Handleiding bij de cd-rom Terug in de Tijd behorende bij een bezoek aan de Menkemaborg en het gebruik van de junior-audiotour
|
|
- Mathijs van der Linden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Handleiding bij de cd-rom Terug in de Tijd behorende bij een bezoek aan de Menkemaborg en het gebruik van de junior-audiotour 1.1 Algemeen De cd-rom is te gebruiken in de klas ter verdieping van het bezoek aan de Menkemaborg. De cd-rom kan zowel klassikaal m.b.v. het digibord worden gebruikt, als individueel door leerlingen achter een pc. Voor een optimaal gebruik van de cd-rom dient Javascript op de pc te worden geïnstalleerd, dit programma is via een link op de cd-rom gratis down te loaden. (Bij het laden van enkele pagina s zal de pc in eerste instantie verhinderen dat een Java-applet wordt uitgevoerd, hiervoor moet dan eerst toestemming gegeven worden door te klikken in de balk boven of onderaan het scherm). Naast de cd-rom ontvangt de docent ook het boekje 16 Groninger Borgen, met informatie over de zestien borgen die van de oorspronkelijke 200 borgen in Groningen bewaard zijn gebleven. 1.2 De cdrom heeft de volgende onderdelen Gerhard, Susanna en Fieke Bij dit onderdeel zijn fragmenten van de junior-audiotour te beluisteren. Weetjes Al zappend tussen verschillende vreemde woorden kunnen leerlingen meer te weten komen over het leven in de 18e eeuw Quiz Er staan 2 interactieve quizzen op deze cd-rom. In Quiz 1 komen zaken aan de orde die de leerlingen in de audiotour te weten zijn gekomen m.u.v. de laatste twee vragen. Deze vragen gaan over kleding van kinderen in de 18e eeuw. Dit onderwerp is niet in de audiotour aan de orde gekomen, maar de leerlingen kunnen deze vragen beantwoorden door goed naar de afbeeldingen te kijken. In Quiz 2 zien de leerlingen een aantal voorwerpen terug uit het bezoek aan de Menkemaborg. Kamers Bij het onderdeel 'Kamers' zijn foto's te vinden van alle verschillende kamers. Deze foto's zijn interactief d.w.z. er kan in- en uitgezoomd worden. 'Puzzels' De link naar 'Puzzels' geeft de mogelijkheid voor kinderen om met voorwerpen uit de Menkemaborg te puzzelen. Links' Via 'Links' wordt u doorverwezen naar interessante sites, zoals de sites van de verschillende borgen, het Verhaal van Groningen en filmpjes op youtube van dansen in kostuum op barokmuziek. 1
2 2.1 Lesopbouw - start cd-rom en voorbereiding bezoek Menkemaborg De cd-rom opent met een scherm waarop afbeeldingen te zien zijn van borgen in Groningen, te weten De Menkemaborg te Uithuizen, De Fraeylemaborg te Slochteren, Verhildersum te Leens en Nienoord te Leek. Deze borgen zijn voor publiek toegankelijk. Daarnaast is een foto zichtbaar van de voormalige borg Dijksterhuis te Pieterburen. Deze borg is in het begin van de 20ste eeuw afgebroken, het lot van vele borgen. Dit entreescherm is te gebruiken als voorbereiding op een bezoek aan de Menkemaborg in een kringgesprek. In dit gesprek wordt geïnventariseerd wat kinderen al weten van borgen en wordt zodoende voorkennis geactiveerd. Vragen die gesteld kunnen worden zijn: Wat zien jullie op de foto? Zijn jullie wel eens in één van deze huizen geweest? Wat kunnen jullie daar over vertellen? Hoe noem je deze huizen? Waarin lijken de borgen op elkaar? Zien jullie ook verschillen tussen de borgen? Kun je vertellen wat een borg is? De foto van de Menkemaborg toont twee vrouwen en een man gekleed in kleding van de 18e eeuw. Ook deze foto kan gebruikt worden om een brug te slaan naar het komende bezoek. Vragen die dan gesteld kunnen worden zijn; Wat valt jullie op bij de foto van de Menkemaborg? Waarom zijn deze mensen zo gekleed? Wat verwachten jullie te zien, straks bij een bezoek aan de Menkemaborg? Tot slot kan de leerlingen de opdracht gegeven worden om op internet de website van de Menkemaborg eens te bekijken. Vervolgens kan dan klassikaal geïnventariseerd worden wat de leerlingen reeds te weten zijn gekomen. 2.2 Lesopbouw - bezoek Menkemaborg en junior audiotour Bij een bezoek aan de Menkemaborg krijgen de leerlingen een apparaatje met een koptelefoon mee. Het apparaatje heeft een beeldscherm, waarop verschillende foto's te zien zullen zijn. Via de junior audiotour gaan leerlingen als ware op stap met Gerhard Alberda van Menkema en zijn zusje Susanna (resp. 11 en 7 jaar oud in 1775). Tijdens dit bezoek 'ontmoeten' ze ook Fieke, een meisje dat in de keuken werkt. Op een speelse wijze krijgen de kinderen hierdoor een indruk van het leven op een borg, een buitenhuis, in de 18e eeuw. Ze komen meer te weten over het dagelijks leven - er was bijvoorbeeld geen badkamer - en de verschillende kansen voor jongens en meisjes, arm en rijk. Door de hele audiotour heen is een speurtocht naar het familiewapen van de Alberda's verweven. Dit familiewapen is op verschillende plekken in de borg afgebeeld en te ontdekken. De junior audiotour zelf duurt ongeveer 35 minuten. Bij het volgen van de audiotour worden de leerlingen in groepjes van vier leerlingen gesplitst. Het is handig als deze groepjes al op school zijn aangewezen. (Er zijn 15 apparaatjes beschikbaar en er kunnen 2 leerlingen per apparaatje aan elkaar worden gekoppeld via een splitter van de koptelefoon) Na een korte inleiding op het bezoek door een medewerker van de Menkemaborg die ook de regels in het huis uitlegt (niet rennen, als groepje bij elkaar blijven etc.), krijgt elk groepje het materiaal uitgereikt. Tevens krijgt ieder groepje een kamer aangewezen die zij na de inleiding als eerste gaan bezoeken. Na afloop van de junior audiotour wordt er nog even nagepraat met de medewerker van de Menkemaborg. Daarna is er gelegenheid om de tuin te bekijken hiervoor is geen audiotour beschikbaar, wel kan men een speurtocht meekrijgen afhankelijk van de beschikbare tijd. Een bezoek aan de Menkemaborg inclusief junior audiotour - neemt minimaal een uur in beslag. 2
3 2.3 Verwerking, verdieping bezoek Terug op school kan het bezoek in één of meerdere lesuren verder worden uitgediept en verbreed door gebruik te maken van de verschillende onderdelen van deze cd-rom. Als in het entreescherm wordt doorgeklikt, komt men terecht op een scherm waar ook een tijdbalk te zien is. In deze tijdbalk heeft het symbool van het tijdvak van de pruiken en de revoluties een andere positie dan de andere symbolen, verder staat het jaartal 1775 vermeld. Dit is het fictieve jaartal waarin de junior audiotour zich afspeelt. Het bezoek aan de Menkemaborg kan zo in zijn historische context worden geplaatst. Daarnaast is via een link een filmpje op youtube te bekijken, waarin mensen in barokkledij dansen op muziek van Händel. Vanuit dit scherm zijn de overige onderdelen van de cd-rom toegankelijk. Op dit punt kan gekozen worden voor een meer individuele verwerking of voor een klassikale verwerking. Zo kan een quiz individueel gedaan worden, maar ook in tweetallen of klassikaal. In het laatste geval kan de klas in 4 groepen gesplitst worden, waarbij bij iedere vraag een groep voor een antwoord moet kiezen en deze moet noteren. Vervolgens kan dan met elkaar gekeken worden wat het juiste antwoord is. Vaak wordt hierbij aanvullende informatie gegeven. Aan het eind kan dan gekeken worden welke groep de meeste punten heeft behaald en wat men verder te weten is gekomen. Bij het onderdeel 'Weetjes' aan de hand van vreemde woorden - kunnen leerlingen van tevoren al trachten te raden wat er met een woord wordt bedoeld, waarna de informatie bij een woord verder wordt besproken. 2.4 Lesopbouw afronding van het project Mocht een docent kiezen om het bezoek aan de Menkemaborg in een projectvorm te behandelen, dan kan gebruik gemaakt worden van suggesties op de cd-rom - te vinden bij docent. Hier zijn verschillende verwerkingsopdrachten, werkbladen te vinden zoals; het opzoeken van woorden in een tekst die afkomstig zijn uit het Frans (n.a.v. 'bonjour' bij 'Weetjes') het schrijven van eigen verhaal over Gerhard, Susanna en Fieke met zoveel mogelijk Franse woorden het werken met de atlas of een wereldbol (n.a.v. hemelglobe bij Weetjes ). het maken van een eigen zonnewijzer (n.a.v. 'zonnewijzer' bij 'Weetjes'), het schilderen van een portret of stilleven (n.a.v. de quiz 'Heb je dit gezien?') ook zijn hier opdrachten rondom muziek te vinden en een recept van kokosmacronen (n.a.v. de verhalen van Fieke uit de keuken) De genoemde verwerkingsopdrachten zijn als werkbladen down te loaden vanaf de cd-rom. Verder kan de cd-rom ingezet worden voor de individuele leerling voor zelfwerkzaamheid. Ook de puzzels kunnen daarbij gebruikt worden, omdat leerlingen op deze manier specifieke voorwerpen en schilderijen bekijken. Op de cd-rom is bij docent eveneens een toetsblad te vinden. Tot slot: een ander onderdeel kan de workshop muziek zijn, zoals aangeboden in het erfgoededucatie-traject Zilvertje en de schatten van Eemsmond 3
