MVO-verslag Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MVO-verslag 2011. Koninklijke FrieslandCampina N.V."

Transcriptie

1 MVO-verslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V.

2 MVO-verslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Bijschrift bij cover: Koeien in de wei zijn een kenmerkend onderdeel van het Nederlandse cultuurlandschap. Bovendien staat de grazende koe voor veel Nederlanders symbool voor een duurzame melkveehouderij. Tijdens onze jaarlijkse Open Boerderijdagen ervaren duizenden consumenten hoeveel zorg er uit gaat naar onze koeien.

3 2 Toelichting In dit MVO-verslag doet Koninklijke FrieslandCampina N.V. verslag van de resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in Het MVO-verslag 2011 is opgesteld volgens de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Het verslag voldoet aan level B (self declared). Het MVO-verslag en de bijbehorende GRI-index is tevens te vinden op en kan, evenals het jaarverslag 2011, worden aangevraagd bij de afdeling corporate communication van FrieslandCampina. Volg ons op: Vragen, opmerkingen of suggesties ontvangen wij graag op het volgende adres: corporate.communication@frieslandcampina.com.

4 Inhoud Woord vooraf 4 Belangrijkste ontwikkelingen 6 Kerncijfers MVO 8 Kerncijfers 10 Profi el, strategie en organisatie 11 De MVO-aanpak van FrieslandCampina 18 De vier pijlers van onze MVO-aanpak 22 Voedingswaarde & gezondheid 22 Effi ciënte en duurzame productieketens 28 Ontwikkeling melkveehouderij in Azië en Afrika 38 Duurzame melkveehouderij 42 Het fundament: borging van het MVO-beleid 47 Bijlagen 56

5 4 Woord vooraf Woord vooraf Geachte lezer, Royal FrieslandCampina heeft in 2011 belangrijke stappen gezet in het borgen van duurzaamheid. Zowel in de verschillende vestigingen van FrieslandCampina in 26 landen wereldwijd als in de coöperatie, met melkveehouderijbedrijven in Nederland, Duitsland en België. Het duurzaamheidsprogramma is een van de fundamenten van de strategie route2020 die gericht is op groei en waardecreatie. Met trots durf ik vast te stellen dat de duurzaamheidsstrategie staat als een huis: missie, visie, vier prioriteitsgebieden en twaalf doelstellingen. Die doelstellingen passen bij de kerncompetenties van FrieslandCampina en bij duurzaamheidsthema s zoals de reductie van broeikasgassen, waarmee FrieslandCampina zich wil onderscheiden. De realisatie van onze duurzaamheidsdoelstellingen is vastgelegd in ons Balanced Business Plan en de verantwoordelijkheden zijn toegewezen en verdeeld aan het management. In het jaar 2011 is veel aandacht besteed aan het verkrijgen van meer draagvlak onder de eigen leden-melkveehouders van de coöperatie. De leden hebben zelf bijgedragen aan de ontwikkeling van en hebben ingestemd met het ambitieuze programma voor de duurzame melkveehouderij. FrieslandCampina stimuleert weidegang van koeien met een financiële impuls voor melkveehouders tot een bedrag van 45 miljoen euro per jaar. Ook hebben we het assortiment weidemelkproducten uitgebouwd. Want vanaf het voorjaar 2012 is er niet alleen Campina weidemelk, maar ook Milner weidekaas en Vifit en Optimel van weidemelk. We hebben tijdig ingezien dat de aanwezigheid van koeien in het weidelandschap door Nederlandse consumenten enorm wordt gewaardeerd en een sympathieke schakel is tussen de primaire sector de melkveehouderij en haar afnemers en consumenten. Het thema veiligheid heeft dan ook de grootste aandacht van het management en de medewerkers van FrieslandCampina. Duurzaam ondernemen is een fundamenteel en integraal onderdeel van onze strategie route2020. Het is voor een coöperatieve onderneming met 140 jaar historie meer dan louter een randvoorwaarde voor groei en waardecreatie. Het is onze ambitie consumenten overal in de wereld te voorzien van essentiële voedingsstoffen uit natuurlijke zuivel. Het realiseren van voedselzekerheid of beter gezegd nutriëntenzekerheid zal de wereld voor stevige uitdagingen stellen. Zeker als er in à 9 miljard wereldburgers zijn, natuurlijke hulpbronnen schaarser worden en de negatieve effecten van klimaatverandering op de productie van landbouw en voedsel voelbaar worden. In zo n situatie groeit de behoefte aan nutriëntrijk voedsel en zal er minder plaats zijn voor lege calorieën. Melk en zuivel kunnen dan een belangrijke rol spelen. Uiteraard wel onder de voorwaarde dat we ons inspannen om de milieuconsequenties van onze keten broeikasgassen, water, energie, biodiversiteit verder te verkleinen. Daar hebben we onze eigen keten van melkveehouderijen tot en met de verwerking in onze fabrieken ( van gras tot glas ) op ingericht. Cees t Hart CEO Koninklijke FrieslandCampina N.V. Andere wapenfeiten in 2011: de voortgang in ons beleid voor duurzame inkoop van landbouwgrondstoffen zoals soja (ten behoeve van de veevoerindustrie), palmolie, cacao en FSCgecertificeerde verpakkingsmaterialen; de concrete samenwerking met enkele grote klanten op duurzaamheidsgebied; het verkrijgen van de ISO verklaring; de internationale aansturing en coördinatie van ons steunprogramma Dairy Development voor kleine melkveehouderijen in Zuidoost-Azië en Nigeria en de samenwerkingsovereenkomst voor vijf jaar die we hebben getekend met het Nederlandse Rode Kruis, gericht op de aanpak van nutriëntentekorten onder vluchtelingen en slachtoffers van natuurrampen. Een triest feit is dat er bij ongevallen in onze productielocaties in 2011 twee dodelijke slachtoffers te betreuren waren. Het zijn gebeurtenissen die niet mogen voorkomen.

6 Woord vooraf 5 Geachte lezer, 2011 is voor Zuivelcoöperatie FrieslandCampina en haar leden-melkveehouderijbedrijven het jaar geworden van de doorbraak van duurzaamheid in de eigen melkveehouderijen. Onze leden tevens eigenaren van Koninklijke FrieslandCampina N.V. zijn zelfstandige ondernemers die zich met hun vakmanschap en kennis hebben verdiept in de thema s klimaat & energie, diergezondheid, weidegang en biodiversiteit. Daarover hebben we in 2011 met elkaar binnen de coöperatie indringend gesproken en gediscussieerd. Daarnaast hebben we samen met onze leden pilots voor de bovengenoemde thema s gehouden. Doelstellingen die we nastreven voor 2020 zijn onder meer 30% minder broeikasgassen, gebruik antibiotica terug naar het niveau van 1999, handhaving van het huidige niveau van weidegang en 100 procent gebruik van duurzame soja in veevoeders (in 2015). FrieslandCampina biedt nu in de implementatiefase van het programma voor de duurzame melkveehouderij technische ondersteuning, meetinstrumenten, training en advies maar ook stimulansen, zoals de financiële stimulans van 0,50 euro per 100 kilo melk voor leden-melkveehouders die weidegang toepassen. Het totale pakket markeert een geheel nieuwe fase voor FrieslandCampina omdat de coöperatie nooit eerder zo ver is gegaan met facilitering en ondersteuning. Waarom doen we dit? Om twee redenen. Allereerst omdat we oprecht ervan overtuigd zijn dat we alleen op deze wijze maatschappelijke waardering, draagvlak en aansluiting bij onze belanghebbenden klanten, consumenten, overheden, maatschappelijke organisaties, publieke opinie kunnen behouden. En dat is een essentiële voorwaarde om als ondernemers in de primaire sector succesvol te kunnen ondernemen en te groeien. Ten tweede staan we achter de business case van duurzaam en innovatief ondernemerschap. Met ons programma voor de duurzame melkveehouderij Foqus Planet creëren we extra kansen voor technisch-economische verbeteringen en het tot waarde brengen van de melk van onze eigen leden-melkveehouders. De grazende koe lijkt voor veel Nederlanders het symbool voor de duurzame melkveehouderij, zo blijkt uit onderzoek. Met het concept van de Campina Open Boerderijdagen ontvangen we honderdduizenden consumenten op onze melkveehouderijen. De consumenten kunnen dan ervaren hoeveel zorg onze leden besteden aan hun koeien, de melkproductie en de natuurlijke omgeving waarin ze werken. Zo ontstaat een belangrijke interactie tussen boer en consument waardoor transparantie, dialoog en begrip verder kunnen worden versterkt. Deze aanpak onder de vlag van Foqus Planet is essentieel om de positie van FrieslandCampina met onze eigen zuivelketen op de wereldmarkt succesvol te kunnen uitbouwen. De ledenmelkveehouders van de coöperatie spelen daarbij een cruciale rol. Piet Boer Voorzitter bestuur Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A.

7 6 Belangrijkste ontwikkelingen Belangrijkste ontwikkelingen FrieslandCampina werkt volgens de ISO norm voor maatschappelijk verantwoord ondernemen Ontwerpplannen duurzame melkveehouderij zijn samen met leden ontwikkeld, goedgekeurd en in werking gezet Start nieuwbouw duurzaam Innovation Centre in Wageningen Vernieuwd duurzaamheidsprogramma vastgesteld voor onderneming en coöperatie als belangrijke hoeksteen in route2020 FrieslandCampina, de op één na hoogst genoteerde Nederlandse onderneming op de WWF Palm Oil Buyers score card Publicatie routegids Foqus Planet, de richtlijn voor duurzame melkveehouderij in Nederland

8 Belangrijkste ontwikkelingen 7 Ruim bezoekers op de Campina Open Boerderijdagen FrieslandCampina en het Nederlandse Rode Kruis sluiten een samenwerkingsovereenkomst voor 5 jaar FrieslandCampina stimuleert weidegang van koeien met een financiële impuls voor ledenmelkveehouders tot een bedrag van 45 miljoen euro per jaar De Dutch Lady Blue Brigade, de vrijwilligersorganisatie van FrieslandCampina medewerkers in Maleisië, besteedt meer dan uur aan negen gemeenschapsprojecten FrieslandCampina medewerkers vieren op 1 juni 2011 samen met vele duizenden consumenten de Wereldmelkdag van de Food and Agriculture Organization (FAO)

9 8 Kerncijfers MVO Kerncijfers MVO Voedingswaarde & gezondheid 2010 Producten met Ik Kies Bewust -logo Vermindering suiker in producten van Consumer Products Europe (in tonnen) Efficiënte en duurzame productieketens CO 2 -uitstoot (kton CO 2 ) Energieverbruik (TJ) Energieverbruik van besparende maatregelen (TJ) Waterverbruik (x m 3 ) Afval (ton) Gevaarlijk afval (ton) Werknemers Werknemers (gemiddeld aantal fte s) Van wie mannen Van wie vrouwen Ziekteverzuim, Nederland (in procenten) 4,67 4,72 Ziekteverzuim, buiten Nederland (in procenten) 2,74 2,5 Ongevallenratio per gewerkte uren (LTA Rate) 2,10 1,5 Deelnemers FrieslandCampina Academy, wereldwijd Aantal uren besteed door medewerkers aan FrieslandCampina Academy trainingen Werknemers per business group 2011 gemiddeld aantal fte s Werknemers naar regio 2011 gemiddeld aantal fte s Ingredients Consumer Products Europe 38,9% ,0% ,3% Cheese, Butter & Milkpowder 3,7% ,1% Overig Consumer Products International Afrika en het 5% Midden-Oosten Azië 27% % Rest van Europa 1% Noord- en 140 Zuid-Amerika % % Duitsland Nederland

10 Kerncijfers MVO 9 Energieverbruik 1 TJ Waterverbruik 1 x m Warmte Elektriciteit Stookolie Aardgas Overig water Leidingwater Grondwater CO 2 -emissies 1 kton CO 2 Overige emissies 1 ton Elektriciteit Stookolie Aardgas SO 2 NO x Leeftijdsopbouw werknemers 2011 gemiddeld aantal fte's Gescheiden ingezamelde afvalstromen 2011 in procenten ,8% > 60 3,2% < 20 0,2% 15,7% Overige afvalstoffen 15% 24% Metaal ,5% ,6% Papier en karton 38% 100% 7% Hout 2% Glas 14% Kunststof 1 De vergelijkende cijfers van 2009 zijn onvolledig in verband met het ontbreken van informatie van een aantal vestigingen als gevolg van de recente fusie.

11 10 Kerncijfers Kerncijfers Resultaten in miljoenen euro s miljoen euro omzet stijgt met 7% Netto-omzet Bedrijfsresultaat Winst Balans in miljoenen euro s ,4 % solvabiliteit versterkt Balanstotaal Totaal eigen vermogen Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouder van de vennootschap en overige vermogensverschaffers Nettoschuld Totaal eigen vermogen als percentage van balanstotaal 39,4% 39,1% Kasstroom in miljoenen euro s miljoen euro investeringen Netto kasstroom uit operationele activiteiten Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten Afschrijvingen op gebouwen, installaties en immateriële activa Waardecreatie voor leden-melkveehouders in euro s per 100 kilo (excl. btw, bij 4,41% vet en 3,47% eiwit) ,77 euro melkprijs stijgt met 13% Garantieprijs 1,2 36,94 32,39 Prestatietoeslag 1 1,10 1,23 Reservering ledenobligaties 1 0,73 0,73 Melkprijs 1 38,77 34,35 Overige gegevens 10,1 miljard kilo melk verwerkt Werknemers gemiddeld aantal fte s Aantal leden-melkveebedrijven einde jaar Aantal leden einde jaar Totaal verwerkte melk in miljoenen kg Melkaanvoer van leden in miljoenen kg Het reserveringsbeleid en de berekeningswijze van de garantieprijs zijn in 2011 aangepast ten opzichte van de berekeningswijze in eerdere jaren. De cijfers over het jaar 2010 zijn niet aangepast. 2 Voor 2011 betreft dit het saldo van de garantieprijs van 36,88 euro en een verrekening van 0,06 euro.

12 Profiel, strategie en organisatie 11 Profi el, strategie en organisatie FrieslandCampina behoort met een jaaromzet van 9,6 miljard euro tot de vijf grootste zuivelondernemingen in de wereld. Dagelijks voorziet de onderneming honderden miljoenen mensen van gezonde voeding, die rijk is aan waardevolle voedingsstoffen. FrieslandCampina heeft een breed productportfolio en grote geografische spreiding van activiteiten. De vennootschap is volledig in handen van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A, met circa ledenmelkveehouders in Nederland, Duitsland en België één van de grootste zuivelcoöperaties in de wereld. De geschiedenis van FrieslandCampina gaat terug tot circa 1871, toen Nederlandse boeren zich verenigden in coöperaties om zo gemeenschappelijk de afzet en verkoop van de melk te waarborgen. Tegenwoordig levert FrieslandCampina consumentenproducten als zuiveldranken, baby- & kindervoeding, kaas, boter, room en desserts in een groot aantal Europese landen, in Azië en in Afrika. Ook worden producten geleverd aan professionele afnemers, zoals room- en boterproducten aan bakkerijen en horecabedrijven. Daarnaast produceert FrieslandCampina ingrediënten en halffabrikaten voor producenten van baby- & kindervoeding, de voedingsmiddelenindustrie en de farmaceutische sector wereldwijd. FrieslandCampina heeft vestigingen in 26 landen met ruim medewerkers. De producten van FrieslandCampina vinden hun weg naar meer dan honderd landen. Het centrale kantoor van de onderneming is gevestigd in Amersfoort. De activiteiten van FrieslandCampina zijn onderverdeeld in vier marktgeoriënteerde business groups: Consumer Products Europe; Consumer Products International; Cheese, Butter & Milkpowder en Ingredients. Ambitie, doelstellingen en strategie route2020 FrieslandCampina heeft de ambitie om enerzijds mensen met natuurlijke zuivelproducten essentiële voedingsstoffen aan te bieden en anderzijds de meest aantrekkelijke zuivelonderneming te zijn voor de leden-melkveehouders van de coöperatie. De groeiende vraag op de wereldmarkt naar gezonde voeding die op duurzame wijze is geproduceerd, biedt FrieslandCampina kansen. Melk bevat immers essentiële voedingsstoffen als eiwitten, vetten, melksuikers, vitaminen en mineralen. Om deze ambitie waar te maken heeft FrieslandCampina voor de periode de strategie route2020 geformuleerd. Sleutelwoorden daarin zijn groei en waardecreatie: groei van de onderneming en het tot maximale waarde brengen van alle door de leden-melkveehouders van de coöperatie geproduceerde melk. Hiertoe streeft FrieslandCampina naar realisatie van de volgende doelstellingen in 2020: een toename van het aandeel specialiteiten en merkproducten in het totale verkoopvolume; een verdere groei van het bedrijfsresultaat; een substantieel hogere prestatietoeslag en een hogere uitgifte van ledenobligaties voor de leden-melkveehouders; en klimaatneutrale groei, in de gehele keten van koe tot consument. Voor de uitvoering van de strategie heeft FrieslandCampina markten en productcategorieën gedefinieerd waarin meer dan evenredig wordt geïnvesteerd. Hiervoor zijn zes speerpunten geselecteerd: zuiveldranken, kindervoeding, merkkazen, geografische groei (in zuiveldranken, kindervoeding, merkkazen), foodservice in Europa en basisproducten. Ontwikkeling van deze zes speerpunten gebeurt op basis van een sterk fundament; als ervaren specialist in de gehele productieketen van zuivel en op basis van versterking van die functies die vooral relevant zijn voor succes in deze speerpunten, zoals innovatie en talentmanagement.

13 12 Profiel, strategie en organisatie Het fundament Melk is van nature een van de rijkste voedingsbronnen en daarmee belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Daarnaast zijn de toepassingsmogelijkheden van melk als basis voor zuivelproducten eindeloos. FrieslandCampina heeft meer dan 140 jaar ervaring in het verwerken van melk tot zuivelproducten. De onderneming is direct verbonden met de zuivelcoöperatie en beheerst daarmee de gehele productieketen van boerderijmelk tot distributie. Hierdoor kan FrieslandCampina instaan voor de kwaliteit van haar producten. De onderneming beschikt daarnaast over sterke en toonaangevende merken en goede marktposities in diverse geografische regio s en in verschillende productgroepen. Veiligheid FrieslandCampina besteedt veel aandacht aan veiligheid. Er loopt een wereldwijd programma om het veiligheidsbewustzijn van alle medewerkers te vergroten. Het veiligheidsbewustheidprogramma en het beter beheersen van risico s en werkprocessen moet er toe leiden dat het aantal ongevallen met verzuim binnen vijf jaar gehalveerd zal zijn. Winstreservering, melkprijs en garantieprijs Van de winst van Koninklijke FrieslandCampina N.V. wordt 50 procent toegevoegd aan het eigen vermogen van de onderneming, 30 procent wordt uitgekeerd aan de ledenmelkveehouders als prestatietoeslag voor de geleverde melk en 20 procent wordt uitgekeerd aan de leden-melkveehouders in de vorm van ledenobligaties-vast. De melkprijs die FrieslandCampina betaalt aan de ledenmelkveehouders van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. over de geleverde melk in het boekjaar 2011 bestaat uit de garantieprijs, de prestatietoeslag en de uitgifte van op naam bijgeschreven ledenobligaties-vast per 100 kilo melk. De hoogte van de prestatietoeslag en de uitkering van de op naam bijgeschreven ledenobligaties-vast zijn afhankelijk van de financiële prestatie van de onderneming FrieslandCampina en het reserveringsbeleid. De prestatietoeslag wordt jaarlijks na vaststelling van de jaarrekening aan de leden van de coöperatie uitbetaald naar rato van de waarde van de door hen in het betreffende jaar hoeveelheid geleverde melk. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Vanzelfsprekend speelt Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) een sleutelrol in de strategie route2020. FrieslandCampina erkent als een van s werelds grootste zuivelconcerns haar verantwoordelijkheid bij het verder verduurzamen van de melkveehouderij en de ketens voor verwerking en distributie van zuivel, voor het vermarkten van gezonde voeding en het ondersteunen van de lokale voedselproductie in Azië en Afrika door kennis en deskundigheid over te dragen aan boeren in de melkveehouderijsector. FrieslandCampina streeft ernaar om groei van haar activiteiten integraal klimaatneutraal plaats te laten vinden; op boerderijniveau én op ondernemingsniveau. De garantieprijs voor de geleverde melk van de ledenmelkveehouders is gebaseerd op het gewogen gemiddelde van jaarmelkprijzen voor boerderijmelk van twaalf Duitse zuivelbedrijven, de melkprijs van Arla Foods in Denemarken, de melkprijzen van Bel Leerdammer, Cono Kaasmakers en DOC Kaas in Nederland en de melkprijs van Milcobel in België inclusief een eventuele nabetaling van de zuivelcoöperaties aan hun melkveehouders en de eventuele vorming van vermogen op naam van leden van deze coöperaties.

