Sporten kan iedereen. Sportaanbod voor mensen met een handicap

Transcriptie

1 Sporten kan iedereen Sportaanbod voor mensen met een handicap 1

2 2 3 Sport is mooi, sport is belangrijk, sport levert veel op Het is fantastisch om te doen en brengt vooral ook veel plezier en ontspanning. Het is daarom ook geweldig dat er in ons land zoveel mensen aan sport doen, jong en oud, met of zonder handicap. NOC*NSF Telefoon: gehandicaptensport@noc-nsf.nl Website: en Er is gestreefd naar een zo compleet mogelijk overzicht, maar het kan zijn dat het niet voor iedereen volledig is. Heb je een vraag of mis je informatie, neem dan contact op via bovenstaande gegevens zodat je door NOC*NSF geholpen kunt worden of doorverwezen naar een andere organisatie. FOTO S Mathilde Dusol en Jan de Koning Sport is een bindend element voor onze maatschappij. Daarom vinden sportbonden en NOC*NSF het zeer belangrijk dat de hele Nederlandse maatschappij wordt geïnspireerd door sport. De sportbonden en NOC*NSF werken aan het versterken van de georganiseerde sport, ook voor mensen met een handicap. Het doel is om zoveel mogelijk mensen te laten sporten binnen de georganiseerde sport en zo dicht mogelijk bij huis. Dit volgens het motto: Samen wat samen kan, apart wat apart moet. Inmiddels is het merendeel van de gehandicaptensporten onder de hoede gebracht van de reguliere sportbonden. Het doel hiervan is om alle mogelijkheden die een sportbond te bieden heeft ook voor sporters met een handicap beschikbaar te stellen. Van het laagste niveau tot en met e topsport. NOC*NSF en de aangesloten sportbonden streven naast het verhogen van de sportparticipatie ook gezamenlijk de doelstelling na om Nederland te laten behoren tot de top tien van de wereld. Daarom wordt er veel aandacht besteed aan talentscouting en talentontwikkeling. Zo wordt er jaarlijks een e Talentdag georganiseerd waarbij talentvolle sporters hun kwaliteiten aan diverse bondscoaches kunnen laten zien. NOC*NSF is verantwoordelijk voor de samenstelling, begeleiding, uitzending en financiering van het Nederlands Team. In deze brochure vind je het sportaanbod voor mensen met een lichamelijke, visuele of verstandelijke handicap dat bij meerdere verenigingen in Nederland te beoefenen is. Eerst worden de sporten benoemd die op niveau beoefend kunnen worden en daarna komen de niet-e sporten. Er wordt steeds onder de titel vermeld voor welke doelgroepen de sport aangeboden wordt, mensen met een lichamelijke, visuele of (licht) verstandelijke handicap. Voor e sporten geldt dat je moet voldoen aan de minimale handicapeis om deel te mogen nemen aan wedstrijden. Voor sommige sporten betekent dat dat je met het missen van drie vingers mee mag doen terwijl je voor andere sporten aan minimaal 4 ledematen een beperking moet hebben. Meer informatie hierover vind je in de sportwijzer op Wil je meer te weten komen over een bepaalde sport? Dan kun je contact opnemen met de sportbond die onder iedere sport vermeld staat. Wil je meer te weten komen over het sportaanbod in jouw provincie? Neem dan contact op met een van de provinciale sportraden die achter in deze brochure vermeld staan. Misschien zijn er in jouw buurt nog wel meer sporten mogelijk!

3 4 5 Overzicht e sporten Alpineskiën, snowboarden en langlaufen en Visueel Atletiek, Visueel en Licht verstandelijk Bankdrukken (krachtsport) Boccia CP-Voetbal Goalball Visueel Voor talentvolle skiërs en snowboarders zijn er slalomwedstrijden. In het langlaufen zijn er voor sporters met een lichamelijke en visuele handicap wedstrijden op korte, midden en lange afstanden in lengte variërend van tweeënhalf tot twintig kilometer. Voor mensen met een lichamelijke handicap wordt er bij zowel alpineskiën als langlaufen onderscheid gemaakt in staand en zittend skiën. Bij staand skiën bestaat er de mogelijkheid om op twee benen te skiën en daarnaast kunnen eenbeners gebruik maken van speciale krukken waaronder skietjes gemonteerd worden. Voor de personen die niet staand kunnen skiën zijn er zitski s. Dit zijn speciale kuipstoeltjes gemonteerd op een of twee ski s en korte krukken met skietjes eronder voor in de handen. In het langlaufen wordt door staanders gebruik gemaakt van normale langlaufski s, waarbij mensen met een visuele handicap een gids gebruiken die ze begeleidt. Mensen die niet kunnen staan gebruiken een kuipje gemonteerd op twee langlaufski s waarbij het verplaatsen gebeurt door twee kortere stokken te gebruiken. Atletiek is een sport voor iedereen! Er zijn veel atletiekverenigingen in het land waar je met een handicap kunt trainen. En of je nu een verstandelijke handicap hebt, in een rolstoel zit, een prothese hebt, een cerebrale parese of een visuele handicap hebt, atletieken kun je altijd. Voor mensen met een lichamelijke, visuele of verstandelijk handicap is atletiek een geschikte sport. Er zijn de volgende onderdelen: Loop- (alle afstanden van sprint tot en met de marathon), spring- (verspringen, hink-stap-springen) en werpnummers (kogel, discus en speerwerpen). Met eventueel aangepaste materialen en regelgeving (afhankelijk van de handicapcategorie) kan iedereen deze sport op eigen niveau beoefenen. Je kunt atletiek op recreatief niveau doen, op wedstrijdniveau en op topniveau! Sportbond: Atletiekunie Contactpersoon: Agnes van Berkel-Ottens Telefoonnummer: gehandicaptenatletiek@atletiekunie.nl Website: De Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie (KNKF) is de koepel van alle krachtsporten in Nederland. Een onderdeel van de KNKF is het bankdrukken. Bankdrukken wordt ook wel omschreven als: gewichtheffen in liggende vorm (onder de IPC wordt het omschreven als Powerlifting). Het bankdrukken kent een open competitie. Alle atleten met een lichte hersenaandoening, dwarslaesie, amputaties (alleen onderste ledematen) en Les Autres die aan minimale handicap criteria voldoen, mogen meedoen aan het Bankdrukken. Interesse? Neem dan contact op met de KNKF. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie / Nederlandse Powerlifting Bond (KNKF/NPB) Contactpersoon: Martin Verdiesen Postadres: Waalstraat 38, 1316 GG Almere Telefoon: / m.verdiesen@upcmail.nl Website: of of Als je van uitdaging houdt, dan is boccia misschien wel jouw sport. Boccia is een e sport voor mensen met Cerebrale Parese en mensen met een ernstige spierziekte. Boccia lijkt qua spelvorm op jeu de boules en vergt veel tactisch inzicht. Het is een indoor balsport waarbij iedere speler met 6 rode of blauwe ballen probeert zo dicht mogelijk bij de witte bal (de jack ) terecht te komen. Boccia wordt zowel individueel als in teamverband gespeeld. Sportbond: Gehandicaptensport Nederland Contactpersoon: Dos Engelaar Telefoon: of boccia@gehandicaptensport.nl Website: of De nationale afvaardiging vanuit de KNVB is het CP-team. CP-voetbal is bedoeld voor spelers die als gevolg van een hersenbeschadiging (Cerebrale Parese) in meer of mindere mate motorische problemen hebben. Het Nederlands CP-team, dat sinds 2005 officieel onder de KNVB valt, komt bovendien uit op de e Spelen. De spelers van het Nederlands CP-team komen over het algemeen uit in de reguliere competitie. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) Contactpersoon: Marcel Geestman Telefoon: marcel.geestman@knvb.nl Website: / Goalball is een zaalsport voor mensen met een visuele handicap. Twee teams werpen een rinkelbal die het andere team moet proberen tegen te houden. Goalball stelt hoge eisen aan de sporter. Het komt aan op kracht, concentratie en snelheid. Goalball is een teamsport, het team bestaat uit drie personen. Een visueel beperkte goalballer opereert binnen het team geheel zelfstandig zonder hulp van een gids/begeleider, je doet het helemaal zelf. Sportbond: Gehandicaptensport Nederland Contactpersoon: Dos Engelaar Telefoon: of goalball@gehandicaptensport.nl, Website: en Sportbond: Nederlandse Ski Vereniging (NSkiV) Contactpersoon: Sil Bouten Telefoon: s.bouten@wintersport.nl Website:

4 6 Overzicht e sporten 7 Handboogsport Hippische sport en Visueel Judo Visueel Paratriathlon (vanaf 2016) en Visueel Roeien en Visueel Rolstoelbasketball De handboogsport is een erg toegankelijke sport voor mensen met een lichamelijke handicap. Handboogschieten is één van die bijzondere sporten waar je met een handicap in de reguliere competities en toernooien kunt meedraaien. Sterker nog; je kunt die competities zelfs winnen! In de wereldtop zijn sporters met een lichamelijke handicap regelmatig erg succesvol. Sportbond: Nederlandse Handboog Bond (NHB) Contactpersoon: Pier Elzinga Telefoon: pierelzinga@handboogsport.nl Website: Ben je gek op dieren en ben je graag buiten? Dan is de paardensport iets voor jou! De hippische sport, met name de dressuur, wordt al jaren gebruikt om de fysieke vaardigheden van mensen met een handicap te verbeteren en vanaf 1984 is het ook een e sport. Dressuur kan worden beoefend door sporters met een lichamelijke en/of visuele handicap. Sporters worden op basis van hun handicap ingedeeld in functionele handicapklassen middels een classificatiekeuring. De ruiters strijden in twee onderdelen: een proef met vastgestelde oefeningen en een vrije kür op muziek. Daarnaast wordt er een teamwedstrijd gehouden, voor drie tot vier ruiters per team. De deelnemers worden beoordeeld op basis van de vertoonde vaardigheden. Het is toegestaan ondersteunende hulpmiddelen te gebruiken, zoals bijvoorbeeld een dressuurzweep, een eenhandsteugel, elastieken om de voeten in de beugel te houden. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS) Contactpersoon: Lisanne Kooiker Telefoon: l.kooiker@knhs.nl Website: > aangepast sporten Voor mensen met een visuele handicap is judo een uitermate geschikte sport. Judo is namelijk een contactsport. Je kunt heel goed aanvoelen welke techniek je tegenstander wil toepassen en hierop anticiperen. Mensen met een visuele handicap kunnen de judosport beoefenen volgens het VI-judoreglement. VI betekent visually impaired. Hierbij zijn alle technieken uit het reguliere judo toegestaan dus ook armklemmen, verwurgingen en offerworpen. De Judo Bond Nederland (JBN) stimuleert het VI-judo op alle niveaus, van recreatief (breedtesport) tot topsport. Sportbond: Judo Bond Nederland (JBN) Contactpersoon: Benny van den Broek Telefoon: b.vandenbroek@jbn.nl Website: > judo > vi-judo Paratriathlon is de aangepaste vorm van de gewone triathlon en wordt vanaf 2016 officieel een e sport. Deze sportdiscipline is opgezet voor sporters met een lichamelijke of visuele handicap. Internationaal is gekozen voor de sprintafstand (750 meter zwemmen, 20 km fietsen en 5 km hardlopen). Tijdens nationale en lokale evenementen kunnen dit uiteraard ook afwijkende afstanden zijn (zowel korter als langer). De onderdelen zijn zwemmen, fietsen en lopen waarbij, afhankelijk van de handicap, fietsen vervangen kan worden door handbiken of tandem (voor visueel gehandicapten) en lopen door wheelen. Voor wie alle drie de onderdelen van de triathlon vanwege de handicap of andere redenen toch (nog) niet haalbaar zijn, is het in de breedtesport ook altijd mogelijk om met één of meerdere collegasporters (met of zonder handicap) deel te nemen aan de zogenaamde triotriatlon (of duoduathlon). Sportbond: Nederlandse Triathlon bond (NTB) Contactpersoon: Rob Noordzij Telefoon: paratriathlon@triathlonbond.nl Website: Iedereen kan roeien. Roeien biedt inspanning én ontspanning. Het is een echte snelheidssport. Kracht en techniek zijn belangrijk, maar buiten rustig genieten op het water kan ook. Roeien doe je zittend. De roeihaal is een vloeiende beweging, waarbij veel spiergroepen tegelijk worden gebruikt. Er komen weinig blessures voor. Roeien is dus prima voor mensen die blind of slechtziend zijn, maar ook als revalidatie en om spierkracht en conditie op te bouwen. Je kunt roeien in een acht, vier, twee of zelfs éénpersoons boot, met anderen met of zonder handicap. Is het voor een sporter niet mogelijk om een volledige haal te maken, dan kan er altijd gezocht worden naar een oplossing. Dit kan een aanpassing aan de boot zijn of een hulpmiddel voor de roeier. Zoals extra drijvers, een speciale prothese of zitvoorziening. Er zijn mogelijkheden om het eens in de boot te proberen bij één van de roeiverenigingen in Nederland. De KNRB kan je helpen een geschikte vereniging in de buurt te zoeken. Voor ambitieuze roeiers bestaat er een talentprogramma, zijn er wedstrijden op nationaal niveau en zelfs deelname op de e Spelen is mogelijk! Sportbond: Koninklijke Nederlandsche Roei Bond Contactpersoon: Joke Davio Telefoon: a-roeien@knrb.nl Website: Rolstoelbasketball is al jaren één van de meest aantrekkelijke sporten om te beoefenen met een lichamelijke handicap. De sport is snel, veelzijdig en attractief. Of je nu een aangeboren lichamelijke handicap hebt, op latere leeftijd een handicap hebt gekregen, door een zware blessure niet meer aan jouw reguliere sport kunt deelnemen of rolstoelbasketbal gewoon leuk vindt: iedereen kan rolstoelbasketballen! De NBB heeft tien regio s verspreid door het gehele land waar jeugd in drie leeftijdscategorieën kan rolstoelbasketballen: Peanut, Mini en Junior rolstoelbasketball. Er zijn vier competities waar rolstoelbasketballteams aan deel kunnen nemen: Toernooidivisies A, B & C en voor teams op het hoogste niveau de Eredivisie. Deelname aan de competitie staat vrij voor iedereen. Sportbond: Nederlandse Basketball Bond (NBB) Contactpersoon: Luc Vergoossen Telefoon: rolstoel@nbb.basketball.nl Website:

5 8 Overzicht e sporten 9 Rolstoelrugby Rolstoeltennis Sledgehockey Sportschieten en Visueel Tafeltennis en Licht verstandelijk Wielrennen Als je een echte teamplayer bent die niet bang is om te incasseren en uit te delen, dan is rolstoelrugby wellicht iets voor jou. Deze unieke en spectaculaire sport is snel, aantrekkelijk en niet voor niets een e sport. Rolstoelrugby is een teamsport voor mannelijke en vrouwelijke sporters met een handicap. Elke keer als een speler erin slaagt met de bal onder controle over de doellijn van de tegenstanders te rijden, scoort het team een punt. Rolstoelrugby kan gespeeld worden door sporters met een motorische handicap aan armen en benen. Het wordt daardoor vooral beoefend door mensen met een hoge dwarslaesie, maar ook mensen met een andere handicap (zoals polio) kunnen meedoen. Om gelijkwaardige teams te creëren, krijgt elke speler een classificatie waarvan de hoogte afhangt van de handicap. De classificaties variëren van 0.5 punten tot 3.5 punten. Hoe lager je score, des te groter je handicap. Het totaal aantal punten van de vier veldspelers mag niet hoger zijn dan 8.0 punten per team. Sportbond: Gehandicaptensport Nederland Contactpersoon: Obbe Winkels Telefoonnummer: of o.winkels@gehandicaptensport.nl Website: rolstoelrugby Dat tennis ook uitermate geschikt is voor mensen met een permanent lichamelijke handicap, bewijzen de Nederlandse rolstoeltennissers keer op keer. Zij behoren al jaren tot de wereldtop. Rolstoeltennis is een leuke en dynamische sport. Alle aspecten van het validentennis komen ook bij rolstoeltennis aan bod. Bovendien wijken de rolstoeltennisregels nauwelijks af van die van validentennis. Het belangrijkste verschil met validentennis is, dat de rolstoeltennisser de bal een tweede keer mag laten stuiten. De eerste stuit dient binnen het speelveld plaats te vinden. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB) Contactpersoon: Natascha Pauw Telefoon: rolstoeltennis@knltb Website: Als je niet bang bent uitgevallen, van een flinke uitdaging houdt en je graag mentaal en lichamelijk inspant, dan is sledgehockey misschien wel jouw sport. Deze unieke sport is spectaculair, snel en aantrekkelijk. Niet voor niets is sledgehockey een e sport. Sledgehockey lijkt wat betreft stijl en sfeer op ijshockey. Het enige verschil is dat je niet op schaatsen staat, maar in een speciaal ijssleetje (de sledge ) zit. Je beweegt je voort met prikstokken in je hand. Die prikstokken worden ook gebruikt om de puck mee te spelen of te schieten. De spelregels van sledgehockey zijn nagenoeg gelijk aan die van ijshockey. Sportbond: Gehandicaptensport Nederland, Contactpersoon: Obbe Winkels, Telefoonnummer: of , sledgehockey@gehandicaptensport.nl Website: sledgehockey Ook een precisiesport als de schietsport kan worden beoefend door mensen met een lichamelijke en visuele handicap. Een visuele schutter schiet met een luchtgeweer met daarop een speciale kijker die de schutter in staat stelt door waarneming van verschillende geluidstonen, exact te bepalen waar hij of zij op de schijf richt. Schutters met een lichamelijke handicap kunnen staand of vanuit een rolstoel schieten. Zij worden ingedeeld naar leeftijd en geslacht in de algemeen geldende categorieën, en vervolgens worden zij ingedeeld op grond van classificatie. Het aantal wedstrijdschoten bedraagt zestig en met een tien per schot zijn maximaal zeshonderd punten te behalen. Een groot aantal schietverenigingen biedt sporters met een lichamelijke of visuele handicap de mogelijkheid om proeflessen te nemen en te ondervinden hoe leuk en uitdagend deze sport is. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Schutters Associatie (KNSA) Contactpersoon: Berry Kooiman (Coördinator Sportontwikkeling) Telefoonnummer: info@knsa.nl Website: Tafeltennis is een sport die op veel revalidatiecentra en mytylscholen al volop gespeeld wordt. Dit is natuurlijk niet zonder reden, door te tafeltennis ontwikkel je je oog-hand coördinatie, evenwicht, reactievermogen en ben je lekker sportief, samen met anderen bezig. Er zijn veel verenigingen lid van de Nederlandse Tafeltennisbond waar je als para-sporter kunt trainen. Dit kan bij sommige verenigingen met andere parasporters, maar bij veel verenigingen wordt er samen getraind door mensen met en zonder handicap. Paralympiërs Kelly van Zon en Gerben Last spelen zelfs op landelijk niveau tussen de valide tafeltennissers. De Nederlandse Tafeltennisbond heeft een lesprogramma tafeltennis wat revalidatiecentra als leidraad kunnen gebruiken bij het revalidatieproces en een kennismakingspakket waar mytylscholen en activiteitencentra gebruik van kunnen maken voor het organiseren van een kennismaking met tafeltennis. Zo kunnen nog meer mensen kennis en gebruik maken van de voordelen die tafeltennis biedt. Sportbond: Nederlandse Tafeltennisbond Contactpersoon: Maartje Snelders Telefoonnummer: snelders@nttb.nl Website: Onder het motto Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet is het voor mensen met een lichamelijke of visuele handicap nog prima mogelijk om de wielersport te beoefenen. Zo kan er op de tandem gereden worden, op een driewieler, in een handbike (waarbij je met je armen fietst) en indien mogelijk op een normale racefiets. Deze indeling wordt ook gemaakt bij de wedstrijdsport. Net als in de reguliere wielersport wordt in de wielersport voor mensen met een handicap onderscheid gemaakt tussen baanwielrennen en wegwielrennen. De onderdelen met sprints, individuele achtervolgingen, de tijdrit op de baan en de wegwedstrijd en tijdrit op de weg, zijn ook hetzelfde als in de reguliere wielersport. Sportbond: Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU) Contactpersoon: Linda van Vliet Telefoon: aangepastwielrennen@knwu.nl Website: > disciplines > aangepast wielrennen

6 10 Overzicht e sporten 11 Overzicht niet e sporten Zeilen en Visueel Zitvolleybal Zwemmen, Visueel en Licht verstandelijk Aikido en Visueel Badminton Biljarten en Verstandelijk Zeilen is bij uitstek een sport met onbegrensde mogelijkheden. Er wordt op de e Spelen in drie klassen gezeild, mannen en vrouwen door elkaar. De tweepersoonsboot is alleen toegankelijk voor sporters met zware beperkingen, de een- en driepersoonsboten zijn toegankelijk voor alle klassen. Aan het roer van je eigen zeilboot be leef je de natuur in alle vrijheid. Het avontuur lonkt met mooie en uitdagende tochten. Ben je competitiever ingesteld, dan kun je jezelf na enige training meten met anderen. Ook met valide zeilers en op het hoogste wedstrijdniveau. Of misschien voel je meer voor het motorbootvaren. Op het water kan alles. Lijkt het je boeiend om te leren zeilen of om je vroegere wedstrijdcarrière weer op te pakken? Dan heb je meerdere mogelijkheden. Allereerst kun je naar een Sailability Zeildag komen en kennismaken met deze vrije en schone sport. Je kunt ook contact opnemen met de dichtstbijzijnde watersportverenging en naar hun programma vragen. Of bel naar het Watersportverbond om te informeren welke verenigingen zich al bezig houden met aangepast water sporten. Sportbond: Watersportverbond (KNWV) Contactpersoon: Hedwich Kuipers Telefoon: info@watersportverbond.nl Website: Zitvolleybal is een aantrekkelijke e volleybalvariant, zowel om te beoefenen als om naar te kijken. Het zitvolleybal hanteert - bijna onveranderd - de basiselementen van het volleybal alleen voer je deze zittend in plaats van staand uit. Bovenhands en onderhands kennen dan ook in verband met de verplaatsingsproblematiek enkel varianten, maar blijven belangrijke technische onderdelen. Naast aanval en blok zijn vooral de lage verdediging, de dynamiek en de hoge spelsnelheid spectaculair. Een sprongservice? Dat mag nou net niet! Het zitvlak of een ander deel van de romp moet bij bijna elke spelactie contact hebben met de vloer. Sportbond: Nederlandse Volleybal Bond (Nevobo) Contactpersoon: Henk Steeghs Telefoon: zitvolleybal@nevobo.nl Website: Zwemmen is een uitstekende sport voor mensen met een lichamelijke, visuele of verstandelijke handicap. Er kan gezwommen worden in allerlei leeftijdscategorieën. Voor competitie, zwemles, gezondheid en natuurlijk ook omdat het gewoon heel leuk is om te doen. Het is mogelijk om als gehandicapte sporter deel te nemen aan zwemwedstrijden van de Koninklijke Nederlandse Zwembond. Net als tijdens de Olympische Spelen staan tijdens EK s, WK s en de e Spelen de vrije slag, de schoolslag, de rugslag, de vlinderslag en de wisselslag in verschillende afstanden op het programma. Er zijn diverse mogelijkheden voor zwemmers om hun race te beginnen; in het water, zittend vanaf het startblok of staand vanaf het startblok, afhankelijk van de handicap en mogelijkheden van iemand. Tijdens een zwemwedstrijd worden de zwemmers die blind zijn door een trainer aangetikt zodra hij of zij de kant van het zwembad nadert. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Zwembond Contactpersoon: Alice Schols Telefoonnummer: gehandicaptensport@knzb.nl Website: gehandicaptensport Aikido is een krijgskunst, als eerste gericht op de-escalatie, dus eerder om het controleren en neutraliseren van de aanval en niet om het leren uitschakelen van de tegenstander. Aikido kent geen aanvalstechnieken, zoals in andere krijgskunsten. Eigenlijk moet je het eens proberen om te ontdekken of Aikido bij jou past. Sinds 30 jaar is er in verschillende dojo s (oefenruimtes) ook aandacht voor gehandicapte mensen. Het is niet zo dat er in alle Aikido scholen evenveel ervaring is met uiteenlopende handicaps, en zijn er ook geen aparte klassen voor gehandicapte Aikidoka s. De hoogste (lichamelijk) gehandicapte Aikidoka in Nederland heeft twee zwarte banden. Aikido staat voor een Leven Lang Sporten en verwelkomt de instroom in iedere levensfase met alle mogelijkheden, maar wees je wel bewust dat het een krijgskunst is die pas vol tot zijn recht komt als je ook op een mat kan zitten en bewegen. Sportbond: Aikido Nederland, info@aikidonederland.nl Website: Aangepast badminton is een onderdeel van Badminton Nederland voor mensen met een lichamelijke handicap. Er worden in Nederland drie (georganiseerde) vormen van aangepast badminton gespeeld: Rollers, Staanders; handicap boven de heup, handicap onder de heup en Zitters. Het aangepast badminton wordt gespeeld volgens de spelregels van het reguliere badminton met af en toe een kleine aanpassing. Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Sportbond: Badminton Nederland Contactpersoon: Rogier Smid Telefoon: rsmid@badminton.nl Website: Biljarten kan binnen de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond ook gespeeld worden door mensen met een handicap. Het Gehandicaptenbiljarten is onderverdeeld in twee doelgroepen, te weten: lichamelijk gehandicapten en verstandelijk gehandicapten. Mensen die in een rolstoel zitten kunnen veelal in de reguliere competitie spelen. Voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke handicap worden jaarlijks Nationale Kampioenschappen georganiseerd. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Biljart Bond (KNBB) Contactpersoon: Wim Schipper Telefoon: w.e.schipper@concepts.nl Website: > gehandicaptensport

7 12 Overzicht niet e sporten 13 Dansen, Visueel en Verstandelijk Golf G-tennis Verstandelijk G-Voetbal en Verstandelijk Gymnastiek en Verstandelijk Handbal Verstandelijk Dansen is voor iedereen! G-dansen is danssport specifiek afgestemd voor dansers met een lichamelijke, visuele, verstandelijke of auditieve handicap. Bij G-danswedstrijden zijn er twee verschillende klassen, duo s en combi s. In de duoklasse bestaat een danspaar uit een heer en een dame met een handicap. In de combiklasse heeft maar één van de twee een handicap, de ander begeleidt of assisteert. Rolstoeldansen is een recreatieve sport voor mensen met en zonder een handicap waarbij muziek en beweging een belangrijke rol spelen. Het is een activiteit voor iedereen die zin heeft om te dansen (onafhankelijk van handicap, soort rolstoel of leeftijd). Doordat instructeurs zijn opgeleid bestaat er nu een nationaal dansprogramma en een snelle groei van het aantal dansers. Sportbond: Nederlandse Algemene Danssport Bond Specifieke stichtingen: Stichting Rolstoeldansen Nederland (SRN) of Stichting Danssport op maat Nederland srn@rolstoeldansen.nl of danssportopmaat@mail.com Website: of De laatste drie jaar heeft de NGF zich ingespannen om golf voor mensen met een lichamelijke handicap structureel neer te zetten. De Nederlandse Golf Federatie leidt bewegingsagogen en golfprofessionals op om les te kunnen geven aan mensen met een lichamelijke handicap. In 2011 waren dat vijftig agogen en veertig professionals. Heb je interesse? Ga dan vooral een keertje langs bij de plaatselijke golfclub of neem contact op met de NGF. Sportbond: Nederlandse NGF Contactpersoon: Ramón van Wingerden Telefoon: wingerden@ngf.nl Website: G-tennis is tennis voor mensen met een verstandelijke handicap. G-tennis is er op alle niveaus en kan gespeeld worden op alle ondergronden. Bij G-tennis staat het plezier en enthousiasme voorop, het is goed voor de conditie en het verder ontwikkelen van motorische en sociale vaardigheden van de speler. Het kan onderling gespeeld worden, maar er kan ook aan de reguliere verenigingsactiviteiten worden deelgenomen. G-tennis is met name bestemd voor spelers die ten gevolge van hun verstandelijke handicap te veel belemmeringen ondervinden om mee te doen aan reguliere evenementen. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB) Contactpersoon: Natascha Pauw Telefoon: g-tennis@knltb.nl Website: G-voetballers maken al jarenlang deel uit van de voetbalfamilie. Bij steeds meer verenigingen is het de gewoonste zaak van de wereld dat spelers met een lichamelijke en/of verstandelijke handicap volwaardig lid zijn. Het motto: normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet. De KNVB heeft een competitieaanbod voor jeugd en senioren. Daarnaast kent men bekervoetbal en een aantal landelijke evenementen zoals het CBV-toernooi in Barendrecht en de Voetbaldag voor het Speciaal Onderwijs. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) Contactpersoon: Marcel Geestman Telefoon: marcel.geestman@knvb.nl Website: Speciaal voor kinderen met een motorische achterstand, lichamelijke handicap of chronische aandoening kent de KNGU Gym Extra. Want als je als kind niet durft mee te doen aan het gymuurtje op school of aan een spelletje op straat, dan is sporten helemaal niet leuk. Eén uur gym per week is al voldoende om een motorische achterstand in te lopen. Bij Gym Extra wordt gewerkt aan het verbeteren van de motoriek en het uitbreiden van bewegingspatronen. Kinderen leren tijdens de les om te gaan met hun handicap en hun eigen mogelijkheden te ontdekken. Ook is het lesuur zeer geschikt voor kinderen die wat moeilijker bewegen door overgewicht. Verstandelijk Iedereen wil graag op zijn eigen niveau sporten. Dat geldt ook voor mensen met een verstandelijke handicap. Speciaal voor die doelgroep kent de KNGU G-Gym. G-Gym richt zich op de motorische ontwikkeling en bewegingspatronen van mensen met een verstandelijke handicap. Dat kan in een apart lesuur, maar ook binnen de reguliere lesuren. In principe verschilt gymnastiek voor mensen met een verstandelijke handicap namelijk niet van gymnastiek voor reguliere groepen. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) Telefoon: aangepastsporten@kngu.nl Website: G-Handbal is voor alle leeftijden, jongens en meisjes, mannen en vrouwen. De teams zijn gemengd. Handbal is een continu aanval- en verdedigingspel. Conditie en motorische vaardigheden worden verbeterd. Nu telt het Nederlands Handbal Verbond 10 G-teams die in toernooivorm eens per maand handballen. Het Nederlands Handbal Verbond wil graag naar 50 G-teams en is zeer nauw betrokken bij de ontwikkelingen van het G-Handbal. Sportbond: Nederlands Handbal Verbond (NHV) Contactpersoon: Henne van Es Telefoon: h.van.es@handbal.nl Website:

8 14 Overzicht niet e sporten 15 Hockey en Verstandelijk Honkbal en Verstandelijk Judo en Verstandelijk Korfbal Verstandelijk Paardensport, Visueel en Verstandelijk Schaatsen en inline-skaten, Visueel en Verstandelijk Niemand meer buitenspel! De KNHB heeft een hockeyaanbod op maat en wil mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking (al dan niet rolstoelafhankelijk) het plezier van het hockey laten beleven. Daarbij wil de bond een bijdrage leveren aan de integratie van gehandicapte sporters binnen de reguliere sportverenigingen. LG-Hockey is een hockeyaanbod voor hockeyers vanaf 6 jaar, met een primair lichamelijke handicap (niet rolstoelafhankelijk). Het doel van LG-Hockey is om de basisvaardigheden van hockey aan te leren en indien mogelijk wedstrijden en toernooien te spelen. Rolstoelhockey (E + H) is op te splitsen in twee sportdisciplines: elektrisch rolstoelhockey (E-hockey)en handbewogen rolstoelhockey (H-hockey) genoemd. Het zijn fantastische sporten met ongekende technische en tactische mogelijkheden. In beide rolstoelhockeydisciplines hebben we een nationaal team. G-Hockey is een hockeyaanbod voor hockeyers vanaf 6 jaar, met een verstandelijke handicap (niet rolstoelafhankelijk). Het accent ligt op spelplezier en vertrouwen in eigen kunnen en mogelijkheden. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB) Contactpersoon: Rolf Martens Telefoon: rolf.martens@knhb.nl Website: Individuele teamsport: dat is één van de omschrijvingen van honkbal en softbal. Iedere speler heeft sterke punten, daarmee vullen ze elkaar goed aan. Spelers werken aan hun persoonlijke ontwikkeling, maar sociale sfeer ontbreekt bij G-honkbal niet. Sport is een goed middel dat helpt bij het vergroten van de sociale vaardigheden. Neem gerust contact op met de contactpersoon van de vereniging in de buurt. Geen vereniging in de buurt? De KNBSB helpt graag mee! Sportbond: Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond (KNBSB) Contactpersoon: Harumi Ueda Telefoon: info@g-honkbal.nl Website: Duizenden judoka s beoefenen in recreatieve sfeer met veel enthousiasme de judosport. Judo is een sport waarbij je leert om op verantwoorde wijze met elkaar om te gaan. Je leert met elkaar te stoeien zonder elkaar pijn te doen. Judo heeft een aantal regels waar je je aan moet houden wanneer je de dojo (trainingszaal) binnenkomt, hierdoor ontstaat haast vanzelf een gedisciplineerde sfeer. Het voordeel van de judosport is dat het zowel staand als zittend beoefend kan worden. Hierdoor is het voor bijna iedereen mogelijk om deel te nemen. Sportbond: Judo Bond Nederland (JBN) Contactpersoon: Benny van den Broek Telefoon: b.vandenbroek@jbn.nl Website: > judo > vi-judo Korfbal, een dynamische sport waar zowel jongens als meisjes samen spelen in een team. Een sport waar samenspel centraal staat met als doel zoveel mogelijk te scoren in de korf. Het veilige gevoel bij een vereniging komt sterk naar voren door de betrokkenheid van de leden en de vele neven activiteiten. Dus wil je een leuke sport beoefenen samen met anders sporters? Kom dan een keer meetrainen bij een korfbalvereniging bij jou in de buurt! Sportbond: Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond Contactpersoon: Jan Tonny Visser of Marjolijn Kroon jan-tonny.visser@knkv.nl of marjolijn.kroon@knkv.nl Telefoon: Website: Ben je gek op dieren en ben je graag buiten? Dan is de paardensport iets voor jou! Voor mensen met een lichamelijke, visuele of verstandelijke handicap zijn er mogelijkheden om de paardensport recreatief of in wedstrijdverband te beoefenen, indien nodig met een op jouw handicap toegesneden aanpassing. We kennen wedstrijden aangepast sporten dressuur en wedstrijden aangepast sporten mennen, hierin starten sporters met een lichamelijk handicap. Je mag hieraan deelnemen wanneer je middels een classificatiekeuring bent ingedeeld in een grade van het aangepast sporten. Wanneer je dispensaties toegewezen hebt gekregen, bijvoorbeeld voor het gebruik van een hulpmiddel, dan mag je deze dispensaties ook in de reguliere wedstrijdsport gebruiken. Wil je graag recreatief paardrijden dan kun je terecht op verschillende manegebedrijven. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS) Contactpersoon: Lisanne Kooiker Telefoon: l.kooiker@knhs.nl Website: > aangepast sporten De KNSB is de afgelopen drie jaar actief geweest met de promotie van g-sporten. In deze periode is ook het aantal verenigingen met aanbod voor mensen met een handicap toegenomen. Schaatsen en Inline-skaten zijn echte Oer- Hollandse sporten die jij natuurlijk ook veilig kunt beoefenen! Verenigingen hebben namelijk de beschikking over gekwalificeerd kader en kunnen diverse materialen en prodcuten inzetten ter ondersteuning van de sportbeoefening. Ben je benieuwd naar het aanbod bij jou in buurt? Sportbond: Koninklijke Nederlandse Schaatsbond Contactpersoon: Erik Negerman Telefoonnummer: e.negerman@knsb.nl Website:

9 16 Overzicht niet e sporten 17 Showdown Visueel Wandelen, Visueel en Verstandelijk Waterbasketbal en Verstandelijk Waterskiën en Wakeboarden Wintersport Showdown wordt beoefend in een bak (een tafel van 3.66 x 1.15 meter) met recht opstaande randen van 14 cm. Aan de twee korte kanten van de tafel zit een gat waarin de rinkelende bal moet worden geslagen met een kunststof of houten bat. De sport wordt geheel op gehoor en gevoel gespeeld. Sportbond: Gehandicaptensport Nederland Contactpersoon: Obbe Winkels Telefoonnummer: of o.winkels@gehandicaptensport.nl Website: KNBLO-NL en de NWB maken zich hard voor alle wandelaars in Nederland. Mensen met een handicap hebben daarbij bijzondere aandacht. Naast het aanleggen van de Koninklijke Weg heeft de KNBLO in de afgelopen periode ruim veertig rolstoelen rollatorvriendelijke wandelpaden aangelegd rondom verzorgingshuizen. Vervolgens stimuleert KNBLO-NL ook het gebruik van deze zogenoemde ommetjes door bijvoorbeeld vrijwilligers van wandelsportverenigingen te betrekken. Sportbond: KNBLO Wandersportorganisatie Nederland / Nederlandse Wandelsport Bond (NWB) Contactpersoon: Ben Heijnen / Theo Verhoeven Telefoon: / b.heijnen@knblo-nl.nl / th.verhoeven@nwb-wandelen.nl Website: / Waterbasketbal is speciaal voor mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap ontwikkeld en is een combinatie van waterpolo en korfbal. Twee drijvende baskets zijn de doelen. Het doel van het spel is om als team al samenspelend de bal in de drijvende basket van de tegenstander te werpen en daarbij te verhinderen dat de tegenpartij een punt scoort in de eigen basket. Sportbond: Koninklijke Nederlandse Zwembond Contactpersoon: Alice Schols Telefoonnummer: gehandicaptensport@knzb.nl Website: gehandicaptensport Heerlijk sporten op het water, voor praktisch alle mensen is het mogelijk. Via de Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond skiën sporters met onder ander een visuele handicap onder deskundige begeleiding. Zelfs op wereldniveau wordt Nederland vertegenwoordigd door een sporter met een dwarsleasie. Er zijn geschikte materialen en een speciaal aangelegde slalombaan. Kortom, van ontspanning tot topsport, het kan allemaal. Laat je informeren via en geniet van het sporten op het water! Sportbond: Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond Contactpersoon: Harry Middeljans Telefoon: h.middeljans@nwwb.nl Website: Voor wintersporters met een lichamelijke, verstandelijke, visuele of auditieve handicap, zijn er verenigingen en instanties in Nederland die je het plezier van het skiën, snowboarden en langlaufen kunnen laten ervaren. Zij organiseren lessen, clinics en reizen zodat iedereen zorgeloos van de sneeuw kan genieten. Met behulp van één-op-één begeleiding kun je wintersporten in de sneeuw als je blind of slechtziend bent. De begeleider geeft dan mondelinge aanwijzingen over hoe te skiën of te snowboarden. Bij langlaufen zorgen de speciale sporen ervoor dat de route redelijk te volgen is voor mensen met een visuele handicap. Ook dan is er één-op-één begeleider bij die zorgt dat obstakels ontweken worden en de bocht juist genomen wordt. Voor mensen met een lichamelijke handicap wordt er onderscheid gemaakt in staand (op één of twee ski s) en zittend skiën. Via de verenigingen en instanties kun je les krijgen in Nederland en tijdens wintersportreizen. Sportbond: Nederlandse Ski Vereniging (NSkiV) Contactpersoon: Sil Bouten Telefoon: s.bouten@wintersport.nl Website:

10 18 19 Wil je meer te weten komen over het sportaanbod in jouw provincie? Neem dan contact op met één van de onderstaande provinciale sportraden! Zij kunnen je indien nodig, doorverwijzen naar een lokaal sportservicepunt. Huis voor de Sport Groningen Contactpersoon: Mariska Zwartsenburg Telefoon: Adres: Postbus 177, 9600 AD Hoogezand Sport Fryslân Contactpersonen: Ellie Groot of Berber van der Krieke of Telefoon: Adres: Postbus 178, 8400 AD Heerenveen SportDrenthe Contactpersoon: Hans Leutscher Telefoon: Adres: Postbus 84, 7900 AB Hoogeveen Sportservice Overijssel Contactpersoon: Cindy Oosterga Telefoon: Adres: Postbus 260, 8000 AG Zwolle Sportservice Noord-Holland Contactpersoon: Eduard van Winsen Telefoon: Adres: Postbus 338, 2000 AH Haarlem Sportservice Midden-Nederland Contactpersoon: Eduard van Winsen Telefoon: Adres: Postbus 2657, 3430 GB Nieuwegein Gelderse Sport Federatie Contactpersoon: Lucia Dijkstra Telefoon: Adres: Postbus 60066, 6800 JB Arnhem SportZeeland Contactpersoon: Joop Hopmans Telefoon: Adres: Seissingel 100, 4334 AC Middelburg Sportservice Noord-Brabant Contactpersoon: Rian Tichelaar Telefoon: Adres: Postbus 106, 5050 AC Goirle Huis voor de Sport Limburg Contactpersoon: Monique van Thuijl Telefoon: Adres: Postbus 5061, 6130 PB Sittard Sportservice Zuid-Holland Contactpersonen: Elvira Stinissen en Kees Zwemer of Telefoon: Adres: Postbus 70, 2685 ZH Poeldijk Sportservice Flevoland Contactpersoon: Anouk Bloembergen Telefoon: Adres: Postbus 2251, 8203 AG Lelystad

11 20 INTERNET