pingo. naam. Heel lang geleden was het hier erg koud. Dat noemen we de ijstijd. Er waren heuvels, heel bijzondere heuvels. WERKBLAD pingo Heb je wel eens gehoord van een pingo? Pingo betekent heuvel die groeit. Het is een woord uit de taal van de Eskimo s of Inuït. Dat lijkt ver weg, maar pingo s zijn heel dichtbij geweest!

Nadere informatie

Ridderroute. Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat.

Ridderroute. Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat. Ridderroute Hoe verdien je een stempel? Doe eerst de opdracht. Vouw je oorkonde uit dit boekje. Schuif je oorkonde in het stempel-apparaat. Pers de stempel op je oorkonde. De laatste stempel komt op de

Nadere informatie

Een goede voorbereiding is natuurlijk het halve werk. Daarom moeten jullie voor je naar de Woudse polder gaat eerst wat opzoeken op internet.

Een goede voorbereiding is natuurlijk het halve werk. Daarom moeten jullie voor je naar de Woudse polder gaat eerst wat opzoeken op internet. Wat is het geheim van de Woudse polder? t Woudt is een piepklein dorpje, in de Woudse polder. Al eeuwen staan hier op dezelfde plek een kerkje, een pastorie, een kosterswoning, een rijtje arbeidershuisjes

Nadere informatie

Te Koop. Bijzonder Kerkgebouw. Hooftstraat 254, Alphen aan den Rijn (1906)

Te Koop. Bijzonder Kerkgebouw. Hooftstraat 254, Alphen aan den Rijn (1906) Te Koop Bijzonder Kerkgebouw Hooftstraat 254, Alphen aan den Rijn (1906) Reliplan, specialisten in kerkelijk en bijzonder onroerend goed met een maatschappelijke bestemming. Buiksloterdijk 240 1025 WE

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Daar komen de Romeinen!

Daar komen de Romeinen! Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Elena Smallenbroek 25 September 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/53728 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 1 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: ONTSTAAN VAN & LEVEN IN DE DELTA (1000 VOOR CHRISTUS TOT 1599 NA CHRISTUS) Een moeras waar de Romeinen hun neus voor ophaalden is een van de

Nadere informatie

Werkstuk gemaakt door Naomi Buur!

Werkstuk gemaakt door Naomi Buur! Werkstuk gemaakt door Naomi Buur! Hoofdstuk 1: Voorwoord blz. 1 Hoofdstuk 2: Geschiedenis blz. 2 Hoofdstuk 3: Het vervolg van de Spelen blz. 3 Hoofdstuk 4: De moderne Spelen blz. 4 Hoofdstuk 5: Olympische

Nadere informatie

1 Vul in. 2 Vul in. Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3

1 Vul in. 2 Vul in. Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3 Herhaling Ω groep 6 Ω Nederland (blad 1) Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3 1 Vul in. Het land waarin ik woon heet N. Amsterdam

Nadere informatie

In het oude Rome De stad Rome

In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,

Nadere informatie

Lesbrief De Meerpolder 400 jaar:

Lesbrief De Meerpolder 400 jaar: Lesbrief De Meerpolder 400 jaar: 1616-2016 Het doel van deze lesbrief is, dat je leert: 1. hoe het landschap rondom Zoetermeer is ontstaan. 2. dat turf eeuwenlang een erg belangrijke brandstof was. 3.

Nadere informatie

plattegronden van delft

plattegronden van delft plattegronden van delft Deze toren is op 9 februari 2011 vijftien meter opgeschoven. Op heel oude plattegronden kun je ook al terugvinden. deze Bagijnetoren (zo heet hij) Een plattegrond wijst je de weg

Nadere informatie

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

NEDERLAND IN VOLLE BLOEI

NEDERLAND IN VOLLE BLOEI THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 2 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: NEDERLAND IN VOLLE BLOEI (1600 TOT 1800) VAN BEDREIGEND NAAR VRUCHTBAAR LAND Bekijk de video Van bedreigend naar vruchtbaar land. 1 A. Je hebt

Nadere informatie

DOCENT. Thema: water DROOG NAAR DE OVERKANT. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: water DROOG NAAR DE OVERKANT. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen ontdekt dat er veel water in is en hebben ze onderzocht welke dieren in en bij het water leven. In groep 3 en 4 verdiepen de leerlingen hun kennis over het water in

Nadere informatie

In de kelder van Salto is het dagboek van Leendert Stuuroort gevonden. Leendert is een jongen uit 1735, die op Salto woonde. Alleen was Salto toen

In de kelder van Salto is het dagboek van Leendert Stuuroort gevonden. Leendert is een jongen uit 1735, die op Salto woonde. Alleen was Salto toen In de kelder van Salto is het dagboek van Leendert Stuuroort gevonden. Leendert is een jongen uit 1735, die op Salto woonde. Alleen was Salto toen nog een weeshuis. Wij gaan in de zomervakantie even terug

Nadere informatie

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.

naam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.

Nadere informatie

Opgraving Davidstraat-Romeinstraat Enkhuizen. Een eerste stand van zaken.

Opgraving Davidstraat-Romeinstraat Enkhuizen. Een eerste stand van zaken. Opgraving Davidstraat-Romeinstraat Enkhuizen. Een eerste stand van zaken. In de vroege zomer van 2017 heeft Archeologie West-Friesland een opgraving uitgevoerd tussen de Davidstraat, Romeinstraat en Korte

Nadere informatie

ARCHEON ZOEKT JOU! De leukste mensen voor het leukste Museumpark

ARCHEON ZOEKT JOU! De leukste mensen voor het leukste Museumpark ARCHEON ZOEKT JOU! De leukste mensen voor het leukste Museumpark Wie zijn wij: Archeon is een erkend museum; Stichting Museumpark Archeon en bestaat sinds 1994. Op 19 maart 2016 starten wij met het 22e

Nadere informatie

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs

Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Schokland Werelderfgoed Kijktocht basis onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. De grote foto op de grond is gemaakt in 1930. Toen was Schokland nog een eiland. Waarom

Nadere informatie

T1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa

T1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa T1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) Bronnenboek p5-6 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa De rijke Romeinen wonen in stenen huizen met een pannendak: een villa op het

Nadere informatie

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT

LANDJUWEEL. De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT LANDJUWEEL De prijswinnaars van de historische optocht Foto 1 - Hoofdprijs van de Gemeente Soest KLOOSTER MARIENHOF IN DE BIRCKT (21 pers.) In Amersfoort zijn onveilige tijden geweest. De geschiedenis

Nadere informatie

Schatten van Vroeger. Lage Zwaluwe in beeld. Concept

Schatten van Vroeger. Lage Zwaluwe in beeld. Concept Schatten van Vroeger Lage Zwaluwe in beeld Concept Nieuwstraat Hier begint onze wandeling vanaf nr.8 bs de Grienden. Deze school is gebouwd in. Links naast de deur van de kamer van de leraren is een gedenksteen.

Nadere informatie

LEZEN. Terpentijd - 1500

LEZEN. Terpentijd - 1500 1 LEZEN Terpentijd - 1500 Friesland bestaat eigenlijk uit drie delen: de klei, het veen en het zand. De eerste boeren woonden op het zand (De Wouden en Gaasterland). Hun aardewerk in de vorm van trechters

Nadere informatie

markten en dorpsfeesten gehouden werden. De bebouwing

markten en dorpsfeesten gehouden werden. De bebouwing Tussen Rijn en Lek 1994 4. - Dl.28 4 De Brink in Werkhoven, gezien vanaf de Herenstraat (dia: Marijke Donkersloot-de Vrij, juli 1994) men aan de klachten van enkele omwonenden over gebrek aan licht in

Nadere informatie

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen Wandelen De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen De Worp Staatsbosbeheer Regio Zuid Spoorlaan CH Tilburg T - www.staatsbosbeheer.nl Ongerepte natuur met een historische naam In de

Nadere informatie

en nog andere straten moest nog worden aangelegd.

en nog andere straten moest nog worden aangelegd. In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in

Nadere informatie

Inhoudsopgave atlas. Aardrijkskunde. Vraag 1 van 12

Inhoudsopgave atlas. Aardrijkskunde. Vraag 1 van 12 Vraag 1 van 12 Inhoudsopgave atlas kaart 1 De Aarde Godsdiensten kaart 2 De Aarde Ziekenhuizen per land kaart 3 De Aarde Talen kaart 4 Azië Grote steden kaart 5 Azië Telefoons kaart 6 Amerika Auto's en

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/7)

METHODEN EN THEMA S (1/7) METHODEN EN THEMA S (1/7) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Zomer Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Herfst Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Winter Onderbouw 35 Leverbaar Middenbouw

Nadere informatie

2-2-2015. Houtbouw en funderingen in de Zaanstreek 1000-1900 P. Kleij, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, Wormerland en Oostzaan.

2-2-2015. Houtbouw en funderingen in de Zaanstreek 1000-1900 P. Kleij, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, Wormerland en Oostzaan. Houtbouw en funderingen in de Zaanstreek 1000-1900 P Kleij, gemeentelijk archeoloog Zaanstad, Wormerland en Oostzaan Opzet verhaal: 1 Ontginning van de Zaanstreek 2 Houtbouw 3 Funderingen 1 Ontginning

Nadere informatie

Etappe II: Kalte Herberge - Hinterzarten

Etappe II: Kalte Herberge - Hinterzarten Etappe II: Kalte Herberge - Hinterzarten lengte 26 km, 465 m stijgen, 610 m dalen Hoogteprofiel Westweg Het zou vandaag weer een zonnige, warme dag worden met temperaturen boven de 30 graden. Onder een

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/6)

METHODEN EN THEMA S (1/6) METHODEN EN THEMA S (1/6) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Januari DaVinci Zomer Onderbouw 35 Januari DaVinci Herfst Onderbouw 35 Januari DaVinci Winter Onderbouw 35 Januari Middenbouw DaVinci

Nadere informatie

Romeinen. Romeinen. Germanen

Romeinen. Romeinen. Germanen Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns

Nadere informatie

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op?

Aanwijzing: Lees de verhalen op de borden boven de kist goed; er staan aanwijzingen op. Kijk goed in de kist. Valt je daar iets bijzonders op? Ondergronds Opdrachten groepen 5, 6 en 7 In Ondergronds gaan kinderen aan de slag als een echte archeoloog. Ondergronds is een reconstructie van een archeologische opgraving. De leerlingen werken met echte

Nadere informatie

een zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd

een zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd Werkblad Ω Een tijd geleden... Ω Les : Rendierjagers Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de mensen konden schrijven. Ze woonden niet op een vaste

Nadere informatie

Reisverslag Sri-Lanka 2 juli

Reisverslag Sri-Lanka 2 juli Reisverslag Sri-Lanka 2 juli 25 December 2011 waren wij 12,5 jaar getrouwd en als verlaat huwelijksreis zijn wij met onze drie dochters naar Sri-Lanka vertrokken. Eerst lekker 3 dagen bij het zwembad rondhangen

Nadere informatie

Tijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.)

Tijdvak 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Chr. 500 na Chr.) De Romeinse Limes Een Romeinse grens door Nederland Korte lesomschrijving Nederland is meerdere keren onderdeel geweest van grote rijken. De eerste keer was 2000 jaar geleden toen de Romeinen de baas waren

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden. Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de

Nadere informatie

Staphorst op de kaart

Staphorst op de kaart Opdracht 1 Je krijgt een oude kaart van de. Deze kaart is in 1866 gemaakt. Dat is ongeveer 150 jaar geleden. Nodig: kleurpotloden 1. Onderstreep Rouveen, Staphorst en IJhorst met een rood potlood. 2. Zet

Nadere informatie

Vleuterweide. Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders.

Vleuterweide. Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders. Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar met: ouders, opa s, oma s, ooms en tantes, juffen, meesters en andere speurders. Neem een potlood/pen mee en schijf het goede antwoord op of omcirkel het. Heycop (kanaal)

Nadere informatie

Op zoek naar Dorestad

Op zoek naar Dorestad Dit speurboekje is van 1 2 Inhoudsopgave 2 Colofon Samenstelling: Marjolein den Ouden, Marieke Peters, in samenwerking met Bureau Nebti, Hilversum Redactie: Annemarieke Willemsen, Tanja van der Zon Illustraties:

Nadere informatie

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij? Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM WERKEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Stichting Vogelpark Avifauna

Stichting Vogelpark Avifauna Stichting Vogelpark Avifauna Ligging: Alphen aan den Rijn in de provincie Zuid Holland Bestaat sinds: 1950 Avifauna door de jaren heen In 1950 is het vogelpark ontstaan uit de hobby van de familie Van

Nadere informatie

Een andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne

Een andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne Heffen: Verklaring naam Heffen: Eerste maal vermelding in 1088 Heffena = Heffe en A Wil zeggen bezinksel en water Mogelijke betekenis: modderbeek of moerasgebied Een andere mogelijke betekenis is dat het

Nadere informatie

Leembouw en vakwerkbouw

Leembouw en vakwerkbouw Leembouw en vakwerkbouw 1. Leem? Leem! Deze gebouwen zien er alle vijf heel verschillend uit. Ze zijn dan ook gebouwd op vier verschillende continenten, in verschillende tijdperken en met verschillende

Nadere informatie

D21 is het. verlengde van D20 van het bisdomplein tot de samenvloeiing. Leie en Schelde

D21 is het. verlengde van D20 van het bisdomplein tot de samenvloeiing. Leie en Schelde D21 is het verlengde van D20 van het bisdomplein tot de samenvloeiing van Leie en Schelde Na het verwijderen in de jaren dertig van de oude ingang met 2 deuren heeft men er een oude monumentale deur erin

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les

Rijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING

Nadere informatie

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN

DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW OPDRACHTEN DUURZAAM WERKEN LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK

Brandaan. Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische

Nadere informatie

een zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in

een zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Gent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei

Gent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte

Nadere informatie

Hier zie je ons de schilderijen inkleuren met wasco. Iedereen had een taak gekregen. Soms waren we het niet eens over de kleur, dan moesten we even

Hier zie je ons de schilderijen inkleuren met wasco. Iedereen had een taak gekregen. Soms waren we het niet eens over de kleur, dan moesten we even 1606-1669 We hebben de klas verdeeld in 6 groepjes, we mochten zelf kiezen. In dat groepje gingen we een schilderij uit een boek kiezen. Schilderijen van Rembrandt natuurlijk. Hier zie je ons de schilderijen

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 12 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De Germanen Jos en Mirthe doen met hun ouders een dagje Friesland. Ze bezoeken het terpdorpje Hegebeintum. De

Nadere informatie

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk door een scholier 1715 woorden 11 oktober 2011 5,2 9 keer beoordeeld Vak Engels Inhoud Bronvermelding. Pagina: 3 Wat is Auschwitz? Pagina: 4 Wat was het doel

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

3000 jaar historie van Best-Aarle opgegraven

3000 jaar historie van Best-Aarle opgegraven Locatie: Best en Aarle Periode: NEO, BRONS, IJZ, ROM, XME, NT Complextype: ELA, GC, GVX, IX, IPER, NX, NHP, XXX. Soort onderzoek: opgraving Jaartal onderzoek:2011 en 2012 Datum vondst:2011 en 2012 Uitvoerder:

Nadere informatie

100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf

100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf 100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping

Nadere informatie

De eerste boeren Het dorp

De eerste boeren Het dorp De eerste boeren Later gaan de mensen zelf eten verbouwen. Wortels en bonen, en graan om brood van te bakken. De mensen hebben ook schapen en koeien. De jagers zijn boeren geworden. Het dorp Boeren trekken

Nadere informatie

OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND

OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND In het najaar van 2011 en de lente van 2012 deed een team archeologen van Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) en Diachron UvA bv opgravingen in Aarle in de gemeente

Nadere informatie

4-Een vondst beschrijven

4-Een vondst beschrijven UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Wanneer een archeoloog een vondst opgraaft, vindt hij/zij vaak alleen nog maar scherven terug. Daarom kan de archeoloog niet zomaar weten wat de vondst precies voorstelt en waarvoor

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie