Speerpuntennotitie Westfriesland

Transcriptie

1 Speerpuntennotitie Westfriesland Westfriese Bedrijvengroep Kamer van Koophandel Noordwest-Holland April 2009 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 1 van 43

2 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 2 van 43

3 INHOUDSOPGAVE Samenvatting 5 1 Inleiding 10 2 Een foto van het Westfriese bedrijfsleven Productiestructuur Westfriesland Landbouw en visserij Industrie Bouwnijverheid Vrijetijdsindustrie Transport en logistiek Zakelijke dienstverlening Quartaire sector 32 3 Randvoorwaarden voor economische groei Onderwijs en arbeidsmarkt Ruimte voor bedrijvigheid Bereikbaarheid en infrastructuur Bestuurlijke samenwerking 38 4 Conclusies en aanbevelingen De speerpunten voor Westfriesland Aanbevelingen: hoe nu verder? 42 Geraadpleegde bronnen 43 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 3 van 43

4 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 4 van 43

5 Samenvatting Hieronder volgt de samenvatting van deze speerpuntennotitie. Als eerste worden de ontwikkelingen in de Westfriese bedrijfssectoren besproken, vervolgens komen de sectoroverstijgende aspecten aan bod. Hieruit volgen uiteindelijk in het derde deel de speerpunten voor het Westfriese bedrijfsleven. 1 Ontwikkelingen in de Westfriese bedrijfssectoren Landbouw en Visserij De omvang van de sector landbouw en visserij is de afgelopen tien jaar weliswaar in omvang afgenomen, het belang van de sector op zowel nationaal en internationaal niveau zal de komende jaren gaan toenemen. De ontwikkelingen die gaande zijn (Agriport A7, Seed Valley) vinden vooral plaats in de Kop van Noord- Holland en Westfriesland. Deze regio s zijn ten opzichte van andere regio s in Noord-Holland in ruimtelijk opzicht het meest geschikt om de groei van de agribusiness te faciliteren. Met de volgende speerpunten zou de Westfriese Bedrijvengroep zich bezig kunnen houden: - Het stimuleren van ontwikkelingen omtrent aquacultuur; - Ondersteunen van de verdere ontwikkeling Agriport A7 en het bijbehorende logistieke centrum; - Ondersteuning van het Seed Valley-programma; - Het formuleren van wensen en eisen ten aanzien van beleid voor Vrijkomende Agrarische Bebouwing; - Verankering van ruimtelijk beleid van gemeenten ten behoeve van de ontwikkeling van de agribusiness; onder meer met het oog op het faciliteren van de noodzakelijke schaalvergroting binnen het cluster. Industrie Het aantrekken van voldoende (nieuw) gekwalificeerd personeel is voor de industriële sector van groot belang. Probleem is echter dat de sector kampt met een negatief imago: het beeld van rokende schoorstenen en milieuvervuilende productieprocessen overheerst. Hierdoor is de sector niet in beeld bij toekomstige werknemers, maar ook niet bij beleidsmakers van gemeenten. Voor de sector is het van belang dat dit heersende negatieve beeld wordt omgekeerd en dat de bedrijfstak bij de Westfriese gemeenten op de agenda wordt gezet. Bouwnijverheid De bouwsector is een belangrijke en economisch stabiele sector in Westfriesland. Het tekort aan personeel is de komende jaren het voornaamste vraagstuk voor deze sector. De aandacht zou moeten uitgaan naar de volgende zaken: - Vergroten van aanbod aan technisch geschoold personeel, onder meer door deze opleidingsmogelijkheden/beroepsmogelijkheden onder de aandacht te brengen van basisschoolleerlingen en studiekiezers; - Voldoende stagemogelijkheden voor leerlingen van technische opleidingen; - Bevorderen van samenwerking tussen ZZP ers/kleinschalige ondernemingen in de bouwsector. Transport en logistiek Hoewel de sector qua omvang en werkgelegenheid niet heel groot is, liggen er Westfriesland zeker kansen op het gebied van transport en logistiek. Speerpunten voor de komende jaren zijn: - Westfriesland als aantrekkelijke vestigingsplaats voor ondernemingen in de transport en logistiek; - Aandacht voor de ontwikkeling van een goede infrastructuur (Westfrisiaweg) - Concentratie van ondernemingen in de transport en logistiek; ontwikkeling van logistieke centra. Hiermee samenhangend het ontwikkelen van een ruimtelijke visie voor deze sector. Zakelijke dienstverlening De omvang van de sector zakelijke dienstverlening is in Westfriesland minder groot dan in overige regio s en delen van het land, echter, dit maakt deze sector niet minder belangrijk voor Westfriesland. De verdere ontwikkeling en facilitering van de sector zou kunnen bijdragen aan het terugdringen van de pendel naar de Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 5 van 43

6 Randstad. Van het grootste belang hierbij is de ontwikkeling van voldoende kantoorlocaties: er moeten voldoende kantoorlocaties beschikbaar zijn om de sector en toekomstige ondernemingen te huisvesten. Hoorn lijkt hiervoor een geschikte vestigingsplaats vanwege de gunstige ligging ten opzichte van Amsterdam. Het belang van kantoorlocaties moet kenbaar worden gemaakt bij, onder andere, de gemeente Hoorn. 2 Randvoorwaarden voor economische groei Onderwijs en Arbeidsmarkt In Westfriesland zijn verschillende ontwikkelingen gaande die soms tegenstrijdig lijken aan elkaar: - Niet voor iedere Westfries die zich op de arbeidsmarkt aanbiedt is er een baan beschikbaar: er zit een gat van 13,5 procent tussen het aanbod aan arbeidsplaatsen en het gevraagde aantal arbeidsplaatsen. - Westfriesland kent een hoge uitgaande pendel: personen (37 procent) werken buiten de regio. Het gaat hier om mensen die werkzaam zijn in de sectoren zakelijke dienstverlening, openbaar bestuur, vervoer, communicatie en industrie. - Er zal de komende jaren een verlies aan ervaring en capaciteit optreden door de vergrijzing. Met name de bouw en de publieke sector krijgen hiermee te maken. - In Westfriesland zijn er openstaande vacatures op HBO+-niveau, wat erop wijst dat de aansluiting tussen vraag en aanbod van arbeid niet optimaal is. Het is van belang dat op deze ontwikkelingen wordt ingespeeld. Vraag en aanbod van arbeid moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Het aanbod aan technisch personeel moet op peil gehouden worden om de uitstroom van gepensioneerde werknemers in bijvoorbeeld de bouwsector op te vangen. Een intensieve samenwerking tussen ROC, InHolland en bedrijfsleven is hierbij van grote waarde. Voor het tegengaan van de pendel is het van belang dat er bedrijven naar Westfriesland worden getrokken in de sectoren zakelijke dienstverlening en communicatie. Ook zouden de Westfriese bedrijven, met name die in de zaadsector, groothandel en bouw, beter in beeld moeten worden gebracht bij de hoogopgeleide Westfriezen als interessante werkgever. Ruimte voor bedrijvigheid Voor de verdere ontwikkeling van de Westfriese economie is het van groot belang dat het aanbod aan gedifferentieerd en gespecialiseerd bedrijventerrein in de regio op peil blijft. De lobby voor voldoende en kwalitatief hoogwaardig bedrijventerrein moet daarom worden vastgehouden. Aandachtspunten bij de ontwikkeling van nieuw terrein zijn bereikbaarheid, uitstraling en duurzaamheid. Ook is het van belang dat er een actieve acquisitie gaat plaatsvinden voor die sectoren waarvoor Westfriesland aantrekkelijk is: groothandel, transport en logistiek, productiebedrijven en backofficeactiviteiten. Als laatste moet de groeiende vraag naar kantoorlocaties op de politieke agenda gezet worden. Bereikbaarheid en infrastructuur De bereikbaarheid in Westfriesland is verre van optimaal: zowel de noord-zuid als de oost-west-verbindingen zijn zeer gebrekkig. De aandacht zou wat betreft het bevorderen van bereikbaarheid en infrastructuur in Westfriesland uit moeten gaan naar de volgende zaken: - Het via het creëren van werkgelegenheid proberen terug te dringen van de pendel richting de Randstad; - Een onverminderde lobby voor de aanleg van de N23 of Westfrisiaweg gezien het tot nu toe uitblijven van de rijksbijdrage; - Aandacht voor de gevolgen van de afwaardering van doorstroomwegen; - Stimuleren van containervervoer over water c.q. onderzoeken van de mogelijkheden hiervoor; - Zorgen dat de OV-verbindingen binnen Westfriesland onder de aandacht gehouden worden bij de Provincie Noord-Holland, met name van en naar bedrijventerreinen en tussen de kleinere kernen. Bestuurlijke samenwerking De bestuurlijke samenwerking is in Westfriesland momenteel niet optimaal vormgegeven. Het is onwenselijk dat de economische ontwikkeling van Westfriesland afhankelijk wordt van de grillen van de lokale politiek. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 6 van 43

7 Het advies van de Provincie Noord-Holland is weliswaar een stap in de goede richting, maar het bedrijfsleven is duidelijk: er moet één gemeente voor heel Westfriesland komen. 3 Speerpunten voor Westfriesland Stimulering van specifieke sectoren en projecten Uit hoofdstuk 2 komt naar voren dat ontwikkelingen in specifieke sectoren de steun en stimulans verdienen van de Westfriese Bedrijvengroep. Het gaat hierbij in het bijzonder om: 1. Landbouw en visserij/agribusiness: a. Het stimuleren van ontwikkelingen omtrent aquacultuur; b. Ondersteunen van de verdere ontwikkeling Agriport A7 en het bijbehorende logistieke centrum; c. Ondersteuning van het Seed Valley-programma; 2. Bouwnijverheid: a. Bevorderen van samenwerking tussen ZZP ers/kleinschalige ondernemingen in de bouwsector. 3. Zakelijke dienstverlening: a. Stimulering van de verdere ontwikkeling en facilitering van de sector. Dit om onder meer de pendel naar de Randstad terug te dringen. Ook kunnen we onder dit aandachtsgebied scharen het aantrekken van bedrijven uit bepaalde sectoren. Dit dient een tweeledig doel, namelijk 1) het tegengaan van de pendel richting de Randstad; en 2) om de regio onderscheidend te maken ten opzichte van andere regio s. In dit licht zijn de volgende speerpunten te benoemen: 4. Voor het tegengaan van de pendel is het van belang dat er bedrijven naar Westfriesland worden getrokken in de sectoren zakelijke dienstverlening en communicatie. 5. Om onderscheidend te zijn ten opzichte van andere regio s moet Westfriesland onder de aandacht worden gebracht als aantrekkelijke regio voor de volgende sectoren: a. transport en logistiek; b. groothandel c. industrie d. backoffice-activiteiten Afstemming van vraag en aanbod op arbeidsmarkt Het is voor het Westfriese bedrijfsleven van groot belang dat vraag en aanbod van arbeid goed op elkaar zijn afgestemd. Met name het verkrijgen van technisch geschoold personeel kan de komende jaren een probleem worden gezien de grote uitstroom van gepensioneerde werknemers in onder andere de bouwsector. Daarom zijn de volgende speerpunten van belang: 1. Vergroten van aanbod aan technisch geschoold personeel ten behoeve van de bouwnijverheid en de industrie. Dit zou kunnen via het onder de aandacht brengen van de opleidings- en beroepsmogelijkheden binnen deze sectoren bij basisschoolleerlingen en studiekiezers. 2. Zorgen voor voldoende stagemogelijkheden voor leerlingen van technische opleidingen. Het aanbod aan technisch personeel moet op peil gehouden worden om de uitstroom van gepensioneerde werknemers in bijvoorbeeld de bouwsector op te vangen. Een intensieve samenwerking tussen ROC, InHolland en bedrijfsleven is hierbij van grote waarde. Voldoende stagemogelijkheden voor leerlingen van technische opleidingen; 3. Imagoverbetering van de industrie en de zaadsector. Ook zouden de Westfriese bedrijven, met name die in de zaadsector, groothandel en bouw, beter in beeld moeten worden gebracht bij de hoogopgeleide Westfriezen als interessante werkgever. Ruimte voor bedrijvigheid Voor de realisering van ruimte voor vestiging van bedrijven heeft men altijd te maken met lokale en provinciale overheden: zij bepalen het ruimtelijk beleid en beslissen of een bedrijventerrein wel of niet wordt ontwikkeld. Wat het Westfriese bedrijfsleven en in het bijzonder de Westfriese Bedrijvengroep concreet kan doen op dit onderwerp ligt daarom met name in het onder de aandacht brengen c.q. houden van de Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 7 van 43

8 ruimtelijke behoeften van het bedrijfsleven bij de lokale en provinciale beleidsmakers (ofwel: in de lobbysfeer). Dit kan voor sommige onderwerpen het beste op basis van een eigen visie. Speerpunten op dit gebied zijn dan als volgt: 1. Lobby richting de lokale en provinciale overheid: a. Het aanbod van gedifferentieerd en gespecialiseerd bedrijventerrein in de regio moet op peil blijven. Dit is van groot belang voor de verder ontwikkeling van de Westfriese economie. b. Er moeten voldoende kantoorlocaties worden ontwikkeld. Met name Hoorn lijkt hiervoor geschikt. De groeiende vraag naar kantoorlocaties moet op de politieke agenda worden gezet. c. Voldoende ruimte voor de verdere ontwikkeling van de agribusiness. Gemeenten moeten in hun ruimtelijk beleid rekening houden met de noodzakelijke schaalvergroting binnen dit cluster. d. Planvorming bij gemeenten beïnvloeden rondom uitbreiding van het winkelaanbod, al dan niet in combinatie met leisurevoorzieningen; dit om de concurrentie van andere regio s het hoofd te kunnen bieden; 2. Ontwikkelen van een eigen visie op: a. Vrijkomende Agrarische Bebouwing; b. Gezien de wenselijkheid om de transport- en logistieksector te concentreren op logistieke centra is het goed om hierop een ruimtelijke visie te ontwikkelen. Bereikbaarheid en infrastructuur Net als bij het aandachtsgebied ruimte voor bedrijvigheid gaat het bij bereikbaarheid en infrastructuur voornamelijk om beleidsbeïnvloeding van provincie en lokale overheden. Hierbij moet de aandacht in ieder geval gaan naar: 1. Een onverminderde lobby voor de aanleg van de N23 of Westfrisiaweg gezien het tot nu toe uitblijven van de rijksbijdrage; 2. Het onder de aandacht houden van de gevolgen van de afwaardering van doorstroomwegen; 3. Zorgen dat de OV-verbindingen binnen Westfriesland onder de aandacht gehouden worden bij de Provincie Noord-Holland, met name van en naar bedrijventerreinen en tussen de kleinere kernen; 4. Stimuleren van goederenvervoer over water. Bestuurlijke samenwerking Hier hoort thuis de lobby voor één gemeente Westfriesland. 4 Hoe nu verder? Prioriteren - concretiseren - realiseren! Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 8 van 43

9 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 9 van 43

10 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doelstelling De Westfriese Bedrijvengroep heeft zich ten doel gesteld om de sociaal-economische belangen van het bedrijfsleven in de regio Westfriesland te behartigen. Dit doet zij namens achthonderd aangesloten bedrijven en acht Westfriese ondernemersverenigingen. De WBG behartigt de belangen van het bedrijfsleven onder andere via samenwerken, lobbyen en het ondernemen en initiëren van concrete acties. Vanuit het dagelijks bestuur van de WBG is de behoefte ontstaan aan een document dat ten grondslag ligt aan de lobby richting de lokale en provinciale overheid en aan het in gang zetten van specifieke projecten en acties: een zogenoemde speerpuntennotitie. Deze vraag heeft zij neergelegd bij de Kamer van Koophandel Noordwest-Holland. Uit deze notitie moet blijken met welke ontwikkelingen het bedrijfsleven in Westfriesland de komende jaren te maken krijgt en op welke speerpunten de Westfriese Bedrijvengroep de komende tijd haar lobby en acties zou moeten richten. Dit alles heeft ten doel om de regionale economische ontwikkeling van Westfriesland te bevorderen en stimuleren. Het document kan tevens dienen als basis voor een constructief overleg met lokale en provinciale overheid en om richting aangesloten verenigingen duidelijk te maken met welke onderwerpen de Westfriese Bedrijvengroep zich bezig wil houden. Deze notitie beperkt zich tot het constateren van het belang van ontwikkelingen die de komende jaren relevant zijn voor de economische ontwikkeling van Westfriesland. Wat het nadrukkelijk niet is, is een economisch actieprogramma voor de regio. Het dagelijks bestuur van de WBG zal op basis van deze notitie deze concrete projecten en activiteiten gaan formuleren, vanzelfsprekend ondersteund door haar adviseurs. 1.2 Werkwijze en leeswijzer Er is gestart met een analyse van beschikbare rapporten die de regionaal-economische ontwikkeling in de regio Westfriesland beschrijven. Vervolgens is er van de specifieke economische sectoren cijfermateriaal verzameld over het aantal ondernemingen, arbeidsplaatsen, omzetontwikkeling en investeringen. Per sector worden ontwikkelingen beschreven waar de sectoren de komende jaren mee te maken krijgen. Dit gebeurt op basis van de beschikbare rapporten en naar aanleiding van de feedback van de leden van het algemeen bestuur tijdens de vergadering in november Deze foto van het Westfriese bedrijfsleven is beschreven in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 gaat in op ontwikkelingen van aspecten die voor elke economische sector van belang zijn, namelijk: onderwijs en arbeidsmarkt, ruimte voor bedrijvigheid, infrastructuur en bestuurlijke samenwerking. Ook hierin is de feedback van het algemeen bestuur verwerkt, ditmaal van de vergadering van januari Naar aanleiding van de analyses in hoofdstuk 2 en 3 wordt in hoofdstuk 4 de balans opgemaakt: hier worden de speerpunten gepresenteerd waar het Westfriese bedrijfsleven de komende jaren mee te maken krijgt en waar op in moeten worden gespeeld. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 10 van 43

11 Procent 2 Een foto van het Westfriese bedrijfsleven In dit hoofdstuk worden de specifieke sectoren binnen het Westfriese bedrijfsleven onder de loep genomen. Voor elke sector wordt ingegaan op de betekenis en de bijdrage van deze sector aan de Westfriese economie. Dit wordt gedaan aan de hand van twee indicatoren: 1) de omvang van de sectoren, uitgedrukt in het aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen; 2) de economische prestaties van elke sector, uitgedrukt in omzet, winst en investeringen. Daarnaast worden een aantal ontwikkelingen geschetst die specifiek van toepassing zijn op de betreffende sector in Westfriesland. Tevens worden per sector aandachtspunten benoemd die voor de komende jaren van belang zijn voor de ontwikkeling van die specifieke sector. Achtereenvolgens komen de volgende sectoren aan bod: landbouw en visserij; de industrie; de bouwnijverheid; de vrijetijdsindustrie; transport en logistiek; de zakelijke dienstverlening; en de quartaire sector. 2.1 Productiestructuur Westfriesland Allereerst wordt in deze paragraaf de productiestructuur van Westfriesland geschetst: hoe is het aantal ondernemingen verdeeld over de sectoren en wat is per sector het aandeel in de werkgelegenheid? In onderstaande tabel is te zien in welke sectoren Westfriese bedrijven veelal ondernemen. Drie sectoren springen eruit: handel en reparatie (m.n. detailhandel), zakelijke dienstverlening en bouwnijverheid. Aandeel sectoren Westfriesland en Noordwest-Holland 25,0 20,0 15,0 10,0 Westfriesland Noordwest-Holland 5,0 0,0 A. Landbouw, jacht en b... B. Visserij C. Winning van delfstoffen D. Industrie E. Nutsbedrijven F. Bouwnijverheid G. Handel en reparatie Sector H. Horeca I. Transport J. Financiele instellingen K. Div. zakelijke dienstve... L. Openbaar bestuur M. Onderwijs N. Gezondheids- en welzi... O. Overige dienstverlening Wanneer we het aandeel van de sectoren uitdrukken in het aantal arbeidsplaatsen dan ontstaat het volgende beeld: Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 11 van 43

12 Percentage Arbeidsplaatsen Westfriesland / Noordwest-Holland 25,0 20,0 15,0 10,0 Westfriesland Noordwest-Holland 5,0 0,0 A. Landbouw, jacht en bos... B. Visserij C. Winning van delfstoffen D. Industrie E. Nutsbedrijven F. Bouwnijverheid G. Handel en reparatie H. Horeca I. Transport J. Financiele instellingen K. Div. zakelijke dienstverle... Sector L. Openbaar bestuur M. Onderwijs N. Gezondheids- en welzijn... O. Overige dienstverlening In deze tabel is te zien dat de handel en reparatie, bouwnijverheid en de industrie voor de meeste werkgelegenheid zorgen in Westfriesland. Ook de gezondheidszorg en zakelijke dienstverlening scoren relatief goed. 2.2 Landbouw en visserij De sector landbouw en visserij is sterk vertegenwoordigd in de regio s Kop van Noord-Holland en Westfriesland: deze sector zorgt voor tien procent van de werkgelegenheid in deze regio s. In termen van toegevoegde waarde is de sector vier keer zo groot als de landelijke cijfers. In Westfriesland is de zaadveredeling sterk vertegenwoordigd. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van het programma Seed Valley, welke als doel heeft het zaadveredelingscluster structureel te versterken, met name in Westfriesland. Westfriesland biedt kansen voor de ontwikkeling van de agribusinesssector: Ontwikkeling van aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Het aantal bedrijven is tussen 2000 en 2007 gedaald van naar In procenten van het totaal aantal ondernemingen is dit een daling van ruim 13 procent naar ruim 10 procent. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 12 van 43

13 Aantal arbeidsplaatsen Percentage van totaal aantal arbeidsplaatsen Procenten Ondernemingen in de landbouw en visserij Aantal ondernemingen , ,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Aantal ondernemingen Percentage van het totaal aantal ondernemingen Ruim 8 procent van de Westfriese werkgelegenheid is te vinden in deze sector. Dit percentage is in de periode redelijk stabiel gebleven, variërend tussen de 9,2 en 8,0 procent. In absolute aantallen is het aantal arbeidsplaatsen zeer licht gestegen van naar Arbeidsplaatsen in de agribusiness en visserij , ,0 8,0 7, ,0 5,0 4,0 Aantal arbeidsplaatsen Procenten ,0 2,0 1, , Economische cijfers: omzet, winst en investeringen Onderstaande tabel geeft de omzetontwikkeling weer voor de sector landbouw en visserij. Deze wordt weergegeven via de omzetindex: de omzet van het voorgaande jaar wordt op 100 gezet, wanneer de index boven de 100 uitkomt betekent dat een groei in de omzet. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 13 van 43

14 Procenten Omzetindex Omzetontw ikkeling landbouw en vsiserij 106,0 104,0 102,0 100,0 98,0 96,0 94,0 92,0 90, Omzetindex Vanaf het jaar 2000 heeft er een omzetdaling plaatsgevonden in de sector, in 2004 is het dieptepunt bereikt en zit de omzetontwikkeling weer in de lift. Hetzelfde geldt voor het percentage bedrijven dat winst heeft gemaakt. % bedrijven met winst in de landbouw en visserij % bedrijven met winst De algemene investeringsbereidheid van agrarische bedrijven is ten opzichte van andere sectoren hoog. Dit is ook in Westfriesland het geval. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 14 van 43

15 Procenten Investeringen in de landbouw en visserij Investeringen in de landbouw en visserij Ontwikkelingen in de sector Binnen de sector zijn een aantal belangrijke ontwikkelingen gaande, de belangrijkste zullen hieronder worden geschetst. Seed Valley De Kop van Noord-Holland vormt een internationaal centrum voor de veredeling van voedingsgewassen en bloemen. Zo n 35 bedrijven klein en groot - in de regio produceren hoogwaardige zaden, stekken en jonge planten die de hele wereld over gaan. Ze vormen een belangrijke schakel in de internationale agrarische keten. Van de tien grootste zaadproducenten ter wereld zijn er vier gevestigd in de Seed Valley, zoals de regio ook wel bekend staat. De sector biedt in Noord-Holland-Noord aan meer dan mensen werk, waarvan een groot deel een HBO- of academische opleiding heeft. Daarnaast biedt het zaadveredelingscluster werk aan duizenden medewerkers in het buitenland. De komende tien jaar ontstaat er tweeduizend FTE aan vacatures in de zaadveredelingssector (zowel extra personeel als vervanging van gepensioneerd personeel). Duizend arbeidsplaatsen zijn voor hoger opgeleiden en duizend op MBO/VMBO-niveau. De belangstelling de sector neemt echter af; tevens kampt zij met een slecht imago. Om haar leidende positie in de wereld te behouden is in elk geval het hebben van voldoende goed opgeleid personeel een absolute voorwaarde. Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland-Noord heeft in 2007 het initiatief genomen tot het programma Seed Valley. Het programma beoogt een structurele versterking van het Nederlandse zaadveredelingscluster in internationaal perspectief. Er wordt gestreefd naar een structurele verankering in Noord-Holland-Noord en meer specifiek in West-Friesland. Daartoe wordt aan alle relevante aspecten van het cluster aandacht besteed, met name de aspecten ruimte, bereikbaarheid, innovatie en onderwijs. Verbreding van activiteiten en schaalvergroting Er is een verschuiving waarneembaar richting duurzame landbouw; dit als gevolg van zowel Europese weten regelgeving als de vraag van de consument (onbespoten groente en fruit, biologische melk, vrije uitloopeieren). Er vindt veel innovatie plaats in de sector: er wordt onder meer gezocht naar nieuwe en verbeterde teeltmethoden en veredeling van gewassen. Een andere trend is de sterke schaalvergroting. Hierbij zal een balans gevonden moeten worden tussen het belang van de economische ontwikkeling en de inpassing van (bijvoorbeeld) grootschalige glastuinbouw. Gemeenten moeten hier rekening mee houden bij het formuleren van ruimtelijk beleid. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 15 van 43

16 Toekomstige betekenis van het cluster voor regionale economie en werkgelegenheid Er is wereldwijd een toenemende vraag naar landbouwproducten; de agrarische functie van West-Friesland wordt belangrijker. Landbouwproducten leveren meer op, en de van waarde agrarische gronden stijgt. Voorwaarde voor verdere agrarische ontwikkeling is schaalvergroting en specialisatie: op deze manier kan de winstgevendheid voor de toekomst worden veiliggesteld. Het is van belang dat gemeenten rekening houden met deze ontwikkeling bij het formuleren van ruimtelijk beleid. De ontwikkeling van de werkgelegenheid binnen de agrarische sector zet voor de periode een dalende lijn in. Voorspelling is dat het aantal arbeidsplaatsen zal dalen naar 4,1 procent van het totaal aantal arbeidsplaatsen. Vergeleken met het landelijke beeld is dit toch positief: landelijk zal het aandeel arbeidsplaatsen in deze sector dalen naar 2,5 procent van het totaal. Het cluster agribusiness is daarom ook in de toekomst nog steeds van groot economisch belang voor Westfriesland. Ketenbenadering Om de toegevoegde waarde van het cluster agribusiness voor de toekomst op peil te houden en mogelijk uit te breiden biedt de ketenbenadering kansen. De nadruk komt hierbij te liggen op het produceren van half- en eindproducten. Hiervoor is samenwerking nodig binnen het cluster. Ook het vermarkten van de producten is belangrijk; hierbij zal moeten worden ingespeeld op de veranderende consumentenbehoeften. Hiermee kan tegemoet gekomen worden aan de groeiende vraag naar luxe voedingsbenodigdheden, bewerkte en voorgesneden ingrediënten en kant-en-klaarmaaltijden. Verder is de ontwikkeling van een logistiek centrum op het gebied van agribusiness erg belangrijk, Agriport A7 speelt hierbij een voorname rol. Hier kan productie, verwerking, verpakking en distributie plaatsvinden. Lokale ontwikkelingen (n.a.v. AB-vergadering WBG) De sector heeft erg te maken met schaalvergroting. Dat zie je ook terug in de cijfers: het aantal ondernemingen daalt, maar het belang van de sector niet. Het is belangrijk dat er ruimtelijk beleid komt voor deze schaalvergroting. Hoe gaan gemeenten ermee om, en wat is er wenselijk? Wat zijn de ruimtelijke consequenties? Ook komen er door bedrijven die er mee ophouden agrarische bedrijfsgebouwen vrij. Om geen onwenselijke ontwikkelingen te krijgen (bijvoorbeeld kleinschalige metaalbedrijfjes die zich in dergelijke gebouwen kunnen vestigen) en de nieuwe bestemming te kunnen sturen is het raadzaam om als WBG te bedenken wat er met deze VAB zou moeten gebeuren, zodat dit richting gemeenten kenbaar gemaakt kan worden. Op dit moment zijn er in Westfriesland slechts enkele bedrijven die zich bezighouden met aquacultuur, of vis op land. De sector heeft echter te maken met veranderende regelgeving, zoals de gestelde visquota en de verboden om op bepaalde soorten te vissen. De sector gaat dus een zware periode tegemoet. Consumenten willen ook in de toekomst vis blijven eten, wellicht dat aquacultuur een oplossing kan bieden Conclusie sector Landbouw en Visserij De omvang van de sector landbouw en visserij is de afgelopen tien jaar weliswaar in omvang afgenomen, het belang van de sector op zowel nationaal en internationaal niveau zal de komende jaren gaan toenemen. De ontwikkelingen die gaande zijn (Agriport A7, Seed Valley) vinden vooral plaats in de Kop van Noord- Holland en Westfriesland. Deze regio s zijn ten opzichte van andere regio s in Noord-Holland in ruimtelijk opzicht het meest geschikt om de groei van de agribusiness te faciliteren. Met de volgende speerpunten zou de Westfriese Bedrijvengroep zich bezig kunnen houden: - Het stimuleren van ontwikkelingen omtrent aquacultuur; - Ondersteunen van de verdere ontwikkeling Agriport A7 en het bijbehorende logistieke centrum; - Ondersteuning van het Seed Valley-programma; - Het formuleren van wensen en eisen ten aanzien van beleid voor Vrijkomende Agrarische Bebouwing; - Verankering van ruimtelijk beleid van gemeenten ten behoeve van de ontwikkeling van de agribusiness; onder meer met het oog op het faciliteren van de noodzakelijke schaalvergroting binnen het cluster. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 16 van 43

17 Aantal arbeidsplaatsen Procenten Procenten 2.3 Industrie Ontwikkeling van aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Ruim 6,5 procent van de ondernemingen in Westfriesland onderneemt in de industriële sector. Sinds het jaar 2000 zijn er in absolute aantallen ruim zeventig bedrijven bijgekomen, waardoor de teller nu op 976 staat. Ondernemingen in de industrie 1000 Aantal ondernemingen 8, ,5 7,0 6,5 6,0 5,5 Aantal ondernemingen Percentage van het totaal aantal ondernemingen ,0 Het aantal arbeidsplaatsen is zeer licht gestegen van in 2000 naar in Uitgedrukt in percentages is dit een lichte daling van 13,6 procent in 2000 naar 12,2 procent in Dit percentage is ten opzichte van de regio Noordwest-Holland hoog: wanneer we deze regio als geheel bekijken zien we een aandeel van tien procent industriële werkgelegenheid. De trend van lichte werkgelegenheidsdaling in de industriële sector zal de komende jaren echter doorzetten. Arbeidsplaatsen in de industrie ,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 Aantal arbeidsplaatsen Percentage van totaal aantal arbeidsplaatsen ,0 0, Economische cijfers: omzet, winst en investeringen De industriële sector is een relatief sterke, stabiele sector die goede economische cijfers laat zien. Zeker in de jaren 2006 en 2007 heeft de omzet hoge groeicijfers laten zien met een groei van rond de zeven procent. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 17 van 43

18 Procenten Omzetindex Het aandeel bedrijven met winst is schommelend rondom de negentig procent ten opzichte van andere sectoren gemiddeld. Omzetontwikkeling industrie 110,0 105,0 100,0 95,0 Omzetindex 90,0 85,0 80, Bedrijfsresultaat industrie % bedrijven met winst Het aandeel bedrijven dat investeert schommelt rond een aandeel van driekwart van alle Westfriese industriële ondernemingen. Ook dit zijn ten opzichte van andere sectoren gemiddelde cijfers. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 18 van 43

19 Procenten Investeringen in de industrie % bedrijven dat investeert Ontwikkelingen in de industriële sector De Westfriese industrie is een sterke en stabiele sector. Er vindt veel innovatie plaats, ter verbetering van het productieproces of ter verbetering van het product zelf. Bedrijven zijn veelal toeleveranciers en producent van halffabricaten. Scherpenzeel is hier een goed voorbeeld van. Vanwege deze innovatieve insteek is het een zeer interessante sector om in te werken, echter, de sector is niet in beeld bij de toekomstige werknemers en ook niet bij gemeenten. Deze sector heeft specifieke wensen ten aanzien van vestigingsplaats, ruimtegebruik en dergelijke, echter, gemeenten hebben hier geen beleid voor omdat zij de industriële sector niet op het netvlies heeft staan. De personeelsvoorziening is zorgelijk, er is weinig zicht op nieuwe instroom en de uitstroom zal de komende jaren alleen maar toenemen Conclusie sector industrie Het aantrekken van voldoende (nieuw) gekwalificeerd personeel is voor de industriële sector van groot belang. Probleem is echter dat de sector kampt met een negatief imago: het beeld van rokende schoorstenen en milieuvervuilende productieprocessen overheerst. Hierdoor is de sector niet in beeld bij toekomstige werknemers, maar ook niet bij beleidsmakers van gemeenten. Voor de sector is het van belang dat dit heersende negatieve beeld wordt omgekeerd en dat de bedrijfstak bij de Westfriese gemeenten op de agenda wordt gezet. 2.4 Bouwnijverheid De bouwsector is relatief sterk vertegenwoordigd in West-Friesland. De gunstige ligging nabij Amsterdam speelt hierbij een rol, daarom heeft de sector ook in de regio Waterland een bovengemiddeld aandeel in de productiestructuur Aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Het aantal ondernemingen in deze sector is de afgelopen jaren sterk gestegen. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door het groeiende aantal ZZP ers. In het werkgelegenheidsaandeel van de bouwsector is de stijging dan ook niet terug te vinden. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 19 van 43

20 Aantal arbeidsplaatsen Procenten Aantal ondernemingen Procenten Ondernemingen in de bouwnijverheid ,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Aantal ondernemingen Percentage van het totaal aantal ondernemingen Arbeidsplaatsen in de bouw ,0 13,0 12,0 Aantal arbeidsplaatsen ,0 10,0 9,0 Percentage van het totaal aantal arbeidsplaatsen , Economische cijfers: omzet, winst en investeringen De bouwsector is, net als de industrie, een stabiele sector in Westfriesland. De omzetontwikkeling is gemiddeld ten opzichte van andere sectoren, het aandeel bedrijven met winst is relatief hoog. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 20 van 43

21 Procenten % bedrijven met winst Omzetindex Omzetontwikkeling bouwnijverheid 110,0 105,0 100,0 95,0 Omzetindex 90,0 85,0 80, Bedrijfsresultaat bouwnijverheid % bedrijven met winst Ondernemingen in de bouwsector investeren ten opzichte van andere sectoren iets minder dan gemiddeld. Investeringen in de bouwnijverheid % bedrijven dat investeert Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 21 van 43

22 2.4.5 Ontwikkelingen in de bouwsector Vergrijzing en aanwas van nieuw personeel De bouwsector in het bijzonder krijgt de komende jaren te maken met de vergrijzing: de oude garde zal afzwaaien, maar de instroom van nieuwe werknemers (die net van de opleidingen af komen) zal gaan afnemen. Het regionale bedrijfsleven krijgt dus zowel te maken met een verlies aan ervaring en kennis als met een capaciteitsprobleem. Ongeveer mensen zullen uitstromen, mensen zullen de arbeidsmarkt gaan betreden. Er is de komende jaren met name weinig aanbod aan technisch geschoold personeel, zoals werkvoorbereiders, ontwerpers/technisch tekenaars en uitvoerders. Om dit aanbod te vergroten is het van belang dat er intensief wordt samengewerkt met INHolland en ROC s en dat bedrijven voldoende stageplaatsen bieden. Ook zou het goed zijn om kinderen al op de basisschool kennis te laten maken met de bouwsector. Kansen voor de bouwsector Voor de bouwsector liggen er kansen op het gebied van utiliteitsbouw (kantoren, bedrijfsgebouwen) en de markt voor nieuwbouw van infrastructuur (Wieringerrandmeer, kustverdediging, waterberging, Tweede Coentunnel). Ook zou er voor de kleinere bouwbedrijven een kans kunnen liggen op het gebied van samenwerking: door activiteiten te clusteren kan er schaalgrootte gecreëerd worden, waardoor ook zij in aanmerking komen voor bijvoorbeeld aanbestedingen Conclusie bouwsector De bouwsector is een belangrijke en economisch stabiele sector in Westfriesland. Het tekort aan personeel is de komende jaren het voornaamste vraagstuk voor deze sector. De aandacht zou moeten uitgaan naar de volgende zaken: - Vergroten van aanbod aan technisch geschoold personeel, onder meer door deze opleidingsmogelijkheden/beroepsmogelijkheden onder de aandacht te brengen van basisschoolleerlingen en studiekiezers; - Voldoende stagemogelijkheden voor leerlingen van technische opleidingen; - Bevorderen van samenwerking tussen ZZP ers/kleinschalige ondernemingen in de bouwsector. 2.5 Vrijetijdsindustrie (verblijfsaccommodaties, horeca, detailhandel) Tijdens de ontwikkelingsfase van deze notitie heeft het algemeen bestuur van de Westfriese Bedrijvengroep aangegeven de sector vrijetijdsindustrie (inclusief detailhandel) niet als speerpuntsector te willen benoemen. Voor de volledigheid van dit stuk volgt hier toch een beschrijving van deze sector in Westfriesland en de ontwikkelingen die er gaande zijn. Deze gegevens worden echter niet meegenomen bij het opmaken van de conclusies. Westfriesland is een aantrekkelijke regio voor (watersport)toeristen. De ligging aan het water en de aanwezigheid van de historische steden Hoorn, Enkhuizen en Medemblik vormen een interessante combinatie. Hoorn is bij Duitse bezoekers erg populair: uit onderzoek van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen blijkt dat deze stad met name door Duitse senioren wordt genoemd als sfeervolle stad in Nederland. Voor de watersport langs het IJsselmeer is Westfriesland een belangrijke regio. De havens in Westfriesland zijn goed uitgerust gelet op de aanwezige voorzieningen. Trekpleisters van Westfriesland zijn het Zuiderzeemuseum, Sprookjeswonderland, de Museumstoomtram, het Stoommachinemuseum en het Westfries Museum. Ook heeft Westfriesland diverse aansprekende evenementen, zoals het Festival Oude Muziek in Hoorn, Jazzfestival Enkhuizen, de Westfriese Waterweken en de Holland Regatta te Medemblik. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 22 van 43

23 Aantal arbeidsplaatsen Procenten Aantal ondernemingen Procenten Aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Het aantal ondernemingen is in tien jaar tijd toegenomen van naar Het aandeel van de sector in procenten is afgenomen van 15,3 naar 12,8 procent. Wanneer de detailhandel niet wordt meegerekend tellen we in ondernemingen, in 2008 zijn dit er Het aandeel van de vrijetijdsindustrie exclusief de detailhandel is in procenten gedaald van 6,5 naar 5,7 procent in de periode Ondernemingen in de vrijetijdsindustrie , ,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Aantal ondernemingen exclusief detailhandel Aantal ondernemingen inclusief detailhandel % van totaal aantal ondernemingen exclusief detailhandel % van totaal aantal ondernemingen inclusief detailhandel Van 1998 tot 2008 is het aantal arbeidsplaatsen in de vrijetijdssector toegenomen van naar Wanneer de detailhandel niet meegerekend wordt tellen we arbeidsplaatsen in 1998 en in Het aandeel van de sector in procenten schommelt tussen 1998 en 2008 tussen de 16,3 en 17,5 procent, wanneer de detailhandel erbuiten wordt gelaten is dit rond de 5 procent. Arbeidsplaatsen in de vrijetijdsindustrie ,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 Aantal arbeidsplaatsen exclusief detailhandel Aantal arbeidsplaatsen inclusief detailhandel % van totaal aantal arbeidsplaatsen exclusief detailhandel % van totaal aantal arbeidsplaatsen inclusief detailhandel ,0 Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 23 van 43

24 Procenten Omzetindex Economische cijfers: omzet, winst en investeringen Van de vrijetijdssector als geheel zijn geen economische cijfers bekend. Wel kunnen deze gegevens voor de horecasector op een rij worden gezet. De omzetontwikkeling binnen de horecasector is erg gevoelig voor conjunctuur: wanneer de economische ontwikkeling in een jaar iets minder is, zal deze sector hiervan zeker de effecten merken. Dit is te zien in de omzetontwikkeling en het bedrijfsresultaat voor de jaren 2002, 2003 en Omzetontwikkeling horeca 110,0 105,0 100,0 95,0 Omzetindex 90,0 85,0 80, Bedrijfsresultaat horeca % bedrijven met winst Ondernemingen in de horecasector investeren ten opzichte van andere sectoren relatief minder vaak. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 24 van 43

25 Procenten Investeringen in horeca % bedrijven dat investeert Ontwikkelingen in de vrijetijdssector Groei seniorenmarkt De zogeheten babyboomers bereiken binnen enkele jaren de pensioengerechtigde leeftijd. Zij hebben meer vrije tijd en kunnen meer besteden. De doelgroep voor Noord-Holland Noord en dus ook voor Westfriesland wordt groter. Meer nadruk op kwaliteit Mensen hebben tegenwoordig minder tijd en meer te besteden. Met name korte vakanties zijn in opkomst. De consument hecht meer belang aan de kwaliteit die geboden wordt: gastvrijheid, goede prijskwaliteitverhouding, luxe en comfort. Het is belangrijk dat hier het aanbod op wordt afgestemd. Ook is er meer behoefte aan authenticiteit en duurzaamheid, dit vertaalt zich in een grotere vraag naar streekproducten en seizoensgroenten; en ook in een grotere waardering voor het lokale karakter van een streek of regio. Landelijke gebieden zijn daardoor meer in trek. Westfriesland zou hiervan kunnen profiteren. Stijging aantal motor- en zeiljachten Het aantal boten op de Nederlandse wateren groeit, met name het segment jachten groter dan 11 meter. Er is meer vraag naar ligplaatsen, de uitbreiding van het aantal ligplaatsen voor zeiljachten moet met name gezocht worden langs de IJssel- en Markermeerkust, het primaire vaargebied voor deze grotere jachten. De Natura 2000-wetgeving kan wat betreft deze ontwikkeling echter roet in het eten gooien. Winkelaanbod stedelijke kernen Vraag en aanbod van detailhandel in de stedelijke kernen zijn niet goed op elkaar afgestemd. Zo is er in de gemeente Hoorn geen Hennez & Mauritz, Zara of Sting gevestigd. Deze winkelketens vragen om een groot vloeroppervlak, echter, het is volgens het huidige beleid slechts beperkt mogelijk om winkelpanden samen te voegen. Zij raakt de vraag daardoor kwijt aan Alkmaar of Amsterdam. Er zal meer gehoor moeten worden gegeven aan de vraag naar grootschaligheid en diversiteit in het aanbod. Detailhandel en voorzieningen in kleine kernen De sector detailhandel/horeca/persoonlijke diensten staat onder druk vanwege het dalende inwoneraantal de komende tien jaar. Er zal dan minder draagvlak zijn voor voorzieningen en consumentendiensten in de kleine kernen (tot inwoners), deze sector zal dan ook in omvang afnemen. Bovendien hebben de gemeenten in Westfriesland weinig plannen voor uitbreiding van het winkelaanbod. Dit in tegenstelling tot de aangrenzende regio s waar gemeenten juist forse uitbreidingsplannen hebben, hierbij gaat het om zowel reguliere als grootschalige detailhandel, al dan niet in combinatie met leisure-voorzieningen zoals horeca, Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 25 van 43

26 cultuur en ontspanning. De concurrentie zal dus gaan toenemen wanneer de Westfriese gemeenten hier geen antwoord op hebben. Marketing en promotie van het product Westfriesland: Noord-Hollandse Compagnie Op dit moment zijn vele partijen bezig om het product Westfriesland onder de aandacht te brengen. Zij doen dat ieder op hun eigen manier, met ieder hun eigen budget. Dit zou effectiever kunnen. Een mogelijkheid hiervoor biedt de Noord-Hollandse Compagnie: de partij aan wie de Provincie Noord-Holland de komende twee jaar de marketing- en promotieactiviteiten ten behoeve van het toerisme heeft uitbesteed. Deze activiteiten zullen worden gebundeld, het is raadzaam om bij dit initiatief aansluiting te zoeken. Hierdoor kan een groter publiek worden bereikt Conclusie vrijetijdsindustrie Westfriesland heeft veel te bieden op het gebied van toerisme en recreatie. Gezien de ontwikkelingen in de markt zit er nog veel rek in: er zijn mogelijkheden om meer rendement uit de vrijetijdssector te halen. De speerpunten voor deze sector zijn de volgende: - De mogelijkheden voor uitbreiding van het aantal ligplaatsen voor jachthavens; - Planvorming bij gemeenten rondom uitbreiding van het winkelaanbod, al dan niet in combinatie met leisurevoorzieningen; dit om de concurrentie van andere regio s het hoofd te kunnen bieden; - Nadruk op kwaliteit: gastvrijheid, luxe en comfort. Ook is de belevingswaarde van belang, consumenten zijn op zoek naar een verhaal; - Aansluiting zoeken bij slimme vormen van marketing- en promotie, zoals de Noord-Hollandse Compagnie; hiermee kunnen onder meer de Westfriese evenementen beter onder de aandacht worden gebracht. 2.6 Transport en logistiek De transportsector is slechts matig vertegenwoordigd in Westfriesland. Toch is de sector een belangrijke leverancier van diensten aan andere sectoren, zoals de industrie en de agribusiness. Westfriesland kent enkele gerenommeerde transportbedrijven, zoals Simon Loos en Peter Appel Aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Het aantal ondernemingen is de afgelopen jaren redelijk stabiel gebleven: dit schommelt tussen de 410 en 450 bedrijven. Uitgedrukt in percentages is het aandeel van de transportsector in de totale bedrijvenpopulatie ongeveer drie procent. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 26 van 43

27 Aantal arbeidsplaatsen Procenten Aantal ondernemingen Procenten Ondernemingen in de transportsector ,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Aantal ondernemingen Percentage van het totaal aantal ondernemingen Het aantal arbeidsplaatsen is sinds het jaar 2000 licht gedaald van ruim 5 procent naar ruim 4 procent van de totale werkgelegenheid. Arbeidsplaatsen in de transportsector ,0 5,0 4,0 Aantal arbeidsplaatsen ,0 2,0 1,0 Percentage van het totaal aantal arbeidsplaatsen , Economische cijfers: omzet, winst en investeringen De omzetindex van de transportsector is de afgelopen tien jaar niet onder de 100 gekomen, dit betekent dat de sector elk jaar nog een groei in de omzet heeft doorgemaakt. Het percentage bedrijven met winst is ten opzichte van andere sectoren gemiddeld. De jaren 2002, 2003 en 2004 waren qua winst iets minder. Het jaar 2006 was in economisch opzicht een goed jaar voor de transportsector. Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 27 van 43

28 Procenten Procenten Omzetindex Omzetontwikkeling transport en logistiek 110,0 105,0 100,0 95,0 Omzetindex 90,0 85,0 80, Bedrijfsresultaat transport en logistiek % bedrijven met winst Ten opzichte van andere sectoren wordt er slechts matig geïnvesteerd. Het jaar 2006 was hierbij een uitschieter: in dit kende de transport en logistiek het hoogste percentage investerende bedrijven. Investeringen in de transport en logistiek % bedrijven dat investeert Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 28 van 43

29 Aantal ondernemingen Procenten Ontwikkelingen in de transport en logistieke sector De prognoses voor de werkgelegenheid voor deze sector zijn gunstig: er wordt een groei verwacht tot het jaar Ook is de sector kansrijk waar het gaat om acquisitie van nieuwe bedrijvigheid. Dit onder meer wegens de gunstige ligging van Westfriesland nabij Amsterdam en Schiphol. Een goede infrastructuur is voor deze sector erg belangrijk. Ook moet er oog zijn voor de ruimtebehoefte van deze sector, concentratie van deze bedrijven op logistieke centra lijkt de toekomst te zijn. Het is goed om hier een visie op te ontwikkelen waarmee gemeentelijk beleid kan worden beïnvloed Conclusie sector transport en logistiek Hoewel de sector qua omvang en werkgelegenheid niet heel groot is, liggen er Westfriesland zeker kansen op het gebied van transport en logistiek. Speerpunten voor de komende jaren zijn: - Westfriesland als aantrekkelijke vestigingsplaats voor ondernemingen in de transport en logistiek; - Aandacht voor de ontwikkeling van een goede infrastructuur (Westfrisiaweg) - Concentratie van ondernemingen in de transport en logistiek; ontwikkeling van logistieke centra. Hiermee samenhangend het ontwikkelen van een ruimtelijke visie voor deze sector. 2.7 Zakelijke dienstverlening Net zoals in andere delen van Nederland is ook in Westfriesland de zakelijke dienstverlening een sector van formaat. De kennisintensieve diensten zoals architecten, accountants en administratiekantoren zijn goed vertegenwoordigd. De sector is de op één na grootste werkgever in de regio Aantal ondernemingen en arbeidsplaatsen Over het aantal ondernemingen is op basis van het beschikbare cijfermateriaal helaas weinig te zeggen. Dit komt doordat tot en met het jaar 2005 ook de beheer-bv s werden gerekend tot de zakelijke dienstverlening. Ondernemingen in de zakelijke dienstverlening ,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Aantal ondernemingen Percentage van het totaal aantal ondernemingen Het aantal arbeidsplaatsen is in de periode gegroeid van naar De sterkste groei heeft plaatsgevonden in de periode Percentueel gezien is het aandeel van de zakelijke Westfriese Bedrijvengroep - Speerpuntennotitie Westfriesland Pagina 29 van 43