4 3.1 Leerdoelen Als leerdoelen worden gesteld: De leerling kan in eigen woorden vertellen wat een borg is (een buitenhuis dat ooit als versterkt huis steenhuis - is ontstaan). De leerling kan in eigen woorden vertellen over het dagelijks leven van een jongen en een meisje in de Pruikentijd. De leerling ontdekt dat jongens en meisjes in die periode geen gelijke kansen hadden. Jongens mochten studeren, meisjes niet. De leerling ontdekt dat het leven van een meisje in de keuken heel verschillend is van het leven van de dochter van de borgheer. De leerling ontdekt dat voor mensen in de Pruikentijd hygiëne een andere invulling had dan tegenwoordig. De leerling kan in eigen woorden vertellen dat deftige mensen in de Pruikentijd Frans spraken. De leerling kan in de Nederlandse taal van vandaag een aantal woorden van Franse herkomst aanwijzen. De leerling ontdekt dat er met de schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie veel nieuwe zaken in Nederland terecht kwamen, zoals thee, koffie, specerijen, porselein, bijzondere schelpen en houtsoorten. De leerling ontdekt dat het wereldbeeld in de Pruikentijd verschilt van het wereldbeeld dat kinderen tegenwoordig hebben. (Niet alle werelddelen waren bekend, de baan van de planeten was nog niet voor iedereen duidelijk, vreemde planten, dieren en mensen werden ontdekt. En ook de tijd was een ander begrip het was niet overal even laat!) 3.2 Kerndoelen Het lespakket (inclusief verwerkingsopdrachten) sluit aan op de volgende kerndoelen; 1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 4. De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema's, tabellen en digitale bronnen. 9. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 12. De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder 'woordenschat' vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. 42. De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur. 45. De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 50. De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld. 4
5 51. De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed, en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. 52. De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. 54. De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. 3.3 Tijdvakken, nationale canon en canon van Groningen Een bezoek aan de Menkemaborg en het gebruik van de cd-rom past in binnen het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld het gebied tijd - en sluit aan op het tijdvak van Pruiken en revoluties. De leerlingen ontmoeten Gerhard en Susanna Alberda in het jaar 1775 en ontdekken allerlei zaken over het dagelijks leven in de 18 e eeuw in een buitenhuis van een rijke Groningse familie. Het bezoek sluit bovendien aan op het venster Buitenhuizen in de 17 e en 18 e eeuw van de nationale canon. Maar ook het venster de Verenigde Oost-Indische Compagnie biedt aanknopingspunten, daar er in de Menkemaborg tal van voorwerpen staan die met de VOC zijn meegekomen zoals meubels, porselein en specerijen. De informatie op de cd-rom sluit daar eveneens op aan. Het venster De Atlas Major van Blaeu en Eise Eisinga bieden eveneens aanknopingspunten in het onderwijs dat Gerhard Alberda van zijn gouverneur kreeg stonden immers de laatst verkregen inzichten centraal. Op cd-rom wordt zo bij Weetjes bij het woord hemelglobe ook het planetarium van Eise Eisinga besproken en is er zowel een link te vinden naar de website van het planetarium met een demoversie als een link naar de website over de Atlas Major van Blaeu. De informatie op de cd-rom bij Weetjes - schoorsteenstuk verwijst naar een boegbeeld van de canon van Groningen: Hermannus Collenius - de bekende schilder, die niet alleen de Menkemaborg heeft verfraaid, maar ook de borg Nienoord en het provinciehuis in Groningen. 3.3 Vakoverstijgend karakter en aansluiting op lesmethoden Een bezoek aan de Menkemaborg en het gebruik van de bijbehorende cd-rom valt zoals gezegd al binnen het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld het gebied tijd. Maar zoals al blijkt uit de informatie onder het kopje kerndoelen zijn er op de cd-rom ook aanknopingspunten te vinden voor andere leergebieden. Zo is er bij Weetjes hemelglobe, informatie te vinden over zowel een wereldbol als een hemelglobe. Daarbij wordt ook kort ingegaan op de manieren waarop mensen vroeger hun weg zochten en hun plaats bepaalden. Dit gedeelte kan worden uitgebreid door de daaraan gekoppelde opdracht te laten uitvoeren en ook kan vanaf dit punt worden gezapt naar de website met de atlas van Blaeu. De genoemde opdracht valt dan ook onder het gebied ruimte en is te vinden bij tips voor verwerkingsopdrachten, werkbladen - aardrijkskunde. 5
6 Het pakket heeft echter een breder vakoverstijgend karakter. Zo heeft het onderdeel Weetjes ook alles te maken met taal zeker het onderdeel bonjour. Hier wordt ingegaan op woorden met een Franse herkomst in de Nederlandse taal, aan dit onderdeel is dan ook een schrijfopdracht gekoppeld zie tips voor verwerkingsopdrachten, werkblad taal. De informatie op de cd-rom bevat bovendien aanknopingspunten voor het gebied natuur en techniek zoals over de werking van een zonnewijzer ( Weetjes zonnewijzer ). Tot slot zijn er opdrachten te vinden die passen binnen het leergebied kunstzinnige oriëntatie, zoals de schilderopdrachten voor een stilleven of een portret en de opdrachten rondom muziek. Daarnaast is er voor de scholen in de gemeente Eemsmond de gelegenheid om een workshop muziek te volgen (via KunststationC). Nieuwe methoden voor het leergebied oriëntatie op jezelf en de wereld gebied tijd behandelen de geschiedenis in de tien tijdvakken, enkele methoden geven daarbij ook al de aansluiting aan op vensters van de canon. Sommige methoden (zoals Wijzer door de tijd van Noordhoff Uitgevers) kiezen ervoor om al in groep 5 een overzicht te geven van de belangrijkste tijdvakken, andere methoden (zoals Brandaan van Uitgeverij Malmberg) splitsen de tijdvakken over groep 5 en 6. Het tijdvak Pruiken en revoluties wordt dan pas later als periode behandeld, evenals het tijdvak Regenten en vorsten, waar de VOC en de Gouden Eeuw ondervalt. Dit tijdvak komt echter direct aan het begin van groep 6 aan de orde, zodat het in beide gevallen een prima aanknopingspunt biedt voor een bezoek aan de Menkemaborg, waar de inrichting van de Menkemaborg nadrukkelijk bepaald is door de verworvenheden van zowel de Gouden Eeuw als VOC. Illustraties Monique Beijer Menkemaborg
Voorbereiding en planning van een thema
Voorbereiding en planning van een thema Thema: Bouw / groep(en): Periode: Doelstellingen: Kernbegrippen relatie kerndoelen en vakken: Wat is de inbreng van kinderen? (Wat zijn de interesses van leerlingen
Nadere informatieLeerkrachtenhandleiding Peperduur
Leerkrachtenhandleiding Peperduur Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de leerkrachtenhandleiding bij het onderwijsprogramma Peperduur. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek. Het
Nadere informatieRijk Romeins Leven. Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5. Handleiding voorbereidende les
Les Rijk Romeins Leven Museum Park Matilo Cultuurlijn Tijd Groep 5 Handleiding voorbereidende les Rijk Romeins Leven INHOUD Inleiding Kader Begrippen Leerdoelen Aansluiting kerndoelen De lessen INLEIDING
Nadere informatieNieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl
Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs
Nadere informatie612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06
NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd
Nadere informatielesbrief vervolgles Ulrum
lesbrief vervolgles Ulrum Terpen- en Wierdenland lesbrief Ulrum Inhoud Inleiding 3 Lesoverzicht 4 Introductie 5 Kerndoelen 6 Aansluiting bij de canon 7 Deze lesbrief is ontwikkeld door erfgoedjuf Dineke
Nadere informatieAan welke kerndoelen heb je gewerkt?
Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A ze kunnen gerichte vragen stellen B ze
Nadere informatieOnderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken. Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel
Onderzoekend en ontwerpend leren met zaakvakken Heleen van Ravenswaaij MSc, Dr. Tim van Wessel Programma Terugblik rekenles Introductie zaakvakken en OOL zand en water oefenen onderzoeksvragen formuleren
Nadere informatieEen kasteel in de buurt bezoeken
Een kasteel in de buurt bezoeken Als leerkracht heb je hier een begeleidende en sturende rol. Het is afhankelijk of jij als leerkracht de kinderen meeneemt en dingen aan ze verteld of dat er bijvoorbeeld
Nadere informatieOnder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief
Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius Lesbrief Lesbrief Onder onze voeten U gaat met uw klas een bezoek brengen aan Min40Celsius, aan de hand van deze lesbrief kunt het bezoek (kort) voorbereiden.
Nadere informatieDE RODE DRAAD VAN TWENTE
groep ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen.
Nadere informatieHandleiding Echt gebeurd!
Handleiding Echt gebeurd! Inhoud 1. Introductie Pag. 1 2. Echt gebeurd! lessen Pag. 1 3. Kerndoelen Pag. 2 4. Excursies, lezingen en workshops Pag. 3 5. De website Pag. 4 7. Pag. 5 1. Introductie Welkom
Nadere informatieINHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieArcheologie op school. Handleiding voor de leerkracht
Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept
Nadere informatieLeerlijnen TULE SLO. Jory Tolkamp
Leerlijnen TULE SLO Jory Tolkamp Om de doelen van mijn les te bepalen ging ik uit van de leerlijnen. Wat past bij de leerlingen qua stof van een ontwikkelingsgebied, waar zit het niveau? Maar een duidelijke
Nadere informatieAAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT?
AAN WELKE KERNDOELEN HEB JE GEWERKT? Leergebied overstijgende kerndoelen (1) Werkhouding 1 De leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken A B
Nadere informatieHIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK
COMPLETE DOCENTENINFORMATIE: HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK DE TIJDSWINKEL VOOR GROEP 3-4 HET LEVEN VAN MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDSPERIODEN AAN DE HAND
Nadere informatieDrents Archief. Het meisje met de hoepel. Groep 2 Thema-overzicht
Drents Archief Het meisje met de hoepel Groep 2 Thema-overzicht Thema-overzicht Het meisje met de hoepel Groep 2 Drents Archief Kern van het thema Een beeld vertelt een verhaal. Om het verhaal te kunnen
Nadere informatieSTOOM, MACHINES EN ARBEIDERS
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatieMens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo)
Mens en maatschappij vaardigheden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Informatievaardigheden 50: De leerlingen leren omgaan met
Nadere informatieDrents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht
Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Thema-overzicht Drents Museum Groep 3 Essentie van het thema Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke
Nadere informatieLesbrief Op zolder bij oma Aletta
Lesbrief Op zolder bij oma Aletta Inhoud: Inleiding Algemene informatie Opbouw van de les Voorbereiding en lestips Op zolder bij oma Aletta Iedereen heeft wel eens gehoord van Aletta Jacobs, maar weinig
Nadere informatieAlgemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen
Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatieGeschiedenis/erfgoed
Geschiedenis/erfgoed Kerndoel: Oriëntatie op jezelf en de wereld Tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling
Nadere informatieSaNdWiCh RoBoT. Wat leren leerlingen van deze les?
SaNdWiCh RoBoT leer programmeren zonder een computer te gebruiken! Bij deze les speelt de leraar of gastdocent de rol van een robot. Een robot die boterhammen maakt met boter en hagelslag. De leerlingen
Nadere informatieCanon en kerndoelen geschiedenis PO
Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente
Nadere informatieNieuwe stappers en stenen per augustus 2015 Aan deze lijst kunnen geen rechten worden ontleend
Groep -2 Nieuwe stappers en stenen per augustus 205 L0866 Schilder een haan Zorgen voor dieren L0867 Maak een vriendschapsarmband Omgaan met elkaar L0868 Maak een huisje Inrichten van je omgeving L0869
Nadere informatieLesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school
Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Inhoud: 1. Inleiding 2. Algemene informatie 3. Opbouw van de les 4. Voorbereiding en lestips 1 Door het stof kruipen De gemeente Hoogezand-Sappemeer
Nadere informatieFILM VAN DE GESCHIEDENIS.
UITLEG BIJ DIGITALE LES LERARENHANDLEIDING GROEP 7 & 8 DE GESCHIEDENIS VAN FILM Film bestaat in 2016 alweer 120 jaar! Om dit jubileum te vieren, is er lesmateriaal gemaakt voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs.
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! HANDLEIDING PRIKKELENDE EN LAAGDREMPELIGE LESSUGGESTIES VOOR HET BASISONDERWIJS 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT destijlflyer_achterkant.pdf
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 6 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 6 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Eerste
Nadere informatieRichtlijn Kerndoelen. Verwijzing naar - Datum vaststelling April 2010. Datum bijstelling 01-10-2013
Richtlijn Kerndoelen Omschrijving Bijlage kerndoelen Verwijzing naar - Doelgroep Opsteller Teamleden en ouders Directie De Drift Datum vaststelling April 2010 Datum bijstelling 01-10-2013 Ons basisonderwijs
Nadere informatieTerwijl veel plaatsen in de buurt van Veenendaal al in april waren bevrijd, duurde dit in Veenendaal veel langer.
VEENENDAAL BEVRIJD Inleiding Terwijl veel plaatsen in de buurt van Veenendaal al in april waren bevrijd, duurde dit in Veenendaal veel langer. In Veenendaal waren veel Nederlandse en Duitse SS ers gestationeerd,
Nadere informatieGebouwd in Heerhugowaard
groep 5/6 Gebouwd in Heerhugowaard Handleiding voor leerkrachten Erfgoedleerlijn Heerhugowaard Inhoudsopgave Over de erfgoedleerlijn 3 Gebouwd in Heerhugowaard 4 Les 1 Introductieles 6 Les 2 Op pad: gebouwen
Nadere informatieWereldgrachten. Ontdek de geschiedenis van de Amsterdamse grachtengordel. handleiding. groep 7+8
Wereldgrachten Ontdek de geschiedenis van de Amsterdamse grachtengordel handleiding groep 7+8 Wereldgrachten Ontdek de geschiedenis van de Amsterdamse grachtengordel Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Algemene
Nadere informatieEen spel waarmee technologie en nieuwe ideeën over landbouw binnen in de stad samen komen.
Een spel waarmee technologie en nieuwe ideeën over landbouw binnen in de stad samen komen. Docentenhandleiding Lesprogramma Inleiding: De Stadslandbouwer is een spel dat zowel op een tablet (of een smartphone)
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieKTWT module rekenen-wiskunde. Rekenen is leuker als je denkt
KTWT module rekenen-wiskunde Rekenen is leuker als je denkt Vincent Jonker n freudenthal instituut / o&t n www.rekenweb.nl n grote rekendag Inhoud n Deel 1: Startactiviteit n Deel 2: Onderzoekende houding
Nadere informatieINHOUD THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 1 INLEIDING 2
THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / DOCENTENHANDLEIDING - BLAD 1 INHOUD 1 INLEIDING 2 2 THIS IS HOLLAND: EEN EDUCATIEF PAKKET 3 Doelstellingen 3 Doelgroepen 4 Inzet van de lessen 4 Aansluiting bij methoden en
Nadere informatieWerken in de olie- en gasindustrie
Werken in de olie- en gasindustrie Beste gastdocent, Dit lespakket biedt u de handvatten om een leuke en leerzame gastles te kunnen geven in de groepen 6 t/m 8 van het basisonderwijs. Het bestaat uit kant-en-klaar
Nadere informatieLesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8. Behorend bij de tentoonstelling. Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN
Lesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8 Behorend bij de tentoonstelling Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN 23 november 2012-19 mei 2013 Inhoudsopgave 1. Tijdelijke tentoonstelling Anton Heyboer De Haarlemse
Nadere informatieAardrijkskunde. Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis. Bedoeling
Aardrijkskunde Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen? Hoe leg je de relatie met de beginsituatie?
Nadere informatieAardrijkskunde vaardigheden (PO-vmbo)
Aardrijkskunde vaardighed (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw kerndoel ob vmbo kb/gl/tl vmbo bovbouw bb examhed vmbo bovbouw kb examhed vmbo bovbouw gl/tl examhed Kern 1. Werk
Nadere informatieSlimmer met je geld omgaan. Lesbrief voor groep 8 en de brugklas
Slimmer met je geld omgaan Lesbrief voor groep 8 en de brugklas Inhoudsopgave 1. Historisch Museum Haarlem Inleiding 3 1.1 Leerdoelen 4 2. Lesprogramma Slimmer met je geld omgaan 5 Voorbereiding 5 Museumbezoek
Nadere informatieDocentenhandleiding. Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag. Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen
Docentenhandleiding Museumles groep 5&6 Het grootste schilderij van Nederland! Panorama Mesdag Detail Panorama Mesdag Dorp Scheveningen Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieInstroom pabo geschiedenis
Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:
Nadere informatieFase 7: Presenteren en exposeren
Fase 7: Presenteren en exposeren 2 uur Geef leerlingen in deze fase een podium zodat ze met trots hun werkstuk kunnen tonen en over ervaringen kunnen vertellen. Maak er een feest van en organiseer een
Nadere informatieLesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend
Lesbrief Kijken door het venster van de tijd Een beeldend project Beeldend bovenbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: Vormgeving en Lay-out: i.o.v. Cultuurkust Marjo Potma & Alinde Hoeksma
Nadere informatieDOCENT. Thema: water DROOG NAAR DE OVERKANT. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen ontdekt dat er veel water in is en hebben ze onderzocht welke dieren in en bij het water leven. In groep 3 en 4 verdiepen de leerlingen hun kennis over het water in
Nadere informatieSTI B AT. bovenbouw 2008/2009. Docentenkaart 2 (1 van 2) Verwerking
STI B AT Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding Kopieer voor alle kinderen werkblad 2A, 2B en 2C. Zorg voor knip- en plakspullen en blanco papier. Leg enkele geschiedenislesboeken klaar. Lesdoel Kinderen
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieHANDLEIDING DOCENTEN. Welkom bij de Volvo Ocean Race, de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd om de wereld.
1 HANDLEIDING DOCENTEN Welkom bij de Volvo Ocean Race, de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd om de wereld. Voor u ligt de handleiding met daarin beschreven op welke wijze de lessen zijn ingericht
Nadere informatieLEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING
LEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Leerlingen verwerven inzicht in de oceaanproblematiek en ontdekken wat ze hier zelf aan kunnen doen.
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Met blingbling het verleden in' horende bij de tentoonstelling Het oudste goud van de wereld. Schatten uit Varna. Primair Onderwijs groep 6 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts
Nadere informatieGravin Elisabeth en de dieren
2017-2018 School en Cultuur Gravin Elisabeth en de dieren Erfgoed project voor groep 4 Ontwikkeling van het project: De Werkhoven Geschiedenis voor u Maart 2017. Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor
Nadere informatieVertel: Dit is de eerste les van een serie van vier lessen. In die lessen gaan we het hebben over media en mediawijsheid. Aan het eind van deze serie
Vertel: Dit is de eerste les van een serie van vier lessen. In die lessen gaan we het hebben over media en mediawijsheid. Aan het eind van deze serie lessen weet je meer over: wat zijn media en hoe werkt
Nadere informatieICC-Cursus Cultureel Erfgoed en Erfgoededucatie
ICC-Cursus Cultureel Erfgoed en Erfgoededucatie Wat gaan we doen? 1. Wat doet Drents Plateau? 2. Wat is erfgoed? 25 maart 2009 3. Wat is erfgoededucatie? 4. Tien tijdvakken, de canon en erfgoededucatie
Nadere informatieSTUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009. Versie november 2010
STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2009 Versie november 2010 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Aardrijkskunde... 2 Biologie... 3 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 4 Duitse taal en literatuur... 5 Economie... 6
Nadere informatieDe Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/40999
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Wassink 16 January 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40999 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieAardrijkskunde vaardigheden (PO-vmbo)
Aardrijkskunde vaardighed (PO-vmbo) Sector kerndoel primair onderwijs kerndoel onderbouw kerndoel ob vmbo kb/gl/tl vmbo bovbouw bb examhed vmbo bovbouw kb examhed vmbo bovbouw gl/tl examhed Kern 1. Werk
Nadere informatieHandleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst
Handleiding voor de digitale les Internet in 2025 Kinderen tekenen de toekomst Een digitale les voor groep 6, 7 en 8 van het primair onderwijs waarbij leerlingen nadenken over innovatieve toepassingen
Nadere informatieHandleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank
Handleiding digitale les Lezen en Schrijven met Anne Frank Een digitale les over Anne Frank voor vmbo-leerlingen van 13-15 jaar ter bevordering van lezen en schrijven. De digitale les bestaat uit: > Diverse
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieHistorisch denken. Historische benaderingen
Historisch denken Inleiding Mensen hebben een besef van verleden, heden en toekomst. Ze hebben een bepaald beeld van wat er in hun leven is gebeurd tot op de dag van vandaag. Ze kunnen hun bestaan in het
Nadere informatieDocentenhandleiding. Museumles groep 7&8 Skyline Scheveningen. Panorama Mesdag
Docentenhandleiding Museumles groep 7&8 Skyline Scheveningen Panorama Mesdag Pagina 1. Inleiding 3 2. Beschrijving museumles 4 3. Aansluiting bij het onderwijs 5 4. Voorbereiding & Lessuggesties 6 4.1
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 5 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 5 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Stenen
Nadere informatieprimair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding
primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal
Nadere informatieUTRECHT AAN ZEE: Hoe houd jij droge voeten? Docentenhandleiding
UTRECHT AAN ZEE: Hoe houd jij droge voeten? Docentenhandleiding DOCENTENHANDLEIDING UTRECHT AAN ZEE: HOE HOUD JIJ DROGE VOETEN? 2 April 2011 Utrecht aan Zee: hoe houd jij droge voeten? is ontwikkeld door
Nadere informatieDe vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy
De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,
Nadere informatieSTUDIEWIJZER HAVO COHORT 2011. versie oktober 2011
STUDIEWIJZER HAVO COHORT 2011 versie oktober 2011 Inhoudsopgave Aardrijkskunde... 3 Biologie... 4 Culturele en Kunstzinnige Vorming... 5 Duitse taal en literatuur... 6 Economie... 7 Engelse taal en literatuur...
Nadere informatieEen voorbereidende les op de workshop Vliegbasis Twenthe - oorlog WS.
TITEL: Leerjaar Groep 7 Type les Lesduur Omschrijving van de les Vliegbasis Twenthe - oorlog PO7 (lesformat) Een voorbereidende les op de workshop Vliegbasis Twenthe - oorlog WS. 45 minuten Een voorbereidende
Nadere informatieDocentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8
Docentenhandleiding Rijksmuseum Groep 7-8 1 Inhoud Voorbereidende les Afsluitende les Aanvullend materiaal bij deze lessen staat op de website: Introductiefilmpje PowerPoint presentatie Werkbladen 2 Voorbereidende
Nadere informatieHandreikingen voor de leerkracht en antwoordenbladen
letterrijk Handreikingen voor de leerkracht en antwoordenbladen Werkboek Letterrijk - Handreiking & Antwoorden 1 Pauline Buit - www.paulinebuit.nl Handreikingen voor de leerkracht Het werkboek Letterrijk
Nadere informatieHistorisch café. Verhaal van Ede. 16 april 2014
Historisch café 16 april 2014 Verhaal van Ede www.mijngelderland.nl/ede PROGRAMMA 14.00 uur: Welkom Peter van Beek 14.05 uur: Verhaal van Ede Inke Camphens 14.25 uur: Airborne Gerard Gijsbertsen 14.50
Nadere informatie4 manieren om Samsam te gebruiken
sam samsam Lesbrief wereldburgerschap Samsam gaat over alle thema's van wereldburgerschap. Door met de onderstaande opdrachten een les samen te stellen, sluit u altijd aan bij één van de kerndoelen van
Nadere informatieMuseum De Buitenplaats Kijken is een kunst
Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Thema- overzicht Thema- overzicht Kijken is een kunst Groep 5 Museum De Buitenplaats Kern van het thema Mensen laten graag iets van zichzelf aan anderen
Nadere informatieLesbrief bij Gonzend gevaar
Lesbrief bij Gonzend gevaar Bestemd voor: groep 7/8 (PO) Duur: ongeveer 50 minuten (1 lesuur) docenten kunnen opdrachten naar eigen inzicht bewerken zodat het binnen hun lesprogramma past. Benodigde materialen:
Nadere informatierijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5
1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve
Nadere informatieHOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren
HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren 1. Inleiding Aan de hand van een concept cartoon verdiepen leerlingen zich in de vraag hoe het komt dat een meisje een meisje is. Een concept cartoon is een visuele
Nadere informatieWikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas
WikiKids Atlas Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas 1. Inhoudsopgave. 1. Inhoudsopgave. p. 43 2. Inleiding. p. 44 3. Uitleg en kerndoelen WikiKids Atlas. p. 46 3.1. Inleiding. p. 46 3.2. Uitleg WikiKids.
Nadere informatieHOEKVERRIJKING IN DE KLEUTERSCHOOL Lesideeën voor de computerhoek
HOEKVERRIJKING IN DE KLEUTERSCHOOL Lesideeën voor de computerhoek 1. Syllabus www.digitips.be www.ictheek.be http://nieuws.ictheek.be http://ictkleuter.yurls.net p. 2 ICT Ontwikkelingsdoelen in de kleuterschool?
Nadere informatieSLO-analyse Speurtocht - ThiemeMeulenhoff
SLO-analyse Speurtocht - ThiemeMeulenhoff Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder voorafgaande toestemming van de
Nadere informatiePTA - HAVO
- HAVO 4 2018-2019 Nederlandse taal en literatuur Engelse taal en literatuur Franse taal en literatuur Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatiePrimair Onderwijs. 6 lessen
Maak je eigen land! Voor de docent Vak(gebied) Schooltype/afdeling Oriëntatie op jezelf en de wereld, Aardrijkskunde Primair Onderwijs Leerjaar Groep 3/4 Tijdsinvestering Vakinhoud Kerndoelen 6 lessen
Nadere informatieVakgebieden Methoden Omschrijving Taal Groep 1-2. Schatkist
Nederlandse taal Kinderen ontwikkelen mondelinge en schriftelijke vaardigheden waarmee ze de Nederlandse taal leren gebruiken in situaties die zich in het dagelijkse leven voordoen. Tevens verwerven ze
Nadere informatieMOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur
DOCENT In het thema Natuur ontdekken de leerlingen van groep 7 en 8 dat er rond de jaartelling een bijzonder bos op de plek stond waar zij nu wonen. Dit moerasbos is in 2000 opgegraven door archeologen.
Nadere informatieIedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 6 ... YouTube: muziek en films. Deze iconen tonen aan voor wie het document is.
Les 6... YouTube: muziek en films Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht YouTube is een
Nadere informatieHandleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012
Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast
Nadere informatie> In plaats van losse filmpjes of niet-methodische materialen
Inleiding Nieuwe zaken koppelt geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek aan actualiteit. Met aantrekkelijke en flexibel inzetbare lessen op basis van het laatste nieuws, brengt Nieuwe zaken wekelijks
Nadere informatieTREED BINNEN DAPPERE RIDDERS
TREED BINNEN DAPPERE RIDDERS KASTEEL HOENSBROEK: EDUCATIE KOMT TOT LEVEN! EEN KASTEEL MET EEN OPRIJLAAN WAAR RIDDERS TE PAARD OVERHEEN SNELDEN. WAAR GRAVEN EN GRAVINNEN IN EEN KOETS THUIS KWAMEN. ZOMAAR
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting
Vak: Aardrijkskunde Afdeling: Havo 4 20 Domein B: Wereld Arm en Rijk S 100 Stof W afgesloten 20 22 Domein C: Aarde Systeem Aarde S 100 Stof W afgesloten 20 23 Domein A: Vaardigheden:Functies Binnenstad
Nadere informatieTe veel, te rijk, te weinig. Waterpark Lankheet
Waterpark Lankheet Erfgoed/NME project voor groep 8 Handleiding leerkracht Opdrachtgever: Waterpark Lankheet en Commissie Culturele Vorming Haaksbergen Bronmateriaal: Waterpark Lankheet/Historische Kring
Nadere informatieDoelgroepen Dit educatieve lespakket is bedoeld voor de groepen 5,6 en de groepen 7,8.
Dcentenhandleiding Beleef Het Verleden met Ltte Delgrepen Dit educatieve lespakket is bedeld vr de grepen 5,6 en de grepen 7,8. Middelen Data-DVD: Inzet van filmmateriaal via digibrd. 4 afleveringen met
Nadere informatieAlles over. Faqta. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatie