Driemaandelijkse nieuwsbrief van het OOK vzw - Vlaamse Ouderenraad

Transcriptie

1 OOK - ACTUEEL Belgie - Belgique P.B. Leuven 1 BC 4192 Driemaandelijkse nieuwsbrief van het OOK vzw - Vlaamse Ouderenraad Jaargang 7, nr. 3 juli/augustus/september 2006 Afgiftekantoor: Leuven 1 P Vlaams Ouderen Overleg Komitee vzw Vlaamse Ouderenraad Koningsstraat Brussel verantwoordelijke uitgever: Mie Moerenhout

2 Inhoud Vooruitkijken } Nieuws van de Vlaamse Ouderenraad...2 Na het Ouderenparlement Oud vasthouden...4 Aandachtspunten t.a.v. de GEMEENTEN...6 Aandachtspunten t.a.v. de PROVINCIES...13 Nieuws uit de Commissies en Werkgroepen...17 Een sprong in het duister...23 Internationale studiedag ouderenmis(be)handeling...24 Tien punten voor betere zorg voor ernstig zieken...26 Wij zijn meer dan handige Harry s...28 Wonen op je oude dag...31 Koning Bouwdewijnstichting: projectoproepen...32 Wet betreffende de rechten van de vrijwilliger...33 Een profielschets van elke gemeente Goochelen met Google voor senioren...39 Alles over veilig computer- en internetgebruik...40 Bewegingsactiviteiten: Residentiële sector...41 Bewegingsweek, een succes!...42 Agenda

3 Vooruitkijken Zoals je in de vorige nieuwsbrief al de evolutie kon lezen van de Vlaamse Ouderenraad en de opvolging van de beslissingen die genomen werden op de Algemene vergadering van 22 maart 2006 werken we verder. Vooral omdat de ouderenproblematiek ons heel erg bezighoudt en velen met ons. Zo mocht blijken op het Ouderenparlement van 4 mei in Gent (500 aanwezigen), al verliep het debat niet zoals gehoopt en gepland was. Toch houden we er de inhoud van de werkgroepen ( die zeer goed waren en iets te bieden hebben) aan over. Dat er behoe e is aan een beleid voor en door ouderen mag blijken uit de talrijke initiatieven van de afgelopen jaren op verschillende niveaus van de Verenigde Naties tot de Vlaamse gemeenten. Ze tonen aan dat de samenleving zich volop op een of andere wijze aan het bezinnen is over de gevolgen van de vergrijzing en de rol van de ouderen in onze maatschappij. Er gebeurt dus al het een en ander en we zijn op goede weg maar volgens het OOK vzw -Vlaamse Ouderenraad is er nog meer nodig en wenselijk. Het gaat er om dat geëngageerde ouderen en hun organisaties de kans krijgen mee te werken aan het tot stand komen van een beleid dat inspeelt op de werkelijke noden en behoe en die bij ouderen leven. Wat betekent dat beleidsmensen bij elke beleidsbeslissing nagaan wat de gevolgen zijn voor de ouderen (met betrekking tot levenskwaliteit, toegankelijkheid, betaalbaarheid, gezondheid, veiligheid, enz. ). Meer nog, onze samenleving, en zeker het beleid, hee nood aan organisaties. Ze zorgen niet alleen voor de gezelligheid, maar ook en vooral voor meer solidariteit en verdraagzaamheid. Ze dragen er toe bij dat mensen meer vertrouwen hebben in elkaar en in de overheid. Daarenboven werken deze middenveldorganisaties met die mensen samen die meer dan wie ook voeling hebben met wat er werkelijk onder de mensen lee. Organisaties geven op deze manier een stem aan de mensen wanneer ze opkomen voor hun belangen en noden. Het is aan de overheid om te luisteren naar die stem en hen daadwerkelijk te betrekken in het beleid. Door een beleid dat gericht is op de leefwereld van de ouderen, kan de samenleving straks alle ervaring die in de ouderenwereld vervat ligt ten volle benu en. Er is nog een lange weg te gaan maar we kijken vooruit en gaan de uitdaging aan. Goddie De Smet Voorzi er 1

4 Nieuws van de Vlaamse Ouderenraad In de voorbije maand kregen alle lidorganisaties een brief voor de afvaardiging van hun leden naar de werkgroepen, commissies en stuurgroepen. We zijn aan een nieuwe samenstelling toe, gezien de uitbreiding van het aantal lidorganisaties. We willen ook versterkt verder gaan voor het effectieve functioneren als Vlaamse Ouderenraad. In het huishoudelijk reglement zijn daartoe een aantal vuistregels opgenomen. Als vertegenwoordiger van een organisatie of als deskundige neem je als lid van een werkgroep of commissie een continu engagement op voor de uitbouw van een goed ouderenbeleid op Vlaams niveau. Er is een nieuwe bijeenkomst geweest met de voorzi ers en secretarissen van de werkgroepen en commissies. De werkprogramma s van dit jaar werden besproken. Aangezien deze overlegvergaderingen een goede kans geven om op elkaar af te stemmen, werd besloten in het najaar opnieuw samen te komen. De commissie Europa wordt verbreed en zal het hele Internationale Ouderenbeleid onder de loep nemen. Willy Peirens zal deze commissie trekken vanaf september. Een splinternieuwe werkgroep Onderwijs en Vorming gaat eveneens in september van start met Huib Hinnekint als voorzi er. De coördinerend minister voor Ouderenbeleid, minister Vervo e, hee aan de administratie de opdracht gegeven tot het opstellen van het Vlaams Ouderenbeleidsplan. Er is een ambtelijke werkgroep samengesteld waarin 13 ambtenaren van de verschillende beleidsdomeinen, waaronder ook 2 medewerkers van het Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudiën, de inbreng doen vanuit hun specifieke invalshoek. Marc Morris, de secretaris generaal van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, is de voorzi er van deze werkgroep. Eric Dekker, de ambtenaar voor Ouderenbeleid, zal de pen vasthouden van dit beleidsplan. Voor de Vlaamse Ouderenraad zijn Goddie De Smet, voorzi er, en Mie Moerenhout, directeur, aanwezig in de werkgroep. Het is in eerste instantie de bedoeling leemten aan te geven en mee de juiste richting voor de ouderen te bepalen. Nadien wordt verwacht dat de vertegenwoordigers van de Vlaamse Ouderenraad het Ouderenbeleidsplan terugkoppelen naar de achterban. Momenteel zijn vanuit het kabinet van minister Vervo e verkennende vragen gekomen omtrent de inhoud van de uitvoeringsbesluiten voor de lokale ouderenbeleidsparticipatie en voor de verderze ing van de werking rond Ouderenmis(be)handeling. Als Vlaamse Ouderenraad willen we inspelen op specifieke aandachtspunten van de minister, nl. armoede en geestelijke gezondheidszorg. Vandaar dat zowel de commissie Zorg en Wonen, als de commissie Inkomen gevraagd zijn om advies rond armoede op te stellen. In het luik geestelijke gezondheidszorg willen we voor het einde van het jaar een advies omtrent dementie opstellen. Daartoe wordt een kortlopende werkgroep met experten bijeen geroepen. Het is een zoeken om de weg te vinden als Vlaamse Ouderenraad. Ook voor de beleidsverantwoordelijken is het een nieuw gegeven. Ook al weten vele organisaties en beleidsverantwoordelijken ons wonen, een officiële vraag naar advies is er voorlopig nog niet gekomen. 2

5 Toch menen we te kunnen stellen dat van beide kanten langzaamaan vooruitgang wordt geboekt. Het Vlaams Ouderenbeleidsplan zou vast een definitieve wending in een algemeen Vlaams ouderenvriendelijk beleid kunnen worden. Ondertussen is het kenmerk van de Vlaamse Ouderenraad vastgesteld, het uithangbordje, het logo. Met enkele eenvoudige penseeltrekken geven we uitdrukking aan de opdracht van de Vlaamse Ouderenraad. Eén van de belangrijke taken is het zichtbaar maken van de groep ouderen in de samenleving. De kracht en de dynamiek die in deze generaties aanwezig is, moest uitstralen in het logo. Vandaar is gekozen voor een logo dat de beweging aangee, maar ook de verbondenheid vanuit de overtuiging dat ouderen het voor elkaar en voor de andere generaties samen opnemen. De bewegende figuren duiden dan ook een echt netwerk aan. Mie Moerenhout Directeur Vacature Het OOK hee een vacature voor een VOLTIJDSE ADMINISTRATIEF BEDIENDE (m/v) De openstaande functie situeert zich voornamelijk in de organisatie van het overleg en de informatieverspreiding. Functieomschrijving: organisatie van het secretariaat,verantwoordelijk voor het bestandenbeheer, zakelijke correspondentie, onderhoud van de website, publicaties lay-outen, boekhouding (Pro Acc), logistieke ondersteuning Geïnteresseerden bezorgen schri elijk (per gewone brief of/en per mail) hun kandidatuur met CV aan het OOK-secretariaat, t.a.v. de voorzi er Mevrouw Goddie De Smet, Koningsstraat 136, 1000 Brussel, tegen ten laatste 15 augustus Meer informatie te verkrijgen bij Mie Moerenhout, tel.: of GSM: , website: 3

6 Na het Ouderenparlement Oud vasthouden Het tweejaarlijks Ouderenparlement laat zijn sporen na dat is ook de bedoeling. We willen toch met z n allen het toekomstige beleid in gemeenten en provincies beïnvloeden naar ouderenvriendelijkheid. Vanuit het secretariaat van de Vlaamse Ouderenraad zijn de aandachtspunten doorg d naar alle gemeenten en provincies. De politieke partijen hebben ze per brief gekregen, op het nationaal secretariaat weliswaar. In verschillende vergaderingen is teruggeblikt en nagepraat. Een greep uit de reacties: Het Internationaal Congrescentrum in Gent is een bijzonder geschikte locatie, en alles was er tip top geregeld, ook spijs en drank. Voor het merendeel van de deelnemers waren de werkgroepen goed van inhoud en goed geleid. Deze handva en kunnen als steun voor de lokale adviesraden en voor het inspraakproces tellen; daarom zullen ze worden opgenomen in het verslagboek. Wij zijn bijzonder tevreden over allen die zich ingezet hebben als begeleider, getuige, moderator, spreker voor een van de negen werkgroepen. Uit de werkgroepen halen we een aantal suggesties voor de uitvoeringsbesluiten voor de realisatie van het lokale ouderenbeleid mét een ouderenadviesraad. Voor heel wat deelnemers is het debat niet geworden wat er van verwacht werd. De complexiteit van het thema maakte het bijzonder moeilijk. En door verschillende omstandigheden is het doelpubliek, de ouderen zelf, slechts heel weinig aan het woord geweest. We willen ons hiervoor uitdrukkelijk verontschuldigen. De video s over de hoorzi ing en de afspraak van het OOK met de minister waren op hun plaats. De aanwezigheid van de pers was een vooruitgang in vergelijking met Het was onze eerste ontmoeting met Belga waardoor tekst en beeld beschikbaar waren voor alle mediakanalen. En als afsluiter willen we alle medewerkers bedanken: de leden van de commissie Ouderenparlement, de medewerkers van de Provinciale Ouderenraad van Oost-Vlaanderen, de ambtenaren van de provinciale diensten ouderen, de medewerkers van de werkgroepen, alle logistieke ondersteuners, de panelleden, de leden van het dagelijks bestuur en de geëngageerde inzet van het personeel en de stagiair. Een hartelijke dank ook aan de gedeputeerde welzijn die zorgde voor een extra steuntje voor de financiering van het evenement. In deze nieuwsbrief vindt u allen de volledige tekst van de Aandachtspunten voor gemeenten en provincies. Dit is de bundeling van wat de deelnemers aan de 6 hoorzi ingen én de 30 lidorganisaties hebben aangebracht om een ouderenvriendelijk beleid concreet uit te werken in gemeente, stad en provincie. 4

7 Het is nu aan u om met deze aandachtspunten naar de politiek actieven te stappen in uw gemeente of stad. U kan dan aanwijzen en concretiseren welke aandachtspunten in uw gemeente of stad van primordiaal belang en prioritair zijn. U kan de kandidaat politici o.a. afwegen op de ouderenvriendelijkheid in het programma. Na de verkiezingen blijven deze aandachtspunten bruikbaar. U kan ze dan aan de mandatarissen aanbieden bij het opstellen van het beleidsprogramma voor de volgende 6 jaar. En zes jaar is toch wel een lange en belangrijke periode om aandacht te hebben voor de ouderen. En laat ons de slogan Oud vasthouden in gedachten houden: ouderen zijn kostbaar in onze maatschappij. We hopen dat de beleidsverantwoordelijken en de andere generaties de boodschap begrijpen en vasthouden. Aan het zoethout, dat we meegaven bij het vertrek na het Ouderenparlement, valt nog veel te knabbelen. Mie Moerenhout Directeur 5

8 Aandachtspunten t.a.v. de GEMEENTEN 1. Inspraak Het uitgangspunt is dat elke gemeente een ouderenadviesraad hee (of opricht) om inspraak van de oudere inwoners in de gemeente te garanderen en daarvoor de nodige ondersteunende maatregelen neemt. De lokale ouderenadviesraad dient in zijn samenstelling een afspiegeling te zijn van de ouderenbevolking in de gemeente. Daarbij is aandacht nodig voor vertegenwoordiging vanuit de verschillende wijken, aanwezigheid van ouderen die groepen vertegenwoordigen en vertegenwoordiging van bijzondere doelgroepen. We vragen een respectvolle benadering van de ouderenadviesraad door advies te vragen bij elke aangelegenheid die de kwaliteit van leven van de ouderen in de gemeente beïnvloedt, maar ook door spontaan geformuleerd advies te aanvaarden en antwoorden correct te motiveren indien een advies niet kan worden opgevolgd. Aan de basis van een goed ouderenbeleid in de gemeente ligt een ouderenbeleidsplan dat inhoudelijk wordt aangestuurd door de ouderen of hun afgevaardigden in de ouderenadviesraad. Een ouderenbeleidsplan wordt een succes indien het een sterke gedragenheid kent van de ouderen in de gemeente en daardoor een reële tegemoetkoming is aan de specifieke behoe en van de oudere inwoners. In een relevant ouderenbeleidsplan zi en alle beleidsdomeinen vervat die in mindere of meerdere mate voor ouderen van belang zijn. Vanuit de lokale ouderenadviesraad worden ouderen afgevaardigd in alle andere adviesraden van de gemeente. Voor een optimale beleidsparticipatie van de ouderen in de gemeente wordt een ondersteunende rol toegekend aan een specifiek opgeleide ouderenbeleidscoördinator en worden financiële middelen en infrastructuur voorzien. Om het ouderenbeleid te kunnen waarborgen wordt een schepen aangesteld die het ouderenbeleid in zijn bevoegdheden uitdrukkelijk hee ingeschreven. Het is de rol van de schepen ouderenbeleid om alle betrokken partijen te horen en om alle beleidsdomeinen af te stemmen op de ouderen. Om een goed ouderenbeleid te kunnen opze en, is kennis van de doelgroep nodig. 6

