De geschiedenis van de (katholieke) kerk en het Onze Lieve Vrouweklooster in Renkum.
|
|
- Mathilda Melissa van Dam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De geschiedenis van de (katholieke) kerk en het Onze Lieve Vrouweklooster in Renkum. Oude kerken aan de rand van het Renkums beekdal Er zijn aanwijzingen maar geen bewijzen voor het bestaan van de Willibrordkapel, een kerk in de 9 e eeuw te Harten. Op kaarten uit de 17 e eeuw staat de kapel ingetekend, maar de exacte plaats is hieruit niet op te maken. In het begin van de 17 e eeuw is de kapel verdwenen. Vermoedelijk stond de kapel op wat rond 1900 nog de Kapelleberg werd genoemd. Dit is een soort kaap naast de tuinmuur van de Keijenberg, aan de rand van het Renkums beekdal en het droogdal waar de Bennekomseweg in ligt. Meer duidelijkheid is er over de plek waar de kerk van Renkum stond. Het is niet bekend door wie en wanneer de eerste kapel werd gebouwd, maar aan het einde van de 12 e eeuw ontstond er een vierkante tufstenen kerk op de hoge rand op de hoek van het Renkums beekdal en de uiterwaard, op de oosthoek van de huidige Dorpsstraat en Onder de Bomen. In deze omgeving ligt het begin van het dorp Renkum. Hier ontstonden in volgorde van bouwdatum de kerk, het kasteel, de kapel en daarna het klooster. De kerk was gebouwd met langwerpige brokken tufsteen en het zadeldak en de toren waren met leistenen pannen gedekt. Nog in dezelfde eeuw werd de kerk van een toren voorzien en in de 13 e eeuw werd het boogvormige koor aangebouwd. De kerk lag op een verhoging en er omheen stond een muur om het kerkhof te beschermen tegen in die tijd nog loslopende varkens. In de 14 e eeuw kreeg deze kerk zware concurrentie van de kapel met het Mariabeeld en het hieruit groeiende klooster, financieel ondersteund door de Gelderse hertogen. Na de Reformatie in 1580 ging de kerk over naar het hervormde geloof. Begin 1864 stond er een advertentie in de Wageningse Courant, waarin balken, planken, ramen etc. van de kerk en de toren te koop werden aangeboden. De oude kerk van Renkum was afgebroken. Het is opvallend hoeveel oude kerken er in deze omgeving zijn (geweest) en ze staan (stonden) allemaal vlakbij beken. Zoals de kerk aan de Benedendorpsweg in Oosterbeek (aan de Zuiderbeek), de kerk van Harten (aan de Molenbeek), de kerk van Renkum (aan de Molenbeek), de kerk van Wolfheze (aan de Wolfhezerbeek) en de kerk van Heelsum (aan de Heelsumse beek).
2 Op de westhoek van de kruising Dorpsstraat-Onder de Bomen werd in het begin van de 17 e eeuw een kosterij gebouwd. Hier woonde de koster van de kerk en in dit gebouw gaf hij ook onderwijs aan kinderen; het was de eerste dorpsschool. De kosterij werd tijdens de evacuatie van Renkum (van oktober 1944 tot mei 1945) getroffen door een te vroeg neerstortende V1. (De V1 was het eerste onbemande straalvliegtuig. In Oost Nederland werden deze voorlopers van de kruisraket gelanceerd om Antwerpen te bombarderen). De oude lindeboom die voor de kosterij stond is in 1953 gekapt. De katholieke kerken na de Reformatie Na de Reformatie hielden de katholieken uit Renkum en omgeving tot 1726 hun kerkdiensten in kasteel Grunsfoort. Ook Doorwerth bleef lang katholiek en de bewoners volgden kerkdiensten in het kasteel. In 1726 overleed de laatste katholieke eigenaar van kasteel Grunsfoort, Anthonie van Lijnden. Vermoedelijk in 1729 werd achter herberg-brouwerij de Bock een schuurkerk gebouwd. Een kerkje gebouwd in de uiterlijke vorm van een schuur, zoals de voorschriften voor de katholieken in die tijd waren. Bij hoogwater van de Nederrijn gingen de banken drijven. Dit was op den duur een onhoudbare toestand en in 1839 werd aan de overkant van de Dorpsstraat een nieuwe kerk in gebruik genomen, dankzij de vrome zorgen van de familie Staring. In 1923 werd deze te klein geworden kerk vervangen door een nieuwe, de huidige, aan de Utrechtseweg. De oude kerk werd in hetzelfde jaar afgebroken, maar het kerkhof werd pas in de zestiger jaren geruimd. Al eerder waren overblijfselen overgebracht naar de begraafplaats aan de Groeneweg. Pastoor Wolters, zoon van de bekende Groningse uitgever, had hier omstreeks 1930 een stuk grond gekocht. Na zijn overlijden in 1946 is hij hier begraven in een grafkelder met bovenop een groot kruis, midden op de begraafplaats. Het Onze Lieve Vrouweklooster Van groot belang voor de groei van het dorp Renkum, was de stichting van een klooster in het overgangsgebied van het Renkums beekdal naar de uiterwaarden, aan de zuidoostkant van het Renkums beekdal. Het klooster was oorspronkelijk een kapel. Op de plaats van die kapel waren miracule ende teykene geschied, waarschijnlijk als gevolg van het Mariabeeld dat er miraculeuselick gekomen was in het jaar Deze kapel met het Mariabeeld werd een bedevaartsoord, het drukst bezochte boven de grote rivieren! Het beeldje Onze Lieve Vrouw van Renkum is nog steeds te zien in de rooms katholieke kerk in Renkum. Het eikenhouten beeldje is rond 1350 gemaakt en verdween na de Reformatie naar Utrecht. In 1928 keerde het oude
3 Mariabeeld na 350 jaar (vooral) in een klooster in Utrecht bewaard te zijn geweest terug in de katholieke kerk in Renkum. De terugkeer van het beeld werd weer aanleiding voor de jaarlijkse bedevaarten. Bij de evacuatie van Renkum in 1944 werd het Mariabeeld veilig opgeborgen in het Kröller Müllermuseum en in mei 1946 weer terug geplaatst in de kerk. Bij de kapel liet Hertog Reinald IV van Gelderland in 1405 het Renkumse Onze Lieve Vrouweklooster (ook het St. Maria klooster genoemd) bouwen. Hij schonk het klooster van de Augustijner orde diverse goederen, ondermeer de omliggende uiterwaarden en de Jufferswaard. omlegging van de beek In 1414 gaf hertog Reinald IV, als eigenaar van kasteel Grunsfoort, toestemming om de beek die langs zijn kasteel stroomt om te leiden door het klooster. In zijn brief aan het klooster stond dit als volgt: Eenen brieff hertoch Reijnolts van Gelre ende Gulic vanden jaere 1414, daerbij diezelve den jufferen des cloosters Redinchem consenteert die beke, comende van Harten ende lopende voorby zijnen huse Groensfoort, te mogen leijden door het clooster. Zo werd de beek omgelegd in oostelijke richting om de nonnen van water te voorzien. Maar ook de boerderijen aan de zuidkant van het dorp Renkum profiteerden hiervan, want de beek werd doorgetrokken tot aan de oude Veerweg, waar de Jufferswaard begon. Op de Topografische kaart van de Omstreken van Arnhem van Nijhoff uit 1821 mondt de Molenbeek uit in de Heelsumse beek, dicht bij de Noordberg. Dit is niet altijd zo geweest, misschien mondde de Molenbeek na de omlegging in 1414 bij het dorp Renkum uit in de Nederrijn. De eigenaar van de aan de rivier grenzende landerijen had de verplichting om de kribben te verzorgen. Zo had het klooster de plicht om een reeks van kribben te onderhouden van de Noordberg tot aan de Wageningse Berg. een rijk juffrouwenclooster In de tweede helft van de 15 e eeuw kocht het klooster veel grond aan, in de wijde maar ook in de directe omgeving, waaronder bezittingen in het Renkums beekdal: het Redinchemer Brueck (het Renkumse Broek, het zuidelijke deel van het Renkums beekdal) en ook naar het noorden in het beekdal, in Harten. Het klooster bezat bospercelen op de Wageningse Berg en in het Edese Bos. Maar niet alleen in de directe omgeving, ook in de Betuwe had het klooster bezittingen. Het kloosterbezit besloeg onder meer ruim 400 hectaren en men sprak van een rijk en ruim juffrouwenclooster. Dit bezit groeide vooral door schenkingen van de hertogen van Gelre, maar ook doordat de intredende
4 kloosterlingen van goede komaf waren en veel bijdroegen in de vorm van land, bos, huizen, geld, etc. Na de Reformatie in 1580 verviel het klooster met zijn bezittingen aan de Gelderse overheid. De overgebleven nonnen weken uit naar het Convent in Wageningen. In 1585 werd het klooster deels verwoest. In 1590 ging Renkum officieel over tot de nieuwe religie, het protestantisme. Vermoedelijk zijn de bouwvallen van het klooster rond 1710 gesloopt. Bij de aanleg van de N225 langs Renkum kwamen de fundamenten van het in de 18 e eeuw gesloopte klooster nog even in zicht. Het klooster lag in de Kloosterwei, de oostmuur lag recht tegenover de Nieuweweg. In 1967 werd de nieuwe rondweg geopend en ging al het verkeer niet langer door de Dorpsstraat. De fundamenten van het klooster en de kloosterweide verdwenen onder de weg en de nieuwbouw van de papierfabriek.
5 Bij de aanleg van de N225 kwam een deel van de fundamenten van het Onze- Lieve-Vrouweklooster in zicht. Dit is het fundament van de oostmuur van het klooster. In het verlengde van de muur loopt de Nieuweweg, met daarvoor de in 1979 omgezaagde rode beuk. In de boom zat een gat (oorlogsschade) waar twee volwassenen rechtop in konden staan. De muur langs de Dorpsstraat is grotendeels afgebroken.
6 De fotograaf van deze foto was wellicht de heer Crommelin, bewoner van het huis Kortenberg. De fotograaf was misschien wel de eerste die in Renkum met een camera rondliep, want de kerk werd in 1863 afgebroken. De foto is vanuit het oosten, vanaf de Dorpsstraat, gemaakt. De bouwmaterialen die na de sloop per opbod werden verkocht zijn misschien in andere gebouwen in Renkum verwerkt. Ruud Schaafsma
De geschiedenis van de (katholieke) kerk en het Onze Lieve Vrouweklooster in Renkum.
De geschiedenis van de (katholieke) kerk en het Onze Lieve Vrouweklooster in Renkum. Eind november komt een nieuw boek van Ruud Schaafsma uit: De Renkumse en Heelsumse beekdalen - een cultuurhistorische
Nadere informatieBIJLAGE 1 BEELD BEZOEK DE KERK in Ede
BIJLAGE 1 BEELD BEZOEK DE KERK in Ede voor groep 5 t/m 8 1.1 DE OUDE KERK IN EDE IN 1910 Toelichting bij de praatplaten bij het thema ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN 1.1 DE OUDE KERK IN EDE IN 1910 1.2 EEN KERK
Nadere informatieDe Kapelle van Haskerdijken
De Kapelle van Haskerdijken van kapel tot De Kapelle Volgens de schaarse middeleeuwse bronnen zou op de plek van het huidige kerkje van Haskerdijken rond 1200 al een kleine kapel hebben gestaan met daarin
Nadere informatieWandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk
Wandelend langs de kerken en plaatsen van voormalige kerken van Gorredijk Wandelroute van ongeveer een uur en een kwartier. Van de Ontmoetingskerk naar de voormalige Evangelische Gemeente Eben Haëzer Vanuit
Nadere informatieKorte geschiedenis van de parochie
Korte geschiedenis van de parochie Het dorp Schin op Geul is zeer oud. Onder de naam Schina komt het reeds voor in het oudste gedenkboek der abdij van de H.Remigius te Reims, dat omstreeks 847 werd opgesteld.
Nadere informatieL ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen
Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam
Nadere informatieGent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei
De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte
Nadere informatieWERKHOVEN WANDELROUTE IN DE KROMME RIJNSTREEK
WERKHOVEN WANDELROUTE IN DE KROMME RIJNSTREEK WANDELROUTE AFSTAND: 5,5 KM TIP: COMBINEER MET DE KASTELEN- ROUTE! KASTELENROUTE KROMME RIJNSTREEK / WIJK BIJ DUURSTEDE FIETS OF AUTO AFSTAND: 35 KM OMMETJE
Nadere informatieHet Snijdersplein. Voorwoord
Het Snijdersplein Voorwoord Ruim 4 jaar ben ik nu bezig om alle gegevens van de kadastrale percelen van de vestingstad s-hertogenbosch, in 1832 aangeduid als de secties G en H, vanaf het begin van het
Nadere informatieEen rondje Oude Dorp Nieuwerkerk aan den IJssel
Een rondje Oude Dorp Nieuwerkerk aan den IJssel Inleiding We beginnen in de Zuidplaspolder op de kruising van de Ringvaartlaan en het fietspad dat omhooggaat naar de Gele Brug en het Oude Dorp. Bij het
Nadere informatieLes 2 Het huis van God in onze tijd
Les 2 Het huis van God in onze tijd Intro Het huis van God noemen we in onze tijd de kerk. We spreken over de kerk met een kleine k en over de Kerk met een grote K. Met de kerk bedoelen we het stenen gebouw,
Nadere informatieEnkele opmerkingen naar aanleiding van een bijschrift over kasteel Crayenstein.
Enkele opmerkingen naar aanleiding van een bijschrift over kasteel Crayenstein. Uit: C. Baardman, Leo J. Leeuwis, M.A. Timmermans, Langs Merwede en Giessen (Den Haag 1961) Op de zuidelijke oever van de
Nadere informatieMet verschillende schrijfwijzen komen we ons dorpje uit Maas en Waal tegen. Voor het eerst in een document uit 1127 maar daarover straks meer.
Ergens in Europa Ergens in Europa, tussen de grote rivieren, in dat stukje land waar Maas en Waal elkaar bijna lijken te raken. daar jawel: Puiflijk, met haar Oude Toren! Van Google naar archief. Treffen
Nadere informatieHendriksbosch. Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station.
Hendriksbosch door Peter Kwant Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station. In het Hendriksbosch gaan natuur en recreatie samen. Het
Nadere informatieHet Nieuwe Blokhuis van Harderwijk H.A.R. Hovenkamp, 2018
Het Nieuwe Blokhuis van Harderwijk H.A.R. Hovenkamp, 2018 Harderwijk kende oorspronkelijk zeven stadspoorten. De meest onbekende hiervan is de Peelenpoort aan het einde van de Grote Oosterwijk. Deze poort
Nadere informatieOver de kerk van Marum
Over de kerk van Marum De kerk van Marum is een van de oudste bakstenen kerken in Groningen. Het oudste gedeelte, het koor, dateert uit de 12 e eeuw. De toren is 13 e -eeuws. De preekstoel werd in 1826
Nadere informatieFotomemorie 1. 1 Bron: L. Vidts (eindwerk omgevingsboek Mere, 2008)
Fotomemorie 1 Een mooi zicht op de Nieuwstraat rond het midden van de 20 e eeuw. Vandaag vinden we er onder andere een gloednieuwe babywinkel, eetcafé Bierbuik, schoenenwinkel Timie Shoe, serviceflats,
Nadere informatieHet kasteel begin 19e eeuw. Naar een gouache van J.A. Knip. RHCe, fotocollectie nr. 108658.
2. Huidige kasteel Anders dan in het verleden vaak gedacht is, heeft het kasteel van Helmond een eeuwenlange bouwgeschiedenis gekend. Begonnen in het tweede kwart van de veertiende eeuw (ca. 1325) werd
Nadere informatie1911 2011 honderd jaar geleden De zomer van 1911 was een rampjaar voor Haaren. Uit Tilburgsche Courant, 8 Augustus 1911 Jos Schuurmans
1911 2011 honderd jaar geleden. De zomer van 1911 was een rampjaar voor Haaren. Van woensdag 9 tot zondag 13 augustus 1911 was er een hete golf. Sint-Lambertus de parochiepatroon en heilige van kerk in
Nadere informatieBOERDERIJ MOERBEEK 48 LUTJEWINKEL juni 2012. 2012-1 boerderij Moerbeek 48. Inleiding. eerste steen. Luchtfoto vanuit het noorden.
BOERDERIJ MOERBEEK 48 LUTJEWINKEL juni 2012 1 Inleiding Bewoning en veranderingen De boerderij is vrij zeker gebouwd begin 1800. In 1872 heeft er een grondige verbouwing plaats gevonden met o.a. een nieuwe
Nadere informatieLijst met monumenten in de gemeente Renkum
Lijst met monumenten in de gemeente Renkum Kern-adres Aanduiding categorie Rijks (R) of gemeentelijk (G) Doorwerth Berkenlaan 42 v.m. kosterswoning G Boersberg 1 boerderij de Boersberg G Fonteinallee 2
Nadere informatieOP BEDEVAART IN RENKUM door Jeanne van Poppel
OP BEDEVAART IN RENKUM door Jeanne van Poppel Op dinsdagochtend 9 december 2008 vertelt Willemien Velthuis enthousiast over haar herinneringen aan de bedevaart in Renkum. Het is mijn eerste interview in
Nadere informatieDe brouwerij en stijfselfabriek bij de Gouden Berg te Tegelen
De brouwerij en stijfselfabriek bij de Gouden Berg te Tegelen Voorlopige conclusies bouwhistorisch onderzoek, oktober 2013 Historie De voormalige brouwerij en stijfselfabriek aan de Sint Martinusstraat
Nadere informatieRondje Vledder. een (virtuele) wandeling langs enkele gebouwen van historische betekenis
Rondje Vledder een (virtuele) wandeling langs enkele gebouwen van historische betekenis 10 11 1 8 9 2 4 5 6 7 3 Het plattegrondje geeft een beeld van Vledder tussen ca. 1930 en 1940. De nummers langs de
Nadere informatiewww.gratisaanbiedingen.nl Bronkhorst Ruud van Capelleveen Nummer: 19 kijk op www.gratisaanbiedingen.nl voor meer gratis downloads
Bronkhorst Ruud van Capelleveen Nummer: 19 kijk op www.gratisaanbiedingen.nl voor meer gratis downloads Bronkhorst DOOR RUUD VAN CAPELLEVEEN Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat
Nadere informatieDe straat van toen. Kerkstraat Naaldwijk
De straat van toen Kerkstraat Naaldwijk 1910; de woningen in de Kerkstraat tot de Kerklaan, nrs. 1 t/m 4 1933; op de hoek van het Wilhelminaplein en de Kerkstraat was in deze tijd de eerste Naaldwijkse
Nadere informatieBegraven in het oude Borkel.
Begraven in het oude Borkel. Op de noordelijke hoek van de Kapelweg en het Kapellerpad ligt een terrein met een bijzondere historie. Hier hebben immers de middeleeuwse kapel, de pastorie en de schuurkerk
Nadere informatieHistorie kerkhof Boekel 1832-2014 Stand van zaken kennis 11 november 2014, Archeologische werkgroep (HKK)
Historie kerkhof Boekel 1832-2014 Stand van zaken kennis 11 november 2014, Archeologische werkgroep (HKK) In het archeologisch beleidsplan van de gemeente Boekel wordt de begraafplaats beschreven als een
Nadere informatieARION een Griekse mythologische figuur als fameuze springbron in de tuinen van het Huys Ootmarsum
ARION een Griekse mythologische figuur als fameuze springbron in de tuinen van het Huys Ootmarsum ARION. ets van Albrecht Dürer Tekening Koepeltuin Huys Ootmarsum door Schoenmaker. 1723.Rijksarchief Zwolle
Nadere informatieHet gebied Bergerhof heette vroeger de Mussenberg.
De Bergerhof Renkum Verantwoording: Deze fotocollage van het gebied De Bergerhof heeft niet de pretentie een volledig historisch overzicht te geven van de ontwikkelingen van dit gebied. Het doel van dit
Nadere informatieMonumenten en Monumentenzorg; in Hilversum
Monumenten en Monumentenzorg; in Hilversum Over de monumenten(zorg) in ons Hilversum wordt de laatste tijd veel gesproken en geschreven. Ik herinner alleen maar even aan het stationsgebouw. Deze belangstelling
Nadere informatieTraptorens. meestal veel hoger gemaakt dan noodzakelijk. Men
Informatiekaart Traptorens Traptorens Ooit bouwden de rijkste Zutphenaren torens tegen hun huizen aan met een wenteltrap erin. Zo n traptoren gaf status. Nu zijn ze vaak vergeten en verborgen. Iedereen
Nadere informatieRoute.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes
1 van 6 Nederland Gelderland Renkum 58.1 (ongeveer 3:25 u.) Fietsroute 138241 1km 2015 Falkplan BV 2 van 6 Nederland Gelderland Renkum 58.1 (ongeveer 3:25 u.) Fietsroute 138241 Beklim de altijd mooie Hoge
Nadere informatieTE KOOP - KERK Hauwert 95 - Hauwert. Vraagprijs:
TE KOOP - KERK Hauwert 95 - Hauwert Vraagprijs: 265.000 www.reliplan.nl 1 2 Object Ligging - De locatie is gelegen aan de Hauwert 93 Hauwert. Op het terrein zijn ook aanwezig een begraafplaats, kosterswoning
Nadere informatieGeschiedenis Gereformeerde kerk Ruinerwold Koekange
Geschiedenis Gereformeerde kerk Ruinerwold Koekange Ds. Hendrik de Cock Het zegel van de kerk Voor kant kerk Berghuizen 2018 Foto van het kerkgebouw van voor 1912 Het ontstaan van de afscheiding. De Afscheiding
Nadere informatieLandschappelijke inpassing vijf nieuwe recreatiewoningen Landal Rabbit Hill, Nieuw Milligen
Landschappelijke inpassing vijf nieuwe recreatiewoningen Landal Rabbit Hill, Nieuw Milligen januari 2016 BURO POELMANS REESINK LANDSCHAPSARCHITECTUUR Landschappelijke inpassing vijf nieuwe recreatiewoningen
Nadere informatieKerkenexcursie 17 maart uur
Kerkenexcursie 17 maart 2012 12.00 17.00 uur Kortezwaag Wolvega Nijeholtpade DE PROTESTANTSE KERK VAN KORTEZWAAG Bouwgeschiedenis In de Middeleeuwen werd op de plaats van de huidige kerk een kapel gebouwd
Nadere informatiegemeentebesturen voor de taak 1. Rijksarchief in Utrecht (RAU), Archief van de Nederlandse Hervormde Gemeente Houten (onge-inventariseerd).
Tussen Rijn en Lek 1992 4. - Dl.26 4 kwijk, bezat ook de Pleinkerk een grafcrypte onder het oude koor (nu ingebruik als consistoriekamer). Deze ruimte was even groot als het vloerop-pervlak van het kerkkoor
Nadere informatieRESTAURATIE VAN DE SCHAAPSKOOI OP REMMERDEN
RESTAURATIE VAN DE SCHAAPSKOOI OP REMMERDEN Op het industrieterrein Remmerden, aan de Addenshoeve, wordt sinds eind 1989 de laatste originele schaapskooi van Rhenen gerestaureerd. De oude schuur verkeerde
Nadere informatiePastorie bouw in Berghuizen
Pastorie bouw in Berghuizen De Gereformeerde kerk van Ruinerwold - Koekange met het kerkgebouw in Berghuizen is gesticht op 28 mei 1835. In 1841 werd de eerste kerk gebouwd op een stuk grond, geschonken
Nadere informatieGa toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland
Ga toch fietsen! Naast wandelen is het ook heerlijk fietsen in de omgeving van De Tuut; Nederlands rivierenland op zijn mooist. Route ca. 20 km: Mooi Rivierenland 1. De route start bij Museum De Tuut;
Nadere informatieRedengevende omschrijving
R.K. Johannes de Doper kerk, Markt Standdaarbuiten Kenmerken Adres Markt 25 Postcode/plaats 4758 BL Standdaarbuiten Huidige functie kerk Oorspronkelijke functie kerk Bouwjaar 1924 MIP-code Redengevende
Nadere informatieLocatie van Vincents Laan met populieren bij Nuenen
Locatie van Vincents Laan met populieren bij Nuenen In het decembernummer van het Nuenense heemkundetijdschrift De Drijehornickels heeft Louis Bressers uitgebreid aandacht besteed aan de locatie van Van
Nadere informatiePraktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen
Praktische opdracht Aardrijkskunde Arnhem en Nijmegen Praktische-opdracht door een scholier 1967 woorden 23 mei 2003 5,5 50 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: Het onderwerp van deze Praktische
Nadere informatieKlokkentoren behorende bij Rooms-Katholieke St. Stephanuskerk, Steenweg 49 Moerdijk
Klokkentoren behorende bij Rooms-Katholieke St. Stephanuskerk, Steenweg 49 Moerdijk Aanzicht pleinzijde (linkerzijde) Aanzicht achterzijde Detail betonraster Kruisbekroning Voet klokkentoren Klokkentoren
Nadere informatieGemeentelijke begraafplaats. Een mensenleven is niet meer dan een hartslag op de eeuwigheid
Gemeentelijke begraafplaats Een mensenleven is niet meer dan een hartslag op de eeuwigheid Afscheid is de eerste stap tot het weerzien Colofon Tekst Gemeente Borne Vormgeving TerZake reclame communicatie
Nadere informatieGebied 14 Hemmen. het gebied is roodgekleurd op de kaart. Welstandsnota Overbetuwe 2010, gebied 14 Hemmen 141
Gebied 14 Hemmen het gebied is roodgekleurd op de kaart Welstandsnota Overbetuwe 2010, gebied 14 Hemmen 141 Gebiedsbeschrijving Structuur Hemmen ligt omringd door het Oeverwallen en stroomruggengebied.
Nadere informatieDe basiliek van St.Jan
Inleiding Zoals het een echte kerk betaamt is de toren van de basiliek St.Jan al van heinde en verre zichtbaar. Een torenhoge baken voor de reiziger van vroeger, die al van verre de ligging van Oosterhout
Nadere informatieWandelroute over landgoed Huis te Eerbeek. Lengte: 5 km
Welkom op Huis te Eerbeek Wandelroute over landgoed Huis te Eerbeek. Lengte: 5 km Landgoed Huis te Eerbeek ligt aan de rand van het Veluwse dorp Eerbeek. Centraal op het landgoed ligt het Huis te Eerbeek.
Nadere informatieDe Kerk - Geschiedenis (Van deze kerk heb ik de DTB boeken ingezien)
De Kerk - Geschiedenis (Van deze kerk heb ik de DTB boeken ingezien) Kerkgeschiedenis Hervormde Gemeente Oldemarkt - Paasloo c.a. De Hervormde Gemeente omvat vier kerkdorpen. Allen met een eigen kerk en
Nadere informatieHet Elisabeth begijnhof Begijnengracht. Gent 8c
Het Elisabeth begijnhof Begijnengracht Gent 8c Op een boogscheut van de Coupure staat het standbeeld van Guislain (10-7-1887) aan de Begijnhoflaan, maar nog geen tram te zien links van het standbeeld.
Nadere informatieIn de vriendschap tussen mensen is het Gerlachus zelf die ons groet.
Vriendschap, Vrij en ongedwongen, Zonder vriendschap kun je iemand niet helemaal vertrouwen in je blijdschap en verdriet. Wie ben jij, wie is de ander? In de vriendschap tussen mensen is het Gerlachus
Nadere informatieen nog andere straten moest nog worden aangelegd.
In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in
Nadere informatieWarder in Gevelstenen. De oude huizen van Warder met hun gevelstenen
Warder in Gevelstenen De oude huizen van Warder met hun gevelstenen Warder in Gevelstenen Een aantal oude huizen en boerderijen van Warder zijn voorzien van een gevelsteen. Hierop staat aangegeven wanneer
Nadere informatieFamilienamen in het kerspel Elst Over-Betuwe 17e en 18e eeuw
Familienamen in het kerspel Elst Over-Betuwe 17e en 18e eeuw Uit de Burgerlijke Stand ( vanaf 1811) en de Bevolkingsregisters (vanaf 1825) is na te gaan welke personen in Elst woonden in de 19e eeuw. De
Nadere informatieUitbreiding onderbouwing
Behoort bij de onderbouwing van de aanvraag Gemeentelijke Monumenten status Kuipershaven 152/155 Uitbreiding onderbouwing Een zeker geen volledig overzicht aan veranderingen, welke de laatste eeuw in het
Nadere informatieBIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK!
EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede BIJLAGE 2 LESBRIEF BEZOEK DE KERK! voor groep 5 t/m 8 EDE VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede MONUMENTEN bezoek de kerk Lesbrief Tijdens je bezoek aan de kerk onderzoek
Nadere informatieInhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5
De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken
Nadere informatieGesprek met wethouder H. Gommers. Winterswijk, 13 juni 2007 Over uitbreiding Beatrixpark/Tuunterveld, Masterplan en bestemmingsplan Buitengebied
Gesprek met wethouder H. Gommers. Winterswijk, 13 juni 2007 Over uitbreiding Beatrixpark/Tuunterveld, Masterplan en bestemmingsplan Buitengebied Landgoedvisie De Batenborgh bij Winterswijk Versie 12 juni
Nadere informatie37 39 41 43 Aft. DE VROEGROMAANSE KERKEN VAN UTRECHT DE VROEGROMAANSE KERKEN VAN UTRECHT Aft. 4 St. Janskerk, fundament v. d. noord, toren; bovenaan links begin 45 47 DE VROEGROMAANSE KERKEN VAN UTRECHT
Nadere informatieDe basiliek van St.Jan
Inleiding Zoals het een echte kerk betaamt is de toren van de basiliek St.Jan al van heinde en verre zichtbaar. Een torenhoge baken voor de reiziger van vroeger, die al van verre de ligging van Oosterhout
Nadere informatie1 ste OPDRACHT - Maquette
Naam... Klas... 1 ste OPDRACHT - Maquette 1a Zet de maquette van de Domkerk voorzichtig in elkaar, zoals hij te zien is op de plattegrond hieronder. 1b Zet de nummers op de juiste plaats in de tekening
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieVuurtoren Locatie: Zuidstraat
Vuurtoren Locatie: Zuidstraat De vuurtoren van Westkapelle, bijgenaamd Westkapelle Hoog, Hoge licht of Zuiderhoofd is de grootste vuurtoren van Westkapelle. Deze toren vormt samen met het lage licht een
Nadere informatieVogelmarkt Koepoort Korte Dagsteeg, St Jansvest, Kleine Vleeshuisstraat Gent 20c www.sint-pietersdorp.be
Vogelmarkt Koepoort Korte Dagsteeg, St Jansvest, Kleine Vleeshuisstraat Gent 20c Je kan alles thuis bekijken op het internet. www.sint-pietersdorp.be Vogelmarkt richting Kouter 1 huis is nog blijven staan
Nadere informatieDag van het Kasteel 2012
Dag van het Kasteel 2012 wandelen rond Zeeuwse kastelen en buitenplaatsen Schouwen-Duiveland Slot Moermond, Renesse Zuid-Beveland De Hellenburg, Baarland Walcheren Westhove, Oostkapelle Zeeuws-Vlaanderen
Nadere informatieWordt dit Uw nieuwe hoofdkwartier?
Wordt dit Uw nieuwe hoofdkwartier? Snelle start Uw kantoor is al klaar. Ingericht met praktische meubilair, verlichting en prettig tapijt. De kamer wacht op u en uw laptop om direct te starten. Uw auto
Nadere informatieStijlvol wonen te Stabroek Grote Molenweg 165/167/169
Stijlvol wonen te Stabroek Grote Molenweg 165/167/169 Nieuw appartement met 3 slaapkamers 1 ste VERDIEPING A.1 Ligging: Grote Molenweg 165 Omschrijving: Woonkamer met open keuken, badkamer, apart toilet,
Nadere informatieHerinneringen verbinden. Begraafplaatsen gemeente Heerenveen
Herinneringen verbinden Begraafplaatsen gemeente Heerenveen Begraven in gemeente Heerenveen Als een dierbare overlijdt dan hebben de nabestaanden een emotionele taak om de begrafenis of crematie te regelen.
Nadere informatieAlle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast.
De geschiedenis van onze toren Alle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast. De vorm is spits of rond. Soms zit er een dakruiter op. Hoe ziet de kerktoren bij jou
Nadere informatieROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT
ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT Een van de mooiste marktpleinen van Brabant ligt in Oirschot. Dit marktplein is beschermd dorpsgezicht en de kastanje- en lindebomen, de gaaf bewaarde oude huizen,
Nadere informatieVOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE
VOORADVIES BESTEMMINGSPLANPROCEDURE Zaaknr. : 2015EAR0009 Zaakomschrijving : CPO Lindevoort Rekken Specialisme : Cultuurhistorie (excl. Archeologie) Behandeld door : Roy Oostendorp Datum : 7 oktober 2015
Nadere informatieDe steenhuizen in Noord- en Zuidbroek.
De steenhuizen in Noord- en Zuidbroek. Een van de belangrijkste en tevens meest tijdrovende onderdelen van onze hobby (het zoeken met de metaaldetector) is het opsporen van oude bewoningsresten. Vele uren
Nadere informatieEEN KUNSTWERK VOOR HET VERDRONKEN DORP HOUWINGAHAM VERKLEURINGEN
www.pauldekort.nl info@pauldekort.nl 2013 EEN KUNSTWERK VOOR HET VERDRONKEN DORP HOUWINGAHAM VERKLEURINGEN HET VERDRONKEN DORPJE HOUWINGAHAM Houwingaham is de naam van een middeleeuwse veenontginningsnederzetting
Nadere informatieHoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst
Hoofdstuk 14: De romaanse en gotische kunst Inleiding Inleidende oefening: bespreek met je buur de chronologische volgorde van deze zes gebouwen en noteer de corresponderende letters in die volgorde A
Nadere informatieEEN DORP OP LANDGOED VILSTEREN
EEN DORP OP LANDGOED VILSTEREN ROUTE 3,0 km Welkom op het particuliere landgoed Vilsteren, eigendom van de familie Cremers. Het dorp Vilsteren behoort ook tot het landgoed: een heel dorp op een landgoed
Nadere informatieGebeurtenis Regeerperiode 1403-1442
Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.
Nadere informatieBegraafplaats Oud-Kralingen
Begraafplaats Oud-Kralingen Vanaf het einde van de 20e eeuw zien we een herwaardering van lang bestaande waarden, een nieuwe bezinning ook op het thema van de dood en de beleving daarvan door de nabestaanden.
Nadere informatieNaam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6
Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs
Nadere informatieDe gebouwen en stijlen in chronologische volgorde
De gebouwen en stijlen in chronologische volgorde STIJL GEBOUW LOCATIE Romaans Oude Kerk (toren) Naaldwijk Gotisch Oude Kerk (kerkgebouw) Naaldwijk Renaissance Oude Raadhuis Naaldwijk Classicisme Nederhof
Nadere informatie6Plekjes met voelbare historie
6Plekjes met voelbare historie Waterwegen hebben in heel veel belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis een rol gespeeld. Voor aanval en verdediging tijdens oorlogen, voor het vervoer van goederen
Nadere informatieGent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham
Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham Gent 25c De Minnemeersbrug lag in het verlengde van de Goudstraat Goudstr /Beersteeg
Nadere informatiekoetsen, terwijl er bedienden met fakkels langs de wegstonden.
Tussen Rijn en Lek 1992 4. - Dl.26 4 om de dorpskerken waren vanouds Katholieke begraafplaatsen geweest. Dezewaren destijds voor de Katholieke eredienst gewijd en nooit ontwijd. Het feitdat de kerken voor
Nadere informatieMijn danklied, uitgesproken op de bruidspartij, aan den Bok te Renkum den 15 de Mei 1852.
Mijn danklied, uitgesproken op de bruidspartij, aan den Bok te Renkum den 15 de Mei 1852. Door J.J. Cremer. Cremer hield zijn trouwfeest in de "Herberg De Bock in Renkum, waaraan een bierbrouwerij De Bok
Nadere informatiede straat van toen Koningstraat Naaldwijk
de straat van toen Koningstraat Naaldwijk 1 Nummer 1 en 3: bakker Joris Boon. Rond 1885 kwam bakker Leendert Boon vanuit s-gravenzande naar Naaldwijk. Zoon Joris, vooraan op deze foto, nam de zaak over
Nadere informatieMINDER BEKENDE EN/OF VERDWENEN LOCATIES. Predikherenkerk of kerk van de Dominicanen, Jacobijnenstraat.
MINDER BEKENDE EN/OF VERDWENEN LOCATIES Predikherenkerk of kerk van de Dominicanen, Jacobijnenstraat. In 1228 werd het Dominicanen- of Predikherenklooster gesticht in Onderber - gen. Algemeen wordt aangenomen
Nadere informatie29 april - 7 mei 2017
Meer informatie Waar? Veerweg 1,, Opheusden, Gelderland Telefoon: 0900 6363 888 E-mail: info@rivierenland.biz Website: http://www.rivierenland.nl Wanneer? 29 april 2017 30 april 2017 1 mei 2017 2 mei 2017
Nadere informatieKlooster Hulsbergen.
Welkom op Klooster Hulsbergen Wandelroute over Klooster Hulsbergen Lengte: 3,5 km 'In het spoor van de fraters' Het Kloosterpad brengt je door natuurgebied Klooster Hulsbergen. In 1407 vestigden zich hier
Nadere informatie115 Twee beekjes over en door beeldentuin, landgoed Quadenoord.
115 Twee beekjes over en door beeldentuin, landgoed Quadenoord. Op kruising met betonfietspad rechtsaf. Waar fietspad afsplitst, pad rechts Pad boven langs beek volgen, verderop onder langs beek. Door
Nadere informatieS I N T - J A N S W A N D E L I N G Bijlage 4 DE KAPELLETJES 1/5
Bijlage 4 DE KAPELLETJES 1/5 Kruisbeeld aan de kerk + gedenksteen ter nagedachtenis van Augustinus Ambrosius Rosseeuw. Was van 1816 tot 1837 pastoor van Kachtem. Onder zijn bestuur kreeg de kerk in 1830
Nadere informatieDe Winkel van Keizer
De Winkel van Keizer Waar zijn zij gebleven, de wat kleinere middenstandszaken in de dorpen? Ook Vledder kende in het verleden een grote verscheidenheid aan winkels, slagerijen, bakkers, kruideniers e.d.
Nadere informatieNationale tocht Aangepast Roeien
9 juni 2012 Nationale tocht Aangepast Roeien De beschrijvingen van bezienswaardigheden langs de route zijn ontleent aan het boekje Voetsporen uit een ver verleden; stadswandeling door Zwolle, een uitgave
Nadere informatieHolland 1000 jaar geleden. Meer weten? Klik hier
Holland 1000 jaar geleden Meer weten? Klik hier de plaat Holland 1000 jaar geleden INHOUD Waar kijken we naar? Abdij van Egmond Huldtoneel Kerkje van Velsen Ridders over de Heerenweg Haarlem Rijnsburg
Nadere informatieNieuw gebruik Oud gebouw Utrechtse Open Monumentendag zaterdag 10 september 2011
Nieuw gebruik Oud gebouw Utrechtse Open Monumentendag zaterdag 10 september 2011 Nieuw gebruik Oud gebouw luidt het thema van Open Monumentendag 2011. Hoewel herbestemming de afgelopen jaren volop in de
Nadere informatieDe Protestantse kerk van Goingaryp
De Protestantse kerk van Goingaryp Na het jaar 1000 begonnen de inwoners van de op de zeeklei gebouwde terpen gebieden te ontginnen naar het zuiden toe, het veen in. Vanuit het dorp Goenga/ Goinga ging
Nadere informatieCafé Kerkemeijer te Rekken
-17- Café Kerkemeijer te Rekken Inleiding Café Kerkemeijer, aan de Rekkenseweg te Rekken, is in de gehele regio een bekende locatie en één om wat voor bijeenkomst dan ook te houden. Iedereen in Rekken
Nadere informatieBoerderij Binnenwijzend 102
Boerderij Binnenwijzend 102 Hoogkarspel De stolpboerderij Binnenwijzend 102 is in 2015 gesloopt vanwege de aanleg van de doorsteek van de N23 (Alkmaar- Zwolle). Het betreft een karakteristieke Noord- Hollandse
Nadere informatieHET WITTE KERKJE VAN NOORDWIJKERHOUT
HET WITTE KERKJE VAN NOORDWIJKERHOUT Midden in het dorp Noordwijkerhout ligt een alleraardigst witgepleisterd zaalkerkje, waarvan de ingebouwde, door een zeer hoge spits gedekte Westtoren uit de eeuw stamt
Nadere informatieYtzen Lieuwes Tamminga # Hiltje Karsjens Kalma * , *
Ytzen Lieuwes Tamminga # Hiltje Karsjens Kalma * 29-07-1811, + 22-07-1897 *19-08-1826 + 24-11-1914 Ytzen Lieuwes (N) was bijna 33 jaar toen hij met Hiltje Karsjens Kalma trouwde. Hiltje was de dochter
Nadere informatieHet dorp kenmerkt zich door zijn historische kern, de compacte ligging in het open poldergebied en een eigen voorstedelijk woonmilieu.
Achtergrondinformatie Bokhoven Ligging in de stad Bokhoven is een typisch dijkdorp aan de zuidkant Maas. Het dorp ligt in het noordwesten van de gemeente s-hertogenbosch. Bokhoven maakt deel uit van stadsdeel
Nadere informatie