Werken met Ondersteboven van lezen Paul Filipiak

Transcriptie

1 Werken met Ondersteboven van Paul Filipiak juli 2009

2 Werken met Ondersteboven van 2 Gebruik de sterke punten van de methode: 1. De systematische tips voor samenwerkend leren. 2. Verwijzing naar software en materiaal van groep De aandacht voor leesbeleving en boekpromotie. 4. De formulering van doelen in de werkschriften (het Routeboek) voor de kinderen. 5. Het interactieve gebruik van voorkennis en voorspelling in tweetallen. 6. Het werken met een vervolgverhaal waardoor kinderen vaak kunnen met voorkennis. 7. De aanwijzingen voor het hardopdenkend (voor). Bedenk oplossingen voor de volgende kwetsbare punten 1. In de bloemrijke lesbeschrijvingen zijn de lesdoelen, de observatiepunten en de reflectie vaak niet duidelijk en scherp op elkaar afgestemd. Hierdoor is de lesvoorbereiding tijdrovend en Directe of Effectieve Instructie niet goed mogelijk. (zie hierna Leerlijnen en observatieformulieren ) 2. Je krijgt gedurende het schooljaar weinig informatie over wat kinderen kennen en kunnen, mede doordat lesdoel, observatie en reflectie niet op elkaar zijn afgestemd en door een beperkte frequentie van toetsing. In leseenheid 4, groep 4, staat bijvoorbeeld de volgende toetstip: U kunt methodegebonden toetsen afnemen na eenheid 4, en 9 of na 5 en 10. Als u het eerste besluit kunt u in eenheid 5 en 10 extra begeleiden. U kunt toetsen na eenheid 9 en 10 afnemen. Zwakke leerlingen in eenheid 10 extra begeleiden. Na eenheid 9 kunt u een toetsweek inplannen. Er zijn toetsen voor technisch en begrijpend, leesbevordering en informatieverwerving. Men kan natuurlijk ook aansluiten bij de lagere frequentie van toetsing, indien dit een bewuste keuze van het team is. De aansluiting bij de CITO begrjipend is erg matig tot slecht. Vaardigheden die in deze toets worden gevraagd, zijn niet tot matig aangeleerd in de methode. 3. Voor scholen met veel zwakke lezers is er weinig aandacht voor het technisch. Neem dus vooral meer tijd voor het technisch, zeker in groep 4 en laat dat zeker niet achterwege. 4. Er worden regelmatig doelen herhaald en dezelfde doelen worden regelmatig verschillend geformuleerd. Een te regelmatige herhaling voor betere lezers en die herhaling is niet opgenomen in een overzicht en een differentiatieopzet, zodat de vraag zich opdringt of de betere leerlingen vaak onnodig moeten herhalen. Wel zijn er drie keuzelessen per thema in de leerlijn technisch. Er moet beter gekozen worden uit de leerstof voor betere en zwakkere lezers. Het is voor leerlingen niet echt duidelijk welke leerdoelen bij begrijpend horen. Het is als het ware een brij van doelen. 5. Er is vanaf groep 4 een aandacht voor leesbevordering op een sterk literaire manier, waardoor aandacht voor zakelijke teksten bijvoorbeeld in groep 4 lijkt wordt ondergesneeuwd en er vooral een appèl wordt gedaan op kinderen met een literaire interesse. Regelmatig komen in de leerlijn Leesbevordering abstracte en lastige literaire onderwerpen aan de orde. Ruil dan leesbevordering in voor vrij en het daadwerkelijk uitbreiden van de leestijd. Zie ook het uitgebreide schema op bladzijde 65 van de Wegwijzer over de 10 literaire kenmerken. 6. Kinderen 50 boeken in groep 4 t/m 8. De leerlingen leggen hun eigen leesgeschiedenis vast in het Routeboek. Het werken met (voorlees)boeken moet goed georganiseerd worden, door iemand die daarvoor verantwoordelijk is. Bijvoorbeeld: haal uit de bibliotheek het boek Dora, of de tante van de trollen. Hoe wordt het werken met boekenpakketten georganiseerd? Via de bibliotheek? Hoe? 10 boekenpakketten, 9 boeken op 3 verschillende niveaus? Een boek moet in 3 weken worden ge? De boeken waarnaar wordt verwezen in de boekenpakketten zijn niet allemaal meer leverbaar. Verder zijn de kosten van het aanschaffen van boekenpakketten per groep een zeer kostbare aangelegenheid. 7. Wat zijn leesdoelen en wat leesstrategieën in de methode: De volgende leesstrategieën komen bij het onderdeel begrijpend aan bod: Leesdoel bepalen; doelgericht Manieren van Thema van tekst bepalen