9 Ouderen als ervaringsdeskundigen of personen die betrokken zijn in de ouderensector zijn goede kandidaten om efficiënt om te gaan met de volledige thematiek van de vergrijzing in de gemeente. Kansen geven aan ouderen om een politiek mandaat op te nemen, is logisch vanuit de demografische evolutie, vanwege een betere gezondheid op latere lee ijd en vanwege de ervaringsdeskundigheid. In een samenleving van alle lee ijden horen ook ouderen thuis in de bestuursorganen. 2. Wonen In de vertrouwde omgeving wonen is voor de meeste ouderen een prioriteit. Daarvoor is een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid (te voet, per fiets, met het openbaar vervoer en met de wagen) van de woonomgeving en de diensten nodig voor allen. Iedere oudere moet kunnen beschikken over voor hem bruikbaar basiscomfort in de woning. Essentieel bij noodzakelijke aanpassingen aan de woning is de financiële en organisatorische ondersteuning, vooral voor deze oudere personen die hun zelfstandigheid en veiligheid verzekeren door aanpassingen aan de woning, maar de aanpassing niet autonoom (kunnen) ondernemen. Anderzijds kunnen mensen van elke lee ijd bij nieuwbouw of verbouwingen gesensibiliseerd worden tot levensbestendig bouwen of verbouwen. Huurprijzen dienen betaalbaar te zijn met het beschikbaar pensioen, zoniet dient een financiële tegemoetkoming voorzien te worden of is een voorrangsregeling voor het verkrijgen van een sociale woning aangewezen. Voor alle ouderen is woonzekerheid en een betaalbare woning een belangrijk punt van bestaanszekerheid, ook indien de oudere persoon zorg nodig hee thuis of in een residentiële zorgvoorziening. Over maatregelen om de veiligheid in en rond het huis te verzekeren om valpartijen te voorkomen, kan vanuit de gemeente en het Lokaal Gezondheidsoverleg (LOGO s) geïnformeerd worden. Een aanpak van de mogelijk problematische omstandigheden is een noodzakelijke reactie. De gemeente kan hierbij een verantwoordelijkheidsrol opnemen. Een correcte hantering van de wachtlijsten voor sociale woningen, serviceflats, zorgvoorzieningen is belangrijk. Met betrekking tot contact en steun aan elkaar pleiten we voor het stimuleren van alternatieve woonvormen met lee ijdgenoten en intergenerationele woonformules. De nadelige effecten van deze vormen van samenwonen omwille van de wederzijdse steun dienen weggewerkt te worden. Enkel een goede mix van samenleven met verschillende lee ijden: kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen, is een gepaste formule voor wijken en gemeenten. De verschillende lee ijden geven een dynamiek aan elke lee ijd. 7

10 3. Veiligheid Zichtbaar aanwezige veiligheidsvoorzieningen zorgen voor een veilig gevoel. Politiepatrouilles overdag, s avonds en s nachts zijn nodig om het gevoel van veiligheid in de stad en in de gemeente te waarborgen. Bereikbaarheid van de politie in de eigen gemeente gee zekerheid en vertrouwen. Zowel voor stadswachten, wijkagenten en politie is het contact met de burger een essentieel onderdeel van de taak om effecten van de functie te verhogen. Netheid en rust geven in elke buurt een aangenaam gevoel. Verloederde buurten worden best snel opgekuist. Een goede verlichting op straten en pleinen zorgt er voor dat oudere mensen zich s avonds nog op straat durven begeven. Het sociaal weefsel behoudt er meer kans op voortbestaan door. Ook komen de verschillende lee ijdscategorieën korter bij elkaar door meer gezamenlijke participatie. 4. Mobiliteit Mobiliteit dient voor alle inwoners verzekerd te zijn, ook bij beperking van de persoonlijke mobiliteit. Daarom is algemeen openbaar vervoer (stad, buitenwijken, pla eland) op regelmatige tijdstippen, ook tijdens de dag en in het weekend, nodig mét een goede toegankelijkheid voor allen. Het openbaar vervoer kan worden aangevuld met taxicheques, een minder-mobielencentrale die ondersteund wordt vanuit de gemeente en een algemeen verspreide belbussenformule met halte aan huis indien fysieke beperkingen de verplaatsing naar de halte onmogelijk maken. Een combinatie van de verschillende mogelijkheden kan voor allen een volledig mobiliteitsnetwerk creëren. Samenspraak met de ouderen voor het nemen van beslissingen i.v.m. aanbod, infrastructuur, stopplaatsen, wijzigingen kunnen leiden naar de beste oplossing voor iedereen. Opfriscursussen van de verkeersregels bevorderen een correct gedrag op de weg en geven meer zelfvertrouwen in het verkeer. Fiets- en wandelpaden die zijn afgescheiden van de autorijbaan en goed worden onderhouden zijn nodig voor een vlo e, veilige en aangename verplaatsing. Een goede straatverlichting is bovendien van essentieel belang. 8

11 De toegankelijkheid van de straat kan worden verzekerd door voetpaden voldoende breed te houden, te zorgen dat er geen obstakels of hindernissen de doorgang versperren en de straat en het voetpad goed te onderhouden. De toegang tot openbare gebouwen en winkels kan verbeteren door een hellend vlak te plaatsen, door automatische deuren te installeren die ook tragere mensen de doorlooptijd geven, door fluorescerende stroken, enz. De principes van toegankelijkheid dienen correct toegepast te worden en mogen tevens de toegankelijkheid voor anderen niet bemoeilijken. Zitbanken verspreid over de gemeente en in openbare diensten geven ouderen meer kansen om buiten te komen. Tevens stimuleren ze het contact tussen alle burgers. Zitbanken creëren een sfeer van leven in de stad en in de gemeente, zowel voor de inwoners als voor de bezoekers. Bruikbare, goed onderhouden openbare toile en in het stadscentrum en in wandelgebieden, recreatie- en natuurgebieden zijn een extra troef waardoor ouderen zich minder zullen belet voelen om buiten te komen. 5. Zorg en gezondheid Het accent dient te liggen op een kwaliteitsvolle en betaalbare zorg op het ogenblik van en naargelang de behoe e. Samenwerking tussen de verschillende zorgpartners, waaronder ook de mantelzorgers, vormt de beste garantie om een efficiënt zorgnetwerk rondom zorgbehoevende ouderen te organiseren. Gezien de wachtlijsten voor zowel thuiszorg als voor de residentiële zorgvoorzieningen dienen de programmatienormen van de Vlaamse Gemeenschap door de gemeente uitgeput te worden. Het is bovendien nodig een uitbreiding bij de hogere overheden te bepleiten met het oog op de toenemende vergrijzing. Thuis wonen en thuiszorg verdienen maximale ondersteuning op verschillende vlakken: financieel, door informatie en vorming, vermindering van de draaglast voor mantelzorgers door het voorzien in kortverblijf, dagopvang, nachtopvang, oppasdienst, boodschappendienst, klusjesdienst, poetshulp. 9

12 In elk stadium van het leven blij de zelfredzaamheid belangrijk. Door preventie en stimulansen dient deze bewaard of hersteld te worden, o.a. gezonde voeding, valpreventie, sport en bewegen, sociale netwerken, schone lucht, enz. Jaarlijkse huisbezoeken bij 80-plussers hebben zowel een preventief karakter als een signaaleffect. Indien nodig kan in samenspraak met de oudere persoon een oplossing gezocht worden voor een eventueel probleem, een comfortaanpassing, e.d.. De gemeente kan lokale dienstencentra inplanten zodat zorgbehoevende ouderen er steun kunnen vinden waardoor de zelfredzaamheid beter haalbaar blij en een verhuis naar een residentiële se ing niet nodig is. Interculturalisering van de zorg brengt respect op voor de belangrijkste aspecten van een andere cultuur of religie, maar zorgt ook voor een diversiteit in de personeelsomkadering en voor interculturele bemiddelaars die communicatiedrempels overbruggen. 6. Informatie Informatie moet voor elkeen op maat worden aangeboden en moet voor iedereen bereikbaar zijn. Dit betekent dat naast websites, de geschreven informatie in voldoende groot le ertype en gesproken informatie met een gepast geluidsvolume nodig blij. Informeren is meer dan brochures uitdelen. Vlaamse ouderen, maar nog meer allochtone ouderen, zijn maar geholpen met mondelinge informatie. Bovendien bouwt deze communicatie bruggen en krijgt vertrouwen een kans. Ook voor de Nederlandssprekenden in Brussel is bijzondere aandacht nodig. De gemeentelijke diensten en de zorgvoorzieningen zijn de diensten bij uitstek waar een tegemoetkoming in de eigen taal van cruciaal belang is. De ouderen verlangen één loket waar ze alle informatie kunnen vinden. Dit kan bijvoorbeeld in het sociaal huis als kruispunt van het OCMW en de dienst maatschappelijk welzijn van de gemeente. Naast kunnen luisteren is een goede kennis van de ouderensector en het zich kunnen instellen op oudere mensen belangrijk om deze eenloketfunctie te laten slagen. Computercursussen op een aangepast leertempo voor ouderen en in de Nederlandse taal blijven noodzakelijk tot zolang de vaardigheid niet door allen verworven is. Ouderen verlangen informatie over alle tegemoetkomingen waar ze mogelijk aanspraak kunnen op maken: diensten, voorzieningen, kortom over alle domeinen die de kwaliteit van leven van ouderen in de gemeente beïnvloeden. 10

13 7. Sociaal leven Om sociale isolatie en eenzaamheid tegen te gaan, om het op elkaar kunnen rekenen en het vertrouwen in anderen te stimuleren, kunnen buurtnetwerken van allerlei aard uitgebouwd en of ondersteund worden. Om de zelfredzaamheid van de ouderen te stimuleren zijn mobiele winkels en buurtwinkels nodig die de ouderen een voldoende aanbod aan producten bieden. Lokale dienstencentra kunnen de ontmoeting tussen, en de zorg om de ouderen stimuleren en het samenleven in een buurt ondersteunen. De ouderenverenigingen nemen sowieso een taak op in het netwerk van de ouderen die voor het verenigingsleven kiezen. Een aangename en ruime infrastructuur en subsidie zijn nodig om de bestaans- en werkingskansen te faciliteren. Om deze taak efficiënt op te nemen is er best samenspraak met andere verenigingen, met de gemeente of kan samenwerking met lokale dienstencentra worden geoptimaliseerd. Vrijwilligerswerk is één van de basispijlers van een samenleving. 50-plussers zijn bijzonder actief als mantelzorger en in tal van vrijwilligerstaken. Waardering van dit engagement is constructief om de vrijwilligers aan te sporen tot het volhouden van deze maatschappijbindende activiteit. Om de ouderen op een correcte manier te benaderen is er aandacht nodig voor de diversiteit binnen de ouderengroepen: inkomensverschillen, a omst, geslacht, seksuele geaardheid, lee ijdsspreiding, bepalen het sociaal leven van de ouderen. Geen enkele van deze categorieën mag zich uitgesloten voelen. Iedereen moet op specifieke aandacht en begrip kunnen rekenen, gekoppeld aan specifieke oplossingen. Ontmoetingen binnen de eigen generatie en met de andere generaties stimuleren, zorgt niet alleen voor het cement van de gemeenschap, maar kan een buffer worden tegen isolatie en eenzaamheid. 8. Cultuur Cultuur van en voor ouderen is een basisrecht dat mits aanpassingen goed realiseerbaar is. Ouderen verlangen naar culturele activiteiten met aangepaste starturen, een goede bereikbaarheid en een democratische prijs. De culturele agenda wordt best in overleg met alle doelgroepen opgesteld, waarbij ook de ouderen aan hun trekken komen met hun voorkeuren. Ook rusthuisbewoners willen mee participeren in cultuurland en willen ook aanspraak kunnen maken op financiële ondersteuning voor cultuurevenementen in het rusthuis. 11

14 9. Levenslang Leren en vorming Levenslang leren en vorming voor ouderen moet mogelijk worden gemaakt, ook na 65! Leren blij belangrijk op elke lee ijd. Ouderen willen veel leren en bijblijven. Zij moeten ook datgene kunnen leren wat zij nodig hebben om zo lang mogelijk zelfstandig en actief te zijn. Om vorming te kunnen geven, is voldoende infrastructuur en materiaal nodig, o.a. voor computer- en internetcursussen. Samen met de ouderen dient een passend leer- en vormingsaanbod te worden opgesteld. Vrijstaande ruimten kunnen benut worden. Op dat vlak kunnen gemeenten heel wat ondersteuning geven. Het is nodig dat de ouderen kunnen leren op hun tempo en dat de lessen gegeven worden op maat van de ouderen. Computercursussen voor ouderen verdienen hier speciale aandacht zolang niet alle ouderen over deze vaardigheid beschikken. 10. Sport & bewegen Sport en bewegen voor ouderen moet ingepland worden binnen het gemeentelijk ouderen- en sportbeleid. Begeleiding door sportbegeleiders met de geschikte deskundigheid maken van de sportactiviteit een zuivere troef. Wanneer Sport en beweging op ontspannende, actieve wijze én op maat van de ouderen wordt aangeboden zijn deze activiteiten gezondheidsbevorderend. Contact is een neveneffect van sporten in groep, maar niet minder belangrijk. Daarom is er voldoende aangepaste infrastructuur nodig en dit zowel binnen als buiten. Ouderen worden best goed begeleid. Daarvoor zijn er sportbegeleiders nodig die kennis hebben van sport en bewegen voor ouderen en de sportactiviteiten op gepaste wijze begeleiden. Sport voor ouderen dient een volwaardige plaats in de planning te krijgen. 12

15 Aandachtspunten t.a.v. de PROVINCIES 1. Informatie en communicatie Ouderen willen de diensten en taken van de provincie beter kennen. Ouderen weten te weinig wat de provincie voor hen doet en over de rol van de provincie in het ouderenbeleid. De informatie hierover moet op maat en in verschillende vormen worden aangeboden. Zij willen niet enkel via het internet geïnformeerd worden, maar alle mogelijke overdrachtswijzen (geschreven en gesproken) worden best aangewend. Folders en regionale TV bereiken vele ouderen en hebben een duurzaamheidskarakter. Ouderen wensen voornamelijk informatie over wonen, zorg en mobiliteit. Ook mensen in woon- en zorgvoorzieningen wensen informatie te krijgen. 2. Mobiliteit Ouderen willen zich overal kunnen verplaatsen, ook bij beperking van de persoonlijke mobiliteit. Niet enkel de steden moeten goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer, ook de landelijke gemeenten vragen aandacht. Men verwacht in heel de provincie een goede aansluiting van (bel)bussen en treinen. Daarom zou het ook goed zijn dat voor de belbussen de mogelijkheid voor a aling aan huis wordt ingelast en haltes op minder dan 500 meter van huis worden voorzien. De opdracht van de belbussen mag aan de gemeentegrens niet stoppen; daarvoor is intergemeentelijk of provinciaal overleg en organisatie nodig. Reistrajecten en uurregelingen van het openbaar vervoer dienen overzichtelijk, op ooghoogte en in groot le ertype worden opgesteld. De provincie is verantwoordelijk voor haar provinciewegen. Daarom verwachten de ouderen van de provincie dat ze veiligheidsbevorderende maatregelen neemt, zoals korte oversteekplaatsen of een verdeling met een tussenberm, goed onderhouden wegen en fietspaden, een goede verlichting, ook voor voetgangers en fietsers. De ouderen hebben nood aan goed onderhouden fietspaden in een vlot berijdbaar netwerk. 13

16 3. Inspraak Het uitgangspunt is dat elke provincie een ouderenadviesraad hee die daadwerkelijk de inspraak voor de ouderen garandeert. Het is aangewezen dat ouderen op alle terreinen inspraak hebben en bovengemeentelijke samenwerking kunnen aangaan. Om de ouderen de kans te geven om op elk maatschappelijk niveau te participeren kan de provincie de provinciale en de lokale ouderadviesraden en de verenigingen ondersteunen met vorming en informatie. De provinciale ouderenadviesraad dient in zijn samenstelling een afspiegeling te zijn van de ouderenbevolking in de provincie. Daarbij is aandacht nodig voor vertegenwoordiging vanuit geografisch oogpunt, aanwezigheid van ouderen die groepen vertegenwoordigen en vertegenwoordiging van bijzondere doelgroepen (bijvoorbeeld: armen). Ouderenbeleid is een inclusief beleid. Dit brengt met zich mee dat de inspraak op alle beleidsdomeinen verzekerd moet worden aangezien elk domein een weerslag hee op het leven van de oudere burgers in de gemeente. Om te kunnen werken zijn mensen en middelen nodig. Dit betekent voor een provinciale ouderenraad dat er financiële middelen en infrastructuur ter beschikking dienen gesteld te worden. Bovendien is de medewerking van een ambtenaar een noodzakelijke link met de beleidsverantwoordelijken, maar ook een noodzaak voor het doorgeven van informatie. Vanuit de provinciale adviesraad kan een werking opgezet worden voor de ondersteuning van de lokale ouderenadviesraden via uitwisselings- en overlegmomenten en vorming ter bevordering van de deskundigheid, informatie en actualisatie. 4. Coördinatie Om de ouderen een kwalitatieve dienstverlening te kunnen aanbieden, is een goede samenwerking en afstemming van diensten nodig op provinciaal niveau. De mantelzorg kan ondersteund worden door nieuwe initiatieven te nemen die de taken verlichten. Tevens is een sensibiliserende campagne om mensen aan te sporen tot het opnemen van mantelzorgtaken en te informeren over zulk engagement zinvol. Onderzoek ter verbetering van de thuiszorg kan een licht werpen op de noden van de ouderen en de kansen die de zelfredzaamheid bevorderen. Er kunnen sensibiliseringscampagnes worden opgezet om de zelfredzaamheid van ouderen te ondersteunen en dit bij alle betrokkenen. De bestaande wachtlijsten vragen een correct beheer en het uitpu en van bestaande programmatienormen voor de woon- en zorgvoorzieningen voor ouderen. We verwachten dat de provincie hierbij het voortouw neemt. 14

17 Omwille van de frequentie van ouderenmis(be)handeling pleiten we voor het in stand houden en het verder uitbouwen van de werking van het provinciaal meldpunt ouderenmis(be)handeling. 5. Vrijwilligers De oudere vrijwilligers vragen ondersteuning door de provincie voor hun werk en hun vereniging en willen tevens alle beschikbare informatie over vrijwilligerswerk bekomen. Informatie over de ondersteuning die de provincie aan vrijwilligers en hun organisaties voorziet, is nodig. Ook is informatie over de procedure voor het aanvragen van subsidies gewenst. Om meer inzichten op te bouwen in functie van de taak die ze opnemen, vragen oudere vrijwilligers een geschikt vormingstraject. 6. Wonen Voor wat betre wonen, ligt het accent best op het thuis wonen of verhuizen binnen de eigen buurt. De woonzekerheid kan voor ouderen verbeterd worden door binnen de sociale woningsector aangepaste of aanpasbare sociale woningen voor ouderen te voorzien. Het aanpasbaar en levensbestendig wonen kan gepromoot worden door informatie, premies en aandacht te vragen bij bouwaanvragen. Dit zijn acties die voor alle lee ijden hun nut hebben. Aan de gemeenten kan worden voorgesteld om het wonen van ouderen een plaats te geven binnen het structuurplan. Bij de inplanting van wooneenheden voor ouderen dient rekening te worden gehouden met oudervriendelijke principes, zoals: kortbij voorzieningen voor dagelijkse behoe en, in de nabijheid van de algemene diensten en recreatiemogelijkheden. 7. Levenslang Leren en vorming Levenslang leren is, zoals voor de jongere generaties, een noodzaak. De provincie is goed geplaatst om, waar dat zin hee, het ontwikkelen van bovenlokale vormingsinitiatieven te stimuleren en deze toegankelijk te helpen maken voor alle belangstellende ouderen. Levenslang leren is belangrijk voor ouderen om bij te blijven in de snel evoluerende maatschappij. Daarom wordt best een vormingsaanbod op maat gemaakt. 15

18 Levenslang leren dient bovendien financieel haalbaar te zijn voor iedereen, ook voor mensen met lage pensioenen (leercheques, kostprijs in verhouding tot het inkomen). De provincie kan initiatieven nemen om vormingssessies te organiseren rond informatisering, taal, pensioenen, vrijwilligers, In dit vormingsaanbod wordt best speciaal aandacht besteed aan vorming en informatie voor de leden van de gemeentelijke ouderenadviesraad, de afgevaardigden van de ouderenorganisaties en ambtenaren die met ouderen werken. Vorming kan een sterke ondersteuning betekenen voor mantelzorgers. In het bijzonder voor allochtone mantelzorgers is informatie en vorming van belang. 8. Diversiteit Ouderen verwachten een beleid met aandacht voor iedereen. De ouderengroep is erg divers, wat betekent dat ouderen informatie op maat verwachten en er ook aandacht wordt gevraagd voor de verschillende groepen binnen de ouderenpopulatie. Het is voor ouderen nodig om verdraagzaamheid, tolerantie en solidariteit tussen generaties binnen en buiten de ouderengroep te stimuleren. 9. Beeldvorming en onderzoek Ouderen in beeld brengen, een taak voor de provincies. Door onderzoek kan men een beter beeld krijgen van de ouderenpopulatie en hun behoe en. De ouderen vragen om over deze onderzoeken na afloop informatie te ontvangen. De ouderen verwachten dat de provincie de correcte beeldvorming uitdraagt en onder andere als investeerder in projecten de ouderen onder de aandacht brengt. 10. Toegankelijkheid Bereikbaarheid van goederen en diensten is essentieel. Om een goede bereikbaarheid te krijgen van goederen en diensten wordt best rekening gehouden met de ouderen. Dit is een prioriteit die zowel de toegang tot informatie kan verhogen als inspraak kan vergemakkelijken. De toegankelijkheid van openbare gebouwen kan onder de aandacht worden gebracht door de provincies. 16

19 Nieuws uit de Commissies en Werkgroepen Commissie Beleidsparticipatie De werking van de Commissie Beleidsparticipatie hee een tijdje stilgelegen. Met de installatie van de Vlaamse Ouderenraad eind 2005, werd er immers een hoofdstuk van de werkzaamheden beëindigd. Na een moeizaam en lang proces kwam er een regeling om de beleidsparticipatie van ouderen in Vlaanderen in een regeling te gieten. Met de oprichting van een Vlaamse Ouderenraad werd een eerste deel uitgewerkt. Het luik lokale ouderenadviesraden is nu aan uitwerking toe. Op het ogenblik dat de Commissie Beleidsparticipatie samenkwam was er nog niets geweten over de verdere aanpak van dat lokale luik. Inmiddels is echter een spoedadvies gevraagd tegen eind juni over deze aangelegenheid. Dit is echter geen behoorlijke aanpak. Het is aan de beleidsverantwoordelijken om met een voorstel van uitvoeringsbesluiten voor de dag te komen en hierover advies te vragen. De uitwerking van de lokale beleidsparticipatie moet weloverwogen en rustig kunnen verlopen, het is een te belangrijke aangelegenheid om hier in een dra e werk van te maken. De Commissie wil op dat vlak haar volle verantwoordelijkheid graag opnemen. Maar ook het federale beleidsniveau bleef niet bij de pakken zi en. Er werd de voorbije maanden in de Senaat een wetsvoorstel tot oprichting van een Federale Adviesraad voor Ouderen ingediend door leden uit de verschillende meerderheidspartijen, met senator Christel Geerts als de bezieler. Na overleg met de Commissie Beleidsparticipatie werkte ze reeds eerder aan een eerste voorstel. Op dat ogenblik was het nog zoeken op welke wijze het Raadgevend Comité voor Pensioenen in het plaatje zou voorkomen. In het nieuwe voorstel is gezorgd voor een integratie in de Federale Adviesraad. Belangrijk is dat er permanente commissies werkzaam zullen zijn rond 5 belangrijke onderwerpen: 1. pensioenen 2. gelijke kansen 3. sociale integratie bestrijding van kansarmoede 4. toegankelijkheid van de gezondheidszorg 5. mobiliteit Over andere thema s kunnen tijdelijke werkgroepen of commissies opgericht worden. De Raad zal op eigen initiatief of op verzoek van het federale beleid adviezen uitbrengen. Maar ook de jaarlijkse regeringsverklaring zal besproken worden en de werking van federale overheidsdiensten zal geëvalueerd worden. Om ook aansluiting te vinden bij het Europees beleid, kunnen er waarnemers afgevaardigd worden naar Europese adviescomités. Na goedkeuring in de Kamer, nog te verwachten vóór het zomerreces, kan de verdere uitwerking en voorbereiding van deze Federale Ouderenraad van start gaan. Op het vlak van directe politieke participatie van ouderen voor de aanstaande verkiezingen, was er weinig nieuws te melden. Het is dus afwachten wat de partijprogramma s straks te bieden hebben en hoeveel ouderen ook effectief een politiek mandaat gaan opnemen. 17

20 Het minst dat men kan zeggen is dat het najaar een boeiende en uitdagende periode zal worden voor ouderen die begaan zijn met het ouderenbeleid. André Wi ers Voorzi er Commissie Mobiliteit Tussen de vergaderingen door werd op 5 mei een brief verstuurd aan de NMBS en de ministers Van Brempt, Landuyt en Vervo e over het verhoogde seniorentarief van de NMBS. De vraag werd gesteld om het mogelijk te maken om vóór 9.00 uur te kunnen vertrekken aan het gewone seniorentarief van 4 euro. Er zijn immers heel wat stations waar slechts één trein per uur vertrekt. Wanneer het vertrekuur enkele minuten voor het uur is, ben je verplicht een gewoon ticket te nemen tot de eerste halte vanaf 9.01 uur plus een seniorenticket voor de verdere reis. Tenzij je het vertrek een uur uitstelt. Vanuit de NMBS is zeer snel een antwoord gekomen. Zij hebben geenszins de bedoeling iets aan te veranderen. Dat is dus duidelijk. De commissie beraadt zich over eventuele nieuwe initiatieven in dit verband. De commissie vergaderde dit jaar een tweede maal op 7 juni Hoofdbrok op de agenda: de naderende oprichting van de mobiliteitsraad Vlaanderen. Omdat hierin niet expliciet voorzien is in deelname van een vertegenwoordiger namens de ouderen, zal de commissie een vraag richten aan de betrokken minister. We wensen deel te nemen aan dit belangrijk adviesorgaan als lid van een werkcommissie. Vermits in de toekomst alle beleidsadviezen en beleidsvisies in een dergelijke werkcommissie (samengesteld uit deskundigen en diverse belangenorganisaties) tot stand zullen komen, zal ook onze stem hier onmisbaar zijn. De commissie hee zich alvast een nieuwe opdracht toegewezen. De volgende vergadering zullen we ons buigen over de theorie van het betalen voor het gebruik van de weginfrastructuur. Het Vlaamse beleid overweegt een vervangende belasting in te voeren, een zogenaamd wegenvignet, voor alle autogebruikers. Hierover werd in het najaar 2005 een maatschappelijk debat gevoerd waarin ouderenorganisaties niet gehoord zijn. De commissie wil nu de standpunten die in het debat naar voren gebracht zijn toetsen aan onze eigen doelstellingen. Hierover hoor je later beslist meer! Marleen Van der Velden Secretaris 18

21 Commissie MultiCultureel Samenleven De werkgroep Ouderen in een multiculturele wereld kwam bijeen in april en begin juni. 1. Aandacht ging naar de opdracht van de werkgroep binnen het OOK. - sensibiliseert en informeert de ouderen en hun organisaties - werkt aan begrip voor en informeert over andere culturen - detecteert noden van oudere allochtonen en stimuleert emancipatie - volgt de stand van zaken in verband met de interculturalisering van de zorg - zoekt naar mogelijkheden om ouderen te bereiken uit groepen die nauwelijks participeren in het verenigingsleven zoals mensen uit de vierde wereld. 2. De werkgroep had een boeiende gedachtewisseling met Antoon Gailly die als antropoloog verbonden is met het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg en Welzijnszorg in Laken, over het thema migranten in ruimte en tijd of over oud worden in de vreemde. Daarbij werd stilgestaan bij volgende aspecten: - de plaats en betekenis van de oudere binnen de familie en de samenleving - de intergenerationele verhoudingen en relaties - het leven op vreemde bodem met zijn impliciete moeilijkheden - de identiteit van de oudere migrant, zijn cultureel weefsel en verwevenheid tot continuïteit - geestelijke gezondheid en oudere cultureel anderen - de culturele bepaaldheid van zorgverstrekking ( Een tekst over deze themata is beschikbaar op het OOK secretariaat.) 3. Moeten rust- en verzorgingstehuizen in de toekomst zich richten tot alle groepen ouderen, onafgezien de a omst of gaan we naar specifieke rusthuizen voor specifieke groepen ouderen volgens etnische of religieuze a omst? Waar de overheid initiatieven neemt dient deze zich te richten tot alle ouderen, waar de overheid privé-initiatieven op dit vlak ondersteunt moeten deze aan criteria beantwoorden en aan bepaalde normen beantwoorden. Er is ook altijd ruimte voor privé-initiatief dat, als het zichzelf financiert, ook meer autonomie kan claimen en zich op specifieke groepen kan richten. De overheid zal echter altijd moeten waken over het belang van diegenen die dreigen uit de boot te vallen. 4. Hel allochtonen arm. De werkgroep hee kennis genomen van het artikel in het blad MO van juni 2006 waar een onderzoek van Jan Vranken van de Univ. Van Antwerpen geciteerd wordt waaruit blijkt dat 55 % van de allochtonen van Marokkaanse a omst en 59% van de Turkse allochtonen onder de armoederisicogrens - minder dan 777 euro per maand - lee. Ook blijkt uit dat onderzoek dat de sociale sector voor armoedebestrijding niet op die groepen zijn afgesteld. De conclusie is dan ook dat het armoedebeleid en het middenveld moeten interculturaliseren zodat allochtone armen mee kunnen bepalen wat armoede is en welke maatregelen nodig zijn. Onze werkgroep neemt zich voor om na het verlof stil te staan bij de vraag Hoe racisme voorkomen en hoe omgaan met uitingen van racisme. Jac De Bruyn Voorzi er 19

22 Stuurgroep Ouderenweek Ouderenparlement Na de evaluatie van het Ouderenparlement moest de stuurgroep onmiddellijk weer aan de slag. Er rest niet veel tijd meer voor de voorbereiding van de brochure van de Ouderenweek. Waarover gaat de Ouderenweek dit jaar? We lanceren het thema van de verscheidenheid tussen de mensen. Op allerlei vlakken situeren zich verschillen: ouder & jonger, arm & rijk, geboren Vlamingen & nieuwe Vlamingen, hetero & holebi, student & werkende, enz. Anderzijds zijn er veel zaken die we gemeen hebben ondanks de verschillen. Daardoorheen willen we op verkenning gaan. Maar het allerbelangrijkste is dat we omgaan met elkaar ondanks de verschillen. Door het contact en door samenwerking creëren we de kans dat we elkaar begrijpen en waarderen. We willen dit jaar het thema verscheidenheid breed behandelen om mee inzicht in de thematiek te krijgen. Daarnaast zullen praktische methoden worden voorgesteld zodat u vanaf november daarmee aan de slag kan gaan. Ondertussen is een slogan voor de Ouderenweek in de maak, maar nog niet beslist. De leden van de stuurgroep brachten verschillende voorstellen binnen. In de loop van de maand juli komt er meer informatie op de website. U kan ons dan ook contacteren voor meer informatie. En naar jaarlijkse gewoonte mag u de brochure verwachten in de eerste hel van september. Mie Moerenhout Directeur Commissie Zorg en Wonen De commissie Zorg en Wonen hee tijdens haar bijeenkomsten op 27 april en 2 en 28 juni de luiken Wonen en Energie van het Vlaams actieplan Armoedebestrijding bestudeerd. Dit ter voorbereiding van een advies. De woonsituatie van Vlaamse ouderen in Brussel werd hierbij niet uit het oog verloren. De commissie leden werden als focusgroep geconsulteerd door een studente gerontologie in het kader van haar thesis, omtrent de woontevredenheid van ouderen die soms haaks staat op de kwaliteit en het comfort van de woning. Ondertussen is in het kader van de nieuw op te starten werking rond Geestelijke gezondheidszorg een beperkte en kortlopende werkgroep samengesteld voor het luik dementie. Een aantal leden van de commissie nemen deel aan deze werking. Er worden eveneens een aantal experten betrokken. Het is de bedoeling om in het najaar een advies klaar te hebben. Roger Van Ranst Voorzi er 20

23 Commissie Sport & Bewegen Tijdens de commissie van 16 mei 2006 werden o.m. volgende items besproken: Er werd een denktank seniorensport opgestart vanuit het OOK en i.s.m. het Bloso, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, universiteiten, de Vlaamse Sportfederatie en andere sportactoren. Deze denktank hee tot doel ons actieplan te bekijken en een visienota te ontwikkelen m.b.t. sport en bewegen voor ouderen in Vlaanderen, die gedragen wordt door de hele sector. Wouter Delbroek liet een schrijven vertrekken vanuit de Vlaamse Sportfederatie naar alle Vlaamse sportfederaties met de vraag naar het aantal ouderen dat aangesloten is bij de sportfederatie, per lee ijdscategorie per 5 jaar. Op die manier kennen we het aantal georganiseerde ouderen die sporten via een erkende sportclub. Sporten via de sportclub betekent immers ook sporten in een kwaliteitsvolle omgeving en daar zijn wij zeker voorstander van. Met onze visienota willen wij een aantal aanbevelingen maken naar het beleid. De eerste teksten zullen klaar zijn tegen september Het decreet op het lokaal sportbeleid (gemeenten en provincies) wordt op de voet gevolgd. Er wordt getracht om vanuit alle hoeken ook voldoende aandacht te schenken aan de ouderen. Elke vereniging neemt hiervoor zijn of haar verantwoordelijkheid op. Het VIG organiseert een studiedag valpreventie i.s.m. het Rode Kruis, meer nieuws volgt later. De commissie betreurt dat er in het TV-programma Vlaanderen Sportland geen aandacht werd besteed aan seniorensport, terwijl iedereen zijn activiteiten doorgegeven hee. De commissie vroeg aan het secretariaat dat men een brief stuurt en een signaal gee dat wij ten zeerste betreuren dat het programma geen aandacht schenkt aan seniorensport. Lieve De Schrijver Voorzi er 21

24 Commissie Inkomen De Commissie Inkomen besteedde de voorbije maanden aandacht aan de beleidsnota voor 2006 zoals voorgesteld door de minister van Pensioenen Bruno Tobback. Daarnaast werd de stand van zaken geëvalueerd inzake de uitvoering van de Generatiepactwet. Tot slot vroeg de Commissie Inkomen zich af welke werkzaamheden zij rond het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding zou uitvoeren. Beleidsnota 2006 Wat betre het aspect dienstverlening en informatieverstrekking werd onder meer het project AURA verduidelijkt. Dit project houdt in dat de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) in de toekomst jaarlijks een automatische pensioenraming zal overmaken aan hen die de lee ijd van 55 jaar bereiken. Voorwaarde is wel dat men een activiteit als werknemer uitoefent of uitgeoefend hee. In de loop van juni 2006 kreeg een eerste groep een pensioenraming opgestuurd. Uit de beleidsnota 2006 blijkt dat de minister bijzondere maatregelen wil treffen gericht op vrouwen en hun pensioen. Een voorbeeld hiervan is de versoepeling van de toegang tot het minimumpensioen voorzien voor oktober Deze versoepeling is van belang omdat vrouwen door de vele jaren van deeltijds werk veelal niet komen aan de vereiste loopbaanjaren nodig voor het recht op het minimumpensioen. Uitvoering Generatiepactwet De Commissie kwam in maart tot de vaststelling dat de gepensioneerden nog altijd het inkomen uit toegelaten beroepsactiviteiten moesten aangegeven bij de RVP. Nochtans werd in het Generatiepact beloofd dat dit vanaf 2006 niet meer nodig zou zijn. Daarop volgend besloot het OOK meer uitleg te vragen aan de minister in het Raadgevend Comité voor de Pensioensector. In het kader van het Generatiepact voerde de regering een welvaartsmechanisme in. Dit mechanisme bestaat erin dat de regering tweejaarlijks een financiële enveloppe zal bepalen voor welvaartsaanpassingen in de sociale zekerheid. Dit mechanisme staat los van de sociale correcties die sommige uitkeringen in de sociale zekerheid in 2006 en 2007 zullen ondergaan. De meerderheid van de leden binnen de Commissie Inkomen is van mening dat het vrijgemaakte budget voor welvaarstaanpassingen ontoereikend is. De huidige plannen van de regering bieden te weinig garanties voor een echte welvaartsvastheid van de pensioenen. Vlaams Actieplan Armoedebestrijding Er wordt in het actieplan gerefereerd aan inkomen als een federale materie. Vanwege het federale karakter van dit Vlaams Actieplan kan de Commissie Inkomen dus weinig doen in het kader van dit Actieplan. Toch zullen materies als huisvesting (huursubsidie), de liberalisering van de energiemarkt en zorgverzekering met bijzondere aandacht gevolgd worden door de Commissie Inkomen. Lies Vandecasteele Secretaris 22

25 Een sprong in het duister Als student kreeg ik de opdracht om mijn stage in de ouderensector te vervullen, meerbepaald: op het OOK-secretariaat. Nu weet je als jongere niet hoe je je zoiets moet voorstellen. Ik begon als een blanco blaadje, zelfs nog niet groen, aan mijn taak. Een oudere: wat is dat? Zo iemand met grijs haar, rimpels, sommigen lopen voorover gebogen, anderen horen of zien niet goed meer. Een oudere zou dan iemand zijn die kan terugkijken op het leven en het rustig aan kan doen omdat het toch allemaal niet zo vlot meer gaat. En dan hoor je jongeren zeggen: Ik wil geen 80 jaar worden, dat hoe voor mij niet. Daar kan ik inkomen. Als je denkt dat wat je nu doet, je geen 80 jaar meer volhoudt en het enige alternatief a akelen is, dan heb je zowat het meest stereotype beeld van ouder worden in gedachten. Als je zo denkt, is het helemaal niet aantrekkelijk om ouder te worden. Dit komt mede doordat het heel moeilijk is om te weten hoe het voelt om oudere te zijn. Je bent als jongere immers nog nooit oudere geweest. En daar bevindt zich dan ook het meest waardevolle van ouder worden. De ervaringen die je in een mensenleven verzamelt zijn enorm rijk. En dat weten jongeren, want daar draait het ook bij mij om: zo veel mogelijk ervaring opdoen. Nieuwsgierigheid en leergierigheid, streven naar verandering en verbetering (wat natuurlijk subjectief is) zijn zaken die de jongeren typeren. Doe daar nog een scheut enthousiasme en energie bij en de meest positieve schets van de jongere is gemaakt. Maar elke lee ijd hee zo zijn voor- en nadelen. Het is helaas ook zo dat de jongeren in al hun, noem het maar gerust naïeve, enthousiasme nog heel wat tegen de muur van het leven botsen. Het is dan ook mooi te zien dat hierover een grote vergevingsgezindheid bestaat. Nu, de grote dosis ervaring die ouderen hebben, zorgt voor een grote zelfzekerheid, maar kan, door hier steeds naar terug te grijpen, een rem ze en op nieuwe ideeën. Hier staat al heel wat minder tolerantie en begrip tegenover. Zijn we dan toleranter tegenover jongeren dan tegenover ouderen? Het moet immers vooruit gaan. Na de verjonging in de politiek lijkt het of heel de samenleving gebrand is op het idee om eeuwig jong te blijven. Men gaat dan voor dynamiek of energierijk, alsof ouderen dat niet kunnen zijn! Is dit dan uit de onmogelijkheid zich in te leven in de persoon van de oudere, of vanuit een beeld dat ouder worden en a akelen met elkaar linkt, of misschien vanuit een pré-vergrijzings-tijdperk waar de ouderen duidelijk in de minderheid waren. Ik weet het niet, maar dat er thans een verkeerd beeld bestaat over de Vlaamse ouderen is me wel duidelijk. In tegenstelling tot jongerenculturen, is er in de samenleving niets van ouderenculturen op te merken. Dit proberen reclamebureau s wel te creëren, maar het wordt duidelijk dat de diversiteit binnen de ouderen te groot is, ondermeer door de lange levensloop, de vele keuzes en de gebeurtenissen die ons pad kruisen. De ouderen worden veelal getypeerd door hun ervaringen, jongeren door de ervaring waarnaar ze op zoek zijn. Daarom lijkt het erg waardevol om samenwerking tussen ouderen en jongeren te promoten. Jongeren leren uit de ervaringen van ouderen en ouderen blijven actief in de steeds evoluerende samenleving. 23