Nederland en het bossenbeleid in Europa. Rob Busink en Marleen van den Ham Directie Natuur

Transcriptie

1 Nederland en het bossenbeleid in Europa Rob Busink en Marleen van den Ham Directie Natuur

2 Opzet presentatie Bosbeleid in Europa (binnen en buiten EU) Historie en organisaties (EU en MCPFE) Resultaten De trends De huidige stand van zaken De politieke agenda en de dilemma s Het EU-Actieplan Het proces in Nederland

3 Historische achtergrond Pan-europees: de MCPFE The Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe Gestart in 1990 in Straatsburg. Aanleiding toenemende bedreigingen voor bossen. Grensoverschrijdende aanpak nodig; Ca 40 landen en NGO s, instituten Elke 3-4 jaar: ministerconferentie Geen bindende afspraken

4 Historie (2) Europese Unie 1957 oprichting EEG: discussie over hout wel/niet bijlage II (marktordeningsproduct) : voorstel tot een gezamenlijk bosbeleid (1964); Richtlijn betreffende de Bosbouw (1974); ontwerpresolutie voor gemeenschapsbeleid Houtsector; : Bosbouwmemorandum: uitsluitend coördinatie : ontstaan van de Bosbouwstrategie : ten uitvoerlegging van de EU-bosbouwstrategie

5 Resultaten MCPFE: Criteria en indicatoren voor duurzaam bosbeheer; Afspraken over monitoren van bossen Platform voor regionale dialoog over bosbeleid en informatieuitwisseling; EU: Richtlijn bosbouwkundig uitgangsmateriaal; Richtlijn monitoring bossen en milieu-interacties Richtlijn op het gebied van bosbrandinformatie systemen Geen communautair beleid; wel via landbouw bossenmaatregelen

6 De wereld draait door

7 De trends Groeiende economie, vooral van de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China) Klimaatverandering en daaraan gekoppelde maatregelen Meer legaal en duurzaam hout (duurzame ketens) Behoud van de biodiversiteit Stijgende energieprijzen; streven naar meer geopolitieke onafhankelijkheid Verkleinen ecologische footprint Toenemende regionalisering

8 De huidige stand van zaken meer houtgebruik in China % % Million cubic m eters RW E % 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% Exp o rts'share of Consum ption Year Exports Dom estic C onsum ption ExportShare (rightaxis) 0.0%

9 Huidige stand van zaken: importstop illegaal hout? European Union as a unit To Finland To Rest of EU Congo Basin as a unit Primary Products Secondary Products Scale 10 million m3 5 million m3 Arrow width directly proportional to RWE volume; minimum shown: 1 mi m3 Intra-EU trade omitted

10 C-sink in wooden houses If more wooden houses like this kind would be built per year and substitute other materials CO 2 -emissions are reduced by 3 Million tonnes

11 European energy policy is facing key challenges Global energy demand and CO 2 emissions - is predicted to increase by 60% over the next 30 years Until 2030 the EU energy dependency could rise from 50% to 70%, mostly from regions threatened by insecurity High and volatile prices for oil and gas will stay According to the Kyoto Protocol, EU has to reduce its GHG emissions from 1990 until 2008/2012 by 8 %

12 Biodiversiteit

13 De politieke agenda FLEGT: meer legaal hout; minder illegaal hout Duurzaam inkopen door overheden: meer duurzaam hout; Meer energie uit biomassa: meer hout Meer biodiversiteit: minder oogst Stimuleren duurzame ontwikkeling: meer hout Verkleinen voetafdruk: minder hout Meer economische groei: meer hout; Meer regionalisering: minder centrale regie? Betalen voor ecosysteem diensten Concurrerend blijven

14

15 De dilemma s Meer hout gebruiken voor beter milieu; maar minder biodiversiteit; Meer biodiversiteit, minder hout, maar meer beton? Meer bos, maar minder landschap Vereisen deze ontwikkelingen een nationale aanpak of internationale aanpak

16 Alle ballen in de lucht houden?

17 Het EU-actieplan Bos Voorgeschiedenis 15 december 1998: Bosbouwstrategie voor de Europese Unie aangenomen; Maart 2005: Mededeling van de Commissie aan de Raad en het EP over de implementatie van de strategie Mei 2005: Raad neemt voorstel Commissie over om EU Actieplan te ontwikkelen. Actieplan moet: Acties bevatten op EU- en op lidstaatniveau, inclusief nationale bossenprogramma s Medio 2006 gereed zijn

18 Het EU-actieplan Bos Voorgeschiedenis 15 december 1998: Bosbouwstrategie voor de Europese Unie aangenomen; Maart 2005: Mededeling van de Commissie aan de Raad en het EP over de implementatie van de strategie Mei 2005: Raad neemt voorstel Commissie over om EU Actieplan te ontwikkelen. Actieplan moet: Acties bevatten op EU- en op lidstaatniveau, inclusief nationale bossenprogramma s Medio 2006 gereed zijn

19 Het EU-actieplan 15 juni 2006 gepresenteerd Oktober 2006 in Raad van Landbouwministers De discussiepunten en prioriteiten in het voortraject over de Raadsconclusies: Harmonisering aanbestedingenbeleid Betalen voor de niet-houtfuncties en diensten van bos Biodiversiteit versus biomassaproductie Beschikbaarheid hout voor industrie versus voor duurzame energie Samenhang met andere plannen

20 Andere plannen: Actieplan voor bio-energie Plan voor de zogenaamde bosafhankelijke industrie FLEGT-Actieplan De MCPFE 5-7 november 2007 Bossen en water Hout, biomassa en energie

21 DANK U! EN DAN NU OVER NAAR MARLEEN VAN DEN HAM

22 De doelen van het EU-actieplan voor de bossen: Verbeteren van het concurrentievermogen op de lange termijn; Verbeteren en beschermen van het milieu Leveren van bijdragen aan de kwaliteit van het leven (Verbetering leefmilieu) Bevordering van de coördinatie en communicatie

23 Verbeteren concurrentiekracht Effecten globalisatie op de levensvatbaarheid van het bos: studie door Europese Commissie (EC). Onderzoek + technologische ontwikkelingen: studies en werkgroepen door de Europese Commissies. Waardering non-wood-products: werkgroepen. Nederland is lid van een werkgroep waardering Biomassa: diverse studies en pilots door EC. Bevorderen samenwerking: best practices, infouitwisseling mogelijk gemaakt door EC.

24 Beschermen en verbeteren van de omgeving Behalen doelen Kyoto: EC organiseert studies en afstemming tussen beleidsvelden. Behalen biodiversiteitsdoelstellingen: EC organiseert studies en info-uitwisseling tussen landen. Bosbescherming bevorderen: EC organiseert onderzoeken + ontwikkelt bosbrandinfosysteem. Verder ontwikkelen Europees Bossen Monitorings Systeem.

25 Bijdragen aan de kwaliteit van leven Bevorderen van natuur- en milieu-educatie: EC faciliteert informatie-uitwisseling. Beschermende functies van bossen bevorderen: studies door de Commissie. In kaart brengen van mogelijkheden voor bos in en om de stad: commissie onderzoekt methoden en technieken en zorgt voor uitwisseling.

26 Coördinatie en communicatie Rol van het Standing Forestry Committee versterken: EC en de lidstaten. Versterken van de afstemming tussen verschillende beleidsvelden (Europees en nationaal). Open Method of Coördination en Nationale Bossen Programma s: werkgroep van het Standing Forestry Committee. Betere info-uitwisseling en communicatie

27 Coördinatie en communicatie Versterken van het EU-profiel in internationale gremia (onder meer via MCPFE). Bevorderen van het gebruik van hout en andere bosproducten uit duurzaam beheerde bossen: EC werkt aan info-uitwisseling en communicatie over de bosgerelateerde industrie. Verbetering van de info-uitwisseling: EC ontwikkelt een communicatiestrategie en een bossenwebsite. Evaluatie.

28 Het proces in Nederland Bosbeleid van LNV: Natuur voor mensen mensen voor Natuur Agenda Vitaal Platteland Visie op de Houtoogst (LNV en PHN) Diverse instrumenten: wet/regelgeving, subsidies, onderzoek, etc. LNV is één van de stakeholders. Ook andere overheden (VROM, EZ, provincies, gemeenten) én sector zelf.

29 Proces in Nederland Bossendialoog: wat wil Nederland met bos/natuur? Eerste bijeenkomsten in 2006 (kleine kring stakeholders) Verdere uitwerking door externe proces-begeleider Werkwijze: problemen/kansen thema s belanghebbenden trekkers projectmatig.