3 3 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Verwijswoorden begrijpen Structuur van tekst gebruiken; Tekststructuur en soort (informatief, verhalend, mengvorm) opsporen Informatie afleiden en voorspellen Eigen leesgedrag plannen, sturen, controleren en evalueren. Thema en hoofdgedachte van de tekst vinden (ook samenvatten) Samenvatten En ook: Informatie zoeken, selecteren en gebruiken Eigen kennis activeren Verschillende soorten vragen stellen In technisch gaat het om de volgende leerlijnen: Woordidentificatie Hardop Zelf Voordrachts Informatie (studerend ); studietechnieken Belangrijkste woorden en zinnen in informatieve teksten vinden 8. Er is weinig aandacht voor verschillende soorten teksten en die aandacht voor diverse teksten komt laat in de methode (de algemene strategie 9). Vang dit op in de aandacht voor meer tijd voor het Vrij en de leesbevordering in de school. 9. De differentiatie is uitgewerkt via het samenwerkend leren waarin betere en mindere lezers samenwerken, bij de verwerking van teksten op twee niveaus en met de tip om teksten voor te in plaats van te laten. Er zijn drie extra lessen per thema voor technisch die wel of niet gedaan kunnen worden. Er is geen convergente differentiatie ten aanzien van basisstof. De teksten zijn beide op een hoog niveau als je echt met zwakke lezers te maken hebt. 10. Het woordenschatonderdeel werkt met een woordkeuze, contexttekening en contextzinnen en uitspelen van woorden. Maak meer werk van de woordenschat-aandacht en de woordenschatdidactiek. De woorden moeten allemaal goed behandeld worden want deze worden ook gebruikt in de woordenschattoetsen van de taalmethode Zin in taal. In de bijlagen doen we bij 9 eenheden een voorstel van gerichte informatie over Leerlijnen en observatieformulieren met duidelijke lesdoelen, de daaraan te koppelen lesobservatie en de lesreflectie. Daarmee worden de lessen makkelijker voor te bereiden en is effectieve of directe instructie beter mogelijk. Gebruiksmogelijkheden van Leerlijnen en observatieformulier Check de voorgestelde lesdoelstellingen, ook met de doelen in de werkschriften. Stem de gekozen lesdoelstelling af op de lesobservatie en lesreflectie. Bekijk wat er moet gebeuren met de herhaling van lesdoelen gedurende een leerstofeenheid en gedurende het schooljaar (differentiatie). Bereid de les dan voor in het kader van Directe of Effectieve instructie. Krijg een overzicht van de leerlijn van de verschillende leesonderdelen per leerstofeenheid (er zijn 10 leerstofeenheden per schooljaar). Krijg grip op de doorgaande lijn van de 10 leerstofeenheden per schooljaar, met betrekking tot de diverse leesonderdelen. Krijg zicht op leerlijnen over de jaargroepen heen. Gebruik het formulier voor de registratie van de observatie (O, V, G). Pas de lay out dan zo nodig aan.

4 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 24 Leerlijnen en observatieformulier Ondersteboven van, eenheid 1 Observatieformulier groep 4, eenheid 1, Handleiding A Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Kunnen vertellen wat er na elkaar in een verhaal gebeurt en hebben daarmee inzicht in de tijdstructuur 2 Begrijpend Bij een titel kunnen zeggen waar een verhaal over gaat. 3 Technisch, woordidentificatie 4 Technisch, Hardop Eenlettergrepige woorden met twee medeklinkers vooraan of achteraan goed en snel kunnen. Twee tellen wachten na elke zin. Zeggen wat een hoofdletter en een punt betekenen. 5 Begrijpend Zie doel 2. 6 Leesbevordering Zie doel 1. 7 Technisch, zelf. Een langere tekst zelfstandig en in een vlot tempo. 8 Technisch, Zie doel 3 woordidentificatie. 9 Begrijpend Zie doel 2 10 Technisch, Hardop Zinnen tussen aanhalingstekens als spreektaal. 11 Leesbevordering Zie doel 1 12 Technisch, zelf. Zie doel 7

5 35 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 5, eenheid 1, Handleiding B Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering In een verhaal dingen die vroeger en die nu gebeuren, kunnen noemen. 2 Begrijpend Lezen met drie vragen: Waar gaat de tekst over? Wat voor soort tekst is het? Wat weet ik al over het onderwerp? 3 Technisch Lezen en noemen van de grondwoorden in drie- en vierlettergrepige woorden. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Technisch Lezen van drie- en vierlettergrepige woorden die niet uit twee grondwoorden bestaan. 7 Begrijpend Zie doel 2. Plus: het nogmaals van een deel van de tekst als die moeilijk is. 8 Technisch Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel Informatie 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1. De volgorde van letters in het alfabet noemen en gebruiken.

6 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 26 Observatieformulier groep 6, eenheid 1, Handleiding C Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering De tijdsprongen in een verhaal noemen. 2 Begrijpend Bij de titel, de tekening en de soort tekst vragen stellen en daarbij voorspellen en informatie uit de tekst afleiden. 3 Informatie In een woordenboek woorden aan de hand van trefwoorden opzoeken en weten wat trefwoorden zijn. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 2 + met verwachtingen/voorspelling. 8 Informatie Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Vier- en vijflettergrepige woorden en leestekens goed, vlot op toon. 11 Begrijpend Doel 7 + moeilijke passages in de tekst kunnen. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

7 37 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 7, eenheid 1, Handleiding D Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering In de tekst aanwijzen waar heel veel in het kort wordt verteld. 2 Begrijpend Lezen met vragen al of niet met hulp van het hulpkaartje: Vragen bij de titel Vragen bij het plaatje Vragen om eigen verwachting te controleren. Een moeilijke passage begrijpen. 3 Informatie Belangrijke informatie in een tekst vinden door onbelangrijke informatie te schrappen. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend * Zie doel 2. Plus: de afloop voorspellen en de hoofdgedachte noemen. 8 Informatie Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Vlot en nauwkeurig van lange woorden en van lange zinnen op de juiste toon. 11 Begrijpend * Zie doel Leesbevordering Zie doel 1. * Te moeilijk doel voor de meeste leerlingen, omdat er te veel ineens van de leerlingen wordt gevraagd.

8 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 28 Observatieformulier groep 8, eenheid 1, Handleiding E Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering In een verhaal noemen waar de tijdsvolgorde wordt doorbroken. 2 Begrijpend Voor, tijdens en na het goede vragen bij een tekst stellen en deze beantwoorden. 3 Informatie Vluchtig van een tekst, zeggen waarover het gaat en bepalen of je met de tekst een onderzoeksvraag kunt beantwoorden. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie lesdoel 1. 6 Informatie Aantekeningen bij een tekst maken en de hoofdgedachte noemen. 7 Begrijpend Zie doel 2. 8 Informatie Zie doel 6. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Vlot en nauwkeurig van lange woorden en van lange zinnen op de juiste toon. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1.

9 39 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Leerlijnen en observatieformulier Ondersteboven van, eenheid 2 Observatieformulier groep 4, eenheid 2, Handleiding A Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Zeggen waar gebeurtenissen in een verhaal zich afspelen. 2 Begrijpend Kenmerken van begrippen noemen. 3 Technisch, woordidentificatie Woorden met open en gesloten lettergrepen goed. 4 Technisch, hardop Zinnen met en vraagteken op toon. 5 Begrijpend Zie doel 2. 6 Leesbevordering Zie doel 1. 7 Technisch, zelf Een langere tekst zelfstandig en in een vlot tempo. 8 Technisch, Zie doel 3. woordidentificatie 9 Begrijpend Zie doel Technisch, hardop Zie doel 4. zinnen met een uitroepteken op toon. 11 Leesbevordering Zie doel Technisch, zelf Zie doel 7.

10 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 10 2 Observatieformulier groep 5, eenheid 2, Handleiding B Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Zeggen waar gebeurtenissen in een verhaal zich afspelen. 2 Begrijpend Kenmerken van begrippen noemen. 3 Technisch Woordgroepen en leestekens op toon. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Technisch Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 2. Plus: het hogere samenvattend begrip noemen. 8 Technisch Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel Informatie 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1. De volgorde van letters in het alfabet noemen en gebruiken.

11 311 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 6, eenheid 2, Handleiding C Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering De wisselende omgeving in het verhaal noemen. 2 Begrijpend Kenmerken van begrippen vinden, ordenen en van het begrip een omschrijving geven. 3 Informatie Weten op welke manieren je boeken kunt ordenen. 4 Begrijpend Doel 2 + begrippen vergelijken. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Het juiste woord in een gatentekst invullen. 8 Informatie Zie doel 3 + werken met het Sisosysteem. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Woordgroepen als één geheel en het goed van zinnen op de juiste toon. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1.

12 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 12 Observatieformulier groep 7, eenheid 2, Handleiding D Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Vertellen waar in het verhaal iets wat ver weg is, dichtbij wordt gebracht. 2 Begrijpend Kenmerken van begrippen noemen en ordenen, bijvoorbeeld m.b.t. het weer. 3 Informatie Vluchtig van een tekst, zeggen waarover het gaat en de belangrijkste punten noemen. 4 Begrijpend Zie doel 2. Nu m.b.t. wolken en bewolking. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 2. 8 Informatie Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel 2 Nu m.b.t.tot de wind. 10 Technisch Een tekst op toon voor. 11 Begrijpend Zie doel 2. Zelf categorieën en een schema bedenken. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

13 313 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 8, eenheid 2, Handleiding E Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering De kinderen geven aan in welke twee werelden een verhaal speelt. 2 Begrijpend Een schema invullen met informatie uit de tekst. 3 Informatie Een uittreksel van een tekst maken met de belangrijkste punten (indeling) en de hoofdgedachte. 4 Begrijpend Bij een tekst het probleem en de oplossing aangeven en een schema met een probleem-oplossing correct invullen. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 4. Maar nu met betrekking tot een oorzaak en gevolg. 8 Informatie Doel 3 en 7. Een uittreksel maken met behulp van een oorzaak-gevolgschema. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Een tekst op toon voor. 11 Begrijpend Doel 3. Maar nu met betrekking tot een vergelijking in een tekst. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

14 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 14 2 Leerlijnen en observatieformulier Ondersteboven van, eenheid 3 Observatieformulier groep 4, eenheid 3, Handleiding A Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Het gebruik en de functie van kleuren in een verhaal aangeven. 2 Begrijpend Aan de hand van een illustratie bij een verhaal aangeven wat je voorkennis is en voorspellen waar het verhaal over gaat. 3 Technisch, woordidentificatie Eenlettergrepige woorden met drie medeklinkers voor- en achteraan goed. 4 Technisch, Leestekens : de komma. hardop 5 Begrijpend Zie doel 2. 6 Leesbevordering Zie doel 1. 7 Technisch, zelf Een langere tekst zelfstandig en in een vlot tempo. 8 Technisch, woordidentificatie 9 Begrijpend Zie doel Technisch, hardop 11 Leesbevordering Zie doel Technisch, Zie doel 7. zelf Tweelettergrepige woorden met samenstellende delen. Woorden met open lettergrepen vlot en goed. Leestekens : dubbele punt en puntkomma.

15 315 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 5, eenheid 3, Handleiding B Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Het gebruik en de functie van kleuren en vormen in een verhaal aangeven. 2 Begrijpend Verschillende betekenissen van woorden achterhalen. 3 Technisch Woorden met de juiste klemtoon. 4 Begrijpend Informatie die niet letterlijk in de tekst staat afleiden uit de tekst. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Technisch Zie doel 3. 7 Begrijpend Woorden in een gatentekst invullen. 8 Technisch Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel Informatie 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1. Schatten in welk van drie delen van het alfabet een bepaalde letter staat.

16 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 16 2 Observatieformulier groep 6, eenheid 3, Handleiding C Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Vertellen hoe beeld en tekst bij elkaar passen. 2 Begrijpend Voorbeeldzinnen geven van woorden en zinnen met meer dan één betekenis. 3 Informatie Vertellen hoe je een boek in de bibliotheek opzoekt. 4 Begrijpend Informatie die niet letterlijk in de tekst staat afleiden. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 4 + hardopdenkend. 8 Informatie Een boek met behulp van de Cd-rom van Klassenbieb opzoeken. 9 Begrijpend Het juiste woord in een gatentekst invullen. 10 Technisch Woorden met de juiste klemtoon. 11 Begrijpend Doel 4 + uit verschillende tekstsoorten + hardopdenkend. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

17 317 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 7, eenheid 3, Handleiding D Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Foto s in je hoofd maken bij woorden en zinnen in de tekst. Weten wat beeldende teksten zijn. 2 Begrijpend Het verschil vaststellen tussen een einddoel van de hoofdpersoon en zijn/haar tussendoelen. 3 Informatie Bij een verhaal in een schema kunnen aangeven: Hoofdpersoon Waar? Wanneer? Doel? 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 2. Met behulp van handelingen en aanwijzingen in de tekst het doel van een hoofdpersoon afleiden. 8 Informatie Zie doel 3. 9 Begrijpend Zie doel 2 en Technisch Een tekst op toon voor. Moeilijke woorden nauwkeurig en snel. 11 Begrijpend Zie doel 7. Bedoelingen van twee hoofdpersonen met tegengestelde belangen. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

18 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 18 2 Observatieformulier groep 8, eenheid 3, Handleiding E Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Een sterk beeld in een verhaal herkennen en onthouden. 2 Begrijpend Vragen bedenken of gebruiken van het hulpkaartje, voor, tijdens en na het. 3 Informatie 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Bij een voorge verhaal aantekeningen maken, een schema invullen en daarmee een verslag maken. Doel 3. Maar dan van een voorge tekst waar een vergelijking in zit. 7 Begrijpend Zie doel 2. 8 Informatie Zie doel 3. Maar dan met betrekking tot een indeling in de tekst. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Een tekst op toon voor. Moeilijke woorden nauwkeurig en snel. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1.

19 319 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Leerlijnen en observatieformulier Onderstebovenvan; eenheid 4 Observatieformulier groep 4, eenheid 4, Handleiding A 1 Leesbevordering Herkennen van herhalingen in een tekst. Doel/observatie/Reflectie O V G 2 Begrijpend Kunnen met een voorspelling, bijvoorbeeld het verloop van gebeurtenissen. 3 Technisch Woordidentificatie 4 Technisch Hardop Eenlettergrepige woorden met drie medeklinkers achteraan (-cht, -rst) Woordgroepen vloeiend. 5 Begrijpend Zie doel 2. 6 Leesbevordering Zie doel 1 + herkennen van verhalen van dezelfde schrijver. 7 Technisch Zelf 8 Technisch Woordidentificatie 9 Begrijpend Zie doel 2. Een langere tekst in vlot tempo, met een goed gebruik van leestekens. Tweelettergrepige woorden Met voorvoegsels ge-, be-, ver- en met een gesloten en open lettergreep. 10 Technisch Hardop Woordgroepen vloeiend. 11 Leesbevordering Zie doel 1 + praten over wat er in het boek gebeurt. 12 Technisch Zelf Zie doel 7.

20 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 20 2 Observatieformulier groep 5, eenheid 4, Handleiding B 1 Leesbevordering Herhaling van een belangrijk onderwerp in het verhaal herkennen. Doel/observatie/Reflectie O V G 2 Begrijpend Zeggen hoe en een hoofdpersoon in een tekst kunt herkennen. 3 Technisch Zonder spellinguitspraak van vier- en vijflettergrepige woorden, die uit twee grondwoorden bestaan. 4 Begrijpend Hoofdpersoon, tijd en plaats aan het begin van een verhaal herkennen. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Technisch Zonder spellinguitspraak van vier- en vijflettergrepige woorden, die uit niet twee grondwoorden bestaan. 7 Begrijpend Hoofdpersoon en het doel van de hoofdpersoon vinden. 8 Technisch Zie doel 3 en 6. 9 Begrijpend Zie doel Informatie De plaats van letters in het alfabet scha 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1

21 321 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 6, eenheid 4, Handleiding C 1 Leesbevordering Herhaling van een belangrijk Doel/observatie/Reflectie O V G onderwerp in het verhaal herkennen. 2 Begrijpend Plaats, tijd, hoofdpersoon, doel en plan in een verhaal vinden 3 Informatie Inhoudsopgave van een encyclopedie gebruiken. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 2 + het probleem in de tekst vinden. 8 Informatie Zie doel 3 + de inhoudsopgave van een boek gebruiken. 9 Begrijpend Zie doel 2 + het resultaat van de handelingen van de hoofdpersoon. 10 Technisch Zonder spellinguitspraak van vier- en vijflettergrepige woorden, waaronder samenstellingen. 11 Begrijpend Zie doel 2 + het slot van de tekst noemen. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

22 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 222 Observatieformulier groep 7, eenheid 4, Handleiding D Groep:.. Kind:. Les Doel/Observatie/Reflectie/ O V G 1 Leesbevordering Een voorbeeld geven hoe een probleem in het verhaal stap voor stap wordt opgelost. 2 Begrijpend Een schema invullen m.b.t. de 3 Informatie door overeenkomsten en verschillen (vergelijking) in het verhaal met gebruik van signaalwoorden. Zie doel 2. 4 Begrijpend Een schema invullen m.b.t. probleemoplossing in het verhaal met gebruik van signaalwoorden. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie door Zie doel 4. 7 Begrijpend Zie doel 4. 8 Informatie door Zie doel 7. 9 Begrijpend Zie doel Technisch Een tekst goed voor (melodisch accent) en je daar zelf op beoordelen. 11 Begrijpend Een schema invullen m.b.t. een 12 Leesbevordering Zie doel 1. opsomming en gebruik van signaalwoorden.

23 323 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 8, eenheid 4, Handleiding E Groep:.. Kind:. Les Doel/Observatie/Reflectie/ O V G 1 Leesbevordering Herhaling in een verhaal herkennen. 2 Probleemgestuurd 3 Probleemgestuurd Kenmerken van gedichten noemen: woordgebruik en klank Probleem en deelproblemen van de eenheid noemen. 4 Probleemgestuurd 5 Leesbevordering Zie doel 1. Aangeven welke onderwerpen/ gedichten binnen een thema passen voor een bloemlezing. 6 Probleemgestuurd 7 Probleemgestuurd 8 Probleemgestuurd 9 Probleemgestuurd 10 Probleemgestuurd 11 Probleemgestuurd Op een goede manier bronnen raadplegen voor het kiezen van gedichten. Herkennen van klank, rijm en ritme in gedichten. De herkenbare en verassende dingen in een gedicht noemen. In een gedicht aangeven dat met weinig woorden veel wordt gezegd. De bijzonder taal in een gedicht aangeven: zelf verzonnen woorden, uitdrukkingen, vergelijkingen. Zeggen waarom een gedicht je aanspreekt. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

24 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 24 2 Leerlijnen en observatieformulier; eenheid 5 Observatieformulier groep 4, eenheid 5, Handleiding A Groep:.. Kind:. Les Doel/Observatie/Reflectie/ O V G 1 Leesbevordering De kenmerken van een sprookje noemen, bijvoorbeeld de rollen in een sprookje. 2 Begrijpend Antwoord kunnen geven op de vraag hoe je een verhaal kunt : Wat weet je van het onderwerp? Wat zal er gaan gebeuren? 3 Technisch, woordidentificatie Drielettergrepige woorden met een open en gesloten lettergreep vlot en nauwkeurig. 4 Technisch, hardop. Woordgroepen als één geheel. 5 Begrijpend Zie doel 2. 6 Leesbevordering Zie doel 1. 7 Technisch, Zelf Een langere tekst zelfstandig en in een vlot tempo. 8 Technisch, woordidentificatie Vlot en nauwkeurig van woorden met achtervoegsels es, -n, -ig, -lijk + de open lettergreep. 9 Begrijpend Zie doel Technisch, hardop. Zie doel Leesbevordering Zie doel Technisch, Zelfstandig Zie doel 7.

25 325 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 5, eenheid 5, Handleiding B Groep:.. Kind:. Les Doel/Observatie/Reflectie/ O V G 1 Leesbevordering De kenmerken van een sprookje noemen: zeggen wat er anders is in het sprookje. 2 Begrijpend Antwoord kunnen geven op de vraag hoe je een verhaal kunt : Wat voor soort tekst is het? Wat weet je van het onderwerp? Waar gaat de tekst over? Wat doe je bij een moeilijk stukje? 3 Technisch, woordidentificatie Leenwoorden rustig, zonder fouten en met de juiste intonatie uitspreken. 4 Technisch, hardop. Zie doel 2 5 Begrijpend Zie doel 1 6 Leesbevordering Zie doel 3 7 Technisch, Zelf Weten waarom je belangrijke zinnen uit de tekst hebt gehaald. 8 Technisch, woordidentificatie Zie doel 3 9 Begrijpend Zie doel 7 10 Technisch, hardop. Van woorden de betekenis geven en ze in een alfabetische volgorde plaatsen. 11 Begrijpend Zie doel 2

26 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 26 2 Observatieformulier groep 6, eenheid 5, Handleiding C Groep:.. Kind:. Les Doel/Observatie/Reflectie/ O V G 1 Probleemgestuurd Verschillende verhaalsoorten noemen en een eigen verhaalvoorkeur noemen. 2 Probleemgestuurd Probleem in het verhaal vaststellen en uitwerken in deelproblemen of vragen. 3 Probleemgestuurd Zie doel 2. 4 Probleemgestuurd Kennis aan de hand van onderzoeksvragen ordenen. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Probleemgestuurd Efficiënt zoeken van informatie. 7 Probleemgestuurd Zie doel 6. 8 Probleemgestuurd Een opzet maken voor het schrijven van een tekst. 9 Probleemgestuurd Zie doel Probleemgestuurd Een werkstuk maken en een eindpresentatie voorbereiden. 11 Probleemgestuurd Een werkstuk presenteren.

27 327 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 7, eenheid 5, Handleiding D Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Iets in een verhaal noemen dat je ook kent van een ander verhaal. 2 Probleemgestuurd Een personage uit een boek beschrijven. 3 Probleemgestuurd Zie doel 2. Weten hoe je informatie over een personage kunt vinden in de tekst. 4 Probleemgestuurd Zie doel 2. Onderzoeksvragen bedenken om een personage te beschrijven. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Probleemgestuurd 7 Probleemgestuurd Zie doel 2 + Gebruik maken van: de achterflap, eerste bladzijden, hoofdstuktitels, tekeningen, de naam van het personage. Zie doel 6 + Het ordenen van informatie over het personage. 8 Probleemgestuurd Een geschreven portret van het personage maken met een goede opzet met kopjes. 9 Probleemgestuurd Een beschrijving van het personage verbeteren op basis van commentaar van anderen. 10 Probleemgestuurd Een presentatie over een personage in een groepje voorbereiden. 11 Probleemgestuurd Een presentatie over een personage met een groepje uitvoeren. 12 Leesbevordering Zie doel 1.

28 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 28 2 Observatieformulier groep 8, eenheid 5, handleiding E Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Een verhaalsoort herkennen, bijvoorbeeld een scheppingsverhaal. 2 Probleemgestuurd Een bloemlezing van gedichten maken, met een goede volgorde en titel. 3 Probleemgestuurd Zie doel 2. 4 Probleemgestuurd Een plan maken voor het voordragen van de bloemlezing. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Probleemgestuurd Voordragen van je bloemlezing. 7 Probleemgestuurd 8 Probleemgestuurd Het favoriete gedicht uit een bloemlezing kiezen. Meedoen aan de voorbereiding van een klassikale bloemlezing. Zelf een voorlopige versie van een gedicht schrijven. 9 Probleemgestuurd Zie doel 8. Het herschrijven van het eigen gedicht. 10 Probleemgestuurd Meedoen aan het maken van een gedichtenposter. 11 Probleemgestuurd Kunnen zeggen wat je van het project over gedichten in eenheid 4 en 5 hebt geleerd.

29 329 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Leerlijnen en observatieformulieren, eenheid 6 Observatieformulier groep 4, eenheid 6, Handleiding A Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Kunnen vertellen wat het spannende in het verhaal is. 2 Begrijpend Verwijswoorden ik en ze begrijpen. 3 Technisch, woordidentificatie 4 Technisch, hardop Goed en vlot van auw-, -ouw eeuw-, ieuw- woorden, woordstam en verkleinwoorden. Woordgroepen herkennen en samenhangend. 5 Begrijpend Zie 2. Verwijswoord hem begrijpen. 6 Leesbevordering Zie 1. 7 Technisch, zelf Verhalen goed en in en vlot tempo 8 Technisch, woordidentificatie. Goed en vlot aai-, ooi-, oei- woorden en drielettergrepige woorden met open lettergreep. 9 Begrijpend Zie 2. Verwijswoorden begrijpen. 10 Technisch, hardop Zie Leesbevordering Zie Informatie Het alfabet opzeggen.

30 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 30 2 Observatieformulier groep 5, eenheid 6, Handleiding B Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Begrijpen hoe het verhaal van Johan in elkaar zit. 2 Begrijpend Waar en wanneer in de tekst kunnen invullen. 3 Technisch Op een goed leestempo en rekening houden met leestekens en woordgroepen. 4 Begrijpend De betekenis van verwijswoorden kunnen aangeven. 5 Leesbevordering Zie 1. Begrijpen hoe het verhaal van Jojjo in elkaar zit. 6 Technisch Zie 3 7 Begrijpend Zie 4 8 Technische Zie 3 9 Begrijpend Zie 4 10 Informatie Een woord in een woordenboek opzoeken en daarbij de goede stappen gebruiken. 11 Begrijpend Zie 4 12 Leesbevordering Zie 1. Begrijpen hoe het verhaal van Emma in elkaar zit

31 31 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 6, eenheid 6, Handleiding C Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Open plekken in een verhaal invullen 2 Begrijpend De betekenis van verwijswooorden vaststellen door (ver genoeg) terug te 3 Informatie De opzet en kenmerken van tijdschriften kennen. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Reclameteksten herkennen en een kenmerk noemen. 7 Begrijpend Gebeurtenissen uit een tekst op een rijtje zetten met behulp van geschikte woorden. 8 Informatie Zie doel 6 9 Begrijpend Zie doel Technisch Vlot door woordgroepen te. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1.

32 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 32 Observatieformulier groep 7, eenheid 6, Handleiding D Les Doel/observatie/Reflectie. O V G 1 Leesbevordering Een open einde herkennen en een vervolg aan het verhaal bedenken. 2 Begrijpend Signaalwoorden van opsomming herkennen en het opsommingsschema invullen. 3 Informatie 4 Begrijpend Zie 3. Signaalwoorden van oorzaak-gevolg herkennen en het oorzaak-gevolg-schema maken. 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Informatie Een schema van een indeling in een tekst maken. 7 Begrijpend Zie 6. 8 Informatie Zie 3 en 6. Een schema maken van een indeling en oorzaak-gevolg. 9 Begrijpend Zie Technisch Goed voor. 11 Begrijpend Zie Leesbevordering Zie 1.

33 33 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 8, eenheid 6, Handleiding E (nog zelf maken) L es D oel/observ atie/r eflectie O V G

34 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 34 2 Leerlijnen en observatieformulier eenheid 7 Observatieformulier groep 4, eenheid 7, Handleiding A Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Fantasie in een verhaal herkennen. 2 Begrijpend Moeilijke zinnen begrijpen door langzamer te. 3 Technisch, woordidentificatie 4 Technisch, hardop Samengestelde woorden en drielettergrepige woorden met een open lettergreep goed en vlot. Zinnen met het juiste melodische accent, bijvoorbeeld iets spannend voor. 5 Begrijpend Zie 2. 6 Leesbevordering Zie 1 7 Technisch, zelf 8 Technisch, woordidentificatie Zelfstandig een tekst vlot. Ge-, be-,ver- woorden goed. De stam van het werkwoord. 9 Begrijpend Zie Technisch, hardop Zie Leesbevordering Zie Informatie Het alfabet opzeggen en de plaats van letters in het alfabet aanwijzen.

35 35 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 5, eenheid 7, Handleiding B Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Herkennen van veranderde werkelijkheid door fantasie in het verhaal over Willem. 2 Begrijpend Bij moeilijke passages stoppen en iets her. 3 Technisch Langere woorden door twee grondwoorden in het woord te herkennen. 4 Begrijpend Pauzeren na een alinea en navertellen wat je hebt ge. 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Technisch Zie 3. Langere woorden in lettergrepen, verdelen en vervolgens vlot. 7 Begrijpend Zie 4. 8 Technisch Zie 3. Woorden bestaande uit twee grondwoorden en vier- of vijf lettergepen, verdelen en vlot. 9 Begrijpend Zie Informatie Met behulp van trefwoorden woorden in een woordenboek snel vinden. 11 Begrijpend Zie Leesbevordering Zie 1.

36 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 36 2 Observatieformulier groep 6, eenheid 7, Handleiding C Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Realiteit en fantasie in een verhaal onderscheiden. 2 Begrijpend Moeilijke zinnen begrijpen door nog eens, zin in stukjes of terug of door. 3 Informatie 4 Begrijpend Zie doel 2. Gegevens over televisie- en radioprogramma s opzoeken. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Een krant met een eigen leesdoel kunnen 7 Begrijpend Alinea s begrijpen en het belangrijkste punt aangeven. 8 Informatie Weten hoe een krant wordt geschreven 9 Begrijpend Zie doel Technisch Vier- en vijflettegrepige woorden en interpunctie vlot. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1

37 37 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 7, eenheid 7, Handleiding D Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Aangeven waar in het verhaal over het meel, de schrijver met de werkelijkheid speelt. 2 Begrijpend Vóór het goede vragen bedenken en die beantwoorden. 3 Informatie Vlug en vluchtig en de belangrijkste punten van de tekst vinden. 4 Begrijpend Tijdens het vragen bedenken en die beantwoorden. 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Informatie Aantekeningen bij een tekst maken in steekwoorden of korte zinnen. 7 Begrijpend Na het vragen bedenken en beantwoorden. 8 Informatie Zie 6. 9 Begrijpend Zie Technisch Vlot, nauwkeurig en op toon van een tekst met moeilijke woorden. 11 Begrijpend Voor, tijdens en na het vragen bedenken en beantwoorden. 12 Leesbevordering Zie 1, met betrekking tot het verhaal over Michael.

38 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 38 2 Observatieformulier groep 8, eenheid 7, Handleiding E (nog zelf maken) Les Doel/observatie/Reflectie O V G

39 39 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Leerlijnen en observatieformulier, eenheid 8 Observatieformulier groep 4, eenheid 8, Handleiding A Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Gevoelens in een verhaal herkennen. 2 Begrijpend Het thema in een verhaal vinden. 3 Technisch, woordidentficatie 4 Technisch, hardop Grondwoorden en de stam van het werkwoord herkennen. Zinnen zonder spellinguitspraak. 5 Begrijpend Zie 2. 6 Leesbevordering Zie 1. 7 Technisch, zelf Een tekst in een vlot tempo. 8 Technisch, woordidentificatie Zie 3. 9 Begrijpend Zie Technisch, hardop Zie Leesbevordering Zie Informatie Alfabet opzeggen en de volgorde van tenminste 3 letters bepalen.

40 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 40 2 Observatieformulier groep 5, eenheid 8, Handleiding B Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering In een verhaal herkennen dat mensen anders doen dan ze zijn. 2 Begrijpend Het thema noemen. 3 Technisch Het en begrijpen van leenwoorden. 4 Begrijpend Zie 2 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Technisch Zie 3. 7 Begrijpend Zie 2. 8 Technisch, Zie 3 9 Begrijpend Zie Informatie Woorden m.b.v. trefwoorden in een woordenboek opzoeken. 11 Begrijpend Zie Leesbevorderiing Zie 1.

41 341 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 6, eenheid 8, Handleiding C Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Kunnen vertellen over hoe mensen in het verhaal met elkaar omgaan. 2 Begrijpend Het thema of de hoofdgedachte vinden. 3 Informatieverwerving Plaatsen opzoeken op een topografische kaart. 4 Begrijpend Zie 2. 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Informatie Het van een plattegrond. 7 Begrijpend Zie 2. 8 Informatie Zie 3. 9 Begrijpend Zie Technisch Het en begrijpen van leenwoorden. 11 Begrijpend Zie Leesbevordering Zie 1.

42 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 42 Observatieformulier groep 7, eenheid 8, Handleiding D Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Vertellen over het karakter van een persoon uit het verhaal. 2 Begrijpend Het thema of de hoofdgedachte vinden. 3 Informatie Een kaart m.b.v. een legenda. 4 Begrijpend Zie 2. m.b.t. oorzaak-gevolg. 5 Leesbevordering Zie 1. 6 Informatie Een register gebruiken. 7 Begrijpend Zie 2. m.b.t. probleem-oplossing. 8 Informatie Zie 3 en 6. (legenda en register gebruiken) 9 Begrijpend Zie 2. m.b.t. vergelijkingen in de tekst. 10 Technisch Een tekst goed voor. 11 Begrijpend Zie 2. m.b.t. beschrijving en opsomming. 12 Leesbevordering Zie 1.

43 343 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 8, eenheid 8 (handleiding E) (nog zelf maken.) Les Doel/observatie/Reflectie O V G

44 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 44 2 Leerlijnen en observatieformulier, eenheid 9 Observatieformulier groep 4, eenheid 9, Handleiding A Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Werkelijkheid en fantasie in een verhaal onderscheiden. 2 Begrijpend Onderscheidende kenmerken van informatieve en verhalende tekst kunnen noemen en de manier van aanpassen. 3 Technisch, woordidentificatie 4 Technisch, hardop Drie- en meerlettergrepige woorden met open lettergrepen en met open i en u goed en vlot. Teksten rustig, zonder fouten, met leestekens en op toon. 5 Begrijpend Zie doel 1 + gebruiksaanwijzingen herkennen en de manier van daarop aanpassen. 6 Leesbevordering Zie doel 1. 7 Technisch, zelf Zie doel 3. 8 Technisch, woordidentificatie 9 Begrijpend Zie doel 1 en 5. Tegenwoordige, verleden en voltooide tijd van sterke werkwoorden kunnen noemen en dit gebruiken om de stam van het werkwoord te vinden. 10 Technisch, hardop Zie doel Leesbevordering Zie doel Informatie Woorden op basis van beginletter in alfabetische volgorde plaatsen.

45 345 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 5, eenheid 9, Handleiding B Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Werkelijkheid in een verhaal onderscheiden in beschrijvingen van situaties, gebeurtenissen en gevoelens. 2 Begrijpend Onderscheidende kenmerken van informatieve, verhalende tekst en een gebruiksaanwijzing (handleiding) kunnen noemen. 3 Technisch Vijf- of meerlettergrepige woorden goed vlot en melodisch. 4 Begrijpend De belangrijkste kenmerken van een reclametekst noemen. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Technisch Zie doel 3. 7 Begrijpend Zie doel 4. 8 Technisch Zie doel 3 en 6. 9 Begrijpend De belangrijkste kenmerken van een fabel noemen. 10 Informatie Namen van mensen met hun telefoonnummers opzoeken. 11 Begrijpend Zie doel Leesbevordering Zie doel 1 en 5.

46 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 46 2 Observatieformulier groep 6, eenheid 9, Handleiding C Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Herkennen van meerder betekenissen in een verhaal. 2 Begrijpend Onderscheidende kenmerken van informatieve, verhalende tekst en een handleiding kunnen noemen. 3 Informatie Met een spoorkaartje je treinreis bepalen. 4 Begrijpend Kenmerken van een verslag noemen. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Vertrektijden van treinen op een vertrekbord en op Internet. 7 Begrijpend Kenmerken van een beschouwende tekst noemen in verband met feiten en meningen. 8 Informatie Borden van een bushalte. 9 Begrijpend Kenmerken van een betogende tekst noemen in verband met meningen. 10 Technisch Vijf- of meerlettergrepige woorden met twee grondwoorden goed vlot en melodisch. 11 Begrijpend Van een verslag, beschouwing en betoog de verschillen noemen. 12 Leesbevordering Zie doel 1 en 5.

47 347 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak Observatieformulier groep 7, eenheid 9, Handleiding D Les Doel/observatie/Reflectie O V G 1 Leesbevordering Herkennen van meerdere betekenissen in een verhaal. 2 Begrijpend Een aantal kritische vragen bij een verhaal stellen en beantwoorden. 3 Informatie Onderwerp en belangrijke punten uit een tekst halen door vluchtig te. 4 Begrijpend Zie doel 2. 5 Leesbevordering Zie doel 1. 6 Informatie Met je aantekeningen de hoofdgedachte uit de tekst halen. 7 Begrijpend Zie doel 2 en 4. 8 Informatie Zie doel 6. 9 Begrijpend Zie doel 2, 4 en Technisch Moeilijke woorden nauwkeurig, snel en melodisch. 11 Begrijpend Zie doel 2, 4, 7,9 + een beschouwende tekst. 12 Leesbevordering Zie doel 1 en 5 + een verborgen betekenis vinden.

48 Leerlijnen en observatieformulier; Ondersteboven van - OMJS, P.Filipiak 48 2 Observatieformulier groep 8, eenheid 9, Handleiding E, (nog zelf maken) Les Doel/observatie/Reflectie O V G