Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst"

Transcriptie

1 Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst Beeldbeschrijving **

2 Inhoudsopgave Deel I Deel II Deel III Deel IV Deel V Deel VI Basisopdrachten Wat is het? Techniekverkenning Beeldbeschrijving Opdrachten voor in de klas of thuis Meer weten? & & pagina Deze kijkwijzer gaat over ruimtelijke kunstwerken. Ruimtelijke kunstwerken zijn driedimensionaal. Dat wil zeggen dat ze een hoogte, breedte en diepte hebben. Je kunt er dus omheen lopen. Meestal spreken we dan van beeldhouwkunst. Een beeld kan bijvoorbeeld van steen zijn, maar ook van staal of plastic. Maar, een driedimensionaal kunstwerk kan ook uit verschillende voorwerpen bestaan die bij elkaar zijn geplaatst en soms zelfs een hele ruimte beslaan. Dat is installatiekunst. De ruimtelijke kunst die we hier bedoelen heeft geen gebruiksfunctie, zoals bijvoorbeeld een theepot. Driedimensionale kunst die wel een gebruiksfunctie heeft heet kunstnijverheid. Daar is een andere kijkwijzer voor gemaakt. Vandaag kies je zelf één ruimtelijk kunstwerk in het museum om te bekijken en opdrachten over te maken. Je docent vertelt je of je de hele kijkwijzer maakt of bepaalde delen, alleen of in groepjes. Bij een aantal opdrachten moet je goed kijken of er omheen lopen. Let op: je mag de kunstwerken niet aanraken! Gebruik bij het maken van de opdrachten een potlood. Potloden en een clipboard om op te schrijven, zijn te krijgen bij de informatiebalie in de hal. Hier kun je ook een plattegrond vragen. u u

3 Deel 1 Basisopdrachten Kies in het museum één ruimtelijk kunstwerk uit dat je aandacht trekt. Weet je niet precies waar ruimtelijke kunst in het museum te vinden is? Dan kan de informatiebalie je verder helpen. Wat staat er op het bijschrift? Wat is de naam van de kunstenaar? Wanneer is het gemaakt? Hoort het kunstwerk bij een tijdelijke tentoonstelling? Zo ja, bij welke? Heeft het kunstwerk een titel? Zo ja, wat is de titel? Wat zijn de afmetingen van het werk? Gebruik de liniaal rechts op de bladzijde om een schatting te maken. Let op: Je mag het kunstwerk niet aanraken. Waarom heb je dit werk gekozen? (bijvoorbeeld: mooi, lelijk, spannend, vreemd ) u u

4 Deel 2 - Wat is het precies? Ruimtelijke kunstwerken zijn er in allerlei soorten. Voor deze kijkwijzer is het belangrijk dat je bedenkt of het door jou gekozen kunstwerk een beeldhouwwerk of een installatie is. Maak om daar achter te komen de volgende opdracht. Lees de omschrijving van beeldhouwkunst en installatiekunst: Beeldhouwkunst is een vorm van beeldende kunst waarbij de kunstenaar vrijstaande beelden maakt. Het snijden van beelden uit hout, hakken uit steen, boetseren uit klei en gieten van brons vallen onder beeldhouwkunst. Vanaf de 20ste eeuw maken kunstenaars ook beelden van andere materialen met andere technieken. Ze maken bijvoorbeeld beelden van kunststof, of ze lassen stukken ijzer aan elkaar. ó Artistide Mailol, Ile de France, Axel & Helena van der Kraan, Paard, 1988 u u

5 Installatiekunst is een kunstvorm die nog niet zo heel lang bestaat. Installaties worden meestal opgebouwd uit verschillende onderdelen. Soms komt er ook film, geluid of tekst in voor. Ze bestaan bijvoorbeeld uit moderne materialen, meubels en/ of gebruiksvoorwerpen. Vaak zijn installaties speciaal gemaakt voor de ruimte waarin ze staan en soms kun je er zelfs doorheen lopen of deel van uitmaken. ó Ricardo Brey, zonder titel, 1994 Wat denk je dat jouw kunstwerk is, een beeldhouwwerk of installatie? Waarom denk je dat?! Denk je dat jouw kunstwerk een beeldhouwwerk is? Ga dan verder op bladzijde 6 met Deel 3 techniekverkenning Beeldhouwkunst. Denk je dat jouw kunstwerk een installatie is? Ga dan verder op bladzijde 17 met Deel 3 techniekverkenning Installatiekunst. E E u

6 Beeldhouwkunst: Deel 3 - Techniekverkenning -> Materiaal en techniek Van welk materiaal is het door jou gekozen werk gemaakt? 0 keramiek 0 brons 0 steen 0 gips 0 hout 0 kunststof 0 gecombineerd, namelijk 0 anders, namelijk Welke techniek is er denk je gebruikt? (Om meer over technieken te weten te komen kun je de bijlage technieken beeldhouwkunst op de volgende bladzijdes gebruiken.) Waaraan zie je dat deze techniek is gebruikt? u u

7 Bijlage technieken beeldhouwkunst Keramiek Keramiek is een benaming voor voorwerpen die van gebakken klei gemaakt zijn. Keramiek wordt hard als het verhit wordt, bijvoorbeeld in een oven. Technieken voor het vormen van klei: 1. Door modelleren, dat is het vormgeven van klei door de klei te vervormen, klei toe te voegen of weg te halen. Dit kan de kunstenaar met zijn/haar handen doen, of door er gereedschap bij te gebruiken. 2. Draaien op een draaischijf. 3. Gieten van klei. Er wordt dan extra veel water toegevoegd aan de klei tot deze vloeibaar wordt en gegoten kan worden. Er zijn verschillende soorten keramiek, de belangrijkste zijn: Aardewerk wordt gebakken van klei, tussen 800 en 1100 C. Na het bakken is het voorwerp hard maar niet waterdicht. Om aardewerk waterdicht te maken moet je er een glazuurlaag (dunne glasachtige laag die vastgebakken zit aan het keramische product) overheen aanbrengen. Lies Cosijn, Juffrouw Kamann, 1960 Steengoed of grès wordt gemaakt van een kleisoort die bij een hogere temperatuur wordt gebakken ( C.) Deze kleisoort is na het bakken wel waterdicht. Porselein wordt gebakken van één speciale kleisoort, bij ºC. In de kleisoort zit een stof die bij verhitting glasachtig wordt. Porselein glimt dan ook als glas en is een beetje doorschijnend. Porselein is ook waterdicht. u u P. Scheurich, Plastiek van dame en Moor, 1922

8 Edgar Degas, Danseres, 1879 Brons Brons bestaat voor ongeveer 90% uit koper dat versmolten is met tin en zink. Door koper met tin en zink te versmelten kan het gegoten worden in allerlei vormen. De meest voorkomende manier om brons vorm te geven is dan ook gieten. De kunstenaar boetseert eerst het beeld uit bijvoorbeeld was, daarna maakt hij om het wassen beeld heen een mal (gietvorm). Vervolgens verhit hij het brons tot het vloeibaar wordt en giet het in de mal. Wanneer het brons is afgekoeld kan de mal weg gehaald worden en het beeld verder afgewerkt. Steen Steen is een harde, niet brandbare, smeltbare of smeedbare delfstof. Delfstof wil zeggen dat het uit de natuur opgraven of afgegraven moet worden. Tijdens het beeldhouwen van steen worden grote en kleine delen van het materiaal weggehakt, gestoken, gesneden of gegutst. Dit wordt een versparende techniek genoemd, omdat wat je weghaalt definitief is. Je kunt bijvoorbeeld geen stukken terugplakken zoals bij klei. De uiteindelijk vorm wordt via steeds fijnere bewerking bereikt. u u Ilse von Twardowska-conrat, Inspiratie, 1910

9 Louis Jehotte, Portretbuste van J.S. van den Abeele Gips Gips wordt net als steen gedolven uit de natuur en voor gebruik gebrand. Het is veel zachter dan steen, je kunt er gemakkelijk krassen in maken of het gips verpoederen. Bordkrijtjes worden bijvoorbeeld van gips gemaakt. Gips kun je gieten in een mal als je er water aan toevoegt. Wanneer het water verdampt wordt de gipsvorm hard en kun je hem uit de mal halen. Hout Hout kan van verschillende boomsoorten afkomstig zijn. De ene houtsoort is harder dan de andere. De kunstenaar kan gemakkelijker een zachte houtsoort bewerken dan een harde. Harde houtsoorten blijven wel langer goed dan zachtere houtsoorten. Technieken voor het vormen van hout zijn: 1. Net als bij steen het weghakken van delen van het hout tot de uiteindelijke vorm wordt bereikt. Deze techniek komt het meest voor. 2. Hout buigen. Na verhitting kun je vochtig gemaakt hout verbuigen en in een klem vastzetten. Wanneer het hout is afgekoeld blijft het in de verbogen vorm staan. 3. Hout kun je gemakkelijk verbinden met ander hout, bijvoorbeeld met spijkers of lijm. 4. Hout kun je draaien. Het hout draait rond op een werkbank terwijl de kunstenaar het met beitels bewerkt. Axel & Helena van der Kraan, Wachtende man, 1981 u u

10 Kunststof Er zijn veel verschillende soorten kunststof, sommige zijn bijvoorbeeld heel hard of juist heel zacht, sommige kunnen buigen. Kunststof is een stof die je niet in de natuur kunt vinden. Door een scheikundige verbinding tussen bepaalde stoffen kan kunststof worden gemaakt. Technieken voor het vormen van kunststof: 1. Het gieten van verhitte kunststof in een vorm. 2. Persen van kunststof. De kunststof wordt hard gedrukt in/tegen een vorm zodat deze vorm krijgt. u 10 Herman Lames, Prince, where are thou waiting for, 2002

11 Beeldhouwkunst Deel 4 - Beeldbeschrijving Wat stelt het voor? Stelt het kunstwerk iets voor? Zo ja, wat? Een kunstwerk kan iets uit de werkelijkheid voorstellen, zoals een vrouw of een dier. Wanneer het kunstwerk een herkenbare voorstelling heeft noem je dit figuratief. Een kunstwerk kan ook heel natuurgetrouw zijn, alsof het net echt is. Dit noem je realistisch. Soms stellen kunstwerken helemaal niet iets voor uit de werkelijkheid. Wanneer de vorm niet meer doet denken aan de zichtbare of herkenbare werkelijkheid, noem je dit abstract. Er is ook een tussenvorm; tussen realistisch en abstract in. Je kunt dan wel herkennen wat het kunstwerk is, maar de vormen zijn vereenvoudigd. Er zijn minder details dan in het echt. Dit noem je geabstraheerd. ó Hoe zou jij het beeld typeren? 0 figuratief 0 realistisch 0 abstract 0 geabstraheerd Waarom denk je dat? u 11 u 11

12 Vorm $ Ga recht voor het beeld staan. Wat zie je? Maak een schets van het beeld. Knijp je ogen een beetje dicht. Hoe ziet de contour, dat wil zeggen de omtrek van het beeld, er uit? u 12

13 Als je recht voor het beeld staat zie je het vooraanzicht. Aanzicht wil zeggen, hoe je het beeld ziet vanaf een bepaalde plaats. Omdat een beeld driedimensionaal is, kun je er om heen lopen. Dan zie je het zijaanzicht en het achteraanzicht. Kies nu een ander aanzicht dat je aanspreekt en maak daar een schets van. $ u 13

14 - Ordening - Kijk naar de vorm van je beeld. Er zijn geometrische en organische vormen. Geometrisch vormen zijn meetbaar, bijvoorbeeld vierkanten, driehoeken en cirkels. Organische vormen zijn gegroeide, meer onregelmatige vormen, zoals de vorm van vruchten, wolken en organen. Wat kun je zeggen over de grondvorm, de belangrijkste vorm. Is deze geometrisch of juist organisch? Een beeld kan compact zijn. Er is dan geen lege ruimte tussen verschillende onderdelen van het beeld. Dit noem je een gesloten vorm. Het kan ook zo zijn dat er wel ruimte tussen verschillende onderdelen zit. De kunstenaar heeft bijvoorbeeld een ruimte opgelaten in het kunstwerk. Dit noem je een open vorm. Is jouw kunstwerk gesloten of open van vorm? Waarom denk je dat? Hoe staat het beeld tentoongesteld? 0 op een sokkel 0 in een vitrine 0 op de vloer van de zaal 0 iets anders, namelijk u 14 Waar in de zaal staat het beeld? 0 in het midden 0 aan de zijkant 0 in een hoek 0 anders, namelijk

15 E E - Oppervlakte - Ga wat dichterbij het beeld staan. Wat voor soort textuur heeft het oppervlak van het beeld? (bijvoorbeeld hoe ruw, glad, korrelig) Wat is het effect van de textuur? (glimmend, schitterend, dof, mat) Vaak hebben beelden de kleur van het materiaal waarvan ze zijn gemaakt. Soms zijn ze beschilderd. Is jouw beeld beschilderd? JA NEE Alleen op een paar plaatsen of overal? E Welke kleur heeft het materiaal? Welke kleuren komen het meest voor? E Is de kleur van het materiaal overal egaal? - Beweging - De kunstenaar wil soms beweging laten zien met zijn/ haar kunstwerk. Hij/zij wil bijvoorbeeld de indruk wekken dat het beeld een stap zet. Het lijkt dan net alsof op het moment van de stap het beeld is stilgezet. Dit noem je bewegingssuggestie. Wil de kunstenaar van jouw beeld een bewegingsuggestie oproepen, denk je? ó 0 ja 0 nee Zo ja, welke beweging wil de kunstenaar laten zien? u 15

16 Functie Beelden worden met een bepaald doel gemaakt. Beelden kunnen verschillende functies hebben: Narratief : het kunstwerk verbeeldt (een scène uit) een verhaal, gebeurtenis of situatie. Monument : hiermee worden historische personen en/ of gebeurtenissen herdacht. Personificatie : beeld van een persoon die een begrip voorstelt. Bijvoorbeeld een vrouw met een weegschaal verbeeldt rechtvaardigheid. Symbolisch : het kunstwerk verwijst naar iets anders dan wat er verbeeld is. Bijvoorbeeld een witte duif als symbool voor de vrede. Expressief: Het kunstwerk drukt gevoelens en emoties uit. Decoratief-esthetisch: Het kunstwerk dient uitsluitend ter decoratie. L art pour l art : dit betekent letterlijk kunst om de kunst. Het kunstwerk is bedoeld als onderzoek naar de kunst zelf. Het kunstwerk verwijst uitsluitend naar zichzelf. ó Wat is de functie van het door jou gekozen beeld denk je? 0 narratief 0 monument 0 personificatie 0 allegorie 0 symbolisch 0 expressief 0 decoratief - esthetisch 0 l art pour l art Leg je keuze uit. Wat vind je zelf van het kunstwerk? Leg je antwoord uit. u 16

17 Installatiekunst: Deel 3 - Techniekverkenning -> Materiaal en techniek Een installatie bestaat meestal uit meerdere onderdelen, bijvoorbeeld gebruiksvoorwerpen. -Uit hoeveel delen/ dingen bestaat de installatie die jij gekozen hebt? Soms moet je schatten. Zijn de verschillende delen van de installatie met elkaar verbonden? Zo ja, op welke manier? Voor installatiekunst wordt vaak gebruik gemaakt van spullen uit het dagelijkse leven. Heeft de kunstenaar van jouw installatie gebruik gemaakt E van spullen uit het dagelijks leven? Nee ga naar de 2e vraag op blz. 18 Zo ja, wat voor soort spullen uit het dagelijks leven heeft de kunstenaar gebruikt? u 17

18 Heeft de kunstenaar de spullen uit het dagelijks leven bewerkt? Heeft hij/zij er bijvoorbeeld op geschilderd of er een stuk afgezaagd? Karel Visser, Bliksem, 1980 Kunstenaars verwerken vaak kosteloos materiaal, zoals afval in installaties, denk bijvoorbeeld aan een leeg blik, of sigarettenpeuken. Heeft de kunstenaar gebruik gemaakt van waardeloos E materiaal? Nee door naar bladzijde19, Deel IV Beeldbeschrijving Installatiekunst. Zo ja, wat voor soort waardeloos materiaal heeft de kunstenaar toegepast? David Bade, Koekenpan u 18 Heeft de kunstenaar de kosteloze spullen nog bewerkt? (heeft hij/zij er bijvoorbeeld op geschilderd of er een stuk afgezaagd?)

19 Installatiekunst: Deel 4 - Beeldbeschrijving Inhoud Wat zie je? Maak een schets van wat je op het eerste gezicht ziet. $ Een installatiekunstwerk is altijd driedimensionaal. Je kunt er dus omheen lopen. Soms kun je er zelfs in, op of tussendoor lopen. u 19

20 Streep in de volgende zin door wat niet van toepassing is: Je kunt door de installatie heen om de installatie heen onder de installatie door over de installatie heen in de installatie lopen. Verandert wat je ziet als je aan het lopen bent? Bijvoorbeeld als je naar binnen gaat? Hoe ziet dit gezichtspunt er uit? Maak een schets. $ u 20

21 Lijkt de installatie op iets uit de werkelijkheid? Zou je zoiets kunnen tegenkomen in de werkelijkheid denk je? Zo ja Zo nee E E beantwoord beantwoord a b a Geef hieronder met een cijfer aan hoe sterk de installatie jou aan de werkelijkheid doet denken. Heel sterk Helemaal niet b Kunstwerken stellen niet altijd iets voor uit de werkelijkheid. Wanneer de vorm niet meer doet denken aan de zichtbare of herkenbare werkelijkheid, noem je dit abstract. Denk je dat jouw installatie een abstract kunstwerk is? Zo ja, waarom denk je dat? Een installatie kan ook een verhaal vertellen, of een scène weergeven. Een scène is een deel van een verhaal. Denk je dat jouw installatie een verhaal of een scène weergeeft? Zo ja, wat voor verhaal of scène? u 21

22 Kies drie onderdelen van jouw installatie die het meest opvallen. Geef in je eigen schets deze onderdelen aan met pijlen. Nummer de pijlen van 1 tot en met 3. Er zijn geometrische en organische vormen. Geometrisch vormen zijn meetbaar, bijvoorbeeld vierkanten, driehoeken en cirkels. Organische vormen zijn gegroeide, meer onregelmatige vormen, zoals de vorm van vruchten, wolken en organen. Wat voor soort vorm hebben de drie onderdelen die jij hebt gekozen. Zijn ze geometrisch of organisch van vorm? 1. vorm: 2. vorm: 3. vorm: Vorm Bij installatiekunst wordt soms gebruik gemaakt van licht. Met licht kun je iets extra laten opvallen. Geeft de installatie zelf licht? Zo ja, wat geeft er dan precies licht? Het kan ook zijn dat jouw installatie op een speciale manier is aangelicht. Er schijnt bijvoorbeeld licht op. Wordt jouw installatie aangelicht? Zo ja, hoe? Installaties kunnen heel groot zijn. Soms nemen ze een hele zaal in beslag. De installatie beslaat de hele ruimte de helft of een klein deel van de zaal. u 22 Streep door wat niet van toepassing is.)

23 ó De manier waarop alles binnen de installatie is geordend noem je compositie. Er zijn verschillende soorten composities: Symmetrische compositie: het linker en rechter gedeelte van installatie zijn ongeveer hetzelfde. Centrale compositie: het belangrijkste staat in het midden. Over-all compositie: alle voorwerpen/ onderdelen zijn even belangrijk. Verticale compositie: de belangrijkste voorwerpen/ onderdelen zijn staand (verticaal) geplaatst. Horizontale compositie: de belangrijkste voorwerpen/ onderdelen zijn liggend geplaatst. Diagonale compositie: de belangrijkste voorwerpen/ onderdelen zijn schuin geplaatst. Piramidale compositie: wanneer je een denkbeeldige lijn om de installatie zou trekken wordt dat een driehoek. Beschrijf de compositie van jouw werk. - Beweging - Het komt voor dat er geluid bij een installatie hoort. De kunstenaar wil je op deze manier een bepaald gevoel geven. Hoort er geluid bij de installatie? Zo ja, wat voor soort geluid? Wat voor soort gevoel roept de kunstenaar op met dit geluid? u 23

24 Soms hoort er ook een filmpje of beeldmateriaal (zoals dia s, foto s en tekeningen) bij de installatie. De kunstenaar doet dit om nog duidelijker te maken waar de installatie over gaat. Bij de installatie hoort: 0 film 0 dia( s) 0 tekening(en) 0 foto( s) 0 ander beeldmateriaal, namelijk 0 geen van de bovenstaande keuzes Als er beeldmateriaal bij jouw installatie hoort, wat is daar dan op te zien? Een andere manier om de betekenis van een installatie duidelijk te maken, zijn teksten. Deze teksten kunnen op de installatie geplakt of geschreven zijn, maar ze kunnen er ook omheen hangen. Zijn er ook teksten in en/of bij de installatie te zien? E 0 nee ga verder met de volgende vraag. 0 ja wat staat er? In installatiekunst komt ook wel eens beweging voor. Misschien doordat er een motor in zit, of gewoon door de lucht. Zijn er onderdelen die bewegen? E 0 nee ga verder met de volgende vraag. 0 ja wat beweegt er? En waardoor? u 24

25 ó Functie Een kunstenaar heeft een bedoeling met een installatie. Hij/ zij wil iets vertellen of duidelijk maken aan de kijker. Installaties kunnen verschillende functies hebben: Maatschappijkritiek: De kunstenaar geeft met zijn kunstwerk kritiek op de samenleving. Politiek: De kunstenaar geeft met zijn/haar kunstwerk kritiek op beslissingen van de politiek. Educatief: De kunstenaar probeert je met het kunstwerk iets te leren. Ervaring/ vermaak: Het is de bedoeling van de kunstenaar om jou met het kunstwerk iets te laten beleven. Dit kan de kunstenaar doen door je er bijvoorbeeld doorheen te laten lopen of jou zelf iets te laten doen. Decoratief- esthetisch: Het kunstwerk dient uitsluitend ter decoratie. L art pour l art : dit betekent letterlijk kunst om de kunst. Het kunstwerk dient als onderzoek naar de kunst zelf. Het kunstwerk verwijst uitsluitend naar zichzelf. Met welk doel heeft de kunstenaar de installatie gemaakt, denk je? 0 maatschappijkritiek 0 politiek 0 educatief 0 ervaring/ vermaak 0 decoratief- esthetisch 0 l art pour l art 0 iets anders: Wat vind je er zelf van? u 25

26 Deel 5 - Opdrachten voor thuis of in de klas Doen In de Wonderkamers van het Gemeentemuseum zijn de kunstwerken gegroepeerd rondom begrippen. De begrippen rood, vrouw, rond en dier zijn hier voorbeelden van. Bij sommige zie je veel beelden, bijvoorbeeld bij de groep rondom kind. Ze zijn heel verschillend van elkaar. Denk terug aan je eigen kindertijd. Wat vond je toen leuk? Hoe zag je er uit? Waarmee speelde je het liefst? ø Werk het thema kind ruimtelijk uit. Je mag zelf bedenken op welke manier. Je kunt bijvoorbeeld iets maken dat symbool staat voor jouw jeugd, of speelgoed verwerken in je ruimtelijke werk. Maak eerst een paar schetsen van verschillende aanzichten en schrijf in trefwoorden gedachten op die je invallen. Werk deze schetsen daarna uit in een ruimtelijk werk. ø Je kunt voor je werkstuk gebruik maken van traditionele materialen die ook op school te vinden zijn, zoals klei, hout of ijzerdraad of misschien juist van gevonden voorwerpen. Loop bijvoorbeeld na de pauze een rondje door de school of over het plein om spullen te vinden. ø Vergelijk wanneer je klaar bent de schetsen en het eindresultaat: Is het geworden zoals op de schets? Of heb je dingen moeten aanpassen die je niet kon voorzien? Zo ja, wat? Onderzoeken Wanneer je je verdiept in de achtergrond van een kunstwerk en de kunstenaar begrijp je er meer van. ø Ga op zoek naar achtergrondinformatie over het door jou gekozen driedimensionale kunstwerk. Bedenk vooraf waarom je dit kunstwerk uitkoos en wat je er over zou willen weten. Je kunt bijvoorbeeld onderzoeken wie de kunstenaar was; wat voor kunstwerken hij/ zij nog meer heeft gemaakt; op wat voor een manier hij/ zij werkte; waarmee hij/zij zijn kunstwerken maakte; wat zijn/ haar ideeën over kunst waren en of je die terugziet in het kunstwerk. ø Je kunt gebruik maken van het internet, boeken, tentoonstellingscatalogi, artikelen in tijdschriften en recensies. Op afspraak kun je terecht in de Kunsthistorische bibliotheek van het Gemeentemuseum in Den Haag. Nadenken Beeldhouwkunst en installatiekunst verschillen van elkaar, dat heb je ontdekt. Installatiekunst bestaat minder lang dan beeldhouwkunst en de materialen die kunstenaars gebruiken zijn vaak niet zo traditioneel. Sommige mensen vinden installatiekunst geen echte kunst vanwege het gebruik van alledaagse voorwerpen en kosteloos materiaal. Het ziet er gemakkelijk uit om te maken. ø Wat vind jij? Reageer op de stelling: Installatiekunst is échte kunst. Bedenk zoveel mogelijk argumenten voor en tegen. u 26

27 Deel 6 - Meer weten? Beeldhouwkunst heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld. We zien daarbij in de loop van de tijd andere materialen in gebruik raken voor het maken van beelden. Wanneer verschillende kunstwerken in een bepaalde periode veel overeenkomsten hebben, wordt dit een stroming genoemd. 6 Over het algemeen wordt kunst voor 1800 Oude (Beeldende) Kunst genoemd en na 1800 Moderne (Beeldende) Kunst. Het Gemeentemuseum in Den Haag heeft voornamelijk moderne beeldhouwkunst. Deze Meer Weten gaat dan ook moderne beeldhouwkunst. In de tijdbalk zijn als voorbeeld werken uit het Gemeentemuseum opgenomen. Wanneer je door het museum loopt, vind je er vast een paar terug. Canova - Venus na het bad Het (Neo)classicisme is een stroming die de ene keer wel en de andere keer niet tot moderne kunst wordt gerekend. Classicistische kunstenaars vonden dat je het kunstenaarsschap alleen maar kon leren door werk uit de Klassieke Oudheid als inspiratiebron te kiezen. De beelden zijn van koel wit marmer Als reactie op het (Neo)classicisme ontstaat de Romantiek. Men vond de neoclassicistische beelden saai en te gevoelloos. (Neo)classicistische kunstenaars gebruikten klassieke onderwerpen, zoals goden. Tijdens de Romantiek werden volkssprookjes, sagen, exotische verhalen en vaderlandshelden de onderwerpen. Kunstenaars lieten meer emoties en dramatiek in hun werk zien. Jean-Baptiste Carpaux - Chinees u 27

28 u 28 Meunier - De verloren zoon - ca Impressionistische schilders gaven de werkelijkheid weer met snelle, losse toetsen. Licht en donker spelen een belangrijke rol in de schilderijen. In sommige kunstgeschiedenisboeken zie je het Impressionisme ook terug als stroming in de beeldhouwkunst. Vooral Rodin wordt vaak als impressionistische beeldhouwer aangeduid. Hij boetseerde met vrij grove vormen in was of klei die hij daarna afgoot in brons. De vingerafdrukken van de kunstenaar kun je nog zien. Door de schetsmatige afwerking van het oppervlak ontstond, net als in de schilderkunst, een levendig spel van licht en donker. George Minne - Moeder haar dode kind bewenend Het begrip Realisme stamt uit de 19de eeuw en werd gebruikt voor een groep kunstenaars die iedere vorm van idealisering verwierp en zich in plaats daarvan richtte op het leven van alledag. Kunstenaars gaven bijvoorbeeld het harde leven van de arbeider weer. Het werk van de Symbolisten was een reactie op het Impressionisme. In hun ogen waren impressionistische kunstwerken oppervlakkig. Symbolistische kunstenaars probeerden een diepere betekenis te geven aan zichtbare dingen. Hiervoor gebruikten ze verwijzingen (symbolen) naar een hogere, mystieke werkelijkheid. Inspiratie haalden zij uit poëzie, dromen, visioenen, mystieke overlevering, angsten en de dood. Rodin - Het bronzen tijdperk

29 De Expressionistische kunstenaars gebruikten voor hun beelden gestileerde vormen, dat wil zeggen vormen zonder veel details. Inspiratie voor hun beelden haalden de kunstenaars uit hun eigen gevoelens en beleving. Daarnaast keken Expressionisten naar houten Afrikaanse beelden. Hout is een materiaal dat Expressionisten veel toepasten, maar ze gebruikten ook wel brons en steen Ernst Barlach - De meloeneter Lipchitz - Vrouw in geplooid kleed Kenmerkend voor het Kubisme zijn de ruimtelijke geometrische basisvormen. Dit zijn vormen als een kubus, bol en cilinder. Kubistische kunstenaars stelden hiermee hun beelden samen. Een tweede kenmerk is dat de kunstenaars probeerden verschillende aanzichten van het onderwerp/werk aan één kant van het beeld te laten zien u 29

30 6 vanaf ca Herman de Vries - Artefakten (collectie Gomora) Twee manieren om ruimtelijk werk te maken die vanaf ongeveer 1915 voorkomen zijn de Ready-made en de Objet-trouvé. Een Ready-made is een industrieel voorwerp dat verheven wordt tot kunst. Een Objet-trouvé bestaat uit voorwerpen van alledag en gevonden voorwerpen die samengevoegd worden. De Ready-made en Objettrouvé worden ook wel gecombineerd. Vooral bij Dada kunstenaars rond 1920 zien we deze kunstvorm(en) u 30 Een andere groep kunstenaars die, net als in het Kubisme, met geometrische vormen werkten waren de Constructivisten. Zij bouwden hun sculpturen op uit platen van geometrische vormen, bijvoorbeeld vierkante en rechthoekige platen die ze haaks op elkaar plaatsten. Maar we zien ook werk, of delen van het kunstwerk, van aan elkaar gelast ijzer. De Constructivisten hadden een grote voorkeur voor moderne materialen, zoals plastic en glas. Constant - Nebuloze Mechanique

31 Germaine Richier - De grote bosmens Na 1945 Na de Tweede Wereldoorlog lopen de stromingen in de schilderkunst lopen niet altijd meer parallel aan beeldhouwkunst. Beeldhouwkunst is vanaf 1945 op grond van bepaalde overeenkomsten grofweg in drie richtingen op te delen, figuratief, organisch en abstract. Figuratieve, expressionistische beeldhouwkunst. De kunstwerken verbeelden (mens)figuren en hun emoties. Organische beeldhouwkunst. Kunstwerken die als basisvorm een gegroeide, meer onregelmatige vorm hebben. Na Barbara Hepworth - Zeevorm u 31

32 6 Na 1945 Carel Visser - Aarde, lucht, vuur & water Abstracte beeldhouwkunst. De basisvorm is geometrisch dat wil zeggen meetbaar van vorm Belangrijke stromingen na 1945 die nog apart genoemd moeten worden : Pop Art was een stroming die zijn inspiratie uit de consumptiemaatschappij haalde. De kunstwerken zijn onpersoonlijk en afstandelijk. Vaak zijn voorwerpen uit het dagelijks leven verbeeld door kunstenaars. Denk bijvoorbeeld aan soepblikken, of een ruimtelijk werk dat lijkt op een stapel wasmiddeldozen. Pop Art kunstenaars maakten in de ruimtelijk kunst ook veel gebruik van blow-ups. Ze bliezen dan als het ware een voorwerp op, bijvoorbeeld een hamer van 10 meter. u 32 Jaap de Heus - Filiforme verpakkingsmateriaal - ca. 1951

33 Hoewel de naam Minimal Art doet denken aan kleine kunstwerken zijn de ruimtelijke minimalistische werken vaak groot. De kunstwerken roepen geen emotie op en hebben geen speciale boodschap. Meestal zijn de kunstwerken opgebouwd uit geometrische vormen van onbewerkt materiaal. De productiewijze is industrieel. Er wordt dan ook veel gebruik gemaakt van industriële materialen, zoals ijzer, lood, stalen platen of buizen, maar ook koper en neonbuizen komen voor. Het idee achter Minimal Art is dat er een wisselwerking plaatsvindt tussen de vormen van het kunstwerk en de omgeving waarin het staat. vanaf 1965 Sol LeWitt - Serial Project no. 1 - set B In de tweede helft van de 20ste eeuw gaan sommige kunstenaars constructies maken van verschillende materialen die zo groot en complex zijn dat het hele installaties worden. Zo ontstaat rond 1970 de Installatiekunst geleidelijk vanuit de beeldhouwkunst. De term Installatiekunst werd oorspronkelijk alleen gebruikt voor het plaatsen van een kunstwerk in een gallerie of museum, later is de term ook een bepaalde manier van kunst maken gaan aangeven. Bij Installatiekunst kunnen de afzonderlijke onderdelen die zijn samengebracht binnen een ruimte als één werk worden beschouwd en verder 6 David Bade, installatiekunstwerk voor Wonderkamer In het atelier,2005 u 33

34 Rodin - Het bronzen tijdperk mei 2006 Gemeentemuseum Den Haag afdeling Educatie Tekst: Eva Kooijmans (stagiaire) Eindredactie: Jet van Overeem Vormgeving: Irene de Groot (stagiaire)

Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst

Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst Beeldbeschrijving * Inhoudsopgave Deel I Deel II Deel III Deel IV Deel V Basisopdrachten Wat is het? Techniekverkenning Beeldbeschrijving Opdrachten voor thuis of in de klas

Nadere informatie

Mens in actie. Zo groot ben jij!

Mens in actie. Zo groot ben jij! Handvaardigheid klas 2H/V februari 2015 Mens in actie Op de foto hiernaast is een bronzen beeld van een schaatser te zien, aangebracht aan de muur van het stadhuis van Haastrecht. Het beeld is gemaakt

Nadere informatie

Beeldbeschrijving. Kunstnijverheid. Kijkwijzer

Beeldbeschrijving. Kunstnijverheid. Kijkwijzer Beeldbeschrijving Kunstnijverheid Kijkwijzer Inhoud Inleiding I. De bedoeling van deze kijkwijzer II. Opdrachten p. 1 p. 2 p. 3 schetsopdracht opdrachten algemeen opdrachten over de functie Slotopdracht

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer

Nadere informatie

Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek :

Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Hoe moet je leren??? De begrippen zijn bij deze toets gekoppeld aan de kunststromingen van de kunstpromotie.

Nadere informatie

- schilderijen - Voortgezet. Onderwijs

- schilderijen - Voortgezet. Onderwijs KIJKWIJZER Voortgezet Onderwijs gemeentemuseum den haag maart 2001afdeling educatie/jet van Overeem postbus 72 2501 CB Den Haag jovereem@gm.denhaag.nl 2 Bedenk dat een schilderij - voordat het een strijdros,

Nadere informatie

3 CA: kunstwerk verwoording eigen mening 3 Datum: verwerking recensie + extra folders 1 Paraaf docent

3 CA: kunstwerk verwoording eigen mening 3 Datum: verwerking recensie + extra folders 1 Paraaf docent CKV CKV Verslag Culturele Activiteit Glow Eindhoven Naam:. Klas:. Foto/ toegang: geldig / ongeldig (ln te vullen door je CKV-docent) verwoording kunstroute en 3 CA: kunstwerk verwoording eigen mening 3

Nadere informatie

beeldanalyse-kunstbeschouwing

beeldanalyse-kunstbeschouwing beeldanalyse-kunstbeschouwing Bij het kijken naar kunstwerken kun je je allerlei vragen stellen wat het kunstwerk met je doet. Door aandachtig te kijken verzamel je informatie over vorm en inhoud. In deze

Nadere informatie

Kijkwijzer beeldbeschrijving

Kijkwijzer beeldbeschrijving Kijkwijzer beeldbeschrijving Bedenk dat een schilderij - voordat het een strijdros, een naakte vrouw of een ander verhaal voorstelt - in wezen een plat vlak is, bedekt met kleuren die op een bepaalde manier

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

Ze hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.

Ze hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief. Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal

Nadere informatie

Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE. Vorm. Silhouetten

Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE. Vorm. Silhouetten Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE Vorm Silhouetten Mensen, dieren, voorwerpen en planten hebben allemaal hun eigen vorm. Daar zijn ze aan te herkennen. Je ziet geen kleuren, lijnen, diepte

Nadere informatie

Verslag CKV museum Rijksmuseum

Verslag CKV museum Rijksmuseum Verslag CKV museum Rijksmuseum Verslag door D. 1044 woorden 20 juni 2016 3,9 13 keer beoordeeld Vak CKV Informatie Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam Het Rijksmuseum is een heel belangrijk museum voor Nederland.

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer

Nadere informatie

examenkijkwijzer Taste it!

examenkijkwijzer Taste it! examenkijkwijzer Taste it! Deze kijkwijzer sluit aan bij het examenthema Proeven van kunst. vmbo 2008-2009 Deze kijkwijzer gaat over kunstwerken uit verschillende tijden en windstreken in het Gemeentemuseum

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4 OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING De beroemde kunstenaar Albert Giacometti stond in zijn atelier. Op zijn

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken.

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. BEELDENDE KUNST Bezoek aan galerie of atelier Max. 2 personen Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. Wat ga je

Nadere informatie

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27. Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst

Nadere informatie

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2 GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2 NU T/M 2 APRIL 2018 HOE HET WERKT... Neem je telefoon mee om foto s te maken (zonder flits). Per zaal zijn er opdrachten te doen. Op de plattegrond

Nadere informatie

kijkwijzer vanaf 12 jaar

kijkwijzer vanaf 12 jaar André Volten kijkwijzer vanaf 12 jaar Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Toen hij in een scheepswerf werkte, ontdekte hij het

Nadere informatie

Geabstraheerd: beschrijf de voorstelling en wijze van abstractie K2. beschrijf de voorstelling en wijze van abstractie

Geabstraheerd: beschrijf de voorstelling en wijze van abstractie K2. beschrijf de voorstelling en wijze van abstractie Algemene gegevens Kunstwerk 1 Titel Mummy-board Maker Jaartal Materiaal/techniek Cedarhout, linnen en goud Kunststroming Egypte Algemene gegevens Kunstwerk 2 Titel Maker Jaartal Materiaal/techniek Medicijnen

Nadere informatie

Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis klas 3.

Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis klas 3. Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis klas 3. Reader/begrippenlijst periode 3 toetsweek : Hoe moet je leren??? 1. In de tekst worden belangrijke begrippen aangegeven met een*. Deze begrippen moet je

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Begrippenlijst periode 1. Tekenen Klas 2, Roncalli mavo. Vorm

Begrippenlijst periode 1. Tekenen Klas 2, Roncalli mavo. Vorm Begrippenlijst periode 1 Tekenen Klas 2, Roncalli mavo Vorm 1. Vormentaal Alles wat je om je heen ziet heeft een bepaalde vorm. Vormen kunnen bepaalde gedachten oproepen. Kijk maar naar afbeelding 1 en

Nadere informatie

Samenvatting CKV 19e eeuw: neoclassicisme

Samenvatting CKV 19e eeuw: neoclassicisme Samenvatting CKV 19e eeuw: neoclassicisme Samenvatting door H. 972 woorden 26 juni 2016 1 1 keer beoordeeld Vak CKV Er zijn in de 19e eeuw 5 stromingen ontwikkeld NEO- classicisme De Romantiek Realisme

Nadere informatie

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details

Nadere informatie

Surrealisme ( )

Surrealisme ( ) Surrealisme (1924 - ) Magritte; Laat je vooral nadenken en je op het verkeerde been zetten. Denk aan beeldmanipulatie. Dali; Vage dromen en beelden. Oppenheim; Vervreemding Nieuwe zakelijkheid (1920 1950)

Nadere informatie

Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie

Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie 20 september 2013 Excursieboekje Coda Paper-Art & Museum de Fundatie In dit boekje vind je

Nadere informatie

Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw

Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Brieflezende vrouw, Johannes Vermeer, ca. 1663 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van zeventiende eeuw laat Johannes Vermeer zien in de examentour Burgerlijke

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5 1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor

Nadere informatie

DOWN TO EARTH LOGBOEK

DOWN TO EARTH LOGBOEK 1 DOWN TO EARTH LOGBOEK DOWN TO EARTH 2 OPDRACHT 1: plak hier de vier afbeeldingen die je verzameld hebt. Welke overeenkomsten zie je? Schrijf deze op. OPDRACHT 2: 3 vul het schema aan met 6 foto s. Bekijk

Nadere informatie

Kijkwijzer. niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007. Noot voor de leerling

Kijkwijzer. niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007. Noot voor de leerling Kijkwijzer niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007 Malin Persson, Sound, silence, echo, 2007 Noot voor de leerling Gebruik een clipboard en uitsluitend

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens.

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. KIJKWIJZER BEELDENTUIN SCHOOL: NAAM: ZIE... DE MENS In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. Elke kunstenaar benadert dit op zijn eigen manier, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3

Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3 Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3 = herhaling van een begrip van begrippenlijst 1, 2, 3, 4 of 5 Computeranimatie Massamedia Animatie op de computer gemaakt. Animatie is een film die gemaakt is door foto

Nadere informatie

WERKBOEK REFLECTIE Klassieke Oudheid Griekse kunst Powerpoint: KG01_1_GRIEKS_BOEK.ppt REFLECTIE_WB_KG01_1_GRIEKS_BOEK_ppt.doc; v1: 0207; v2: 0407; v3:

WERKBOEK REFLECTIE Klassieke Oudheid Griekse kunst Powerpoint: KG01_1_GRIEKS_BOEK.ppt REFLECTIE_WB_KG01_1_GRIEKS_BOEK_ppt.doc; v1: 0207; v2: 0407; v3: WERKBOEK REFLECTIE Klassieke Oudheid Griekse kunst Powerpoint: KG01_1_GRIEKS_BOEK.ppt REFLECTIE_WB_KG01_1_GRIEKS_BOEK_ppt.doc; v1: 0207; v2: 0407; v3: Naam Klas Inleveren DOEN Lees in je (stencil)boek

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO versie b Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO versie b Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5 1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Mondriaanjurk, Yves Saint Laurent, Abraham, Bianchini-Férier, 1965 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van de examentour Burgerlijke cultuur in de zeventiende

Nadere informatie

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen

Nadere informatie

Lichaamstaal, Expressieve houding

Lichaamstaal, Expressieve houding Inleiding Massacultuur, Animatie Tekenfilm, Expressionisme, Preston Ernst BlairBarlach Lichaamstaal vindt vrijwel altijd onbewust plaats, maar toch bepaalt het voor een belangrijk deel onze communicatie.

Nadere informatie

Kijkwijzer. Beeldbeschrijving. FotografieVMBO

Kijkwijzer. Beeldbeschrijving. FotografieVMBO Kijkwijzer Beeldbeschrijving FotografieVMBO Inhoud I. De bedoeling van deze kijkwijzer 2 II. Opdrachten 3 III. Eindopdracht 5 IV. Fotografie en het Fotomuseum Den Haag 6 I. De bedoeling van deze kijkwijzer

Nadere informatie

Tref woorden inhoud * interpretatie titel * verhaal van de fotograaf

Tref woorden inhoud * interpretatie titel * verhaal van de fotograaf Tref woorden inhoud * interpretatie titel * verhaal van de fotograaf 1 Bekijk de foto s in de tentoonstelling. Lees de teksten nog niet. Kies een foto waar jij een verhaal bij kunt bedenken. Laat je fantasie

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

ART DECO - PARIS KIJKWIJZER

ART DECO - PARIS KIJKWIJZER ART DECO - PARIS KIJKWIJZER VMBO NU T/M 4 MAART 2018 HOE HET WERKT... t Neem je mobiel mee om foto s te maken (zonder flits). t De opdrachten van deze kijkwijzer zijn gegroepeerd per zaal. t Op de plattegrond

Nadere informatie

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de kerstperiode

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de kerstperiode Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de kerstperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8 Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open

Nadere informatie

Kunstenaar 1... adres.. Kunstenaar 2. Kunstenaar 3... Kunstenaar 4 (reserve)..

Kunstenaar 1... adres.. Kunstenaar 2. Kunstenaar 3... Kunstenaar 4 (reserve).. BEELDENDE KUNST kunstroute Max. persoon Zoek op internet waar en wanneer er bij jou in de buurt een kunstroute is. Kijk op internet, in de krant etc. en zorg ervoor dat je een programma boekje te pakken

Nadere informatie

De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument. 1) Hoe heet het plein waar het monument zich bevindt? één personage.

De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument. 1) Hoe heet het plein waar het monument zich bevindt? één personage. De vorm en samenstelling van het monument 1) Uit welke verschillende delen bestaat het monument? Kruis aan.. De omgeving van het monument 1) Hoe heet het plein waar het monument zich bevindt?... obelisk

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6 OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING De beroemde kunstenaar Julio González stond in zijn atelier. Op zijn werktafel

Nadere informatie

Les 8 ruimtelijke patronen

Les 8 ruimtelijke patronen Les 8 ruimtelijke patronen Kern van de les - Leerlingen verkennen patronen op en van ruimtelijke objecten en redeneren erover. - Ze onderzoeken hoe een patroon dat ze ontwerpen op de uitslag van het balkje

Nadere informatie

ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD.

ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD. VORM ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD. GEOMETRISCHE VORMEN VORMEN GEBASEERD OP W ISKUNDIGE FIGUREN. Vlakke geometrische vormen (2D) Bijvoorbeeld

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

1907-1914. Bram Vrielink Jim Bloemen 2de

1907-1914. Bram Vrielink Jim Bloemen 2de Bram Vrielink Jim Bloemen 2de 1907-1914 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 INLEIDING... 3 HET KUBISME... 4 KUNSTENAARS KUBISME... 5 L AFICIONADO... 6 PORTRAIT OF PABLO PICASSO... 7 SIMULTANEOUS WINDOWS ON

Nadere informatie

Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek

Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze

Nadere informatie

Zondag 30 juni 2013 KUNSTPLEINEN. van 11:00 tot 17:00 uur. 15:00 uur carillonconcert. Een activiteit van de Kunstvereniging Ars Longa

Zondag 30 juni 2013 KUNSTPLEINEN. van 11:00 tot 17:00 uur. 15:00 uur carillonconcert. Een activiteit van de Kunstvereniging Ars Longa Zondag 30 juni 2013 KUNSTPLEINEN van 11:00 tot 17:00 uur. 15:00 uur carillonconcert Een activiteit van de Kunstvereniging Ars Longa Ans van Bakel KP1 Beeldhouwen is mijn grootste hobby, marmer is mijn

Nadere informatie

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker

Nadere informatie

Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).

Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle). DANS Dans Max. personen Wat heb je nodig? Potlood, papier, materiaal om ruimtelijk te werken Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).

Nadere informatie

1. REALISME? CENTRAAL MUSEUM KIJKWIJZER IV DE WERELD VAN UTRECHT. Werkblad voortgezet onderwijs

1. REALISME? CENTRAAL MUSEUM KIJKWIJZER IV DE WERELD VAN UTRECHT. Werkblad voortgezet onderwijs Voor de docent: grote groep? Deel de groep op en laat een deel beginnen bij opdracht 1 en een deel bij opdracht 3. Opdracht 8 is de sluitopdracht, die zou iedereen als laatste moeten maken. Weten waar

Nadere informatie

Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Reader/begrippenlijst periode 1 toetsweek :

Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Reader/begrippenlijst periode 1 toetsweek : Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 1 toetsweek : Hoe moet je leren??? 1. In de tekst worden belangrijke begrippen aangegeven met een*. Deze begrippen moet je

Nadere informatie

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn: Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik

Nadere informatie

CKV Programma. Programma 2015 voor de thuisblijvers van de meerdaagse reis.

CKV Programma. Programma 2015 voor de thuisblijvers van de meerdaagse reis. CKV Programma Programma 2015 voor de thuisblijvers van de meerdaagse reis. Dit is het boekje voor de thuisblijvers van 23 t/m 27 november 2015. Het vwo zal maandag 23 november 2015 beginnen met het programma,

Nadere informatie

beeldende vakken CSE GL en TL

beeldende vakken CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 61 punten

Nadere informatie

KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer:

KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: Naam: Klas: Datum: Feiten Een kijkwijzer is bedoeld om je mee te nemen in de waarneming en het kijken te intensiveren: kortom je gaat steeds meer dingen zien,

Nadere informatie

Praktijkopdracht 1 - kleur

Praktijkopdracht 1 - kleur Praktijkopdracht 1 - kleur Bekijk het werk van August Macke. Je ziet hier een landschap van August Macke, Kairouan (III), 1914 In het werk zijn horizontale, verticale en diagonale lijnen te ontdekken.

Nadere informatie

BREED EN AVONTUURLIJK KIJKEN! - 3 min.

BREED EN AVONTUURLIJK KIJKEN! - 3 min. HOE WORD IK EEN DETECTIVE? NAAM leerling: KLAS: Docent: Samengewerkt met (naam leerling: Kijk je wel eens naar een detectiveserie? Je ziet dan hoe een detective heel nauwkeurig observeert en onderzoekt

Nadere informatie

André Volten Utopia. speurtocht jaar

André Volten Utopia. speurtocht jaar André Volten speurtocht 8-12 jaar Hallo...! (schrijf hier jouw naam) Jij bent... jaar. Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Hij

Nadere informatie

theorie tekenen onderbouw

theorie tekenen onderbouw theorie tekenen onderbouw inhoud deel 1 technieken en materialen deel 2 ruimtelijkheid deel 3 vorm deel 4 ruimte en licht deel 5 kleur deel 6 compositie deel 7 inleiding kunstgeschiedenis schriftelijke

Nadere informatie

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis. Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex

Nadere informatie

KONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN

KONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN Je bewondert een ruim aanbod van de westerse kunstgeschiedenis, van de 15 e eeuw tot nu. De cursisten gaan aan de slag met portretten. Ze beschrijven in groepjes het uiterlijk van een portret, doen een

Nadere informatie

Examenopgaven VBO-MAVO-C 2003

Examenopgaven VBO-MAVO-C 2003 Examenopgaven VBO-MAVO-C 2003 tijdvak 1 vrijdag 16 mei 09.00-11.00 uur TEKENEN, HANDENARBEID, TEXTIELE WERKVORMEN C Bij dit examen hoort een kleurenbijlage Dit examen bestaat uit 45 vragen. Voor dit examen

Nadere informatie

SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL

SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL VANAF HEDEN T/M 22 JANUARI 2017 Hoe het werkt... t Neem je mobieltje mee om foto s te maken (zonder flits). t De opdrachten van deze kijkwijzer

Nadere informatie

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 woensdag 23 mei 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift

Nadere informatie

doekaart: HET MUSEUM (afspraken)

doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING & DRAAIBOEK VORM EN KLEURDAGEN 2 de LEERJAAR. HERBERT VISSER COLLEGE woensdag 26 en donderdag 27 november 2014

DOCENTENHANDLEIDING & DRAAIBOEK VORM EN KLEURDAGEN 2 de LEERJAAR. HERBERT VISSER COLLEGE woensdag 26 en donderdag 27 november 2014 DOCENTENHANDLEIDING & DRAAIBOEK VORM EN KLEURDAGEN 2 de LEERJAAR HERBERT VISSER COLLEGE woensdag 26 en donderdag 27 november 2014 Inhoud Inleiding Programma Stappenplan en draaiboek Woensdag 26 november

Nadere informatie

Beeldende Begrippen 11 JUNI 2015 KHP VERSLAG, PERIODE TEXTIEL. DAVID WEEL l 10E

Beeldende Begrippen 11 JUNI 2015 KHP VERSLAG, PERIODE TEXTIEL. DAVID WEEL l 10E Beeldende Begrippen KHP VERSLAG, PERIODE TEXTIEL DAVID WEEL l 10E 11 JUNI 2015 1 VOORSTELLING Bij een voorstelling gaat het om wat ik zie. He kan zijn gemaakt naar de werkelijkheid of naar de fantasie.

Nadere informatie

Eline's Silhouetten. Kunst van Eline Janssens. Werkstuk door Isis Uiterwaal Op de groene Alm groep 7

Eline's Silhouetten. Kunst van Eline Janssens. Werkstuk door Isis Uiterwaal Op de groene Alm groep 7 Eline's Silhouetten Kunst van Eline Janssens Werkstuk door Isis Uiterwaal Op de groene Alm groep 7 1 Inleiding Mijn werkstuk gaat over Eline Janssens, ik vind het leuk om het over haar te hebben omdat

Nadere informatie

Paulo op bezoek in de klas

Paulo op bezoek in de klas Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten

Nadere informatie

OOST WEST THUIS BEST

OOST WEST THUIS BEST Lesmateriaal horend bij de theatrale dansvoorstelling OOST WEST THUIS BEST van Rauher Engel Foto: Kees van Putten Rauher Engel Concept & idee: Dagmar Chittka Auteur: Marleen Weijman 5 nov 09 Inleiding

Nadere informatie

Tekenen - Begrippenlijst

Tekenen - Begrippenlijst Tekenen - Begrippenlijst Hoofdstuk 1: Betekenis Betekenis Beeld Plat Tweedimensionaal Ruimtelijk Driedimensionaal Symbool Afgebeeld Verbeeld De bedoeling, datgene wat de maker duidelijk wil maken. Nabootsering

Nadere informatie

KUNSTWERKJE, KUNSTWERKJE AAN DE WAND... NIVEAU ++

KUNSTWERKJE, KUNSTWERKJE AAN DE WAND... NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Van schitterende schilderijen tot foeilelijke gedrochten, het museum schijnt er vol mee te hangen. Maar wat maakt een kunstwerk nou precies mooi of lelijk? En is dat eigenlijk wel belangrijk?

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV

Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV Maak voor het schrijven van je recensie over de culturele of kunstzinnige uiting op de CKV-dag gebruik van dit schrijfschema. Geef je mening over de

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

een zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd

een zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd Werkblad Ω Een tijd geleden... Ω Les : Rendierjagers Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de mensen konden schrijven. Ze woonden niet op een vaste

Nadere informatie

Kleur. Kleurencirkel. De kleurencirkel wordt besproken in de klas. De kleurencirkel bestaat uit: primaire kleuren secundaire kleuren tertiaire kleuren

Kleur. Kleurencirkel. De kleurencirkel wordt besproken in de klas. De kleurencirkel bestaat uit: primaire kleuren secundaire kleuren tertiaire kleuren Klas 2 periode 2 Naam: Voor de toets van periode 2 leer je de volgende begrippen. Al deze begrippen staan op wiki.roncalli.nu Bekijk de plaatjes op de wiki in kleur en print hem uit!!! Kleur Kleurencirkel

Nadere informatie

Webquest: In beweging

Webquest: In beweging Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mirelle Kloosterman 25 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63831 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

BEELDASPECTEN HANDENARBEID TEKENEN BOVENBOUW

BEELDASPECTEN HANDENARBEID TEKENEN BOVENBOUW BEELDASPECTEN HANDENARBEID TEKENEN BOVENBOUW Beeldaspect Vorm HANDENARBEID BASISVORMEN: 2D 3D 2D: vierkant / rechthoek / driehoek / cirkel / ovaal 3D: kubus / balk / prisma / piramiden / bol / kegel /

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE JEZELF EEN NIEUW GEZICHT GEVEN? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van spiegels. Met de exhibit kunnen de bezoekers een nieuw

Nadere informatie

klas 3 beeldende vormgeving buitentekenen

klas 3 beeldende vormgeving buitentekenen ZOEKEN Weet jij wat een zoeker is? Hierboven is er een getekend. Hij wordt gebruikt bij het zoeken naar een geschikt gedeelte om te tekenen. Zo n zoeker heeft brede randen en geeft je als het ware een

Nadere informatie

Introductie. Kunst 1.1

Introductie. Kunst 1.1 D 6 4 9656 9 Introductie In dit hoofdstuk word jij flink aan het denken gezet. Heb jij je wel eens afgevraagd wat kunst precies is? Wanneer is iets een kunstwerk en wanneer niet? In dit hoofdstuk ga je

Nadere informatie

WYSIWYG 2.0 Draaiboek

WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG Middelheimmuseum WYSIWYG Middelheimmuseum Museumregels en -tips Inhoudstafel Museumregels Uitleg over verloop Uitleg gebruik PDA s Woordenlijst Opdrachten Algemene opdrachten

Nadere informatie

WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE

WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE WAARNEMEN SCHETS DE LIJN PERSPECTIEF EN RUIMTELIJKHEID COMPOSITIE KLEUR MUZIEK EN ABSTRACTIE Concept: Annelinde de Jong Tekst: Annelinde de Jong en Kevin Aerts Annelinde de Jong, 2012 1 WAARNEMEN Check,

Nadere informatie

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de

Nadere informatie

ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT

ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen

Nadere informatie

Méér en mooi : Verzamelen. Lees- en verteltekst groep 3 t/m 5

Méér en mooi : Verzamelen. Lees- en verteltekst groep 3 t/m 5 Méér en mooi : Verzamelen Lees- en verteltekst groep 3 t/m 5 Voor de leerkracht Museumlesbeschrijving Zonder verzameling geen museum! Aan alle musea ligt een verzameling ten grondslag. Ieder mens heeft

Nadere informatie

Begrippenlijst 3 Klas 3

Begrippenlijst 3 Klas 3 Begrippenlijst 3 Klas 3 = herhaling van een begrip van begrippenlijst 1 en/of 2 Experimenteren Onderzoek Vormonderzoek Decoratief Esthetisch Industriële vormgeving Industrieel product Uitproberen op verschillende

Nadere informatie

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding

Nadere informatie