14 Profiel, strategie en organisatie 13 Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. 100% eigenaar Leden Districten Coöperatieraad Ledenraad Bestuur Koninklijke FrieslandCampina N.V. Algemene vergadering van aandeelhouders Raad van commissarissen Executive board Corporate centre Consumer Products Europe Consumer Products International Cheese, Butter & Milkpowder Ingredients FrieslandCampina Branded Netherlands/Belgium FrieslandCampina Germany FrieslandCampina Hungary FrieslandCampina Romania FrieslandCampina Hellas FrieslandCampina Russia FrieslandCampina UK FrieslandCampina Spain FrieslandCampina Professional FrieslandCampina Indonesia FrieslandCampina Vietnam FrieslandCampina Malaysia/ Singapore FrieslandCampina Thailand FrieslandCampina China FrieslandCampina Hong Kong Alaska Milk Corporation, Philippines FrieslandCampina WAMCO Nigeria FrieslandCampina Cheese FrieslandCampina Cheese Specialties FrieslandCampina Butter & Milkpowder FrieslandCampina Domo FrieslandCampina Kievit FrieslandCampina DMV FrieslandCampina Creamy Creation FrieslandCampina Dairy Feed DFE pharma FrieslandCampina Middle East FrieslandCampina Export

15 14 Profiel, strategie en organisatie Wereldwijd FrieslandCampina heeft eigen vestigingen in 26 landen in Europa, Azië, Afrika en Noord-Amerika. De zuivelproducten van FrieslandCampina zijn in meer dan honderd landen verkrijgbaar. Hiermee speelt de onderneming een belangrijke rol in de dagelijkse voorziening van voeding aan honderden miljoenen mensen wereldwijd. Het gaat hierbij om consumentenproducten zoals zuiveldranken, baby- & kindervoeding, kaas, boter, room en desserts. Ook levert FrieslandCampina zuivelproducten aan de horeca en bakkerijsector en nutritionele ingrediënten aan industriële afnemers in de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie. 324 omzet (in miljoenen euro s) 140 medewerkers Noord- en Zuid-Amerika Verenigde Staten 5 locaties

16 Profiel, strategie en organisatie omzet (in miljoenen euro s) medewerkers 71 locaties Europa België Duitsland Frankrijk Griekenland Groot-Brittannië Hongarije Italië Nederland Oostenrijk Roemenië Rusland Spanje 999 omzet (in miljoenen euro s) Afrika en het Midden-Oosten omzet (in miljoenen euro s) Azië en Australië medewerkers 4 locaties Ghana Nigeria Saoedi-Arabië Verenigde Arabische Emiraten medewerkers 24 locaties China Hong Kong India Indonesië Maleisië Philippijnen Singapore Thailand Vietnam

17 16 Strategie route2020: Groei & waardecreatie Inspelen op behoeften Groei & ontwikkeling Vaardigheden Talentmanagement Fundament Al t goede van zuivel

18 17 Aspiratie Mensen wereldwijd voorzien van essentiële voedingsstoffen uit natuurlijke zuivel De meest aantrekkelijke zuivelonderneming voor ledenmelkveehouders Speerpunten voor waardegroei Zuiveldranken Kindervoeding Merkkaas Sterke posities Foodservice (B2B, B2C) & geografische in Europa groei Basisproducten Dagelijkse voeding Gezondheid & welzijn Functionaliteit Melkvalorisatie Innovatie Businessmodel & kostenfocus Ketenvoordelen Duurzaamheid Onze manier van werken & veiligheid

19 18 De MVO-aanpak van FrieslandCampina De MVO-aanpak van FrieslandCampina Het MVO-strategiehuis Milieuoverwegingen en sociale vraagstukken zijn onderdeel van het beleid en de bedrijfsvoering van FrieslandCampina en zijn een voorwaarde voor de onderneming om in de toekomst te kunnen groeien. Het integraal MVO-beleid is zichtbaar gemaakt in het MVO-strategiehuis. Alle componenten, waaruit het MVObeleid bestaat, komen bij elkaar in de vorm van een solide bouwwerk, geconstrueerd op basis van een doordachte visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen en met oog voor langdurige waardecreatie voor alle belanghebbenden. MVO Missie, visie en strategie Voedingswaarde & gezondheid Efficiënte en duurzame productieketens Ontwikkeling melkveehouderij in Azië en Afrika Duurzame melkveehouderij Tekort aan nutriënten terugdringen Grondstofgebruik verbeteren Kleine melkveehouders in Azië en Afrika verder helpen De standaard bepalen CSR Governance Board Vier MVO-implementatieteams MVO-maatstaven Jaarlijkse rapportering Dialoog met belanghebbenden - Partnerships Betrokkenheid medewerkers en leden-melkveehouders MVO-trainingsprogramma's Jaarlijkse MVO-Team Award Duurzaamheidsrichtlijnen voor leveranciers Gedragscode Foqus kwaliteitssysteem Beleidsdocumenten

20 De MVO-aanpak van FrieslandCampina 19 Onze MVO-missie In de wereld dreigt een fundamenteel tekort aan voeding met nutritionele waarde. Melk is van nature een van de rijkste voedingsbronnen en is de basis van een breed scala zuivelproducten. Als een van de leidende wereldspelers in zuivel streeft FrieslandCampina ernaar haar betrokkenheid te tonen bij de verantwoorde productie van zuivel en leiderschap te tonen op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) door actieve inzet op de volgende vier prioriteitsgebieden: voedingswaarde & gezondheid; efficiënte en duurzame productieketens; ontwikkeling melkveehouderij in Azië en Afrika; duurzame melkveehouderij. Onze MVO-strategie Binnen de vier prioriteitsgebieden zijn doelstellingen, KPI s en actieplannen ontwikkeld over de manier waarop FrieslandCampina haar ambities op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen wil realiseren. Resultaten staan voorop in het MVO-beleid. Het fundament: borging van het MVO-beleid Onze MVO-visie FrieslandCampina voorziet, op basis van gegevens van de FAO, een uitdagende toekomst voor de voedselvoorziening in de wereld waarvan de bevolking zal toenemen van 7 miljard in 2011 naar 9 miljard in De snelle groei van de wereldbevolking zal grote veranderingen teweegbrengen in de wijze waarop de samenleving wordt voorzien van voedsel, diervoeding en bio-based brandstoffen. FrieslandCampina wil een constructieve bijdrage leveren aan de transitie naar een meer duurzame toekomst waarin voedselzekerheid én nutriëntenzekerheid zijn gewaarborgd. De onderneming gelooft in de business case van duurzaam ondernemen. Ook maatschappelijke behoeften bieden kansen voor groei, innovatie en meer efficiëntie bij bedrijven. Tegelijkertijd kunnen substantiële bijdragen worden geleverd aan de oplossing van sociale en milieuproblemen. De creatie van financiële waarde kan hand in hand gaan met de creatie van maatschappelijke meerwaarde. FrieslandCampina zoekt daarbij naar een evenwicht tussen enerzijds de bedrijfsprestaties en anderzijds de inzet voor milieu en maatschappij. Dat moet een duurzaam evenwicht zijn zodat de gezondheid van de mens, een schoon milieu en de continuïteit van FrieslandCampina ook op termijn zijn gewaarborgd. Het MVO-beleid heeft een stevig fundament om de resultaten te realiseren: een organisatie bestaande uit de CSR Governance Board, het duurzaamheidscoördinatieteam, alsmede vier teams die verantwoordelijk zijn voor de implementatie van het MVO-beleid; betrokkenheid van stakeholders; een beleid, geborgd door de ISO norm, dat erop gericht is de medewerkers en leden-melkveehouders zo optimaal mogelijk te betrekken bij duurzaam ondernemen; een samenstel van afspraken, commitments, gedragscodes, beleidsdocumenten, convenanten, rapportages en certificeringen waarin maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid binnen FrieslandCampina worden geborgd.

21 20 De MVO-aanpak van FrieslandCampina Doelstellingen voor het jaar 2020 FrieslandCampina heeft haar MVO-beleid ingedeeld in vier speerpunten. Voor deze speerpunten zijn doelstellingen voor het jaar 2020 geformuleerd: Op het gebied van voedingswaarde & gezondheid Verminderen van suiker, zout en vetten in producten. Het ontwikkelen van een bedrijfsstandaard voor etikettering en consumenteninformatie. Helpen bij de aanpak van ondervoeding door een samenwerking aan te gaan met het Nederlandse Rode Kruis (noodhulp aan slachtoffers van natuurrampen, aan vluchtelingen etc.). Per jaar één miljoen kinderen effectief bereiken met voorlichting over gezond eten en leven. Op het gebied van efficiënte en duurzame productieketens Gebruik van energie, water en afvalwater in 2020 per kilo met 20 procent gereduceerd ten opzichte van Klimaatneutrale groei en voor 100 procent herbruikbare groene stroom. Palmolie, cacao en alle andere landbouwgrondstoffen (zoals soja voor de veevoerindustrie) van duurzame teelt (volgens internationale criteria). Op het gebied van de ontwikkeling van de melkveehouderij in Azië en Afrika Het rendement per koe in 2020 ten opzichte van 2011 in Zuidoost-Azië en Nigeria met 50 procent verhogen. Betrokken melkveehouderijen van kleine boeren aansluiten op FrieslandCampina s wereldwijde kwaliteitsstandaard Foqus. Het jaarlijkse gezinsinkomen van de betrokken boeren ruim boven de door de VN vastgelegde armoedegrens brengen. Op het gebied van duurzame melkveehouderij Op de melkveebedrijven een reductie van broeikasgassen van 30 procent in 2020 ten opzichte van Handhaven van het huidige niveau van weidegang van 75 tot 80 procent van de koeien van bedrijven van leden-melkveehouders. Verbeteren van de gezondheid en het welzijn van dieren op de boerderijen.

22 De MVO-aanpak van FrieslandCampina 21 Bouwen aan een groene werkplek Betrokkenheid van medewerkers is essentieel Goed werkgeverschap Medewerkers als vrijwilligers FrieslandCampina is een van de grootste zuivelondernemingen ter wereld. Een internationaal opererende onderneming met medewerkers. Om de ambities, verwoord in de strategie route2020, te kunnen waarmaken, is een wereldwijde Human Resources strategie ontwikkeld. FrieslandCampina wil op dit gebied tot de beste werkgevers behoren. In de zienswijze van de onderneming is MVO een vast onderdeel van de realisatie van deze doelstellingen. De betrokkenheid van medewerkers is daarbij essentieel. Dit geldt zowel vanuit de visie op het gebied van goed werkgeverschap als vanuit de visie dat medewerkers de belangrijkste schakel zijn in de keten van MVO-ambities. FrieslandCampina gebruikt ter visualisering hiervan het symbool van het klavertje vier. De vier blaadjes staan voor de vier elementen die in het hart samenkomen en zo gezamenlijk leiden tot het succesvol bouwen aan een duurzame onderneming. Activiteiten met ondernemingen en organisaties op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Werkgeversbeleid bij FrieslandCampina Goed werkgeversbeleid blijkt uit een aantal kenmerken zoals het bieden van de juiste carrièremogelijkheden, optimale ontwikkelingsmogelijkheden en passende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Daarnaast wordt er continue gestreefd naar een veilige en gezonde werkomgeving en de juiste cultuur.

23 Voedingswaarde & gezondheid

24 Voedingswaarde & gezondheid 23 De eerste pijler van ons MVO-beleid: Voedingswaarde & gezondheid FrieslandCampina wil bijdragen aan het bestrijden van ondervoeding in de wereld, op basis van de nutritionele waarde van zuivelproducten. Daarnaast wil de onderneming helpen bij het terugdringen van obesitas (met name onder jongeren) door het verbeteren van het aanbod, het geven van uitgebreide voedingswaarde-informatie (stimuleren van de gezonde keuze), voorlichting op het gebied van gezonde voeding en leefstijl en het benadrukken van het belang van sport en beweging. Op het gebied van voedingswaarde & gezondheid heeft FrieslandCampina in het kader van de strategische aanpak een aantal doelstellingen voor het jaar 2020 geformuleerd. Doelstellingen voor 2020 Resultaten 2011 Verminderen van suiker, zout en vet in FrieslandCampina producten. Een nulmeting is uitgevoerd. Er is vastgesteld in hoeverre de samenstelling van producten voldoet aan de doelstellingen ten aanzien van gezonde voeding en nutritional guidelines. Doelstellingen, acties en initiatieven 2012 Start nieuwe aanpak van het marketingbeleid: meaningful marketing en social responsible branding op basis van resultaten nulmeting. Vermindering toepassing suikergebruik in producten Consumer Products Europe: kilo. Het ontwikkelen van een bedrijfsstandaard voor etikettering en consumenteninformatie. Hulp bij aanpak van ondervoeding door een samenwerking aan te gaan met het Nederlandse Rode Kruis (noodhulp aan slachtoffers van natuurrampen, aan vluchtelingen etc.). Per jaar één miljoen kinderen effectief bereiken met voorlichting over gezond eten en leven. Er heeft een MVO-roadshow plaatsgevonden om alle werkmaatschappijen te informeren en inspireren. In Zuidoost-Azië is in samenwerking met een aantal lokale regerings- en wetenschapsinstituten een onderzoek gestart naar het voedingswelzijn, de voedingsbehoefte en voedingspatronen. De verbetering van het etiketteringssysteem is onderzocht met als doel consumenten in staat te stellen gezonde keuzes te maken. In 2009 zijn er interne richtlijnen opgesteld voor reclame gericht op kinderen, in 2011 zijn deze openbaar gemaakt op de website van FNLI. Diverse actieprogramma s ontwikkeld en uitgevoerd. Diverse onderzoeken uitgevoerd naar de houding en het gedrag van consumenten op het gebied van voeding. Bestaande programma s op het gebied van voorlichting voortgezet. Ontwikkeling van nutritionele richtlijnen en nieuwe ideeën op het gebied van MVO in het product- en merkbeleid op basis van uitkomsten van MVO-roadshow. Aanpassen van de nutritionele richtlijnen en invoer van actieplannen om beter tegemoet te komen aan de voedingskundige behoeften van de bevolking. Ontwikkeling van een nieuwe standaard (derde kwartaal van 2012 gereed). Lidmaatschap van EU Pledge. EU Pledge is een vrijwillig initiatief van grote voedingsondernemingen in de EU om een verantwoorde manier van adverteren gericht op kinderen te stimuleren en afspraken hierover te controleren. Continue overdracht van kennis op het gebied van gezonde voeding. Ontwikkeling van producten die qua voedingswaarde, houdbaarheid en bruikbaarheid direct geschikt zijn voor noodhulpacties. Optimaliseren van de communicatie met consumenten op het gebied van een gezonde leefstijl. Het continu bij elkaar brengen van kennis ten behoeve van overheid en voorlichtingsinstanties door het FrieslandCampina Institute. Wereldmelkdag georganiseerd. Invulling geven aan Wereldmelkdag. Voortzetting samenwerking JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht).

25 24 Voedingswaarde & gezondheid Doelstellingen en beleidsuitvoering In 2011 zijn de algemene doelstellingen op het gebied van voedingswaarde & gezondheid meer specifiek gemaakt voor de periode Een aantal activiteiten is ontwikkeld die moet leiden tot het realiseren van deze doelstellingen. Zo is een nulmeting uitgevoerd voor alle productcategorieën op het gebied van zuivel, waarin is vastgesteld in hoeverre de consumentenproducten van FrieslandCampina voldoen aan enerzijds de richtlijnen voor consumenteninformatie en anderzijds aan de richtlijnen op het gebied van voedingswaarde & gezondheid. De resultaten van deze nulmeting vormen de basis voor het formuleren van een gestructureerd MVOgeoriënteerd marketingbeleid. In dit beleid worden alle specifieke producteigenschappen zoals ingrediënten, voedingswaarde, productiemethode, distributie, verpakking, etikettering en communicatie tegen het licht gehouden in relatie tot aspecten als de maatschappelijke behoefte aan bepaalde producten, de gevolgen voor het milieu en de samenwerking met partners. gezondheid. In Afrika en Azië wordt door de stedelijke bevolking tot 50 procent van het voedselbudget uitgegeven aan goedkope, vitaminearme en mineraalarme voeding. Dit zogenaamde stadsvoedsel is verantwoordelijk voor de enorme toename van obesitas en overgewicht. In veel opkomende markten zijn dieetgerelateerde ziektes zoals diabetes een groeiend probleem in de verstedelijkte gebieden. Als onderdeel van het bestrijden van ondervoeding en obesitas heeft FrieslandCampina zich tot doel gesteld consumenten en professionals zorgvuldig te informeren over de samenstelling van producten. Daarnaast wil FrieslandCampina informatiegeven over voedingswaardes, voeding in een gezonde leefstijl in het algemeen en over het belang van voldoende lichaamsbeweging voor de gezondheid. In 2011 is een aantal nieuwe initiatieven op dit gebied opgezet en zijn bestaande activiteiten voortgezet. Onder de noemer Goodness of Dairy is onder andere een programma opgezet dat tot doel heeft de consumenten beter bewust te maken van het belang van zuivelproducten in voeding. Informatie en voorlichting Toegang tot gezonde voeding is een van de belangrijkste onderdelen van het realiseren van voedselzekerheid voor de wereldbevolking. Niet alleen in Europa en de Verenigde Staten vormen verkeerde voedingsgewoonten een bedreiging voor de Franc Reefman over waardecreatie bij FrieslandCampina Volgens Franc Reefman, directeur marketing van FrieslandCampina en verantwoordelijk voor de uitvoering van het MVO-speerpunt voedingswaarde & gezondheid, leveren de ontwikkeling en uitvoering van programma s op dit gebied belangrijke bijdrages aan de waardecreatie van FrieslandCampina. Nieuwe producten en verbetering van informatie helpen bij de bestrijding van toekomstige voedseltekorten en het voorkomen van obesitas. Daardoor spelen we beter in op de voedingsbehoefte van consumenten en hier kan FrieslandCampina voordeel uit behalen. Een bijkomstig voordeel is dat het innovatieve denken binnen de organisatie en de motivatie van medewerkers worden versterkt, aldus Reefman.

26 Voedingswaarde & gezondheid 25 Resultaten 2011 In 2011 is gestart het bewustzijn van meaningful marketing verder te ontwikkelen door middel van een MVO-roadshow bij alle werkmaatschappijen. Werkmaatschappijen worden op deze manier geïnspireerd om programma s op het gebied van voeding en gezondheid te ontwikkelen en uit te voeren. Op het gebied van het verminderen van suiker, zout en vet zijn in het kader van reeds lopende programma s de afgelopen jaren al belangrijke stappen gezet. Veel producten van FrieslandCampina zijn ook als light alternatief verkrijgbaar, met minder vet en een lager suiker- en zoutgehalte. Sinds 2011 bedraagt de vermindering van het suikergehalte in de consumentenproducten in Europa circa kilo. Dit komt overeen met de lading van een veertigtal grote vrachtauto s. In het kader van het verbeteren van de informatie en voorlichting is in 2011 gestart met het ontwikkelen van een uniforme manier van etikettering volgens nieuwe FrieslandCampina bedrijfsstandaarden. Met name de voedingswaarde informatie en voorlichting op verpakkingen wordt verbeterd. De nieuwe standaard zal in het derde kwartaal van 2012 gereed zijn. In het kader van de uitvoering van het MVO-beleid op het gebied van voedingswaarde & gezondheid is in de afgelopen periode een aantal actieplannen ontwikkeld en in uitvoering genomen. Onderzoek voedingsgewoonten in Zuidoost-Azië In Indonesië, Maleisië, Thailand en Vietnam is in samenwerking met toonaangevende voedingsinstituten een omvangrijk wetenschappelijk voedingsonderzoek, genaamd SEANUTS, (South East Asia Nutrition Survey) uitgevoerd om beter inzicht te krijgen in het voedingswelzijn, de voedingsbehoefte en voedingspatronen van kinderen van 0-12 jaar. Aan de hand van de onderzoeksresultaten wil FrieslandCampina de samenstelling van haar producten verbeteren, zodat een grotere bijdrage kan worden geleverd aan de voedingsbehoefte en gezondheid van kinderen en volwassenen, en aan het tegengaan van ondervoeding. Alle gegevens uit dit project worden door wetenschappers van de diverse voedingsinstituten geanalyseerd en verwerkt, waarbij ondersteuning wordt geboden door onderzoekers van FrieslandCampina. Naar aanleiding van eerdere onderzoeken en in het kader van reeds opgezette activiteiten op het gebied van voedingswaarde & gezondheid is al een aantal productvernieuwingen doorgevoerd. Vrijwilliger als onderdeel van het MVO-programma Het vormen van vrijwilligerspools maakt deel uit van het actief participeren in het FrieslandCampina MVO-beleid. Op allerlei fronten zijn medewerkers actief als vrijwilliger bij maatschappelijke projecten over de hele wereld. Veelal wordt dit gedaan in samenwerking met het Rode Kruis of Agriterra, de Nederlandse organisatie die zich inzet voor het bieden van hulp aan agrariërs in ontwikkelingsgebieden. Zo werken vrijwilligers mee aan het ontwikkelingsprogramma voor melkveehouders in Azië en Afrika. Deze medewerking kan bestaan uit overdracht van kennis, maar ook uit directe hulp bij het bouwen van stallen of het opzetten van de fi nanciën. Een ander voorbeeld zijn de medewerkers die hulp bieden bij het uitvoeren van het JOGGinitiatief (Jongeren Op Gezond Gewicht), een actie die tot doel heeft de jongere Nederlanders gezonder te laten leven door middel van meer beweging en gezonde voeding.

27 26 Voedingswaarde & gezondheid Zo heeft FrieslandCampina voor diverse landen in Zuidoost-Azië melk op maat ontwikkeld. Drie verschillende soorten verrijkte houdbare melk voor drie verschillende leeftijdscategorieën: peuters (1 3 jaar), kinderen (4 12 jaar) en tieners (13 jaar en ouder). Dit Triplet-concept is eind 2010 ingevoerd in Thailand (Foremost), gevolgd door Maleisië (Dutch Lady) en Indonesië (Frisian Flag) in Nigeria: sachetverpakking maakt gecondenseerde melk bereikbaar voor meer mensen Gecondenseerde melk en geëvaporeerde melk zijn al decennialang een belangrijke bron van eiwitten, vetten en mineralen in veel landen. De producten hoeven niet gekoeld bewaard te worden. De ingedikte melk wordt meestal gebruikt in de koffie of thee. Ook wordt het toegepast als voedzame smaakmaker in gerechten. Veelal wordt het in een blikje verkocht, maar niet iedereen kan zich zo n blikje veroorloven. FrieslandCampina Wamco Nigeria ontwikkelde een speciale kleine sachet-verpakking voor Peak geëvaporeerde melk. De kleine porties stellen consumenten in staat om melk gedoseerd en passend in het bestedingspatroon aan te kopen. Dilemma Dilemma s maken onvermijdelijk deel uit van de ontwikkeling en uitvoering van het MVO-beleid. Zo spelen zintuigen een belangrijke rol bij de vernieuwing van producten. De smaak en geur van producten passen niet altijd bij de gewenste beleving van de consumenten. Zoet of zout wordt als lekker ervaren. Echter een teveel aan suiker en zout in producten is ongezond. Producten met minder zout of suiker worden dan ook vaak door consumenten niet als smaakvol ervaren en dat kan een belemmering zijn bij de introductie. De ervaring leert echter dat door geleidelijke vermindering van dergelijke toevoegingen en goede voorlichting deze nadelen goed kunnen worden ondervangen. In tropische omstandigheden is toevoeging van suiker en zout vaak nog noodzakelijk om te voorkomen dat producten snel bederven. Niet iedereen beschikt over een koelkast. Er zal dan ook moeten worden gezocht naar gezonde alternatieven. Voorlichting inwoners van Thailand over de voordelen van zuivel De zuivelconsumptie in Thailand ligt op een relatief laag niveau. Dat komt omdat men over het algemeen van mening is dat het gebruik van zuivelproducten en met name melk alleen zinvol is voor de ontwikkeling van kleine kinderen. Teneinde dit beeld bij te stellen en duidelijk te maken dat melk niet alleen goed is voor kleine kinderen heeft een grote voorlichtingsactie plaats gevonden in het Noordoosten van Thailand. Inwoners van deze regio konden gratis bij een viertal rondreizende gezondheidsteams hun gezondheidstoestand laten checken. Deze teams voorzagen de bezoekers tevens van gratis melkproducten. Daarnaast werden ter introductie nieuwe zuivelproducten tegen extra lage prijzen aangeboden. De gezondheidsteams waren aanwezig op meer dan publieke locaties en werden bezocht door meer dan bezoekers. Daarnaast werden op scholen evenementen georganiseerd waarbij leerlingen op een speelse manier kennis konden maken met de voordelen van melk. Tenslotte werden nog op meer dan 300 scholen in geheel Indo China, inclusief landen als Cambodja, Laos en Myanmar door middel van educatie leerlingen voorgelicht over de voordelen van melkconsumptie. In het totaal werden meer dan 1 miljoen inwoners van Thailand en omliggende landen door deze voorlichtingsacties bereikt.

28 Voedingswaarde & gezondheid 27 Ik Kies Bewust FrieslandCampina is een van de oprichters van het Ik Kies Bewust -programma, een initiatief om consumenten te helpen bij het maken van een gezonde keuze. Producten met het Ik Kies Bewust -logo bevatten minder zout, suiker en verzadigde vetten. Door voor producten met het Ik Kies Bewust -logo te kiezen maakt de consument eenvoudig de gezonde keus binnen de betreffende productgroep. FrieslandCampina beschikte in 2011 over 157 producten die voldoen aan de criteria van de Stichting Ik Kies Bewust. Meer informatie over Ik Kies Bewust is te vinden op en Reclame gericht op kinderen Omdat het voor jonge kinderen soms lastig is het doel van reclame te begrijpen, willen de World Health Organisation en de Europese Unie dat fabrikanten een verantwoord reclamebeleid voeren. In 2009 heeft FrieslandCampina in Nederland een nieuwe eigen norm voor reclame ontwikkeld. Deze norm is sinds 1 januari 2010, samen met de vrijwillige code van de FNLI, van kracht geworden voor het gehele concern en bestaat uit voorschriften voor: reclame in het algemeen; op kinderen gerichte reclame in het algemeen; reclame gericht op kinderen onder de twaalf jaar binnen de Europese Unie; schoolprogramma s, waaronder schoolmelk. JOGG-initiatief in Nederland FrieslandCampina draagt actief bij aan het JOGG-initiatief (Jongeren Op Gezond Gewicht) dat in 2010 in Nederland is gelanceerd. Door de JOGG-aanpak moeten voldoende bewegen en gezonder eten de norm worden. Deze aanpak omvat acties waarbij aandacht voor voeding en beweging op school, betere sport- en speelfaciliteiten en voorlichting aan ouders centraal staan. Een voorbeeld van hoe het JOGG-initiatief kan aanslaan, is te vinden in Amersfoort, waar het centrale kantoor van FrieslandCampina is gevestigd. FrieslandCampina werkt hier in het kader van het gezondheidsproject B.Slim samen met de gemeente Amersfoort en de plaatselijke GGD aan het realiseren van een aantal activiteiten waarin bewegen en gezonder leven worden gestimuleerd. De aanpak is wijkgericht en FrieslandCampina ondersteunt een aantal activiteiten, zoals een gezond-eten-en-snoepenactie tijdens de avondvierdaagse, de Wereldmelkdag en Het Nationaal Schoolontbijt. Een aantal medewerkers van het central office zet zich als vrijwilliger in om deze activiteiten tot een succes te maken. Wereldmelkdag De FAO en UNICEF organiseren sinds 2001 jaarlijks de Wereldmelkdag op 1 juni. In een groot aantal landen steunt FrieslandCampina dit initiatief al. Het is belangrijk de gezonde belofte van melk wereldwijd uit te dragen, zowel naar consumenten als naar de eigen medewerkers. Daarom is FrieslandCampina in 2011 gestart om geleidelijk in alle 26 geografische markten van FrieslandCampina aan de Wereldmelkdag deel te nemen. Doelstelling van de FAO is om in het jaar ,5 miljard consumenten met dit initiatief te bereiken. In de Europese Unie geldt dat wanneer het publiek voor een tv-reclame voor meer dan 30 procent uit kinderen onder de twaalf jaar bestaat, FrieslandCampina alleen reclame maakt voor producten die voldoen aan de toekomstige nutriëntenprofielen van de Europese Unie. Tot de nutriëntenprofielen definitief zijn, moeten producten voldoen aan de criteria van het FoodProfilersysteem. Meer informatie over dit systeem is te vinden op In maart 2012 is FrieslandCampina lid geworden van EU Pledge, een vrijwillig initiatief van grote voedingsondernemingen in Europa om een verantwoorde manier van adverteren gericht op kinderen, te stimuleren en afspraken hierover te controleren. Samenwerking met het Nederlandse Rode Kruis Er is in de wereld fundamentele behoefte aan voeding met nutritionele betekenis. Die behoefte is nog groter op het moment dat mensen worden getroffen door een ramp. In 2011 is FrieslandCampina gestart met het opzetten van een partnerschap met het Nederlandse Rode Kruis om behulpzaam te zijn bij het bieden van nationale en internationale noodhulp bij natuurrampen en oorlogen. FrieslandCampina vult deze samenwerking in door middel van kennisoverdracht op het gebied van voeding. Daarnaast worden zuivelproducten ter beschikking gesteld die wat betreft voedingswaarde en houdbaarheid zijn aangepast. Deze producten kunnen direct worden gebruikt. Met behulp van de expertise van FrieslandCampina kan het Rode Kruis van nog meer betekenis zijn voor mensen die getroffen worden door rampen. Ook de medewerkers van FrieslandCampina voelen zich betrokken bij deze samenwerking. Zo hebben medewerkers een donatie bij elkaar gelopen door deel te nemen aan de Zevenheuvelenloop. Ook heeft een interne actie in het teken van het jaarlijkse radio 3 programma Serious Request een donatie opgeleverd voor het Glazen Huis.

29 28 Effi ciënte en duurzame productieketens

30 Efficiënte en duurzame productieketens 29 De tweede pijler van ons MVO-beleid: Efficiënte en duurzame productieketens FrieslandCampina streeft naar reductie van broeikasgassen per kilo eindproduct. Dat betekent dat in het jaar 2020 een vermindering van het energieverbruik met 20 procent bereikt moet worden. Ook voor water en afval is de doelstelling in procent lager verbruik per kilo eindproduct. FrieslandCampina heeft als doelstelling de toekomstige groei klimaatneutraal te realiseren. Zo wordt er gewerkt aan het verbeteren van energie-efficiëntie en aan de overgang op duurzaam geproduceerde energie. Dit betekent dat de hele keten (van gras tot glas) op den duur in de eigen energiebehoefte moet voorzien door bijvoorbeeld energie uit biomassa en wind- en zonne-energie. Doelstellingen voor 2020 Resultaten 2011 Doelstellingen, acties en initiatieven 2012 Gemiddeld 2 procent reductie per jaar op het gebied van energiegebruik, watergebruik en afvalwater. Daling van 1,6 procent op het gebied van energiegebruik. Continu verbeterprogramma (elimineren van onnodige verliezen). Investeringen in energiebesparende apparatuur. Ontwikkelen energiebesparende technologieën. Efficiënt transport. Klimaatneutrale groei, 100 procent gebruik groene elektriciteit. Alle ingekochte (landbouw) grondstoffen duurzaam geproduceerd. Uitgifte certificaten. 14 procent van al het elektriciteitsverbruik is duurzaam opgewekt. Scan gemaakt van alle gevoelige landbouwgrondstoffen. Identificatie van top tien van gevoelige producten. Stimuleren van leden-melkveehouders om zo veel mogelijk gebruik te maken van duurzaam opgewekte energie op melkveebedrijven, waardoor ze een belangrijke rol blijven spelen in de energietransitie. Uitvoeren van het beleid voor duurzame inkoop van cacao, palmolie en tropisch fruit. Gebruik van FSC-gecertificeerde verpakkingen. Beleid ontwikkeld voor duurzame inkoop van landbouwgrondstoffen.

MVO-verslag 2011. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2011. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Bijschrift bij cover: Koeien in de wei zijn een kenmerkend onderdeel van het Nederlandse cultuurlandschap.

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag Koninklijke FrieslandCampina N.V. 4 Algemeen Royal FrieslandCampina in een oogopslag Royal FrieslandCampina in een oogopslag Elke dag voorziet Royal FrieslandCampina circa 1 miljard consumenten

Nadere informatie

Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013

Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013 Visie op de ontwikkeling van de zuivelmarkt Thom Albers Landelijke Onderwijsdag 19 november 2013 Groeiende vraag Stabiele vraag Dalende vraag Positief effect op garantieprijs Negatief effect op garantieprijs

Nadere informatie

FrieslandCampina vernieuwt Optimel: minder ingrediënten, meer smaak

FrieslandCampina vernieuwt Optimel: minder ingrediënten, meer smaak FrieslandCampina vernieuwt Optimel: minder ingrediënten, meer smaak FrieslandCampina vernieuwt de receptuur van alle producten van marktleider Optimel. De vernieuwde Optimel heeft meer smaak, maar minder

Nadere informatie

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld

NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld Frans Keurentjes Raad van Commissarissen / Bestuurslid FrieslandCampina 5 november 2015 Wereldwijd Europa Nederland Duitsland België Griekenland Hongarije Roemenië

Nadere informatie

De Nederlandse zuivel in de wereld. Cees t Hart, CEO Koninklijke FrieslandCampina

De Nederlandse zuivel in de wereld. Cees t Hart, CEO Koninklijke FrieslandCampina De Nederlandse zuivel in de wereld Cees t Hart, CEO Koninklijke FrieslandCampina 3 oktober 2014 Van Gras tot Glas De Agro & Food sector De Nederlandse zuivelsector in de wereld FrieslandCampina 1 Agro

Nadere informatie

Fors hoger resultaat 2010 bij 10 procent hogere omzet FrieslandCampina

Fors hoger resultaat 2010 bij 10 procent hogere omzet FrieslandCampina Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Rob van Dongen T +31 (0)33 7132191 M +31 (0)653914507 www.frieslandcampina.com Woensdag, 16 maart 2011 Meeste merken breiden posities in markten

Nadere informatie

Strategieën voor een veranderende wereld. Frans Keurentjes

Strategieën voor een veranderende wereld. Frans Keurentjes Strategieën voor een veranderende wereld Frans Keurentjes Even voorstellen: Frans Keurentjes Lid van het coöperatiebestuur en raad van commissarissen sinds 2006 Sinds 20 december 2016 voorzitter van het

Nadere informatie

Jaarcijfers 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Goed resultaat bij hoge melkprijs voor leden-melkveehouders

Jaarcijfers 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Goed resultaat bij hoge melkprijs voor leden-melkveehouders Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Jan-Willem ter Avest t + 31 (0) 33 713 3885 jan-willem.teravest@frieslandcapina.com www.frieslandcampina.com Woensdag 14 maart 2012 Jaarcijfers

Nadere informatie

Volumegroei en internationale focus dragen bij aan hogere omzet en winst FrieslandCampina realiseert goed resultaat in eerste helft 2012

Volumegroei en internationale focus dragen bij aan hogere omzet en winst FrieslandCampina realiseert goed resultaat in eerste helft 2012 Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Jan-Willem ter Avest t + 31 (0) 33 713 3885 jan-willem.teravest@frieslandcapina.com www.frieslandcampina.com Donderdag 30 augustus 2012 Volumegroei

Nadere informatie

Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen

Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen Gedetailleerde doelen Duurzame Zuivelketen Inleiding Via de Duurzame Zuivelketen streven zuivelondernemingen (NZO) en melkveehouders (LTO) gezamenlijk naar een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector.

Nadere informatie

FrieslandCampina Erwin Wunnekink FrieslandCampina

FrieslandCampina Erwin Wunnekink FrieslandCampina FrieslandCampina Erwin Wunnekink 2018 FrieslandCampina Even voorstellen: Erwin Wunnekink Lid van coöperatiebestuur en raad van commissarissen sinds 2009 Vice-voorzitter van bestuur en rvc sinds 20 december

Nadere informatie

Goed eerste halfjaar 2010 voor FrieslandCampina Stijging omzet en nettowinst

Goed eerste halfjaar 2010 voor FrieslandCampina Stijging omzet en nettowinst Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Rob van Dongen T + 31 (0)33 71 32 191 M + 31 (0)6 539 145 07 www.frieslandcampina.com Dinsdag, 31 augustus 2010 Goed eerste halfjaar 2010

Nadere informatie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina

Nadere informatie

De Transformatie van Royal FrieslandCampina Kees Gielen, Chief Financial Officer 27 november 2014

De Transformatie van Royal FrieslandCampina Kees Gielen, Chief Financial Officer 27 november 2014 De Transformatie van Royal FrieslandCampina Kees Gielen, Chief Financial Officer 27 november 2014 19.000 ambitieuze leden-melkveehouders zijn de eigenaren van FrieslandCampina 1 13.887 leden-melkveebedrijven

Nadere informatie

Donderdag 22 februari 2018

Donderdag 22 februari 2018 Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Jan-Willem ter Avest t + 31 (0) 33 713 3885 avest@frieslandcampina.com www.frieslandcampina.com Donderdag 22 februari 2018 Publicatie Jaarcijfers

Nadere informatie

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord!

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Milieubewuste inkoop Hero Benelux breidt haar inspanningen voor een duurzame inkoop van grondstoffen verder uit. We letten daarbij niet alleen op kwaliteit.

Nadere informatie

MVO-verslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2012 Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2012 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Bijschrift bij cover: In deze installatie in de productielocatie van FrieslandCampina in Workum wordt

Nadere informatie

Jaarverslag 2011. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2011. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. 1 Jaarverslag 2011 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Bijschrift bij omslag: Melk is een van de rijkste natuurlijke bronnen van essentiële voedingsstoffen.

Nadere informatie

MVO-verslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2013 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit MVO-verslag doet Koninklijke FrieslandCampina N.V. verslag van de resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijk

Nadere informatie

Duurzaamheid & Verpakkingen. Taco Kingma Alphen a/d Rijn,

Duurzaamheid & Verpakkingen. Taco Kingma Alphen a/d Rijn, Duurzaamheid & Verpakkingen Taco Kingma Alphen a/d Rijn, 26-05-2016 19.000 ambitieuze leden-melkveehouders zijn de eigenaren van FrieslandCampina Een goede verzorging van de koe staat aan de basis van

Nadere informatie

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid

Nadere informatie

Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie

Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie Strategie route2020: duurzame groei én waardecreatie 2 Elke dag voorziet FrieslandCampina miljoenen consumenten verspreid over de wereld van zuivelproducten met waardevolle voedingsstoffen uit melk. De

Nadere informatie

Donderdag 26 maart 2009

Donderdag 26 maart 2009 Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Rob van Dongen T + 31 (0)522 276 334 www.frieslandcampina.com Donderdag 26 maart 2009 Geografische spreiding, brede pakket toegevoegde waarde

Nadere informatie

Energie + Meten = Weten Agenda :

Energie + Meten = Weten Agenda : Energie + Meten = Weten Agenda : 1. FrieslandCampina 2. DMV 3. Energie management FrieslandCampina in een oogopslag 11,3 miljard euro omzet 22.168 medewerkers Vestigingen in 32 landen Export naar meer

Nadere informatie

MVO-verslag 2010. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2010. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2010 Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2010 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Bijschrift bij de cover: Melk is een van de rijkste natuur lijke bronnen van essentiële voedingsstoffen.

Nadere informatie

Kerncijfers FrieslandCampina

Kerncijfers FrieslandCampina Workshop Agenda 1. Kerncijfers FrieslandCampina 2. Historie en speelveld 3. Duurzaamheidsdoelen 3. Visie en aanpak 4. Uitwerking Foqus planet 5. Wat brengt Foqus planet 6. Weidegang 2. Kerncijfers FrieslandCampina

Nadere informatie

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016

Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Waardeketen Verantwoord en sociaal jaarverslag 2016 Mensen en kapitaal In ons dagelijks werk maken onze mensen het verschil en daarom willen we goed voor onze mensen zorgen. Opleiding en ontwikkeling vormen

Nadere informatie

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke

Nadere informatie

Bijlage halfjaarcijfers 2019

Bijlage halfjaarcijfers 2019 Bijlage halfjaarcijfers Koninklijke FrieslandCampina N.V. Inhoud 3 Kerncijfers 4 Verkorte geconsolideerde winst-en-verliesrekening 5 Verkorte geconsolideerde balans 6 Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht

Nadere informatie

Nettowinst Friesland Foods stijgt met 8 procent naar 104 miljoen euro

Nettowinst Friesland Foods stijgt met 8 procent naar 104 miljoen euro Voor meer informatie: Friesland Foods Corporate Communication R.J.A. van Dongen T +31 (0)522 276 334 F +31 (0)522 276 477 www.frieslandfoods.com Donderdag 9 maart 2006 Jaarcijfers 2005 Nettowinst Friesland

Nadere informatie

Jaarcijfers 2012 Koninklijke FrieslandCampina N.V. FrieslandCampina realiseert sterke winststijging en recordomzet over 2012

Jaarcijfers 2012 Koninklijke FrieslandCampina N.V. FrieslandCampina realiseert sterke winststijging en recordomzet over 2012 Voor meer informatie: FrieslandCampina Corporate Communication Jan-Willem ter Avest t + 31 (0) 33 713 3885 avest@frieslandcapina.com www.frieslandcampina.com Donderdag 14 maart 2013 Jaarcijfers 2012 Koninklijke

Nadere informatie

NATUURLIJK VERANTWOORD

NATUURLIJK VERANTWOORD NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2 Elke dag voorziet FrieslandCampina miljoenen consumenten verspreid over de wereld van zuivelproducten met waardevolle voedingsstoffen uit melk. De kwaliteit van

Nadere informatie

Melk is van nature een van de meest rijke voedingsbronnen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken,

Melk is van nature een van de meest rijke voedingsbronnen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken, In een oogopslag 1 Eiwitten, vetten, vitaminen, mineralen, suikers... melk Melk is van nature een van de meest rijke voedingsbronnen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt,

Nadere informatie

Proteïne, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, lactose melk

Proteïne, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, lactose melk In een oogopslag Proteïne, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, lactose melk 4 NOURISHING BY NATURE 5 FrieslandCampina: Passie voor gezonde voeding Melk, yoghurt, kwark en kaas: zuivelproducten die

Nadere informatie

MVO-verslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2013 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit MVO-verslag doet Koninklijke FrieslandCampina N.V. verslag van de resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijk

Nadere informatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie

Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede

Nadere informatie

DOC KAAS EN ROYAL A-WARE

DOC KAAS EN ROYAL A-WARE STRATEGISCHE SAMENWERKING DOC KAAS EN ROYAL A-WARE KEUZE VOOR NEDERLANDSE WERELDSPELER IN ZUIVEL OENKERK WIE IS ROYAL A-WARE TEXEL WORKUM HEERENVEEN 125 jaar ervaring en wereldwijd sterk afzetnetwerk Royal

Nadere informatie

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame boodschap Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame koers als familiebedrijf Jumbo is een echt familiebedrijf, dat middenin de samenleving staat. Daar zijn we trots op. Een

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2013 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit jaarverslag worden de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen van Koninklijke FrieslandCampina N.V. (hierna FrieslandCampina)

Nadere informatie

Melk is een natuurlijke bron van voedingsstoffen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken, kaas, boter

Melk is een natuurlijke bron van voedingsstoffen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla, zuiveldranken, kaas, boter In een oogopslag Eiwitten, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, suikers... melk Melk is een natuurlijke bron van voedingsstoffen en vormt de basis van een breed scala zuivelproducten. Van yoghurt, vla,

Nadere informatie

Eiwitten, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, suikers... melk

Eiwitten, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, suikers... melk In een oogopslag 2 3 Eiwitten, vetten, vitamines B2 en B12, mineralen, suikers... melk 4 Elke dag voorziet FrieslandCampina miljoenen consumenten verspreid over de wereld van zuivelproducten met waardevolle

Nadere informatie

Innovatieagenda Melkveehouderij

Innovatieagenda Melkveehouderij Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de

Nadere informatie

Jaarverslag 2015. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2015. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2015 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit jaarverslag worden de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen van Koninklijke FrieslandCampina N.V. (hierna FrieslandCampina)

Nadere informatie

Verpakking en Etikettering: Het perfecte huwelijk. Elly Spies AOAC-LL symposium, 21 November 2013

Verpakking en Etikettering: Het perfecte huwelijk. Elly Spies AOAC-LL symposium, 21 November 2013 Verpakking en Etikettering: Het perfecte huwelijk Elly Spies AOAC-LL symposium, 21 November 2013 FrieslandCampina brands Consumer products Professional market Ingredients 2 Wereldwijd Europe Netherlands

Nadere informatie

Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten

Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten Jan Willem Straatsma Samen klantwaarde realiseren met kwaliteit en duurzaamheid in onze keten Klimaatneutrale groei 1 route2020: winnen in de markt Betere voeding voor de wereld, goede inkomsten voor onze

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst. FrieslandCampina - Gemeente Amersfoort

Samenwerkingsovereenkomst. FrieslandCampina - Gemeente Amersfoort Samenwerkingsovereenkomst FrieslandCampina - Gemeente Amersfoort Partijen: FrieslandCampina Nederland B.V., gevestigd aan het Stationsplein 4, 3818 LE Amersfoort, hierna te noemen: FrieslandCampina ; en

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2012. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2012 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit jaarverslag worden de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen van Koninklijke FrieslandCampina N.V. (hierna FrieslandCampina)

Nadere informatie

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020

Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 Verder verduurzamen melkveehouderij; Pro-actieve aanpak Route2020 0 Experts verwachten een volumegroei van ~20% tot 2020 door het afschaffen van de quota... Nederlandse melkproductie (mln kg/jaar) 14,000

Nadere informatie

Onze Verantwoordelijkheid. Corporate Responsibility in Nederland Resultaten 2018

Onze Verantwoordelijkheid. Corporate Responsibility in Nederland Resultaten 2018 Onze Verantwoordelijkheid Corporate Responsibility in Nederland Resultaten 2018 Over Arla Foods Nederland We willen groeien en wij vinden het belangrijk hóe dat gebeurt. We zorgen ervoor dat we op een

Nadere informatie

KEY ACCOUNT MANAGER. Account Management #VACANCY

KEY ACCOUNT MANAGER. Account Management #VACANCY Sales Account Management #VACANCY KEY ACCOUNT MANAGER Een feestelijke mijlpaal: FrieslandCampina bestaat dit jaar tien jaar. Daarmee voorziet de zuivelgigant al een decennium wereldwijd miljoenen consumenten

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2010. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2010 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2010 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit jaarverslag worden de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen

Nadere informatie

Internationaal Palmolie-inkoopbeleid

Internationaal Palmolie-inkoopbeleid Internationaal Palmolie-inkoopbeleid Stand: september 2015 Onze visie Eenvoud, verantwoord, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar ligt koopmanschap ten grondslag aan het succes van ALDI NORD (hierna: ALDI).

Nadere informatie

Stakeholders en materiële onderwerpen voor duurzaamheidsverslag 2016

Stakeholders en materiële onderwerpen voor duurzaamheidsverslag 2016 Stakeholders en materiële onderwerpen voor heidsverslag 2016 In 2016 consulteerden we verschillende stakeholders over onze heidsdoelen. Indien relevant was de directie aanwezig bij deze gesprekken. De

Nadere informatie

Halfjaarbericht 2015. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Halfjaarbericht 2015. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Halfjaarbericht 2015 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Eerste halfjaar 2015 2 Belangrijkste ontwikkelingen Sterke winststijging bij stabiele omzet in onzekere markt Netto-omzet stabiel op 5.645 miljoen

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

MVO-verslag 2014. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

MVO-verslag 2014. Koninklijke FrieslandCampina N.V. MVO-verslag 2014 Koninklijke FrieslandCampina N.V. 2 Inhoud 3 FrieslandCampina Indonesia heeft samen met een supermarktketen een fondsenwerving gelanceerd voor 25.000 Indonesische scholieren. Dit initiatief

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

De noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp

De noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp De noodzaak van de focus op Melkkwaliteit bij ontwikkelingen in de primaire sector ir Margreet Hovenkamp 10 maart 2015, NVTL-studiedag Inhoud Nederlandse Zuivelindustrie Duurzame zuivelketen Uitgangspunten

Nadere informatie

Halfjaarbericht 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Halfjaarbericht 2013. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Halfjaarbericht Koninklijke FrieslandCampina N.V. 2 Halfjaarbericht Kerncijfers Resultaten In miljoenen euro s eerste halfjaar 1 eerste halfjaar Mutatie in % Netto-omzet 5.524 5.089 8,5 10.309 Bedrijfsresultaat

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

MVO Programma

MVO Programma 2017-2020 Inleiding Jan Bakker heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld in de agrarische sector en de grond-, wegen waterbouw. We zijn gegroeid en geprofessionaliseerd, maar met behoud van onze eigen

Nadere informatie

de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm

de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm Onze veehouders zorgen voor prachtige en heerlijke producten. Van melk en kipfilet tot eieren en subliem varkensvlees van eigen bodem. Vele mensen

Nadere informatie

Visie op het EU zuivelbeleid na de quota

Visie op het EU zuivelbeleid na de quota Jan Maarten Vrij Indeling presentatie 1. De zuivelsector in Nederland 2. Hoog Niveau Expert Groep Zuivel 3. Discussiepunten Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 4. Standpunten Nederlandse Zuivelindustrie 2van

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2014. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2014 Koninklijke FrieslandCampina N.V. Toelichting In dit jaarverslag worden de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen van Koninklijke FrieslandCampina N.V. (hierna FrieslandCampina)

Nadere informatie

Maatschappelijk Jaarverslag 2012

Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Maatschappelijk Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave Blad Voorwoord 2 1. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 3 2. MVO en Prins Bouw 3 3. Beleid 4 4. Speerpunten 5 5. Duurzaam bouwen 9 6. Toekomst 10

Nadere informatie

14-12-2010. Caring Dairy en het. Het Kringloop-Kompas. Inhoud. CONO Kaasmakers. Wat is duurzaamheid voor CONO Kaasmakers? Caring Dairy: Hoe het begon

14-12-2010. Caring Dairy en het. Het Kringloop-Kompas. Inhoud. CONO Kaasmakers. Wat is duurzaamheid voor CONO Kaasmakers? Caring Dairy: Hoe het begon -- CONO Kaasmakers, blije boeren, blije aarde Ruim jaar ervaring Zelfstandige coöperatie Caring Dairy en het leden en medewerkers Werelderfgoed De Beemster 8 miljoen kilogram kaas Kaas met toegevoegde

Nadere informatie

Duurzaamheidsverklaring

Duurzaamheidsverklaring DUURZAAMHEIDSVERKLARING Ondergetekende: [Naam Leverancier en rechtsvorm [ ], statutair gevestigd te [plaats], aan de [straat, nummer en postcode] (KvK ), hierna te noemen Leverancier, hierbij rechtsgeldig

Nadere informatie

GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN 1

GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN 1 GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN GEDRAGSCODE DUURZAAMHEID NEDERLANDSE PRODUCENTEN VAN BAKKERIJGRONDSTOFFEN 1 Inleiding In deze Gedragscode geeft de Vereniging van

Nadere informatie

De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam. Stephan Peters NZO

De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam. Stephan Peters NZO De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam Stephan Peters NZO NZO NEDERLANDSE ZUIVEL ORGANISATIE De branchevereniging van de Nederlandse zuivelindustrie Behartigt belangen van dertien zuivelondernemingen

Nadere informatie

Missie: De missie van Unilever is om merken te bouwen via winstgevende innovaties die zijn gebaseerd op wetenschap en technologie.

Missie: De missie van Unilever is om merken te bouwen via winstgevende innovaties die zijn gebaseerd op wetenschap en technologie. Missie, visie & doelstellingen verslag Marketing en Communicatie Unilever Visie: De visie van Unilever is om hun bedrijf te laten groeien en tegelijkertijd hun milieuvoetafdruk los te koppelen van hun

Nadere informatie

DE KRACHT VAN BOER GENOTEERD. Atze Schaap Vereniging & Transport Wageningen, 22 november 2007

DE KRACHT VAN BOER GENOTEERD. Atze Schaap Vereniging & Transport Wageningen, 22 november 2007 DE KRACHT VAN BOER GENOTEERD Atze Schaap Vereniging & Transport Wageningen, 22 november 2007 Agenda 1. Profiel en Missie van Campina 2. De kracht van boer genoteerd 3. Project Source - Campina merkmelk

Nadere informatie

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol

Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Duurzaamheidsrapport CCL Nutricontrol Voorwoord Met trots presenteer ik u het allereerste duurzaamheidsverslag van CCL Nutricontrol! In dit eerste duurzaamheids verslag willen wij u laten zien dat wij

Nadere informatie

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen

Duurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de

Nadere informatie

inspireren en innoveren in MVO

inspireren en innoveren in MVO inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

World Food Center uit de startblokken!

World Food Center uit de startblokken! World Food Center uit de startblokken! De plannen voor de realisatie van het World Food Center (WFC) zijn in een ver gevorderd stadium. Het WFC wordt een iconisch experience center waar de Nederlandse

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 9

Samenvatting. Samenvatting 9 Samenvatting Voedingsmiddenenbedrijven hebben verschillende manieren om consumenten erop te attenderen dat bepaalde producten goed zouden zijn voor de gezondheid. Sinds enkele jaren worden daar in Nederland

Nadere informatie

MVO verklaring

MVO verklaring Voor u ligt het MVO beleid van Kamphuis Lastechniek BV. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is verankerd in ons bedrijfsbeleid. Voor nu, en voor de toekomst. Doordat Kamphuis Lastechniek

Nadere informatie

De toekomst van energie

De toekomst van energie De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig

Nadere informatie

Historie. Feiten Nederlandse zuivelsector

Historie. Feiten Nederlandse zuivelsector Nederland Zuivelland Feiten Nederlandse zuivelsector 17.500 melkveebedrijven 1,7 miljoen koeien 1,2 miljoen hectare grasland en snijmaisteelt: dat is 28% van Nederland 13 miljard liter jaarlijkse melkproductie

Nadere informatie

World Food Center Experience

World Food Center Experience World Food Center Experience We Feed Each Other Een uniek voedselavontuur De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De wereldbevolking

Nadere informatie

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem

Nadere informatie

Lean and Green Personal Mobility

Lean and Green Personal Mobility Lean and Green Personal Mobility Connekt heeft in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu het programma Lean and Green ontwikkeld voor duurzame mobiliteit. Sinds de introductie in

Nadere informatie

ADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering.

ADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering. ADVIESNOTA Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd Inleiding Een gezonde jeugd. Dat is wat onze gemeente wil. Overgewicht onder jongeren vormt echter een bedreiging. Daarom is bestrijding

Nadere informatie

Verklaring van de symbolen

Verklaring van de symbolen Verklaring van de symbolen lactosevrij UTZ CERTIFIED gecertificeerde koffieboeren verbouwen hun koffie met zorg en aandacht voor mens en milieu. Inter IKEA Systems B.V. 2009 Producten die geschikt zijn

Nadere informatie

Jaarverslag 2009. Koninklijke FrieslandCampina N.V.

Jaarverslag 2009. Koninklijke FrieslandCampina N.V. Jaarverslag 2009 Jaarverslag 2009 Toelichting In dit jaarverslag presenteren wij de financiële resultaten en de belangrijkste ontwikkelingen van uit het jaar 2009. De jaarrekening is opgemaakt per 31 december

Nadere informatie

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede We Feed Each Other Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De

Nadere informatie

EBPI MVO Kwartaalrapportage

EBPI MVO Kwartaalrapportage EBPI MVO Kwartaalrapportage 2017 EBPI 088-1161800 Prinses Catharina-Amaliastraat 5 www.ebpi.nl 2496 XD Den Haag info@ebpi.nl INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 EBPI & MVO... 4 ONZE KERNWAARDEN:... 4 PEOPLE...

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A.

Jaarverslag 2014. Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. Jaarverslag 2014 Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. 2 Toelichting In dit jaarverslag 2014 treft u aan de geconsolideerde jaarrekening van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. De jaarrekening 2014

Nadere informatie

Maatschappij, Markt en Meerwaarde. Paul Jansen, Director Public Affairs Agri VION Food group

Maatschappij, Markt en Meerwaarde. Paul Jansen, Director Public Affairs Agri VION Food group Maatschappij, Markt en Meerwaarde Paul Jansen, Director Public Affairs Agri VION Food group VION Food Group Global Profiel Internationaal Food Concern 9 miljard omzet 27.000 werknemers Hoofdkantoor Son

Nadere informatie

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde

Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000

Nadere informatie

Marktontwikkelingen varkenssector

Marktontwikkelingen varkenssector Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te

Nadere informatie

DUURZAAM A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID

DUURZAAM A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID DUURZAAM MAGAZINE MAGAZINE Oktober 2014 04 06 14 DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID Korte versie A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP

Nadere informatie

Bijlage 1 GRI tabel 2016

Bijlage 1 GRI tabel 2016 Bijlage 1 GRI tabel MVO-verslag Plukon Food Group GRI tabel Deze bijlage behoort tot de rapportage over. GRI Standaard Omschrijving Directe informatie, paginanummer Algemene verslagleggingsvoorschriften

Nadere informatie