Cameron, Julia.

Transcriptie

1 Cameron, Jula The Artst s Way voor ouders / Jula Cameron en Emma Lvely Zest: Chrstofoor Oorspronkeljke ttel: The Artst s Way for Parents, Jeremy P. Tarcher / Pengun, New York 2013 ISBN NUR 854 Vertalng: Gerde Brongers Redacte, layout en zetwerk: Jaap Verhej Omslagontwerp: Resenknd 2013 Jula Cameron Nederlandse rechten: Utgeverj Chrstofoor, Postbus 234, 3700 AE Zest Nets ut deze utgave mag worden verveelvoudgd en/of openbaar gemaakt, door mddel van druk, fotokope, mcroflm of op welke andere wjze ook, zonder voorafgaande schrfteljke toestemmng van de utgever. No part of ths book may be reproduced n any form, by prnt, photoprnt, mcrof lm or any other means, wthout wrtten permsson from the publsher.

2 Inhoud Voorwoord 9 Inledng 13 Hoofdstuk 1 VEILIGHEID CULTIVEREN 27 Hoofdstuk 2 NIEUWSGIERIGHEID CULTIVEREN 53 Hoofdstuk 3 VERBINDING CULTIVEREN 75 Hoofdstuk 4 GRENZEN CULTIVEREN 95 Hoofdstuk 5 ZELFEXPRESSIE CULTIVEREN 117 Hoofdstuk 6 INVENTIVITEIT CULTIVEREN 133 Hoofdstuk 7 BEWUSTE INSTROOM CULTIVEREN 149 Hoofdstuk 8 FOCUS CULTIVEREN 169 Hoofdstuk 9 ONTDEKKINGSGEEST CULTIVEREN 185 Hoofdstuk 10 NEDERIGHEID CULTIVEREN 203 Hoofdstuk 11 ONAFHANKELIJKHEID CULTIVEREN 221 Hoofdstuk 12 VERTROUWEN CULTIVEREN 237 Dankwoord 247 zzzzzzzzzzzzzz

3 Voorwoord Terwjl k bezg ben met mjn Ochtendpagna s, kjk k even verbaasd op naar Serafna: ze heeft vandaag het kekeboe-spelletje ontdekt en haar ogen stralen van plezer. Ze pakt het vochtge doekje dat k gebrukt had om de oranje pompoenvlekken van haar gezcht te vegen. Schaterend van de lach houdt ze het voor haar ogen en wacht wat k zal doen. Ik trek het weg en roep verrast: Kjk, daar ben je! Weer houdt ze het doekje voor haar gezcht en komt er schaterend, trots en blj weer achter tevoorschjn. Ik vnd het eng en neem het tafereeltje meteen n mjn Ochtendpagna s op, de nmddels een heerljke kronek zjn geworden van Serafna s vele eerste keren. Haar ogen zo te zen stralen als ze speelt s puur genot. Ze spreken boekdelen, vaak ernstg, vasthoudend, vorsend ze gáát er helemaal voor. Dat zjn momenten waarop k aan mjn moeder, Jula, moet denken. De kan me met dezelfde blk aankjken een blk de zegt: Reken maar dat k een moeder ben! Een blk en woorden de vol belofte en dregng zjn. Fel, ontzagwekkend en createf als ze zjn, vragen ze een adequate reacte van degene de aan het ontvangende utende van de utdagng zt. Dat utdagende trekje, samen met haar taahed en vndngrjkhed, heeft mjn moeder tot een van mjn grootste leraren en voorbeelden gemaakt. Dt boek getugt daarvan en s een geschenk voor mj en voor edereen de op zoek s naar nsprate voor onze knderen en voor onszelf. In mjn neuwe rol van moeder de met vallen en opstaan haar weg door Serafna s eerste jaar tracht te vnden, leer k net alleen geledeljk aan ontdekken we mjn dochter s, maar ook we k zelf ben als haar moeder. Ik ontdek de rumte tussen het dee van de moeder de k zou moeten zjn en de moeder de k n werkeljkhed ben de moeder zoals Serafna de nodg heeft. zzzzzzzzzzzzzz

4 VOORWOORD Maar er zjn ook van de momenten dat k peker en bezorgd ben, ets waar k toch al toe neg. Ben k een goede moeder? Ben k genoeg? en Doe k het goed genoeg? zjn de vragen de k me dan stel. Dan denk k weer aan mjn moeder. Vjfentwntg jaar geleden vroeg ze me of k haar een goede moeder vond. Ik was elf jaar en antwoordde dat k haar een leuke moeder vond. Voor mj sloten goed en leuk elkaar net ut. Ik was een ernstg knd en had behoefte aan plezer. Mjn moeder herkende dat en bedacht allerle avontuurtjes: rolschaatsen n het appartement, cross country-rtten en paardrjden. Ik had de gelegenhed nodg de ze me bood om knd te zjn, het leven moedg te exploreren en daarvan te geneten. Nu ze k hoeveel van mjn moeders keuzes gebaseerd waren op wat k nodg had. Zj heeft alles wat bnnen haar vermogen lag gedaan om me te helpen groeen tot degene de k nu ben. Toen mjn moeder me n de sprngsport nwjdde, nstrueerde ze me over de hnderns heen te kjken en dan rep ze: Nu! Goo je hart eroverheen! En ja hoor, dan sprong Slver Llly, mjn shetlandpony, over de klene horde heen en vlogen we. Dt s een van de vele maneren waarop mjn moeder me leerde vertrouwen n de praktjk te brengen. Ik ben haar dankbaar dat ze mjn leven bezeld heeft met een gevoel voor createf avontuur en hoop dat k hetzelfde voor mjn dochter kan doen. Ik weet nog wel net of Serafna van paarden zal gaan houden, maar k kjk met neuwsgerghed ut naar waar haar belangstellng gaat lggen. Vooralsnog zjn onze avonturen veel tammer: mn Createve Utstapjes, bjvoorbeeld met het wandelwagentje n de supermarkt tussen exotsch frut en groente lopen of n de kassen van de botansche tunen mddenn de wnter de orchdeeën en de bouganvlle zen bloeen. Tjdens onze wandelngen ben k gesptst op tekenen van het voorjaar. Ik wjs haar op de roodborstjes, de narcssen en de krokusjes de tussen de bloembakken met vooltjes hun kopjes opsteken. Dt s Serafna s eerste voorjaar. Ik deel het met haar en ze de wereld met neuwe ogen en voel me goed bj de telkens terugkerende cycl van de natuur. Domenca Cameron-Scorcese 10

5 INLEIDING Twntg jaar geleden werd mjn boek The Artst s Way utgegeven. Het utgangspunt daarvan dat creatvtet een sprtuele zaak s en dat we allemaal createf zjn raakte het hart van het lezerspublek. Bjna ver mljoen mensen kochten het boek en gngen ermee aan de slag. Als k n het verlengde van het boek voordrachten of workshops gaf, brachten mensen de resultaten van de n het boek gegeven advezen en opdrachten als cadeautje voor me mee. Ik heb gedaan wat u advseerde en dt s wat het geworden s, zeden ze als ze me een boek, een cd of een dvd overhandgden. Bj de gelegenheden kreeg k ook dkwjls de vraag: Ik heb knderen. Zou u een boek wllen schrjven over creatvtet n knderen? Nee, lachte k de vraag altjd weg. Als je wlt dat je knderen createf zjn, wees dan zelf createf. Knderen leren van wat wjzelf doen. Ik zag dan dudeljk hoezeer mjn antwoord de vragers teleurstelde. Maar k was ervan overtugd dat ze met behulp van het n The Artst s Way gegeven programma zelf op fantasevolle en verneuwende maneren zouden komen om dat aspect van het ouderschap n te vullen. Jaar n jaar ut bleef k bj dt antwoord, omdat k van menng was dat zzzzzzzzzzzzzz

6 THE ARTIST S WAY VOOR OUDERS knderen soweso van nature createf zjn en dat ouders hun knderen tot voorbeeld zouden kunnen zjn wanneer ze aan de hand van het boek hun egen creatvtet hadden ontdekt en gecultveerd. Maar wat als mensen nog net vertrouwd waren met The Artst s Way? De begnjaren van het ouderschap zjn voor drukbezette ouders nou net bepaald de beste tjd om zelf een ntenseve createve ontdekkngsres aan te gaan. Welke veronderstellngen maakte k rond createf ouderschap, gebaseerd op mjn egen onderdompelng n een createf leven? Welke veronderstellngen maakte k op bass van het ouderschap van mjn ouders een maner van opvoeden de kleurrjk en bemoedgend was geweest? Msschen waren er toch lessen de anderen zouden kunnen en moeten leren. Twntg jaar lang hebben mensen me bj herhalng gevraagd dt boek te schrjven. Waarom k dat dan nu wél doe? Nu mjn egen dochter een neuw avontuur s aangegaan als echtgenote en moeder, heb k me bedacht egenljk om háár de nstrumenten door te geven de k zelf en mjn egen zeer createve moeder hebben gebrukt om haar zo een praktsch gereedschapskstje te beden dat haar bj haar moederschap van pas kan komen. Ik kom ut een gezn van zeven knderen. En allemaal verdenen we ons brood met onze creatvtet. Mjn oudere zus Conne s schrjfster, mjn broer Jame muscus, mjn zus Lbby kunstschlderes, mjn broer Chrstopher muscus en mjn zus Lorre schrjfster, evenals mjn jongste zus Peg. Wat mjn moeder betreft, zj was een dchter de het moederschap koesterde. Ze had een groot prkbord waarop ze onze neuwste kunstwerken tentoonstelde. Voor elke vakante bedacht ze thematsch met de vakante verbonden kunstprojecten. Zo maakten we geesten en boze kabouters voor Halloween en sneeuwvlokken voor Kerstms, we maakten kaarten voor Valentjnsdag en beschlderden paaseeren. We zaten allemaal samen aan de grote ekenhouten eettafel aan onze projecten te werken wj mesjes en de jongens leefden eder op onze egen wjze onze createve vaardgheden ut. Onze moeder exposeerde de resultaten van onze nspannngen op de muur langs de trap naar boven. Ze leerde ons hoe we sneeuwvlokken moesten utsnjden en de werden dan vervolgens op elk beschkbaar raam geplakt. Ook n de perodes tussen de vakantes zorgde moeder ervoor dat we 14

7 INLEIDING voldoende knutselspullen hadden. Ik weet nog dat k eens een stegerend Palomno-paard had getekend dat mjn vader n de woonkamer hng. Tussen ons knderen was geen enkele vorm van compette of rvaltet. We werden aangemoedgd elkaars werk te bewonderen. In dat opzcht waren onze ouders ons tot voorbeeld, enthousast als ze altjd waren over alles wat we hadden gemaakt. Op de een of andere wjze slaagden mjn ouders ern ons net op te zadelen met de boodschap van onze cultuur dat het moeljk s als kunstenaar geld te verdenen en dat kunstenaar-zjn geen echte baan s. De utngen van onze creatvtet werden altjd beschouwd als pogngen de de moete waard waren. Als we met hen over onze dromen spraken, zeden ze noot: O, leverd, denk je net dat je egenljk ets zou moeten doen waar je fnanceel altjd op terug kunt vallen? In plaats daarvan moedgden ze ons aan n onze overtugng dat we konden doen wat we fjn vonden en dat we daar ook ons brood mee konden verdenen. Terugkjkend op mjn jeugd ze k mjn ouders als ongewoon, ja zelfs radcaal, n hun hardnekkge aanmoedgng van onze creatvtet. Ongeacht de culturele normen hechtten ze zonder enge vorm van gêne grote waarde aan een opvoedngscultuur van gezonde creatvtet. Is het toeval of een wonder dat we utendeljk allemaal onze createve gaven hebben benut om n ons levensonderhoud te voorzen? Heeft deze opvoedng de voorwaarden geschapen voor de concepten de k verwoord en ontwkkeld heb n The Artst s Way en n dertg andere boeken? Op het gebed van ouderschap ben k geen deskundge, wél op het gebed van creatvtet. Nettemn ben k een ouder en n mjn ouderschap heb k gebruk gemaakt van createve nstrumenten. Naarmate mjn dochter opgroede, weerspegelde ze steeds sterker mjn overtugng dat creatvtet een van de wenge nherente en kostbare egenschappen van knderen s. Ouderschap s ook een sprtuele ondernemng. Ons wordt de zorg toevertrouwd van zowel de zel als het lchaam van onze knderen. Er zjn talloze wetenschappeljke boeken geschreven over de ontwkkelng van het knd en daarover zal altjd weer opneuw worden geschreven. Maar dt boek s anders: het s een sprtueel gereedschapskstje, een steun, een gds. In een cultuur van meer wordt dat meer ook op ouderschap toegepast. j 15

8 THE ARTIST S WAY VOOR OUDERS We zjn perfectonsten en wllen dat onze knderen ook perfect zjn. We worden geobsedeerd door het resultaat van ons doen en laten en wllen onze knderen alle denkbare mogeljkheden, kenns en ervarng beden. We maken ons al zorgen over de schoolvorderngen van ons knd wanneer het nog maar een kleuter s en vnden dat we de als ouders net sereus genoeg kunnen nemen. Maar we zjn sereus genoeg. Wat onze knderen meer dan wat ook nodg hebben s een gezonde doss plezer. Laten we onze obsesse met volmaakthed, met het meesterschap n ouderschap, maar wat versoepelen, om het onszelf n plaats daarvan te gunnen onderzoekend en met bljde verwonderng n dt mystere te staan. Daarom dus dt gereedschapskstje: enerzjds voor het knd, voor een gezonde ledng en aanmoedgng van de createve gaven ervan, en anderzjds voor de ouders om hen als mede-ouder structuur en support te beden. Elk knd en elke ouder s createf. Voor sommgen van ons s het msschen makkeljker de creatvtet van ons knd te zen dan de van onszelf. Maar als we hun openhed en gevoel voor mogeljkheden n onszelf toelaten, zullen de ons egen createve potenteel zeker weer tot leven wekken. Utng geven aan onze creatvtet s een daad van vertrouwen de ons verbndt met een hogere kracht. Als we bered zjn te expermenteren met onze createve gaven, stellen we zowel onszelf als onze knderen n staat contact te krjgen met ets groters én met elkaar. In dt boek zal k het woord God gebruken. Maar laat dat je net weerhouden te expermenteren met de suggestes de k bed om je creatvtet te ontdekken. Hoe je het ook wlt noemen de Bron, de Kracht, het Unversum, de Tao er s een ons goed geznd Iets dat groter s dan wjzelf en waarmee we n verbndng kunnen komen. Ongeacht onze godsdenstge opvoedng, de velen van ons msschen net erg heeft aangesproken, kunnen we een sprtueel pad ontdekken. Door de creatvtet van het knd te koesteren, koesteren we ook de sprtualtet van het knd. Ouders en knderen hebben, onafhankeljk van elkaar, een rechtstreekse relate met een hogere macht en kunnen dus beden altjd over een onbeperkte toevoer van sprtuele ondersteunng beschkken. Dt boek wl ouders en knderen helpen de bron aan te boren. Elk knd heeft n verschllende fasen welswaar steeds andere behoeften, 16

9 INLEIDING maar de kunnen telkens weer met dezelfde sprtuele nstrumenten worden bevredgd. Dt bronnenboek rcht zch op unversele concepten waar ouders n de loop van de ontwkkelng van hun knderen altjd op kunnen terugvallen. Het boek hernnert ons er voortdurend aan dat we allemaal sprtuele wezens zjn met creatvtet n ons DNA gestempeld. Het klenste beetje sprtuele aanmoedgng levert al grote resultaten op. Verdeeld over twaalf hoofdstukken elk met een sprtueel thema en begeledende oefenngen rcht The Artst s Way voor ouders zch op ouders met knderen tussen 0 en twaalf jaar. Het s noot te vroeg of te laat om de creatvtet van knderen te voeden. Met behulp van dt boek kunnen ouders hun egen voorraad creatvtet aanvullen en tegeljkertjd de van hun knderen voeden door hun waardevolle nstrumenten voor de res naar volwassenhed aan te reken. Ouderschap s een groot en groots avontuur. De begnjaren ervan kunnen tot een van de meest nsprerende hoofdstukken van je leven worden en je openstellen voor een lefde en een groe de je msschen nog net eerder zo ntens hebt ervaren. Door deze jaren te benutten om zowel je egen creatvtet als de van je knd aan te boren, zullen julle samen n lefde groeen. Door n je knd een gevoel van neuwsgerghed en verwonderng te wekken, wek je de gevoelens ook opneuw n jezelf en zo bljven julle elkaar stmuleren. Het beoefenen van creatvtet alleen en samen versterkt de band tussen ouder en knd. Met optmsme als solde bass wordt je knd naar een prachtg en avontuurljk volwassen leven geled. DE DRIE BASISINSTRUMENTEN The Artst s Way voor ouders maakt gebruk van dre bassnstrumenten: Ochtendpagna s, Createve Utstapjes en Hoogtepunten. Wanneer je deze nstrumenten n combnate met elkaar gebrukt, zullen ze je ledng, energe en dudeljkhed beden bj het onderzoeken van de vele gezonde createve mpulsen de je voor jezelf en je knderen zult krjgen. Wees consstent n het benutten van deze nstrumenten, want dan zullen ze je een sprtuele bass en een permanent gevoel van structuur en velghed geven. j 17