Ouderbetrokkenheid bij begrijpend lezen. René Berends,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ouderbetrokkenheid bij begrijpend lezen. René Berends, 30-10-2013"

Transcriptie

1 Ouderbetrokkenheid bij begrijpend lezen René Berends,

2 Actief monitoren bij BL Hij legde een briefje van 20,= voor het glas;

3 Actief monitoren bij BL Hij legde een briefje van 20,= voor het glas; Zij wilde hem 10,= terugbetalen, maar hij weigerde het aan te pakken;

4 Actief monitoren bij BL Hij legde een briefje van 20,= voor het glas; Zij wilde hem 10,= terugbetalen, maar hij weigerde het aan te pakken; Daarom kocht zij in de pauze een kopje koffie voor hem.

5 Wat is begrijpend lezen? Actieve betekenisconstructie Verbanden leggen Tussen ideeën Met voorkennis Impliciete informatie afleiden Je eigen begrip controleren Teruglezen Pauzeren Jezelf vragen stellen

6 Levenservaring Inhoudelijke kennis Activering van reeds aanwezige kennis Kennis over teksten Taal Mondelinge taalvaardigheid Kennis van talstructuren Woordenschat Culturele invloeden Kennis Begrijpend Lezen Vlotheid Intelligentie Motivatie Actieve leesstrategieën Zelfsturing Oplossingsstrategieën Metacognitie Prosodie (zinsaccenten) Automatisering / tempo Nauwkeurigheid Decoderen,alfabetisch principe Phonemisch bewustzijn

7 Stelling 1 De Cito-toetsen Begrijpend Lezen representeren niet goed wat begrijpend lezen eigenlijk is.

8 Wat is begrijpend lezen? Begrijpend Lezen is een houten boomstam (pleonasme) (A.Freeman-Smulders)

9

10

11 Wat is begrijpend lezen? Volgens leerkrachten Volgens leerlingen

12 Stelling 2 Het is goed om pas in groep 4 van de basisschool te beginnen met onderwijs in begrijpend lezen

13 Luisteren-lezen-kijken? Begrijpend luisteren Begrijpend lezen Nu in groepen 1-2 4/5-8 - Groep 1-8? 1-8? 1-8? Begrijpend kijken

14 Multimediaal begrijpen Input Visueel tekst Visueel beeld Auditief Tactiel Verwerking Begrijpend lezen Begrijpend kijken (?) Begrijpend luisteren Begrijpend voelen (?)

15 Wat doet een goede lezer? Het decoderen aangestuurd door het begrip: Snel waar het kan Langzaam waar het moet Gericht op het leesdoel Afstemmen op kennis en ervaring. inhoud van de tekst en leessituatie Niet bewust van leesstrategie Geautomatiseerd proces Integreren TL, BL, LP, WL, kennis vd wereld

16 Onderwijs in begrijpend lezen

17 BL-didactiek: (te) ver doorgevoerd? Proces van het maken van een methode Leer- en/of ontwikkelingslijn? Methodelijn?

18 BL correleert hoog met: Intelligentie Technisch lezen Motivatie Woordenschat Kennis van de wereld Leeservaring Toepassen van leesstrategieën Interactie tussen lezer(s) en met de tekst

19 Integratie BL met overige taaldomeinen BL met schrijven Er is pas geschreven als er ook gelezen is BL met spreken / luisteren Praten over teksten Comprehension by talking Samenwerken en samenwerkend leren Taalvorming (Suzanne van Norden)

20 Stelling 3 Bij mij op school vinden leerlingen begrijpend lezen het vervelendste vak.

21 Motivatie en begrijpend lezen (J. Stoeldraijer, M. Boers, 2009) Percentage leerlingen dat BL leuk vindt J. Guthrie (Engagement theory): Strategies are boring when used in isolation Alleen diep nadenken als je gemotiveerd bent

22 Motivatie voor BL? Motivatie bij BL groot probleem Niet actueel, aansprekend, functioneel, betekenisvol, Additionele en/of vervangende materialen: Nieuwsbegrip Kidsweek NOS Jeugdjournaal Magazine Inzet? Gebruik? Methodevervangend?

23 Motivatie of moetivatie? Kinderen willen zich ontwikkelen willen leren willen leren lezen Children love stories and are in love with things, not with books (J. Guthrie) We leren ze van alles We leren ze ook van alles af

24 Doel of middel? Technisch Lezen Begrijpend Lezen Leesplezier Losse lesjes Geen transfer De leespraktijk van nu: doel en middel? Ideaal: altijd aandacht voor lezen als leerlingen lezen

25 Kinderen van lezen leren houden Wereldoriënterend lezen ipv of naast methodengebruik Niet het leesplezier afleren tijdens: Lessen technisch lezen Lessen begrijpend lezen Lezen van studieteksten in de zaakvakken Wees je bewust van het verborgen curriculum Zie bijv. onderzoek Stoeldraijer en Boers:

26 Kinderen van lezen leren houden Reflectiegesprekken / kindgesprekken: Wat zou ik eraan kunnen doen om ervoor te zorgen dat jij lezen leuker gaat vinden beter in lezen wordt? Reading conferences

27 Stelling 4 Het houden van een ouderavond is het effectiefste middel om ouders te betrekken bij het (begrijpend) lezen

28

29 De leessituatie Herkenbaarheid Functioneel Rust

30 Leestechniek Motivatie Concentratie Interesses Voorkennis Taal Inhoud conventies Leeservaring Doelstelling De Lezer

31 Schrijver Oeuvre Doelstelling Tactiek

32 De tekst Moeilijke woorden en uitdrukkingen Zinsconventies Opbouw Tekstsoort Onderwerp Stijl Lengte vormgeving

33

Lezen Denken Begrijpen. Begrijpend lezen op de Valentijnschool

Lezen Denken Begrijpen. Begrijpend lezen op de Valentijnschool Lezen Denken Begrijpen Begrijpend lezen op de Valentijnschool De pikkel en de wob Een wob mufte zijn frinse fruin. Een pikkel beunde snerp in de fruin van de wob. Groes mijn bale fruin,loeg de wob biest.

Nadere informatie

De BLIKSEM-aanpak. Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands)

De BLIKSEM-aanpak. Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands) De BLIKSEM-aanpak Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands) Aan de orde komt Waarom BLIKSEM en wat houdt het in? Wat zijn de resultaten na twee jaar onderzoek op 40 scholen?

Nadere informatie

Logopedie en Nieuwsbegrip. Yvet van Noordt

Logopedie en Nieuwsbegrip. Yvet van Noordt Logopedie en Nieuwsbegrip Yvet van Noordt Wat beïnvloedt het begrijpend lezen? Levenservaring Kennis van de wereld Kennis van teksten GJLSKJLS;D Taal Mondelinge taalvaardigheid Kennis structuur taal Woordenschat

Nadere informatie

INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS

INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS CS Vincent van Gogh 23 november 2015 Inhoud informatieavond BL 2 19.30 20.00 uur: Centrale opening Nieuwste wetenschappelijke inzichten 20.00 20.15 uur: Pauze

Nadere informatie

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen

Nadere informatie

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek te lezen: boom-roos-vis-vuur en een boek is heus niet

Nadere informatie

Lisbo Begrijpend Lezen

Lisbo Begrijpend Lezen Wat en waarom Lisbo Begrijpend Lezen Begrijpend lezen op de Tine Marcusschool Technisch lezen op orde Verzoek CPS mee te doen aan Lisbo-BL 9 SBO-scholen + 1 school cluster 2 (ESM) Binnen het taal-leesverbetertraject

Nadere informatie

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van

Nadere informatie

(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid

(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid (Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid Sprekers Erik Reuvers Suzanne Mol Marijke van Huijstee Deelsessies Wensspel op weg naar je visie Leesclub Speeddaten 29 januari 2019 Onderzoek

Nadere informatie

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 10 Stichting

Nadere informatie

Begrijpend lezen anders, beter en leuker! 14 Redax Magazine

Begrijpend lezen anders, beter en leuker! 14 Redax Magazine 14 Redax Magazine Begrijpend lezen anders, beter en leuker! Joop Stoeldraijer en Marieke Boers U bent zojuist begonnen met het lezen van dit artikel over begrijpend lezen. Daar zijn we blij mee. Maar,

Nadere informatie

Leerstofoverzicht Lezen in beeld

Leerstofoverzicht Lezen in beeld Vaardigheden die bij één passen, worden in Lezen in beeld steeds bij elkaar, in één blok aangeboden. Voor Lezen in beeld a geldt het linker. Voor Lezen in beeld b t/m e geldt het rechter. In jaargroep

Nadere informatie

Nationaal Congres Taal en lezen. 13 oktober De rol van de goede tekst in relatie tot leesmotivatie. Bianca Lammers

Nationaal Congres Taal en lezen. 13 oktober De rol van de goede tekst in relatie tot leesmotivatie. Bianca Lammers Nationaal Congres Taal en lezen 13 oktober 2016 De rol van de goede tekst in relatie tot leesmotivatie Bianca Lammers WWW.CPS.NL Contactgegevens Bianca Lammers b.lammers@cps.nl 06 29502901 Lezen is heerlijk

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

Taal Integraal Op Een Weekschaal

Taal Integraal Op Een Weekschaal GEREEDSCHAP Taal Integraal Op Een Weekschaal Taalonderwijs is vaak: zappen van het oefenen van de ene vaardigheid naar de andere, van het ene onderwerp naar het andere, van de ene tekst naar de andere.

Nadere informatie

EFFECTIEVER EN EFFICIËNTER WERKEN AAN Begrijpend Lezen

EFFECTIEVER EN EFFICIËNTER WERKEN AAN Begrijpend Lezen EFFECTIEVER EN EFFICIËNTER WERKEN AAN Begrijpend Lezen PAPER Taalbeleid Onderwijsachterstanden Joop Stoeldraijer, Edux, Breda Mariët Förrer, CPS Onderwijsontwikkeling en Advies, Amersfoort EFFECTIEVER

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 10. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 10. Toelichting en verantwoording TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 10 158 TULE inhouden & activiteiten Nederlands Kerndoel 10 De leerlingen leren bij de doelen onder mondeling taalonderwijs en schriftelijk taalonderwijs strategieën te herkennen,

Nadere informatie

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van

Nadere informatie

Waarom lees je? Belang van motivatie-aspecten. Wanda Polak & Femke Scheltinga

Waarom lees je? Belang van motivatie-aspecten. Wanda Polak & Femke Scheltinga Waarom lees je? Belang van motivatie-aspecten Wanda Polak & Femke Scheltinga Van NT1 naar NT2 Lezen maar Wat ervaar je? JA NEE Lezen in een andere taal Wat helpt? Onder andere Herkenning van onderwerp

Nadere informatie

Een lijn in (begrijpend) luisteren en lezen voor de ganse basisschool

Een lijn in (begrijpend) luisteren en lezen voor de ganse basisschool Een lijn in (begrijpend) luisteren en lezen voor de ganse basisschool 1 Leren begrijpen van geschreven taal Wanneer en hoe? Begrijpend luisteren/lezen Wat heeft invloed op begrijpend luisteren/lezen? 2

Nadere informatie

Effectiever en Efficiënter werken aan

Effectiever en Efficiënter werken aan KWALITEITSKAART Begrijpend Lezen Effectiever en Efficiënter werken aan Begrijpend Lezen PO Taalbeleid Onderwijsachterstanden Joop Stoeldraijer, Edux, Breda Mariët Förrer, CPS Onderwijsontwikkeling en Advies,

Nadere informatie

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats

Nadere informatie

Agenda onderwijsavond middenbouw

Agenda onderwijsavond middenbouw Agenda onderwijsavond middenbouw Kerndoelen PO Wat komt er aan bod in groep 3-4-5 Leren lezen nader bekeken Onderwijsinhoud op de Bron Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen

Nadere informatie

ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN

ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN ONDERSTEUNING BIJ HET LEZEN De meeste leerlingen hebben geen moeite met lezen op zich. Maar vanaf het moment dat ze langere teksten moeten lezen en globale vragen beantwoorden of als ze impliciete informatie

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT?

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Wat is er nodig om van elk kind een goede

Nadere informatie

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen

Nadere informatie

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats

Nadere informatie

Het meten van intonatie en het ondersteunen van het stillezen

Het meten van intonatie en het ondersteunen van het stillezen Het meten van intonatie en het ondersteunen van het stillezen aanscherpingen in het LIST-project Thoni Houtveen 10 e LIST/DENK! Conferentie 19 april 2018 ACCURAAT EN SNEL LEZEN ÉN INTONATIE Fluency reading

Nadere informatie

Thoni Houtveen. Afscheidscollege 19 april 2018

Thoni Houtveen. Afscheidscollege 19 april 2018 Thoni Houtveen Afscheidscollege 19 april 2018 1. Doel en resultaten van het leesonderwijs 2. Wat als begrijpend lezen niet leidt tot begrip? 3. De óf-óf discussie 4. Kenmerken van een effectief leesprogramma

Nadere informatie

Eabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com. Input curriculum opbouw meertalig onderwijs

Eabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com. Input curriculum opbouw meertalig onderwijs Eabele Tjepkema eabele.tjepkema@stenden.com Input curriculum opbouw meertalig onderwijs Even voorstellen Leraar Basisonderwijs Onderwijskundige S-VIBer Supervisor Lid Kenniskring Fries en meertaligheid

Nadere informatie

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel Begrijpend luisteren Karin van de Mortel LOAN 10 en 11 april 2018 WWW.CPS.NL Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 29044614 1. Achtergrondkennis begrijpend luisteren en lezen 1 Luisteren -> Lezen

Nadere informatie

Agenda onderwijsavond bovenbouw

Agenda onderwijsavond bovenbouw Agenda onderwijsavond bovenbouw Kerndoelen PO Referentieniveaus Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 6-7-8 Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen en kunnen

Nadere informatie

L e e s p. Presentatie. Wat is Leesparade?

L e e s p. Presentatie. Wat is Leesparade? Presentatie L e e s p a r a de Wat is Leesparade? Complete methode voortgezet technisch lezen Doorlopende leerlijn van groep 4 t/m 8 Lijn voor leesbegrip, leespromotie & woordenschat Passend onderwijs:

Nadere informatie

3 LEERPLANDOELEN. In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën:

3 LEERPLANDOELEN. In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën: 3 LEERPLANDOELEN In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën: Een leerling wil, durft en kan op zijn niveau nadenken over zijn manier van luisteren, lezen, spreken en schrijven en past zijn

Nadere informatie

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten

Nadere informatie

KWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen

KWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis

Nadere informatie

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Sine Limite 30 maart 2016 WWW.CPS.NL Sonja Sinkeldam 06 10936030 s.sinkeldam@cps.nl Wat komt aan de orde? Bewustwording Achtergrondkennis & terugblik Begrijpend luisteren/lezen

Nadere informatie

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1 Het belang van Begrijpend luisteren en Begrijpend lezen 11 april 2016 Karin van de Mortel 2 Een ieder die werk wil maken van begrijpend luisteren en begrijpend lezen geeft aandacht aan: Begrijpend lezen

Nadere informatie

Beter lezen en beleven met theaterlezen

Beter lezen en beleven met theaterlezen Beter lezen en beleven met theaterlezen Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een ramp,

Nadere informatie

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw Enthousiast geworden? Ook aan de slag met? Zie het aanbod op: www.exper s.nl/closereading Meer weten? Neem contact op met: Marita Eskes M: 06 546 555 77 E: marita.eskes@exper s.nl Marita Eskes werkt als

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 en 2 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde

Nadere informatie

Een begrijpend leesaanpak

Een begrijpend leesaanpak DENK! Een begrijpend leesaanpak Kennismaking: Welke bril heeft u op? Ervaring in het werken zonder methodes? Wie werkt met drie zaakvakken? Wie werkt met 1 methode wereldoriëntatie? Wie werkt met eigen

Nadere informatie

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht

Nadere informatie

PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI

PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI PROGRAMMA VOOR BEGRIJPEND LEZEN DE ZUID-VALLEI (Dit programma is in 2011 aangepast aan de meest recente AVI-indeling van het CITO.) Het leren lezen is voor veel leerlingen een proces dat veel inspanning

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen

Nadere informatie

Driestar lesschema Pabo 1 2014-2015

Driestar lesschema Pabo 1 2014-2015 Driestar lesschema Pabo 1 2014-201 Gegevens opleiding Naam Sandra Kögeler van Helden Klas D1B Dag- of deeltijdopleiding Deeltijd Slb er L. van Hartingsveldt Periode 4 Gegevens stageschool Code Kri Naam

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016

Schets van het onderwijsprogramma. Route 2, 16+ mbo entree. april 2016 Schets van het onderwijsprogramma De leerlingen in route 2 uitstroomprofiel entreeopleiding worden voorbereid op instroom in de entreeopleiding in het mbo. De entreeopleiding is drempelloos en duurt een

Nadere informatie

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen

Sinemiddag Verdiepend lezem. 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen Sinemiddag Verdiepend lezem 30 maart 2016 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Contactgegevens Bianca Lammers b.lammers@cps.nl 06 29502901 Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, jaar praktijkschool vso

Schets van het onderwijsprogramma Route 1, jaar praktijkschool vso Schets van het onderwijsprogramma Route 1, 12 16 jaar praktijkschool vso De leerlingen in Route 1 Uitstroomprofiel praktijkonderwijs, vso bereiden zich voor op instroom in het praktijkonderwijs (en soms

Nadere informatie

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige

Nadere informatie

Begrijpend Lezen moet je Lezen Denken Begrijpen!

Begrijpend Lezen moet je Lezen Denken Begrijpen! Begrijpend Lezen moet je Lezen Denken Begrijpen! Drie soorten strategieën: Sturingsstrategieën: Leesdoel bepalen Oriënteren op de tekst Actualiseren van kennis en woordenschat Actief lezen door toepassen

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk Praktijkkern c: Kiezen en solliciteren naar passende stageplek Thema Praktijkkern 12. Het vinden

Nadere informatie

BLIKSEM: Begrijpend Leesinstructie Kan Strategisch én Motiverend

BLIKSEM: Begrijpend Leesinstructie Kan Strategisch én Motiverend Slavin, R.E. (1995). Cooperative learning. Theory, research and practice. Boston: Allyn and Bacon. Mienke Droop (a) & Willy van Elsäcker (b) (a) Expertisecentrum Nederlands (b) HCO Contact: M.Droop@taalonderwijs.nl

Nadere informatie

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl

Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl Schets van het onderwijsprogramma Route 3, 12 16 jaar vmbo kader/gl/tl De leerlingen in route 3 uitstroomprofiel vmbo k/gl/t worden voorbereid op instroom in de onderbouw van het vmbo (kader, gemengde

Nadere informatie

De praktijk Begrijpend lezen

De praktijk Begrijpend lezen De praktijk Begrijpend lezen Plaats de tekst centraal Praat vooral met de leerlingen over de inhoud van de tekst! Praat over woordbetekenissen. Praat over tekstsoort en structuur. Praat over figuurlijk

Nadere informatie

Juf, er staat geen leuk boek in de kast!

Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef

Nadere informatie

Laser Focus. De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren..

Laser Focus. De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren.. Laser Focus De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren.. 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van StudieVitaminen.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany

Nadere informatie

Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs.

Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs. Denken om te leren Een praktische aanpak voor leraren om evalueren om te leren te integreren in het dagelijkse onderwijs. boekjenro.indd 1 19-10-16 09:44 Wat is evalueren om te leren? Evalueren om te leren

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

LUISTERVAARDIGHEID EN

LUISTERVAARDIGHEID EN LUISTERVAARDIGHEID EN SCHRIJFVAARDIGHEID IN DE ISK Goede zinnen schrijven vind ik best moeilijk. Lies Alons Bijeenkomst 8-15 november 2016 DOELEN VANDAAG 1. Je kijkt nog een keer naar luistervaardigheid

Nadere informatie

Karin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën

Karin Nijman & Inge Verstraete. CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën Karin Nijman & Inge Verstraete CNV onderwijsthemadag Masterclass leerstrategieën masterclass Deel I/ theorie De basis van leren (leren is-zintuigenkennishaakjes-wg-zelfregulatie & metacognitie) Regie

Nadere informatie

op eigen wijze een stap vooruit Leren-leren Hoe leer je? Geheugen Motivatie Pauze? Concentratie en focus Planning Taal en wiskunde Zaakvakken

op eigen wijze een stap vooruit Leren-leren Hoe leer je? Geheugen Motivatie Pauze? Concentratie en focus Planning Taal en wiskunde Zaakvakken programma Leren-leren Hoe leer je? Geheugen Motivatie Pauze? Concentratie en focus Planning Taal en wiskunde Zaakvakken 1 Leren: 1. Informatie opnemen 2. Informatie verwerken 3. Opslaan onthouden 4. Informatie

Nadere informatie

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 5

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 5 Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 5 Programma Mededelingen Begrijpend lezen Woordenschat Leeskilometers Minor Dyslexie 1-5 2 mededelingen Toetsvragen: - begrippen en omschrijvingen

Nadere informatie

DENK! Werk aan groei in begrip. Anneke Smits Thoni Houtveen (HU)

DENK! Werk aan groei in begrip. Anneke Smits Thoni Houtveen (HU) DENK! Werk aan groei in begrip. Anneke Smits Thoni Houtveen (HU) Aeh.smits@windesheim.nl Belang begrijpend lezen Urgentie Een aantal factoren: Onderzoeksresultaten: PIRLS Verschillen tussen kinderen Motivatieproblemen

Nadere informatie

Handleiding Begrijpend Lezen

Handleiding Begrijpend Lezen Handleiding Begrijpend Lezen Voorwoord Begrijpend lezen is van cruciaal belang voor de schoolloopbaan en de toekomst van kinderen. Niet goed begrijpend lezen heeft desastreuze effecten. Een probleem in

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 3. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de tweede graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN met

Nadere informatie

Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.

Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Auteur: Guus Geisen, irisz Inleiding Deze uitwerking is een suggestie voor verschillende lessen rondom duurzaamheid.

Nadere informatie

Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010

Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 obs Roombeek te Enschede: Een reguliere basisschool met twee locaties in een zeer gemêleerde wijk in Enschede. 35% Gewichtenleerlingen en daarnaast

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.

Nadere informatie

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015

OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN. Rianne Broeke 28 april 2015 OUDERAVOND KRITISCH EN BEGRIJPEND LUISTEREN Rianne Broeke 28 april 2015 INHOUD * Algemene taalontwikkeling van jonge kinderen * Wat is kritisch en begrijpend luisteren? * Waarom is kritisch en begrijpend

Nadere informatie

Summercourse: Schrijf in 4 maanden je boek en profileer je als expert!

Summercourse: Schrijf in 4 maanden je boek en profileer je als expert! HOE VERHOOG JE JE OMZET MET ONLINE TEKSTEN? Webinar: online teksten Online trainer en schrijfcoach Blogger Auteur Journaliste Webinar: online teksten Mijn waarom: Ik wil ondernemers helpen om hun verhaal,

Nadere informatie

Tussen de regels. Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling

Tussen de regels. Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling Tussen de regels door Over leesvaardigheid LOB-avond RSG 25-1-2016 Rineke van Teeseling Denken aan leesvaardigheid O Als u denkt aan leesvaardigheid, dan denkt u aan? Belangrijk O Lezen is wellicht de

Nadere informatie

Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid

Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012 Is er een probleem met ons leesonderwijs? Wat leert onderzoek ons? Hoe zou dat er in de praktijk uit moeten zien? Opbrengst Samenvatting Gemiddelde

Nadere informatie

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)

Nadere informatie

Tips bij het bestellen van nieuwe boeken

Tips bij het bestellen van nieuwe boeken Tips bij het bestellen van nieuwe boeken Versie: juni 2015 Leidseveer 2, 3511 SB Utrecht Telefoon: 088-999 0 444 Email: info@snappet.org Nieuwe methode aanschaffen? Dat kan nu veel voordeliger. Snappet

Nadere informatie

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1

EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP. 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 EEN BEETJE NEUROWETENSCHAP 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 1 3 GEINTEGREERDE NETWERKEN Het affectieve netwerk Het herkenningsnetwerk Het strategisch netwerk 19/03/2015 UDL-inspiratiedag 2 DE UDL-RICHTLIJNEN:

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen

Nadere informatie

Informatieve teksten leren lezen in de middenbouw van het basisonderwijs; effecten van een ontwikkelingsgerichte benadering

Informatieve teksten leren lezen in de middenbouw van het basisonderwijs; effecten van een ontwikkelingsgerichte benadering Informatieve teksten leren lezen in de middenbouw van het basisonderwijs; effecten van een ontwikkelingsgerichte benadering promotieonderzoek Yvonne van Rijk Prof. dr. Monique Volman Prof. dr. Bert van

Nadere informatie

Stellingen Zelfsturend Leren

Stellingen Zelfsturend Leren Stellingen Zelfsturend Leren 1 Regie nemen voor je eigen leerproces De leerling is in staat om zelf initiatief te nemen en regie te voeren over zijn of haar leerproces, waar, wanneer, wat, hoe en met wie.

Nadere informatie

Van vertellen naar schrijven Effec%eve schrijfdidac%ek op de basisschool

Van vertellen naar schrijven Effec%eve schrijfdidac%ek op de basisschool Van vertellen naar schrijven Effec%eve schrijfdidac%ek op de basisschool Symposium Vertel Vaardig! 28 november 2015 Suzanne van Norden S%ch%ng Taalvorming / pabo Marnix Academie Inhoud Taal leren in interac%eve

Nadere informatie

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 1 Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 Mondeling onderwijs Kerndoel 1 Kerndoel 2 Kerndoel 3 Schriftelijk onderwijs Kerndoel 4 Bijlage kerndoel 4 leestechniek Kerndoel 5 Kerndoel

Nadere informatie

List en meertaligheid

List en meertaligheid List en meertaligheid Roxanne Blokker en Karin Elferink Hogeschool Utrecht/ SvO Programma Welkom Van DAT naar CAT Taken van de lezer Moedertaal als springplank Rol van scaffolding bij lezen Het zal duidelijk

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen

Nadere informatie

1

1 Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining PPOZO DAG 1 PPOZO Marije Fris leerkracht basisonderwijs trainer & masterclassdocent St. DKJL Dag 1 donderdag 24 november Dag 2

Nadere informatie

Nederlands ( 3F havo vwo )

Nederlands ( 3F havo vwo ) Einddoelen Nederlands Nederlands ( 3F havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = Verdiepende keuzestof = SE Mondelinge taalvaardigheid Subdomeinen Gespreksvaardigheid Taken: - deelnemen aan discussie en overleg

Nadere informatie

Voorbeeldles Taaldomeinen in samenhang: Argumenteren

Voorbeeldles Taaldomeinen in samenhang: Argumenteren Voorbeeldles Taaldomeinen in samenhang: Argumenteren Uitwerking bij ontwerpprincipe 1 Geschikt voor groep(en): 7 en 8 Taaldomeinen: lezen en schrijven Lesdoelen: Lezen: De leerlingen weten wat een standpunt

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd.

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd. Aan de ontwikkeling van educatwise is menig brainstormsessie vooraf gegaan. Graag leid ik u vandaag in een Pecha Kucha, een korte presentatie met 20 beelden, langs een aantal belangrijke fundamenten en

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie